İÇİNDEKİLER AYIN KONUSU 50 BAKANLIĞIMIZIN TOHUMCULUK POLİTİKALARI HABERLER 6 ÇİFTÇİMİZİN YİNE SESİ OLDUK 54 TİGEM VE SERTİFİKALI TOHUMLUK ÜRETİMİ 58 BUĞDAY TOHUMLUĞUNUN ÖNEMİ İmtiyaz Sahibi TZOB Adına Genel Başkan Ş. Şemsi Bayraktar Genel Yayın Müdürü Bekir Şinasi Özdemir Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ebru Mine Esen 36 BELEDİYELER TARIM SEKTÖRÜNE GÖNÜL VERMELİ Yayın Kurulu M. Hikmet Yavuzyiğit Metin Türkyılmaz Ömer Kaya Dr. M. Fethi Güven Hasan Hüseyin Coşkun Prof. Dr. Mevhibe Albayrak Prof. Dr. Şengül Hablemitoğlu Prof. Dr. Erdoğan Güneş Dr. Özden Hiçbirol 8 BAYRAKTAR TARIMDA 2014'Ü DEĞERLENDİRDİ 14 SOSYAL GÜVENLİK SEMİNERİ SAKARYA'DA YAPILDI 38 GAP'TA SULAMA YATIRIMLARI BİR AN ÖNCE BİTİRİLMELİ 40 TAVUK VE HİNDİ ETİNDE ÇİFT HANELİ BÜYÜME 60 TOHUMCULUK SEKTÖRÜNÜN DURUMU VE GELECEĞİ 64 TOHUMLUK SERTİFİKASYON UYGULAMALARI Görsel Katkı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı "Tarım ve İnsan" fotoğraf yarışmasından alınmıştır. Yayın Türü Yaygın Süreli Yayın Basım Tarihi 19.01.2015 18 SOSYAL GÜVENLİK SEMİNERİ ADANA'DA YAPILDI 25 SOSYAL GÜVENLİK TOPLANTILARI YAPILDI 26 "TARIM VE İNSAN" FOTOĞRAF YARIŞMASI TZOB DİYOR Kİ! 28 MAKAS ACİLEN DARALTILMALI 30 GIDA VE TARIMDA KASIM İHRACATI 32 HAVUÇ ÜRETİMİNİN YÜZDE %90'I ÜÇ İLDEN 34 NARENCİYEDE FİYAT DİPTE, ÜRETİCİ PERİŞAN 42 GIDA ENFLASYONUNDA ÇİFTÇİ YİNE MAĞDUR 44 SEBZENİN BEŞTE BİRİ SERADAN 46 KOP KONYA OVASI'NI KURTARACAK 68 TÜRKİYEDE TOHUMCULUK ODALARIMIZDAN 70 BAĞCILIK SEMİNERİ VERİLDİ 71 TOHUM ELEME TESİSİ KURULUYOR 72 TAVUKÇULUKTAN SONRA KOYUN PROJESİ 73 YILLIK VİŞNE ÜRETİMİ 5 BİN 500 TON 74 PATATES ÜRETİCİSİNİN YÜZÜ GÜLÜYOR 75 MANDALİNA DALINDA ÇÜRÜME TEHLİKESİ ALTINDA Dağıtım MNG Kargo Yönetim Yeri Türkiye Ziraat Odaları Birliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü GMK Bulvarı No: 25 Demirtepe/ANKARA Tel: 312 231 63 00 Fax: 312 229 65 38-231 30 77 e-mail:tzobbasin@gmail.com Baskı Dorukkaya Matbaacılık Yayıncılık Reklamcılık Madencilik Enerji ve İnşaat A.Ş. Macun Mahallesi 195. Cadde No: 2 Yenimahalle - ANKARA Tel: 0312 397 11 97-98 Çiftçi ve Köy Dünyası dergisi basın ahlak kurallarına uymayı taahhüt eder. Yayımlanan yazıların sorumlulukları sahiplerine ait olup, Birliğimiz görüşlerini yansıtmamaktadır. Dergide yayımlanan yazılar, kaynak gösterilmek koşuluyla, diğer yayın organlarında yayımlanabilir. Gönderilen yazılar iade edilmez.
TÜRKİYE ZİRAAT ODALARI BİRLİĞİ Ziraat Odalarımızın değerli mensupları, sevgili çiftçi dostlarım, SESLENİŞ Bir yılı daha geride bırakıyoruz. Üretim yılı açısından peş peşe yaşadığımız doğal afetler nedeniyle zor bir yılı geride bıraktık. Sözlerimin başında, 2015 in, tabii afetlerden uzak, bereketli, bol kazançlı bir yıl olmasını diliyorum. Yaşadığımız afetler birçok üründe üretim düşüşlerini de beraberinde getirdi. Tahıl üretimimiz önceki yıla göre yüzde 12, 7 azaldı; buğdayda 19 milyon, arpada 6,3 milyon, çeltikte 830 bin tona indi. Ancak bu noktada özellikle belirtmeliyiz ki, buğday üretimimizin 22 milyon 50 bin tondan 19 milyon tona gerilemesi Türkiye piyasasını çok fazla etkilemeyecek gibi görünüyor. Zira, iç tüketimin de bu civarda gerçekleşmesi bekleniyor. Bu arada, Toprak Mahsulleri Ofisi de un, makarna, bulgur, bisküvi, irmik gibi mamul maddelerin ihracatlarında kullanılacak buğdayın ithalatının büyük kısmının ilgili sektörlerce yapıldığını ve sorunsuz şekilde yapılmaya devam ettiğini açıkladı. Ofisin depolarındaki buğday stoku da 2,5 milyon tonu buluyor. Bundan ötürü, buğdayda ve dolayısıyla un ve ekmekte, üretim düşüşü ve Rusya dan yapılan ithalata bağlı bir fiyat artışı beklemiyoruz. Halkımızın telaşlanmasına gerek yok. 2015 yılı buğday açısından çok sıkıntılı geçmeyecek. TMO nun da elindeki buğdayı zamanında kullanarak fırsatçılara göz açtırmaması lazım. Bu, ekmek, mamul madde fiyatlarındaki muhtemel artışı önleyecektir. Değerli Dostlarım, göreve geldiğimizden itibaren olduğu gibi bu yıl da çalışmalarımızı, çiftçimizin, üreticimizin yararına olduğunu bildiğimiz yönde ve artan bir ivmeyle Yönetim Kurulumuzdaki arkadaşlarımız, 760 Ziraat Odalarımızın bütün Başkanları ve tüm personelimizle büyük bir ahenk içinde devam ettiriyoruz. Şunun çok iyi idrakindeyiz ki tarımın bir sorunu çözüldüğünde, hem üreticilerimizin hem tüketicilerimizin hem de ülkemizin bir sorunu çözülmüş oluyor. 2014 yılı faaliyet ve çalışmalarımızın oldukça yoğunlaştığı bir yıl oldu. Bölge bölge, il il ve ilçelerimizde yaptığımız toplantı, açılış, inceleme amaçlı ziyaretlerimizle sorunları, çözüm önerilerini, beklentileri yerinde görme, tespit etme imkânını da bizlere verdi. Bu vesileyle çiftçilerimizle üretim yaptıkları bağlarında, bahçelerinde, ağıllarında, tarlalarında yüz yüze görüşme fırsatı da bulduk. Ankara merkezli yaptığımız çalışmaların yanı sıra bütün bölgelerimize ziyaretlerde bulunduk; çiftçimizin ağır bir yıl geçirdiği sezonda onlarla beraber, yaraları nasıl sarabileceğimizin çabasına girdik. Çiftçimizin menfaatine olduğunu düşündüğümüz her konuda büyük gayretle 2014 yılında da çalışmalarımıza artan bir ivmeyle devam ettik. Yıl içindeki bu çalışmalarımız, sektörümüz açısından çok önemli gördüğümüz konulardaki açıklamalarımız, basın toplantılarımız, faaliyetlerimiz medyamızda da Ş. Şemsi BAYRAKTAR Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı geniş şekilde yer aldı. Analiz şirketlerinin yıl sonu açıklamaları, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı olarak, hem işadamları listesinde hem de meslek kuruluşu konfederasyon başkanları listesinde, yazılı medyada 11.860 haberle birinci sırada yer aldığımızı ortaya koyuyor. Bu başarıyı, aynı zamanda medyamızın, ülkemiz için çok büyük değerde ve ekonominin en temel sektörlerinden biri olan tarımın önemi noktasındaki bilince ulaşma başarısı olarak da değerlendirmekteyiz. Kıymetli Arkadaşlarım, bazı sorunlarımızı geride bırakmış olsak da geçmişte de sıkıntılarını yaşadığımız bazı problemler 2015 yılında da çözülmesi gereken konular olarak önümüzde duruyor. Peşinen belirtmek gerekir ki üreticilerimizin genel olarak bir maliyet sorunu bulunuyor. Gübre, mazot, elektrik başta olmak üzere, temel girdi fiyatları pahalı. Tarımsal girdilerdeki yüksek oranlı vergiler, maliyetlerimizi daha da artırıyor. Gübre, mazot ve elektrik gibi girdilerde vergi yükü çok fazla... Bu yük hafifletilmeli. Buna karşın, iç ve dış talebe uygun üretim planlaması yapamadığımız için fiyat istikrarımız yok. Maliyetlerimizde bir düşüş olmasa da fiyatlarda çok BAŞKANDAN BAŞKANDAN büyük oynamalar meydana gelebiliyor. Bu durum çiftçimize sıkıntı veriyor. Biliyorsunuz, tarla ile market fiyatları arasında bir uçurum var. Bazı ürünlerde fiyat farkı 5-6 kata kadar çıkıyor. Üreticilerimiz para kazanamazken, tüketici de pahalı tüketmek zorunda kalıyor. Yaptığımız birçok çalışmada, çiftçimizin maliyetin altında ürününü satmak zorunda kaldığını, enflasyonun sorumlusu olmadığını tespit ettik. Enflasyonun sorumlusu kesinlikle değildir. Hatta, veriler çiftçimizin enflasyonun mağduru olduğunu gösteriyor. Üretici market fiyatları arasındaki makasın daraltılmasının enflasyona olumlu katkısı olacağı da açık. Yeni yılın, hem büyük bir aile olarak gördüğümüz bütün Ziraat Odalarımızın yönetici ve personelimiz ve aileleri için, bütün çiftçilerimiz için, ülkemiz için sağlık, başarı ve mutlulukla geçmesini temenni ediyor; doğal afetlerden uzak, ürünü bol, hasadı bereketli bir yıl diliyor; hepinize sevgi ve saygılarımı sunuyorum. TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 5
HABERLER HABERLER ÇİFTÇİMİZİN YİNE SESİ OLDUK TZOB GENEL BAŞKANI BAYRAKTAR 2014 YILINDA DA YAZILI BASINDA TÜRKİYE BİRİNCİSİ OLDU Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, geçtiğimiz yıl olduğu gibi 2014 yılında yazılı medyada 11 bin 860 haberle Türkiye birincisi oldu. Bayraktar, hem işadamları arasında hem de meslek kuruluşu konfederasyon başkanları arasında birinci sırada yer aldı. Şemsi Bayraktar ın yıl içindeki açıklama, basın toplantısı, faaliyet ve temasları 11 bin 860 haberle yazılı medyada yer buldu. Medya Takip Merkezi verilerine göre, medyada öne çıkan işadamları ile şirket yöneticiliği ve sivil toplum kuruluşu (STK) başkanlığını bir arada yapan işadamları, sivil toplum ve meslek kuruluşları arasında 11 bin 860 adet haberle TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ın Türkiye birincisi olduğu listede, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu 8 bin 58 haberle ikinci, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken 7 bin 227 haberle üçüncülüğü aldı. Listede dördüncü sırada 5 bin 420 haberle Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, beşinci sırada 4 bin 830 haberle Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı bulunuyor. TZOB, en fazla üyeye sahip meslek kuruluşu TZOB Genel Başkanı Bayraktar, konuyu değerlendirdiği açıklamasında, Türkiye Ziraat Odaları Birliği nin 4,5 milyonu aşkın üyesi ve 759 Ziraat Odasıyla Türkiye nin en fazla üyeye sahip meslek kuruluşu olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti: Bu büyük ailenin üyeleri, tüm zor şartlara, uluslararası rakipleri karşısındaki dezavantajlarına rağmen, 77 milyonluk Türkiye nüfusunu, 35 milyon turisti doyurmuş, bunların yanı sıra 17 milyar doların üzerinde ihracat yapmış, 5,7 milyar doların üzerinde dış ticaret fazlası vermiştir. Özellikle bu yıl, çiftçimiz için, yaşadığı doğal afetler nedeniyle tam manasıyla tarlasına, bağına, bahçesine ateş düştüğü bir üretim yılı olmuştur. Bu sıkıntıların yanı sıra sektörümüzün her aşamasında görülen sorunlar, sıkıntılar ve çözüm önerilerimiz medyamız aracılığıyla kamuoyumuz ve devletimizin bütün yönetim katmanlarıyla paylaşılmıştır. Her zaman vurguladığımız gibi, gelecekte, tarıma hükmeden ülkeler dünyaya da hükmedecektir. Akılcı devlet politikalarıyla desteklenecek, tüm paydaşların da aynı duyarlılıkla sektöre sahip çıkacağı bir ortamda, üreticilerimiz, Türkiye mizi de bu ülkeler arasına sokacak bilgi birikimi; tecrübe, azim ve kararlığa sahiptir. Şu gerçek asla unutulmamalıdır: Biz üretemezsek Türkiye aç kalır. Çiftçimiz, hedeflere ulaşabilecek azim ve güçte Yapısal sorunlarımız çözülerek rakip ülkelerin şartlarına kavuştuğumuzda, Türk çiftçisi, Cumhuriyetimizin 100. yılında 85 milyonluk Türkiye nüfusuyla birlikte 50 milyon turisti besleyecek, çevre ülkelerin gıda açığını kapatacak, 40 milyar dolar ihracat geliri ve ekonomimize 150 milyar dolar hasıla sağlayacak gıda üretimini gerçekleştirecektir. Türkiye nin potansiyeli buna elverişlidir. Yeter ki çiftçimiz desteklensin, akılcı devlet politikaları uygulansın. Çiftçimiz, hedeflere ulaşabilecek azim ve güçtedir. Bilinmesini ve çok iyi kavranmasını istediğimiz bir gerçek de şudur: Tarım sektörünün sorunları, aslında ülkemizin de en temel sorunlarından biridir. Bu bilincin, toplumun tüm katmanlarında oluşturulabilmesi amacıyla kamuoyunun bilgilendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bunun için en önemli araç da medyadır. Bu başarı medyamızın da başarısıdır Sorunlarımızı, hedeflerimizi, çözüm beklediğimiz konularımızı kamuoyuna duyurmada ulaştığımız nokta, bizler kadar medyamızın konuya gösterdiği duyarlılıkla yakından alakalıdır. Yani, TZOB un medya başarısı, aynı zamanda medyamızın, ülkemiz için çok büyük değerde ve ekonominin en temel sektörlerinden bir olan tarımın önemi noktasındaki bilince ulaşma başarısıdır. Bizler, Türkiye Ziraat Odaları Birliği nin medyada yer almasını bu açıdan önemsiyor ve konuya bu noktadan bakıyoruz. Bu görüşlerden hareketle, 4,5 milyonu aşkın yakın üyemiz adına, Türk medyasının yönetici, muhabir, foto muhabiri, kameramanı ve haber mutfağında görevli tüm çalışanlarının yeni yılını kutluyor; en içten teşekkürlerim ile sevgi ve saygılarımı sunuyorum. 2014 Yazılı İsim Basın Haber Sayısı 1 Şemsi Bayraktar 11.860 2 Rıfat Hisarcıklıoğlu 8.058 3 Bendevi Palandöken 7.227 4 Mehmet Büyükekşi 5.420 5 Erdem Başçı 4.830 6 İbrahim Burkay 3.708 7 Ekrem Demirtaş 3.398 8 Çetin Osman Budak 3.045 9 Abdulkadir Konukoğlu 2.935 10 Aydın Doğan 2.638 11 Ali Ağaoğlu 2.446 12 Nail Olpak 2.362 13 Rahmi Koç 2.332 14 Muharrem Yılmaz 2.236 15 Ayhan Zeytinoğlu 1.971 16 Süreyya Ciliv 1.880 17 Güler Sabancı 1.775 18 Salih Bezci 1.769 19 Haluk Dinçer 1.756 20 Kani Beko 1.743 21 İsmail Koncuk 1.681 22 Ahmet Gündoğdu 1.385 23 Ergün Atalay 1.291 24 Mahmut Arslan 1.272 25 Lami Özgen 662 6 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 7
HABERLER HABERLER BAYRAKTAR TARIMDA 2014'Ü DEĞERLENDIRDI ÜRETIM DOĞAL AFETLERDEN BÜYÜK ZARAR GÖRDÜ TZOB Genel Başkanı Bayraktar: "Buğdayda ve dolayısıyla un ve ekmekte, üretim düşüşü ve Rusya dan yapılan ithalata bağlı bir fiyat artışı beklemiyoruz." Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, buğdayda ve dolayısıyla un ve ekmekte, üretim düşüşü ve Rusya dan yapılan ithalata bağlı bir fiyat artışı beklemediklerini bildirerek, Halkımızın telaşlanmasına gerek yoktur. 2015 yılı buğday açısından çok sıkıntılı geçmeyecek dedi. Bayraktar, TZOB Genel Merkezi nde düzenlediği basın toplantısında, tarım açısından 2013-2014 üretim sezonunu değerlendirdi. Tarım sektörünün, 2013-2014 sezonunda kuraklık ve don başta olmak üzere, sel, aşırı yağış, dolu, fırtına, hortum gibi hemen tüm doğal afetleri yaşadığını, sezonu maalesef parlak geçirmediğini belirten Bayraktar, kayısı, fındık, elma, buğday, arpa gibi birçok üründe, üretim düşüşleri görüldüğünü, buna karşın kanatlı sektörü başta olmak üzere, hayvansal üretimdeki hızlı gelişmenin sürdüğünü, kanatlı sektörünün pek etkilenmediğini bildirdi. Tarımın, ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları söyledi: 2014 yılının Ocak-Eylül döneminde gayri safi yurtiçi hasılada yüzde 7,4 pay almıştır. Bunun yanı sıra, başta gıda olmak üzere imalat sanayine, toptan ve perakende ticarete, otel ve lokanta sektörüne, ulaştırma, depolama ve haberleşme sektörüne, finans sektörüne çok büyük katkısı bulunmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, tarım, 2004-2013 döneminde, 2007 yılı hariç, istikrarlı bir şekilde büyümüştür. Ancak bu yıl, Ocak-Eylül döneminde, tarımda yüzde 3 küçülme yaşanmıştır. Çiftçimiz, ekonomiye büyük katkısına rağmen, kalkınmanın nimetlerinden yeterince yararlanamıyor. Sektörde, kişi başına düşen yurt içi gelir miktarı, Türkiye ortalamasının yaklaşık 3 te 1 inde kalmaktadır. Enflasyon 2014 Kasım ayı itibarıyla tarımda üretici fiyatlarının (ÜFE) son bir yıllık dönemde yüzde 10,77, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,99 arttığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde, Kasım itibarıyla son bir yıllık fiyat artışının, yüzde 14,37, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,37 olduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti: Tarımda üretici fiyatlarındaki artış, gıda ve alkolsüz içeceklerdeki tüketici fiyatlarındaki artışın altında kalmış, 2013 ve 2012 yıllarında olduğu gibi, bu durum, çiftçilerin alım gücünü azaltmıştır. Çiftçimizin ürettiği mallar enflasyon oranında değerlenmemiştir. İstihdam Sektör, toplam istihdamdaki önemini korumaktadır. Tarımsal istihdam, 2014 yılının Eylül ayında yüzde 21,5 olarak gerçekleşmiştir. Eylül ayında tarımın sağladığı istihdam, 5 milyon 625 bini bulmaktadır. Tarımımız, mevsim şartlarına göre, 4,5-6 milyon arasında değişen çalışanla, bazı aylar, imalat sanayisi ve inşaat sektörünün toplamına yakın istihdam sağlamaktadır. Sektörün en büyük katkısı ise işsizliği azaltmakta görülmektedir. Tarım işsizliği, kadınlarda 5,5 puan düşürerek yüzde 13,6 ya, erkeklerde 1,3 puan indirerek yüzde 9,1 e, toplamda 2,2 puan gerileterek yüzde 10,5 e çekmektedir. Tarım sayesinde işsizlik yüzde 10,5 e inmiştir. İstihdama bundan daha iyi bir katkı mı olur? İhracat Tarım ürünleri ve gıda, ihracatımızda, her zaman önemini korumuştur. 2014 yılı Ocak-Ekim döneminde, gıda ve tarım ürünlerinde ihracat, 14,3 milyar dolara, ithalat ise 10 milyar dolara ulaşmıştır. Gıda ve tarım sektörümüz, 2013 yılında 17 milyar dolar ihracat, 11,2 milyar dolar ithalat yapmıştır. Ancak, şu önemli ayrıntıya bir kez daha dikkatleri çekmek isterim ki, ihracattaki olumlu gelişmelere karşın, özellikle yağlı tohumlar ve pamukta net ithalatçı konumundan kurtulabilmiş değiliz. Gıda ve tarım ürünleri ithalatımızın üçte biri, yani 3,7 milyar doları, soya fasulyesi, ayçiçeği başta olmak üzere yağlı tohum, bitkisel yağ ve küspeden oluşuyor. Stratejik bir ürün olan pamukta ise ithalatımız 1,7 milyar doları buluyor. Tarımda ihracat imkânlarımız ve potansiyelimiz tartışılmaz. Dünya çapında rekabet edebileceğimiz, ekolojik üstünlüğü olan çok sayıda ürüne sahibiz. Fındık, kayısı, incir, kiraz, vişne, ayva ve haşhaş tohumu gibi değerli bitkisel ürünlerde üretimde dünya birincisiyiz. Çok sayıda üründe de dünya sıralamasında ilk 10'da yer alıyoruz. Bu konumumuzu kaybetmememiz, iyi değerlendirmemiz gerekmektedir. Ekolojik üstünlüğümüz bulunan bu ürünlerde standarda uygun, kaliteli çeşitlerle üretim yapma zorunluluğumuz var. Gıda güvenilirliği, ambalajlama ve depolamaya vereceğimiz özel önemle ürünlerin değerini daha artırmalı, fiyatta istikrarı ve kaliteli ürünün her an pazarda bulunabilirliğini sağlamalıyız. Bitkisel üretim Tahıl üretiminin, 2014 yılında, kuraklık başta olmak üzere doğal afetlerin etkisiyle, 2013 yılına göre, yüzde 12,7 azalarak 37,5 milyon tondan, 32,7 milyon tona indiğini, arpada yüzde 20,3, buğdayda yüzde 13,8, çeltikte yüzde 7,8 gerileme olurken, dane mısırda yüzde 0,8 artış görüldüğüne, üretimin, buğdayda 19 milyon, arpada 6,3 milyon, çeltikte 830 bin tona inerken, dane mısırda 5 milyon 950 bin tona çıktığına dikkati çeken Bayraktar, şöyle konuştu: Son günlerde medyada buğdayda kuraklık yüzünden üretim dü- 8 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 9
HABERLER HABERLER şüşü ve Rusya nın tahıl ihracat sertifikası vermeyi durdurması, buğday ihracatına 1 Şubat 2015 den sezon sonuna kadar toplamda tonda 35 Avrodan az olmamak üzere yüzde 15 artı 7,5 avro vergi uygulaması kararları nedeniyle, buğdayda sıkıntı olacağı ve ekmek fiyatlarının artacağı haberleri yer aldı. Kamuoyunda acaba buğday ve mamul madde fiyatları yükselecek mi diye bir endişe vardı. Ocak-Ekim döneminde, ithal ettiğimiz 1,8 milyar dolarlık hububatın 1 milyar dolarını Rusya dan yaptık. Rusya dan ithalat önemli. Yalnız, Rusya, ihracat sertifikalarını 17 Aralık 2014 den itibaren durdurma kararında, Türkiye, Mısır, Hindistan ve Ermenistan ı kapsam dışında tutmuştur. Rusya Tarım Ürünleri İhracatçılar Birliği de Türkiye, Mısır, Hindistan ve Ermenistan dan ek vergi alınmayacağını bildirmiştir. Buğdayda üretimin 22 milyon 50 bin tondan 19 milyon tona gerilemesi de Türkiye piyasasını çok fazla etkilemeyecek gibi görünüyor. Çünkü iç tüketimin de bu civarda gerçekleşmesi bekleniyor. Toprak Mahsulleri Ofisi, un, makarna, bulgur, bisküvi, irmik gibi mamul maddelerin ihracatlarında kullanılacak buğdayın ithalatının büyük kısmının ilgili sektörlerce yapıldığını ve sorunsuz şekilde yapılmaya devam ettiğini açıkladı. Ofisin depolarındaki buğday stoku da 2,5 milyon tonu buluyor. Bundan dolayı buğdayda üretim düşüşü ve Rusya dan yapılan ithalata bağlı bir fiyat artışı beklemiyoruz. Halkımızın telaşlanmasına gerek yoktur. 2015 yılı buğday açısından çok sıkıntılı geçmeyecek. Hükümetimiz de bu konuda fırsatçılara izin vermeyecektir. TMO nun da elindeki buğdayı zamanında kullanarak fırsatçılara göz açtırmaması lazım. Bu ekmek, mamul madde fiyatlarındaki muhtemel artışı önleyecektir. Yağlı tohumlarda, 2013 yılında, 2 milyon 26 bin ton olan toplam üretimin, 2014 de yüzde 4,5 artışla 2 milyon 117 bin tona yükseldiğini, ayçiçeği üretiminin yüzde 7,5 oranında artış göstererek 1 milyon 638 bin tona ulaştığını belirten Bayraktar, şöyle devam etti: Sebze üretimi, 2014 yılında, yüzde 0,4 artışla 28 milyon 450 bin tondan 28 milyon 570 bin tona çıktı. Sebzeler grubunun önemli ürünlerinden domateste yüzde 0,3, hıyarda yüzde 5,2 oranında üretim artışı olurken, sivri biberde yüzde 4,2, kuru soğanda yüzde 6 oranında üretim azalması görüldü. Doğal afetler meyveleri etkiledi Meyve üretimi, 2014 yılında, yüzde 6,2 düşüşle 18,2 milyon tondan 17,1 milyon tona indi. Doğal afetler, özellikle don, en çok meyveleri etkiledi. Meyveler içinde önemli ürünlerde üretim, elmada yüzde 20,7, şeftalide yüzde 4,6, kirazda yüzde 9,9, kayısıda yüzde 65,4 azaldı. Muzda yüzde 17, zeytinde yüzde 5,5 oranında üretim artışı meydana geldi. Narenciyede mandalina üretimi, yüzde 11,1 arttı. Sert kabuklulardan fındıkta yüzde 25, cevizde yüzde 14,8 üretim azalması yaşandı. Üzümde yüzde 4,1, önemli ihraç ürünlerimizden incirde ise yüzde 0,5 üretim artış görüldü. Çay üretimi ise geçen yıla göre yüzde 6,8 arttı. Kuru baklagillerde üretim, 2014 yılında, yüzde 9,7'lik azalmayla 1 milyon 148 bin tondan, 1 milyon 36 bin tona indi. Üretim baklagillerin önemli ürünlerinden nohutta, yüzde 11,1 azalarak 450 bin TZOB Genel Başkanı Bayraktar: "Tarım sektörü, 2013-2014 sezonunu maalesef parlak geçirmedi. Doğal afetler yaşandı. Kayısı, fındık, elma, buğday, arpa gibi birçok üründe, üretim düşüşleri görüldü." tona, kırmızı mercimekte yüzde 17,7 düşerek 325 bin ton geriledi. Tütün üretimi, yüzde 24,9 azalmayla 70 bin tona inerken, kütlü pamuk üretimi, yüzde 4,4 artarak, 2 milyon 350 bin tona, şeker pancarı üretimi, yüzde 2,3 artışla 16 milyon 860 bin tona çıktı. Büyük ve küçükbaş sayısı artıyor Son yıllarda hayvan sayısının, sağlanan desteklerin de etkisiyle yeniden artmaya başladığını, 2014 de büyükbaş hayvan sayısının yüzde 2,5 artarak 14,9 milyon başa, küçükbaş hayvan sayısının yüzde 10 artışla 42,4 milyon başa çıktığını vurgulayan Bayraktar, şunları söyledi: Kırmızı et üretimi, toplam hayvan, kültür ve kültür melezi ırkı sığır sayısının artmasıyla, 2011-2013 döneminde, yüzde 28,2 artarak 777 bin tondan 996 bin tona yükseldi. Yalnız, kırmızı et üretiminde, 2014 yılının Ocak-Eylül döneminde, 2013'nin aynı dönemine göre yüzde 3,5 oranında gerileme görüldü. 2013 Ocak- Eylül döneminde 628 bin ton olan kırmızı et üretimi, 2014 yılının aynı döneminde 606 bin tona indi. Üretiminin yıl sonunda bir önceki yılın altında kalacağı kuvvetle muhtemel görünmektedir. Fakat yine de önceki yıllara göre kıyaslandığında, et üretiminde genel bir artış söz konusudur. Kırmızı ette ithalata gerek yok. İthalat lobilerine buradan sesleniyorum. Boşuna heveslenmesinler. Kırmızı et üretimi önümüzdeki yıllarda da artarak devam edecektir. Son yıllardaki artış talebi karşılayacak düzeydedir. Kurban Bayramı nda da bunu gördük. Süt üretimi, 2013 yılında yüzde 4,7 artarak, 17,4 milyon tondan 18,2 milyon tona çıktı. 2014 süt üretim rakamları henüz belli değil ama hayvan sayısındaki artıştan dolayı bir üretim artışı olacaktır. Sanayiye, 2013 yılında 7,9 milyon ton, 2014 yılının Ocak-Ekim döneminde 7,3 milyon ton inek sütü aktarıldı. Son iki ayda da geçen yıla yakın inek sütü sanayiye aktarılması durumunda, 2014 yılında sanayiye aktarılan süt 8,5 milyon tonu geçecek. Sektörde üretime paralel olarak ihracatta da ciddi artışlar gerçekleşti. 2013 yılında 281,6 milyon dolar olan süt ve süt ürünleri ihracatımız, 2014 yılının Ocak- Ekim döneminde, geçen yılın tamamını geçerek 301 milyon dolara ulaştı. Son iki aylık ihracatın geçen yılla aynı olması halinde yıl sonu ihracatı 360 milyon dolara yükselecek. Ucuz yem ihtiyacı hayati önemde Hayvancılığımız açısından ucuz yem ihtiyacının karşılanması hayati önemdedir. Kaba yem üretimindeki artış, talebe uygun olarak artırılmalıdır. Gelişen hayvancılığımızın sürekli artan kaba yem ihtiyacını, ülke kaynaklarından karşılamalıyız. Unutulmamalıdır ki hayvancılık için en önemli ve en ucuz yem kaynağı kaba yemlerdir. Öte yandan, kanatlı sektörü hayvancılığımızın yüz akı olmaya devam ediyor. Hem yumurta üretiminde hem kanatlı eti üretiminde hem de ihracatta artış sürüyor. Yumurta üretimimiz, 2013 yılı itibariyle 16,5 milyar adet oldu. 2014 yılı 10 aylık yumurta üretim rakamı 14,2 milyar adettir. Geçen yılın son iki ayındaki üretim rakamları gerçekleşecek olursa, yıl sonu üretimimiz 17 milyar adedi geçecektir. Tavuk eti üretimimiz, 2013 yılı itibariyle 1 milyon 758 bin ton olmuştu. 2014 yılı 10 aylık tavuk eti üretim rakamı 1 milyon 560 bin tonu buldu. Yılsonunda büyük ihtimalle 1,8 milyon tonu aşacak. Kanatlı eti ve kanatlı ürün ihracatımız, 2013 yılında 608 milyon dolarken, 2014 yılının 10 aylık döneminde 543 milyon dolara ulaştı. Tavuk yumurtasında 2013 ün tamamında 406 milyon dolar olan ihracat, 2014 yılının Ocak-Ekim döneminde 331 milyon dolara çıktı. Arazi parçalılığı ve toplulaştırma Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun çıkmasının tarım adına son derece sevindirici olduğunu vurgulayan Bayraktar, Bu kanunun çıkması için 10 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 11
HABERLER TZOB Genel Başkanı Bayraktar: "İçerideki arz ve talep dengesini gözeterek ihracat yapmak durumundayız. Eğer yapacağımız ihracat içeride fiyatları yükseltecekse ve ülkemizin gıda güvencesini tehdit edecekse o ürünlerde ihracat yapma şansımızın olmadığını biliyoruz." TZOB olarak gerekli desteği verdik. Ancak temennimiz, kanunla ilgili yönetmeliğin de bir an evvel yayınlanması gerekir. Ayrıca, henüz toplulaştırılmamış yaklaşık 10 milyon hektarlık toplulaştırma yapılabilecek alanda çalışmalar en kısa sürede tamamlanmalıdır dedi. Verimli toprakların tarım dışına çıkarılmaması gerektiğinin altını da çizen Bayraktar, Büyükşehir Belediye başkanlarına seslenirken, Tarım sektörüne gönülden ilgi göstermelidirler. Büyükşehir belediyelerimiz, tarıma destek için yeterli bütçe ayırmalı, tarımla ilgili birimlerini kurup faaliyete geçirmelidir diye konuştu. Üretiyoruz ama pazarlayamıyoruz Tarımda üretilen ürünü en iyi şekilde değerlendirmek, pazarlamak, düzenli olarak piyasaları ürünle beslemek gerektiğini bildiren Bayraktar, bunun yolunun da örgütlenmeden geçtiğini, başta tarımsal kooperatifler ve üretici birlikleri olmak üzere, ekonomik bazda etkin, güçlü ve fonksiyonel örgütlenmenin sağlanmasının en az üretim kadar hayati bir olay olduğuna dikkati çekti. Talepler Üreticiler olarak taleplerini de sıralayan Bayraktar, genel olarak maliyet sorunu bulunduğunu, gübre, mazot, elektrik başta olmak üzere, temel girdi fiyatlarının pahalı olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti: Tarımsal girdilerdeki yüksek oranlı vergiler, maliyetlerimizi daha da artırıyor. Gübre, mazot ve elektrik gibi girdilerde vergi yükü çok fazla. Bu yük hafifletilmeli. Buna karşın, iç ve dış talebe uygun üretim planlaması yapamadığımız için fiyat istikrarımız yok. Maliyetlerimizde bir düşüş olmasa da fiyatlarda çok büyük oynamalar meydana gelebiliyor. Bu durum çiftçimize sıkıntı veriyor. Tarla ile market fiyatları arasında bir uçurum var. Bazı ürünlerde fiyat farkı 5-6 kata kadar çıkıyor. Üretici para kazanamazken, tüketici pahalı tüketmek zorunda kalıyor. Yaptığımız birçok çalışmada, çiftçimizin maliyetin altında ürününü satmak zorunda kaldığını, enflasyonun sorumlusu olmadığını tespit ettik. Enflasyonun sorumlusu kesinlikle değildir. Hatta, veriler çiftçimizin enflasyonun mağduru olduğunu gösteriyor. Üretici market fiyatları arasındaki makasın daraltılması enflasyona olumlu katkısı olur. Çiftçimiz, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, son yıllarda önemli oranlarda artsa da desteklerin daha da artarak sürdürülmesini, ihracat desteklerinin rekabet edebilir seviyelere çıkarılmasını talep etmektedir. 2014 yılı Ocak-Ekim döneminde ortalama gübre fiyatlarında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 ile yüzde 11 arasında değişen oranlarda artışlar yaşandı. Bu yıl yaşadığımız kuraklık da üreticimizin alım gücünü olumsuz etkiledi. Bundan dolayı, 2014 yılı Ocak-Haziran döneminde gübre tüketimi, 2013 yılı aynı dönemine göre, yüzde 7,9 azalarak 3,4 milyon tondan 3,1 milyon tona indi. Üründe verim ve kalitenin artması için yeterli gübre kullanılması şarttır. Bunun için de gübre fiyatlarının makul düzeylerde kalması, artışların yaşanmaması gerekmektedir. Diğer önemli bir girdi olan mazotta, 2014 yılı ilk on aylık ortalama fiyatlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,47 lik artışla 4 lira 44 kuruşa çıkmıştı. Son günlerde ardı ardına gelen indirimlerle mazot fiyatları 3 lira 85 kuruşa kadar geriledi. Temennimiz, bu fiyat seviyesinin üzerine çıkılmamasıdır. Mazotta alınan KDV ve ÖTV oranları ile gübredeki KDV oranının düşürülmesi gerekmektedir. Elektrikte fiyat, tarımsal sulama abone grubunda, 1 kilovatsaat (kwh) için fon ve paylar ile yüzde 18 KDV dahil 30,3 kuruştur. TEDAŞ a olan elektrik borçları yapılandırıldı. Özel sektör dağıtım şirketlerine olan elektrik borçları da bu kapsama alınmalıdır. Tarımda elektrikte uygulanmakta olan KDV yüzde 18 den yüzde 1 e indirilmeli, pay ve fon kaldırılmalıdır. Yine tarıma özel bir uygulama yapılarak, elektrik faturaları hasada göre belirlenmelidir. Seralar ve hayvancılık işletmelerinin de daha düşük fiyatla elektrik temin edecekleri bir abone grubu oluşturulmalı, indirimli tarifeden elektrik almaları sağlanmalıdır. Tarım destek bütçesi sektörün ihtiyacına göre belirlenmelidir. 2014 bütçesinde tarım sektörüne, bir önceki yıla göre yüzde 9,4 lük artışla 9,6 milyar lira kaynak ayrılmıştır. Önemli desteklerden mazot desteği, 2014 yılında geçen yıla göre yüzde 7,1'lik artışla 607 milyon liradan 650 milyon liraya yükseltilmiştir. Gübre desteği ise 2013 yılında yüzde 9,3 artışla 718 milyon liradan 785 milyon liraya çıkmıştır. Hayvancılık destek ödemeleri, yüzde 4,8 artışla, 2 milyar 756 milyon liradan 2 milyar 887 milyon liraya yükseltilmiştir. 2015 yılı destek bütçesi ise 10 milyar 141 milyon lira olarak belirlenmiştir. Dondan büyük ölçüde etkilenen fındıkta, alan bazlı desteklerin uzatılacağı yönündeki karar, bizi memnun etmiştir. Bayraktar: "Yaptığımız birçok çalışmada, çiftçimizin maliyetin altında ürününü satmak zorunda kaldığını, enflasyonun sorumlusu olmadığını tespit ettik. Enflasyonun sorumlusu kesinlikle değildir. Hatta, veriler çiftçimizin enflasyonun mağduru olduğunu gösteriyor. Üretici market fiyatları arasındaki makasın daraltılmasının enflasyona olumlu katkısı olur." Ette ithalata karşıyız Ette ithalata karşı olduklarını sürekli tekrar ettiklerini bildiren Bayraktar, şöyle devam etti: Hem kırmızı ette hem de kanatlı etinde üretim hızla artmaktadır. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığımızda da artış açıkça görülmektedir. Ette ithalat ihtiyacı yoktur. Bunun yerine iç üretim desteklenmeli, yem, canlı hayvan gibi alanlarda maliyeti düşürücü tedbirler hayata geçirilmelidir. Besicilerimize verilen destekler artırılarak sürdürülürse gelecekte de et ithalatına gerek olmayacaktır. Uzun süredir talep ettiğimiz, her ortamda dile getirdiğimiz Et ve Süt Kurumu kuruldu. Bu kurum, ana statüde yapılan değişiklikler çerçevesinde, kendisine verilen görevleri yerine getirecek kaynaklara sahip olmalıdır. Sütte üretim olağanüstü bir hızla artmaktadır. Gelecekte bir arz-talep dengesizliği oluşmaması için süt ve süt ürünleri tüketimi artırılmalıdır. Okul sütü programı uygulamasının 2015 yılında da devam etmesi sevindirici bir gelişmedir. Bu uygulamayı destekliyor ve programın kesintisiz devam ettirilmesi ve peynir, yoğurt, ayran, tereyağı gibi süt ürünleri, bal, fındık, kayısı, elma gibi gıdalarla çeşitlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Kanatlı sektöründe, soya fasulyesi, yem katkısı gibi hammaddelerin yerli üretiminin desteklenmesi, ihtiyacın ülke içinden karşılanmasını sağlayacak politikaların hayata geçirilmesi gerekiyor. Maliyetlerin düşürülmesi, ihracat desteklerinin rekabet edebilir seviyeye yükseltilmesiyle sektör ihracatının çok HABERLER daha büyük rakamlara çıkması işten bile değildir. Çiftçi Kayıt Sisteminde (ÇKS) bütün çiftçileri kayıt altına alacak şekilde, gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Çiftçilerimizin daha uygun fiyatla tohum temin edebilmesi için sebze tohumluklarında ve sebze fidelerinde uygulanmakta olan KDV nin diğer tohumluklarda olduğu gibi yüzde 1 e indirilmesi zorunludur. Tarım sigortasında prim bedelleri düşürülmelidir. Üreticileri sigorta yaptırmaya teşvik edici tedbirler alınmalı, kapsam genişletilmelidir Doğal afetlerden zarar gören çiftçimize yeni kredi açılmalıdır. Bu yıl borcunu ödeyemeyecek çiftçimizin elektrik ve SGK ödemeleri ertelenmelidir. Çukurova nın 6 katına yakın alan sulanamıyor 2013-2014 üretim sezonunda Ege ve Marmara kıyıları hariç hemen hemen ülkenin tamamında görülen kuraklığın, suyun önemi bir kez daha gösterdiğini vurgulayan Bayraktar, Teknik ve ekonomik olarak sulanabilecek 8,5 milyon hektar tarımsal alanımız var olmasına karşın, 2,6 milyon hektarını hala sulayamıyoruz. Bu çok büyük bir kayıptır. Sulama yatırımlarının pahalı yatırımlar olduğunu biliyoruz ama Çukurova nın 6 katına yakın bir sulanabilir arazinin gerekli altyapı yatırımları tamamlanamadığı için sulanamamasının izahı yoktur. Çiftçimizin modern sulama sistemlerine geçebilmesi için, hibe ve destekler artırılmalı, çiftçimizin eğitimi sağlanmalı, teşvik edilmelidir. GAP, KOP gibi büyük sulama yatırımlarını da içeren dev projeler, hızla tamamlanmalıdır diye konuştu. Oda faaliyetleri ve eğitim çalışmaları TZOB Türkiye nin genelinde örgüt olduğuna değinen, Zirat Odalarının gösterdiği gelişmelere ve hizmetlerine de değinen Bayraktar, Genel Merkez ve Odalar olarak yaptıkları ve devam ettikleri çalışmaları anlattı. Bayraktar, Bütün bu çalışmalarla çiftçimize daha fazla hizmet götürmeyi, sorunlarını hafifletmeyi ve çözmeyi, onlara yeni olanaklar sunmayı amaçlıyoruz dedi. 12 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 13
HABERLER Bayraktar: "Eğer siz sosyal güvenlik sisteminde mali sürdürülebilirliği hakim kılmak istiyorsanız, en önemli parametre olan kayıt dışılığın önlenmesine öncelik vermek zorundasınız. Başka çıkış yolunuz yok. Türkiye de de bunun mücadelesini veriyoruz." SOSYAL GÜVENLİK SEMİNERİ SAKARYA'DA YAPILDI Bayraktar: Son 12 yılda kayıt dışılığın yaklaşık olarak yüzde 20 civarında azaldığını görüyoruz. Yüzde 53 ten yüzde 33 e düşmüş. Bu bir rekor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Yönetim Kurulu Üyesi Şemsi Bayraktar, önceliklerinin kayıt dışılığın önlenmesi olduğunu, Türkiye de de bunun mücadelesini verdiklerini bildirerek, Eğer siz sosyal güvenlik sisteminde mali sürdürülebilirliği hakim kılmak istiyorsanız, en önemli parametre olan kayıt dışılığın önlenmesine öncelik vermek zorundasınız. Başka çıkış yolunuz yok. Türkiye de de bunun mücadelesini veriyoruz dedi. Ziraat Odalarının başkan ve yöneticilerine, Sakaryalı muhtarlara, sosyal güvenlikle ilgili bilgilendirme yapıldı. Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası ndaki seminere, Sakarya Vali Yardımcısı Akın Yılmaz, SGK Sakarya İl Müdürü Nurten Canbasoğlu, Sakarya dan belediye başkanları, meslek kuruluşlarının başkanları, protokol mensupları, Sakarya, Bursa, Kocaeli ve Yalova Ziraat Odası başkan ve genel sekreterleri katıldı. Bayraktar: "Kayıt dışılığı önlemenin çok değişik enstrümanları var. Mükelleflere destek, teşvik verirsiniz. Denetlemelerinizi, cezaları artırırsınız ama kayıt dışılıkta anahtar kelime toplumsal duyarlılıktır." Enformasyonun çok önemli olduğunu bildiklerini belirten Bayraktar, şunları söyledi: Biz sadece Sosyal Güvenlik Kurumuyla değil, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ve İŞKUR la da bilgilendirme toplantıları yapıyoruz. Bunun dışında Mesleki Yeterlilik kurumuyla bilgilendirme toplantıları yapıyoruz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak imzalamış olduğumuz protokol çerçevesinde kadın çiftçilerimizi eğitiyoruz. Nitekim iki bakanımızla da geçen yıl Sakarya da 322 kadın çiftçimizin sertifikasını dağıttık. Yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız, İŞKUR ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak genç çiftçilerimizi Türkiye genelinde pilot bölgelerde eğitmeye başladık. Bunu hızlı bir şekilde yaymaya çalışıyoruz. Bunun dışında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Araştırma Enstitülerinde çiftçilerimize HABERLER çok değişik konularda bilgiler sunuyoruz, eğitimler veriyoruz. Türkiye nin çok değişik noktalarında, Sakarya da dahil olmak üzere bu eğitim çalışmalarını tamamladık ve devam ediyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ile de çok değişik konularda eğitim çalışmalarımız sürüyor. Kırsal kalkınma projeleri Ziraat Odalarının 200 kırsal kalkınma projesi hazırladığını belirten Bayraktar, şöyle devam etti: Bundan çok büyük memnuniyet duyuyorum. Çünkü hem yeni gelişen teknolojilerle çiftçimizi tanıştırma hem de bunların kullanımını öğrenme açısından bu projeler fevkalade önemli olmuştur. Bunun dışında özellikle bugünlerde Degricol projemiz var. Avrupa ülkeleriyle beraber geliştirdiğimiz bir proje. Biliyorsunuz sulama suyu boruları plastikten yapılıyor. Plastik de çevreye zarar veriyor. Plastik yerine organik materyalden çevreye zarar vermeyen bir hammaddeyle yapılan bu sulama borularını inşallah Türkiye de imal edeceğiz. Bunun çalışmalarını da yapıyoruz. İlgili bakanlıklarla da görüşmelerimiz devam ediyor. Yine Orman ve Su İşleri Bakanımız Veysel Eroğlu ile imzaladığımız protokol Bayraktar, kayıt dışılığı önlemenin çok değişik enstrümanları var. Mükelleflere destek, teşvik verirsiniz. Denetlemelerinizi, cezaları artırırsınız ama kayıt dışılıkta anahtar kelime toplumsal duyarlılıktır. Denetleme ve cezaları ön plana aldığınızda mikro işletmeleri, küçük işletmeleri batırırsınız diye konuştu. Sakarya da düzenlenen seminerde, Sakarya, Bursa, Kocaeli ve Yalova dan TZOB un eğitim çalışmaları Eğitim çalışmalarını sürdürdüklerini, 2013 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı ve çalışmalarıyla ilgili 14 ilde bilgilendirme toplantıları gerçekleştirdiklerini belirten Bayraktar, Türkiye Ziraat Odaları Birliği nde 81 ilden personel çağırarak otomasyon çalışmaları yaptıklarını, bu otomasyon çalışmalarında da Sosyal Güvenlik Kurulu mevzuatı ve çalışmaları konusunda bilgi verdiklerini bildirdi. 14 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 15
HABERLER HABERLER çerçevesinde ağaçlandırma seferberliği başlattık. Çalışmaları sürdürüyoruz. Bunun dışında değerli Ziraat Odası Başkanlarımız ürün işleme tesisleri, makine parkaları kuruyorlar. En son Aydın Karacasu da zeytinyağı fabrikasının açılışını yaptım. Bunu bizim odamız yaptı. Aynı fabrikayı paketleme ve ambalajlama tesisleriyle beraber Kumluca Ziraat Odamız da hayata geçirdik. Bunun dışında da Manavgat ta da böyle bir tesisimiz var. Biz Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf Sanatkarlar Konfederasyonları gibi kamu niteliğinde, gücünü Anayasa dan alan meslek kuruluşlarıyız. Yani ekonomik örgütler değiliz. Ama Türkiye de ekonomik örgütlerin zayıf olması nedeniyle bu alana yatırım yapma mecburiyeti hissettik. Çünkü başka türlü pazarlama sorununu aşmak mümkün değil. Fiyat istikrarı yakalamak mümkün değil. Sosyal güvenlikle ilgili çalışmalar Sosyal Güvenlik Kurumu nun 28 bin personeliyle 81 il müdürlüğüyle 485 civarında Sosyal Güvenlik Merkeziyle 77 milyona hizmet verdiğini belirten Bayraktar, Gerçekten bu manada Türkiye nin en önemli kuruluşlarından bir tanesi. Ankara da Yönetim Kurulu olarak yaptığımız toplantılarda Türkiye de Sosyal Güvenlik Merkezlerini açmaya devam ediyoruz. Nitekim burada Bursa başkanlarımız var. Bursa da 14 tane Sosyal Güvenlik Merkezi açtık. Sakarya da 7 tane merkez açtık. Şu müjdeyi de vereyim, Sapanca ve Geyve nin ihalesini SGK Yönetim Kurulu nda onayladık. Akyazı yı da ihaleye çıkarıyoruz. 2015 yılı içinde hem Akyazı yı, Hem Sapanca yı, hem de Geyve yi sosyal güvenlik binalarına kavuşturacağız. Bu müjdeyi de şimdi den buradan vermiş olayım dedi. 2008 reformunun çok önemli bir reform olduğunu, bu reformdan sonra sosyal güvenlik sisteminde çok önemli gelişmeler yaşandığını, özellikle prim gelirlerinin arttığının görüldüğünü bildiren Bayraktar, şunları söyledi: Kayıt dışılıkta azalma olduğunu görüyoruz. Dünya nüfusu yaşlanıyor. Doyasıyla prim gelirlerinin de düşmesi bekleniyor. Birçok ülkede prim gelirleri düşüyor. Burada en önemli parametrelerden bir tanesi kayıt dışılığın önlenmesi. Dünyadaki sosyal güvenlik sistemine sahip bütün ülkelerin mücadelesi bu yönde. Öncelik kayıt dışılığın önlenmesi. Türkiye de de bunun mücadelesini veriyoruz. Son 12 yılda kayıt dışılığın yaklaşık olarak yüzde 20 civarında azaldığını görüyoruz. Yüzde 53 ten yüzde 33 e düşmüş. Bu bir rekor. Eğer siz sosyal güvenlik sisteminde mali sürdürülebilirliği hakim kılmak istiyorsanız, en önemli parametre olan kayıt dışılığın önlenmesine öncelik vermek zorundasınız. Başka çıkış yolunuz yok. Primleri de başka türlü artırma şansınız yok. Hedef yüzde 15. Avrupa Birliği ülkelerinin ortalaması yüzde 15, yüzde 20. Önümüzdeki 10 yıl içinde kayıt dışılıkta yüzde 15 hedefine ulaşmak zorundayız. Yüzde 33 lük kayıt dışılığın Türkiye ekonomisine maliyeti 30 milyar liradır. Her yüzde 1 lik düşüşün ekonomiye katkısı 1 milyardır. Kayıt dışılığı önlemenin çok değişik enstrümanları var. Mükelleflere destek, teşvik verirsiniz. Denetlemelerinizi, cezaları artırırsınız ama kayıt dışılıkta anahtar kelime toplumsal duyarlılıktır. Kayıt dışılığın ülkemize, vatanımıza, milletimize ve bu ülkede yaşayan insanımızın kendilerine bunun ne kadar zararlı olduğunu eğer anlayamamışlarsa daha doğrusu biz anlatamamışsak, siz ne yaparsanız yapın sosyal güvenlik sisteminin başarı şansı yoktur. Sosyal güvenlik kültürünü ve bilincini vatandaşımıza vermemiz lazım. Denetleme ve cezaları ön plana alırsanız ne olur? Geçen Trabzon da uluslararası bir sempozyumda Azerbaycan temsilcisi dedi ki; biz kayıt dışılığı önlemek için denetlemeyi cezaları artırıyoruz ama kayıt dışılığı azaltamıyoruz. Demek ki denetleme ve cezaların başarı getirmediği gayet açık. Denetleme ve cezaları ön plana aldığınızda mikro işletmeleri, küçük işletmeleri batırırsınız. Tarımda kayıt dışılık Küçük işletmelerin bu ülkenin emniyeti, orta sınıfı olduğunu belirten Bayraktar, Tarım sektöründe de büyük işletmeleri destekledik ama baktık ki sürdürülebilirlik açısından aile işletmeleri fevkalade önemli. Türkiye nin gıda güvencesini aile işletmeleri ile sağlıyoruz. Aile işletmelerini desteklemeye başladık. Ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü de (FAO) bu yılı aile işletmeleri yılı olarak ilan etti. Küçük işletmeler her sektörde bu kadar önemli. Eğer siz işin ucunu kaçırırsanız. Küçük işletmelerin kapanmasına sebebiyet verirsiniz. Kayıt dışılığı azaltalım derken yukarıya çıkarırsınız. Enformasyonun çok önemli olduğunu biliyoruz. Küçük işletmeleri bilgilendirmemiz fevkalade önemli. Personel eğitimleri fevkalade düşük seviyede. Bilginin yanında teşvik ve paydaşların koordinasyonu ile küçük işletmelerimizi ayakta tutmuş oluruz dedi. En büyük kayıt dışılığın tarımda olduğunun görüldüğünü bildiren, tarımda kayıt dışılığın en büyük sebeplerinden bir tanesinin yapısal sorunların getirdiği yüksek maliyetlerin bir iş gücü fazlası yarattığından bahseden Bayraktar, Özellikle bizim vurguladığımız kırsal kalkınma bu manada çok önemli. Kırsalda tarım dışı yatırımların artırılması fevkalade önemli. Bu iş gücü fazlasını mutlaka tarım dışı istihdam etmemiz lazım. Avrupa Birliği ülkelerinde kırsal nüfus yüzde 25 lerdedir. Ama tarım nüfusu yüzde 5 lerdedir. Bizde tarım nüfusu yüzde 25 lerde. O zaman kırsal kalkınmayı hızlı bir şekilde sağlamamız lazım ki büyükşehirlere varoşlara, gecekondu olarak bu insanları göndermeyelim. Çünkü orada daha büyük problemlerle karşı karşıya kalıyoruz diye konuştu. Çiftçilerin sorunlarının yanında sosyal güvenlik kurumları ile alakalı sorunları da çözmeye gayret ettiklerine dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti: Özellikle ben yönetim kurulunda yer aldıktan sonra da bu çalışmaları hızlandırdık. 1994 ten bu yana Bağkur kesintisi yapılan çiftçilerimizin geriye dönük yapılandırmalarını sağladık. Bu fevkalade önemliydi. Hızla bir şekilde emekli olan çiftçilerimiz var. Kadın çiftçilerimiz 2003 yılından evvel aile reisi olamadıkları için kapsama giremiyorlardı. Emekli olamıyorlardı. Bunu geriye dönük çalıştırdık. Cezasız bir şekilde prim ödemelerini sağlayarak, kadın çiftçilerimizin aile reisi olamamaktan dolayı olan bu problemini de çözmüş olduk. Bu şekilde de birçok kadın çiftçimizin de duasını aldık. Onların bir kısmı da emekli oldu. Tarımda kendi nam ve hesabına çalışan çiftçilerimize emekli olduktan sonra da yüzde 15 civarında bir kesinti yapılıyordu. Bunu kaldırdık. Bunu da fevkalade önemli görüyorum. Borcu olsun olmasın 2012 yılında yüzde 5 olarak yapılan kesintileri, yüzde 2 ye düşürdük. Sadece borcu olanlar borcu oranında ödeme yapıyorlar. Prim ödeyemeyecek olan çiftçilerimize, özellikle oda kayıtları da sosyal güvenlik kayıtları silinmeden kendilerine prim muafiyeti getirdik. Yaşlılarımızın bazı problemleri vardı. 65 yaşın üzerindeki çiftçilerimiz ziraat odasına kayıtları varsa sosyal güvenlik kurumuna kayıt oluyorlar ve prim ödemeye başlıyorlardı. Arzu eden kayıt yaptırıp primi ödüyor, arzu etmeyen de muafiyet içinde bulunuyor. Tarım sektörünün dışında çalışmak isteyen çiftçilerimiz vardı. Bunlara Ziraat Odasından kaydını sildir, tarım sektöründen ayrıl deniyordu. Başka sektörlerde part time çalışabiliyorlar. Mevsimlik olarak inşaat, turizm sektöründe çalışabiliyorlar. Ziraat odasını sildirmeden buralarda çalışma imkanı yoktu. Sosyal Güvenlik Kurumu na oradan kayıt olmaları ve prim ödemeleri de mümkün değildi. Bunu da kaldırmış olduk. Şimdi arzu ettikleri yerde çalışabilirler ve bu işyerlerinden de primleri rahatlıkla ödenebiliyor. Torba yasada Ziraat Odalarımıza kesilen cezaları bir defaya mahsus olmak üzere kaldırttık. Ancak bildirmedikleri kayıtları da 11 Aralık a kadar Sosyal Güvenlik Kurumu na oda başkanlarımızın muhakkak suretle bildirmeleri gerekiyor. Çiftçilerimizin Sosyal Güvenlik Kurumu na, vergi ve maliyeye olan borçlarını da bu torba yasayla yapılandırıyoruz. Doğal afetlerden zarar gören çiftçilerimiz var. Bunların talepleri var. Bunula ilgili çalışmalarımızda devam ediyor. Sakarya Vali Yardımcısı Akın Yılmaz Seminerde konuşan Sakarya Vali Yardımcısı Akın Yılmaz, Türkiye nin geleceği açısından tarım ve hayvancılığın olmazsa olmaz bir şart olduğunu bildirdi. Tarım sektöründe üretim olmasına rağmen pazarlamanın yapılamamasından dolayı çiftçileri sıkıntıya girdiğini belirten Yılmaz, Mümkün olabildiği kadar en ücra köşelerimize kadar çiftçimizi, köylümüzü, kooperatifleşme değil de şirketleşme yönüyle bir araya getirerek onların pazarlama fırsat ve imkanlarını profesyonelce ortaya koyabilirsek. Önemli sonuçlar elde edilir dedi. SGK İl Müdürü Canbasoğlu SGK İl Müdürü Nurten Canbasoğlu ise, Kurumu en iyi hale getirmenin temel taşlarından birisinin kayıt dışılığı önlemek olduğunu bildirdi. Kayıt dışılık önlediğinde gelecek prim gelirinin Hazineden alınan paraya denk geldiğini vurgulayan Canbasoğlu, Burada bir terazi var. İnşallah TZOB Genel Başkanımız ve Yönetim Kurulu Üyemiz Sayın Bayraktar, stardı verdi biz de bunun arkasını getireceğiz diye konuştu. SGK Korosundan müzik şöleni TZOB ve SGK merkez birimlerinden uzmanların katıldığı seminerde Sosyal Güvenliğin Önemi ve Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Kapsamında Yapılan Çalışmalar, Sigortalı Tescil İşlemleri ve Tarım Sektöründe Sosyal Güvenlik Kapsamı, Sigortalı Prim ve Tevkifat İşlemleri hakkında bilgi sunuldu. Sosyal güvenlik bilgilendirme semineri, Sakarya Üniversitesi Devlet konservatuvarı yüksek lisans öğrencisi İlker Gökkaya yönetimindeki SGK korosunun verdiği Türk halk müziği konseriyle sona erdi. Koro, çeşitli yörelerin yanı sıra kemençe eşliğinde Karadeniz müzikleri de icra etti. SGK korosunun seslendirdiği SGK Marşı da büyük beğeni topladı. Tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu tespit edilen 6 ilde SGK ve TZOB işbirliğiyle bilgilendirme düzenlenen seminerler 24 Kasım da Konya da, 27 Kasım da Erzurum da yapılmıştı. Bilgilendirme seminerleri, Sakarya nın ardından, 4 Aralık ta Manisa da, 8 Aralık ta Şanlıurfa da, 11 Aralık ta Adana da yapılacak. 16 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 17
HABERLER HABERLER Bayraktar: "Tarımın çok ciddi yapısal sorunları var. Bunlar sadece Ziraat Odaları Birliği ne bırakılacak bir mesele değil. Bu sektöre el birliğiyle bütün paydaşlar olarak omuz vermemiz lazım. Hep beraber çalışmamız lazım." SOSYAL GÜVENLİK SEMİNERİ ADANA'DA YAPILDI Bayraktar: Üretici örgütlerimizden de ricamız şu; lütfen hep beraber, sektörde bulunan bütün paydaşlar, bu yükün altına girelim Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel başkanı Şemsi Bayraktar, sektörde bulunan bütün paydaşlar olarak tarımdaki yükün altına girmek gerektiğini bildirerek, Üretici örgütlerimizden de ricamız şu; lütfen hep beraber, sektörde bulunan bütün paydaşlar, bu yükün altına girelim. Tarımın çok ciddi yapısal sorunları var. Bunlar sadece Ziraat Odaları Birliği ne bırakılacak bir mesele değil. Bu sektöre el birliğiyle bütün paydaşlar olarak omuz vermemiz lazım. Hep beraber çalışmamız lazım dedi. Bayraktar, Adana da 6 ncısı düzenlenen Sosyal Güvenlik Bilgilendirme seminerinde yaptığı konuşmada, dün akşam, oda başkanlarıyla 4,5 saat süren bir toplantı yaptığını, hepsini dinlediğini, sıkıntılarla ilgili yeni bilgiler aldığını belirtti. Narenciye, pamuk ve soya fasulyesindeki sıkıntıları bildiğini, narenciye konusunda daha önce basın açıklaması da yaptığını vurgulayan Bayraktar, hem soya fasulyesi hem de pamukta sıfır gümrük uygulandığını, bu nedenle dünya fiyatlarındaki düşüşün Türkiye deki fiyatları çok olumsuz etkileyebildiğine dikkati çekti. Bunun dışında çevre ülkelerdeki siyasi istikrarsızlığın dış talebi azalttığı için üretimde artış olmamasına rağmen ürün fiyatlarını düşürdüğünü belirten Bayraktar, şunları kaydetti: Mandalinada üretimde yüzde 12 artış var ama greyfurtta, portakalda, limonda üretim artışı görünmüyor. Buna rağmen, fiyatlarda bir düşme var. İhracat iadeleri, destekler olmak üzere neler yapabileceğimizi Ziraat Odası başkanlarımızla görüştük. Değerli başkanlarımızın görüşlerini de aldım. Bu sorunları Ankara ya taşıyacağız. Zaten ilgili bakanlıklarımızla görüşmelerimiz devam ediyor. Bu sorunların çözümüne katkı sağlayacağız. Bayraktar: "Tarım sektörünü ihmal etme, diğer sektörlerin arkasında bırakma veya dışlama şansımız yok. Bu ülkede, üreticilerimize, sürdürülebilir üretim noktasında olması için, her türlü desteği vermemiz gerekiyor." Tarım sektörünün, enerji ile birlikte fevkalade önemli bir sektör olduğunu vurgulayan Bayraktar, tarım sektörünü ihmal etme, diğer sektörlerin arkasında bırakma veya dışlama şansı yok. Bu ülkede, üreticilerimize, sürdürülebilir üretim noktasında olması için, her türlü desteği vermemiz gerekiyor. Sadece bu ülkenin gıda güvencesi açısından değil dünyadaki gelişen konjonktürden ülkemiz adına bir fırsat yaratma, ülkemizin zenginliği adına bunu talep edip, sağlamak durumundayız. Bunu da herkesin bilmesi lazım dedi. Sosyal güvenlik kurumuyla alakalı çalışmaların uzun zamandan beri devam ettiğini belirten Bayraktar, şunları söyledi: 2013 yılında 14 ilde bilgilendirme toplantıları yaptık. Bunun dışında Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak 81 ilden personelimizi Ankara çağırdık. Otomasyonun yanı sıra arkadaşlarımız, sosyal güvenlik konusunda bilgilendirme çalışmaları yaptılar. 6 pilot il tespit ettik. Bu pilot illerde bilgilendirme toplantıları düzenledik. Bugün sonuncusunu Adana da yapıyoruz. Önümüzdeki yıl da bu toplantılar devam edecek. Enformasyonun çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Sadece Sosyal Güvenlik Kurumuyla alakalı çalışmalar yapmıyoruz. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak eğitim çalışmalarımız var. Genç çiftçilerimizi eğitiyoruz. Bazı bölgelerde bu çalışmalar başladı. Bunu fevkalade önemsiyoruz. Bunun dışında yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ile araştırma enstitülerini birer eğitim merkezi haline getirdik. Orada üreticilerimize eğitim veriyoruz. Yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığımız ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak kadın çiftçilerimizi eğitmeye başladık. Bu çok önemli. Çünkü erkeklerimiz göç ediyor. Kadınlarımız tarımda. Projeksiyonlarımıza göre tarım istihdamında önemli rol oynayacaklar. Kadınlarımıza tarımda iyi eğitim veremediğimiz takdirde, verimliliği yakalama şansımızın olmadığını biliyoruz. Kendisi de Sakaryalı olan Bayraktar, Adana Valisi Mustafa Büyük ün Sa- 18 TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI TZOB ÇİFTÇİVEKÖYDÜNYASI 19