ONUNCU BASKININ ÖNSÖZÜ Elinizde bulunan bu baskıda hiç değişikliğe gidilmemiştir. Bir önceki basımda var olan bir iki dizim hatası düzeltilmiştir. Yeniden Terapötik İletişim- Kişilerarası İlişkiler de bizim toplumumuzdan örneklere yer verilmiştir. Ayrıca,danışan,psikolojik danışman tepkileri öğretilirken Türkçe de kullanılan cümle kalıplarına dikkat edilmiştir. Bu kitap,terapötik iletişim alanında temel koşul ve becerilerin öğrenilmesi için temel bir kitaptır. Zevkle okuyacağınız ve yararlanacağınız umuduyla. Prof.Dr. Nilüfer Voltan Acar Mart 2014 III
DOKUZUNCU BASKININ ÖN SÖZÜ 2013 yılına kadar ortalama onsekiz bin öğrenciye ulaşmış bir kitabı okuyorsunuz. Terapötik İletişim, sadece,, alt başlığından da anlaşıldığı gibi, toplumumuzdan örneklerle donanık olmakla kalmayıp, psikolojik danışman olarak verilecek tepkilerin Türkçe kalıplara uygunluğuna da dikkat edilmiştir. Bir dilin kültürü, bir kültürü yansıttığı göz ardı edilmeden, tepki cümlelerinin kalıpları zorlama ve uydurma olmayan konuşulan dili örneklemektedir. İngilizce de I see you are tired, denilebilir. Ancak Türkçe de, Senin yorgun olduğunu görüyorum., demek hiç uygun değildir. Psikolojik danışmada,özellikle, öğrenme modelinde, danışanla psikolojik danışman aynı düzeyde olmalıdır. Oysa, Senin yorgun olduğunu görüyorum., cümlesinde bu cümleyi kullanan psikolojik danışman ister istemez yukarıya çıkmıştır. O halde, İngilizceden direkt çevrilen yukardaki cümle Türkçe dil yapısına uygun değildir. Öyleyse, psikolojik danışman olarak, danışanla terapötik ilişkiye girildiğinde Türkçe düşünüp, Türkçe konuşmak daha uygun olur, böylece de çeviri kalıplarına bağlı kalıbnmamış olunur. Prof. Dr. Nilüfer Voltan Acar Ankara, 2013 Ekim V
SEKİZİNCİ BASKININ ÖN SÖZÜ Şimdiye dek bu kitapla, ortalama on bin öğrenciye ulaşmamın sevincini ve gururunu yaşıyorum. Yeniden Terapötik İletişim i bu tarz kitaplardan farklı kılan çeviri olmaması ve bizim öz kültürümüzü yansıtması, dilimizdeki konuşma kalıplarına uygun olmasıdır. Dilimizde nasıl cümle kuruyorsak, psikolojik danışmanın da, psikolojik danışmada öyle cümleler kurması gerekir. Aksi durumda, derslerde anlatılan kültüre duyarlı psikolojik danışma söylemleri havada kalır. Bir başka ifadeyle mış gibi davranılmış olunur. Aleme talkım verip, salkımı yutma gibi bir durum oluşur. Okuyucunun ve bu dersi verenlerin Türkçe ye uygun kalıplarla tepki vereceği umuduyla sevgiyle kalın. Prof. Dr. Nilüfer Voltan Acar Ankara, 2012 Eylül VII
YEDİNCİ BASKININ ÖN SÖZÜ Yeniden Terapötik İletişim Türkiye de Psikolojik Danışma alanında temel becerilerin kazanılması yönünde bir boşluğu kapatmaktadır. Bir uygulama kitabı niteliğinde olan bu kitaptaki tüm örnekler yaşantılara dayalıdır, psikolojik danışma oturumlarından alınmadır, gerçektir, uydurma değildir. Yedinci baskıya ulaşılmasının nedenlerinden biri de Türkçe cümle yapısına uygun tepkilerin örneklenmesi ve becerilerin kazandırılmasıdır. Örnekler ve beceri, tepki kalıpları,türkçe nin yapısına uzak olan Amerikan İngilizce sindeki cümlelerin, sözcüklerin doğrudan doğruya çevirisine dayanmamaktadır. Nice baskılarda buluşmak üzere... Prof.Dr.Nilüfer Voltan Acar Ankara, 2010 IX
GELİŞTİRİLMİŞ ALTINCI BASKIYA ÖN SÖZ Yeniden Terapötik İletişim-Kişilerarası İlişkiler Psikolojik Danışma alanında uygulamaya dönük temel iletişim becerileri ve terapötik koşulların öğrenilmesi-öğretilmesini içeren bir kitaptır. Tüm örnekler bizim kültürümüze özgüdür. Bu kitabı özgün kılan da budur. Bu kitabın içindeki uygulamaları yapan tepkide bulunan okuyucunun terapötik koşul ve becerileri öğrendiği varsayılabilir. Altıncı baskıda emeği geçen Nobel Yayınevi çalışanlarına teşekkür ederim. Prof. Dr. Nilüfer Voltan Acar Ankara, Aralık 2009 XI
GELİŞTİRİLMİŞ BEŞİNCİ BASKIYA ÖN SÖZ İlk baskısı 1989 da yapılan bu kitap, çeşitli değişiklikler ve gelişmeler sonucu beşinci baskıya ulaşmıştır. Kitabın diğer ön sözlerinde de belirtildiği gibi, bu kitap Türk kültüründen çıkan örneklerin ürünüdür. Öyle ya, öğrencilerimiz mezun olduktan sonra, işe girdiklerinde bizim kültürümüzden olan danışanlarla psikolojik danışma yapacaklardır. Öyleyse öğrencilerimiz, bizden örneklerle karşılaşmalıdırlar ki, daha sonra yabancılık çekmesinler. Psikolojik danışmada, özellikle psikolojik danışma yapma becerilerine sahip olmak için çeviri değil, bize ÖZGÜ olanları okutmanın, öğretmenin gerekliliğine inanıyorum. Bilmiyorum, Psikolojik Danışmada Uygulamalar, Alan Çalışması derslerini veren meslektaşlarım bu konuda ne düşünüyorlar? Prof. Dr. Nilüfer Voltan-Acar Ankara, Ekim 2008 XIII
GELİŞTİRİLMİŞ DÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖN SÖZ Terapötik İletişim-Kişilerarası İlişkiler yaşayan bir kitaptır. Herbir yeni baskısı güncelleştirilmiştir. Dördüncü baskıda da, cümle yapıları danışanın daha fazla sorumluluk almasına yönelik olarak düzenlenmiştir. Örneğin, korkuttu değil, korktum. Bir başka deyişle, danışanın fenomenal alanı ve içten deneyimli olması ve birinci planda (şekilde) yer alması daha çok vurgulanmıştır. Kitapta konularda verilen örnekler de yukarıda sözü edilen dayanaklara göre yeniden yapılandırılmıştır. Beşinci baskıda yeni değişikliklerle buluşmak dileğiyle... Prof. Dr. Nilüfer Voltan-Acar Ankara, 2003 XV
GELİŞTİRİLMİŞ ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖN SÖZ Terapötik İletişim - Kişiler Arası İlişkiler in geliştirilmiş üçüncü baskısında bazı alt başlıklara eklemeler yapılmış ve terapötik becerilere, sessizlik eklenmiştir. Gerek psikolojik danışma uygulama derslerinde, gerekse kişiler arası ilişkiler derslerinde, bir boşluğu dolduran bu kitapta kullanılan tüm örnekler kendi kültürümüzden alınmıştır. Örneklerin kendi kültürümüzden olması, okuyucuya, uygulayıcıya büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Psikolojik danışmanlar, psikolojik danışma yaparken, danışanların çoğu bizim gelenek göreneklerimizle yoğurulmuş bizim kültürümüzün ürünüdürler. Dolayısıyla, bu alanda çeviriler, psikolojik danışmanlara özgün kaynaklar kadar yararlı olamayabilir. Prof. Dr. Nilüfer Voltan-Acar Ankara, 1998 XVII
GELİŞTİRİLMİŞ İKİNCİ BASKIYA ÖN SÖZ Terapötik İletişim - Kişiler Arası İlişkiler adlı bu kitap ihtiyaçtan doğmuştur. Bireysel ve grupla psikolojik danışma uygulama ya da alan çalışması derslerinde kullanılabilecek nitelikte bir uygulama ve beceri kitabı olan bu kitabın, geliştirilmiş ikinci baskısına iki bölüm eklenmiştir. Üçüncü bölüm tamamen, birinci baskının uygulama derslerinde kullanılmasıyla duyulan eksiklikler gözönüne alınarak geliştirilmiştir. Dördüncü bölüm ise empati kurabilmek, duygu yansıtabilmek ve kişiselleştirme yapabilmek için psikolojik danışmanların kelime dağarcıklarının, özellikle duygu yansıtan sözcük ve deyimlere ilişkin dağarcıklarının zengin olması düşüncesiyle eklenmiştir. Ayrıca, ilk baskıdan farklı olarak, bağlama (linking-binding), paylaştırma gibi becerilere yer verilmiş, bunun yanında çokça yapılan bir hataya, empati ile yorum arasındaki farka, ikinci bölümün ikinci konusunda değinilmiştir. Doç. Dr. Nilüfer Voltan-Acar Ankara, Eylül 1993 XIX
ÖN SÖZ Terapötik iletişimle ilgili yabancı dilde çok kaynak bulunmaktadır. Ancak terapötik iletişime ilişkin dilimizde pek kaynağa rastlanmamaktadır. Derslerde, aday klinik psikolog, psikolojik danışman, psikiyatrist, psikiyatri hemşirelerine ve sosyal hizmet uzmanlarına kuramsal olarak birçok konudan söz edilmektedir. Öğrencilere saydamlık, empati vb. gibi konular anlatılır. Saydam olun, empatik olun. denir, ama bunun nasıl yapılacağı öğretilmez. Öğrencinin hastayla, danışanla Empati kuruyorum. demesiyle, empati yapılmaz. Bu kitapta, okuyucunun terapötik koşulları ve terapötik beceriler elde etmesi amaçlanmıştır. Terapötik koşullar derken, Patterson un(1974), tepkisel boyut; empati, saygı, saydamlık, somutluk; eylem boyutu; ilişkinin şimdi ve buradalığı, kendini açma ve yüzleştirme düşünülmektedir. Terapötik becerilerse, yapılama, yakından ilgilenme, konuşmaya açık davet, asgari düzeyde teşvik, duyguların yansıtılması, içeriğin yansıtılması, kişiselleştirme ve özetlemedir. Kitabın adı Terapötik İletişim olmakla beraber Kişilerarası İlişkiler alt başlığının konulması uygun görülmüştür; çünkü tüm bu iletişim becerilerine sahip olanların ve bu terapötik koşulları sağlayanların kişiler arası ilişkilerinin de sağlıklı olacağına inanılmaktadır. Terapötik İletişim- Kişiler Arası İlişkiler adlı kitabın ortaya çıkmasında birçok kişinin katkısı olmuştur. Her zaman hoşgörülü olan ve derslerde anlattığı kuramı içine sindiren, benim yetişmemde büyük çaba harcayan, örnek insan Prof. Dr. Feriha Baymur a; terapötik iletişimin uygulama boyutunda ne olduğunu anlamamda ve uygulamaya koymamda yardımlarını esirgemeyen, beni her zaman güdüleyen hocam, arkadaşım, meslekdaşım Prof. Dr. Jeff Mc. Whirter a teşekkür ederim. Kitabı daktilo edildikten sonra okuyup, bazı düzelten öğrencim Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi İbrahim Yıldırım a; kitabın üçüncü bölümünde danışma örneklerinden yararlandığım öğrencilerim Rana Tanrıdağ, Filiz Bilge ve Mustafa Durmazkul a teşekkür ederim. XXI
Kitabın kapak düzeni için elinden gelen her türlü çabayı esirgemeyen ve güzel bir tasarım ortaya çıkaran öğrencim, Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Vahit Bademci ye teşekkür ederim. Beni yetiştiren annem Nurhan Voltan a; sabırla çalışmalarımı destekleyen eşim Avukat Bülent Acar a; çalışırken ilgimden yoksun kalan kızım Başak Acar a teşekkürü bir borç bilirim. Nilüfer Voltan - Acar Ankara, Şubat 1989 XXII