Doğurduğuna İnanılan Kazan Ölünce... Çin Neden Gündemde? Şanghay Bileşik Endeksi, Çin Merkez Bankasının 21 Kasım 2014 de faizlerde 40 baz puan indirmesinin ardından 2.452 seviyelerinden başlayan agresif yukarı hareketinde 12 Haziran 2015 tarihinde 5.166 seviyelerine ulaşarak %110 lara varan bir yükseliş gerçekleştirdi. Piyasaların olumlu olarak karşıladığı 21/11/2014 de yapılan faiz indiriminin ardından gerçekleşen diğer olayları da gözden geçirecek olursak; 1. Rusya Ukrayna problemi 2. Çin - 40 baz puan faiz indirimi, Rusya Ruble krizi & petrol fiyatlarında sert geri çekilmeler 3. Çin - Beklentileri aşan 2014 büyüme 4. Çin - Likidite artırıcı kural değişiklikleri 5. Çin - Zorunlu karşılıklarda 50 baz puan indirim 6. Çin (China Household Finance Survey) Anket Sonuçları: Ralliye katılan averaj yatırımcı lise mezunu bile değil. 7. Çin - 2015 ilk çeyrek büyüme, beklentilerin altında 8. Çin - Zorunlu karşılıklarda 100 baz puan daha indirim 9. Çin - 25 baz puan faiz indirimi (Zorunlu karşılık oranlarında ikinci indirimin ardından politika faiz oranında da indirime gidilmesi büyümeyle ilgili endişeleri arttırdı.)
Grafikte hareketleri izlediğimizde gevşeme politikalarının olumlu karşılandığı, Rusya piyasalarında yaşanan krizin yatırımcıyı Çin e yöneltmiş olabileceğini, enerji konusunda dışarı bağımlı olması dolayısıyla petrol fiyatlarındaki geri çekilmenin olumlu yansıdığını ve bu ciddi hareketin finansal okuryazarlığı olmayan yerli yatırımcıyı da bir noktada içine aldığını söyleyebiliriz. Gerçekleşen değer kayıpları ise Çin in problem ve beklentilerinden etkilendiği gibi dışarıda gerçekleşiyor olan diğer olaylardan da kaynaklanıyor. Her şeyden önce bu kadar yükselmiş bir piyasadan çıkmak için Avrupa da yaşananlar gayet iyi bir sebep ve zamanlama. Fiyat/Kazanç Açısından Bakılacak Olunursa:
Şanghay Bileşik Endeksi 12/06/2015 zirvesinde 5.166 seviyelerine geldiğinde endeksin geldiği bu bölgede oluşan Fiyat/Kazanç oranı 25,90 seviyesine ulaşmıştı. Endeksin tarihi fiyat kazanç zirve, dip ve ortalamalarına bakılacak olunursa; son 5 senede gözlemlenen en yüksek oran 25.90, (aynı zamanda bu trendin zirve noktası) ortalama ise 13,43 daha da ilginç olan oranın en düşük olduğu seviye 9,69, 7/11/2014 tarihinde gözlemlenmiş. Grafikte trendin başladığı noktanın yaklaşık on gün öncesi. Son 8 aylık harekette 5 yılın hem en düşük hem de en yüksek oranını gözlemlemiş oluyoruz.
Son 10 senede gözlemlenen en yüksek oran 47.09 ve ortalama 20,00 seviyelerinde. Bu seviye endeksin şu an ki değerindeki FK oranına oldukça yakın. Bu on sene içerisinde en düşük seviye olan 9,69 yine 7/11/2014 tarihinde gözlemlenmiş. Aslında sağlıklı bir trendde fiyatlarla beraber yukarı çıkan Fiyat/Kazanç oranlarından daha ziyade fiyatlar yükselirken ortalama seviyelerin (makul bir seviyede) üzerinde seyreden bir oran beklenir. Fiyatların, kazançların artıyor olmasından etkilendiği bir trendde hem pay hem payda yükseldiğinden oranda değişim daha az olacaktır. Oranın fiyatlarla hareket ettiği trendlerde ise gelecekteki ülke/şirket/endeks kazanç potansiyelinin ciddi şekilde artacağı düşünülen olaylar bekleniyor olmalıdır. Çin de durum bu mudur? Bu soru için ilk bakılması gereken büyüme beklentileri olacaktır. Yani önümüzdeki dönem kazançları fiyat hareketini yakalayabilir mi? Bu beklenti ciddi bir fiyat artışı ya da para biriminde ciddi bir değer kaybı ile elde edilebilir. Ancak Çin deki büyüme verilerini incelediğimizde karşımıza çıkan sonuç böyle bir durum ya da beklentiyi işaret etmiyor. GDP Enflasyon PMI 2005 10,30% 1,80% 54,1 2006 11,20% 1,50% 54,5 2007 11,40% 4,80% 55 2008 9,10% 5,90% 50,2 2009 8,50% -0,70% 52,9 2010 10,40% 3,30% 53,8 2011 9,30% 5,40% 51,4 2012 7,70% 2,70% 50,8 2013 7,70% 2,60% 50,8 2014 7,40% 2,00% 50,7 2015 7,00% 1,20% 50 PMI, Enflasyon verileri ve Para Birimi ile ilgili beklentilerde (önümüzdeki 2 yıl içeresinde Yuan da beklentiler stabil bir seyir işaret ediyor) bu tarz bir ekonomik sıçrama durumu öngörülmemektedir. Çin in para politikasında gözlemlenen gevşemenin ekleyebileceği düşünülen potansiyel ise ilk çeyrek büyüme verisinin ardından düşmüş bulunuyor. Şanghay Bileşik Endeksinde 2011 den itibaren gözlemlenen yatay seyrin, büyüme verilerinin ve beklentilerinin %7 civarında olmasına rağmen, bir boğa piyasasına dönüşmesinde bakılacak diğer faktörler sürdürebilirlik ve reform olabilir.
Bu durumda Çin de; Son 3 senedir gözlemlenen %7 civarı büyümenin sürdürülebilir olduğu, Ülkenin çift haneli büyüme peşinden gitmek yerine makul sürdürebilir büyüme politikası yürütüyor olduğu, Bu süreçte yapısal problemlerini çözmeye çalışıyor olduğu varsayımını incelemek gerekir. Ancak bu varsayımın da Çin in 2014 sonundan itibaren yürürlüğe girmiş olan gevşeme politikası ile en azından iki noktada çeliştiğini söyleyebiliriz: Eğer varsayım doğru ise %7 için gevşemeye gerek olmaması Ve gevşemeye rağmen neticede yine %7 ancak yakalanabiliyorsa, %7 sürdürülebilir büyüme midir? Bunu not aldıktan sonra Çin de neler oluyor ve Çin süper güç olmaya doğru gelişen bir ülke olarak ne durumda ona bakmakta fayda olacaktır. Satış Baskısı ve Devlet Müdahalesi: Şanghay Bileşik Endeksinde sert düşüşlerin başladığı andan itibaren Çin in devlet olarak piyasaya müdahalelerine ve sonuçlarına da bakmak gerekir. Çin piyasalara müdahale etmesi gerektiğini düşündü ve etti de. Son alınan kararlar neticesinde %5 ve üzeri mal varlığı olan yatırımcıların 6 ay boyunca satış yapamayacakları açıklandı. Müdahaleleri genel olarak değerlendirdiğimizde piyasalara müdahale etmekten çekinmeyen devlet yönetiminin yatırımcılar tarafından olumlu karşılanmaması ve konu olan piyasada fiyatlamanın orta ve uzun vadede olumsuz devam edeceği düşünülebilir. Ancak Çin özelinde bu durumu değerlendirdiğimizde sonucun farklı olacağını, söz konusu Çin olunca genel kuralların çok da uygulanmadığını, hatta Çin in aldığı bu önlemlerin yukarda bahsettiğimiz fiyat/kazanç oranlarının bu seviyelerde bir süre kalmasına katkı dahi sağlayabileceğini düşünebiliriz. Zaten bir alternatifi olmayan durum içerisinde yatırımcılar aslında devletin piyasalara destek olduğu algısına kapılmak durumunda kalabilir. Çin e yatırım uzun vadeli (bir bahis) ve yatırımcılar Çin in nasıl bir Devlet Politikası yürütüyor olduğunu da zaten biliyor. (yapılan müdahaleler yatırımcının Çin den beklemediği şeyler değil.) Ancak devletin yatırımlarla ilgili etki ve baskısının uzun vadede sonuçlarını değerlendirmek oldukça güç.
Hazırlayanlar Umut Çalım Tuğba Özay Önemli Uyarı Burada yer alan bilgiler Bizim Menkul Değerler A.Ş. tarafından okuyucuyu bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da belli bir getiri garantisi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun olmayan sonuçlar doğurabilir. Burada yer alan bilgiler BMD nin güvenilir olduğunu düşündüğü yayımlanmış bilgilerden ve veri kaynaklarından derlenmiştir. Kullanılan bilgilerin hatasızlığı ve/veya eksiksizliği konusunda BMD hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. BMD Araştırma raporları şirket içi ve dışı dağıtım kanalları aracılığıyla tüm BMD müşterilerine eşzamanlı olarak dağıtılmaktadır. Ayrıca, Burada yer alan tahmin, yorum ve tavsiyeler dokümanın yayınlandığı tarih itibariyle geçerlidir. BMD Araştırma Bölümü daha önce hazırladığı ya da daha sonra hazırlayacağı raporlarda bu raporda sunulan görüş ve tavsiyelerden farklı ya da bu raporda sunulan görüş ve tavsiyelerle çelişen başka raporlar yayınlayabilir. Çelişen fikir ve tavsiyeler bu raporu hazırlayan kişilerden farklı zaman dilimlerine işaret ediyor, farklı analiz yöntemlerini içeriyor ya da farklı varsayımlarda bulunuyor olabilir. Böyle durumlarda, BMD nin bu raporlardaki tavsiye ve görüşlerle çelişen diğer BMD Araştırma Bölümü raporlarını okuyucunun dikkatine sunma zorunluluğu yoktur. Bu çalışma kesinlikle tekrar çıkarılmak, çoğaltılmak, kopyalanmak ve/veya okuyucudan başkasına dağıtılmak üzere hazırlanmamıştır ve BMD Araştırma Bölümü nün izni olmadan kopyalanamaz ve çoğaltılıp dağıtılamaz. Okuyucuların bu raporun içeriğini oluşturan yatırım tavsiyeleri, tahmin ve hedef fiyat değerlemeleri de dahil olmak üzere tüm yorum ve çıkarımların, BMD Araştırma nün izni olmadan başkalarıyla paylaşmamaları gerekmektedir. BMD bu araştırma raporunu yayınlamaya, müşterilerine ve gerekli yatırım profesyonellerine dağıtmaya yetkilidir. BMD Araştırma Bölümü gerekli olduğunu düşündüğünde düzenli olarak yatırım tavsiyelerini güncellemekte ve temel analize dayalı araştırma raporları hazırlamaktadır. Bununla birlikte, bu çalışma herhangi bir hisse senedinin veya finansal yatırım enstrümanlarının alımı ya da satımı için BMD ve/veya BMD tarafından direk veya dolaylı olarak kontrol edilen herhangi bir şirket tarafından gönderilmiş bir teklif ya da öneri oluşturmamaktadır. Herhangi bir alım-satım ya da herhangi bir enstrümanın halka arzına talepte bulunma kararı bu çalışmaya değil, arz edilen yatırım aracı ile ilgili kamuya duyurulmuş ve yayınlanmış izahname ve sirkülere dayanmalıdır. BMD ya da herhangi bir BMD çalışanı bu raporun içeriğindeki görüş ve tavsiyelere uyulması sebebiyle doğabilecek doğrudan ya da dolaylı herhangi bir zarar ya da kayıpla ilgili olarak sorumlu tutulamaz.