2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00 SORU:1: TANIR Ticaret AŞ nin 31.12.2013 tarihinde düzenlenen genel geçici mizanı ve 31.12.2013 tarihinde tespit edilen hususlar ile 2013 mali yılına ait dönem sonu envanter işlemlerine ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir. İşletme, ticari malların takibinde kayıt yöntemi olarak Aralıklı Envanter Yöntemi ni kullanmaktadır. İşletme, maliyet muhasebesi kayıt seçeneği olarak 7/A seçeneğini kullanmaktadır. Tüm kayıtlar ana hesap düzeyinde takip edilecektir. Kurumlar vergisine ilişkin vergi karşılığı hesaplanmayacaktır. A) TANIR Ticaret AŞ 31.12.2013 Tarihli GENEL GEÇİCİ MİZANI aşağıdaki gibidir: (TL) HESAPLAR KALANLAR Borç Kalanı Alacak Kalanı KASA 2 - BANKALAR 12.000 - VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ - 8.000 HİSSE SENETLERİ 9.000 - ALACAK SENETLERİ 3 - ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 4.000 - ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI - 4.000 TİCARİ MALLAR 6 - İNDİRİLECEK KDV - TAŞITLAR 2 - BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR - ÖZEL MALİYETLER - 1 BANKA KREDİLERİ - 12.000 BORÇ SENETLERİ - HESAPLANAN KDV - 2 SERMAYE - 100.000 GEÇMİŞ YIL ZARARLARI -. YURT İÇİ SATIŞLAR - 58.000 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM 1 -. GİDERLERİ GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 2 - TOPLAM 23 23 1
B) Dönemsonu Envanter İşlemleri Sırasında Tespit Edilen Hususlar Aşağıdaki Gibidir: 1. Kasa sayılmış ve kasada 24.000 TL olduğu tespit edilmiştir. 2. Verilen çeklerden TL lik kısmının bankadaki mevduat hesabından ödendiği bankadan gelen dekonttan öğrenilmiştir. 3. Bankadan gelen dekonttan, bankadaki mevduat hesabına dönemsonu itibari ile TL faiz tahakkuk ettirildiği öğrenilmiştir. 4. Hisse senetlerinin, bilanço gününde borsadaki değerinin 8.000 TL olduğu öğrenilmiştir. 5. %18 KDV dahil 5.900 TL tutarında iade faturasının muhasebe kaydının unutulduğu tespit edilmiştir. Satışlardan iade alınan bu mallara ilişkin olarak alıcıya aynı tutardaki senedin iade edildiği anlaşılmıştır. 6. Alacak senetlerine 1.500 TL reeskont hesaplanmıştır. 7. İcra dairesinden gelen ilamdan şüpheli ticari alacağın tamamının tahsiline imkan kalmadığı anlaşılmıştır. 8. Ticari mallar sayılmış ve stokta maliyet bedeli ile 48.000 TL tutarında ticari mal bulunduğu tespit edilmiştir. 9. Taşıt, pazarlamada kullanılan kamyon olup; 5 yıl faydalı ömür varsayımı ile normal usulde amortisman ayrılmaktadır. 10. Bankadaki krediye dönemsonu itibari ile işleyen faizin TL olduğu tespit edilmiştir. 11. Borç senetlerine TL reeskont hesaplanmıştır. 12. Alınan sipariş avanslarının tamamı, sözkonusu mal teslimi yapılamadığı için sözleşme gereği 500 TL ceza ile birlikte nakit olarak iade edilmiştir. 13. Şirket genel kurul kararı ile geçmiş yıl zararlarının ortaklardan tahsiline gidilmesi, bu şekilde bilançodan çıkarılmasına karar verilmiştir. 14. Kasadaki noksanlığın sebebi tespit edilememiş ve veznedarın sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. 15. KDV hesaplarının mahsubu yapılacaktır. 16. Yansıtma kayıtları yapılacaktır. 17. Kapanış kayıtları yapılacaktır. İSTENİLENLER: Bu verilere göre TANIR Ticaret AŞ nin; a) Dönem sonu envanter işlemlerine ait yevmiye defteri kayıtlarını ve defteri kebir kayıtlarını gösteriniz. (50 puan) b) Kesin mizanın düzenlendiğini varsayarak, 01.01.2013 31.12.2013 dönemine ait gelir tablosunu düzenleyiniz. (15 puan) c) Kesin mizanın düzenlendiğini varsayarak, 31.12.2013 tarihli dönem sonu bilançosunu analize elverişli olarak düzenleyiniz. (15 puan) SORU 2: Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerinden Varlıklara İlişkin İlkeleri her birini birer cümle ile ifade edecek şekilde sayınız. SORU 3: Nazım hesap nedir? Hangi amaçla kullanılır? Kısaca açıklayınız. (10 puan) 2
CEVAP 1: 197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI HS 100 KASA HS 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HS 102 BANKALAR HS 102 BANKALAR HS 642 FAİZ GELİRLERİ HS 654 KARŞILIK GİDERLERİ HS 119 MENKUL KIYMET DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HS 610 SATIŞTAN İADELER HS 191 İNDİRİLECEK KDV HS 121 ALACAK SENETLERİ HS 657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ HS 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 0 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 4 KARŞILIĞI HS 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HS 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ HS 153 TİCARİ MALLAR HS 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ HS 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HS 900 1.500 4.000 1 5.900 1.500 4.000 1. 780 FİNANSMAN GİDERLERİ HS 300 BANKA KREDİLERİ HS 322 BORÇ SENETLERİ REESKONTU HS 647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ HS 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI HS 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR HS 100 KASA HS 500 5.500 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS 580 GEÇMİŞ YIL ZARARLARI HS 135 PERSONELDEN ALACAKLAR HS 197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI 3
391 HESAPLANAN KDV 191 İNDİRİLECEK KDV HS 360 ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR HS KDV Mahsup Kaydı 2 18.900 2.100 631 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ HS 632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS 660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ HS 761 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ YANSITMA HS 771 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS 781 FİNANSMAN GİDERLERİ HS Maliyet Hesaplarının Gelir Tablosu Hesaplarına Devri 2 2 761 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ YANSITMA HS 771 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS 781 FİNANSMAN GİDERLERİ HS 760 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ HS 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS 780 FİNANSMAN GİDERLERİ HS Maliyet Hesapları ile Yansıtma Hesaplarının Kapatılması 600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS 642 FAİZ GELİRLERİ HS 647 REESKONT FAİZ GELİRİ HS 690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI Gelir Hesaplarının Dönem Karı/Zararına Devri 690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HS 610 SATIŞTAN İADELER HS 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ HS 631 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ HS 632 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS 654 KARŞILIK GİDERLERİ HS 657 REESKONT FAİZ GİDERİ HS 660 KISA VADELİ BORÇLANMA GİD.HS 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLARI HS Gider Hesaplarının Dönem Kar/Zarar Hesabına Devri 2 58.000 6 2 60.000 1 2 1.500 500 4
692 DÖNEM NET KARI/ZARARI HS 690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HS 591 DÖNEM NET ZARARI HS 692 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMRİLERİ HS 119 MENKUL KIYMET DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HS 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HS 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HS 300 BANKA KREDİLERİ HS 321 BORÇ SENETLERİ HS 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS 500 SERMAYE HS 100 KASA HS 102 BANKALAR HESABI 110 HİSSE SENETLERİ HS 121 ALACAK SENETLERİ HS 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS 135 PERSONELDEN ALACAKLAR HS 153 TİCARİ MALLAR HS 254 TAŞITLAR HS 322 BORÇ SENETLERİ REESKONTU HS 591 DÖNEM NET ZARARI HS Kapanış Kaydı 1.500 1 16.000 1 2.100 100.000 18.500 9.000 25.100 48.000 2 5
TANIR TİCARET İŞLETMESİNİN 01.01.2013-31.12.2013 TARİHLİ GELİR TABLOSU CARİ DÖNEM A-BRÜT SATIŞLAR 58.000 1 Yurt İçi Satışlar 58.000 2 Yurt Dışı Satışlar 3 Diğer Gelirler B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) () 1-Satıştan İadeler (-) () 2-Satıştan İskontolar (-) 3-Diğer İndirimler (-) C-NET SATIŞLAR 5 D-SATIŞLARIN MALİYETİ (-) (1) 1-Satılan Mamüller Maliyeti (-) 2-Satılan Ticari Mal Maliyeti (-) (1) 3-Satılan Hizmet Maliyeti (-) 4-Diğer Satışların Maliyeti (-) BRÜT SATIŞ KARI / ZARARI 38.000 E-FAALİYET GİDERLERİ (39.000) 1-Araştırma Ve Geliştirme Giderleri (-) 2-Pazarlama, Satış Ve Dağıtım Giderleri (-) () 3-Genel Yönetim Giderleri (-) (2) FAALİYET KARI / ZARARI () F DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE 2.000 KARLAR 1 İştiraklerden Temettü Gelirleri 2 Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri 3 Faiz Gelirleri 4 Komisyon Gelirleri 5 Konusu Kalmayan Karşılıklar 6 Menkul Kıymet Satış Karları 7 Kambiyo Karları 8 Reeskont Faiz Gelirleri 9.Faaliyetle İlgili Diğer Olağan Gelir Ve Karlar G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE (2.500) ZARARLAR (-) 1-Komisyon Giderleri (-) 2-Karşılık Giderleri (-) () 3-Menkul Kıymet Satış Zararları (-) 4-Kambiyo Zararları (-) 5-Reeskont Faiz Giderleri (-) (1.500) 6-Diğer Olağan Gider Ve Zararlar (-) H-FİNANSMAN GİDERLERİ (-) () 1-Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-) () 2-Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-) OLAĞAN KAR / ZARAR I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR 1-Önceki Dönem Gelir Ve Karları 2-Diğer Olağandışı Gelir Ve Karlar J-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) (500) 1-Çalışmayan Kısım Gider Ve Zararları (-) 2-Önceki Dönem Gider Ve Zararları (-) 3-Diğer Olağandışı Gider Ve Zararlar (-) (500) DÖNEM KARI / ZARARI () K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI (-) DÖNEM NET KARI / ZARARI () 6
TANIR TİCARET İŞLETMESİNİN 31.12.2013 TARİHLİ KAPANIŞ BİLANÇOSU I-DÖNEN VARLIKLAR A-Hazır Değerler 23.500 Kasa 18.500 Bankalar Verilen Çekler ve Ödeme () Emirleri B-Menkul Kıymetler 8.000 Hİisse Senedi 9.000 Menkul Kıy.Değ. Düş.Karş () C-Ticari Alacaklar 23.600 Alacak Senetleri 25.100 Alacak Sn Reeskontu (1.500) D-Diğer Alacaklar 1 Ortaklardan Alacaklar Personelden Alacaklar E-Stoklar 48.000 Ticari Mallar 48.000 DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 115.100 I- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR A-Mali Borçlar 16.000 Banka Kredileri 16.000 B-Ticari Borçlar 1 Borç Senetleri 12.000 Borç Senetleri Reeskontu () F-Öd. Vergi Ve Diğer Yükümlülükler 2.100 Ödenecek Vergi ve Fonlar 2.100 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 29.100 II- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR III-ÖZKAYNAKLAR A-Ödenmiş Sermaye 100.000 Sermaye 100.000 B-Sermaye Yedekleri C-Kar Yedekleri D-Geçmiş Yıl Karları E-Geçmiş Yıl Zararları F-Dönem Net Karı (Zararı) Dönem Net Zararı () ÖZKAYNAKLAR TOPLAMI 9 PASİF TOPLAM 124.100 II-DURAN VARLIKLAR C-Mali Duran Varlıklar D-Maddi Duran Varlıklar Taşıtlar Birikmiş Amortismanı 2 (1) DURAN VARLIKLAR TOPLAMI AKTİF TOPLAM 124.100 7
CEVAP 2: Varlıklara İlişkin İlkeler 1. İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşebilecek varlıkları, bilançoda dönen varlıklar grubu içinde gösterilir. 2. İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşemeyen, hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılan uzun vadeli varlıkları, bilançoda duran varlıklar grubu içinde gösterilir. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yılın altında kalanlar dönen varlıklar grubunda ilgili hesaplara aktarılır. 3. Bilançoda varlıkları, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleriyle gösterebilmek için, varlıklardaki değer düşüklüklerini göstererek karşılıkların ayrılması zorunludur. Dönen varlıklar grubu içinde yer alan menkul kıymetler, alacaklar, stoklar ve diğer dönen varlıklar içindeki ilgili kalemler için yapılacak değerleme sonucu gerekli durumlarda uygun karşılıklar ayrılır. Bu ilke, duran varlıklar grubunda yer alan alacaklar, bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar ve diğer duran varlıklardaki ilgili kalemler için de geçerlidir. 4. Gelecek dönemlere ait olarak önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek dönemlerde tahsil edilecek olan gelirler kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda ayrıca gösterilmelidir. 5. Dönen ve duran varlıklar grubunda yer alan alacak senetlerini, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterebilmek için reeskont işlemleri yapılmalıdır. 6. Bilançoda duran varlıklar grubunda yer alan maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir. 7. Duran varlıklar grubu içinde yer alan özel tükenmeye tabi varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla, her dönem ayrılan tükenme paylarının birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir. 8. Bilançonun dönen ve duran varlıklar gruplarında yer alan alacaklar, menkul kıymetler, bağlı menkul kıymetler ve diğer ilgili hesaplardan ve yükümlülüklerden işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilişkili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara ait olan tutarlarının ayrı gösterilmesi temel ilkedir. 9. Tutarları kesinlikle saptanamayan alacaklar için herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz. Bu tür alacaklar bilanço dipnot veya eklerinde gösterilir. 10. Verilen rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatların özellikleri ve kapsamları bilanço dipnot veya eklerinde açıkça belirtilmelidir. Bu ilke, alınan rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatlar için de geçerlidir. Ayrıca, işletme varlıkları ile ilgili toplam sigorta tutarlarının da bilanço dipnot veya eklerinde açıkça gösterilmesi gerekmektedir. CEVAP 3: Nazım Hesaplar: İşletme varlıkları arasında fiilen yer alan, fakat mülkiyeti işletmeye ait olmayan bazı değerler vardır. Bu değerlerin ve koşullu işlemlerin muhasebede izlenmesi nazım hesaplar yardımıyla olur. Nazım hesaplar, genellikle karşılıklı olarak işleyen hesaplardır. Nazım hesaplara ilişkin özellikler şunlardır: Nazım hesaplar, işletmenin gerçek varlık ve kaynakları arasında yer almaz. Nazım hesaplar, bilanço ve gelir tablosu hesapları ile karşılıklı çalışmaz. Nazım hesap sınıfında yer alan hesap grupları ve bu gruplardan oluşturulan hesapların numaralandırılması işletmenin isteğine bağlıdır. Nazım hesapların kullanılabileceği işlemler şöyle sıralanabilir: Emanet işlemleri, Kefalet işlemleri, Teminat işlemleri, Taahhütler ve hatırda kalması gereken bilgi ve belgeler, Kanunen kabul edilmeyen giderler, Vergiye tabi olmayan işlemler 8