HOŞGELDİNİZ. M. Turan ÖZER Avukat ve Arabulucu

Transkript

1 HOŞGELDİNİZ M. Turan ÖZER Avukat ve Arabulucu 1

2 ÇATIŞMA UYUŞMAZLIK ( Anlaşmazlık)? Çatışma, aynı anda ortaya çıkan birbirine karşıt ya da eşit derecede çekici dilek ve isteklerin bireyde yarattığı ruhsal durumdur. Uyuşmazlık, düşünce farklılığından doğan anlaşmazlık, uyuşmama halidir. Aynı ürünü alan iki kişinin ürünün nitelikleri satın alma eylemi objektif bir eylemdir. Alıcılardan birinin malı bu haliyle kabul etmeyip düzeltilmesi gerektiğine inanması diğerinin duruma tahammül etmesi sübjektif bir durumdur. İlk alıcının şikayeti varken diğerinin yoktur. 2

3 ŞİKAYET UYUŞMAZLIK MIDIR? Herhangi bir şikayetin varlığı uyuşmazlığın ortaya çıkması için tek başına yeterli değildir. Karşı tarafa yönelik bir talepte bulunulmadığı sürece uyuşmazlık ihtimali doğmamaktadır. 3

4 Aldığı buzdolabından şikayetçi olan bir müşteri ile satıcının ilişkisinde satıcı bu talebi tamamen kabul ederse herhangi bir uyuşmazlık ihtimalinden söz edilemez. «Müşteri her zaman haklıdır» ilkesi benimsendiğinde uyuşmazlık yoktur. 4

5 UYUŞMAZLIK ( Anlaşmazlık) 5

6 SÜREÇTE TARAF SAYISI Çatışma ikili bir süreç Uyuşmazlık süreci en azından üçlüdür. 6

7 UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜNDE EN GENEL AYRIM Yargı Alternatif uyuşmazlık çözümleri ÇÖZÜM 7

8 DAVA ALIŞKANLIĞI SENİ SÜRÜNDÜRECEĞİM Dava alışkanlığı 17. yüzyıldan beri kullanılan bir kavram olup dava açmaya aşırı düşkünlüğü ifade etmek için kullanılmaktadır. Dava alışkanlığı nedeniyle dava patlamasına neden olmaktadır. 8

9 DAVA ALIŞKANLIĞI Aile büyükleri, din adamları,komşu çevresi vs. anlaşmazlık çözümlerinde rolleri azaldıkça bu alışkanlık artar. Hak arama bilincinin yerleşmesi etkilidir. Hak arama bilinci kişilerin eğitim düzeyi ve bilgilendirmeye bağlı olarak artmakta Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri etkinleştirilmelidir. Kanun koyucunun politikalarından, hukukçuların ve yaklaşımlarından etkilenir. Yargılama giderlerinin düşük tutulması uyuşmazlık çözümünde dava yolunun tercih nedenidir. 9

10 DAVA ALIŞKANLIĞI Gelen İş Çıkan İş Mah Türü Devir Açılan Yar. Gelen Toplam Davanın Reddi Davanın Kabulü Sair Kararlar Bir Sonraki Yıla Devir Asl Tic İş

11 Açılan ve Çıkan Dava Sayıları, İLLER (2012) listesi Açılan dava sayısı davanın reddi davanın kabulü Adana

12 İlamsız Takip Dosya Sayıları (ADANA ) (2012) Geçen Yıldan Yıl İçinde Sonuçlandırılan İşlemden DEVİR Devren Gelen Açılan Kaldırılan Series

13 ORTALAMA YARGI SÜRESİ (GÜN) İŞ ASL TİC. İCRA HUK İCRA HUK ASL TİC. İŞ ORTL YARGI SÜRESİ GÜN

14 ADLİYELERİN DIŞTAN GÖRÜNTÜSU 14

15 ADLİYE DIŞTAN İYİ GÖRÜNÜYOR PEKİ YARGI YÜKÜ? 15

16 Adana Adliye Binasının Eski Hali Adana Adliye Binasının Yeni Hali ADLİYE SARAYI (Ana Bina) ADANA ADLİYE SARAYI (ESKİ BİNA) EK HİZMET BİNASI 1 (Kuruköprü ) EK HİZMET BİNASI 2 (Denetimli Serbestlik) 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 ÇÖZÜM YOLLARI Mahkeme Müzakere AUÇ Tahkim Arabuluculuk 23

24 YARGI Yargı mercileri önlerine gelen uyuşmazlıkları yargılarlar yargılama kördüğüm haline gelen uyuşmazlığın kesilip atılması veya yargı ile yarılmasıdır. Bu nedenle ülkemizde uyuşmazlığı yargı ile çözen yani uyuşmazlıkları,kılıçla yaran kişilere yargıç, sürece de yargılama denilmektedir. Yargıda kazan kaybet ilkesi 24

25 ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ AUÇ ise uyuşmazlıkların mahkeme dışında dostane şekilde çözülmesini esas alır. AUÇ sayesinde taraflar kazan kazan ilkesi ile çözüme ulaşmaktadır. 25

26 A.U.Ç NİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER Esaslı ve karmaşık hukuki meseleleri çözmede başarılı olamayacağı fikri, Güven konusundaki eksiklikler taşıması Tarafların mali durumlarındaki eşitsizlikleri Uyuşmazlığın taraflarında birden fazla kişinin bulunması hali Büyük miktarlı uyuşmazlıklarda uygulanamayacağı fikri Hukuk danışmanlarının muhalefeti Zayıflık Belirtisi olarak algılanması Gizli Bilgi ve Belgelerin Açıklanması tehlikesi Diğer tarafın taleplerini cesaret vermesi Hasım tarafça kötüye Kullanılma Olasılığı 26

27 ARABULUCULUĞUN YARARLARI 27

28 ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜN YARARLARI Masraflardan ve Zamandan tasarruf, Tarafların sürecine doğrudan katılımını, Esnek ve Ilımlı Çözümler, Gizlilik, Menfaatler üzerinde yoğunlaşması, İşletmeciler Ön incelemede bulunmasını, Her iki tarafın da kazançlı çıkacağı bir sonucun doğumunu, Yargılamaya hazırlık yapılmasını. AUÇ ticari ve sair ilişkilerin korunmasını sağlar. AUÇ Gönüllülüğe dayanır ve Hak Arama Hürriyetini kısıtlamaz. 28

29 ARABULUCULUĞUN TARİHİ Çin Japonya Amerika Birleşik Devletleri İngiltere Ve Galler «En Kötü Sulh, En İyi Davadan İyidir.» 29

30 ÜLKEMİZDE ARABULUCULUK Dini kaynaklarda «Sulh hükümlerin en üstünüdür» (hadis ) Tarihsel geçmişimizde AHİLİK ; Dürüstlük, Güvenilirlik, İş ve meslek ahlakına saygı, Hak ve hukuka riayet etme, Saygılı, şefkatli, cömert ve güler yüzlü olma ilkeleri esastır. 30

31 HUKUK SİSTEMİMİZDE SULHE TEŞVİK 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu da Sulha Teşvik 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunda Sulha Teşvik 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş Görev, Yargılama Usullerine Uygun Kanun da ise 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunun 31

32 HUKUMUZDA ARABULUCULUK 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (07/06/2012, RG 28331) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği (YT.22/06/2013,RG 28540) MODEL ETİK VE UYGULAMA KURALLARI 2014 yılı Arabuluculuk Ücret Tarifesi yayınlanmıştır. 32

33 KANUNUMUZA GÖRE ARABULUCULUK Çatışan tarafların müzakerelerde bulunarak gönüllü ve karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüme ulaşmaları için bir araya getiren birbirlerini anlamalarını sağlamak için taraflar arasında iletişimi kolaylaştıran tarafsız ve objektif bir üçüncü kişinin katılımıyla yürütülen usuldur. Arabulucu: Arabuluculuk faaliyetini yürüten ve Bakanlıkça düzenlenen arabulucular siciline kaydedilmiş bulunan gerçek kişiyi 33

34 ARABULUCULUĞA İLİŞKİN TEMEL İLKELER İradi olma Eşitlik Gizlilik Beyan veya belgelerin kullanılamaması Arabulucunun Bağlayıcı Karar Verememesi Tarafsız Bir Üçüncü Kişinin Mevcudiyeti 34

35 ARABULUCULUĞUN KAPSAMI Yabancılık unsuru taşıyanlar da dahil olmak üzere, Ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulanır. Şu kadar ki, aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıklar arabuluculuğa elverişli değildir. 35

36 ARABULUCULUK VE YARGIYI KARŞILAŞTIRIRSAK ARABULUCULUK Hızlı Daha az maliyet Taraf kontrolü Kazan-kazan Süreç ve yöntem esnek Geleceğe yönelik menfaatin korunması Fikirlere anlayış ve işbirliği Gizlilik Bağlayıcı değil Çözüm üretilir YARGISAL ÇÖZÜM Daha uzun süre Yargılama giderleri (pahalı) Karar hakimde Kazan kaybet Esnek değil, Geçmişteki sorunlara yönelik Fikirler arası çatışma gerginlik Alenilik Bağlayıcı Karar verilir 36

37 ARABULUCULUK -YARGILAMA KAZAN -KAZAN KAZANMAK-KAYBETMEK 37

38 ARABULUCULUĞUN MODEL ETİK VE UYGULAMA KURALLARI İradilik Ve Eşitlik Kuralı Tarafsızlık Kuralı Gizlilik Kuralı Menfaat İlişkisi Veya Çatışması Olmaması Kuralı Mesleki Yeterlilik Kuralı Unvan Kullanımı İle Reklam Ve Tanıtım Kuralı Ücret Ve Diğer Giderlerle İlgili Kural Arabuluculuk Sürecinin Niteliği, Görevin Özenle İfası Ve Taraflarla İletişim Kurma Kuralı Arabuluculuk Uygulamasının Geliştirilmesi Kuralı Beyan Ve Belgelerin Kullanım Yasağı Kuralı Tarafların Bilgilendirilmesi Kuralı Belge Saklama Yükümlülüğü Kuralı Arabuluculuğun Sona Erdirilmesi Kuralı 38

39 Arabuluculuğun Kullanım Alanları Ticari davalar İş-İşveren Ev sahibi - Kiracı İnşaat yapımından kaynaklanan uyuşmazlıklar Emlakçı - ev sahibi Sözleşmeler 39

40 ARABULUCULUĞA BAŞVURU BAŞVURU DAVA ÖNCESİ DAVA SONRASI Tarafların anlaşması Bir tarafın teklifi Tarafların anlaşması Bir tarafın teklifi Mahkemenin yönlendirmesi Taraflardan birinin arabulucuya başvuru teklifine 30 GÜN içinde olumlu cevap verilmez ise bu teklif reddedilmiş sayılır. 40

41 ARABULUCULUĞUN TEMEL İLKELERİ GÖNÜLLÜLÜK İRADİ OLMA EŞİTLİK GİZLİLİK BEYAN VE BELGELERİN KULLANIM YASAĞI KURALI TARAFSIZLIK KURALI BELGE SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ KURALI 41

42 Arabulucu, Arabuluculuk faaliyetine ilişkin kendisine yapılan bildirimi, Tevdi edilen ve elinde bulunan belgeleri Düzenlenen tutanak ve anlaşmaların birer örneğini 5 yıl saklamak zorundadır. Arabulucu, arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlediği son tutanağın (anlaşma metni) birer örneğini taraflara vermelidir. Arabulucu, arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlediği son tutanağın bir örneğini arabuluculuk faaliyetinin sona ermesinden itibaren 1 ay içinde Genel Müdürlüğe göndermelidir. 42

43 ARABULUCULUK SÜRECİNİN AŞAMALARI BAŞVURU SONUÇ Anlaşma Yapılması MÜZAKERE Taraflardan Birinin Ölmesi İLK TOPLANTI Uyuşmazlığın arabuluculuğa uygun olmadığının tespiti BİRLİKTE VE ÖZEL TOPLANTILAR Her iki tarafın ya da bir tarafın süreçten çekilmesi Arabulucunun sürece son vermesi 43

44 SÜRECİ SONA ERDİREN ANLAŞMA Anlaşmanın kapsamını taraflar belirler Yazılı ve İmza İcra Edilebilirlik Şerhi İlam (şerh verilirse) Anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa ve cebri icraya elverişlilik incelemesi Evrak üzerinden inceleme(aile huk. Duruşmalı ) Çekişmesiz yargı 44

45 İCRA EDİLEBİLİRLİLİK ŞERHİ : TALEP MAKAMI Dava açılmadan önce ise asıl uyuşmazlık hakkındaki görev ve yetkili mahkemede Davanın görülmesi sırasında ise davanın görüldüğü mahkemede 45

46 HARÇ Anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi için mahkemeye yapılacak olan başvuru İLE Bunun üzerine verilecek kararlara karşı ilgili tarafından istinaf yoluna gidilmesi halinde, maktu harç alınır. Taraflar anlaşma belgesini icra edilebilirlik şerhi verdirmeden başka bir resmi işlemde kullanmak isterlerse, damga vergisi de maktu olarak alınır 46

47 ZAMANAŞIMI Arabuluculuk sürecinin başlamasından sona ermesine kadar geçirilen süre, zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz. 47

48 ARABULUCULUK HAFTASI 14 Kasım arabuluculuk haftası olarak kutlanacak. Şu anda 1000 arabulucuyu geçmiş bulunuyoruz. 48

49 HİKAYELERİMİZ 49

50 TEŞEKKÜRLER 50