CAN KARDEŞ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA BİRİMİ ŞUBAT AYI REHBERLİK BÜLTENİ TATİLE GİRERKEN Tatil; çocuklarımıza dönemin yorgunluğunu atma, zihnen ve bedenen dinlenme imkânları sağlarken, onlarla daha fazla birlikte olma ve daha fazla paylaşım içinde bulunabilme fırsatı bulunabilecek bir dönemdir. Çocuklarınıza vermek istediğiniz mesajları, oyun aracılığıyla verebilmeniz için tatilde uzun uzun zamanınız olacaktır. Oyun, çocuklar için bir eğlence aracı değil, tamamen ihtiyaçtır. Bu nedenle oyun, tatilde onların başlıca etkinliği olur. Siz de çocuğunuza hem zihnini çalıştıracak, hem de zevk alacağı yeni oluşturup, ailesiyle ya da arkadaşlarıyla güzel zaman geçirmesini sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki çocukların arkadaşlarıyla karşılıklı alışveriş ve iletişime geçtiği bu oyunlar, zihinsel ve fiziksel gelişimlerinin yanı sıra sosyalleşmeleri için de son derece önemlidir. Tatil süreci içinde paylaşımlarınızı arttırabilmeniz, çocuklarınızın ilgi, yetenek ve değerlerinin farkına varmanız ve bu farkındalık doğrultusunda ileriki yıllar için doğru yönlendirmeler yapabilmeniz için bir kaç etkinlik örneği vermek istiyoruz. Bu oyunları oynayıp, küçük sohbetler yapabileceğiniz gibi sizler de hayal gücünüzle bu oyunları çeşitlendirebilirsiniz. 1
EĞLENCELİ ZİYARETLER YAPMASINI SAĞLAYIN Ailece eğlenceli kış sporlarıyla tanışacağı ya da sürdüreceği tatil programı yapabilirsiniz. Ancak tatile çıkma fırsatınız yoksa ve büyük anne, teyzeler, halalar gibi ailenizden gelen ziyaret önerilerini değerlendirmelisiniz. Hatta şartlarınız uyuyorsa, çocuğunuzun birkaç gün sizden uzak aile ziyaretleri yapması sosyal deneyim açısından oldukça önemlidir. Yine şartlarınız uyuyorsa aynı ziyaretleri, çocuğunuzun çok sevdiği bir arkadaşını davet etmek ya da çocuğunuzun ziyaret etmesini sağlamak şekline de dönüştürebilirsiniz. BİRLİKTE KİTAP OKUYUN Tatil, çocukların kendilerini geliştirmeleri için çok iyi fırsat aslında. Bu nedenle kitap okumak, iyi bir tatil programının olmazsa olmazlarından. Çocuğunuzla birlikte kitapçıları dolaşıp, keyif alacağı konularla ilgili kitaplar seçmek, hem ifade gücünü hem hayal gücünü destekler. YEMEK PİŞİRME GÜNÜ Haftanın bir gününü yemek pişirme günü olarak belirleyebilirsiniz. O gün neler yapılacağını birlikte planlayarak, çocuğunuzun mutfakta sizin yardımcınız olarak çalışmasına fırsat verebilirsiniz. VÜCUDUM BİR ORKESTRA Şimdi seninle vücudumuzu orkestra yapacağız. İstediğimiz değişik sesler çıkaracağız. Hazır mısın? Diyerek oyuna başlanır. Önce sizin yaptıklarınızı yapmasını isteyebilirsiniz. (alkış, parmak şıklatma, bacaklara vurarak, ayakları yere vurarak vb.) Daha sonrada onun vücudu ile değişik sesler çıkarması için yönlendirebilirsiniz. MARAKAS YAPALIM Evdeki değişik atık kutuların içine farklı erzaklardan (bulgur, pirinç, nohut vb.) koyup değişik sesler çıkaran marakaslar yapabilirsiniz. 2
PAYLAŞMA ZAMANI Çocuğunuzdan, evinizdeki bisküvi, meyve, kuruyemiş gibi yiyecekleri eşit bir şekilde aile bireyleri arasında bir bana, bir sana şeklinde paylaştırmasını isteyebilirsiniz. Bu etkinlikle birlikte herkese eşit davranmanın önemi hakkında çocuğunuzla konuşabilirsiniz. BİL BAKALIM NE Çocuğunuzla günlük hayat içinde kullanılan eşyaların resimlerinden oluşan kartlar hazırlayabilirsiniz. Daha sonra kartlar ters koyulur, kartı çeken kişi karşısındaki oyuncuya göstermeden kartta resmi olan nesneyi anlatır. Karşıdaki oyuncu anlatılanın ne olduğunu bilince, sıra öbür oyuncuya geçer. Bu etkinlikle çocuğunuzun dil gelişimine ve dikkat etme becerilerine katkıda bulunabilirsiniz. KURABİYE YAPALIM Çocuğunuzla birlikte kurabiye yapabilirsiniz. Daha sonra kurabiye yaparken izlediğiniz aşamaları başka birisine anlatmasını sağlayın. Unu şekeri çıkarttık, hamuru yoğurduk, şekil verip pişirdik gibi. Bu, davranışlarındaki bilinçliliği geliştirmek ve olayların sırasını hatırlamak açısından önemli bir etkinliktir. KİTAPTAN RESİM ÇİZME Ailece bir kitap okuma saati belirleyebilirsiniz. Bu saatte bir kitap okuyarak, herkes kendisi için önemli olan bir karakterin, kahramanın resmini çizebilir. Çizdiğiniz resimleri çocuğunuza göstererek, çocuğunuzla farklı veya benzer beğenilerinizin olacağı konusunda konuşma fırsatı bulabilirsiniz. BENİM BİTKİM Çocuğunuza bakımından onun sorumlu olacağı bir bitki sağlayabilirsiniz. Suyunu düzenli olarak çocuğunuzun vermesini isteyebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun sorumluluk duygusu kazanmasına yardımcı olabilirsiniz. 3
KAYBOLAN EŞYA OYUNU Bir kaç küçük nesneyi yere koyup ve onları çocuğunuzla birlikte inceleyebilirsiniz. Daha sonra bu nesnelerden birini saklayarak çocuğunuzun kaybolan eşyayı bulmasını isteyebilirsiniz. Daha sonra bir nesneyi çocuğunuzun saklamasına fırsat vererek, bu rol değişimi sayesinde ona liderlik cesareti verebilirsiniz. Oyunun ilerleyen aşamalarında nesne sayısını arttırabilir veya birkaç nesneyi birden saklayabilirsiniz. 4 yaş grubu için 3 nesneden, 5-6 yaş grubu için 5-6 nesneden başlayıp, çocuğunuzun hatırlama düzeyine göre nesne sayısını çoğaltabilirsiniz. ZITLIKLAR PANOSU Çocuğunuzla birlikte evdeki dergi ve gazetelerden yararlanarak büyük-küçük, az-çok, uzunkısa, dolu-boş vb. gibi zıt kavramları içeren resimlerden oluşan zıtlıklar panosu hazırlayabilirsiniz. OYUN GECESİ Haftanın bir gecesini Aile Oyun Gecesi olarak belirleyebilirsiniz. Bu gece bütün aile televizyonu kapatıp ortak oyunlar oynayabileceğiniz özel bir gece olabilir. Kutu oyunları ve Legolarla oynayabilir, boyalar ve artık malzemelerle farklı ürünler yapabilir, yap-boz, hafıza kartı gibi oyunları oynayabilirsiniz. BEN NE YAPABİLİRİM? Ailece, ben yapabilirim?, ya sen ne yapabilirsin? şeklinde bir oyun oynayabilirsiniz. Aile üyeleriyle birlikte olduğunuzda sıra ile birbirinize yapabildiğiniz şeyleri söyleyebilirsiniz. Kendinizle ilgili seçtiğiniz örneklerin farklı alanlardaki becerilerini yansıttığına dikkat edebilirsiniz. Örneğin: Ben bulaşık yıkayabilirim, istersem çok hızlı hareket edebilirim, sessizce konuşabilirim vb. Bu oyun çocuğunuzun kendini gözden geçirmesine fırsat sağladığı gibi yeni durumlara başlama cesareti verecektir. TORBANIN İÇİNDE NE VAR? Dışarıdan içi gözükmeyen bir torbanın içine birkaç eşya koyarak çocuğunuzdan sadece dokunarak torbanın içindeki eşyayı tahmin etmesini isteyebilirsiniz. Daha sonra siz çocuğunuzun sakladığı eşyaları dokunarak bulmaya çalışabilirsiniz. Böylece çocuğunuzun dokunma duyusunun ve dikkat becerilerinin gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz. ÇEVREDEKİ ŞEKİLLER Çevrede bulunan her şeyin bir şekli olduğu için çevrenizde gördüğünüz nesnelerin kapı, televizyon, saat, masa, dolap, ekmek, meyve vb. gibi şekilleri hakkında konuşarak birbirine benzeyen ve birbirinden farklı olan şekilleri bularak çocuğunuzun şekilleri tanıma becerisine katkıda bulunabilirsiniz. 4
BU NOKTALARI GÖZARDI ETMEYİN! ŞİDDET İÇEREN OYUNLARA İZİN VERMEYİN Pek çok çocuk için sömestr, evde daha çok bilgisayar, telefon gibi teknolojik aletlerle oyun oynama anlamına geliyor. Ama siz, bilgisayar karşısında geçirdikleri süreye ve oyunların içeriğine karşı son derece dikkatli olmalısınız. Bilgisayar oyunlarına tümüyle karşı çıkmak, ona Bilgisayar oyunu oynama demek doğru bir yaklaşım değil. Çünkü özelikle çocuklarda yasaklanan şeylere karşı merak gelişiyor. Ayrıca çocuğunuz bu durumda size olumsuz tepkiler verebilir. Bu nedenle bilgisayar oyunlarını yasaklamak yerine, birlikte karar verdiğiniz eğitici ve eğlendirici oyunları oynamasına izin verin. Çocuğunuzun bu yasağı anlayışla karşılaması için ona şiddet içeren oyunlara neden izin vermediğinizi sade bir dille anlatmayı da ihmal etmeyin. SÜREYE DİKKAT EDİN Günümüzde hemen her çocuk zamanının çoğunu bilgisayar, telefon, tablet ve televizyon karşısında geçiriyor. Uzun süre bilgisayar ve televizyon karşısında oturmak ise çocuklarda göz rahatsızlıkları, duruş problemleri ve radyasyona maruz kalma sonucu gelişen pek çok sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Hayal güçleri, kelime hazneleri zihinsel ve bedensel gelişimleri yeterince ilerlememektedir. Karşılıklı bir iletişimi olmayan bilgisayar oyunu, televizyon aktiviteleri yerine, arkadaş etkileşimini artıran, sosyal ilişkileri şekillendiren, bir grubun parçası olduğunu hissettiren, iletişim kurma ve grupta var olabilme yetilerini geliştiren aktiviteleri tercih edin. İNTERNETİ DENETLEYİN Siz bilinçli bir anne babasınız, dolayısıyla çocuğunuzun internetteki zararlı sitelere girmesi için gerekli önlemleri almışsınızdır. Ancak eğer dikkatinizden kaçmışsa, sömestr tatilinde yapmanız gereken ilk şey, çocuğunuzu zararlı sitelerden koruyan programlardan yararlanmak olsun. Bu programlar sayesinde çocuğunuzun hangi web sitelerini görüntüleyebileceğini, hangi oyunları oynayabileceğini ve hangi programları kullanabileceğini düzenleyebilirsiniz. 5