15 EYLÜL 19 EYLÜL 2014 HAFTANIN ÖZETİ ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz toplantısı öncesi piyasalar ve döviz kurları haftaya sakin başlarken Çin de görülen yavaşlama endişesi ile Asya borsaları düşüş yaşadı. Toplantı öncesinde faiz artırımı beklentisinin artması ile para birimlerinde ve hisse senetlerinde düşüşler yaşandı. Fakat Çarşamba günü bir gazetede yayımlanan Fed in faiz artırımı yapmayacağı haberi ile borsalar ve dolar yükseldi. Çin in büyük bankalara önemli destek sağlayacağı haberi ve Perşembe günü beklentiler yönünde Fed in faiz artırımını hatırı sayılır bir süre daha gerçekleştirmeme kararı ile ABD ve dünya borsaları ve dolar kuru yükseldi. Buna karşın; dolar kurundaki artış nedeniyle TL varlıkların değer kaybı BİST-100 endeksinin 77.500 altına düşmesine neden oldu. Cuma günü Dallas Fed Başkanı Richard Fisher'ın ilk faiz artışının baharda olmasını beklediğini açıklaması ardından ve Fed açıklamasında faiz artırımının hızlı bir şekilde olacağı belirtilmesi nedeniyle dolar kademeli olarak 2.24'ü aşarak 2,25 2,2 2,15 2,1 2,05 2 1,95 3,15 3,1 3,05 3 2,95 2,9 2,85 2,8 2,75 2,7 2,65 1,4 1,38 1,36 1,34 1,32 1,3 1,28 1,26 1,24 USD/TL EUR/TL EUR/USD
yaklaşık altı ayın en yüksek seviyesini gördü. Borsa kaybını artırarak haftayı 76.921,94 seviyesinde dolar kuru ise 2,2347 TL seviyesinde kapattı. Doların güçlenmesi nedeniyle Euro dolar kuru düşüşünü sürdürerek 1,2829 a geriledi. Çin ekonomisinde görülen yavaşlama petrol fiyatlarının 98 doların altına gerilemesine neden oldu. Altın ise hafta boyunca yatay bir seyir izlerken haftayı 1.216,98 dolar seviyesinde kapattı. 90.000,00 80.000,00 70.000,00 60.000,00 50.000,00 1.400 1.350 1.300 BIST 100 ALTIN 1.250 TCMB FAİZ ORAN (%) Borç Alma Borç Verme 1.200 1.150 GECELİK(O/N) 7.50 11.25 GEÇ LİKİDİTE 0.00 12.75 1 HAFTA REPO - 8,25 KAPANIŞ VERİLERİ (19 EYLÜL 2014) BİST-100 76.921,94 USD/TRY 2,2347 USD/JPY 109,04 EUR/TL 2,8686 EUR/USD 1,2829 ALTIN ($/ONS) 1.216,98
İÇ PİYASALARDA ÖNEMLİ GÖSTERGELER TARİH GÖSTERGE DÖNEM TAHMİN ÖNCEKİ AÇIKLANAN 15.09.2014 İşsizlik Haziran %8.8 %9.1 15.09.2014 Bütçe Dengesi Temmuz- Ağustos -0.6 mlyr TL -5.3 mlyr TL 5.9 mlyr TL 19.09.2014 TCMB Beklenti Anketi, TÜFE Eylül %8.70 %8.89 DIŞ PİYASALARDA ÖNEMLİ GÖSTERGELER TARİH GÖSTERGE DÖNEM TAHMİN ÖNCEKİ AÇIKLANAN 15.09.2014 ABD NY Fed imalat endeksi Eylül 16 14.69 27.54 15.09.2014 ABD Sanayi Üretimi Ağustos %0.3 %0.2 -%0.1 15.09.2014 ABD Kapasite Kullanım Oranı Ağustos %79.3 %79.1 %78.8 16.09.2014 İngiltere TÜFE Ağustos %1.5 %1.6 %1.5 16.09.2014 Almanya ZEW Endeksi Ağustos 4.8 8.6 6.9 16.09.2014 ABD ÜFE Ağustos %0.0 %0.1 %0.0 16.09.2014 ABD Çekirdek ÜFE Ağustos %0.1 %0.2 %0.1 17.09.2014 Euro bölgesi enflasyon, nihai Ağustos %0.3 %0.3 %0.4 17.09.2014 ABD TÜFE Ağustos %0.0 %0.1 %0.2 17.09.2014 ABD Çekirdek TÜFE Ağustos %0.2 %0.1 %0.0 17.09.2014 ABD Fed Faiz Kararı Eylül %0-%0.25 %0-%0.25 %0-%0.25 18.09.2014 İsviçre MB 3 aylık Libor hedefi Q3 %0-%0.25 %0-%0.25 %0-%0.25 18.09.2014 İngiltere perakende satışlar Ağustos %0.4 %0.0 %0.4 18.09.2014 ABD işsizlik maaş başvuruları 305.000 316.000 280.000 18.09.2014 ABD Philadelphia Fed endeksi Eylül 23.0 28 22.5
İÇ PİYASALARDA MAKROEKONOMİK GELİŞMELER İşsizlik oranı yükseldi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre işsizlik Mayıs, Haziran, Temmuz aylarını kapsayan Haziran döneminde yüzde 9,1 e yükseldi. İstihdam oranı yüzde 46,7, tarım dışı işsizlik ise yüzde 11,1 seviyesinde gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise 0,4 puanlık artış ile 41 ayın en yükseği olan yüzde 9,9 oldu. İşsizlikteki artış ikinci çeyrekte iç talebin beklentilerin ötesinde daralmasına bağlı olarak ekonomideki yavaşlama ve işgücüne katılım oranında görülen artıştan kaynaklandı. Bütçe Temmuz da 5,3 mlyr TL açık; Ağustosta 5,9 mlyr TL fazla verdi Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan bütçe gerçekleşmeleri raporuna göre merkezi yönetim bütçesi 2014 yılı Temmuz ayında 5,3 milyar TL açık, Ağustos ayında 5,9 milyar TL fazla verdi. Bütçe açığı Ocak-Ağustos döneminde 2,7 milyar TL oldu. 2014 yılı Temmuz ayında 877 milyon TL faiz dışı açık verilirken Ağustos ayında 8,7 milyar TL faiz dışı fazla verdi. 2014 yılı Ağustos ayında vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,6 oranında artarak 33,6 milyar TL olarak gerçekleşti. 2014 yılı Ocak-Ağustos döneminde ise vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,6 oranında artarak 232,4 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde gelir vergisi yüzde 16,8 kurumlar vergisi yüzde 14,9 seviyesinde artış gösterdi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 2013 yılı bütçe gerçekleşmelerine göre bozulma görülse de yılsonu bütçe hedefleri ile uyumlu rakamlar elde edildiğini, dolayısıyla yılsonu bütçe açığı hedefinin rahat bir şekilde yakalanacağını açıkladı. Babacan: Cari açığın ve enflasyonun düşürülmesi temel önceliğimiz İstanbul Finans Zirvesi'nde konuşan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan Türkiye'nin dengeli büyümeye ve büyümenin kalitesine dikkat etmesi gerektiğini; temel önceliklerinin cari açığın ve enflasyonun düşürülmesi olacağını söyledi. Babacan, önümüzdeki dönemde Fed'in atacağı adımlar konusunda karamsarlığa gerek olmadığını, dünyadaki genel likidite tablosu açısından Amerikan Merkez Bankası'nın politikaları önemli olsa da, Türkiye için özellikle bankacılık sistemi açısından Avrupa'daki likidite durumunun daha büyük önem taşıdığını
açıkladı. Babacan, büyümede bu yılın tamamıyla ilgili beklentilerinin olumlu olduğunu belirterek; bu yıl büyümenin yüzde 3-4 aralığında olacağını söyledi. Bundan sonraki dönemde büyümenin kaynağının yapısal reformlarla olması gerektiğini belirten Babacan, "Şu anda onuncu kalkınma planının özel dönüşüm planları üzerinde çalışıyoruz" dedi. BDDK ve TCMB düzenlemeleriyle kredileri sanayiye yönlendiren adımların atıldığını kaydeden Babacan, "Önümüzdeki dönemde gerekirse benzer adımları başka enstrümanlar kullanarak atabiliriz. Yatırımı daha cazip hale getirecek makro ihtiyati tedbirleri kullanabiliriz" dedi. Şimşek: Gelecek yılın büyüme beklentisi aşağı yönlü revize edilebilir İstanbul Finans Zirvesi'nde konuşan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bu sene için büyümenin yüzde 3-4 arası öngörüldüğünü belirterek, küresel ekonominin yavaşlaması ve büyüme üzerinde aşağı yönlü risklerden dolayı Türkiye ekonomisinde gelecek yıl için öngörülen yüzde 5'lik büyümenin aşağı yönlü revize edilebileceğini söyledi. Cari açığın milli gelire oranının ise bu yıl sonu itibariyle yüzde 5.7-5.8 civarına gerileyeceğini kaydeden Şimşek, "Enflasyonda da bu sene gıda fiyatları ve kur kaynaklı bir baskı söz konusu. Burada da enflasyonun neredeyse zirveyi bulduğu kanısındayız, bundan sonra yüzde 5-7 aralığına, orta uzun vadede yüzde 5'in altına düşürmeyi ümit ediyoruz" dedi. Şimşek, enflasyonun ve cari açığın ortauzun vadede yüzde 5'in altına, büyümenin de yüzde 5'in üstüne çekilmesi gerektiğini belirtti. EBRD Türkiye için yıl sonu büyüme tahminini %3'e yükseltti, gelecek yıl tahmini %3.2 Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Türkiye için bu yılın büyüme tahminini 0.5 puan yükselterek yüzde 3'e çıkarırken, gelecek yıla dair büyüme tahminini de yüzde 3.2 olarak açıkladı. EBRD baş ekonomisti Erik Berglof, "Türkiye'de hem iç hem de dış dengelerin yenilenmesinde bir iyileşme görüyoruz, dolayısıyla büyüme (geçmişe göre) daha yavaşlamış olsa da, ekonomiyi yönlendiren güçler daha sağlıklı demektir" dedi. Yılsonu enflasyon beklentisi yükseldi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan Eylül ayı beklenti anketinde cari yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 8,89 a yükseldi. Ağustos ayında beklenti yüzde 8,70 idi. Ankette yıl sonu dolar kuru 2,2125 TL, yıllık büyüme yüzde 3,2 olarak bekleniyor.
DIŞ PİYASALARDA MAKROEKONOMİK GELİŞMELER OECD gelişmiş ekonomilerin büyüme tahminlerini düşürdü Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) gelişmiş ekonomilere dair büyüme beklentilerini düşürürken, Avrupa Merkez Bankası'na (ECB) büyümeyi desteklemek için daha kapsamlı önlemler alması çağrısında bulundu. OECD, Euro bölgesi için yüzde 1,2 olan büyüme tahminini yüzde 0,8 e düşürürken, gelecek yıl için büyüme tahminini de yüzde 1,7 den yüzde 1,1 e çekti. OECD ABD ekonomisinde bu yıl için büyüme tahminini yüzde 2,6 dan yüzde 2,1 e indirirken, 2015 tahminini de yüzde 3,5 ten yüzde 3,1 e çekti. Raporda zayıf büyüme görünümü ve enflasyonun sıfıra yakın kalması nedeniyle ECB'nin büyümeyi desteklemek için tahvil alımlarına başlamasının gerekebileceği belirtildi. Fed faiz artırımı için 'kayda değer süre' bekleyecek ABD Merkez Bankası (Fed) faiz oranlarını uzunca bir süre daha sıfıra yakın seviyede tutacağını yinelerken, harekete geçtiğinde ise borçlanma maliyetlerini beklenenden daha hızlı yükseltebileceğinin işaretini verdi. Federal Açık Piyasa Komitesi'nin para politikası kurulu toplantısının ardından yapılan açıklamada, tahvil alım programını gelecek ay sonlanacak şekilde bırakarak aylık tahvil alımlarının 10 milyar dolar daha azaltılarak 15 milyar dolara düşürüleceği belirtildi. Fed üyelerinin büyük çoğunluğu ilk faiz artırımının 2015'de yapılmasını bekliyor. ABD ekonomisine ilişkin tahminlerini aşağı yönlü revize eden Fed, ekonominin bu yıl yüzde 2 ile yüzde 2,2 arasında, 2015 yılında yüzde 2,6 ila yüzde 3 oranında büyümesinin beklendiğini kaydetti. Dallas Fed Başkanı Richard Fisher, faizlerin ilkbahar aylarında, yani yatırımcıların beklentilerinden önce başlaması gerektiğini ifade etti. BIS: Düşük volatilite gelişen piyasalarda riskleri artırıyor Uluslararası Ödemeler Bankasının (BIS) yaptığı açıklamaya göre gelişmiş ülkelerdeki durgunluğa etki eden faktörler gelişmekte olan piyasalarda riskleri artırarak 1,4 trilyon dolarlık fon yatırımlarını etkiliyor. BIS in çeyrek dönem raporunda, Merkez bankaları tarafından daha önce benzeri görülmemiş teşvik paketleri açıklanması ve varlık sınıfları arasındaki tarihin en düşük volatilite seviyeleri, gelişen piyasalarda istikrarın bozulması riskini artırıyor denildi.
BANKACILIK SEKTÖRÜ VERİLERİ Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre, Bankacılık Sektörü Kredileri 05 Eylül 2014 itibariyle 1.162.792 Milyon TL ile haftalık bazda %0.1 azaldı. Bankacılık sektöründe kredi toplamı, son verinin yayımlandığı 29 Ağustos 2014 tarihinde 1.163.661 Milyon TL seviyesinde gerçekleşmişti. Kalkınma ve Yatırım Bankalarında ise 05 Eylül 2014 itibariyle kredi toplamı 60.098 Milyon TL oldu. Bu tutarın toplam krediler içerisindeki payı ise %5,17 dir. TOPLAM AKTİFLER 1.851.466 ÖZKAYNAKLAR 252.168 TOPLAM MEVDUAT 1.057.186 1.300.000 1.200.000 1.100.000 1.000.000 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 BANKACILIK SEKTÖRÜNDE TOPLAM KREDİLER Krediler - Sektör - TP Krediler - Sektör - Toplam Krediler - Sektör - YP KALKINMA VE YATIRIM BANKALARI TOPLAM KREDİLER TOPLAM KREDİLER 1.162.792 MENKUL DEĞER PLASMANLAR Kaynak: BDDK (05.09.2014 tarihli verilerdir.) Sermaye Yeterliliği Rasyosu (SYR) BDDK nın açıkladığı son veriye göre Temmuz 2014 itibariyle %16,26 olarak gerçekleşti. Haziran 2014 te ise bu oran %16,30 oldu. Sermaye Yeterlilik Rasyosu yasal sınırı %8, hedef rasyosu ise %12 olarak kabul ediliyor. 291.167 25 20 15 10 5 0 Krediler - KYB - TP Krediler - KYB - YP Krediler - KYB - Toplam SERMAYE YETERLİLİK RASYOSU Sektör Hedef Rasyo Yasal Sınır Kaynak: BDDK
SERMAYE YETERLİLİK RASYOSU 2008/12 2009/12 2010/12 2011/12 2012/12 2013/12 2014/6 2014/7 BANKACILIK SEKTÖRÜ 17,99 20,62 18,97 16,55 17,88 15,30 16,30 16,26 Mevduat Bankaları 16,55 19,28 17,74 15,51 17,26 14,59 15,65 15,61 Katılım Bankaları 15,21 15,27 15,07 14,04 13,90 14,00 14,91 15,07 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 59,38 60,27 58,66 48,17 34,27 32,69 32,22 32,16 22 EYLÜL 26 EYLÜL 2014 PİYASA GÜNDEMİ 22 EYLÜL Ağustos ayı Merkezi yönetim borç stoku Ağustos ayı ABD ikinci el konut satışları (Piyasa beklentisi: 5.2 mlyn) 23 EYLÜL Eylül ayı Almanya imalat PMI, öncü (Piyasa beklentisi: 51.2) Eylül ayı Almanya hizmetler PMI, öncü (Piyasa beklentisi: 54.6) Eylül ayı Euro Bölgesi imalat PMI, öncü (Piyasa beklentisi: 50.5) Eylül ayı Euro Bölgesi hizmetler PMI, öncü (Piyasa beklentisi: 53.0) 24 EYLÜL Eylül ayı Kapasite kullanım oranı Eylül ayı Reel kesim güven endeksi Eylül ayı PPK kararı (Piyasa beklentisi: %8.25) Eylül ayı Almanya IFO endeksi (Piyasa beklentisi: 105.7) Ağustos ayı ABD yeni konut satışları (Piyasa beklentisi: 430.000) 25 EYLÜL Ağustos ayı ABD dayanıklı mal siparişleri (Piyasa beklentisi: -%18.0) ABD işsizlik maaş başvuruları (Piyasa beklentisi: 299.000) 26 EYLÜL Q2 ABD GSYH (Piyasa beklentisi: %4.6) Q2 ABD çekirdek PCE (Piyasa beklentisi: %2.0) Eylül ayı ABD Mich. tük. güven end., nihai (Piyasa beklentisi: 84.7)