Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 58, Kasım 20, s. 604-66 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date 26.0.20 20..20 Hasan KIZILKAYA Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Yabancı Diller Bölümü hasankizilkaya5@hotmail.com Ahsen Ela KIZILKAYA Necmettin Erbakan Üniversitesi, Özel Eğitim Bölümü ahsenkizilkaya@gmail.com KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN İNGİLİZCEYE VE İNGİLİZCE DERSİNE YÖNELİK DUYUŞSAL TUTUMLARI Öz Bu çalışmanın amacı, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi nin dört fakültesinde (Fen, Edebiyat, Mühendislik ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri) zorunlu dersler kapsamında verilen İngilizce derslerine ve İngilizceye karşı öğrencilerin tutum düzeylerini ölçekte yer alan boyutlar açısından belirlemektir. Ayrıca, İngilizce dersine ve İngilizceye karşı tutumların okudukları fakülte, okudukları bölüm ve cinsiyet değişkenleri ile arasındaki anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın evreni, fakültelerin birinci sınıfında zorunlu İngilizce derslerini almakta olan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem ise basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 6 kişiden oluşmaktadır. Sonuçlar, genel olarak öğrencilerin İngilizceye karşı kullanışlık ve öğretmen boyutlarında ilgi ve güven boyutlarına göre daha olumlu tutuma sahip olduklarını göstermektedir. Ayrıca cinsiyet değişkeni açısından anlamlı farklılık olmamasına karşın fakülte ve bölüm değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: duyuşsal tutum, Yabancı dil olarak İngilizce, ortak İngilizce dersi
AFFECTIVE ATTITUDES OF KARAMANOGLU MEHMETBEY UNIVERSITY STUDENTS TOWARDS ENGLISH AND ENGLISH COURSE Abstract The purpose of this study is to determine the affective attitudes of the students according to the factors of the scale towards English as a foreign language within the scope of common compulsory courses in four faculties. The study also attempts to examine to what extent attitudes of students towards English and English course are related to, their faculties, their departments and their sex. The population of the study is all the students who take English lessons in the first year of the faculties at Karamanoğlu Mehmetbey University. The sample is 6 students who are chosen by simple random sampling method. The results indicate that students have more positive attitudes at usability and teacher factors than interest and confidence factors. Besides, it is determined that there is significant differences with regards to faculty and department variables while there is not a significant difference in the sense of gender variable. Keywords: affective attitude, English as a foreign language, common English course GİRİŞ Dil, iletişmek için kullanılması zorunlu olan en temel araçtır. İlk öğrenilen dil olan anadille başlayan dil edinim deneyimi, yabancı dilde yazılmış metinleri anlamak, yabancılarla çalışmak ve iletişmek gibi gereksiminler nedeniyle, yabancı dil öğrenmeye çalışmayla yeni bir boyut kazanmaktadır. Teknolojinin gelişmesi, ulaşımın kolaylaşması, kalkınmada rekabet, yabancılarla iletişme gereksinimi artırmaktadır. Buna bağlı olarak, genelde yabancı dil öğrenmeye, ama özellikle de İngilizce öğrenmeye yönelik istemde bir artış ve yaygınlaşma görülmektedir (Altunay, 2004). İngilizce pek çok ülkede yabancı dil öğretiminde lider konumdadır. Türkiye de resmi bir dil veya halkın konuştuğu bir dil olmamasına rağmen eğitim sisteminin her seviyesinde en çok öğretilen yabancı dil İngilizcedir. Dil öğretimi artık ilköğretimin birinci kademesinde başlamakta ve üniversiteye kadar her sınıfta yer almaktadır. Bu kadar uzun süre eğitim verilmesine karşın Türk öğrencilerinin İngilizce dil becerilerini kullanmakta zorlanmaları hala nedeni tam olarak bilinmeyen bir tartışma konusudur. Pek çok eğitim araştırmacısı bu konuda en önemli etkenin öğrenenlerin bilişsel veya devinişsel değil duyuşsal özelliklerinin olduğunu savunmaktadır. Ancak öğrenme ortamlarında bilişsel ve devinişsel alanlara daha çok önem verilmekte duyuşsal alandaki davranışların kazandırılmasına gereken önem verilmemektedir. Oysa eğitim ortamında bilişsel yeterlikler, duyuşsal özellikler ve devinişsel beceriler bir bütün olarak öğrenciye kazandırılmalıdır. Ancak öğrenme ortamında bilişsel ve devinişsel alanlara daha fazla ağırlık verildiği için ortaya çıkan sorunlara da, bu iki boyut ele alınarak, çözüm önerileri geliştirilmektedir. Oysa duyuşsal özellikler öğrenme ortamında bireyin başarısını önemli ölçüde etkilemektedir. Duyuşsal alan çeşitli boyutlardan oluşmaktadır. Bunlar ilgi, tutum, güdülenmişlik, kaygı, benlik, kişilik, değer yargıları gibi boyutları içermektedir. Bu boyutlar kişinin, hayat boyu gerçekleştirdiği yaşantıların ürünüdür. (Sönmez, 200). 605
Üniversitelerde okutulan ortak zorunlu yabancı dil (İngilizce) dersinin amaçları YÖK tarafından belirlenmiş ve öğrencilerin eğitim sürecinde bu hedeflere ulaşması beklenmektedir. Ancak bunun mümkün olduğunu söylemek oldukça zordur (Çakır, 2007). Üniversitelerde İngilizce dersini alan öğrencilerin bir kısmı bu derse karşı zaman zaman olumsuz tutumlar ortaya koymakta ve bu tutumlar öğrencinin İngilizceyi öğrenmesinde ciddi bir engel oluşturmaktadır. Öğrencilerin İngilizceyi öğrenmelerinde karşılaştıkları zorlukların başında derse karşı gösterilen bu olumsuz tutum gelmektedir. (Gömleksiz, 200). Özgüven, isteklendirme, kaygı düzeyi, içe ya da dışa dönük olma, gibi bireyin kişilik özellikleri bu tutumlar arasında yer almaktadır. Öğrenenler motive edilmediği sürece dil yeterliliklerini geliştirmede zorluk yaşarlar ve ne kadar zaman ve çaba harcanırsa harcansın temel seviyeden öteye gidemezler (Karahan, 2007). Öğrenenlerin olumsuz tutumları onları dil öğrenmek için hiç çaba göstermemeye yönlendirmektedir (Çakıcı, 2007). Türk öğrencilerin ön yargı, ilgi, günlük hayatta kullanışlığından emin olamama, güven gibi nedenlerden İngilizceye ve bunun getirisi olarak İngilizce dersine yönelik negatif tutumları bulunmakta ve bu tutumlar onların dersteki başarısını negatif yönde etkilemektedir. Bu araştırma da öğretmen, ilgi, kullanışlık güven boyutlarından öğrencilerin tutumları ölçülmüş ve ortaya çıkan sonuçlar benzer çalışmalarla karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Bu olumsuz tutumların nedenlerinin ortaya çıkarılması, önlenmesi için yapılması gerekenleri belirlemede oldukça etkili olacaktır. ARAŞTIRMANIN AMACI 606 Bu araştırmanın amacı, üniversitelerde okutulmakta olan zorunlu ortak yabancı dil(ingilizce) dersine ve İngilizceye yönelik, öğrencilerin duyuşsal özelliklerini, derse ilişkin tutum ve görüşlerini, ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları açısından belirlemektir. Ayrıca cinsiyet, bölüm ve fakülte değişkenleriyle öğrencilerin duyuşsal tutumları arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın Problemi Bireylerin duyuşsal özellikleri dil öğrenmede oldukça etkili bir faktördür. Bu çalışmanın ana problemi: Öğrencilerin İngilizceye ve ortak zorunlu İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekte yer alan boyutlar ve değişkenler açısından anlamlı farklılıklar göstermekte midir? Ayrıca ana problemle uyumlu olarak soru cümlesi şeklinde yazılmış dört alt problem bulunmaktadır. Alt problemler Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları arasında cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları arasında okudukları bölüm açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları arasında okudukları fakülte açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Öğrencilerin tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları açısından hangi düzeydedir? Sınırlılıklar
Araştırma kapsadığı alan ve yararlandığı veriler bakımından aşağıda belirtilen boyutlarla sınırlandırılmıştır:. Üniversite öğrencilerinin İngilizce dersine ilişkin duyuşsal özelliklerini ölçmek amacıyla geliştirilen duyuşsal alan tutum ölçeği ile, 2. Araştırma kapsamında bulundurulan 6 öğrenci görüşü ile sınırlandırılmıştır. Sayıltılar Araştırma yürütülürken aşağıda belirtilen sayıltılardan hareket edilmiştir:. Araştırma kapsamında bulunan öğrencilerin duyuşsal alan tutum ölçeğindeki cümlelere verdikleri cevaplar kendi düşünce ve tutumlarını doğru bir şekilde yansıtmaktadır. 2. Öğrencilerin duyuşsal özelliklerini ölçmek amacıyla hazırlanan ölçek, araştırmanın amacına hizmet edecek niteliktedir. YÖNTEM Araştırma Modeli Bu çalışma genel tarama modeli ile yapılmış betimsel nitelikte bir araştırmadır. Tarama modelleri, geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekli ile betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Genel tarama modelleri çok sayıda elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacı ile evrenin tüm ya da ondan alınacak bir grup örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir (Karasar, 200) 607 Evren ve Örneklem Araştırmanın evrenini Türkiyede ki ortak yabancı dil dersini alan öğrenciler oluşturmaktadır. Evren, araştırma sonuçlarının genellenmek istendiği elemanlar bütünüdür. Bu bütün, ortak özellikleri olan canlı yada cansız her türlü elemanı içerebilir (Karasar, 200, s. 09) Araştırmanın çalışma evreni 204-205 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi nde okuyan ortak yabancı dil dersini alan. sınıf öğrencileridir. Örneklem, Karaman il merkezindeki üniversite kampüsünde bulunan tüm fakültelerin birinci sınıflarında okuyan ve basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen 6 öğrenciden oluşmaktadır. Örneklem için birinci sınıfların seçilmesinin nedeni birinci sınıf öğrencilerinin dersi almakta olması, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda bulunan öğrencilerin ise yabancı dil dersini almamalarıdır. Ölçme Aracı Ölçme aracı olarak M. Nuri Gömleksiz tarafından geliştirilen 8 i olumlu 8 i olumsuz 56 maddeden oluşan beşli Likert tipi İngilizce Duyuşsal Alana İlişkin Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek geliştirilirken ilgili literatürden, öğrenci görüşlerinden ve uzman yargısından yararlanılmıştır. Fırat Üniversitesi nde okuyan 0 öğrenciden elde edilen veriler faktör analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı.95 olarak bulunmuştur. Bu sonuç, ölçeğin güvenilir bir ölçek olduğunu ortaya koymaktadır. Ölçeğin KMO değeri.94, Bartlett testi ise 8084,684 olarak bulunmuştur. Ölçek tek boyutlu bir ölçek olup, öğrencilerin İngilizce dersinde duyuşsal alana ilişkin özelliklerini ölçmektedir (Gömleksiz, 200).
Verilerin Analizi İngilizce Duyuşsal Alana İlişkin Tutum Ölçeğinden elde edilen veriler bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Öğrencilerin inglizceye yönelik tutumları ile cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık olup olmadığı bağımsız gruplar t-testi ile; bölüm ve fakülte türüne göre farklılık gösterip göstermediği ise, tek faktörlü varyans analizi (One-Way Anova) ile tespit edilmiştir. İstatistiksel hesaplamalarda anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. BULGULAR ve YORUM Örnekleme ilişkin demografik bilgiler Tablo de verilmiştir. Örneklemi oluşturan 6 öğrencinin 22 i kız 95 erkek öğrencilerden oluşmaktadır; yani örneklemin %69,9 u kız %0, ni ise erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Öğrencilerin 44 ü İİB, 2 ü Edebiyat, si Fen, si Mühendislik fakültesi öğrencileridir. Bölüm bakımından sınıflandırdığımızda ise öğrencilerin 50 si İktisat, 49 u Kamu Yönetimi, i İşletme, i Sosyoloji, 40 ı Türk Dili, 8 i Tarih, si Matematik, si Gıda Mühendisliği bölümlerinde okumaktadırlar. Tablo: Örnekleme İlişkin Demografik Bilgiler Değişken Düzey N % Cinsiyet Kadın 22 69,9 Erkek 95 0, 608 Fakülte İİBF 44,6 Edebiyat 2 8,9 Fen 0, Mühendislik 5,4 Bölüm İktisat 50 5,8 İşletme 4, Kamu yönetimi 49 5,5 Tarih 8 2,0 Türk dili 40 2,7 Sosyoloji 4,2 Matematik 0, Gıda mühendisliği 5,4 6 00
Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları arasında cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumlarını incelediğimizde; ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları açısından cinsiyet faktörünün anlamlı bir fark oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Tablo 2 de görüldüğü üzere ölçekte yer alan p değerlerinin,05 anlamlılık düzeyinden büyük olduğu görülmektedir. Yani t test sonucuna göre, kız ve erkek öğrencilerin İngilizceye ve dersine yönelik tutumları birbirine yakın bir düzeydedir. Tablo 2. Ölçekte yer alan boyutların cinsiyet değişkeni ile karşılaştırılması N X S S d P Cinsiyet Anlamlı fark Öğretmen Kız Erkek 22 95 22. 5 22.6 5,42 5,98 4,69 Yok Güven Kız Erkek 22 95 55.8 5 57. 4 5,42 5,98 4,46 Yok 609 Kullanışlık Kız Erkek 22 95 8.7 9 7.6 0 7,2 8,70 4,20 Yok İlgi Kız Erkek 22 95 69. 4 69.0 9 6,7, 8 4,90 Yok Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları arasında okudukları bölüm açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Tablo a da bölüm değişkeni açısından ölçekte yer alan dört boyuta ilişkin öğrencilerin tutum düzeylerinin betimsel istatistikleri yer almaktadır.
Tablo a. Tutum Ölçeği Puanlarının Bölüm Değişkeni Açısından Betimsel İstatistikleri Boyut Bölüm N X SS Öğretmen İktisat 50 25,02 4,72 İşletme 22,7 5,4 Kamu 49 20,08 4,68 Matematik 22,28 4,24 Gıda 22,00 5, Türk Dili 40 2,27 4,94 Tarih 8 22,76 7,0 Sosyoloji 2, 6,7 Güven İktisat 50 60,88 2,24 İşletme 58,55 2,9 60 Kamu 49 58,08,0 Matematik 5,5 4,46 Gıda 59,,84 Türk Dili 40 5,05 5,99 Tarih 8 55,94 5,2 Sosyoloji 52,42 4,9 İlgi İktisat 50 79,46 2,6 İşletme 74,28 4,94 Kamu 49 69,24 4,29 Matematik 6,96 4,80 Gıda 72,52 2, Türk Dili 40 6,85 9,84 Tarih 8 66,0 20,22 Sosyoloji 64,75 6,80 Kullanışlık İktisat 50 4,4 5,47 İşletme 40,82 6,5 Kamu 49 7,8 6,29
Matematik 4,84 9,07 Gıda 40,05 5,27 Türk Dili 40 5,77 7,68 Tarih 8 7,2 9,50 Sosyoloji 6,57 9,59 Örneklemde yer alan 6 öğrencinin 50 sinin İktisat, inin İşletme, 49 unun Kamu, sinin Matematik, sinin Gıda, 40 ının Türk Dili, 8 inin Tarih, inin Sosyoloji, 50 sinin İktisat Bölümü öğrencisi olduğu tabloda gösterilmektedir. Ayrıca tabloda öğrencilerin dört boyut bakımından ayrı ayrı ortalama puanları ve standart sapma puanları bölüm değişkeni açısından belirtilmektedir. Boyut Tablo b. Öğrencilerin Duyuşsal Alan Tutum Ölçeği Puanlarının Okudukları Bölüme Göre Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Varyansın Kaynağı Kareler ı Sd Kareler Ortalaması 6 F p Anlamlı Fark Öğretmen 724,648 7 0,52,49,00 Var 9,20 08 29,65 9857,858 5 Güven 5,926 7 502,56 2,578,04 Var 6006,82 08 94,925 6554,747 5 İlgi 0905,26 7 557,888 6,077,000 Var 78958,920 08 258,60 89864,6 5 Kullanışlık 2429,684 7 47,098 6,556,000 Var 605,920 08 52,94 875,604 5 Analiz sonuçları, ölçekte yer alan dört boyutta da öğrencilerin tutum düzeyleri arasında okudukları bölüm açısından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir. Başka bir değişle öğrencilerin tutumları okudukları bölüme göre anlamlı bir şekilde değişmektedir.
Öğretmen boyutu arasındaki farklılıkların hangi bölümler arasında olduğunu bulmak amacı ile yapılacak teste karar vermek için homojen testi sonuçlarına bakılmış ve varyansların eşit olmadığı görülmüştür. Anlamlı farkın nereden kaynaklandığını bulmak için ise tek yönlü varyans analizinin alt testlerinden olan ve varyansların eşit olmadığı durumlarda kullanılan Dunnett s C testi uygulanmıştır. Bu test sonuçlarına göre İktisat ( X =25,02) Bölümünde okuyan öğrencilerin tutumları Kamu ( X =20,08) ve Sosyoloji ( X =2,) Bölümlerinde okuyan öğrencilerden daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Güven boyutunda ise varyanslar eşit olduğundan alt testlerden LSD testi uygulanmıştır. Buna göre İktisat ( X =60,88) öğrencilerinin, Matematik ( X =5,5), Türk Dili ( X =5,05) ve Sosyoloji ( X =52,42) öğrencilerinden, İşletme ( X =58,55) öğrencilerinin Matematik( X =5,5) ve Sosyoloji( X =52,42) öğrencilerinden, Kamu ( X =58,08) öğrencilerinin ise Matematik ( X =5,5) öğrencilerinden daha olumlu tutum gösterdikleri belirlenmiştir. İlgi boyutu incelendiğinde homojen testi sunucunda varyansların eşit olmadığı görüldü. Anlamlı farkın nereden kaynaklandığını bulmak için varyans analizinin alt testlerinden Dunnett s C testi uygulandı. Buna göre ise İktisat ( X =79,46) öğrencilerinin Matematik( X =6,96), Türk Dili( X =6,85), Tarih( X =66,0), Sosyoloji( X =64,75) ve Kamu( X =69,24) öğrencilerinden; İşletme( X =74,28) öğrencilerinin ise Türk Dili( X =6,85) öğrencilerinden derse daha ilgi duydukları ortaya çıkmıştır. 62 Kullanışlık boyutunda da homojen testi sonucunda varyansların eşit olmadığı sonucu çıkmıştır. Anlamlı farkın nereden kaynaklandığımı bulmak için de Dunnett s C testi uygulanmıştır. Bu sonuca göre İktisat( X =4,4) öğrencileri Kamu( X =7,8), Matematik( X =4,84), Türk Dili( X =5,77), Tarih( X =7,2), ve Sosyoloji( X =6,57) öğrencilerinden; İşletme( X =40,82) öğrencileri ise Türk Dili ( X =5,77) öğrencilerinden kullanışlık açısından daha olumlu tutum göstermişlerdir. Öğrencilerin İngilizce dersine yönelik tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları arasında okudukları fakülte açısından anlamlı bir farklılık var mıdır? Tablo 4a. Tutum Ölçeği Puanlarının Fakülte Değişkeni Açısından Betimsel İstatistikleri Boyut Fakülte N X SS Öğretmen İİBF 44 22,62 5,29 Fen 22,28 4,24 Mühendislik 22,00 5, Edebiyat 2 22, 6,28 Güven İİBF 44 59,20 2,72 Fen 5,5 4,46
Mühendislik 59,,84 Edebiyat 2 5,7 5, İlgi İİBF 44 74,6 4,5 Fen 6,96 4,80 Mühendislik 72,52 2, Edebiyat 2 64,22 8,8 Kullanışlık İİBF 44 40,68 6,4 Fen 4,84 9,07 Mühendislik 40,05 5,27 Edebiyat 2 6,5 8,20 Tablo 4a da fakülte değişkeni açısından ölçekte yer alan dört boyuta ilişkin öğrencilerin tutum düzeylerinin betimsel istatistikleri yer almaktadır. Örneklemde yer alan 6 öğrencilerin hangi fakültelerde okudukları gösterilmektedir.. Ayrıca tabloda öğrencilerin dört boyut bakımından ayrı ayrı ortalama puanları ve standart sapma puanları okudukları fakülte açısından yer almaktadır. 6 Tablo 4b. Öğrencilerin Duyuşsal Alan Tutum Ölçeği Puanlarının Okudukları Fakülteye Göre Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları Boyut Varyansın Kaynağı Kareler ı Sd Kareler Ortalaması F p Anlamlı Fark Öğretmen 0,647,549,2,95 Yok 9847,2 2,562 9857,858 5 Güven 04,56 004,854 5,9,002 Var 60540,84 2 94,059 6554,747 5 İlgi 7949,8 2469,98 0,09,000 Var 894, 2 262,546 89864,6 5 Kullanışlık 68,407 546,6 9,966,000 Var 097,97 2 54,799 875,604 5
Analiz sonuçları, ölçekte yer alan ilgi, güven, kullanışlık boyutlarında öğrencilerin tutum düzeyleri arasında okudukları fakülte açısından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir. Öğretmen boyutu açısından ise anlamlı bir fark bulunmadığını göstermektedir. Homojenlik testi sonucu varyanslar eşit değildir. (p<0,5). Varyanslar eşit olmadığından anlamlı farkın nereden kaynaklandığını bulmak için tek yönlü varyans analizinin alt testlerinden olan Dunnett s C testi uygulanmıştır. Buna göre güven boyutu açısından IBF( X =59,20), FEN( X =5,5), YAT( X =5,7), Fakültelerinden daha olumlu tutum sergilemiştir. ve EDEBİ- İlgi boyutunda da İBF( X =74,6), FEN( X =6,96), ve EDEBİYAT ( X =64,22), Fakültelerinden daha olumlu tutum göstermiştir. Kullanışlık boyutunda da diğer iki boyutta olduğu gibi İBF nin( X =40,68),, FEN( X =4,84), ve EDEBİYAT( X =6,5),Fakültelerinden daha olumlu tutum sergilediği ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin tutumları ölçekteki ilgi, kullanışlık, güven ve öğretmen boyutları açısından hangi düzeydedir? Tablo 5. Öğrencilerin İngilizceye ve Dersine Yönelik Duyuşsal Tutum Ölçeği Puanlarının Dağılımı 64 Boyut N En Düşük Puan En Yüksek Puan Ortalama S Öğretmen 6 4 22,4 5,59 Güven 6 8 88 56,24 4,20 İlgi 6 0 69,26 6,89 Kullanışlık 6 0 50 8,4 7,7 Genel 6 49 269 86,9 8,64 Tablo 5 de görüldüğü gibi, zorunlu İngilizce ortak dersini alan öğrencilerin İngilizceye ve İngilizce dersine yönelik genel tutum puan ortalaması 86,9, standart sapması 8,64 dür. En olumlu tutumu ifade eden en yüksek puanın 269 olduğu göz önüne alındığında, elde edilen bu veri ile, öğrencilerin İngilizceye ve dersine yönelik genel tutumlarının çok olumlu olmadığı tabloda gözükmektedir. Öğretmen boyutu açısından tutum puan ortalaması 22,4, standart sapması 5,59 dur. En olumlu tutumun 4 puanla ifade edildiğini gösteren tabloya göre; öğrencilerin öğretmene karşı tutumunun olumluya yakın olduğu belirlenmiştir. Güven boyutuna yönelik tutum puan ortalaması 56,24, standart sapması ise 4,20 dir. Güven boyutuyla ilgili olarak en yüksek puanın 88 olduğu göz önünde bulundurulduğunda; öğrencilerin İngilizce dersine karşı kendilerine güven duymadıkları tablodan anlaşılıyor. İlgi boyutunun analiz sonucuna göre ise; tutum puan ortalaması 69,26, standart sapma puanı 6,89 dur. İlgi boyutu açısından en olumlu tutum 0 puanla ifade edildiği için öğrencilerin derse yönelik ilgilerinin yüksek olmadığı so-
nucu verilmiştir. Kullanışlık boyutunda en olumlu tutumu 50 puan ifade ederken, tutum puan ortalaması 8,4 ve standart sapması 7,7 dir. Bu veriye göre ise öğrencilerin İngilizce nin kullanışlığına karşı olumlu tutum gösterdikleri tabloda gösterilmektedir. SONUÇ ve TARTIŞMA Yabancı dil olarak ingilizce eğitimi çoğu eğitim sistemlerinde olduğu gibi bizim eğitim sistemimizde de ilkokuldan itibaren verilmektedir. Ancak öğrenciler üniversiteye geldiklerinde dil öğrenmeye yönelik tutumları farklılıklar göstermektedir. Bunun sebebi artık bir yetişkin olarak belli bir amaç için dil öğrenmek zorunda olduklarının farkına varırlar. Bu noktada öğrencilerin İngilizceye karşı duyuşsal tutumları önemli bir rol oynar aynı zamanda derse karşı olan tutumlarını da belirler. Öğrencilerin tutumları arasındaki farklılıkları ölçmek amacıyla yapılan bu çalışmada ilk olarak cinsiyet açısından öğrenci tutumları arasında anlamlı fark olup olmadığı incelenmiş ve erkek ve kız öğrenciler arasında İngilizceye ve derse yönelik tutumları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Kız öğrencilerin yabancı dil öğrenimine ve dersine yönelik tutumlarının erkeklere kıyasla daha olumlu olduğu düşüncesinin aksine bu çalışmada kız ve erkek öğrencilerinin derse ve İngilizceye yönelik tutumlarında anlamlı bir farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Çakıcı (2007) yapmış olduğu çalışmasında öğrencilerin cinsiyet açısından İngilizceye yönelik tutumları arasında kız öğrenciler lehine dikkate değer anlamlı farklılıklar bulmuştur. Ölçekte yer alan boyutlara göre öğrencilerin okudukları bölüm açısından puan ortalamalarının karşılaştırılması sonucunda bölümler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Güven boyutu açısından iktisat, işletme ve kamu yönetimi bölümü öğrencileri diğer bölüm öğrencilerine göre daha olumlu tutuma sahiptirler. Başka bir deyişle iktisat, işletme ve kamu yönetimi bölümlerinde okuyan öğrenciler İngilizce öğrenme ve ingilizceyi kullanma konusunda kendilerine daha fazla güvenmektedirler. Öğretmen boyutu açısından ise kamu yönetimi ve sosyoloji bölümü öğrencilerinin tutumlarının olumsuz olması dikkat çekmektedir. Öğretmene yönelik en olumlu tutuma iktisat öğrencileri sahiptir. İlgi boyutunda iktisat ve işletme bölümü öğrencileri en olumlu tutuma sahipler. Türk dili ve edebiyatı bölümü öğrencilerinin başka bir dile olan ilgileri diğer bölümlere kıyasla en düşük seviyededir. Dil bölümü öğrencileri olduklarını göz önünde bulundurursak bu sonuç şaşırtıcı sayılabilir. Ana dil olarak kullanılmayan bir dili öğrenme ana dil öğrenmeye kıyasla daha zorlayıcıdır görüşü bu sonucu destekler niteliktedir (Joseba & González, 200). Tüm bölüm öğrencilerinin İngilizcenin öneminin farkında olduklarını söyleyebiliriz. Ancak en çok farkındalık iktisat ve işletme öğrencilerinde iken en az farkındalık ise matematik öğrencilerindedir. Bunun sebebi matematik bölümünde okuyan öğrencilerin İngilizceye iktisat ve işletme öğrencilerinden daha az ihtiyaç duyması olabilir. 65 Fakülteler açısından öğrenci tutumlarını incelediğimizde iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi öğrencilerinin Fen ve Edebiyat Fakültesi öğrencilerine kıyasla ilgi, güven ve kullanışlık boyutlarında daha olumlu tutumlar sergilemektedir. Öğretmen boyutunda bütün öğrencilerin fakültelere göre değişiklik göstermeden olumlu tutum içindedirler. Bu sonuç İnönü Üniversitesi öğrencileri ile yapılan benzer bir çalışmadaki sonuçla farklılık göstermektedir. İnönü üniversitesinde araştırmaya dahil edilen fakültelerin bütün öğrencilerinin fakültelere göre değişiklik göstermeden yabancı dil eğitimine genel bakış noktasında olumlu bir tutum içinde olmaları İngilizce nin meslek hayatlarında önemli olacağının farkında olduklarını göstermektedir (Aksu & Genç, 2004). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesinde araştırmaya dâhil olan öğrencilerin okudukları fakülte ye bağlı olarak İngilizceye yönelik tutumlarının farklılık
göstermesi tüm öğrencilerin İngilizcenin meslek hayatlarında önemli olacağını düşünmediklerini göstermektedir. Genel olarak öğrencilerin çoğu İngilizcenin kullanışlığı konusunda hem fikirdirler. İngilizcenin önemi öğrencilerin çoğu tarafından benimsenmiş ve kabul görmüş bir düşüncedir. Yemen de üniversite öğrencileriyle yapılan benzer bir çalışmada da öğrencilerin İngilizcenin önemini anladıkları ve ülke gelişmesi için İngilizcenin gerekliliğini vurguladıkları yargısı bu düşünceyi destekler niteliktedir. (Al-Tamimi & Shuib, 2009) Buna karşın İngilizceye ve derse olan güvenleri ise oldukça düşüktür. Öğrencilerin birçoğu İngilizceyi öğrenemeyeceklerine inanmaktadır. Dil öğrenme konusunda güdüleri olumsuzdur. Bunun altında içsel ve çevresel birçok nedeni olabilir. Bu duruma paralel olarak öğrencilerin çoğunun İngilizceye karşı olan ilgileri alt seviyelerdedir. Öğrencilerin, İngilizcenin kullanışlığı konusunda farkındalıklarının yüksek olmasına rağmen, ilgilerinin güven tutumu gibi düşük olmasının altında çeşitli sebepler yatıyor olabilir. Duyuşsal alan tutumları zaman içerisinde yaşantı ve koşullara göre olumlu ya da olumsuz şekilde değişiklik gösterebilir. Öğrencilerin olumsuz tutumlarının, bu altta yatan sebeplerin tespit edilip düzeltilmesi ile daha olumluya dönmesi mümkündür. KAYNAKLAR Aksu, M. B., & Genç, G. (2004). İnönü Üniversitesi Öğrencilerinin İngilizce Derslerine İlişkin Tutumlar. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Al-Tamimi, A., & Shuib, M. (2009). Motivation And Attitudes Towards Learning English: A Study O fpetroleum Engineering Undergraduates At Hadhramout University Of Sciences And Technology. GEMA Online Journal of Language Studies, 29-55. 66 Altunay, U. (2004). Üniversite İngilizce Hazırlık Öğrencilerinin İngilizceye Yönelik Tutumlarıyla, Sınavlar, Okulun Fiziksel Koşulları ve Ders Programları ve Uygulanışı İle İlgili Görüşleri Arasındaki İlişkiler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı (s. 08). Malatya: İnönü Üniversitesi. Brown, H. D. (995). Principles of Language and Teaching. Englewood Cliffs NJ. Çakıcı, D. (2007). The Attitudes of University Students towards English within the scope of Common Compulsory Courses. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2-5. Çakır, İ. (2007). An Overall Analysis of Teaching Compulsory Foreign Language at Turkish State Universities. Journal of Language and Linguistic Studies, 250-264. Demirel, Ö. (999). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem Yayıncılık. Gömleksiz, N. (200). İngilizceE Duyuşsal Alana İlişkin Bir Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25-226. Joseba, A., & González, M. (200). Attitude Towards English and ESP Acquisition As an L2 or L At University. Iberica, 09-. Karahan, F. (2007). Language attitudes of Turkish students towards the English language and its use in Turkish context. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences, 7-87. Karasar, N. (200). Bilimsel Araştırma Yöntemi (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Sönmez, V. (200). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.