Oksijen tedavisi Prof Dr Mert ŞENTÜRK İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı
OKSİJEN TEDAVİSİ Kime uygulanmalı? Endikasyonlar? Kaç litre? Ne şekilde?
Kime uygulanmalı? Gereksinimi olana (endikasyon) İlaç gibi düşünülmeli Yan etkilerinin olabileceği unutulmamalı
Atmosferden dokuya oksijen transportu Atmosferden akciğerlere Solunum ünitesi Akciğerlerden dokuya
Atmosferden akciğere P B (760 mmhg) PiO 2 P A O 2 (H 2 O ve CO 2 ) P i O 2 = (760-47)*0,21 = 149.7 mmhg P A O 2 = P i O 2 P a CO 2 /R P A O 2 = 149.7 40/0.8 = 100 mmhg
Solunum Ünitesi 50
Solunum Ünitesi-2
p A O 2 p a O 2 Ventilasyon - Difüzyon - Perfüzyon Ventilasyon / Perfüzyon eşleşmesi Mikst venöz oksijen! Yaş PAO2 - PaO2 PaO2 / PAO2 PaO2 / FiO2
P a O 2 C a O 2 Hb e bağlı ve çözülmüş şekilde C a O 2 =(1,34*Hb*S a O 2 ) + (0,0031* P a O 2 ) = 20,8 ml /dl (Eğer Hb=15 g/dl ve PO 2 =100 mmhg ise) 1 gr Hgb 1,34 ml oksijen taşır.
C O a 2 DO 2 DO 2 = C a O 2 * Q DO 2 =((1,39*Hb*S a O 2 )+(0,003*PaO 2 ))*Q DO 2 = 1000 ml/ dk (Q = 5 lt /dak)
O2 içeriği O2 sat (%) Fiziksel çözülmüş O 2
Mikst ven kanı Arter kanı O2 sat (%) Fiziksel çözülmüş O 2
DO 2 de neler var? DO 2 =(1,39*Hb*SaO 2 +(0,003*PaO 2 ))*Q Anemi Diğer faktörler Solunum Hipovolemi Kardiak nedenler Damar direnci
DO 2 VO 2 VO 2 = (CaO 2 -C v O 2 ) * Q Farkı belirleyen hemoglobin saturasyonudur. (arteryel taraf %100 ; venöz taraf %75 ) VO 2 = 250 ml Yani global olarak- DO 2 nin ¼ ü kullanılıyor.! : farklı organlarda farklı VO 2 oranları var.
Ekstraksiyon oranı ve DO 2 -VO 2 ilişkisi ER = VO 2 / DO 2 = 0.25
Solunum ünitesi: Şant ve ölü boşluk 50 50
Ventilasyon-perfüzyon ilişkisi- 1 alveol v.pulm a.pulm. kapiler alveol kötü havalanan alveol az kanlanan kapiler hipoksemi
Ventilasyon-perfüzyon ilişkisi- 2 a.pulm. alveol v.pulm ŞANT Kollabe alveol ŞANT
Ventilasyon-perfüzyon ilişkisi- 3 alveol hipoksemi Kalınlaşmış alv-kapiler membran
Pulmoner Şantlar
Perfüzyon Alveol basıncı Pulm. art. basıncı Pulm. ven basıncı Kanlanma
V/P dengesi 1
HPV (hipoksik pulmoner vazokonstriksiyon) Euler-Liljestrand 1946 Çeşitli teoriler p A O 2 ve p v O 2 Dağ hastalığı Tek akciğer ventilasyonu
Hipovent ilasyon Düşük FiO 2 R-L şant artışı V-Q uyumsuz l. Difüzyon boz PaO 2 PaCO 2 PvO 2 PvCO 2 P O 2 Tedavi (A-a) ye yanıt N Evet * N Evet N N Hayır * N N Evet N N * Evet
Endikasyonlar Kardiak ve solunumsal arrest Akut solunum yetersizliği Akut miyokard infarktüsü Kardiak yetersizlik Şok metabolik gereksinimler (yanıklar, politravma, ağır infeksiyon) Postoperatif dönem Karbonmonoksit zehirlenmesi
Objektif kriter PaO2 < 60 mmhg veya Sat< %92
Oksijen tedavisinin uygulanma metodları Nazal kateter Venturi tipi maske Non-rebreathing maske Ventilatörler Anestezi devreleri Hood Oksijen tentesi İnkübatör Ventilasyon da yapılıyor mu?
Doz Hedef PaO2 60 mmhg olmalı Dispne hissi, dolaşım bozukluğu, asidoz, ateş, MI vs.!!!
Kaç litre? Titrasyon PaO 2 60 mmhg, Kronik CO 2 retansiyonu bulunan hastalarda PaCO 2 artmamalı!
Kaç litre?
Kaç litre?
Oksijen uygulamasında maske ve nazal kanülün akım O 2 yüzdesi ilişkisi AKIM KANÜL MASKE 1 lt 24 23 2 lt 28 25 3 lt 32 30 4 lt 36 34 5 lt 40 38 6 lt 40 42 10 lt 40 60
Oksijen uygulama yöntemleri ve özellikleri O 2 akımı (l/dk) % Nazal kateter 2-6 25-40 Venturi tipi maske 6-12 40-60 Non-rebreathing maske 12 80 Ventilatörler Değişken 21-100 Anestezi devreleri Değişken 21-100 Hood 4-8 30-50 Oksijen tentesi 7-10 60-80 İnkübatör 4-8 40
Uygulamada özellikli noktalar Sürekli Isıtılmış Nemlendirilmiş
Oksijen tedavisi yan etkileri Karbondioksit narkozu Akciğer toksisitesi Retrolental fibroplazi Absorbsiyon atelektazisi Paul Bert etkisi (3 atm>o2 ile) Barotravma Akut trakeobronşit Mukosilier klirenste azalma Bronkopulmoner displazi