Bilgisayar Temelli Materyaller Arş. Gör. Esin ERGÜN Dr. Ümmühan AVCI YÜCEL Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme
Bu bölümü tamamladıktan sonra; Bilgisayar temelli materyallerin özellikleri hakkında bilgi sahibi olabilecek, Bilgisayar temelli materyal örnekleri hakkında bilgi sahibi olabilecek, Bilgisayar temelli materyal hazırlarken dikkat edilmesi gereken hususları tartışabileceksiniz.
Kavram Haritası Kavram haritaları, bireylerin önceden edindikleri bilgilerle yeni öğrendikleri arasında köprü oluşturan, bireylerin zihinlerinde kavramları nasıl ilişkilendirdiğini gösteren şemalar olarak tanımlanmaktadır. kavramlar arası ilişkilerin görselleştirildiği ve aralarındaki bağlantıların somutlaştırıldığı öğrenme araçlarıdır. kavramlar arasında ilişkilendirme ve sınıflandırma yapılmasını, kolaylaştırır.
Kavram Haritası Kavram haritalarının dijital olarak hazırlanması amacıyla kullanılan çeşitli programlar vardır: bilgisayar üzerine kurulabilen (Örn. Inspiration) web üzerinden erişilebilen (Örn: Webspiration)
Kavram Haritası Kavram haritası hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır: Öğretilecek konunun kavramları listelenmelidir. Öğretilecek konunun kavramlarıyla ilgili açıklama yapılmasına gerek yoktur. Kavramlar haritadaki değer sözcüklerden kolayca ayırt edilebilmelidir. Bunun için kavramlar kutu veya yuvarlak içine alınarak ayırt edilmesi sağlanmalıdır. Kavram haritasında iki kavram arasındaki ilişkiyi göstermek üzere iki kutu bir çizgi ile bağlanmalıdır. İlişki bu çizginin üzerine fiil kullanılarak yazılmalıdır. Bu ilişki haritadaki kavramlardan en az birini ilgilendiren kapsamda olmalıdır. Bazı durumlarda ilişkinin yönü önemli olduğu için belirtilecek ilişki yönü ok ile gösterilir. İlişkileri içermeyen bir kavram haritası bir akış diyagramına benzer.
Kavram Haritası Örnek 1
Kavram Haritası - Örnek 2
Zihin Haritası Zihin haritası, Kelimeleri ve düşünceleri birbirine bağlamak ve bunları bir anahtar kelime veya düşünce etrafında toplamak için kullanılan bir diyagramdır. Bilgiler arasındaki bağlantıları gösteren ortası resimli bir diyagramdır. Genellikle, diyagramlar, resimler, sözcükler ve çizgiler içerir. Bir zihin haritası genellikle ilişkili fikirler, kelime ve kavramları eklendiği merkeze yerleştirilmiş tek bir kelime veya metin etrafında oluşturulur. Başlıca kategoriler merkez bir düğümden yayılır.
Zihin Haritası - Örnek
Örümcek Harita Örümcek haritalar bir fikrin ana hattının oluşması sürecinde doğrusal olmayan süreçleri içeren bir düşünce biçimidir. Harita üzerinde merkeze temel bir kavram yerleştirilir ve bu kavram ile ilgili özellikler çevresine yerleştirilir. Haritanın ortasında bir fikir yer alır, dallarında ise destek fikirler, örnekler ve detaylar yer alır. Örümcek haritaların en önemli avantajı yapılışının çok kolay ve hızlı olmasıdır. Görünüşü örümcek ağı gibidir.
Örümcek Harita Örnekler
Akış Şeması Akış şemaları, bir sürecin nasıl gerçekleştiğini adım adım gösteren şemaların bir araya gelmesiyle oluşur. Akış içerisinde bulunan işlemleri oklar ile birbirine bağlayan bir şemadır. Öğrencilerine bir olayın ya da problemin nasıl çözüleceği konusunda büyük resmi göstermek isteyen öğretmene büyük kolaylık sağlar. Akış şeması ile adımlar arasında karar vermek zorunda olan öğrenciye kritik noktaları gösterir. Böylelikle öğrenci atacağı adımın olası sonuçlarını görebilmektedir.
Akış Şemalarında Kullanılan Simgeler ve İşlevleri Simge Simgenin Adı ve İşlevi Başla / Bitir: Akış şemasının başlangıç ve bitiş noktalarını gösterir. Girdi/Çıktı: Akış şemasında bilgi giriş çıkışı için kullanılır. Genel İşlem: Atama ve hesaplama işlemleri için kullanılır. Karar: Karar alma için kullanılır. Döngü: Art arda işlemlerin gerçekleşeceğini gösterir. Oklar: İşlem sırasını gösterir.
Akış Şeması - Örnekler
Bulmaca Eğitim amaçlı yapılan bulmacalar öğrencilere eğlenceli zaman geçirmelerinin yanında birçok yarar sağlamaktadır. Kelime bilgilerini geliştirir El-göz koordinasyonlarını geliştirir. Hafıza becerilerini geliştirir. Problem çözme becerilerini artırır. Eğitim amaçlı bulmaca hazırlayabilmede yardımcı birçok web sitesi (www.discoveryeducation.com, www.puzzlemaker.com, www.armoredpenguin.com/, vb.) bulunmaktadır.
Bulmaca - Örnek 1
Bulmaca - Örnek 2
Bulmaca Örnek 2 (devam)
Çalışma Yaprağı Öğrencilerin bir konu hakkında öğrendiklerini ders dışında tekrarlamalarını sağlayan öğretim materyalleridir. Çalışma yaprakları öğrencilere ödev olarak verileceği gibi, ders içerisinde alıştırma-uygulama yapmak, konunun özetlenmesi, tekrarlanması ya da pekiştirilmesi amacıyla kullanılabilmektedir. Hazırlanması kolay ve pratik olan çalışma yapraklarında bulunması gereken üç bölüm bulunmaktadır. Dikkati Çekme ve Güdüleme Etkin Uğraşı Değerlendirme
Çalışma Yaprağı - Örnek 1
Çalışma Yaprağı - Örnek 2
Çalışma Yaprağı Örnek 2 devam
Çalışma Yaprağı Örnek 2 devam
Ders Notu Öğretmenler tarafından eğitim amacıyla derslerde kullanmak üzere hazırlanan farklı görsellerle desteklenmiş metinlerin bulunduğu öğretim materyalleridir. Hazırlanan ders notunda konu hakkında geniş bilgilere yer verilmez. Konunun genel hatları, önemli görülen noktaları yer almalıdır. Özellikle bilgi yoğunluğu ve kavramların fazlaca olduğu konularda hazırlanmış ders notları sayesinde öğrenci kendisine fayda getirmeyecek bilgi yığınlarıyla uğraşması önlenebilir.
Ders Notu Örnek 1
Ders Notu Örnek 2
Sunu Bilginin kolay ve etkili aktarılması, kalıcı hale gelmesi, görselleştirilmesi için aynı anda birçok duyu organına hitap eden yöntemlerden faydalanmak gereklidir. Sunu ile sayfalarca yazılmış olan bir konunun özeti yapılmış olur hem de bu özet görselleştirilmiş, ses ya da video ile desteklenmiş olur. Bilgisayar destekli öğretim ortamlarında kullanılan çok sayıda sunu hazırlama yazılımları bulunmaktadır (Microsoft PowerPoint, Open Office Powerpoint, Prezi vb.).
Etkili sunu hazırlama teknikleri Slaytlara farklı kaynaklardan aldığınız bilgileri kopyalayıp yapıştırmayın. Tasarımı basit ancak etkili tutun. Yazı tipi olarak okunması kolay olanı seçin. Başlıklar ve metin için farklı yazı boyutları seçin. Vurgulamalardan faydalanın. Bütün slaytlarda kullandığınız yazı tipi ve boyutları yönünden tutarlı olun. Renkleri birbirine uygun seçerek, okunabilirliği kuvvetlendirmek amaçlı kullanın.
Etkili sunu hazırlama teknikleri devam Renkleri mesajınızı vurgulamak için doğru kullanın. Zıtlıklardan faydalanın. Dikkat çekmek için çok sayıda rengi kullanmayın. Konu anlatımını basit ve düz tutun. Sadece anahtar kelimler kullanın. Cümlelerden ve uzun paragraflardan kaçının. Aynı slaytta birden çok konu anlatmaya çalışmayın. Metinden daha çok görsellerden faydalanın. Mesajınızı doğru vermek adına doğru ve birbiriyle tutarlı görsellerden faydalanın.
Sunu Örnek
Poster Poster kullanımı her zaman göz alıcıdır ve büyük gruplar ile iletişim kurmakta mükemmel bir yoldur. Ancak posterler sadece metin tabanlı olduklarında insanlar tarafından fazla ilgi görmemektedirler. Eğer bir postere ilgi çekici görseller eklenirse, öğrencinin yapılan sunumdaki mesaja daha iyi odaklanması sağlanabilir. Bu nedenle daha etkileşimli ve görseli olan posterlerin tasarlanması gereklidir. Bunun için etkileşimli elektronik posterler hazırlamaya yardımcı olan çeşitli web siteleri yer almaktadır (www.glogster.com, www.artskills.com).
Poster Örnek
Karikatür Dijital karikatürler ile yazma ve yaratıcı okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesi, öğrenmeyi birçok açıdan destekler. Karikatür kullanarak öğrencilerin yaratıcı fikirleri geliştirilebilir, uzun uzun ders işlemek yerine verilmek istenen mesaj kısa yoldan verilebilir. Karikatürler ile öğrenciler bir yandan eğlenerek öğrenirken diğer yandan öğrendiklerini düşünerek sorgulamayı öğrenirler. Make Belief Comix, ToonDoo vb. gibi internet üzerinde basit dijital karikatür araçları bulunmaktadır. Bir ders içinde karikatürler ile öğrenilen kavramları tekrarlamak, kültürel yaşam ve sosyal olayları incelemek ve yorumlamak için kullanılabilir.
Karikatür Örnek 1
Karikatür Örnek 2
Dijital Öykülendirme Dijital öykülendirme anlatılmak istenen fikirlerin resim, ses, video gibi dijital medyanın kullanılarak kısa öyküler oluşturularak aktarılmasını sağlar. Dijital öyküler bireylere yaratıcı olabileceği alanlar sağlar. Bireylerin internet üzerinden çalışabileceği Ourstory, Voki gibi dijital öykü oluşturma araçları yer almaktadır.
Dijital Öykülendirme Örnek
Dijital Öykülendirme Örnek devam
Dijital Öykülendirme Örnek devam