Savafl. Kad nlar. En Çok. Vuruyor. Ülkelerindeki iç savafltan kaçan Suriyeli kad nlar Türkiye de yaflama tutunmaya çal fl yor.

Transkript

1 Yaflamdan Kesitler Sema Erdo an Savafl En Çok Kad nlar Vuruyor Ülkelerindeki iç savafltan kaçan Suriyeli kad nlar Türkiye de yaflama tutunmaya çal fl yor. B az kad nlar için durum de iflmez iken, ilk kez çal flan kad nlar için durum zor. Çukurova n n bereketli topraklar na döktükleri terlerinin karfl l nda kazand klar para yaflamlar n sürdürmek için yeterli olmasa da, flu an için savafl n gölgesinden kurtulmufl olmak her fleyden önemli. Savafltan kaçma Çukurova daki Suriyeli Kad nlar nedenlerinin ilk s ras nda çocuklar n n can güvenli i var. Tüm yokluk ve olumsuzlu a karfl n yaflam sürdürülebilir k lmak da onlar n görevi. Savafl en çok kimleri etkiliyor? Kad nlar ve çocuklar Adana da tarlalarda çal flan, çad rlarda kalan ve çeflitli mahallelerde evlerde kirac olarak oturan yirmiden fazla kad nla savafl n etkisini konufltuk. Kad n olman n zorlu una bir de savafl korkusu eklenmifl Suriyeli kad nlarda. Neden ç kt na bir türlü anlam veremedikleri bu iç savaflta 143

2 Suriyeli göçmenlerin yaflad kamptan bir görünüm çocuklar için mülteciler. ç savafl n bafllad günden bugüne bombalamalar s ras nda yaflad klar çaresizlikleri, nas l korunmas z olduklar n, çocuklar n al p kendilerini soka a att klar n anlatt lar. Sanki sokaklar korunakl ym fl gibi O an için tehlike geçince eve dönüp korku içinde bir sonraki tehlikeyi beklemek, her gün ayn korkuyla yaflamak Durum dayan lmaz bir hal al nca kaçmak da kaç n lmaz olmufl. Açl k da cabas. Baz lar pasaportla girifl yapm fl olsalar da kaçak olarak girifl yapanlar ço unlukta kiflilik gruplar halinde Türkiye ye girifl yapan Suriyelilerin Adana y tercih etmelerinin ilk nedeni tarlalarda çal flabilmek ve k fl s cak bir ortamda geçirebilmek. Günlük TL yevmiye ile tarlalarda aileleriyle birlikte çal flan kad nlar kald klar çad rlardan da sorumlular, afl bekleyen çocuklardan da. Yani yaflam sürdürülebilir k lmak da onlar n görevi. Su yok, elektrik yok, deterjan yok Ayaklar yal n, üstleri y rt k her türlü pisli e maruz kalan çocuklar da yar aç yar tok çocukluk günlerini geçiriyorlar. lk u rak yerimiz bir marul tarlas idi. Konuflmak istemeseler de iflverenlerinin iste ini k ramad lar, sorular m za yan t verdiler. Onlara bu ifli bulan elçi ise tercüman m z oldu. 19 yafl ndaki Suriyeli Azize, yazar m z Sema Erdo an ile 144

3 Savafl nedeniyle iflsiz kalan ö retmen efli ve eflinin ailesi ile dört ay önce Rakka dan gelen 19 yafl ndaki Azize nin bir yafl nda bir o lu var. Yafll babas na bakmak zorunda oldu u için hiç okula gitmeyen Azize, ülkesinde hiç çal flmad için tarlada çal flmakta zorlan - yor. Çocu um hayatta kals n, onun karn n doyurabilelim diye geldik. Çad rda yaflamak çok zor ama her gün bomba düflecek korkusu yok en az ndan. Telabyad dan 500 kifli ile birlikte gelen 5 i erkek 6 s k z 11 çocuk annesi 40 yafl ndaki Nicah da savafl korkusu ve açl k nedeni ile kaçanlardan. Bombard man uçaklar geldi i zaman çocuklar m a l yordu. Her an tepemize bir bomba düflmesini bekliyorduk. Gecemiz gündüzümüz yoktu. fl yoktu, afl yoktu. Kaçmaktan baflka çaremiz de Ülkesinde de pamuk ve karpuz tarlalar nda çal flt için zorlanmayan Nicah iç savafl n nedenini bilemiyor. Türkiye ye al flamad n ve iç savafl biter bitmez dönmek istedi ini belirtiyor. Ailelerinden genç insanlar yitirenler de var. Ölüm korkusu katlan nca efli ve 4 k z yla dlip ten gelen 40 yafl ndaki Hatice bypass ameliyat Türkiye ye al flamad n söyleyen Nicah ve çocuklar 45 yafl ndaki Zeliha n n anlatt klar, savafl n kad nlar üzerindeki etkisinin bir baflka yüzünü daha ortaya ç kar yor. oldu u için tarlada çal flam yor. Çad rda yemek ve çamafl r gibi iflleri yapmaya çal fl yorum ama su yok. En çok da ilaç bulmakta s k nt çekiyorum. Bahçelievler Mahallesi nde kurulu derme çatma elliden fazla çad rda yaflayan Suriyeli kad nlar için yaflam çok daha zor. Onlar n da kaç fl nedeni ayn. Üzerle- 145

4 anlatt klar ürkütücü. Ifi D kap kap dolafl p kara örtüler da tt ve bunlar takacaks n z diye s k s k tembih etti. Yüzünüz aç k pencereden dahi görünürseniz çocuklar n z n, kocan z n bo az n keseriz gözünüzün önünde. Hiç bir fley almadan kaç p geldik ama tüm kad nlar n yan na ald tek fley kara Kampta yaflayan Suriyeli çocuklar örtüler. Olur ya dönersek ve onlarla yine karfl lafl rsak rindeki k yafetlerin d fl nda getirdikleri bu örtüler bize laz m. tek fley Ifi D taraf ndan da t lan kara örtüler. Son befl-alt ayd r Ifi D in u çad rlarda yaflayanlar n en bask s öyle çok art yor ki. Geçen büyük sorunu iflsizlik. Berey lki bombard manda inflaat iflçisi ketli topraklar diye geldikleri olarak çal flan eflini kaybeden 45 Çukurova da toplam 20 gün çal flayafl ndaki Zeliha n n anlatt klar, bilmifller. Hiç bir yard m alamad klasavafl n kad nlar üzerindeki etkisinin r ndan yak n yor ve ya murun bir baflka yüzünü daha ortaya ç kar ya mamas için dua ediyorlar. Çünkü yor. Kad nlar çocuklar, eflleri ve çad rlar fliddetli bir ya murda onlar yak nlar öldürülmekle tehdit ediliyor. koruyamayacak. Çad rlar n içine Türkçeyi çok iyi konuflan Zeliha n n gelince Yerde incecik bir yayg var sadece. Yatak, yorgan ve yast k say s befli geçmez. Bir çad rda en az kifli kal yor. Çocuklar n üstü bafl y rt k, ayaklar nda çorap yok ayakka- B Yazar m z, Türkçeyi çok iyi konuflan Zeliha ile 146

5 Kampta hamur açma iflini çocuklar da üstlenebiliyor Ayfle ile Cesim kampta evlili e ilk ad m atanlardan b yok. Yaflam tüm olumsuzluklar na karfl n devam ediyor. Sürmeli kara gözleriyle hüzünlü bak fllar yla konuflan, sesini duymad m 19 yafl ndaki Ayfle, amca o lu Cesim ile evleneli 24 saat dahi olmam flt. Nas l bir dü ünle evlenmek isterdin sorusuna hüzünlü bak fllar bir yan t iken çiçe i burnundaki damad n yan t Suriye ye döner dönmez güzel bir dü ün yapaca m oldu. Adana n n çeflitli mahallelerinde TL aras nda de iflen ayl k kiralarla evlerde kalan Suriyeliler de var. Onlar n en büyük sorunu ise çocuk say lar n n çok olmas ndan dolay istenmemeleri. Bu kad nlar görüntü vermekten kaç n yorlar. Çocuklar n n gürültü yapmamalar için sürekli olarak a zlar n kapad klar n belirtirken bir kad n, bir di er kad n da çocuklar yla suri suri diye alay edildi inden, mahalleli kad nlar n kendileri ile konuflmad klar ndan yak n yor. Ülkelerindeki iç savafl n nedenini bilemediklerini belirten kad nlar bir zarar görürüz düflüncesi ile konuflmaktan da kaç n yorlar. Onlar için çocuklar n n can güvenli i okula gidememekten ya da e itimlerini yar da b rakmaktan daha önemli. Geride b rakt klar na duyduklar özlemle belirsiz bir bekleyifl içinde Suriyeli kad nlar semaerdogan@butundunya.com.tr 147