Türkiye fl Bankas - Yaflam m z n bir parças Faaliyet Raporu 2002
çindekiler 03 05 07 09 11 13 17 25 57 72 74 75 Finansal Göstergeler Türkiye fl Bankas - Türkiye nin Bankas Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Raporu cra Kurulu Dünya Ekonomisi Türkiye Ekonomisi 2002 Y l Faaliyetleri Finansal Tablolar ve Aç klamalar Organizasyon fiemas Genel Müdürlük Birimleri ve Yöneticileri Bafll ca Ba l Ortakl klar ve fltiraklerin 2002 Y l Faaliyetleri ve Sonuçlar
Türkiye fl Bankas - Yaflam m z n bir parças 1924 y l ndan bu yana birçok kuflak için fl Bankas ülkemizdeki günlük yaflam n bir parças olmufltur. Halihaz rda 846 flubeden oluflan genifl da t m a arac l yla ülkenin her kesimine hizmet sunan fl Bankas, alternatif hizmet kanallar, Avrupa daki flube ve ifltirakleri ve dünya çap nda yayg n muhabir a sayesinde yurtd fl nda da Türkler in yaflad ve çal flt her yere ulaflmaktad r. " fl Bankas " tasarruf, ifl, güç ve güven ifade etmektedir. Bu y lki faaliyet raporumuzda fl Bankas n Türk halk n n günlük yaflam içinde görüntülemek istedik: Caddelerde, al flverifl merkezlerinde, oyun sahalar nda, ifl yerlerinde ve hatta evlerinde. Ürün ve hizmetleri ile Türk insan n n hayat n zenginlefltiren fl Bankas, ülkemizdeki günlük yaflam n tamamlay c bir parças d r.
02/03 Finansal Göstergeler (milyar TL) 2002 2001 Toplam Aktifler 23.731.290 21.639.333 Toplam Krediler 6.540.676 5.179.511 Toplam Mevduat 16.720.074 14.958.088 Özkaynaklar 4.247.536 3.993.588 Ödenmifl Sermaye (*) 810.573 810.573 Yedek Akçeler 568.641 639.409 De er Art fl Fonu 479.611 1.154.151 Enflasyon Muhasebesine Göre Oluflan Sermaye Yedekleri 1.962.220 1.962.220 Enflasyon Muhasebesine Göre Oluflan Kâr / (Zarar) 310.816 (1.472.088) Dönem Kâr / (Zarar ) 310.816 (997.062) Geçmifl Y l Kârlar / (Zararlar ) 0 (475.026) (milyon ABD dolar ) 2002 2001 Toplam Aktifler 14.832 13.525 Toplam Krediler 4.088 3.237 Toplam Mevduat 10.450 9.349 Özkaynaklar 2.655 2.496 Ödenmifl Sermaye (*) 507 507 Yedek Akçeler 355 400 De er Art fl Fonu 300 721 Enflasyon Muhasebesine Göre Oluflan Sermaye Yedekleri 1.226 1.226 Enflasyon Muhasebesine Göre Oluflan Kâr / (Zarar) 194 (920) Dönem Kâr / (Zarar ) 194 (623) Geçmifl Y l Kârlar / (Zararlar ) 0 (297) (*) Banka n n 31.12.2002 tarihi itibariyle kay tl sermaye tavan 1.500.000.000.000.000 TL veya 937.500.000 ABD dolar d r. 31.12.2002 tarihi itibariyle döviz kuru 1 ABD dolar = 1.600.000 TL dir. fl Bankas n n fiube A 2002 2001 Yurtiçi fiubeler 838 841 Yurtd fl fiubeler 7 7 Yurtd fl ndaki Temsilcilikler 1 1 Toplam Personel 14.873 15.541
04/05 Türkiye fl Bankas - Türkiye nin Bankas Türkiye Cumhuriyeti nin kurulmas ndan bir y l sonra, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ülke ekonomisinin yeniden infla edilmesi ve kalk nmas n sa layacak bir bankan n kurulmas n talep etmifltir. Genç Cumhuriyet aç s ndan güçlüklerle dolu bir y l olan 1924 te kurulan fl Bankas n n amac bankac l k sisteminin yan s ra ekonominin kalk nmas na yard mc olmak ve s nai yat r mlara mali kaynak sa lamak olarak belirlenmifltir. fl Bankas Cumhuriyet döneminde kurulan ve hala faaliyet gösteren birkaç flirketten biri olman n gururunu tafl maktad r. fl Bankas kuruldu u anda sahip oldu u coflku ve dinamizmi bugün de yaflatmaktad r. Bugün fl Bankas, cam sanayii, metalurji, petrol ürünleri da t m ve telekomünikasyon gibi sektörlerdeki güçlü ifltirakleri ve özel sermayeli bankalar aras ndaki lider konumuyla Türk ekonomisinde önemli bir rol oynamaktad r. Kuruldu u ilk günden itibaren halka aç k bir flirket olan fl Bankas, ülkemizde benzeri olmayan bir ortakl k yap s na sahiptir. Halihaz rda en büyü ü Emekli ve Munzam Sand k Vak flar olmak üzere 300.000 i aflk n orta olan fl Bankas n n hisselerinin yaklafl k %27 si MKB ve Londra Menkul K ymetler Borsas nda ifllem görmektedir. 2002 y l sonunda Banka n n toplam aktifleri 23.731 trilyon TL ye (14.832 milyon ABD dolar ) ulaflm flt r. Özkaynaklar 4.248 trilyon TL ye (2.655 milyon ABD dolar ) yükselen fl Bankas, Türkiye de bu anlamda bütün özel bankalar aras nda ilk s rada yer almaktad r. fl Bankas, ifltirakleri ile birlikte de erlendirildi inde, günümüzde dünyan n en büyük flirketleri aras nda yer almaktad r. fl Bankas Cumhuriyet döneminde kurulan ve hala faaliyet gösteren birkaç flirketten biri olman n gururunu tafl maktad r. Kaliteli hizmet anlay fl yla destekledi i kurumsal de erleri, müflterilerin, çal flanlar n ve hissedarlar n memnuniyetini art rmakta ve fl Bankas n Türkiye deki mevduat sahipleri ve müflterilerin en çok güvendi i banka haline getirmektedir.
06/07 1 Prof. Dr. Ahmet K rman Yönetim Kurulu Baflkan 2 H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Genel Müdür 3 Bahtiyar Sönmez Üye Yönetim Kurulu 4 H. Arslan Sarsar Üye 5 Prof. Dr. Toker Dereli Üye 6 Kemal K l çdaro lu Üye 7 Ethem Öz Üye 8 M. Cevdet Selvi Üye 9 Bülent H. Tanla Üye 10 Prof. Dr. Baran Tuncer Üye 11 M. Nail Ya c Üye 12 Nilgün Erkan Denetçi 13 Volkan Taflk n Denetçi 14 A. Taciser Bayer Raportör 5 10 11 7 13 12 14 4 9 2 1 3 8 6 Mart 2002 itibariyle
Türkiye ekonomisi, 2002 y l nda büyüme ve enflasyon konular baflta olmak üzere sa lanan olumlu geliflmeler sonucunda 2003 y l na iyimser beklentilerle girmifltir.
08/09 Yönetim Kurulu Raporu Prof. Dr. Ahmet K rman Yönetim Kurulu Baflkan H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Genel Müdür Ülkemiz aç s ndan 2002 y l n n genel bir de erlendirmesi yap ld nda, 2002-2004 dönemi için uygulamaya konulan Güçlü Ekonomiye Geçifl Program n n ilk y l nda genelde olumlu sonuçlar al nd görülmüfltür. Ekonomik büyüme program hedeflerinin üzerinde gerçekleflmifl, enflasyon hedeflerin alt na inmifl, faiz oranlar ile döviz kurlar nda belirli bir istikrar sa lanm flt r. Bu süreçte, bankac l k sisteminde mevduat hacmi alternatif yat r m araçlar n n getirisi ve Türk liras ndaki de erlenme gibi nedenlerle reel bazda gerileme kaydetmifl, Bankac l k Düzenleme ve Denetleme Kurumu nun denetimleri sonucunda canl krediler içinde izlenen donuk kredilerin tasfiye olunacak alacaklar hesaplar na intikal ettirilmesi sonucunda kredi hacmi reel olarak gerilemifltir. Bu arada, bankac l k reformu çerçevesinde kamu bankalar n n yeniden yap land r lma çal flmalar tamamlanm fl, iki banka d fl nda Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu na devredilen bankalar n sat fl, birlefltirme ve tasfiyesi ifllemleri sonuçland r lm flt r. Di er taraftan, bankac l k sistemi ile ilgili uluslararas standartlara paralel düzenlemelerin uygulamaya konmas na devam edilmifltir. Türkiye ekonomisi, 2002 y l nda büyüme ve enflasyon konular baflta olmak üzere sa lanan olumlu geliflmeler sonucunda 2003 y l na iyimser beklentilerle girmifltir. Birtak m flok olas l klar ve olumsuzluklara ra men, yeni ve güçlü bir siyasi iktidar n ifl bafl nda oldu u, uygulanmakta olan program n piyasalarda belirli bir güven sa lad dikkate al nd nda, yap sal düzenlemeler ile para ve maliye politikalar n n öngörüldü ü biçimde sürdürülmesi halinde ekonomideki olumlu geliflmelerin sürece i düflünülmektedir. Ülke ekonomisindeki geliflmelerin Banka ca süratle ve iyi de erlendirilmesi sonucu al nan önlemler ve çal flanlar m z n da olumlu katk lar yla; - Ödenmifl sermaye, yedek akçeler ve enflasyon muhasebesine göre düzeltmelerden kaynaklanan sermaye yedekleri, yeniden de erleme fonu, de erleme farklar ve y l sonu kâr ndan oluflan özkaynaklar m z %6,36 oran nda artarak 4.247.536 milyar TL, - Türk liras ve döviz hesaplar ndan oluflan mevduat toplam m z %11,78 oran nda artarak 16.720.074 milyar TL, - Plasman toplam m z %30,57 oran nda artarak 15.165.235 milyar TL, - Genel Kurul un 12 Temmuz 2002 tarihli toplant s nda Yönetim Kurulu na verdi i yetkiye istinaden yeniden de erleme fonlar ile kanuni ve ihtiyari yedek akçelerden mahsubu sonucunda geçmifl y llar zarar m z tamamen s f rlanm fl ve net kâr m z 310.816 milyar TL, - Sermaye yeterlilik rasyomuz %25,34 düzeyinde gerçekleflmifltir.
10/11 1 H. Ersin Özince Genel Müdür 2 Caner Çimenbiçer I. Genel Müdür Yard mc s 3 Kadir Akgöz Genel Müdür Yard mc s cra Kurulu 4 A. Aykut Demiray Genel Müdür Yard mc s 5 A. Cüneyt Demren Genel Müdür Yard mc s 6 M. S rr Erkan Genel Müdür Yard mc s 7 H. Fevzi Onat Genel Müdür Yard mc s 8 B. Daver Orhon Genel Müdür Yard mc s 9 Turgut Sungur Genel Müdür Yard mc s 10 Yusuf Ziya Toprak Genel Müdür Yard mc s 11 Özcan Türkak n Genel Müdür Yard mc s 12 Mete U urlu Genel Müdür Yard mc s 7 11 3 4 10 12 6 5 2 1 8 9 A ustos 2003 itibariyle
12/13 Dünya Ekonomisi 11 Eylül olaylar n n ard ndan bafll ca sanayileflmifl ülkelerde para politikas n n gevfletilmesi sonucunda, 2001 de %2,2 olan global ekonomik büyüme 2002 de %3 e yükselmifltir. 2002 Y l ndaki Geliflmeler Zay flayan tüketici ve yat r mc güveni, borsalarda yaflanan büyük düflüfller ve ABD deki muhasebe skandallar gibi olumsuz faktörlere karfl l k, 11 Eylül olaylar n n ard ndan bafll ca sanayileflmifl ülkelerde para politikas n n gevfletilmesi sonucunda, 2001 de %2,2 olan global ekonomik büyüme 2002 de %3 e yükselmifltir. 2001 de %0,3 büyüyen ABD ekonomisinde 2002 de beklentilerin alt nda ve %2,4 oran nda büyüme kaydedilmifltir. Bu geliflmede, iflsizlik oran ndaki art fl ve borsalardaki düflüflün harcanabilir gelir düzeyini olumsuz yönde etkileyerek tüketim talebini s n rlamas, yat r m harcamalar n n düflük düzeylerde kalmas ve jeopolitik risklerin ekonomik belirsizli e neden olmas etkili olmufltur. Euro alan nda, fiyat istikrar hedefi nedeniyle para politikas n n, stikrar ve Büyüme Pakt çerçevesinde de maliye politikas n n gevfletilememesi, Almanya ekonomisindeki yavafllama ve borsalarda yaflanan keskin düflüfllerin tüketimi olumsuz etkilemesinin yan s ra, d fl talepteki durgunluk nedeniyle büyüme s n rl kalm fl ve 2001 deki %1,4 seviyesinden 2002 de %0,8 e gerilemifltir. hracata dayal ekonomik yap s nedeniyle global ekonomideki geliflmelerden do rudan etkilenen Japonya da ise, deflasyon ve yüksek kamu borçlar para ve maliye politikalar nda manevra olana n daraltmaya devam etmifl, baflta bankac l k sektörü olmak üzere ekonomide yap lmas gereken reformlar n gecikmesinin yaratt belirsizlik ihracatta kaydedilen hareketlili in ekonominin di er sektörlerine yans mas n engellemifltir. Bu çerçevede, 2001 de %0,4 büyüyen Japonya ekonomisi 2002 de de sadece %0,3 büyümüfltür. Ülke içi siyasi kar fl kl klar ve global ekonomideki belirsizli in geliflmekte olan ülkelere yönelik sermaye giriflini yavafllatmas n n da etkisiyle baflta Latin Amerika ülkeleri olmak üzere birçok geliflmekte olan ülke ekonomisinde büyüme yavafllam fl veya s n rl bir büyüme kaydedilmifltir. Baflta Çin olmak üzere Asya ülkelerinde ise, 2001 y l ndaki yüksek oranl büyüme e ilimi 2002 de de devam etmifltir. OECD ülkelerinde 2001 de %2,7 olan enflasyon oran 2002 de %2,1 e gerilerken, beklenen ekonomik canlanman n gerçekleflmemesi ve enflasyonist bask lar n azalmas nedeniyle ABD ve Euro alan nda faiz oranlar s ras yla %1,25 ve %2,75 e düflürülmüfltür. Öte yandan, ABD nin cari ifllemler aç n n yüksek düzeylerde seyretmesi ve ABD-Irak gerginli i ile artan jeopolitik riskler çerçevesinde ABD dolar özellikle 2002 nin ikinci yar s ndan itibaren bafll ca para birimleri karfl s nda de er kaybetmifltir.
Savafl n k sa sürmesi nedeniyle dünya ekonomisinin y l n ikinci yar s nda toparlanmas beklenmektedir.
Dünya Ekonomisi Beklentiler Dünya ekonomisinin zor bir döneme girdi i 2003 te, Irak savafl y l n ilk yar s nda finansal piyasalar n yan s ra yükselen petrol fiyatlar nedeniyle tüketici ve yat r m kararlar n da olumsuz yönde etkilemifltir. Savafl n k sa sürmesi nedeniyle dünya ekonomisinin y l n ikinci yar s nda toparlanmas beklenmektedir. IMF, 2003 y l nda global ekonominin %3,2 oran nda büyüme kaydedece ini tahmin etmektedir. Ancak, Euro alan ekonomilerine iliflkin aç klanan son veriler global düzeyde ekonomik büyümenin IMF tahminlerinin alt nda kalabilece ine iflaret etmektedir. Jeopolitik risklerin azalmas ve ABD de ekonomiye yönelik güvenin tekrar güçlenmesi paralelinde 2003 y l nda ABD ekonomisinin %2,2 civar nda büyümesi beklenmektedir. 2002 y l nda ekonomik canlanmay engelleyen faktörlerden biri olan ve maliye politikas n n manevra alan n daraltan stikrar ve Büyüme Pakt n n yeniden yap land r lmas na karar verildi i Euro alan nda da, ABD deki büyümenin olumlu yans mas na ra men 2003 y l nda %1,1 lik bir büyüme beklenmektedir. 2001 ve 2002 y llar nda s n rl büyüme kaydeden Japonya ekonomisinde ise, mali reformlar n hayata geçirilmesi halinde 2003 te %0,8 lik bir büyüme tahmin edilmektedir. 2002 sonu itibariyle euro karfl s nda son üç y l n en düflük seviyesine gerileyen ABD dolar n n, ABD nin büyük boyutlardaki cari ifllemler aç n n finansman na yönelik endifleler ve faiz oran farkl l n n ABD aleyhine seyretmesi gibi faktörlerin etkisiyle 2003 genelinde de bafll ca para birimleri karfl s nda bask alt nda kalaca düflünülmektedir. Bu çerçevede, euro nun 2002 de ABD dolar na karfl kazand güçlü konumunu sürdürmesi beklenmektedir. hracat n Japonya ekonomisi için önemi nedeniyle Japon yetkililerin yen in de erlenmesine izin vermeyecekleri ve yen in 2003 te de zay f bir görünüm sergileyece i tahmin edilmektedir. ngiltere de yurtiçi talepteki canl l a karfl l k gerileyen ihracat n sterlin i bask alt nda tutmas beklenmektedir. Irak savafl n n etkisiyle Mart 2003 de varil bafl na 35 ABD dolar na ulaflan petrol fiyatlar, savafl n k sa sürmesi nedeniyle 2003 Nisan ay ndan itibaren gerileyerek varil bafl na 25 ABD dolar n n alt na inmifltir. Ancak, daha sonra petrol arz na iliflkin endifleler nedeniyle tekrar yükselme e ilimine girmifltir. 2003 y l nda petrol fiyatlar n n ortalama varil bafl na 31 ABD dolar civar nda gerçekleflmesi beklenmektedir.
16/17 Türkiye Ekonomisi Reel Sektördeki Geliflmeler Türkiye ekonomisi 2001 y l nda yaflanan %9,5 oran ndaki rekor daralman n ard ndan 2002 y l nda %7,8 büyüme kaydetmifltir. Milli gelirdeki y ll k geliflme üretim yönünden incelendi inde tar mda %7,1, sanayide %9,4, hizmetlerde %8,3 büyüme kaydedilirken, inflaat sektöründe %4,9 daralma oldu u görülmektedir. Milli gelirdeki geliflme harcama yönünden incelendi inde ise, büyümeye tüketim talebinin %1,9, stok de ifliminin %7 katk yapt, yat r m ve d fl talep katk s n n ise eksi oldu u anlafl lmaktad r. Sektörel bazdaki bu geliflmeler 2002 deki büyümenin büyük ölçüde talep art fl beklentisiyle artan stoklardan kaynakland n, yat r m talebinin henüz hareketlenmedi ini göstermektedir. 2002 y l nda ithalat 2001 e göre %23,7 artarak 48,1 milyar ABD dolar, ihracat da %15,8 artarak 39,8 milyar ABD dolar olmufl, d fl ticaret aç 3,8 milyar ABD dolar genifllemifltir. hracata yönelik üretimdeki art fl, ara mal ithalat art fl n da beraberinde getirdi i için ithalat belirgin bir biçimde ivme kazanm fl ve d fl ticaret aç n n genifllemesinde etkili olmufltur. thalattaki h zl art fla ba l olarak cari denge 2002 y l nda 1,5 milyar ABD dolar aç k vermifltir. Türkiye ekonomisi 2001 y l nda yaflanan %9,5 oran ndaki rekor daralman n ard ndan 2002 y l nda %7,8 büyüme kaydetmifltir. Konsolide bütçe 2002 de 39,1 katrilyon TL aç k, faiz d fl denge ise 12,8 katrilyon TL fazla vermifltir. Öte yandan, 2001 sonunda 122,2 katrilyon TL olan iç borç
stoku %22,7 artarak Aral k 2002 de 149,9 katrilyon TL ye yükselmifltir. D fl borç stoku ise 2002 sonunda 2001 sonuna göre % 15,5 artarak 131 milyar ABD dolar na ulaflm flt r. 2002 y l enflasyonu toptan eflya fiyatlar endeksine göre ortalama %50,1, uçtan uca %30,8; tüketici fiyatlar endeksine göre de ortalama %45, uçtan uca %29,7 olarak gerçekleflmifltir. Toptan eflya fiyatlar nda Türk liras ndaki de erlenmenin yaratt maliyet avantaj, tüketici fiyatlar nda ise s k maliye politikas ve harcanabilir gelir seviyesinin düflüklü ünün iç talebi daralt c bask s enflasyonun hedeflerin alt na düflmesinde belirleyici faktör olmufltur. yeniden gerileyen D BS faizleri 2002 y l nda ortalama %63,8 düzeyinde gerçekleflmifltir. 2002 de ekonomik ve siyasi geliflmelerin yaratt beklentilere paralel bir görünüm sergileyen ve y l n son çeyre inde Türk liras karfl s nda düflüfl kaydeden döviz kurlar y l sonunda ABD dolar nda %13,5 art flla 1.634.501 TL, euro da %34,3 art flla 1.703.477 TL olmufl, 1 ABD dolar + 0,77 euro dan oluflan döviz sepeti %21,9 oran nda art fl kaydetmifltir. 2002 y l na 13.783 puandan giren MKB Ulusal-100 endeksi, May s ay na kadar Irak a müdahale olas l ve AB uyum yasalar ile ilgili tedirginlikler nedeniyle 10.000-12.000 band nda dalgal seyir 2002 bafl nda %59 seviyesinde olan gecelik borçlanma faizleri, enflasyondaki gerileme paralelinde y l içinde kademeli olarak %44 e kadar düflürülmüfltür. Y l bafl nda %74 seviyesinde olan ortalama D BS faizleri de, enflasyondaki düflüfl e ilimi ve devam eden kotasyon indirimine yönelik beklentilerle May s ay na kadar gerileme trendi göstererek %57 seviyelerine kadar gerilemifltir. Ancak, May s ay ndan itibaren artmaya bafllayan siyasi belirsizliklerin uzun dönemde makroekonomik dengeler üzerinde olumsuz etki yapmas olas l, erken seçim tart flmalar ve AB reformlar konusunda hükümetten gelen uyumsuzluk sinyallerinin etkisiyle yükselifle geçmifltir. Erken seçim tarihinin kesinleflmesi ve seçim sonras na iliflkin olumlu beklentilerle
18/19 Türkiye Ekonomisi 2002 y l enflasyonu toptan eflya fiyatlar endeksine göre ortalama %50,1, uçtan uca %30,8; tüketici fiyatlar endeksine göre de ortalama %45, uçtan uca %29,7 olarak gerçekleflmifltir.
Bankac l k sektörü reformu çerçevesinde 2002 y l nda kamu bankalar n n yeniden yap land rma çal flmalar tamamlanm flt r.
Türkiye Ekonomisi izlemifl, May s ay nda artmaya bafllayan siyasi belirsizliklerin etkisiyle 8.500 seviyelerine kadar gerilemifltir. Seçim öncesinde 9.000-10.000 band nda s k fl k ve dalgal bir seyir izleyen MKB endeksi tek parti iktidar n n ortaya ç kmas yla 14.000 lere kadar yükselmifl, ancak olas Irak operasyonu ile ilgili tedirginlik nedeniyle yeniden 10.000 puan seviyelerine gerilemifl ve y l %24,8 düflüflle 10.370 puandan kapatm flt r. Bankac l k Sektöründeki Geliflmeler Bankac l k sektörü reformu çerçevesinde 2002 y l nda kamu bankalar n n yeniden yap land rma çal flmalar tamamlanm flt r. TMSF ye devredilen bankalar sorunu, Bay nd rbank ve Pamukbank d fl ndaki bankalar n birlefltirilmesi, sat fl ve tasfiyesi yöntemleri ile çözümlenmifltir. Özel bankalar n daha sa l kl bir yap ya kavuflturulmas amac yla sermaye yap lar n n güçlendirilmesi ve piyasa risklerinin s n rland r lmas yönünde ad mlar at lm fl ve program kapsam ndaki bankalar üçlü denetime tabi tutulmufltur. Ayr ca özel sektörün mali sektöre olan borçlar n n yeniden yap land r lmas çal flmalar bafllat lm fl ve bankalar n tahsili gecikmifl alacaklar n çözüme kavuflturmak amac yla varl k yönetim flirketlerine iliflkin yasal düzenlemeler tamamlanm flt r. Bankac l k sektörünün güçlendirilmesi amac yla sermaye yeterlili inin sa lanmas nda piyasa riskleri de dikkate al nmaya bafllanm fl ve bankalarda iç denetim ve risk yönetimi sistemleri oluflturulmufltur. 2001 sonu itibariyle, bankalar n yeniden yap land rma program çerçevesinde BDDK denetimleri sonucunda canl krediler içinde izlenen donuk kredilerin tahsili gecikmifl alacaklar kalemine transfer edilmesi kredi hacmindeki genifllemeyi gizlemifl,
kredi stokundaki art fl %1 gibi düflük bir düzeyde gerçekleflmifltir. Tasfiye olunacak alacaklar dikkate al nd nda da reel olarak kredi stokunun darald anlafl lmaktad r. Tüketici kredilerinde, tahsili gecikmifl alacak sorununun göreli olarak az olmas ve özellikle y l sonlar nda kaydedilen hareketlenme sonucu %25 art fl kaydedilmifltir. D fl kaynak gelimindeki yavafllama, bankalar n piyasa riskinden kaç nma ve kamu aç klar n n finansman n sa lamaya devam etme gibi nedenlerle sektörün aktifinde menkul k ymet yat r mlar artarken, reel sektöre aktarabilecekleri kredi miktar reel olarak %22,2 gerilemifltir. Alternatif yat r m araçlar n n cazip getirisi ve kur art fl n n düflük kalmas nedeniyle Türk liras baz nda toplam mevduat reel olarak %4,8 gerilemifltir. Beklentiler 2003 y l nda %5 reel büyüme sa lanmas, tüketici fiyatlar baz nda enflasyonun %20 ye çekilmesi ve kamu kesiminde GSMH nin %6,5 i oran nda faiz d fl fazla verilmesi hedeflenmifltir. Bu hedefler 2002-2004 y llar için uygulamaya konulan "Güçlü Ekonomiye Geçifl Program " ile uyumlu olup, söz konusu program n ana hatlar ndan sapma olmayaca anlafl lmaktad r. 2002 de baflta büyüme ve enflasyonda olmak üzere baflar l sonuçlar veren program n, birtak m flok olas l klar na ve olumsuzluklara ra men, 2003 te de bu baflar grafi ini sürdürmesini sa layacak olumlu etmenler de bulunmaktad r. Yeni ve güçlü bir siyasi iktidar n iflbafl nda olmas, uygulanmakta olan program n belirli bir güven yaratm fl olmas, enflasyonun düflebilece ine iliflkin beklentilerin artmas, gerçeklefltirilen yap sal düzenlemelerin katk s ve dalgal kur sisteminin oturmas gibi hususlar 2003 ün önemli art lar olarak de erlendirilmelidir. Bu çerçevede, özellikle mali disiplin konusunda gereken hassasiyetin gösterilmesi ve para politikas n n desteklenmesi durumunda ekonomideki olumlu gidiflat n sürece i düflünülmektedir.
22/23 Türkiye Ekonomisi 2003 y l nda %5 reel büyüme sa lanmas, tüketici fiyatlar baz nda enflasyonun %20 ye çekilmesi ve kamu kesiminde GSMH nin %6,5 i oran nda faiz d fl fazla verilmesi hedeflenmifltir.
24/25 2002 Y l Faaliyetleri B REYSEL BANKACILIK Kredi Kartlar Maximum Kart - Maksimum Avantaj Maximum üyesi olan iflyerlerinde fl Bankas n n tüm kredi kartlar Maximum Kart avantajlar na sahiptir. Maximum Kart k sa bir süre içinde s kl kla tercih edilen kredi kartlar aras nda yer alm flt r. Kart sahiplerine sunulan flpuan uygulamas geniflletilmifltir. fl Bankas n n kredi kartlar yla yap lan al mlarda kazan lan puanlar, POS terminalleri arac l yla Maximum üyesi iflyerlerinde an nda paraya çevrilebilmekte ve kart sahipleri flpuanlar n al flverifl yapmak için kullanabilmektedirler. Önceki y la göre %17,6 l k bir art flla toplam 1.934.078 e ulaflan ve pazarda %12,3 lük bir paya sahip olan kredi kartlar yla fl Bankas, ülkemizde kart ihraç eden bankalar s ralamas nda üçüncü s ray alm flt r. Ortak kredi kartlar müflteri taban n n geniflletilmesine yard mc oluyor fl Bankas 2002 y l nda da, üzerinde di er flirket veya kurum logolar n n yer ald kredi kartlar vermeye devam etmifltir. Türkiye nin ünlü kulüpleri ve kurulufllar ile yeni sözleflmeler imzalanm flt r. Bütün fl Bankas kredi kart sahiplerine, taksitle ödeme, indirim ve MaxiPuan gibi di er kolayl klar da sa lanm flt r. Yeni kart bazl ürünler gelifltiriliyor Mevcut ödeme yöntemini "çipli" kartlar ile çal flan yeni bir sisteme uyarlamaya yönelik çal flmalar devam etmektedir. fl Bankas kredi kart sahiplerinin nternet üzerinden yapt ifllemlerin güvenli ini "3-D Secure" elektronik ticaret protokolü arac l yla art rmay amaçlayan Maxinet projesi yak nda tamamlanacakt r. flpuan ve MaxiPuan programlar n n birlefltirilerek tüm fl Bankas kredi kart sahiplerinin yapt al flverifllerin MaxiPuan ile ödüllendirilece i yeni bir sistem gelifltirilmektedir. Bankamatik kartlar n n say s %3,0 artarak 4.858.269 a, kredi kartlar bakiyelerinin Türk liras baz nda ortalamas ise %38,3 artarak 270,7 trilyon TL den 374,5 trilyon TL ye ulaflm flt r. Maximum üyesi olan iflyerlerinde fl Bankas n n tüm kredi kartlar Maximum Kart avantajlar na sahiptir. Maximum Kart k sa bir süre içinde s kl kla tercih edilen kredi kartlar aras nda yer alm flt r. 2002 de kredi kart ile yap lan ifllemlerin cirosu %64,6 artarak 1.963,1 trilyon TL den 3.230,4 trilyon TL ye yükselmifltir. fl Bankas, Türkiye de kredi kart ihraç eden bankalar aras nda ifllem cirosu aç s ndan üçüncü s rada bulunmaktad r.
fl Bankas n n rekabet gücünü art rmak ve sat fl noktas hizmetlerini çeflitlendirmek amac yla, üye iflyerleri taraf ndan sa lanan hizmetlere "Yazarkasa POS" uygulamas eklenmifltir. Üye iflyerleri ile sat fl noktas (POS) a ndaki yeni uygulamalar Üye iflyerlerinin 2001 sonunda 63.036 olan say s, %22 artarak 2002 sonunda 76.842 ye yükselmifl, sat fl noktas terminallerinin say s ise %26 artarak 80.476 ya ç km flt r. Bu arada Banka n n üye iflyerlerinde kredi kart ile yap lan ifllemlerin cirosu %86 artarak 1.756 trilyon TL den 3.274 trilyon TL ye yükselmifltir. Banka n n rekabet gücünü art rmak ve sat fl noktas hizmetlerini çeflitlendirmek amac yla, üye iflyerlerine sa lanan hizmetlere "Yazarkasa POS" uygulamas eklenmifltir. Ayr ca nternet üzerinden kredi kart ile yap lan al flverifller için sunulan "Sanal POS" hizmetine alternatif getirmek amac yla, e-ticaret uygulamalar kapsam nda hesaptan havale ile on-line ödeme olana sa layan "E-ödeme" sistemi gelifltirilmifltir. Bireysel Krediler Dura an piyasa koflullar na ra men bireysel kredi pay nda art fl Ekonominin tüm kesimlerini etkileyen Kas m 2000 ile fiubat 2001 dönemlerinde yaflanan krizler, en çok bireysel kredi alan nda hissedilmifltir. Ülke genelinde bireysel kredilerde 2002 de %24,9 luk s n rl bir büyüme görülmesine ra men, fl Bankas n n bireysel kredilerinin art fl oran %74,7 olarak gerçekleflmifltir. Özellikle ekonominin geliflme sinyalleri gösterdi i y l n son çeyre inde uygulamaya konulan aktif pazarlama politikalar sayesinde, fl Bankas n n 2001 sonunda bireysel kredilerde %16,8 olan sektör pay 2002 sonunda %23,5 e yükselmifltir. fl Bankas 2002 y l nda 1.102.351 milyar TL tutar nda yeni bireysel kredi vermifl, anaparan n 723.228 milyar TL lik bölümü düzenli ayl k ödemeler halinde tahsil edilmifltir. Y l sonunda 718.420 milyar TL seviyesinde olan bireysel kredi bakiyesinin 573 trilyon TL si 2003 y l nda geri ödenecektir. 2002 sonunda bireysel kredilerin bakiyesinin %91 i Türk liras cinsinden verilmifl krediler olup, geriye kalan %9 unu döviz kredileri oluflturmaktad r. Ticari olanlar da dahil 2001 de 58.192 milyar TL olan ek hesaplar n bakiyesi, 2002 de %72 artarak 99.895 milyar TL ye ulaflm flt r. 2003 te ekonomik koflullar elverdi i ölçüde daha fazla büyüme planlan yor fl Bankas n n tüketici kredilerindeki güçlü konumunun korunmas, bankac l k sektörünün son derece rekabete aç k bu kesiminde yenilikçi pazarlama stratejilerinin gelifltirilmesi ve uygulanmas na ba l olacakt r. Gelecek y l içinde yaklafl k 400.000 yeni bireysel kredi verilmesi ve Banka n n ülkedeki bireysel kredi pay n n yaklafl k %20-25 aral nda olmas öngörülmektedir.
2002 Y l Faaliyetleri 26/27
2002 Y l Faaliyetleri "Gençlere Özel Bankac l k - lk mza Hesab " ürün paketi ile gençlere, fl Bankas ve anlaflmal firmalarda birtak m ek hizmet ve avantajlar sa lanmaktad r. Bireysel Bankac l kta Yeni ve Yarat c Hizmetler Gençlere bankac l n tan t lmas - lk mza Hesab "Gençlere Özel Bankac l k - lk mza Hesab " ürün paketi ile gençlere, fl Bankas ve anlaflmal firmalarda birtak m ek hizmet ve avantajlar sa lanmaktad r. Bu yenilikçi uygulaman n sonucunda, bugün fl Bankas nda lk mza Hesab olan gençlerin say s 92.730 a ulaflm flt r. Maafllar fl Bankas ndan alman n kolayl Genifl kitlelere ulaflabilmek amac yla, fl Bankas anlaflmal firmalar n çal flanlar na maafl ödemesi hizmetleri sunmaktad r. 2002 sonu itibariyle, fl Bankas ndan bu tür hizmetleri alan firmalar n say s 11.717 olan önceki y la göre %13 oran nda artm fl ve bu ödeme hizmetinin verildi i personel say s da %6 l k bir art fl göstererek 1.101.054 e ulaflm flt r. Maafl ödemesi hizmeti Banka n n bireysel müflteri taban n geniflletmesine olanak vermekte ve çok say da çapraz sat fl f rsat sa lamaktad r. Uzaktan eriflimli hizmetlerde art fl 2002 de alternatif hizmet kanallar portföyüne yap lan eklemeler aras nda gerek yurtiçi gerekse yurtd fl bankalardaki hesaplara döviz transferleri, Banka müflterisi olmayan kiflilere nternet ve Ça r Merkezi arac l yla Banka n n ürünlerinin sunulmas, hayat sigortas ürünleri, kifliye özel e-posta mesajlar ile flifre paneli uygulamas ve periyodik olarak flifre de ifltirme seçene i bulunmaktad r. Alternatif Da t m Kanallar flyerlerinden ve evlerden - müflterilerin oldu u her yerden - fl Bankas na eriflim 2001 y l nda bafllat lan ileriye dönük çal flmalar n sonucunda flube d fl hizmet sunum kanallar ile gerçekleflen ifllem hacminde önemli art fllar yaflanm flt r. 2002 de Ça r Merkezi ifllem adedi %91,14, nternet ifllem adedi %53,68 ve Netmatik ifllem adedi %12,93 oran nda artm flt r. Sonuç itibariyle flubelerde gerçeklefltirilen ifllemlerin toplam ifllemler içindeki pay %4,27 oran nda gerilerken, nternet üzerinden gerçeklefltirilen ifllemlerin pay %2,17 artarak %8,14 e ulaflm flt r. Türkiye deki en büyük ATM a 2002 y l sonu itibariyle fl Bankas, 2.278 Bankamatik, 384 Netmatik, 107 otomatik nakit yat rma makinesi ve döviz çekilebilen yedi Bankamatik ile özel bankalar aras nda ATM cihazlar say s bak m ndan lider konumundad r. Mobil Bankac l k Mobil bankac l k uygulamalar çerçevesinde tüm Aria aboneleri, cep telefonlar n kullanarak, banka havalesi ve EFT yapt rabilmekte, hisseleri için ifllem talimatlar verebilmekte ve kredi kart borçlar ile faturalar n ödeyebilmektedirler. fiube ve fiube D fl Hizmet Kanallar nda Gerçekleflen fllem Oran 2001 2002 (%) (%) fiube 47,27 43,00 Bankamatik 25,34 23,46 nternet 5,97 8,14 Ça r Merkezi 0,29 0,49 Netmatik 0,65 0,65 Telefon 1,72 1,56 Di er 18,76 22,70 Toplam 100,00 100,00
T CAR BANKACILIK Kurumsal Pazarlama Müdürlü ü - Müflteri odakl bankac l n ürünü fl Bankas, kurumsal ve ticari müflterilere daha özenli hizmet verebilmek amac yla, 2002 y l sonunda bir Kurumsal Pazarlama Müdürlü ü kurmufltur. Banka, bu Müdürlük arac l yla, kurumsal ve ticari müflterilerinin gereksinimlerini daha etkin bir flekilde analiz etme olana na kavuflmufltur. Gerçeklefltirdikleri ifllem hacmi ve getirdikleri kâr dikkate al narak Banka n n ürünlerinin pazarlanaca hedef müflteri gruplar, ileriye dönük gereksinimleri do rultusunda belirlenecektir. Hedef müflteri gruplar n n beklentilerini karfl lamak ve gereksinimlerine hitap eden yeni ürün ve hizmetleri gelifltirmek amac yla daha kapsaml ve sistematik giriflimlerde bulunulacakt r. Pazarlama personeli devaml çal fl labilecek müflterilerin hangileri oldu una karar verecek ve ifllem hacmi ile verimlili i yeterli olmayan müflterileri tespit edecek flekilde kurumsal ve ticari müflterileri de erlendirme olana na sahip olacakt r. Kurumsal ve ticari müflterilerin Banka da hedeflenen ifl hacmini gerçeklefltirememelerinin temel nedenlerini ortaya koymak amac yla, flirket baz nda çal flmalar yap lacakt r. Yeni müflteriler kazanmak için pazarlama çal flmalar, flubeler de dahil çeflitli yeni kanallar arac l yla sürdürülecektir. Banka n n pazarlama stratejilerinin belirlenmesine yard mc olacak bir Müflteri liflkileri Yönetimi sisteminin gelifltirilmesi de planlanmaktad r. Bu uygulaman n sonucunda, flubeler için kurumsal bankac l k ürünlerinin sat fl ve kâr konusunda hedefler konulacakt r. Nakdi Krediler fl Bankas n n ticari kredilerdeki pazar pay 2001 ve 2002 y llar nda belirgin flekilde artarak, 2002 y l sonunda bankac l k sektöründe %16,1 e, özel mevduat bankalar aras nda ise %23,6 ya ulaflm flt r. 2001 ve 2002 döneminde Türkiye nin yaflad ciddi ekonomik sorunlar düflünüldü ünde, bu rakamlar büyük önem kazanmaktad r. 2002 de nakdi ticari kredi toplam enflasyona endeksli de erlere göre %24 lük önemli bir art fl kaydetmifltir. Bu art fl n nedeni, yeni müflterilere kredi kulland r lmas, uygun projelerin finanse edilmesi ve 2001 y l sonunda tasfiye olunacak alacak olarak s n fland r lan baz kredilerin bu dönem içinde yeniden yap land r lmas d r. Ayr ca %78 inin döviz kredilerinden olufltu u kredi portföyündeki genifllemede, kurlardaki art fllar n da etkisi bulunmaktad r. Türkiye nin yaflad derin ekonomik kriz sonras nda gerçeklefltirilen üç aflamal banka denetleme sürecinin sonucunda baz krediler tasfiye olunacak alacaklar olarak s n fland r lm flt r. Buna ba l olarak Banka n n 2001 de kredi hacmi gerilemifl, 2002 de ise 2000 y l seviyelerinin üzerine ç km flt r. Ayr ca, bilançodaki döviz pozisyonunu korumaya yönelik çabalara paralel olarak, döviz kredilerinin toplam krediler içindeki oran istikrarl bir seyir izlemifltir. Yeni müflteriler kazanmak için pazarlama çal flmalar, flubeler de dahil çeflitli yeni kanallar arac l yla sürdürülecektir.
2002 Y l Faaliyetleri 30/31
2002 Y l Faaliyetleri fl Bankas n n Nakdi Ticari Kredilerdeki Pazar Pay (%) 2000 2001 2002 Bankac l k sektöründe 8,9 11,1 16,1 Özel mevduat bankalar aras nda 15,7 20,1 23,6 fl Bankas Ticari Kredi Bakiyeleri (Yurtd fl dahil) (milyar TL) 2001 (*) 2002 De iflim (%) TL Nakdi Krediler Piyasa + skonto + fltira 451.795 532.885 17,95 hracat 17.938 16.019 (10,70) Eximbank Kaynakl hracat 71.825 51.419 (28,41) Orta / Uzun Vadeli 346.946 573.453 65,29 TL Toplam 888.504 1.173.776 32,11 YP Nakdi Krediler Banka Kaynakl - K sa Vadeli 2.112.107 1.939.608 (8,17) Banka Kaynakl - Orta / Uzun Vadeli 1.087.098 2.071.657 90,57 Eximbank Kaynakl 162.179 65.412 (59,67) YP Toplam 3.361.384 4.076.677 21,28 Toplam Nakdi Krediler 4.249.888 5.250.453 23,54 (*) Enflasyona göre düzeltilmifl de erlerdir. Gayri Nakdi Krediler 2002 de gayri nakdi krediler enflasyona endeksli de erlere göre %3,21 azalm fl ve gayri nakdi krediler içinde en büyük art fl Türk liras teminat mektuplar nda %19 olarak gerçekleflmifltir. fl Bankas n n bankac l k sektöründe gayri nakdi kredi pay 2001 sonunda %10,96 ve 2002 sonunda %11,27 olmufltur. Küçük ve Orta Ölçekli flletmelere destek verilmesi Banka n n kredi portföyünün kapsam n n geniflletilmesi amac yla, Nisan 2002 de "Küçük flletmeler Kredisi" ad alt nda yeni bir kredi program bafllat lm flt r. Bu program çerçevesinde, 2002 sonu itibariyle 7.349 adet küçük iflletmeye toplam 107 trilyon TL lik kredi tahsis edilmifltir. Bu kredilerin sektörel da l m flu flekildedir: Esnaf ve Sanatkarlar Odas üyelerine %53, Ticaret Odas üyelerine %45, Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler Odas ve Eczac lar Odas üyelerine %2. Gayri Nakdi Krediler (milyar TL) 2001 (*) 2002 De iflim (%) YP Teminat Mektuplar 3.126.923 2.909.451 (6,95) TL Teminat Mektuplar 907.006 1.078.009 18,85 Aval Kabul ve Akreditif Kredileri 1.314.380 1.189.993 (9,46) Di er Garantiler 3.183 1.825 (42,66) Toplam Gayri Nakdi Krediler 5.351.492 5.179.278 (3,21) (*) Enflasyona göre düzeltilmifl de erlerdir. Küçük flletmeler Kredisi program çerçevesinde yeni ürünler sunulacakt r fl Bankas, Türkiye yi 2003 te etkilemesi beklenen küresel geliflmeleri ve mevcut ekonomik belirsizli i göz önüne alarak, faaliyetlerine ihtiyatl kredi tahsis politikas na uygun biçimde devam edecektir.
fl Bankas 2003 te Küçük flletmeler Kredisi uygulamas kapsam nda di er serbest meslek sahiplerine de kredi vererek genel kredi hacmini art rmay amaçlamaktad r. Bununla beraber, küçük ve orta ölçekli iflletmelerin kredi gereksinimlerinin bu program kapsam nda karfl lanmas na yönelik çal flmalara devam edilecek ve halihaz rda kurumsal müflteri portföyü içinde yer alan itibar sahibi, kredi de erlili i olumlu olarak de erlendirilen büyük flirketlerin nakdi ve gayri nakdi kredi gereksinimleri de ihmal edilmeyecektir. fl Bankas 2003 te Küçük flletmeler Kredisi uygulamas kapsam nda di er serbest meslek sahiplerine de kredi vererek genel kredi hacmini art rmay amaçlamaktad r. Ayr ca Küçük flletmeler Kredisi program kapsam nda, küçük s nai iflletmelere, ihracat faaliyetlerini finanse etmeye yönelik döviz kredileri verilmesini amaçlayan bir program n 2003 y l n n ilk yar s nda uygulamaya konulmas planlanmaktad r. Ayn zamanda küçük ve orta ölçekli zirai iflletmelere yönelik olarak, "Tar msal flletme Kredisi" ve "Serac l k Kredisi" ad alt nda yeni kredi türleri sunulacakt r. Bu krediler ile ilgili pilot çal flmalar 2002 y l nda bafllat lm fl olup, haz rl klar y l sonuna kadar tamamlanarak 2003 y l nda uygulamaya geçilecektir. SERMAYE P YASALARI Sermaye piyasalar nda her zaman lider fl Bankas 2002 y l nda da Türk sermaye piyasalar ndaki liderli ini sürdürmüfl ve hisse senedi, bono, tahvil ve repo ile yat r m fonu ifllemlerinde belirgin art fllar sa layarak sistemdeki pay n yükseltmifltir. Sermaye piyasas ürünlerinde çeflitlilik fl Bankas n n sermaye piyasalar ndaki gücü, ürün çeflitlili i ve rekabetçi fiyatland rma politikas n n yan s ra, genifl flube örgütü, Bankamatikler, Netmatikler ve nternet bankac l arac l ile yayg n ve kesintisiz iyi hizmet sunabilme olanaklar ndan kaynaklanmaktad r. Hisse senedi al m-sat m fl Bankas Türkiye deki 1.204.914 hisse senedi yat r mc s n n %38 ine hizmet vermektedir. 2002 y l nda Banka n n MKB Hisse Senedi Piyasas ndaki ifllem hacmi önceki y la oranla %14,2, ilgili mevzuat gere i acente s fat yla hisse senedi ifllemlerinde gifle hizmeti verdi i fl Yat r m Menkul De erler A.fi. nin ifllem hacmi ise %16 artm flt r. Bu geliflmenin sonucunda, fl Yat r m n pazar pay %4,8 den %4,9 a ç karak MKB Hisse Senedi Piyasas nda faaliyet gösteren 126 arac kurum aras nda ikinci s rada yer alm flt r. Sermaye Piyasas fllemleri (trilyon TL) Piyasa fllem Hacmi fl Bankas fllem Hacmi 2001 2002 De iflim (%) 2001 2002 De iflim (%) Hisse Senedi 186.238 212.605 14,2 8.900* 10.312* 15,9 Tahvil, Bono, Repo 2.400.268 2.210.586 (7,9) 227.139 246.157 8,4 * fl Yat r m Menkul De erler A.fi. ( fl Bankas hisse senedi piyasas nda fl Yat r m Menkul De erler A.fi. nin acentesi olarak faaliyet göstermektedir.)
2002 Y l Faaliyetleri 34/35
2002 Y l Faaliyetleri Türkiye genelinde hizmet veren hisse senedi ifllemlerinin yap ld nternet tabanl " fl te Yat r m Hatt "n n Banka n n toplam hisse senedi ifllemleri içindeki pay %7,6 ya ulaflm flt r. Sabit getirili enstrümanlar fl Bankas sabit getirili menkul k ymet piyasas nda 2002 y l nda da aktif rol oynam fl, Hazine ihalelerinde önemli bir pazar pay elde etmifltir. Banka, 2002 y l nda ifllem hacmi s ralamas nda MKB Tahvil ve Bono Pazar ile Repo ve Ters Repo Pazar nda üçüncülükten ikinci s raya yükselmifl, Borsa D fl Repo ve Ters Repo ifllemlerinde ise ikinci s radaki yerini korumufltur. Yat r m fonlar nda lider 2002 de yat r m fonu pazar nda %20,4 lük pay ile liderli ini koruyan fl Bankas, çeflitli risk-getiri profilleri sunan 13 yat r m fonu ile yat r mc lara hizmet vermektedir. fl Bankas yat r m fonlar nda yönetilen varl klar 2001 y l sonunda 1.130 trilyon TL iken, bu miktar 2002 sonunda %80 art fl kaydederek 2.036 trilyon TL ye yükselmifltir. Türkiye de faaliyet gösteren yat r m fonlar aras nda en büyük portföye sahip fl Bankas Likit Fonu, 2002 y l nda 2001 e göre %70 oran nda büyüme kaydederek 1,5 katrilyon TL lik portföy hacmine ulaflm flt r. Ayr ca, 2002 de portföy büyüklü ü 380 trilyon TL ye ulaflan fl Bankas Tahvil ve Bono Fonu, yat r m fonu piyasas nda en h zl büyüyen fonlardan biri olmufl ve kendi kategorisindeki fonlar aras nda %50 lik bir piyasa pay na ulaflm flt r. Türkiye de faaliyet gösteren A Tipi fonlar aras nda 16.710 kifli ile en fazla yat r mc taraf ndan tercih edilen ve Türkiye de çocuklara yönelik ilk ve tek yat r m fonu olan fl Bankas Kumbara Fonu, 2002 y l nda %259 büyüyerek 5.109 milyar TL lik portföy hacmine ulaflm flt r. FON YÖNET M Aktif-pasif yönetiminde esnek strateji 2001 y l nda çalkant l bir görünüm sergileyen mali piyasalar, hedefler do rultusunda uygulanan para program n n da etkisiyle 2002 bafl nda daha istikrarl bir görünüme kavuflmufltur. Y l n ilk aylar nda sakin bir seyir izleyen mali piyasalar, hem ulusal hem de uluslararas siyaset alan nda yaflanan geliflmelerin etkisiyle May s ay ndan bafllayarak yeniden k r lganl a aç k bir hale gelmifltir. Bu kapsamda fl Bankas, temel aktif ve pasif kalemlerinin yönetiminde y l n ilk aylar nda maliyet ve getiri unsurlar n n, sonras nda ise likiditenin ön planda tutuldu u esnek fiyatlama politikalar izlemifltir. S k nt l dönemlerde mevduat kalitesinin art r lmas 2002 y l nda kredi talebinin yetersiz kalmas, özellikle fl Bankas n n yayg n flube a, genifl ürün yelpazesi ve fl Bankas, temel aktif ve pasif kalemlerinin yönetiminde y l n ilk aylar nda maliyet ve getiri unsurlar n n, sonras nda ise likiditenin ön planda tutuldu u esnek fiyatlama politikalar izlemifltir. güvenilir imaj n n etkisiyle de artan TL ve YP mevduat kaynakl likiditenin, kârl l n sürdürülmesi amaçlar çerçevesinde Hazine nin nispeten uzun vadeli k ymetlerinde de erlendirilmesine neden olmufltur. Fon yönetimi ürünlerinin müflterilere do rudan Müflteri Masas arac l yla sunulmas Kur ve faizlerde nispi istikrar n sa land 2002 y l nda, fl Bankas n n rekabetçi fiyatlama politikas, etkin interaktif bankac l k uygulamas ve yayg n flube a sayesinde döviz/tl ifllem hacmi artm fl, müflterilere birebir hizmet veren "Müflteri Masas " uygulamas na dahil olan müflteri adedi ve ifllem hacmi ciddi bir büyüme göstermifltir. Uluslararas piyasalardan uygun koflullarda fon temin edilmesi Uluslararas alanda da etkinli ini sürdüren ve düzenli olarak uluslararas piyasalardan kaynak temin edebilen fl Bankas, 2002 y l Aral k ay nda 43 bankan n kat ld 300 milyon ABD dolar tutar nda bir y l vadeli sendikasyon kredisi sa lam flt r. Bu kredi ihracat ve döviz kazand r c ifllemlerin finansman nda kullan lm flt r.
fl Bankas n n uluslararas a n geniflletme çabalar kapsam nda özellikle Türkiye ye yak n ülkelerde fizibilite çal flmalar bafllat lm flt r.
38/39 2002 Y l Faaliyetleri fl Bankas, fonlama kaynaklar n çeflitlendirmek ve uluslararas piyasalara daha fazla entegre olmak amac yla alternatif fon araçlar ndan yararlanmaya devam edecektir. fl Bankas 2002 de önemli projelerin finansman na kat ld Bireysel krediler haricindeki kredi piyasas n n s l ve istikrarl yeni kaynak giriflleri, Banka n n hem para piyasalar nda, hem de menkul k ymet piyasalar nda daha aktif tutum tak nmas n gerekli k lm flt r. Bununla birlikte, fl Bankas 2002 y l nda proje finansman alan nda birincil ve ikincil piyasalarda oldukça aktif bir rol üstlenerek pazar pay n art rma yönünde önemli ad mlar atm flt r. Banka, y l içinde anlaflmas imzalanan Toprakkale- skenderun Otoyolu, zmir- Ayd n Otoyolu, Ankara-Pozant Otoyolu, Gaziantep-fianl urfa Otoyolu ve K br s Bar fl Suyu projelerinde düzenleyici s fat yla yer alm flt r. ULUSLARARASI BANKACILIK Bafll ca merkezleri içine alan uluslararas bankac l k a fl Bankas n n uluslararas ticaret faaliyetleriyle ilgili bankac l k operasyonlar, yurtiçinde 83 tam yetkili, çok say da k smi yetkili flube ve alt Serbest Bölge flubesinin yan s ra, yurtd fl nda Londra da bir flube, Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti ndeki flubeler ve Bahreyn deki yurtd fl flubesi arac l yla yürütülmektedir. Ayr ca fl Bankas, Almanya da 12, Hollanda da iki, Fransa ve sviçre de birer flubesi bulunan ifltiraki flbank GmbH n uluslararas flube a ndan da yararlanmaktad r. fl Bankas n n uluslararas a n geniflletme çabalar kapsam nda özellikle Türkiye ye yak n ülkelerde fizibilite çal flmalar bafllat lm flt r. Muhabir bankalar arac l yla dünyan n 122 ülkesine ulafl l yor 2002 sonu itibariyle fl Bankas n n uluslararas muhabir a 122 ülkede 1.258 bankay kapsamaktad r. Bu yayg n muhabir a ve ülke geneline yay lan flubeler sayesinde, 2002 y l nda gelen döviz havaleleri 10,3 milyar ABD dolar na, giden döviz havaleleri ise 9,3 milyar ABD dolar na ulaflm flt r. fl Bankas n n özel müflterilerine 11 Nisan 2002 tarihi itibariyle nternet arac l yla Türkiye ve yurtd fl ndaki bankalara döviz havalesi yapma olana sunulmufltur. fl Bankas Türkiye nin d fl ticaret ifllemlerinin büyük bölümünü gerçeklefltirmektedir 2002 de fl Bankas, 4.092 milyon ABD dolar tutar ndaki ihracat ifllem hacmi ile %12 lik, 3.894 milyon ABD dolar tutar ndaki ithalat ifllem hacmi ile ise, %8 lik bir pazar pay elde etmifltir.
Banka n n uluslararas bankac l k çevrelerindeki konumunu güçlendirmeye yönelik çal flmalar sürerken, yurtiçinde de ithalat ve ihracat ifllemlerinin verimlili ini art rma ve hizmet a n geniflletme çal flmalar devam etmektedir. fit RAKLER fl Bankas ifltirakleri ile Türkiye de birçok iflkolunun öncülü ünü yapm flt r fl Bankas 1924 y l nda kuruldu undan günümüze kadar finans sektörünün yan s ra sanayi sektörünün geliflmesine de büyük katk lar sa lam flt r. Banka sanayi ve finans sektöründeki yat r mlar ve ifltirakleri ile birçok yeni iflkolunun Türkiye deki öncülü ünü yapm flt r. fl Bankas 78 y l süresince 283 flirkete ifltirak etmifl, zaman içinde 209 flirketteki ortakl n devretmifltir. fl Bankas n n 2002 y l sonu itibariyle, finans, cam, enerji, telekomünikasyon ve sanayi-hizmet ana gruplar nda faaliyet gösteren 74 flirkette do rudan ifltiraki bulunmaktad r. 2002 de ifltirakler portföyünün etkinli ini art rmay amaçlayan bir yeniden yap land rma çal flmas bafllat lm flt r.bu çal flma kapsam nda grup içi sat fl, birleflme ve grup d fl na sat fl olanaklar de erlendirilerek benzer konularda faaliyet gösteren ifltiraklerin bir araya toplanmas ve stratejik aç dan öncelikli olmayan alanlarda faaliyet gösteren ifltiraklerdeki hisselerin sat lmas yönünde bir politika izlenmifltir. Bu kapsamda, 2002 y l içinde S nai Yat r m Bankas A.fi. nin Türkiye S nai Kalk nma Bankas A.fi. ye devredilerek birlefltirilmesi, fl Do an Petrol Yat r mlar A.fi. ile Petrol Ofisi A.fi. nin birlefltirilmesi, fl Risk Sermayesi Yat r m Ortakl A.fi. deki paylar n fl Yat r m Menkul De erler A.fi. ye sat fl, Cam Elyaf Sanayii A.fi. ile Paflabahçe Cam Sanayii ve Ticaret A.fi. deki paylar n Türkiye fiifle ve Cam Fabrikalar A.fi. Grubu flirketlerine sat fl, Trakya plik Sanayi A.fi. deki hisselerin grup d fl na sat fl ifllemleri gerçeklefltirilmifl ve 2001 y l sonunda 79 olan ifltirak say s 2002 de 74 e düflmüfltür. B LG TEKNOLOJ S Bilgi teknolojisi sayesinde fl Bankas na kolay eriflim Bilgi teknolojisindeki geliflmeleri ve bankac l k alan ndaki uygulamalar n büyük önemle izleyen fl Bankas, bu konuda yapt yat r mlar n uzun y llard r sürdürmektedir. fl Bankas nternet, telefon, WAP, GPRS, SMS, Netmatik, Kasamatik ve ATM gibi teknoloji tabanl alternatif kanallar arac l yla genifl bir müflteri kitlesine hizmet vermektedir. Sürekli güncellenen bilgi teknolojisi projeleri sayesinde Banka flubeleri, müflterilerin iflyerlerine ve evlerine götürülmektedir. Merkezi iflletim sisteminin gelifltirilmesi Merkezi iflletim sistemi yeni eklemelerin kullan lmas na ve özellikle de yeni haberleflme altyap s na uygun yaz l mlar n sisteme dahil edilmesine olanak verecek flekilde gelifltirilmifltir. Veri Ambar projesinin temelini oluflturan liflkisel Veri Taban n n üretim ortam nda kurulumu yap larak kullan ma aç lm flt r. Teknolojik At l m Projesi fl Bankas n n müflteriye hizmeti ön planda tutan bankac l k yaklafl m do rultusunda, 17 alt projeden oluflan Teknolojik At l m Projesi 2002 de bafllat lm flt r. Amac hizmet kalitesini art rmak ve ça dafl teknolojik araçlar kullanarak daha verimli bir bankac l k ortam yaratmak olan projenin süreç analizi ve düzenleme/modernizasyon çal flmalar gelecek y l devam edecek ve bütün ifllemlerin teknolojik temeli yeniden tasarlanacakt r. Teknolojik At l m Projesi çerçevesinde, flubelerdeki grafik tabanl uygulamalar n kullan m na olanak veren donan m ve yaz l mlara ait lojistik plan fizibilite çal flmalar 2002 y l sonu itibariyle sonuçlanm flt r. Aral k 2004 te bütün flubelerin yeni sisteme geçmesi planlanmaktad r. Bilgi fllem, Yaz l m Gelifltirme ve Organizasyon Müdürlüklerinin iflbirli i ile gerçeklefltirilen proje, ilk olarak stanbul flubelerinde, daha sonra belirli aral klarla di er tüm flubelerde uygulanacakt r.
2002 Y l Faaliyetleri A Milli Futbol Tak m n n ana sponsoru olan fl Bankas, Dünya Kupas nda elde edilen baflar ya büyük katk sa lam flt r.
fl Bankas n n mobil altyap s sayesinde müflteriler tüm bankac l k hizmetlerine her an ve her yerden ulaflabilmektedir.
2002 Y l Faaliyetleri Bir bilgi bankas - Müflteri Veri Taban Ayn müflteriye ait bütün hesap bilgilerinin tek bir müflteri numaras alt nda toplanmas, müflteri bilgilerinin güncellefltirilmesi ve bu bilgilerin sistematik bir flekilde güncel olarak tutulmas amac yla, 2002 y l nda, Müflteri Veri Taban ve Bilgi Kalitesi Projesi Teknolojik At l m Projesi nin bir parças olarak bafllat lm flt r. Bilgi teknolojisiyle ilgili bu büyük proje yak n gelecekte tamamlanarak gerekli teknolojik altyap yat r mlar yap lacakt r. Müflteri Veri Taban n n tamamlanmas, Aktivite Bazl Maliyetlendirme Projesi ne de temel oluflturacakt r. Y ll k Acil Durum Testi Y ll k Acil Durum Testi ana sistemin bankac l k ifllemlerini acil bir durumda mümkün oldu unca k sa sürede tekrar bafllatma kapasitesini ölçmek için zmir Ola anüstü Durum Merkezi nde baflar yla gerçeklefltirilmifltir. Bu test her y l yap lmaktad r. Kablosuz ba lant ile ülke çap nda bankac l k hizmetleri Baz flubelerde ve Bankamatiklerde, Aria mobil altyap s ile daha h zl ba lant lar oluflturmak ve veri hatt giderlerinden tasarruf etmek amac yla, GSM ve GPRS POS (Sat fl Noktas ) altyap s kurulmufltur. 2003 te POS eriflim merkezlerinin say s n ve kapasitesini art rarak dijital hatlar n yayg n bir flekilde kullan lmas planlanmaktad r. Bilgi teknolojisine büyük yat r mlar 2002 y l nda yap lan 9,1 milyon ABD dolar tutar ndaki bilgi teknolojisi yat r mlar n n büyük bir bölümünü POS a n n geniflletilmesi oluflturmaktad r. 2003 te bilgi teknoloji projelerine, 7,4 milyon ABD dolar POS a ve 6,0 milyon ABD dolar Teknolojik At l m Projesi nin uygulanmas olmak üzere toplam 17,8 milyon ABD dolar yat r m yap lmas planlanmaktad r. Teknoloji tabanl hizmetlerin say s daha da artacak 2003 y l nda telefon bankac l konusunda müflterilere sesli talimat verme olana sa layan yeni uygulamalar bafllat lacakt r. Sesle Yönlendirme (SR), Metin Okutma (TTS) ve Ses Tan ma (VR)/Konuflmac n n Onaylanmas (SA) gibi teknikler ile sesli talimatlar otomatikman iflleme konulacakt r. Banka ayr ca, nternet üzerinden sunulan ticari bankac l k hizmetlerinin kapsam ve say s n da art racakt r. Müflterilere yönelik ürün tekliflerinin ve gönderilen mesajlar n kaydedilece i ve tek tek takip edilece i e-pazarlama program ile 2003 y l boyunca yo un tan t m ve pazarlama kampanyalar n n düzenlenmesi planlanmaktad r. ORGAN ZASYON VE VER ML L K Türkiye nin en genifl mali hizmet da t m a lar ndan biri - fl Bankas n n ülke çap ndaki flubeleri Geliflen piyasa koflullar na uyum sa layabilmek için 2002 de on yeni flube faaliyete geçmifltir. Tüm flubelerin performanslar gözden geçirilerek y l içinde 13 flubenin faaliyetlerine son verilmifltir. 2002 sonu itibariyle toplam flube say s 846 olmufltur. Yeni fiube Yap lar Projesi 1999 y l nda müflteri odakl bir anlay fl ile bafllat lan Yeni fiube Yap lar Projesi kapsam na 2002 y l içinde 198 flube dahil edilmifltir. Böylece proje kapsam na al nan flube say s 2002 sonunda 400 e ulaflm flt r. Önümüzdeki y l bu yeni yaklafl m n fl Bankas n n ülkedeki bütün flubelerine uyarlanmas amac yla 200 küçük ve orta büyüklükteki flubede uygulama çal flmas yap lacakt r.