Kuu Sbent Enjeksiyn Tekniği ile Gaz Akımlaından Uçucu Oganik Bileşiklein Gideilmesi Mehmet KALENDER 1, Cevdet AKOSMAN 2 ıat Ünivesitesi Mühendislik akültesi Kimya Mühendisliği Bölümü 23119-Elazığ 1 mkalende@fiat.edu.t, 2 caksman@fiat.edu.t ÖZET Bu çalışmada, kuu sbent enjeksiyn tekniği kullanılaak gaz akımlaındaki uçucu ganik bileşiklein (UOB) adssiyn ile gideilmesi incelendi. Deneysel çalışmalada, uçucu ganik bileşik laak klfm ve adslayıcı laak ta aktif kabn kullanıldı. Deneyle, 1 atm basınç ve 40 C sıcaklıkta 500-2000 mv başlangıç gaz knsantasynu, faklı katı besleme hızı (0.0025-0.009 g/s) ve faklı gaz akış hızı (3-5 L/dak.) kullanılaak geçekleştiildi. Gaz akımı analizlei gaz kmatgafisinde yüütüldü. Gaz akış hızı, klfm başlangıç knsantasynu ve katı besleme hızı atışıyla klfmun aktif kabndaki adssiynunun akışkan-atikül temas süesince attığı gözlendi. Klfm adssiynunun katı besleme hızı ve klfm başlangıç knsantasynu atışıyla attığı, gaz akış hızıyla azaldığı belilendi. Bu çalışmada ayıca, kuu sbent enjeksiyn sistemi deneysel veileinin tüetilen mdel eşitlikleinin çözümleiyle uygunluk içeisinde lduğu göüldü. Anahta Kelimele: Kuu sbent enjeksiyn tekniği, Adssiyn, Aktif kabn, Klfm, Mdelleme. GİRİŞ Kimyasal, etkimyasal ve biykimyasal gibi endüstiyel faaliyetle snucu luşan atıklaın kntlsüz bi şekilde çeveye veilmesi ciddi ölçülede çeve kililiğine neden lmaktadı. Çeve kililiğine neden lan kimyasalla aasında uçucu ganik bileşikle (UOB) önemli bi yee sahiti [1-3]. UOB le hava tamına diekt luştuklaı kaynaklaında buhalaşmayla, su tamına yağmu ve atık sula vasıtasıyla ve tağa da suda çözüneek veya tak içeisinde bzunmak suetiyle kaışıla. Başlıca UOB kaynaklaı, sayısız üünün yaımında kullanılan çözücüle, incelticile, kaydııcıla, endüstiyel ve kentsel faaliyetle için fsil yakıtlaın yanması snucu luşan baca gazı emisynlaıdı. UOB le, başta hava lmak üzee su ve tak gibi çeve unsulaının dğal yaısını değiştieek canlıla ve yaıla üzeinde gei dönüşü mümkün lmayan zaalaa yl açabilmektedi [1-5]. Zaalı etkileinin yanı sıa, ahalı lan uçucu ganik bileşiklein gei kazanılması da ses eknmisi açısından önemlidi [1-2]. UOB le çeveye salıveilme kaynaklaında uzaklaştıılmalı ve/veya gei kazanılmalıdı. UOB lein uzaklaştıılması veya gei kazanılmasında kullanılan teknikle, genel laak, ksidasyn, bi-filtasyn, abssiyn, kndenzasyn, memban ayıma ve adssiyn şeklindedi [3, 6-8]. Adssiyn en fazla kullanılan teknik lu adsbent laak, aktif kabn silika jel, aktif alümina, zelit ve aktif kil kullanılı. Bu adsbentleden aktif kabn sahi lduğu hidfbik ve ganfilik yüzey özelliklei ile diğe bi çk adssiyn sesinin yanı sıa UOB adssiynunda da yaygın laak kullanılmaktadı [1-3, 6-8]. Sabit yataklada adssiyn, yatak gözenekliliği, kln byunca basınç düşüşü, yatakta kullanılan adsbentin aktif yüzeyleinin tam laak kullanılamaması gibi bi takım dezavantajlaa sahiti. Bu dezavantajla, sabit yatak adssiynuna altenatif yeni tekniklein taya çıkmasına neden lmuştu [9-11].
Başlangıçta gaz akımlaındaki asidik bileşenlein uzaklaştıılması amacıyla geliştiilen kuu sbent enjeksiyn tekniğinin, sn zamanlada yaılan çalışmalala UOB adssiynu işlemleinde de kullanılabileceği gösteilmişti [12-14]. Kuu sbent enjeksiyn tekniği, katı adsbent atikülleinin kiletici bileşen içeen gaz akımına üskütüleek adssiyn işleminin geçekleştiilmesi esasına dayanı. Kuu sbent enjeksiyn tekniği ile adssiyn, geleneksel sabit yatak adssiynuna göe önemli bazı avantajlaa sahiti. Bu avantajla: i. Sabit yataklada kullanılan talama atikül byutu mm seviyesinde lmasına kaşın, kuu sbent enjeksiyn tekniğinde 100 mikn ya da daha küçük lmalıdı, ii. Sabit yataklada luşan kln byunca basınç düşüşü adssiyn sesini önemli ölçüde etkilemektedi, iii. Sabit yataklada adslanan bileşenin adsbentin aktif bölgeleine ulaşımı kuu sbent enjeksiyn tekniğine göe daha zdu [12-14]. Kuu sbent enjeksiyn tekniği kullanılaak uçucu ganik bileşik adssiynu ldukça yeni lu bu knu üzeine yaılan liteatü çalışması yk denecek kada azdı. Bu çalışmada, gaz akımlaında bulunan uçucu ganik bileşiklein adssiynla uzaklaştıılmasında kuu sbent enjeksiyn tekniğinin kullanılması aaştıılmıştı. TEORİ Kuu sbent enjeksiyn tekniği ile adssiyn işlemini kaakteize eden matematiksel mdel eşitliklei taya knuluken, meydana gelen ayıma işleminin, yığın gaz akımından atikül yüzeyine kütle tansfei ve atikülde adssiyn lmak üzee iki aşamada geçekleştiği vasayımı yaılı [13]. Gözenekli bi yaıya sahi lan bi atikülün gözenek bşluklaında adslanan bileşenin kütlesel bileşim cinsinden kunum eşitliği aşağıdaki eşitlikte veildiği gibidi: 2 ( ε ρuy) ε ρy 1 1 2 ρy + = 2 2 ε De m& A (1) t Buada, ε atikül gözenekliliği, ρ gaz faz yğunluğu, D e gözenekledeki gaz fazda adslanan bileşenin etkin difüzyn katsayısı, Y adyal yönde ( ) adslanan bileşen kütlesel knsantasynu, m& A biim atikül hacmi başına adslanan bileşen kütlesinin gaz fazdan katı faza adssiynla azalma hızı ve u gazın gözenekledeki adyal hızıdı. Gözenek duvalaında adslanan bileşen için adssiynla kayblma hızı gözenekte bulunan gazdaki adslanan bileşenin kütlesel knsantasynu cinsinden ( ρ Y ) ifade edilebili. Bu ifadede gaz ve katı faz aasındaki uygun denge ilişkisi kullanılı. Liteatüde kuu sbent enjeksiyn tekniği ile adssiyn için tüetilen eşitliklede denge ilişkisi laak adssiyn işlemleinde geniş bi uygulama alanı bulunan eundlich eşitliği kullanılmıştı [12-14]: ( ρ ) q m= k Y (2) Buada m adslanan gazın katı fazdaki knsantasynu lu atikülün biim hacmindeki adslanmış kütlesi laak tanımlanı. k ve q ise eundlich sabitleidi. Lkal dengenin sağlandığı vasayımıyla, Eşit. 2 nin zamana göe tüevi aşağıdaki snucu vei: ( ) q 1 ρy m& A = kq ρy (3) t
Buada m& A = m t di. Knveksiyn teimi ihmal edileek Eşit. 3, Eşit. 1 de yeine yazılı ve elde edilen eşitlik düzenlenise; q ( ) 1 ρ Y 1 2 ρy ε + kq ρy = ε 2 D e t (4) elde edili. Eşit.4 linee lmayan bi kısmi difeansiyel eşitlik lu, çözüm için başlangıç ve sını şatlaı geeklidi. Başlangıç ve sını şatlaı, t = 0' da Y = 0 (5) d ρy = de ε De = ρk( YB YS) (6) 2 Y = 0 da = 0 (7) laak ifade edili. Buada k kütle tansfe katsayısı, Y B yığın gaz fazı knsantasynu ve Y S ise atikül yüzeyindeki gaz fazı knsantasynudu. Patikül haeketi ile bilikte yığın gaz fazı knsantasyn değişimi aşağıdaki eşitlikle veili. dρy dt B φ = m & fv ( d) dd V (8) 0 Buada, φ atikül için tlam hacim faksiynu, V ( ) fv d ise d byutundaki küesel atikülün hacmi, d difeansiyel atikül byutu başına atiküllein difeansiyel hacim faksiynu laak tanımlanan atikül byut dağılımıdı. Kuu sbent enjeksiyn tekniği ile adssiyn için zamanla yığın gaz fazı knsantasyn değişimini taya kymak için, Eşit. 8 ile Eşit. 4 ün eş zamanlı laak çözülmesi geeki. Bu ti denklemlein çözümünde denklemlei byutsuz laak ifade etmek büyük klaylık sağla. Eşit. 8 byutsuz ifadele cinsinden yazılıken, tüm atiküllein teminal hıza ulaştığı duumdaki hacim faksiyn değei, φ T, aşağıdaki eşitlikteki gibi tanımlanı [13-14]: M& 1 φ = f dd T V0 ρ A u 0 t (9) Buada, M & katı adsbentin kütlesel besleme hızı, ρ atikülün katı yğunluğu, A akışın meydana geldiği klnun kesit alanı, u t atiküllein teminal hızı, f V 0 ise atiküllein haeketsiz lduğu dugun haldeki atikül byut dağılım fnksiynu lu, matematiksel laak genelde lg-nmal dağılım fnksiynu ile ifade edili. Lg-nmal dağılım fnksiynu atiküllein gemetik talaması ( d G, ) ile gemetik standat sama ( σ ) değeleine bağlıdı. DENEYSEL YÖNTEM Deneysel çalışmalada, adsbent laak Envicab maka ticai aktif kabn kullanıldı. 3 mm çaa sahi silindiik eletle halindeki aktif kabn öneği 100 mesh in altında lacak şekilde öğütüldü, elendi ve 105 C sıcaklıktaki bi etüvde kuutulaak hava ile temas etmeyecek şekilde bi cam kata muhafaza edildi. Aktif kabnun geçek yğunluğu (He iknmetesi) ve
atikül byut dağılımı (Maste Size Laze tekniği) için analizle ETİ Maden İşletmelei Genel Müdülüğü Teknlji Geliştime Başkanlığı Labatualaında; gözenek byut dağılımı (BET yöntemi) ise Tükiye Bilimsel ve Teknik Aaştıma Mekezi (TÜBİTAK-MAM) nde yaıldı. Aktif kabnun bazı fiziksel özelliklei Tabl 1 de veilmişti. Tabl 1 de veilen u t teminal hız lu, liteatüde mevcut lan eşitliklele hesalandı [15]. Adslanan bileşen laak haljenli uçucu ganik bileşikleden Riedel maka (%99.9 GC saflıkta) klfm kullanıldı. Deneysel çalışmala kuu sbent enjeksiyn sistemi (KSES) deney setinde geçekleştiildi (Şekil 1). Şekil 1 de göüldüğü gibi KSES, adsbentin adssiyn klnuna beslendiği katı besleme sistemi, faklı bölgeleden gaz öneği alacak şekilde tasalanmış adssiyn klnu, katı atiküllein gaz akımından ayılmasının sağlandığı filte sistemi, gaz kaışımının knsantasynunu ayalandığı satuatö, adssiyn klnunu ısıtmada kullanılan ısı bandı ve dijital temstattan luşmaktadı. Adssiyn klnu 2.5 cm iç çaında ve U şeklinde camdan yaılmıştı. Çalışılmalada kullanılan gaz kaışımlaının knsantasynu, çalışılan uçucu ganik bileşiklein azt gazında buhalaştıılmasıyla ayalandı. UOB in knsantasyn ölçümlei gaz kmatgafisi tekniği ile yaıldı. Satuatöden geçen gaz akımıyla, azt gaz akımını bileştimek için T busu kullanılmıştı. Başlangıç knsantasynunun zamanla değişmemesi için satuatöün hmjen sıcaklık dağılımı bi su banysu yadımıyla sağlanmıştı. T busundan çıkan gaz taşıma bulaında uçucu ganik bileşiklein yğunlaşmasını engellemek amacıyla bulaa ısı bandı saılmıştı. Katı besleme sistemi, katı bunkei, katı taşıma heleznu ve heleznu çalıştıan bi tdan ibaetti. Katı taşıma heleznu yatay zisynda lu DC kaynak ile çalışan bi tun miline mnte edilmişti. Katı bunkei heleznun çalıştığı yatay kısma sabit bi açıyla bağlanacak şekilde tasalanmıştı. Şekil 1. Kuu sbent enjeksiyn sistemi deney düzeneği. 1. Azt tüü, 2. tametele, 3. satuatö,4. su banysu, 5. temmete 6. tabla ısıtıcı, 7. t, 8. katı bunkei, 9. katı besleme heleznu, 10. numune alma bölgelei, 11. KSES klnu, 12. kln ısıtma bandı, 13. filte sistemi, 14. dijital themstat. Tabl 1. Deneysel çalışmalada kullanılan aktif kabnun bazı fiziksel özelliklei Yğunluk, g/cm 3 1.1155 Otalama gözenek çaı, d g, µm 0.001994 Otalama atikül çaı, d, µm 65.502 BET yüzey alanı, m 2 /g 838,8 Gemetik talama ça, d, G, µm 50.534 Gözenek hacmi, cm 3 /g 0.3578 Gemetik standat sama, σ 2.374 Patikül gözenekliliği, ε - 0.399 Teminal hız, u t, m/s 0.137
Katı besleme hızı ta güç veen elektiksel kaynağın vltaj değeinin değiştiilmesiyle ayalandı. Rt maksimum 12 V luk güç ile çalışmaktadı. Deneysel çalışmala, 500-2000 mv başlangıç gaz knsantasynu, faklı katı besleme hızı (0.0025-0.009 g/s), faklı gaz akış hızı (3-5 L/dak.), 1 atm basınç ve 40 C sıcaklık şatlaında geçekleştiildi. Tiik bi deneysel çalışmada belili başlangıç gaz knsantasynuna sahi gaz kaşımı (azt+uçucu bileşen) kuu sbent enjeksiyn sistemi klnuna göndeildi. Bu esnada katı besleme sistemi çalıştıılaak aktif kabn öneğinin gaz kaışımına veili üskütüleek taşınması sağlandı. Kuu sbent enjeksiyn sistemi klnu çıkışına kada gaz akımıyla bilikte haeket eden aktif kabn buada bi filte sistemi yadımıyla tutulaak gaz kaışımından ayıldı. Deneyle esnasında, adssiyn klnunun önek alma bölgeleinden gaz öneklei alınaak gaz kmatgafisinde analiz edildi. eundlich sabitlei deneysel sabit yatak yöntemi ile bulunmuştu. Bu işlem için 2.5 cm iç çaında camdan yaılmış bi sabit yatak kullanıldı. Sabit yatak deneylei 5 g aktif kabn kullanılaak 40 C lan tek bi sıcaklıkta, 1 atm basınç, ve 3 L/dak. gaz akış hızında, faklı UOB knsnatasynlaında (130-1250 mv) yüütüldü. Sabit yatak deneyleinde, klnda basınç düşüşünü engellemek amacıyla, 2 mm çaında elet halindeki aktif kabn öneği ile çalışıldı. Sabit yatağın üst kısmında bulunan çıkış nktasından belili zaman değeleinde alınan gaz öneklei gaz kmatgafisinde analiz edildi. Yatak çıkış akımı knsantasynu giiş akımı knsantasynuna eşit luncaya kada adssiyn işlemine devam edildi. Böylece zamanla çıkış akımı knsantasynunun değişimini veen sıçama (beakthugh ya da bağıl knsantasyn) eğilei elde edildi. SONUÇLAR VE TARTIŞMA Sabit Yatak Deneylei Aktif kabnun kullanıldığı sabit yatakta faklı başlangıç knsantasynlaında klfmun adssiynu için elde edilen sıçama ve adssiyn iztem eğilei Şekil 2 de gösteilmişti. Şekil 2a da göüldüğü gibi tiik bi sıçama eğisi elde edilmişti. Çalışılan bütün gaz başlangıç knsantasynlaı için yatak çıkışındaki byutsuz knsantasyn eğilei başlangıçta 0 a yakınken zamanla 1 değeine yaklaşmaktadı. Klfmun başlangıç knsantasynunun atmasıyla yatak daha kısa süede dygunluğa eişmektedi. Şekil 2b de ise deneysel veilein hem Langmui ve hem de eundlich iztemine uyduğu göülmektedi. (a) (b) Şekil 2. Klfmun sabit yatak adssiynu, a) sıçama eğilei, b) adssiyn iztem eğilei
Bi katıda adslanan hehangi bi bileşen için elde edilen sıçama eğisinden faydalanaak adssiyn kaasitesi aşağıdaki eşitlikle hesalanabili [16]: 0 t M = C t C dt (10) 0 çıkış Buada, sabit yatakta akan gaz akımının hacimsel debisi, C 0 sabit yatağa göndeilen gaz akımının knsantasynu, C çıkış sabit yataktan çıkan gaz akımının hehangi bi zamandaki knsantasynu, t çıkış gaz akımı knsantasynunun giiş gaz akımı knsantasynuna eşit lduğu ilk zaman, M, kullanılan katı adsbentte adslanan bileşenin t zamanı snunda * adslanmış kütlesidi. Şekil 2a da gösteilen sıçama eğisindeki C byutsuz knsantasyn teimi lu sabit yatak çıkışındaki knsantasyn değeinin sabit yatağa göndeilen gazın giiş knsantasynuna anıdı. Eşit. 10 un sağ taafındaki integal teimi Şekil 2a da gösteilen sıçama eğileinin sayısal integasynu ile hesalandı. Sıçama eğileinden elde edilen M değeinin sabit yatakta adssiyn için kullanılan katı hacmine anlanması ile m değei belilendi. m, biim katı hacmi başına adslanmış bileşen kütlesidi. Klfmun aktif kabndaki adssiynu için hesalanan m ve gaz fazı denge knsantasynlaı kullanılaak matematiksel ifadelei sıasıyla aşağıdaki eşitliklele ifade edilen eundlich ve Langmui iztemlei yadımıyla adssiyn denge bilgilei elde edildi. m Qb m= C 1 + bc 1 n = kc (11) Buada, k ve n eundlich aametelei, Q ve b ise Langmui sabitleidi ve C ise dengedeki gaz fazı knsantasynudu. eundlich ve Langmui iztem sabitlei hesalanıken Eşit. 11 ve Eşit. 12 deki denklemlein lineeleştiilmiş hallei kullanıldı. eundlich iztemi için luştuulan ln ( C) ln ( m) gafikleinin eğiminden n ve kaymasından k ; Langmui iztemi için ise luştuulan C C m gafikleinin eğiminden 1 Q ve kaymasından da 1 Qb hesalandı. Klfmun aktif kabndaki eundlich ve Langmui aametelei ile egasyn katsayısı değelei Tabl 2 de veilmişti. Kuu Sbent Enjeksiyn Sistemi (KSES) Deneylei Kuu sbent enjeksiyn sistemi deneyleinde, klnun belili nktalaındaki numune alma nktalaının gaz akımı ile katı mateyalin temas ettiği ilk nktaya lan uzunluk mesafelei (x, m), çalışılan gaz akış hızı değeine (m/s) anlanaak atikül temas süesi değelei elde edildi. aklı katı besleme hızlaında, klfmun aktif kabnda adssiynunun atikül temas süesi ile değişimi Şekil 3 te; aktif kabnda adslanan klfm knsantasynunun başlangıç knsantasynu ile değişimi ise Şekil 4 te gösteilmişti. Tabl 2. Klfmun aktif kabndaki eundlich ve Langmui iztem sabitlei ve egasyn katsayılaı eundlich aametelei Langmui aametelei 1 3 1 3 n n k kg + m n 2 3 3 2 Q ( kg m ) b ( m kg ) 872.9 2.638 0.954 147.1 680.0 0.997 (12)
Şekil 3. aklı katı besleme hızlaında aktif kabnda klfmun adssiynla uzaklaştıma yüzdesinin atikül temas süesi ile değişimi (=3 L/dak., C 0 =500 mv) Şekil 4. aklı başlangıç knsantasynlaında aktif kabnda adslanan klfm knsantasynunun atikül temas süesi ile değişimi (=3 L/dak. M & = 0.0025 g/s) Şekil 3 te göüldüğü gibi katı besleme hızı atışıyla klfmun aktif kabnda adssiynla uzaklaştıma yüzde değelei atmaktadı. Şekil 4 te göüldüğü gibi, başlangıç knsantasynu atışıyla klfm adssiynu atmaktadı. Klfm adssiynuna gaz akış hızının etkisi ise Şekil 5 te gösteilmişti. Şekil 5 te göüldüğü gibi klfmun aktif kabnda adssiynu atan gaz akış hızıyla azalmaktadı. Bu duum, gaz akış hızı atışıyla, adslanan bileşenin aktif kabn ile kuu sbent enjeksiyn sistemi klnunun aynı bölgesinde daha az süe temas halinde kalmasından kaynaklanmaktadı. Klfmun aktif kabnda adssiynuna atikül temas süesi, başlangıç knsantasynu ve gaz akış hızının etkisi için çalışılan diğe tüm deneysel şatlada da benze snuçla elde edilmişti. Kuu sbent enjeksiyn sistemi deney snuçlaı ile teik mdel eşitlikleinin çözümünün kaşılaştııldığı bi gafik Şekil 6 da gösteilmişti. Eşit. 4 ve Eşit. 8 de veilen teik mdel eşitliklei eş zamanlı laak ve sayısal snlu fakla metdu kullanılaak çözüldü. Sayısal çözüm Mathcad aket gamında geçekleştiildi. Şekil 6 da deneysel snuçlala teik mdel eşitliği * çözümleinin uyum içeisinde lduğu göülmektedi. Şeklil 6 daki Y B hehangi bi zamandaki yığın gaz fazı knsantasynunun başlangıç yığın gaz fazı knsantasynuna anıdı. Şekil 5. aklı gaz akış hızlaında aktif kabnda klfmun adssiynla uzaklaştıma yüzdesinin atikül temas süesi ile değişimi (=3 L/dak., C 0 =500 mv) Şekil 6. Aktif kabnda klfmun adssiynu için faklı katı besleme hızlaında deneysel ve mdel eşitlikleinin çözümünden elde edilen snuçlaın kaşılaştıılması (=3 L/dak., C 0 =500mv)
Kuu sbent enjeksiyn tekniği kullanılaak aktif kabnda klfmun adssiynunun incelendiği bu çalışmada özetle, Başlangıçta asidik gazlaın uzaklaştıılması için mdellenen kuu sbent enjeksiyn tekniğinin UOB adssiynunda başaılı bi şekilde kullanılabileceği, Katı besleme hızı atışı ve çalışılan knsantasyn aalığında başlangıç knsantasynu atışıyla klfm adssiynun attığı, Gaz akış hızı atışıyla klfm adssiynun azaldığı, Teik mdel eşitliği çözümü ile deneysel snuçlaın uyumlu lduğu, snuçlaı elde edilmişti. Simgele A Bu kesit alanı [m 2 ] n eundlich üssü [-] b Langmui sabiti [m 3 /kg] q eundlich üssünün çamaya göe tesi (1/n) [-] C Knsantasyn [kml/m 3 ] Q Langmui sabiti [kg/m 3 ] C Sabit yatak klnundan zamanla çıkan gaz Radyal yön [-] çıkış knsantasynu [kml/m 3 ] Başlangıç knsantasynu, Sabit yatak klnuna t göndeilen gaz knsantasynu, [kml/m 3 ] * C Sabit yatak için byutsuz knsantasyn değei,- t C 0 d Otalama gözenek çaı [μm] g u d Patikül çaı [m] u t d Otalama atikül çaı [m] V Zaman [s] Sıçama (beakthugh) eğileinde çıkış knsantasynunun giiş knsantasynuna eşit lduğu zaman değei [dak.] Katı gözenekleinde adslanan bileşen için adyal hız [m/s] Patikül teminal hızı [m/s] d çaındaki küesel atikülüm hacmi [m 3 ] d Gemetik talama ça [m] G Y Katı gözenekleinde adslanan bileşen için adyal yönde kütlesel bileşim [kg/kg] D Etkin difüzyn katsayısı [m 2 /s] e Y Adslanan bileşenin yığın gaz fazı kütlesel B f V Patiküllein haeket halinde lduklaı duumdaki çaa bağlı hacim faksiynuna göe atikül byut dağılım fnksiynu Y S bileşimi [kg/kg] Adslanan bileşenin atikül yüzeyindeki gaz fazı kütlesel bileşimi [kg/kg] f V 0 Patiküllein dugun halde lduklaı duumdaki çaa bağlı hacim faksiynuna göe atikül byut Yunan Haflei dağılım fnksiynu Hacimsel gaz akış hızı [L/dak.] ε Patikül gözenekliliği [-] k Kütle tansfe katsayısı [m 2 /s] ρ Yğunluk [kg/m 3 ] k eundlich sabiti, n e bağlı laak değişi ρ Patikülün katı yğunluğu [kg/m 3 ] m eundlich eşitliğindeki adslanan bileşenin σ Gemetik standat sama [-] katıdaki knsantasynu [kg/m 3 katı] m& A m nin zamana göe tüevi [kg/m 3 katı/s] φ Tlam atikül hacim faksiyn değei [-] M Sabit yatakta sıçama (beakthugh) zamanı φ Patiküllein tümünün teminal hıza ulaştığı T snunda adslanmış madde miktaı [g] duumdaki hacim faksiyn değei [-] M & Katı besleme hızı [g/s] Kaynakla 1. Ruddy, E.N., Call, L.A., Select the best VOC cntl stategy, Chem. Eng. Pg., 89, 7, 28-35, 1993. 2. Ruhl, M.J., Recve VOCs via adstin n activated cabn, Chem. Eng. Pg., 89, 7, 37-41, 1993. 3. Khan,.I., Ghshal, A.K., Remval f vlatile cmunds fm lluted ai, J. Lss Peventin, 13, 527-545, 2000.
4. Cabba, H.C., Effects f humidity and sil ganic matte n the stin f chlinated methanes in synthetic humic-clay cmlexes, J. Hazadus Mateials, 68, 217-226, 1999. 5. Kebachia, R., Bughedauib, M., Bunuac, L., Keddama, M., Ambient ai llutin by amatic hydcabns in Algies, Atmsheic Envinment, 40, 3995-4003, 2006. 6. Hwang, K.S., Chi, D.K., Gng, S.Y., Ch, S.Y., Adstin and themal egeneatin f methylene chlide va n an activated cabn bed, Chem. Eng. Sci., 52, 7, 1111-1123, 1997. 7. Tsai, W., A eview f envinmental hazads and adstin ecvey f cleaning slvent hydchlflucabns (HCCs), J. Lss Peventin, 15, 147-157, 2002. 8. Guta, V., Vema, N., Remval f vlatile ganic cmunds by cygenic cndensatin fllwed by adstin, Chem. Eng. Sci., 57, 2679-2696, 2002. 9. Ghshal, A.K., Manjae, S.D., Selectin f aiate adstin technique f ecvey f VOCs: an analysis, J. Lss Peventin, 15, 413-421, 2002. 10. Peuket, W., Cmbined cesses f high temeatue gas cleaning, 3. Intenatinal Sym. and Exhib. n Gas Cleaning at High Temeatue, Kalsuhe Univ., GmBH, 249-266, 1996. 11. Ruthven, D.M., Pinciles f Adstin and Adstin Pcesses, Jhn Wiley, New Yk, A.B.D., 1984. 12. Ache, E.D., Allen, R.W.K., MacInnes, J.M., Measuement f VOC take u by adsbing aticles in a gas steam, iltatin & Seaatin, 37, 10, 33-39, 2000. 13. Allen, R.W.K., Ache, E.D., MacInnes, J.M., Adstin by aticles injected int a gas steam, Chem. Eng. J., 83, 165-174, 2001. 14. Allen, R.W.K., Ache, E.D., MacInnes, J.M., Theetical accunt f a dy stin injectin exeiment, AIChE, 47, 12, 2684-2695, 2001. 15. Kunii, D., Levensiel, O., luidizatin Engineeing, Jhn Wiley, New Yk, A.B.D., 64-100, 1977. 16. Gini,., Caaucci, C., Maelli, L., Adstin f MTBE vas nt activated cabn, J. Chem. Eng. Data, 48, 783-788, 2003.