AN INVESTIGATION ON THE CONCEPT & DETERMINATION TECHNIQUES OF GEOID
|
|
- Iskender Bagci
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Nğde Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs, Clt 4 Sayı 1, (2001), JEOİT KAVRAMI VE BELİRLEME TEKNİKLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME Hakan AKÇIN Yrd.Doç.Dr., Zonguldak Karaelmas Ünverstes, Jeodez ve Fotogramertr Müh. Böl. Öğr. Üyes, Kamu Ölçmeler A.B.D. Baş., 67100/ZON. e-mal : hakanakcn@usa.net ÖZET Jeodeznn öneml ama oldukça karmaşık konularından br de, fzksel yeryüzü le yern geometrk bçmn yansıtan referans elpsod arasında br geçş yüzey olan jeod tanımlamaktır. Çalışmada jeot hakkında genel kavramlar verlmş, ele alınan hesap ve ölçüm teknkler ncelenmş ve kullanım alanlarına lşkn önerler sunulmuştur. Anahtar kelmeler: Jeot, elpsot, fzksel yeryüzü. AN INVESTIGATION ON THE CONCEPT & DETERMINATION TECHNIQUES OF GEOID ABSTRACT One of the complcated but crucal subjects n geodesy s to descrbe the geod whch s a transton surface between the physcal earth and the reference ellpsod reflectng the geometrcal shape of the earth. In ths study, the varous concepts on geod are gven and the measurement and computatonal methods related to the subject are nvestgated and suggestons for ther usage are presented. Key words: Geod, ellpsod, physcal earth. 1. GİRİŞ Jeodn teork önem yanı sıra günlük yaşantımıza grmş çok sayıda pratk önem de mevcuttur ve ayrıca değşk blm dalları çnde de kullanım alanları bulunmaktadır. Jeot; temelde eş gravte (yer çekm) değerne sahp noktaları brleştren br yüzeydr ve fzksel yeryüzünün geometrk bçm olan elpsode benzemesne karşın, gravtenn yern kütlesel dağılımına ve topoğrafyaya bağlı olarak değşm göstermes dolayısıyla düzenszleşr ve elpsotten farklılık gösterr. Bundan dolayı 17. Yüzyıldan bu yana br çok blm adamının nceleme konusu olmuştur. Günümüzde jeodn değşken yapısına uygun global ve yerel br çok matematksel hesap teknğ ve ver toplama yöntem mevcuttur. 2. JEOİT İÇİN GENEL KAVRAMLAR Gravte yern kütles, dğer gezegenlern yeryüzüne etks ve dğer doğa olaylarıyla doğru orantılı olarak etkleşm gösterrken, tüm yeryüzündek topoğrafk yükseltlere bağlı olarak da azalım gösterr. Yern
2 Hakan AKÇIN merkeznden tbaren değşk gravte alanları mevcuttur ve eşdeğerlkl gravte alanına sahp yüzeylerden br de okyanus yüzey olup jeot olarak tanımlanır [1]. Temelde fzksel yeryüzüne uygun en y geometrk bçm elpsot olmasına karşın, yükseklkler çn yatay ve düşey kavramlarının belrlenmes ve bu yüzden yern gravte alanı le lşkl değşk br referans yüzeynn tanımlanması gerekmektedr. Arşmet n kapalı kaplar yasasına göre, sükunet halndek okyanus yüzeylernn karaların altında da devam ettğ varsayılan ve fzksel özellkler olan üst dereceden br eş potansyel yüzey 1871 yılında Lstng tarafından jeot olarak ele alınmıştır [2]. Referans yüzeylernden elpsot le jeot arasındak fark; elpsot geometrk olarak tanımlanmış br yüzey olmasına karşın, jeot fzksel olarak belrlenr ve yern kütlesel dağılımı le topoğrafk yoğunluk yapıya göre değşm gösterr. Bu nedenle br çok blm adamı tarafından tanımlanmış değşk tpte elpsot yüzeyler olmasına karşın, belrl tek br jeot yüzey mevcuttur. Uluslararası Jeodez ve Jeofzk Brlğnn tanımladığı ve günümüzde tüm yerküre çn referans alınan sstemlerden br olan global yer elpsod World Geodetc System 1984 (WGS84) elpsodne göre jeodn maksmum sapmaları ± 100m cvarındadır. Jeodn fzksel olarak tanımlanmış br yüzey olması, karasal geçşlerde bu yüzeyn belrszleşmes ve gözle görülemeyen br değşm arz etmes ve hesaplanamamasına karşın teork ve pratk anlamdak önem dolayısıyla çok sayıda blm dalının ve günlük yaşantının öneml br parçası olmuştur. Bunun neden şu k tanımda saklıdır. Yeryüzündek tüm csmler yern merkezne doğru çeklrler. Csmlern çekm doğrultusuna dk olan yüzey se gerçek yataydır. W potansyelnn sabt olduğu (W(x,y,z)= Wo= sabt) yüzeylere eşpotansyel yüzey denlr ve yeryüzündek her noktadan geçen br eş potansyel yüzey (eş gravte yüzey) blnrse gravte vektörünün (yerçekmnn doğrultusu) yönü ve büyüklüğü belrlenmş olur. Okyanus yüzeylerne dk olan gravte vektörünün doğrultusu boyunca ölçülen büyüklük se günümüzde yükseklk (rakım) olarak ele alınmaktadır. Hartacılık çalışmalarında kullanılan tüm aletler, ölçümlerden önce gerçek yataya göre ayarlanırlar, dolayısıyla yerçekm kuvvetnn yönünde ve jeote dk konuma getrlerek ölçümler gerçekleştrrler. Yaşadığımız dünyada; nsanların nşa ettkler yapılar çnde düzgün hareket edeblmeler, csmlern rahat hareket kablyetnn sağlanması (örn. Br aracın düzgün doğrusal hareketnn sağlanması çn gerekl br yolun nşası gb) ve csmlern denge konumlarının sağlanması çn gerçek yatayın oluşturulması gerekldr. Yeryüzü fzksel şekl tbarıyla %72 sularla ve %28 de karalarla kaplıdır. Karasal alanlar se yerkabuğu üzernde sürekl hareket halndedr [3]. Jeofzksel teorlere göre, yeryüzü topoğrafyasındak her yükseltnn yern dernlklernde zostatk dengey koruyan br karşılığı vardır [1]. Ntekm dünyanın oluşumundak 4. Zaman brmnde kıtalar, üzerndek buz kütleler nedenyle batmış ancak buzullardak ermeler dolayısıyla yenden yükselşe geçmş ve halen bu yükselşn de sürdürmektedr. Bu nedenle jeotn belrlenmesne yönelk jeodezk çalışmalar jeofzksel ncelemeler çn öneml br ver kaynağı oluşturmaktadır. Okyanus yüzeylern referans alarak oluşturulan jeodn, oşnogrofyle de yakın lşks vardır. Oşnogrof denz yüzey değşmler ve hareketler, denz sularında yaşayan hayvan ve btk türler le bunların neden olduğu klmsel değşmler nceler. Okyanus akıntıları, hava akımlarına, basınç değşmlerne, su kütleler arasındak yoğunluk farklarına ve gravteye bağlıdır. Sulardak bu akıntı hareket le suların yapısı değşr, sudak maddelern dağılımı ve akıntının ulaştığı kıyı bölgelerndek klm değşr. Jeot yüzeyndek değşmlern okyanus akıntısı üzerndek etks nedenyle, oşnografk çalışmalarda bu durum önemle zlenmektedr. Jeot kapladığı alanlarda oldukça büyük değşmler gösterr. Örneğn denz yüzey topoğrafyasındak en büyük değşmler, ekvator düzlem üzernde yaşanmaktadır. Ekvator üzernde jeot profl çzldğnde oldukça büyük sapmalar meydana gelmektedr ve bu durum Şekl 1 de özetlenmştr [4]. WGS 84 elpsod baz alınarak 38
3 Jeot Kavramı ve Belrleme Teknkler Şekl 1. WGS 84 elpsodne göre Ekvator üzerndek denz yüzey (jeot) profl. 39
4 Hakan AKÇIN çzlen bu jeotte, denz yüzey Hnt okyanusu üzernde -102m lk br azalma ve Yen Gne açıklarında da +74m lk br yükselş göstermektedr. Ayrıca jeotn Afrka ve Güney Amerka üzerndek karasal geçşlernde de ortalama denz yüzeynn altında olması dkkat çekcdr. Büyük çaplı okyanus akıntılarının çoğunluğunun ekvator kuşağı üzernde olması da bu oluşumla doğru orantılıdır. Jeotn bçmsel değşklğne neden olan olguları se şu şeklde sıralayablrz: Ay, Dünya ve Güneş arasındak yörüngesel çekm etkler. Dünyanın kend etrafındak dönüş hızı Yeryüzündek kütle dağılımındak dengeszlkler. Yeraltı su sevyesndek değşmler. Ozon tabakasındak bozulmalara bağlı sıcaklık değşmler ve buzullardak ermeler. Güneştek büyük patlamalar ve dünyayı etks altına alan radyasyon fırtınaları 3. JEOİT BELİRLEME İÇİN VERİ KAYNAKLARI Jeot yüzeynn belrlenmesne yönelk olarak br çok ver kaynağı mevcuttur ve en önemllernn başında da astrojeodezk verler gelmektedr (Şekl 2). Ancak bu yöntem yalnızca karasal ortamlarda uygulanablmektedr ve ayrıca ölçümler çn özel donanım, deneyml br ekp, zaman ve malyet gerekmektedr. Benzer şeklde jeod belrlemeye yönelk gravmetrk ölçümler de denz yüzeynde yapılması gereklyken, ancak karasal ortamlarda yapılabldğnden, jeolojk ve topoğrafk verler kullanılarak fzksel yeryüzünden jeot yüzeyne ndrgenmektedr. Astrojeodezk ve gravte ölçmelernn dğer br sıkıntısı da devletler arasındak poltk çatışmalar nedenyle, karasal kesmn her yernde bu ölçümlern gerçekleştrlememesdr [5]. Günümüzde astrojeodezk ve gravmetrk ölçümlerde yaşanan sıkıntıların aşılması çn br çok ülkenn ortak çalışması sonucu daha global çözümler gelştrlmştr. Yeryüzüne yakın br yörüngeye oturtulmuş uydularla altmetrk ölçümler yaparak, daha hassas jeot belrleme çalışmalarına 1970 l yıllarda başlanmıştır ve halen devam etmektedr. Tablo 1 de bu amaçla yerleştrlmş uydulara lşkn altmetrk çalışma özellkler verlmş olup tablodak enlem sütunuyla, her br uydu yörüngesnn yükselen düğüm noktasındak enlem fade edlmektedr.[6]. Uydulara lşkn dğer br ver kaynağı se GPS ve GLONASS uydularına yapılan konumlama ölçmelerdr. Yanısıra yersel nvelman ölçmeler de öneml br ver kaynağıdır. Ayrıca jeot hesaplamalarında gerekl ndrgemeler, düzeltmeler ve enterpolasyon hesapları çn referans elpsodne lşkn geometrk verler le topoğrafk hartalar ve sayısal araz modeller de kullanılmaktadır. Gravmetrk verler Referans Elpsodne lşkn geometrk verler Astrojeodezk verler Yern kütlesel yapısına lşkn jeolojk verler JEOİT Uydu altmetres verler Nvelman ölçülerne lşkn verler GPS ve GLONASS ölçüm verler Topoğrafk hartalar ve sayısal araz modeller Şekl 2. Jeod belrlemede kullanılan ver kaynakları. 40
5 Jeot Kavramı ve Belrleme Teknkler Tablo1. Altmetrk uydu karakterstkler. UYDU Fırlatılma Tarh Devamlılık (ay) Yükseklk (km) Eğm ( o ) Enlem ( o ) Tur (günde) Hassasyet (m) Skylab ± Geos ± Seasat ± ERS ± <0.10 Topex/Posedon ± JEOİT BELİRLEME TEKNİKLERİ Jeot yüzey, yeryüzünün genelnde ya da br bölümünde, yukarıda belrtlen ölçüm teknkleryle elde edlmş değerlere sahp, düzenl br yapıdak noktalar kümesyle fade edlr. Bu yüzey ele alınış büyüklüğüne göre değşk dalga boylarına sahptr. Bunlar; 100 km nn altında kısa dalga boylu jeot, km arasındak br alanda orta dalga boylu jeot ve 1000 km nn üzerndek br büyüklüğe sahp alanda se uzun dalga boylu jeot olarak adlandırılır [7]. Genel olarak, bu yüzey elde etmek çn kullanılan teknkler aşağıdak gb sınıflandırılır. Gravte ölçmeler Uydu altmetres Astrojeodezk yöntemler Gravte alanı modeller Global jeopotansyel modeller Kombne yöntemler (GPS-Nvelman, Astrojeodezk-Nvelman-Gravmetrk, GPS-Nvelman-Gravmetrk, GPS-Gravmetrk) Yüzey modelleme teknkler ve ölçü değerler le jeod belrleme Gravte ölçmeleryle jeot belrleme Bu yöntemde; jeot yüzey hesaplanacak bölgedek değşk topoğrafk yapıya ve kütlesel yoğunluğa sahp alanlarda seçlen noktalar üzernde gravmetrk ölçümler yapılır. Elde edlen bu değerler gerekl ndrgemelere tab tutularak jeot yüzeyndek gravmetrk değerler bulunur. Stokes ntegral le gravmetrk ölçümü yapılan noktanın jeot yükseklk değerler hesaplanır (bu eştlklere sonrak bölümlerde değnlecektr) ve bu değerlerden de en uygun jeot yüzey geçrlr Uydu altmetrsyle jeot belrleme Altmetrk ölçümlerde; br uydunun yükseklğ gerçek denz yüzey üzernde (uydu okyanus ve okyanusa bağlı ç denzler üzernden geçerken) uydudak altmetre le ölçülür. Buna göre Şekl 3 den de görüldüğü gb jeot yükseklğne lşkn aşağıdak eştlk yazılablr [8]. Halt = h N ς + υ (1) Bu eştlkte H alt uydunun denz yüzeynden olan altmetrk yükseklğ, h uydunun o ank elpsot yükseklğ (gerçek yörüngeden olan), N jeot yükseklğ (gerçek yörüngeden hesaplanan), ς denz yüzey topoğrafyasıyla jeot arasındak sapma ve υ de nose (gürültü-brkm hatası) olarak blnmektedr. Burada anlık denz düzey değşmlernn ortalaması olarak blnen "Ortalama Denz Yüzey" le jeot arasındak fark denz yüzey 41
6 Hakan AKÇIN topoğrafyası olarak ele alınmaktadır. Dolayısıyla ς değer anlık denz düzey değşmlern fade etmektedr. Bu yöntemle lgl uygulamalarda, uydunun denz yüzey üzernden geçş çn k ayrı yörünge ele alınır. Bunlardan lk o ank çeştl kuvvetler altındak etklerle oluşan gerçek yörünges, kncs se yer stasyonundan modelleme le bulunan yörüngesdr. Bundan dolayı ele alınan bu yörüngeler le k farklı elpsot ve jeot yükseklğ elde edlmekte ve denz yüzey topoğrafyasının jeotten sapma mktarı k ayrı bleşende ele alınmaktadır. Bu bleşenlern lk sabt kısım, kncs se zamana bağlı kısımdır. Uydunun denz yüzey üzernden geçş sırasında bu teknkle elde edlen çok sayıda değer arasında dengeleme yapılarak ς, υ ve N blnmeyenler hesaplanır. Ayrıca Şekl 3'de görülen ξ değer de uydunun o ank gerçek yörünges le modellenen yörünges arasındak farkı ve h' değer se model yörüngeden olan elpsot yükseklğn fade etmektedr. Uydu ξ Denz Yüzey Topoğrafyası H h h ζ N N JEOİT ELİPSOİT Şekl 3. Uydu, denz yüzey ve jeot lşks Astrojeodezk yöntemlerle jeot belrleme Astrojeodezk yöntemlerle jeot belrleme, astrojeodezk gözlemlerle elde edlen çekül sapmalarından aşağıda verlen eştlkle dn = ε ds+dg+dh (2) hesaplanır. Bu eştlkte ε değer azmutundak çekül sapması, dg gravmetrk düzeltme, dh ortometrk düzeltme, ds se gözlem yapılan noktaların jeot üzerndek mesafesdr. Bu eştlkdek ortometrk yükseklkler, br topoğrafk hartadan ya da br sayısal araz modelnden elde edleblr. Çekül sapmasının kuzey ve doğu bleşenlerne lşkn eştlk se; ε = ξ cosα + ηsn α (3) bçmndedr [9]. Buradak çekül sapması bleşenler aynı noktalardak astronomk ve jeodezk enlem le boylam değerlernn arasındak lşkden; ξ = Φ φ (4) η = ( Λ λ)cosφ eştlkleryle bulunur. Böylece (2) nolu eştlk astrojeodezk gözlemlern yapıldığı noktalar çn ntegre edlrse; 42
7 Jeot Kavramı ve Belrleme Teknkler εa + ε B N B = NA ( ) S 2 AB + dg + dh (5) eştlğyle A noktasından S AB mesafes kadar farklı B noktasındak jeot yükseklk değer hesaplanmış olur Gravte alanı modelleryle global jeot belrleme Yern gravte alanlarından (anamollernden) yararlanarak büyük dalga boylu jeotn belrlenmesndek yaklaşımlardan lk Stokes ntegral le jeot belrlemedr. Bu ntegrale lşkn eştlk; r N = gs( ψ) dσ (6) 4πG σ şeklndedr. Burada S(Ψ) Stokes fonksyonu, g gravte anomols ve dσ se brm kürenn yüzey elemanı olarak tanımlanan uzay açı elemanıdır. Stokes fonksyonu se şu şeklde tanımlanır: 1 ψ ψ 2 ψ S( ψ) = 6sn + 1 5cosψ 3cosψ ln(sn + sn ), sn( ψ / 2) ψ ϕp ϕ λp λ sn = sn + sn cosϕp cosϕ (7) Gravte alanı modelleryle jeod belrlemede knc yaklaşım küresel harmonklerdr. Günümüzde; yerel uydu gözlemler ve gravmetrk ölçümler ya da modelsel değerler kullanılarak, yer potansyelnn 180. derece ve sıradan, topoğrafk ve zostatk kütle potansyelnn 36. derece ve sıradan, topoğrafk ve jeot yükseklklernn se 180. derece ve sıradan harmonk serlerle açılımı yapılarak bölgesel ve küresel jeot yüzeyler elde edleblmektedr [10]. Ayrıca 300. dereceye kadar küresel harmonk serlere açılımın da gerçek jeode yakınsadığı belrlenmştr [11]. Bu yöntemde değşk türde küre harmonkler kullanılmaktadır. Bunlar; kuşak (zone), bölme ya da grd (tessera), dlm (sector) şeklnde olablmektedr. Jeot yükseklkler derece ve sırası artarak büyüyen küresel yüzey fonksyonlarının üst üste çakıştırılmasıyla ve yüzeyler temsl eden fonksyonların kend ağırlık değerler le çarpılarak elde edlr. Küresel harmonkler ve yern gravtasyon model katsayıları le açılımı çn N GM nmax n n a = ( Cn m m Sn m m ) P n m r n m r +, cos λ, sn λ, (sn ϕ') γ = 2 = 0 (8) eştlğ kullanılır. Bu eştlkte; N γ GM r a n,m ϕ λ C :Jeot yükseklğ, :Teork gravte (WGS84 elpsod gravte formülü kullanılarak hesaplanmış). :Yern gravtasyon sabt :Yern kütle merkeznden olan yarıçap vektörü :WGS84 elpsodnn büyük yarı eksen :Derece ve sıra :Jeosentrk enlem :Jeosentrk boylam (Jeodezk boylam), S :Normalleştrlmş gravtasyon sabtler. n. m n, m P n, m (sn ϕ ' ) :Normalleştrlmş ve brleştrlmş Legendre polnomu 43
8 Hakan AKÇIN dur. Legendre polnomunun eştsel değer se; 1 ( n m)( 2n + 1) k 2 P n, m (sn ϕ') = Pn, m (sn ϕ') ( n + m)! (9) olarak verlr. Buradak P n,m (snφ ) değer brleştrlmş Legendre Fonksyonudur ve m m d Pn m [ P ], (sn ϕ') = (cos ϕ') m d(sn ') n (sn ϕ') (10) ϕ le hesaplanır. Son eştlktek P n (snφ ) değer de Legendre Polnomu olup; n 1 d 2 n Pn (sn ϕ' ) = (sn ϕ' 1) n n 2 n! d(sn ϕ') (11) dferansyel eştlğ le elde edlr. (9) nolu eştlktek alt ndslerde (m=0) çn (k=1) ve (m 0) çn se (k=2) alınır. (8) eştlğndek (γ) değer; U nun gradyantı olarak, Somglna nın kapalı formülü le elpsot üzernde; γ = ( aγ e cos ϕ + bγ p sn ϕ) / ( a cos ϕ + b sn ϕ). 5 (12) veya γ = γ e ( 1 + k sn ϕ) / ( 1 e sn ϕ). 5 (13) le verlmştr. Burada γ e elpsodn ekvatordak ve γ P kutupdak normal gravte değerler, e elpsodn brnc dış merkezlğ olmak üzere; a b k = ( bγ p / aγ e ) 1, e = 2 (14) a le fade edlmektedr. Bu analtk eştlğn sayısal olarak düzenlenmesyle; γ = ( sn ϕ) / ( sn ϕ). mlgal (15) eştlğ yazılablr (1 mlgal = 1*10-3 cm/sn 2 dr) Global jeopotansyel modeller kullanılarak jeot belrleme Fzksel yeryüzünde herhang br yöntemle yapılacak br nvelman ölçmesnde, aynı nvo yüzeynde bulunan k nokta le herhang br başka nokta arasındak yükseklk farkı, br ölçme hatası yapılmadan ölçülse dah, brbrne eşt olamaz[2]. Bunun neden, potansyel yüzeylern brbrne paralel olmamasındandır (Şekl 4). Böylece, şekldek h 1 yükseklk farkı h 1 yükseklk farkına eşt olmayacaktır. Bu tür eş potansyel yüzeyler üzerndek jeopotansyel yükseklk farkları çn; dw = g * h n = 0 (16) eştlğ geçerl olmaktadır. Bu fadeden de anlaşılacağı gb, pratkte eş yükseklk eğrler doğrudan nvelman yöntemler le belrlense de, jeodezk anlamda bu ölçülerle brlkte gravmetre ölçmeler de yapmak ya da br 44
9 Jeot Kavramı ve Belrleme Teknkler gravte model hesaplayarak nvelman ölçmelerne düzeltme olarak getrmek gerekldr. Bu aşamada farklı br durum ortaya çıkacağından, eşpotansyel farklar çn, gerçek gravte değerler yerne normal gravte katsayıları le düzeltme getrlecekse bu durumda normal yükseklklerden söz edlr. H 2 H 3 C H 3 H 2 H 1 A B H 1 H A,B =0 H A,C H A,B + H B,C Şekl 4. Yükseklk farkları ve eş potansyel yüzeyler. Yeryüzüne lşkn gerçek gravte alanının, normal gravte alanı olarak kabulü le ele alınan ortometrk yükseklklern normal yükseklk olarak tanımlanması 1945 yılında Molodensky tarafından yapılmıştır. (H n ) le fade edlen bu yükseklk kavramı le gerçek ortometrk yükseklkler arasında matematksel kabule dayalı olarak küçük br fark oluşacağından, normal yükseklğe lşkn jeot yükseklkler arasında da br fark oluşacaktır. Böylece; normal yükseklğe lşkn jeot de kuas-jeot olarak tanımlanmış ve elpsotten olan uzaklığı da (ξ) yükseklk anomals olarak adlandırılmıştır [9] (Şekl 5). Bu durumda, (16) eştlğ; c = n γ m, * h n, = 0 (17) H n c = γ şeklne dönüşecek ve elpsot le normal yükseklk arasında; h WGS84 =H n + ξ (18) eştlğ le verlen br lşk ortaya çıkacaktır. Ayrıca, elpsot yükseklğ, ortometrk yükseklk ve normal yükseklkler arasında da; h WGS84 = H n + ξ = H 0 + N (19) bçmnde br lşk söz konusu olmaktadır. Molodensky tarafından ortaya konulan modellemelerde (17) fadesndek (γ m, ) değer çn; γ m, = γ 0, H Gal (H km brmnde) γ 0, = ( cos 2 ϕ ) Gal.(20) 45
10 Hakan AKÇIN W A γ g Kuas-jeot elpsot N ξ jeot Şekl 5. Jeot ve kuas-jeot lşks. eştlğ kullanılır. Buradan eştlk (19) da yen düzenlemeler yaparak (N-ξ) çn; ( N ξ) = g B * H γ (21) yazılablr. Son yazılan (21) eştlğndek (γ) normal gravte değer, ( g B ) de Bouguer anomalsdr. Bu fadedek (ξ) yükseklk anomals ve (N) jeot yükseklğnn elde edlmes çn Bruns eştlğnn uygulanması gerekldr. Genel anlamda Bruns eştlğ; N T δ = W γ (22) şeklndedr. Burada; (T) bozucu potansyel, (γ) normal gravte, (δw) gerçek gravte potansyel farkıdır. Eştlktek T değer Şekl 6 da da görülen küresel yaklaşıklıkla; T = γ ξ = φ l r 2 sec β d σ (23) σ bçmne dönüşeblr. Burada β araz eğm, φ = yoğunluk x çekm sabt, r = R+H, R büyük br yaklaşıklıkla yer elpsod le aynı hacme sahp br kürenn yarı çapı ve dσ brm kürenn yüzey elemanı olarak tanımlanan uzay açı elemanıdır.. (22) le verlen Bruns eştlğ çn sonuçta bozucu potansyel çözülerek; 2R T = g 3 ( 2 πφ ) (24) 46
11 Jeot Kavramı ve Belrleme Teknkler A l B H A R φ M R H B Şekl 6. Bozucu potansyel çn küresel yaklaşıklık. 3 eştlğ elde edlr. Bu eştlkte ( R = a 2 b ) le bulunur. Küresel yaklaşımlarda referans elpsnn küreden sapma oranı f ( ) lük br büyüklüktür. Bu bağıl hata; bozucu potansyel, jeot yükseklğ ve gravte anomals çn dama dkkate alınmalıdır. (22) ve (23) eştlğndek (γ) değer çn se (15) eştlğ geçerldr Kombne yöntemler kullanılarak jeot belrleme Kombne yöntemler, genellkle bölgesel çaplı jeot yüzeylernn (kısa dalga boylu) belrlenmesnde kullanılır. Blnen kombne yöntemler olarak GPS-Nvelman Astrojeodezk-Nvelman-Gravmetrk GPS-Nvelman-Gravmetrk GPS-Gravmetrk kombnasyonları verleblr. Bu kombnasyonlardan GPS-Nvelman çn; rölatf olarak hesaplamada jeot yüzeyn belrleyecek nokta kümeler arasında öncelkle geometrk ya da hassas trgonometrk nvelman ölçüsü yapılarak ortometrk yükseklk farkları ( H lar) belrlenr. Daha sonra aynı nokta kümeler çn statk olarak GPS gözlemler yapılarak elpsodal yükseklk farkları ( h lar) belrlenr. Bu k ölçüm sonucu elde edlen değerler le N = h - H (25) eştlğ kullanılarak Jeot yükseklk farkları hesaplanır. Mutlak anlamda se; N = h H (26) le hesaplamalar gerçekleştrlr. Ele alınan knc kombnasyonda; Astrojeodezk nvelman ölçüler yanı sıra, hassas (km'de 1-3ppm) ortometrk yükseklkler ve hassas (%3-42 duyarlılıklı gravte anomals le )gravmetrk ölçümlerde yapılarak (5) eştlğnden rölatf jeot yükseklğ hesaplanır. GPS-Nvelman-Gravmetrk ölçü kombnasyonu le de pratk yükseklk anlamındak ortometrk yükseklklere gravmetrk düzeltme getrlerek jeot yükseklğ hesaplanır. Astrojeodezk nvelman ve yersel nvelman ölçmelerne getrlecek gravmetrk ölçümlere lşkn düzeltme değer çn se aşağıdak eştlkler geçerldr[12]. 47
12 Hakan AKÇIN (g δg = g,j (g =,j γ) H γ + g j ) ;g 2,j = g (g γ) + H γ H (g j γ) H j γ ;g j = g j H j (27) H,j = H j -H H, H j : Ortometrk yükseklkler (nvelman yükseklkler) γ : ϕ = 45 o enlemnde elpsot üzerndek normal gravtedr. GPS-Gravmetrk ölçü kombnasyonunda se GPS ya da GPS+GLONASS ölçümlernden elde edlen konum koordnatları (ϕ, λ) ve gravmetrk ölçümlerden elde edlen değerler Stokes eştlğnde değerlendrlerek jeot yükseklkler belrlenr. 4.7 Modelleme le jeot yüzey belrleme Jeot yüzeylernn belrlenmesnde kullanılan ölçüm teknklernn hemen hemen tümü oldukça güç uygulanmakta, büyük ekonomk fnansman gerektrmekte ve oldukça deneyml br ekp le ölçümler gerçekleştrldğnden, ele alınan yüzey üzernde yeter kadar sıklıkta bu ölçümler yapılamamaktadır. Yanısıra fzksel yeryüzündek zorlu araz koşullarından dolayı da her noktaya ölçümler uygulanamamaktadır. Bu nedenlerden dolayı araz üzernde homojen yayılmış yeter kadar sıklıkta nokta üzernde elde edlmş ölçüler le modelleme (kestrm) yapılarak yüzey üzernde sıklaştırma yapılablr. Modelleme, seçlen yüzey alanı üzernde homojen dağılım gösteren noktalarda gerçekleştrlen ölçülern dayanak noktası alınarak sayısal br hesap yüzey geçrlmes şlemdr. Modellemeler çn ele alınan yöntemlerde şu krterler esas alınır: Fltrelemeye uygunluk Araz yapısına uygunluk Ek blg türetmne yatkınlık Ekstrapolasyona yatkınlık Enterpolasyon güvenlrlğ Yöntemler se ürettkler çözümlere göre üç guruba ayrılır Noktasal enterpolasyon Yerel olarak tanımlanmış parça parça yüzeylerle enterpolasyon Tüm yüzey kaplayan tek br fonksyonla enterpolasyon Günümüzde jeot belrlemede kullanılablen yüzey modeller şunlardır (yöntemlere lşkn ayrıntılı blg [13] ve [14] den alınablr): Polnomal yöntemler. Multkuadratkler. Ağırlıklı ortalama yöntemler. Krkng Yöntemler. Sonlu elemanlar yöntem. Kollokasyon. Sayısal Dferansyel çözüm yöntemler. Tek boyutlu Datum Dönüşümü. FFT-Hızlı Fourer Dönüşümü. 48
13 Jeot Kavramı ve Belrleme Teknkler Yukarıda belrtlen modelleme teknkler kullanılarak brleşenlerne ayrılmış rölatf ve mutlak jeot yükseklkler hesaplanablr. Uygulamalarda genellkle uzun dalga boylu jeot yer potansyel katsayılarıyla, orta dalga boylu jeot gravte değerleryle ve kısa dalga boylu jeot se GPS-Nvelman kombnasyonu değerler ve modelleme le belrlenmekte ve brbrlerne geçşte de fltreleme olanağı sağlamaktadırlar[12]. N= N U + N O + N K N=N U +N O +N K (28) Bu eştlklerde U alt ndsyle gösterlen jeot yükseklkler uzun dalga boylu jeot yükseklklern fade etmektedr. Bu değer O alt nds le gösterlmş orta dalga boylu jeot yükseklklern fltre eder ve bu k toplamda K alt nds le gösterlen kısa dalga boylu jeot değerlern fltre ederek hassas jeot yükseklkler elde edlr. 5. JEOİT BELİRLEMEDE SAĞLANILAN DOĞRULUKLAR Jeot belrlemek çn günümüzde pek çok ülkede bağımsız ve ortak çalışmalar sürdürülmektedr. Ancak aynı ölçme ve hesap teknkler uygulanmasına karşın statstksel açıdan çok farklı sonuçlar elde edlmektedr. Uygulanan ölçme ve hesaplama teknkler çn kaydedlen doğruluklar Tablo 2 de özetlenmştr. Tablo 2. Jeot çn elde edleblen doğruluk değerler. Yöntem Yöntem İsm Dalgaboyu DOĞRULUK No Rölatf Mutlak 1 Astrojeodezk uzun cm cm 2 Gravmetrk orta ve uzun cm m 3 Gravte alanı model uzun cm m 4 Uydu Altmetres kısa ve orta cm 5 Jeopotansyel Katsayılar uzun m 6 GPS-Nvelman Kombnasyonu kısa mm mm 7 GPS-Nvelman-Gravmetre kısa mm mm kombnasyonu 8 Astrojeodezk ve uzun cm cm Gravmetrk kombnasyonu 9 GPS-Gravmetre kombnasyonu orta cm 6. SONUÇ VE ÖNERİLER Günlük yaşantımızın çne kadar grmş olan, matematksel ve fzksel açıdan br arının peteğn örmesndek mükemmellk derecesndek yapay yüzey jeodn belrlenmes artık kaçınılmaz br olgu olmuştur. Özellkle hartacılık uygulamalarında uzay çalışmalarının ve elektronktek hızlı lerlemelern kazandırdığı zaman, doğruluk ve ekonomk kazanç doğrultusunda bu yapay yüzeylern daha hassas br şeklde oluşturulması ve doğrudan uygulama çne alınması gerekllğ ortaya çıkmaktadır. GPS teknolojsyle üç boyutlu konum koordnatlarından elpsodal yükseklkler hassas br şeklde elde edleblmektedr. Ancak GPS ölçmeleryle ortometrk yükseklklern ya da günlük yaşantımızda kullandığımız pratk yükseklklern belrlenmes doğrudan olamamaktadır. Bunun çn br ara geçş yüzey olan jeote gereksnm vardır. Ülkemzde özellkle büyük kentlerde, GAP gb büyük proje alanlarında ve Akdenz dek büyük turstk yörelerde sayısal harta üretm ve GIS uygulamalarına başlanmıştır ve yakın gelecekte yurt 49
14 Hakan AKÇIN genelnde bu tür çalışmalar yaygınlaşacaktır. Bu tür benzer projelerde artık GPS n kullanımı br htyaç haln almıştır. Günümüzde klask yöntemlerle jeot belrlemede doğruluk br kaç dm nn altına nememektedr. Ancak daha doğru ve hassas br jeotn elde edlmes çn GPS ve yersel ölçü kombnasyonlarının uygulanması gerekmektedr. Tüm bu beklentler çn ülkemz htyaçlarını karşılayacak acl çözüm önerler gelştrlmeldr. Bu doğrultuda şunlar söyleneblr: Türkye Ulusal Temel GPS Ağı (TUTGA) Projes genşletlerek aclen hayata geçrlmeldr. İl ve lçeler çne alacak şeklde sık aralıklı grdler çersnde GPS - yersel ve gravmetrk ölçü kombnasyonlarıyla gerçekleştrlecek hassas yerel jeot parametrelern belrleme projes başlatılmalıdır. Akdenz, Ege ve Karadenz kaplayan düşey datum belrleme projes hızla tamamlanmalıdır. KAYNAKLAR 1 Memo Larousse, Mllyet yayınları, Clt: 1, Sayfa: 32-49, Ulsoy, E., Ülke Jeodez Ağları, İTÜ yayını, İstanbul, Vançek, P., Krakwsky, E., Geodesy The Concepts, North-Holland Pub. C., DMA Techncal Report, Herausgegeben Vom Amt Für Mltarschhes Geowesen, Sıgl, R.(Çevr: Akarsu, V.), Dünya Kesnlkle Yuvarlak Değldr, Harta dergs, Sayı: 117, Sayfa: 64-73, Bosch, W., Gruber, Th., Altmetry Based Geod Determnaton At The German Processng And Archvng Faclty Wthn The ERS-1 Procect, Internatonal Assocaton Of Geodesy Symposa, No106, Sprnger- Verlag, Mlan, Italy, Kng, R.N., Masters, E.G., Rzos, C., Stolz, A., Colns, J., Surveyng wth Global Postonng Sysytem GPS, Ferd. Dümmler Verlag, Bonn, Barzagh, R., Brovell, M.,Sanso, F., Altmetry Rank Defcency In Crossover Adjustment, Determnaton Of The Geod Present And Future, Internatonal Assocıaton Of Geodesy Symposa, No 106, Sprınger-Verlag, Mlan, Italy, Heskanen, W., Mortz, H., Physcal Geodesy, Freeman, London, Ayhan, E., Küresel Harmonk Serlern Geodezk Uygulamaları, Harta Dergs, Sayı: 94, Sayfa: 1-14, Jecel, C., A Numercal Study Of The Dvergence Of Sphercal Harmonc Seres Of The Gravty And Heght Anomalous At The Earths Surface, Bulletn Geodesque, Vol.57, No.1, Ollkanen, M., Determnaton Of Orthometrc Heghts Usng GPS Levelng, Fnnsh Geodetc İnsttute, Krkkonumm-Helsnk, Fnland, Akçın, H., Determnaton of Most Sutable Numercal Geod Modellng for GIS/GPS: A Case Study, The Internatonal Symposum on GIS/GPS, Istanbul 97, Turkey, Akçın, H., GPS Ölçülernden Pratk Yükseklklern Elde Edlmes Üzerne Br Araştırma, Doktora Tez, Y.T.Ü. İstanbul,
ROBİNSON PROJEKSİYONU
ROBİNSON PROJEKSİYONU Cengzhan İPBÜKER ÖZET Tüm yerkürey kapsayan dünya hartalarının yapımı çn, kartografk lteratürde özel br öneme sahp olan Robnson projeksyonu dk koordnatlarının hesabı brçok araştırmacı
DetaylıÜç Boyutlu Yapı-Zemin Etkileşimi Problemlerinin Kuadratik Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak Çözümü
ECAS Uluslararası Yapı ve Deprem Mühendslğ Sempozyumu, Ekm, Orta Doğu Teknk Ünverstes, Ankara, Türkye Üç Boyutlu Yapı-Zemn Etkleşm Problemlernn Kuadratk Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak
DetaylıBulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi
Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale
DetaylıTALEP TAHMİNLERİ. Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ
TALEP TAHMİNLERİ Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ Yöetm e temel foksyolarıda br ola plalama, e kaba taımıyla, şletme geleceğe yöelk alıa kararları br bleşkesdr. Geleceğe yöelk alıa kararları başarısı yöetcler yaptıkları
DetaylıBir Hava Emişli Hassas Ekim Makinası ile Karpuz Tohumlarının Ocağa Ekimi. Hill Drop Sowing of Watermelon Seeds using a Precision Vacuum Seeder
Br Hava Emşl Hassas Ekm Maknası le Karpuz Tohumlarının Ocağa Ekm Davut KARAYEL Akdenz Ünverstes, Zraat Fakültes, Tarım Maknaları Bölümü, Antalya dkarayel@akdenz.edu.tr Özet: Ocakvar ekm, toprak çersnde,
DetaylıVANTİLATÖR TASARIMI. Şekil 1. Merkezkaç vantilatör tipleri
563 VANTİLATÖR TASARIMI Fuat Hakan DOLAY Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Bu çalışmada merkezkaç ve eksenel vantlatör tpler çn gelştrlmş olan matematksel modeln çözümünü sağlayan br blgsayar programı hazırlanmıştır.
Detaylı2 Mayıs 1995. ELEKTRONİK DEVRELERİ I Kontrol ve Bilgisayar Bölümü Yıl içi Sınavı Not: Not ve kitap kullanılabilir. Süre İKİ saattir. Soru 1.
ELEKONİK DEELEİ I Kntrl ve Blgsayar Bölümü Yıl ç Sınavı Nt: Nt ve ktap kullanılablr. Süre İKİ saattr. Sru.- r 00k 5k 5k 00Ω 5 6 k8 k6 7 k 8 y k5 0kΩ Mayıs 995 Şekl. Şekl-. de kullanılan tranzstrlar çn
DetaylıDeprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları
Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne
DetaylıFOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ
FOTOGRAMETRİ II FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/
DetaylıÇok Parçalı Basınç Çubukları
Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok parçalı basınç çubukları gnl olarak k gruba arılır. Bunlar; a) Sürkl brlşk parçalardan oluşan çok parçalı basınç çubukları b) Parçaları arasında aralık bulunan çok parçalı
DetaylıTanımlayıcı İstatistikler
Taımlayıcı İstatstkler Br veya brde azla dağılışı karşılaştırmak ç kullaıla ve ayrıca örek verlerde hareket le rekas dağılışlarıı sayısal olarak özetleye değerlere taımlayıcı statstkler der. Aalzlerde
DetaylıTRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ
TRAFİK SİMÜLASYON TEKNİKLERİ 2. HAFTA Doç. Dr. Haka GÜLER (2015-2016) 1. TRAFİK AKIM PARAMETRELERİ Üç öeml rafk akım parameres vardır: Hacm veya akım oraı, Hız, Yoğuluk. 2. KESİNTİSİZ AKIM HACİM E AKIM
Detaylı-e-: AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ. AiLE VE. SOSYAL ~OLiTiKALAR BAKANllGI. 2012 Ankara ~.
~, -e-: ALE VE ~. I H. SOSYAL ~OLTKALAR BAKANllGI AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIGI ÇOCUK HİzMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜGÜ İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ 2012 Ankara KAPSAM MADDE
DetaylıVECTOR MECHANICS FOR ENGINEERS: STATICS
Seventh Edition VECTOR MECHANICS OR ENGINEERS: STATICS erdinand P. Beer E. Russell Johnston, Jr. Ders Notu: Hayri ACAR İstanbul Teknik Üniveristesi Tel: 285 31 46 / 116 E-mail: acarh@itu.edu.tr Web: http://atlas.cc.itu.edu.tr/~acarh
DetaylıYersel Lazer Tarayıcılar ile 3 Boyutlu Modelleme
Yersel Lazer Tarayıcılar ile 3 Boyutlu Modelleme Gelişen yersel lazer tarayıcı teknolojisi tarihi ve kültürel yapıların belgelenmesi ve üç boyutlu modellenmesinde oldukça popüler bir yöntem haline gelmiştir.
DetaylıÖlçme Bilgisi Ders Notları
1. ÖLÇÜ BİRİMLERİ Ölçme Bilgisi: Sınırlı büyüklükteki yeryüzü parçalarının ölçülmesi, haritasının yapılması ve projelerdeki bilgilerin araziye uygulanması yöntemleri ile bu amaçlarla kullanılacak araç
DetaylıDeneysel Verilerin Değerlendirilmesi
Deneysel Verilerin Değerlendirilmesi Ölçme-Birimler-Anlamlı Rakamlar Ölçme: Bir nesnenin bazı özelliklerini (kütle, uzunluk vs..) standart olarak belirlenmiş birimlere göre belirlenmesi işlemidir (ölçüm,
DetaylıMAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği
MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ 6. Hafta Oda Akustiği Sesin Oda İçerisinde Yayınımı Akustik olarak sesin odada yayınımı için, sesin dalga boyunun hacmin boyutlarına göre oldukça küçük olması gerekmektedir.
DetaylıOlasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon
Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon Levent ÖZBEK Fikri ÖZTÜRK Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi İstatistik Bölümü Sistem Modelleme ve Simülasyon Laboratuvarı 61 Tandoğan/Ankara
DetaylıFizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır
Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)
DetaylıBölgeler kullanarak yer çekimini kaldırabilir, sisli ortamlar yaratabilirsiniz.
Bölge (Zone) Bölge nesnesi kullanılarak tapınak çevresinde gölgeli, ürpertici bir ortam yaratılmış. Yine bölge nesnesi kullanılarak mağara ortamının karanlık olması sağlanmış. Bu da ortamının gerçekliği
DetaylıYrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi
FOTOGRAMETRİ I Fotogrametrik Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi Tanımlar Metrik Kameralar Mercek Kusurları
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
DetaylıÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU
6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız
DetaylıPOLİNOMLARLA VE BULANIK MANTIK İLKELERİNE GÖRE GEOİT BELİRLEMENİN PRESİZYONA ETKİSİ
TMMOB Harta ve Kadastro Mühendsler Odası 0. Türkye Harta Blmsel ve Teknk Kurultayı 8 Mart - Nsan 00, Ankara POLİNOMLARLA VE BULANIK MANTIK İLKELERİNE GÖRE GEOİT BELİRLEMENİN PRESİZONA ETKİSİ M. ılmaz,
DetaylıB02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet
B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet 57 Yrd. Doç. Dr. Yakup EMÜL, Bilgisayar Programlama Ders Notları (B02) Şimdiye kadar C programlama dilinin, verileri ekrana yazdırma, kullanıcıdan verileri alma, işlemler
DetaylıÇift Katlı Kumaş Dokuma Tekniği
DKUMA =;';9 ;'; Çft Katlı Kumaş Dokuma Teknğ Double cloth weavng Özet Nhat ÇELK, Yılmaz ERBL Çukurova Ünverstes, Müh Mm Fak Tekstl Mühendslğ Bölümü Bu çalışmada, 'kışlık gys, döşemelkler ve gen et olarak
DetaylıSORU 6: Su yapılarının tasarımında katı madde hareketinin (aşınma, oyulma, yığılma vb. olayları) incelenmesi neden önemlidir, açıklayınız (4 puan).
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 014-015 GÜZ YARIYILI SU KAYNAKLARI MÜHENDİSLİĞİ I ARASINAV SORULARI Tarih: 16 Kasım 014 SORULAR VE CEVAPLAR Adı Soyadı: No: İmza:
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıFizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu
Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve
DetaylıMassachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Fizik 8.01 Ödev # 10 Güz, 1999 ÇÖZÜMLER Dru Renner dru@mit.edu 8 Aralık 1999 Saat: 09.54 Problem 10.1 (a) Bir F kuvveti ile çekiyoruz (her iki ip ile). O
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıZAĞNOS VADİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ
ADANA KENT SORUNLARI SEMPOZYUMU / 15 2008 BU BİR TMMOB YAYINIDIR TMMOB, bu makaledeki ifadelerden, fikirlerden, toplantıda çıkan sonuçlardan ve basım hatalarından sorumlu değildir. ZAĞNOS VADİSİ KENTSEL
DetaylıSİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.
SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması
DetaylıBĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ
tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,
DetaylıJET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI
makale JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI Bekir NARĐN *, Yalçın A. GÖĞÜŞ ** * Y.Müh., TÜBĐTAK-SAGE ** Prof. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Mühendisliği
DetaylıBÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1
1 BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1 Belli bir özelliğe yönelik yapılandırılmış gözlemlerle elde edilen ölçme sonuçları üzerinde bir çok istatistiksel işlem yapılabilmektedir. Bu işlemlerin bir kısmı
Detaylı01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. KURUL KARARI. Karar No: 5398-1 Karar Tarihi: 30/12/2014
01.01.2015 tarh ve 29223 sayılı Resm Gazetede yayımlanmıştır. Enerj Pyasası Düzenleme Kurumundan : KURUL KARARI Karar No: 5398-1 Karar Tarh: 30/12/2014 Enerj Pyasası Düzenleme Kurulunun 30/12/2014 tarhl
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıBaşbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2015/50) Bu Genelge, 25.05.2015
DetaylıAZIRBAYCAN HALK MÜZİGİ MAKAMLARıNDAN RAST MAKAMıNıN İNCILINMESi
AZIRBAYCAN HALK MÜZİGİ MAKAMLARıNDAN RAST MAKAMıNıN İNCILINMES Arş. Gör. Yavuz ŞEN* Türl< müzğnde bast mal
DetaylıÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI
ÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI 1 Rassal Değişken Bir deney ya da gözlemin şansa bağlı sonucu bir değişkenin aldığı değer olarak düşünülürse, olasılık ve istatistikte böyle bir
DetaylıDÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi
DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun
DetaylıHAFİF BETONLARIN ISI YALITIM VE TAŞIYICILIK ÖZELİKLERİ
HAFİF BETONLARIN ISI YALITIM VE TAŞIYICILIK ÖZELİKLERİ Canan TAŞDEMİR(*) ÖZET Hafif betonlara kıyasla daha yüksek basınç dayanımına, özellikle daha yüksek elastisite modülüne sahip yarı hafif betonların
DetaylıKukla Değişkenlerle Bağlanım
Kukla Değişkenlerle Bağlanım Kukla Değişken Kullanım Şekilleri Ekonometri 1 Konu 29 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) UADMK Açık Lisans Bilgisi İşbu belge, Creative Commons Attribution-Non-Commercial ShareAlike 3.0
DetaylıBEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9
BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal
DetaylıAkaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması
23 Aralık 2008 Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması Son günlerde akaryakıt fiyatları ile ilgili olarak kamuoyunda bir bilgi kirliliği gözlemlenmekte olup, bu durum Sektörü ve Şirketimizi itham altında
Detaylı2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016
2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
DetaylıÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
447 ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Hüseyin ÇAYCI Özlem YILMAZ ÖZET Yasal metroloji kapsamında bulunan ölçü aletlerinin, metrolojik ölçümleri dikkate alınmadan
DetaylıAtom. Atom 9.11.2015. 11 elektronlu Na. 29 elektronlu Cu
Atom Maddelerin en küçük yapı taşlarına atom denir. Atomlar, elektron, nötron ve protonlardan oluşur. 1.Elektronlar: Çekirdek etrafında yörüngelerde bulunurlar ve ( ) yüklüdürler. Boyutları çok küçüktür.
DetaylıPARABOLİK YOĞUNLUK FONKSİYONUNU KULLANARAK SEDİMANTER TEMEL DERİNLİKLERİNİN KESTİRİMİ
Uygulamalı Yerblmler Sayı: (Mayıs-Hazran ) -9 PARABOLİK YOĞUNLUK FONKSİYONUNU KULLANARAK SEDİMANTER TEMEL DERİNLİKLERİNİN KESTİRİMİ Estmaton of Sedmentary Basement Depths By Usng Parabolc Densty Functon
DetaylıMAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının
MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki
Detaylı2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015
2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015 2015 Ekim Ayı Tüketici Fiyat Endeksi ne (TÜFE) ilişkin veriler İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Kasım 2015 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık yayımlanan
DetaylıKıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği
Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği Dursun Yıldız SPD Başkanı 2 Nisan 2016 Giriş Gelişmenin ve karşı duruşun, doğuya karşı batının, kuzey kıyısına karşı güney kıyısının, Afrika ya karşı
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıKAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ
8 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29261 YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA BİRİNCİ
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
DetaylıEk 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,
Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular
DetaylıTEST - 1 ELEKTROMANYET K NDÜKS YON
EETET DÜS TEST - y 3 x magnetk ak Φ z S enz kanununa göre: Tel çerçeve +x yönünde çeklrse, tel çerçevede den ye do ru ndksyon - S kutuplar karfl l kl olarak brbrne yaklaflt r l rsa, m knat slar aras ndak
DetaylıAkreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri
Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri Prof.Dr. Cevat NAL Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarl k Fakültesi Dekan Y.Doç.Dr. Esra YEL Fakülte Akreditasyon Koordinatörü
Detaylı2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU
2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıPÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI
PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI Mehmet ARDIÇLIOĞLU *, Galp Seçkn ** ve Özgür Öztürk * * Ercyes Ünverstes, Mühendslk Fakültes, İnşaat Mühendslğ Bölümü Kayser
DetaylıBasit Kafes Sistemler
YAPISAL ANALİZ 1 Basit Kafes Sistemler Kafes sistemler uç noktalarından birleştirilmiş narin elemanlardan oluşan yapılardır. Bu narin elemanlar, yapısal sistemlerde sıklıkla kullanılan ahşap gergi elemanları
DetaylıBu konuda cevap verilecek sorular?
MANYETİK ALAN Bu konuda cevap verilecek sorular? 1. Manyetik alan nedir? 2. Maddeler manyetik özelliklerine göre nasıl sınıflandırılır? 3. Manyetik alanın varlığı nasıl anlaşılır? 4. Mıknatısın manyetik
DetaylıYÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ
YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan: Doç.Dr. Hakan Güler Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Karlsruhe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Almanya
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
DetaylıTG 12 ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK
KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TG ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının
DetaylıYAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ
YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262
DetaylıUluslararası beraberliği sağlamak ve birim kargaşasını önlemek amacıyla, fizikte birçok birim sistemi kullanılmaktadır.
Ölçme: Fizikte kütle, hacim, uzunluk, alan, sıcaklık, kuvt, hız, ivme, elektrik yükü, elektrik akımı gibi birçok büyüklük kullanılmaktadır. Bir büyüklüğü ölçmek için, o büyüklük cinsinden seçn değişmez
DetaylıSU YAPILARI. Su Alma Yapıları. 5.Hafta. Doç.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr
SU YAPILARI 5.Hafta Su Alma Yapıları Doç.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Su alma yapısı nedir? Akarsu ya da baraj gölünden suyu alıp iletim sistemlerine veren yapılara su alma yapısı denir. Su
DetaylıEK III POTANSİYELİN TANIMLANMASI
EK III POTANSİYELİN TANIMLANMASI İki vektörün basamaklı (kademeli) çarpımı: Büyüklükte A ve B olan iki vektörünü ele alalım Bunların T= A.B cosθ çarpımı, tanımlama gereğince basamaklıdır. Bu vektörlerden
DetaylıTablo 45 - Turizm İşletme Belgeli Tesislerde Konaklama ve Belediye Sayıları
TURİZM Kütahya ya gelen yabancı turistler Merkez ve Tavşanlı ilçelerinde; yerli turistler ise Merkez, Emet, Simav ve Tavşanlı ilçelerinde yoğun olarak konaklamaktadırlar. 2012 yılı içerisinde ildeki işletme
DetaylıDEVRELER VE ELEKTRONİK LABORATUVARI
DENEY NO: 1 DENEY GRUBU: C DİRENÇ ELEMANLARI, 1-KAPILI DİRENÇ DEVRELERİ VE KIRCHHOFF UN GERİLİMLER YASASI Malzeme ve Cihaz Listesi: 1. 10 Ω direnç 1 adet 2. 100 Ω direnç 3 adet 3. 180 Ω direnç 1 adet 4.
DetaylıANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR
ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım
DetaylıSTATİK-BETONARME PROJE KONTROL FORMU Evet Hayır
STATİK-BETONARME PROJE KONTROL FORMU Evet Hayır 1. TAŞIYICI SİSTEM SEÇİMİ Mimari ve statik proje kolon sistemi uyumluymuş Mimari projedeki kat planları ile statik projedeki kalıp planları uyumluymuş. Mimari
DetaylıYILDIZLAR NASIL OLUŞUR?
Zeki Aslan YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Yıldız nedir sorusunu insanlık yüz binlerce belki de milyonlarca yıldır soruyordu? Fakat yıldızların fiziksel doğası ve yaşam çevrimleri ancak 1900 lü yıllardan sonra
DetaylıA)1/2 B)2/3 C)1 D)3/2 E)2
SORU1: Eşit bölmeli bir çubuğa büyüklükleri 2F,F olan F1,F2 kuvvetleri şekildeki gibi dik olarak uygulanıyor. F1,F2 kuvvetlerinin O noktasına göre momentlerinin büyüklüğü sırasıyla M1,M2 olduğuna göre,m1/m2
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ
DetaylıGALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
22-11-2013 Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU İş bu rapor, Galata Yatırım A.Ş. tarafından, Sermaye Piyasası Kurulu nun 12/02/2013 tarihli ve 5/145 sayılı kararında yer alan; payları ilk kez halka
DetaylıBÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI
1 BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI Ölçme sonuçları üzerinde yani amaçlanan özelliğe yönelik gözlemlerden elde edilen veriler üzerinde yapılacak istatistiksel işlemler genel
DetaylıEK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU
EK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1995 yılından bu yana, hazırladığı ve titizlikle uygulamaya çalıştığı Stratejik
DetaylıŞekil 5.12 Eski beton yüzeydeki kırıntıların su jetiyle uzaklaştırılması
Şekil 5.12 Eski beton yüzeydeki kırıntıların su jetiyle uzaklaştırılması 5.6.4 Yapıştırılmamış Aşınma Tabakası (Yüzen Şap) Döşeme ile aşınma tabakası arasında aderans yoktur, aksine aderansı önlemek için
DetaylıŞaft: Şaft ve Mafsallar:
Şaft ve Mafsallar: Motor ve tahrik aksı farklı yerde olan araçlarda, vites kutusu ile diferansiyel arasında hareket iletimi için şaft ve açısal sapmalar için gerekli olan mafsallar karşımıza çıkmaktadır.
DetaylıDİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL-2 TESTİ
ALES İlkbahar 007 SAY DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL- TESTİ Sınavın bu testinden alacağınız standart puan, Sayısal Ağırlıklı
DetaylıFAKTÖRİYEL TASARIMA ADAPTİF AĞ TABANLI BULANIK MANTIK ÇIKARIM SİSTEMİ İLE FARKLI BİR YAKLAŞIM. Sevil ŞENTÜRK
FAKTÖRİYEL TASARIMA ADAPTİF AĞ TABANLI BULANIK MANTIK ÇIKARIM SİSTEMİ İLE FARKLI BİR YAKLAŞIM Sevl ŞENTÜRK Anadolu Ünverstes, Fen Fakültes, İstatstk Bölümü,26470, ESKİŞEHİR, e-mal:sdelgoz@anadolu.edu.tr
Detaylıİçindekiler Şekiller Listesi
1 İçindekiler 1.GĠRĠġ 3 2. Mekânsal Sentez ve Analiz ÇalıĢmaları... 4 3. Konsept....5 4. Stratejiler.....6 5.1/1000 Koruma Amaçlı Ġmar Planı.....7 6.1/500 Vaziyet Planı Sokak Tasarımı....7 7.1/200 Özel
DetaylıANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER
ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla
DetaylıFarklı Televizyon Yayın Ortamlarında Aynı Anda Farklı Reklam Yayını Bir Koltuğa İki Karpuz Sığar mı?
Farklı Televizyon Yayın Ortamlarında Aynı Anda Farklı Reklam Yayını Bir Koltuğa İki Karpuz Sığar mı? *Av.Erdal AKSU 17 Kasım 2008 KONU: Rekabet Kurulu nun 03.07.2008 tarihinde Kablo TV şebekesine entegre
DetaylıKOMPANZASYON ve HARMONİK FİLTRE SİSTEMLERİ
KOMPANZASYON ve HARMONİK FİLTRE SİSTEMLERİ Bahadır Yalçın ECT Mühendislik Ltd. Şti. Sabit Bey Sokak No : 1/9 Koşuyolu Kadıköy İSTANBUL 0 216 327 14 80 0 216 428 50 40 ectmuh @superonline.com ÖZET Bu bildiride,enerji
DetaylıMĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI EĞĠTĠM VE KÜLTÜR YAYINLARI YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
3 Ekim 2014 CUMA Resmî Gazete Sayı : 29138 YÖNETMELĠK MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI EĞĠTĠM VE KÜLTÜR YAYINLARI YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin
DetaylıÖlçme Hataları, Hata Hesapları. Ölçme Hataları, Hata Hesapları 2/22/2010. Ölçme... Ölçme... Yrd. Doç. Dr. Elif SERTEL sertele@itu.edu.
//00 Ölçme Hataları, Hata Hesapları Ölçme Hataları, Hata Hesapları Yrd. Doç. Dr. Elif SERTEL sertele@itu.edu.tr Suu, Doç. Dr. Hade Demirel i ders otlarıda ve Ölçme Bilgisi kitabıda düzelemiştir. Ölçme...
Detaylıİçindekiler Jeofizikte Modellemenin Amaç ve Kapsamı Geneleştirilmiş Ters Kuram ve Jeofizikte Ters Problem Çözümleri
İçindekiler Jeofizikte Modellemenin Amaç ve Kapsamı 1 Giriş 1 Tanımsal ve Stokastik Taklaşımlarla Problem Çözümlerinin Temel İlkeleri 2 Tanımsal Yaklaşımda Düz Problem Çözümlerinde Modelleme ilkeleri 4
DetaylıBASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI
Sayı: 42 BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI Gazi Erçel Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 22 Aralık 2000 Ankara 2001 yılında uygulanacak para ve kur politikasının çerçevesi, uygulama prensipleri
DetaylıEK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.
EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama
DetaylıWELCOMES YOU PAY SÖZLEŞMELERİNE EKLENEN YENİ DAYANAK VARLIKLAR
Webinarımıza hoşgeldiniz. Sunumumuz 11:30 da başlayacak. WELCOMES YOU PAY SÖZLEŞMELERİNE EKLENEN YENİ DAYANAK VARLIKLAR 21.03.2016 1 KULLANIM YETKİSİ VE UYARI Bu sunum, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından bilgilendirme
DetaylıİŞLETMENİN TANIMI 30.9.2015
Öğr.Gör.Mehmet KÖRPİ İŞLETMENİN TANIMI Sonsuz olarak ifade edilen insan ihtiyaçlarını karşılayacak malları ve hizmetleri üretmek üzere faaliyette bulunan iktisadi birimler işletme olarak adlandırılmaktadır.
DetaylıAvivaSA Emeklilik ve Hayat. Fiyat Tespit Raporu Görüşü. Şirket Hakkında Özet Bilgi: Halka Arz Hakkında Özet Bilgi:
arastirma@burganyatirim.com.tr +90 212 317 27 27 3 Kasım 2014 Fiyat Tespit Raporu Görüşü Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmış olan bu rapor, A.Ş. için hazırlanmış olup 31 Ekim 2014
DetaylıBİR KOJENERASYON TESİSİSİN İLERİ EKSERGOÇEVRESEL ANALİZİ
BİR KOJENERASYON TESİSİSİN İLERİ EKSERGOÇEVRESEL ANALİZİ Gülcan, ÖZEL*, Emin AÇIKKALP**, Arif HEPBAŞLI***, Hikmet KARAKOÇ**** *Bilecik Ş.E. Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine ve İmalat Mühendisliği
Detaylı