YILLIK FAALİYET RAPORU

Transkript

1 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu YILLIK FAALİYET RAPORU 2013

2

3 TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU 2013 FAALİYET RAPORU Mart 2014

4 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 124 üncü maddesi gereğince Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Yıllık Faaliyet Raporu, Fonun performans hedefleri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de içermektedir. Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince denetlenmekte ve bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır. Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer aylık dönemler itibarıyla yayımladığı raporlar ile kamuoyunu bilgilendirmekte ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna faaliyetleri hakkında yılda bir defa bilgi vermektedir. TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU BÜYÜKDERE CADDESİ NO:143 ESENTEPE/İSTANBUL-TÜRKİYE İLETİŞİM BİLGİLERİ: FİNANSMAN DAİRE BAŞKANLIĞI TEL: (212) , FAKS: (212) MART 2014 ISSN:

5 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 İÇİNDEKİLER BAŞKANIN MESAJI I- KURUMSAL YÖNETİM TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları TMSF nin Organizasyon Yapısı TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı İnsan Kaynakları Yönetimi Kurumsal İletişim Yönetimi İç Denetim Kurumsal Risk Yönetimi Finansal Yönetim Kurumsal Bilgi Yönetimi Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama II- MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti Risk Esaslı Prim Sistemi Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri Uluslararası Mevduat Sigortacılığı Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler Diğer Uluslararası Faaliyetler 41 III- ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ Çözümleme Süreci Çözümleme Faaliyetleri Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar Fona Devredilen Bankalar Geri Kazanım Faaliyetleri Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler İştiraklere İlişkin Faaliyetler Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler Fonun Taraf Olduğu Davalar

6 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu IV- FİNANSAL TABLOLAR TMSF Mali Tabloları Mali Tabloların Denetimi Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları V- EKLER

7 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 TABLOLAR Tablo 1: Tablo 2: Tablo 3: Tablo 4: Tablo 5: Tablo 6: Tablo 7: Tablo 8: Tablo 9: Tablo 10: Tablo 11: Tablo 12: Tablo 13: Tablo 14: Tablo 15: Tablo 16: Tablo 17: Tablo 18: Tablo 19: Tablo 20: Tablo 21: Tablo 22: Tablo 23: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2013 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri Çözümleme faaliyetleri 2013 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri Risk faktörleri ve puanları Prim kategorileri ve prim oranları Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar Sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ve iflas masaları tarafından Fona yapılan geri ödemeler İmar Bankası DİBS ödemeleri Çözümleme gelirlerinin dağılımı Fonun takipli alacaklarından 2013 yılında yapılan tahsilatlar Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller Satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler 2013 yılında devralınan iştirak hisseleri Hisse devri gerçekleştirilen iştirakler Banka hakim ortakları/ yöneticileri ile ilgili davalar Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri Uluslararası dava ve takipler Kurumsal krediler ile ilgili davalar Kurumsal krediler ile ilgili icra takipleri Tablo 24: Kredi dışı davalar Tablo 25: Kredi dışı icra takipleri Tablo 26: Devralınan takipteki alacaklar Tablo 27: Fon Portföyündeki menkul kıymetler Tablo 28: İflas masasından alacaklar Tablo 29: Sigorta primi gelirleri Tablo 30: Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler Tablo 31: Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler GRAFİKLER Grafik 1: Fon Kurulu Kararlarının dağılımı Grafik 2: Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı Grafik 3: TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı Grafik 4: Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı Grafik 5: Bilgi edinme başvuruları Grafik 6: Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları 3

8 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Grafik 7: Toplam mevduat ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı Grafik 8: Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı Grafik 9: Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı Grafik 10: İştiraklerin itibarıyla durumu Grafik 11: Devralınan gayrimenkullerin itibarıyla durumu Grafik 12: Dönemler itibarıyla sigorta primleri Grafik 13: Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri Grafik 14: Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğrayan kıymetler Grafik 15: Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi Grafik 16: Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları Grafik 17: Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı Grafik 18: Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı Grafik 19: DBS lerin türlerine göre dağılımı ŞEKİLLER Şekil 1: TMSF nin tarihsel yolculuğu Şekil 2: TMSF nin fonksiyonları Şekil 3: TMSF nin organizasyon şeması Şekil 4: TMSF Kurumsal yönetim sistemleri çemberi Şekil 5: TMSF nin kamuoyu ile iletişim kanalları Şekil 6: Stratejik risk yönetim modeli Şekil 7: Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı Şekil 8: TMSF dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri Şekil 9: TMSF dönemi stratejik amaçları Şekil 10: TMSF dönemi Strateji Haritası Şekil 11: TMSF 2013 yılı Kurumsal Gelişim Planı Şekil 12: TMSF 2013 yılı KGP notlama çizelgesi Şekil 13: TMSF dönemi Strateji Haritası Şekil 14: Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı Şekil 15: Prim tahsil ve denetim süreci Şekil 16: Banka çözümleme süreci Şekil 17: Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar Şekil 18: Mudi bilgilendirme ilanı-1 Şekil 19: Mudi bilgilendirme ilanı-2 RESİMLER Resim 1: Resim 2: Resim 3: TMSF 6. Strateji Zirvesi IADI 12. Yıllık Genel Kurul ADIF TMSF Mutabakat Zaptı İmzalama Töreni 4

9 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 KISALTMALAR Bakanlar Kurulu Kararı Bank Ekspres A.Ş. Bank Kapital T.A.Ş. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bayındırbank A.Ş. Birleşik Fon Bankası A.Ş. Borsa İstanbul Demirbank T.A.Ş. Devlet Borçlanma Senedi Devlet Dış Borçlanma Senedi Devlet İç Borçlanma Senedi Devlet Planlama Teşkilatı Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş. Egebank A.Ş. Eskişehir Bankası T.A.Ş. Etibank A.Ş. Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi Geri Ödeme Sözleşmesi İktisat Bankası T.A.Ş. İnterbank A.Ş. İstanbul Altın Borsası Kanun Hükmünde Kararname Kentbank A.Ş. Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. Milli Aydın Bankası T.A.Ş. Müflis Marmara Bankası A.Ş. Müflis Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş. Müflis Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş. Pamukbank T.A.Ş. Sermaye Piyasası Kurulu Sitebank A.Ş. Sümerbank A.Ş. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Toprakbank A.Ş. Türk Ticaret Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş. Ulusalbank T.A.Ş. Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş. BKK Bank Ekspres Bank Kapital BDDK Bayındırbank Birleşik Fon Bankası BİST Demirbank DBS DDBS DİBS DPT EGS Bank Egebank Esbank Etibank FYYS Protokol İktisat Bankası İnterbank IAB KHK Kentbank Kıbrıs Kredi Bankası Tarişbank Marmara Bank Impexbank TYT Bank Pamukbank SPK Sitebank Sümerbank TMSF - Fon Toprakbank Türkbank TCMB İmar Bankası Yaşarbank Ulusalbank IADI VOB Yurtbank 5

10 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu BAŞKANIN MESAJI 2008 yılında ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan küresel finansal krizin başlangıcından bugüne 5 yılı aşkın süre geçti. Bu dönemde dünyada, mevduat sigortacılığı da dahil birçok alanda ekonomik ve finansal politikalar oluşturulup tartışıldı ve uygulamaya konuldu. Bu süreç içerisinde TMSF, bir yandan uluslararası gelişmeleri yakından takip ederken, diğer yandan da mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetlerini başarıyla sürdürdü yılı içerisinde mevduat sigortacılığı ve çözümleme konularında önemli çalışmaların yapıldığı uluslararası platformlardan biri olan Finansal İstikrar Kurulu (FSB), 2013 yılı içerisinde; İyileştirme ve Çözümleme Planları Rehberi ni (Guidance on Recovery and Resolution Planning) yayımlamış, ayrıca otofinansman (bail-in) ve çözümleme anında zarar karşılama kapasitesini artıracak uygulamalara (Gone Concern Loss Absorbing Capacity) ilişkin çalışmalar yürütmüştür. TMSF olarak, mevduat sigortacılığına yönelik FSB çalışmalarına aktif katılım sağlanmakta olup çalışmalar neticesinde belirlenen prensip ve tavsiyeler dikkate alınarak, mevcut düzenleme ve uygulamalarımız gözden geçirilmektedir. Nitekim ülkemizde uygulanmakta olan mevduat sigorta sisteminin Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri İçin Temel Prensipler e (Temel Prensipler) uyum düzeyini değerlendirmek üzere, IADI Eğitim ve Konferans Komitesi tarafından 6-10 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul da bir çalışma toplantısı düzenlenmiştir. Uluslararası bir grup değerlendirmeci tarafından yönetilen bu çalışma toplantısı, mevduat sigortacılığı ve çözümlemeye ilişkin mevcut yasal ve organizasyonel çerçeveye ilişkin ihtiyaçların belirlenmesi ve bu çerçevenin daha da geliştirilmesi bakımından yol gösterici olmuştur. Çalışma sonucunda, ülkemizdeki mevduat sigorta sisteminin Temel Prensipler e büyük ölçüde uyumlu olduğu görülmüş, bildirilen tavsiyeler ışığında bazı proje faaliyetlerine başlanmıştır. Ülkemizde, mevduat sigortacılığı bakımından 2013 yılı içerisinde yaşanan en önemli gelişmelerden biri de mevduat sigorta limit tutarının yükseltilmesi olmuştur. 5 Temmuz 2004 tarihinden itibaren uygulanmakta olan sigorta limitinin güncellenmesi amacıyla, 15 Şubat 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yönetmelikle mevduat sigortası limiti 6

11 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bin TL den 100 bin TL ye yükseltilmiştir. Yapılan güncellemenin mevduat sigorta sisteminin etkinliğini artırdığı düşünülmektedir. TMSF, mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanındaki bilgi ve tecrübesini diğer ülkeler ile paylaşmaya 2013 yılında da devam etmiştir. Bu kapsamda, 2013 yılında Kurumumuz ile Kazakistan Cumhuriyeti Milli Bankası ve Azerbaycan Mevduat Sigorta Fonu arasında çalışma ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Azerbaycan Mevduat Sigorta Fonu ve Kırgızistan Mevduat Sigorta Kurumu ile işbirliğine yönelik Mutabakat Zabıtları imzalanmıştır. Diğer taraftan, Arjantin in Buenos Aires şehrinde 4-8 Kasım 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen 12. IADI Yıllık Genel Kurul Toplantısı nda, Kurumumuz üçüncü kez IADI İcra Kurulu üyeliğine dönemi için seçilmiştir yılında yapılan tahsilat ve aktarımlarla birlikte TMSF nin toplam tahsilat rakamı finansal gelirler hariç milyon USD ye ulaşmıştır. TMSF, çözümleme faaliyetleri kapsamında 2013 yılı içerisinde Hazine Müsteşarlığına 391 milyon USD aktarımda bulunmuş, bu aktarımla birlikte bugüne kadar Hazine Müsteşarlığına aktarılan tutar milyon USD, diğer kurum ve kuruluşlara aktarılan tutar ise milyon USD olmuştur yılı sonu itibarıyla TMSF nin üçüncü planlama dönemi sona ermiş olup dönemini kapsayacak yeni planlama dönemine başlanmıştır. Geçtiğimiz 10 yıllık dönemde mevduat sigortacılığı, banka çözümleme ve geri kazanım faaliyetleri ile dünyadaki en başarılı ve örnek uygulamalar arasında yerini alan Kurumumuz, bundan sonraki dönemde ulusal finansal istikrarın artırılmasında daha güçlü ve etkili bir kurum olarak rol oynamayı ve uluslararası alanda daha çok söz sahibi olmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede, stratejik planlama dönemi için TMSF nin vizyonunu Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak şeklinde belirledik. Bu vizyonu gerçekleştirmek üzere, TMSF nin mevduat sigortacılığı, banka çözümleme ve geri kazanım fonksiyonlarındaki kapasitesini daha da artıracak stratejik hedeflerimizi de tespit etmiş bulunuyoruz. TMSF nin bu stratejik planlama döneminde de hedeflerine kararlılıkla yürüyeceğine inancım tam olup yeni stratejik planlama dönemimizin ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum. Şakir Ercan GÜL 7

12 8

13 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 I KURUMSAL YÖNETİM.. 9

14 I-KURUMSAL YÖNETİM 1- TMSF nin Tarihsel Yolculuğu 2- TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları 3- TMSF nin Organizasyon Yapısı 4- TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı 5- İnsan Kaynakları Yönetimi 6- Kurumsal İletişim Yönetimi 7- İç Denetim 8- Kurumsal Risk Yönetimi 9- Finansal Yönetim 10- Kurumsal Bilgi Yönetimi 11- Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama 10

15 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF, tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde tasarruf mevduatını sigorta etmek üzere kurulmuştur yılında yaşanan ekonomik kriz sebebiyle TMSF nin yetkileri genişletilmiş, tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra bankaların mali bünyelerini güçlendirme ve gereğinde yeniden yapılandırma görevi TMSF ye verilmiştir. 90 lı yılların sonunda finans sektörünün ülke sınırlarını da aşarak, daha karmaşık ve daha hızlı işler hale gelmesi bu sektörü düzenlemekten ve denetlemekten sorumlu kurumların uzmanlaşarak, daha işlevsel ve bağımsız hale getirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Dünyada önceleri Merkez Bankaları ve Bakanlıklarca yürütülen denetim görevinin bağımsız bir kuruma devredilmesi eğilimi Türkiye yi de etkilemiş, 1999 yılında BDDK kurulmuş ve TMSF nin temsil ve idaresi BDDK ya devredilmiştir. BDDK nın kuruluşu ve faaliyetlerine başlaması Türkiye nin yaşadığı ikinci büyük finansal krize denk gelmiştir teki ilk dalgada 4 olan batık banka sayısı 2000 lerin başındaki ikinci dalga ile 25 e yükselmiştir tarihinde TMSF nin karar organının Fon Kurulu olduğu hükme bağlanarak TMSF özerk bir statüye kavuşturulmuştur. Şekil 1: TMSF nin tarihsel yolculuğu 2005 yılının Kasım ayında yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Türk mevduat sigortacılığı sistemi ve TMSF için önemli değişiklikler getirmiştir. Bu Kanun ile TMSF nin yetkileri genişletilmiş, önceki düzenlemelere göre BDDK tarafından belirlenen sigortaya tabi mevduatın kapsamı ve tutarını belirleme yetkisi TMSF ye verilmiştir. Bunun yanı sıra risk esaslı sigorta priminin tarifesini, tahsil zamanını ve şeklini belirleme yetkileri de yine TMSF ye verilmiştir sayılı Bankacılık Kanunu nun getirdiği bir diğer yenilik ise katılım bankaları nezdinde açılan gerçek kişilere ait katılım fonlarının da TMSF nin güvencesi altına alınmasıdır. 2. TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları TMSF görevlerini, Bankacılık Kanunu ve ilgili diğer mevzuat ile verilen yetkiler çerçevesinde yerine getirmektedir. İlgili mevzuat çerçevesinde TMSF nin fonksiyonlarını mevduat sigortacılığı ve çözümleme başlıkları altında değerlendirmek ve şu şekilde özetlemek mümkündür: Şekil 2: TMSF nin fonksiyonları 11

16 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, mevduatın ve katılım fonlarının sigorta edilmesi, Fon bankalarının yönetilmesi, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, devri, birleştirilmesi, satışı ve tasfiyesi, TMSF alacaklarının takip ve tahsil işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması, TMSF varlık ve kaynaklarının yönetilmesi. TMSF, Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri kapsamında; mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, risklerin ölçülmesi ve yönetilmesi, sektör ve banka riskinin izlenmesi ve Bankacılık Kanunu nun 130'uncu maddesinde belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine yönelik işlemleri yürütmektedir. Çözümleme Faaliyetleri kapsamında ise; TMSF ye devredilmiş ve faaliyet izni kaldırılmış bankaları çözümleme çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca erken uyarı sisteminin kurulması, seri ve maliyet etkinliği yüksek çözümleme yöntemlerinin geliştirilmesi ve bankalara aktarılan kaynakların maksimum düzeyde geri kazanımı için gerçekleştirilen işlemler de çözümleme faaliyeti kapsamında değerlendirilmektedir. TMSF görevini yaparken bağımsızdır. TMSF nin kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Fon Kurulu'nun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez. TMSF nin, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerden, Bankacılık Kanunu kapsamında verilen görevleri ile sınırlı olmak üzere her türlü bilgi ve belge isteme yetkisi bulunmaktadır. 3. TMSF nin Organizasyon Yapısı Fon Kurulu, TMSF nin karar organıdır ve biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi üyeden oluşmaktadır. Fon Kurulu Başkanı, TMSF nin de başkanı olup TMSF nin genel yönetim ve temsilinden ve Fon Kurulu tarafından alınan kararların uygulanmasından sorumludur. Fon Kurulu nun çalışma usul ve esasları tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile belirlenmiştir. Fon Kurulu 2013 yılında toplam 345 adet karar almış olup söz konusu kararların konularına göre dağılımı Grafik 1 de gösterilmektedir. 12

17 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yılı Fon Kurulu Kararlarının Konularına Göre Dağılımı Çözümleme Faaliyetleri Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri Dış İlişkilere İlişkin Faaliyetler 318 İç Düzenlemeye İlişkin Faaliyetler Grafik 1: Fon Kurulu Kararlarının dağılımı TMSF nin merkezi İstanbul'da olup Ankara'da bir temsilciliği bulunmaktadır. Organizasyon yapısı Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Teşkilat Yönetmeliği nde 2 Başkan Yardımcılığı, 10 Daire Başkanlığı ve 4 Müdürlük olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 15 Başkanlık Müşavirliği kadrosu bulunmaktadır. Fonun organizasyon şeması Şekil 3 te gösterilmektedir. Şekil 3: TMSF nin organizasyon şeması 13

18 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 4. TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı TMSF nin kurumsal yönetimine zemin oluşturan organizasyon yapısı, iş süreçleri ve yönetim stratejileri Bankacılık Kanunu ve bu Kanun uyarınca yapılan alt düzenlemeler çerçevesinde belirlenmiş olup TMSF'nin tarihsel gelişimi, deneyimleri ve kurumsal kültürü de kurumsal yönetiminin yapılanmasında etkili olmuştur. TMSF nin, kurumsal yönetim uygulamaları ile ilgili olarak yürüttüğü faaliyetler aşağıdaki TMSF Kurumsal Yönetim Sistemleri Çemberi nde gösterilen başlıklar altında toplanmıştır. Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama Kurumsal Bilgi Yönetimi İnsan Kaynakları Yönetimi Finansal Yönetim TMSF Kurumsal Yönetim Sistemleri Kurumsal İletişim Yönetimi Kurumsal Risk Yönetimi İç Denetim Şekil 4: TMSF Kurumsal yönetim sistemleri çemberi TMSF nin kurumsal yönetim sistemleri sürekli gözden geçirilmekte ve değişen şartlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli iyileştirilmektedir. Bu dinamik ve gelişmiş yapısıyla TMSF nin kurumsal yönetim sistemleri gerek yurt içinde gerekse yurt dışında pek çok organizasyona örnek teşkil etmiştir. 5. İnsan Kaynakları Yönetimi TMSF tüm faaliyetlerini, tarihi itibarıyla toplam 373 personel ile yürütmektedir. Ayrıca, Birleşik Fon Bankası nda ve TMSF nin yönetim ve denetiminde bulunan şirketlerde çalışan 83 personel TMSF birimlerinde geçici olarak görevli bulunmaktadır. Fon personelinin unvanlarına göre dağılımı Tablo 1 de ayrıntılı olarak gösterilmektedir. 14

19 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Statü Unvan Personel Sayısı Kadro Karşılığı Sözleşmeli Personel İdari Sözleşmeli Personel Başkan Yardımcısı 2 Daire Başkanı 8 Müşavir 10 Müdür 4 Grup Koordinatörü 20 Fon Avukatı 94 Fon Denetçisi 17 Fon Uzmanı 128 Fon Denetçi Yardımcısı - Fon Uzman Yardımcısı 29 Doktor 1 İdari Personel 45 Destek Personeli 15 Genel Toplam 373 Tablo 1: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı TMSF çalışanlarının % 89 u lisans ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Eğitim durumlarına göre personel dağılımı Grafik 2 de gösterilmektedir. Fon Çalışanlarının Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı Lise Ön lisans Lisans Yüksek lisans Doktora Diğer 291 Grafik 2: Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı İnsan Kaynakları Yönetmeliği nin 48 inci maddesi kapsamında hazırlanan yıllık eğitim programı çerçevesinde 2013 yılı içinde toplam 32 eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerin 12 si genel katılıma açık eğitimlerden, 20 si Fon Uzman Yardımcılığı eğitimlerinden oluşmaktadır. Ayrıca, 2013 yılı içerisinde 10 personelin yurt dışında gerçekleştirilen 7 konferansa katılımı sağlanmış, 1 personel ise lisansüstü eğitim yapmak amacıyla yurt dışına gönderilmiştir. TMSF, Yurt İçinde Yabancı Dil Eğitimine Gönderileceklerin Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde yabancı dil bilgi düzeylerini geliştirmek isteyen personeli yurt içinde yabancı dil eğitiminden de yararlandırmaktadır. Söz konusu usul ve esaslar kapsamında 2013 yılında toplam 25 personel yabancı dil eğitim imkanından yararlanmıştır. 15

20 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 6. Kurumsal İletişim Yönetimi TMSF, faaliyetleri ile ilgili gelişmelerin etkin, doğru ve anlaşılır bir biçimde kamuoyuna duyurulması, kamuoyunun mevduat sigorta sistemi hakkında bilinçlendirilmesi ve TMSF nin toplumdaki güven ve imajının artırılmasını sağlamak amacıyla çeşitli iletişim kanalları vasıtasıyla kamuoyu ile düzenli bir iletişim ağı oluşturmuştur. Şekil 5: TMSF nin kamuoyu ile iletişim kanalları TMSF, 2013 yılında en etkili kitle iletişim araçları olan televizyon, gazete ve internet aracılığıyla kamuoyu ile etkin bir iletişim sağlamayı başarmıştır yılında yazılı ve görsel medyada TMSF ile ilgili olarak toplam adet haber yer almış, bu haberlerin adedi gazetelerde ve 803 adedi ise televizyonda yayınlanmıştır. Diğer taraftan, TMSF ile ilgili olarak 2013 yılında internette adet haber yer almıştır. Ayrıca internette yer alan sosyal medya sitelerinde (Facebook, Twitter vb.) de TMSF nin temsil edilmesi sağlanmaktadır. 16

21 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2012 TMSF Hakkında Medyada Yer Alan Haberlerin Dağılımı Basında Yer Alan Haberlerin Etkisine Göre Dağılımı (adet) 16% 4% Internet Gazete TV 80% Grafik 3: TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı 185 Olumlu Olumsuz Bilgi İçerikli Grafik 4: Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı TMSF, her yıl özellikle gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriğine ilişkin bir etki analizi yaptırmaktadır yılında gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriği incelendiğinde toplamda adet olan haberlerin % 49 una tekabül eden adedinin bilgilendirici içerikte olduğu, yaklaşık % 45 ine tekabül eden adedinin ise TMSF nin toplumdaki olumlu algısını destekleyici yönde olduğu belirlenmiştir. TMSF nin kamuoyu ile iletişimde etkin olarak kullandığı bir diğer iletişim kanalı ise TMSF resmi internet sitesidir. İnternet sitesi aracılığıyla kamuoyu ile mevduat sigorta sistemi hakkında bilgi paylaşımında bulunulmakta, varlık satışları ile borçlulara ve alacaklılara yönelik ilan ve duyurular vasıtasıyla kamuoyu sürekli olarak bilgilendirilmektedir. Mevduat sigorta sisteminin etkinliğinin artırılması amacıyla mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri (Ek:1) ise Türkiye deki tüm banka şubelerinde sergilenmektedir. TMSF, kamuoyu ile iletişimin etkinleştirilmesine yönelik olarak yürüttüğü faaliyetleri kapsamında yıllık ve üç aylık periyotlarda faaliyet raporları yayımlamaktadır. Ayrıca, üç aylık dönemlerle hem TMSF çalışanlarını hem de medya kuruluşları, akademisyenler, finans ve ekonomi çevrelerini, TMSF nin görev alanına giren konulardaki faaliyetler ile hukuki konularda bilgilendirmek amacıyla Bilimsel Yayın Organı-ÇATI yı yayımlamaktadır. Diğer taraftan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında gönderilen bilgi edinme talepleri ile Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) ve TBMM den yöneltilen soru 17

22 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu önergelerine cevap verilmektedir yılında 4982 sayılı Kanun kapsamında adet bilgi edinme başvurusu, 294 adet BİMER başvurusu ve 50 adet soru önergesine cevap verilmiştir. Yıllar itibarıyla Fona yöneltilen bilgi edinme başvuru adetleri Grafik 5 te yer almaktadır Bilgi Edinme Başvuruları Grafik 5: Bilgi edinme başvuruları 7. İç Denetim Bankacılık Kanunu nun 124'üncü maddesi uyarınca; TMSF nin iç denetimi TMSF tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. TMSF faaliyetlerinin gerektirdiği denetim hizmetlerini sağlamakla görevli Denetim Daire Başkanlığı 2013 yılı içerisinde; Fon şirketleri nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri, Fon nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri, Savcılık soruşturma izni incelemeleri, İç denetim faaliyetleri gerçekleştirmiştir. Fon şirketleri nezdindeki inceleme ve soruşturma faaliyetleri kapsamında; mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15/7-a ve 15/7-b maddeleri ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi uyarınca, Fona borçlu gruplardan Fon portföyüne alınan veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devrolan şirketler nezdinde inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Fon nezdindeki inceleme ve soruşturma çalışmaları kapsamında; TMSF çözümleme faaliyetlerinden kaynaklanan inceleme ve soruşturmalar ile idari ve personele yönelik inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Çözümlemeye yönelik inceleme ve soruşturmaların büyük bölümünü yönetim ve denetimleri Fona devredilen bankalar nezdinde gerçekleştirilen işlemler ve hisse devir sözleşmelerinden kaynaklanan incelemeler oluşturmaktadır. Savcılık izni verilip verilmemesi ile ilgili incelemeler kapsamında; Fon personeli ile Fonun yönetim ve denetiminde bulunan kuruluşlarda görevli diğer personel hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin olarak yürütülecek soruşturmalar için adli makamlarca Bankacılık Kanunu nun 127 nci maddesi uyarınca Fondan talep edilen soruşturma izinleriyle ilgili bildirimlere dayanak teşkil edecek incelemeler yapılarak raporlar düzenlenmiştir. 18

23 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 İç denetim faaliyetleri ile ilgili olarak ise İç Denetim Programı kapsamında yapılan çalışmalara devam edilmiştir. 8. Kurumsal Risk Yönetimi Kurumsal Risk Yönetimi kapsamında; kurumsal performans yönetim modeli ile entegre bir şekilde çalışacak ve Fonun stratejik düzeyde risklerini ölçümleyecek bir Kurumsal Risk Yönetim Modeli çalışması yapılmıştır. Bu model dahilinde, öncelikle Stratejik Risk Yönetimi Modeli oluşturulmuş olup bu model bir sonraki planlama dönemi olan döneminde uygulanmaya başlayacaktır. Şekil 6: Stratejik Risk Yönetim Modeli Stratejik Risk Yönetimi Modeli çerçevesinde risk sorumluları tarafından, stratejik hedefler kapsamında belirlenen stratejik proje ve faaliyetlere ilişkin risklerin tanımlanması, bu risklerin olasılık, etki ve önem düzeylerinin belirlenerek kontrol faaliyetlerinin geliştirilmesi çalışmaları yürütülmesi hedeflenmiş, böylelikle Fonun ilgili dönemine ilişkin olarak yıllık bazda performans gelişiminin yanı sıra stratejik risklerinin de izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanmasının sağlanması planlanmıştır. 9. Finansal Yönetim Fonun başlıca gelir kaynakları Bankacılık Kanunu nun 130 uncu maddesi ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Kaynakları İle Kaynakların Kullanımına Dair Yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir. Ayrıca Fon, Hazine Müsteşarlığı ndan izin almak kaydıyla piyasadan borçlanabilir. İhtiyaç hasıl olduğunda Fona ikrazen verilmek üzere Hazine Müsteşarlığınca özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmektedir. Fon, BDDK görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu Kararı ile bankalardan ileride doğacak prim yükümlülüklerine mahsuben bir önceki yılda ödedikleri sigorta primi toplamına kadar avans alabilmektedir. Olağanüstü hallerde, Fon kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda Fonun talebi üzerine TCMB tarafından Fona avans verilebilmektedir. 19

24 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Fon kendisine tahsis edilen kaynaklarını görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde, serbestçe kullanabilmektedir. Fon mevcudunun kullanılış usul ve esasları bahsi geçen Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Fon giderleri Fon kaynaklarından karşılanmaktadır. Şekil 7: Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı Bankacılık Kanunu ile TMSF ye yüklenen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi esnasında yapılacak giderlerin disipline edilebilmesi, kaynakların etkin bir şekilde kullanımının sağlanabilmesi ve gelecek yıllara yönelik tutarlı kararlar alınabilmesi, Fonun gelir ve giderlerinin bütçe disiplini altında takip edilmesini zorunlu kılmaktadır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 yılı Gider Bütçesi nin hazırlanmasında, tasarruf ilkelerinin yanı sıra, görevlerin aksatılmadan yürütülmesine imkan sağlayacak bir yapının oluşturulmasına özen gösterilmiştir yılı Gider Bütçesi ile öngörülen giderler Fonun mevduat sigortacılığına ilişkin faaliyet gelirlerinden karşılanmıştır. TMSF Teşkilat Yönetmeliği ile Fon Kuruluna verilen yetkiler çerçevesinde, Fonun ana stratejisi ile amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan 2013 yılı Gider Bütçesi Fon Kurulu Kararı ile uygulamaya konulmuştur yılı Gider Bütçesinde toplam 66,5 milyon TL ödenek öngörülmüş ve 59,88 milyon TL tutarında harcama gerçekleştirilmiştir. Harcamaların 36,47 milyon TL sini personel giderleri, 14,90 milyon TL sini mal ve hizmet alımları oluşturmaktadır. Söz konusu ödeneklerin ve harcamaların ana kalemler arasındaki dağılımı Tablo 2 de yer almaktadır. 20

25 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yılı Gider Bütçesi Ödeneklerinin ve Harcamalarının Dağılımı Ödenek Türü 2013 Toplam Ödeneği (TL) Gerçekleşme (TL) Gerçekleşme Oranı (%) Personel Giderleri ,55 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri ,18 Mal ve Hizmet Alım Giderleri ,08 Cari Transferler ,44 Sermaye Giderleri ,53 Toplam ,05 Tablo 2: Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı 10. Kurumsal Bilgi Yönetimi Fonun faaliyetlerine destek olmak, faaliyetleri hızlandırmak, kolaylaştırmak ve güvenliğini sağlamak amacı ile Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından kurulmuş olan kurum bilgi sistemleri alt yapısı yeni donanım ürünleri ve üst versiyon geçişleri ile güçlendirilmiştir. Bilgi sistemleri güvenlik ürünleri alınmış ve üst versiyona taşınarak güncellenmiştir. Gerekli yazılım ve donanım güncellemeleri ve ek geliştirmeler yapılarak bilgi sistemlerine entegre edilmiştir. Önceki yıllarda bilgi sistemlerine kazandırılmış olan yazılımların birbiri ile entegrasyonu ve bilgi alışverişini sağlayacak altyapının kurulması çalışmalarına devam edilerek Kurumsal Raporlama Projesi ile tüm verilere tek bir platformdan erişilmesine imkan sağlayacak yapının kurulmasına başlanmıştır. Felaket veya olağandışı durumlar olması durumunda Fonun çalışmalarının aksatmadan devam etmesine olanak sağlayacak olan Felaket Merkezi kurulmuştur. Elektronik Belge Yönetim Sistemi çalışmalarına başlanmış olup, analiz süreci tamamlanmıştır. Fon tarafından sigortalanmakta olan tasarruf mevduatına ait bilgilerin elektronik olarak alınabilmesi amacıyla bankalar ile çalışmalara başlanmıştır. Diğer taraftan, Kurum içi ve dışı kullanıcılara teknolojik destek sağlanarak e-devlet projesine uygun kurumsal bilgi yönetimi oluşturma çalışmalarına devam edilmiştir. Bu kapsamda kurumsal bilgi yönetimi, denetimi, güvenliği mekanizmaları kurularak ve sürekli olarak güncellemeler yapılarak kurumsal bilgi yönetim sistemleri geliştirilmeye devam edilmektedir. 11. Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama TMSF de kurumsal performans yönetimi ve stratejik planlama çalışmaları Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı nın kurulmasıyla birlikte, 2005 yılından bu yana tüm Fon birimlerinin aktif katılımlarıyla etkin ve koordineli bir şekilde yürütülmektedir. Stratejik planlama dönemleri üçer yıllık olup, her dönem için üst yönetim tarafından TMSF nin stratejik yönü tayin edilmekte, stratejik amaç ve hedefleri belirlenmektedir. Dönem sonlarında kurumsal performans değerlendirme toplantıları düzenlenmekte ve bu toplantılar aracılığı ile TMSF nin hem kurumsal hem de birim düzeyinde başarısı gözden geçirilerek ilgili dönem için değerlendirmeler yapılmaktadır yılında, bahsi geçen toplantılara, kurumsal bir kimlik kazandırılması amacıyla Strateji Zirvesi adı verilmiştir. 21

26 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Ayrıca, TMSF de uygulanacak kurumsal performans yönetim modeli tüm Fon birimlerinin görüş ve önerileri alınmak suretiyle Fon Kurulu nun onayı ile belirlenmektedir. Her stratejik planlama dönemi sonunda uygulanan kurumsal performans yönetim modeline ilişkin bir değerlendirme çalışması yapılmakta, kullanılan modelin güçlü ve zayıf yönleri belirlenerek bir sonraki dönemde uygulanacak model için geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmektedir Stratejik Planlama Dönemi TMSF nin dönemi vizyonu, ilkeleri, stratejik amaç ve hedefleri 2010 yılında gerçekleştirilen 4. Strateji Zirvesi nde belirlenmiştir. Zirvede tüm katılımcıların katkıları ile TMSF nin dönemine ilişkin vizyonu; gelecek yıllarda mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme konusundaki tecrübeleri ve uygulamaları ile hem ulusal hem de uluslararası platformlardaki sosyal paydaşları tarafından örnek alınan bir Kurum olması motivasyonu ile Mevduat Sigortacılığı ve Çözümleme Uygulamaları ile Örnek Bir Kurum Olmak şeklinde belirlenmiştir. Şekil 8: TMSF dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri 4. Strateji Zirvesi nde vizyonun yanısıra TMSF nin misyonu gözden geçirilmiş ve buna ilişkin ilkeler belirlenerek 3 stratejik amaç tanımlanmıştır. Bu amaçlar; Fonun Mevduat Sigortacılığı, Banka Çözümleme ve Kurumsal Gelişim faaliyetlerinin etkinliğini artırmaktır. Şekil 9: TMSF dönemi stratejik amaçları 22

27 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Misyon, vizyon, ilkeler, stratejik amaç ve hedefler belirlendikten sonra TMSF Dönemi Strateji Haritası oluşturulmuştur. Strateji Haritası, vizyondan yola çıkılarak belirlenen yılı stratejik hedeflerini gösteren, bir anlamda TMSF nin stratejik planının özet ve şematik gösterimi olup, TMSF Dönemi Strateji Haritası Şekil 10 da sunulmaktadır. Şekil 10: TMSF dönemi Strateji Haritası TMSF dönemi Strateji Haritası nın Fon Kurulu nun onayı ile yürürlüğe girmesinin ardından yıllık kurum ve birim gelişim planları hazırlanarak yürürlüğe girmiştir TMSF 2013 Yılı Kurumsal Performans Değerlendirmesi 2013 yılı boyunca TMSF nin faaliyet alanları kapsamında mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme uygulamalarının geliştirilmesinin yanısıra yönetim sistemlerinin de iyileştirilmesi amacıyla çeşitli proje ve faaliyetlerin yürütülmesi planlanmış ve planlanan proje ve faaliyetler hedeflenen takvime ve çıktı kalitesine uyumlu sonuç verecek şekilde sonuçlandırılmıştır. Bunun sonucunda, TMSF nin genel kurumsal performans düzeyi hedeflenen düzeyle uyumlu olarak başarılı bir seviyede gerçekleşmiştir. Kurumsal Gelişim Planı nın (KGP) etrafında yapılandırıldığı 3 stratejik amaç bazında özet bir değerlendirme yapıldığı zaman her 3 amaç kapsamında da süreçlerin ve yönetim sistemlerinin etkinliğini artırıcı çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Yürütülen bu çalışmaların neticesinde 2013 yılı KGP performans gerçekleşmeleri (Şekil- 11) ve notlama aralıkları (Şekil-12) aşağıdaki çizelgelerde gösterilmektedir. 23

28 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu KURUM PERFORMANS NOTU Stratejik Hedefler (H) MEVDUAT SİGORTACILIĞI TMSF 2013 YILI KURUMSAL GELİŞİM PLANI PERFORMANS ÇİZELGESİ ( tarihi itibarıyla) H.1. Kamuoyunun Güvenini ve Farkındalığını Artırmak A (90 puan) Performans Notu A H.2. Dünya daki En İyi Uygulayıcılar ve Yol Göstericiler Arasında Olmak A+ BANKA ÇÖZÜMLEME H.3. Çözümlemeye Hazırlık ve Çözümleme Süreçlerini Geliştirmek A+ H.4. Çözümleme Gelir ve Giderlerini Optimize Etmek A KURUMSAL GELİŞİM H.5. Kurumsal Yönetim Sistemi Uygulamalarını Geliştirmek H.6. Finansal Yönetim Uygulamalarını Etkinleştirmek H.7. Çalışan Yetkinliklerini ve Motivasyonu Artırmak A A A H.8. Kurumiçi /Kurumdışı İletişim ve İşbirliğini Geliştirmek A+ Şekil 11: TMSF 2013 yılı Kurumsal Gelişim Planı KGP NOTLAMA ÇİZELGESİ Notlar Not Açıklaması Notlama Aralıkları A+ Çok Başarılı (95 ve üzeri) A Başarılı (80-94) B Orta (65-79) C Zayıf (50-64) D Çok Zayıf (50 nin altı) Şekil 12: TMSF 2013 yılı KGP notlama çizelgesi Mevduat Sigortacılığı Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; mevduat sigortacılığı uygulamalarının iyileştirilmesi amacıyla Sigortalı Mevduatın İzlenmesi Projesi yürütülmüş, Risk İzleme Sistemi güncellenerek, sigorta prim tarifesi gözden geçirilmiştir. Mevduat sigorta tutarı gözden geçirilerek sigorta tutarı TL den TL ye çıkarılmıştır. Ayrıca, sigorta kapsamının genişletilerek ticari mevduatların da kapsama dahil edilmesine ilişkin çeşitli çalışmalar yürütülmüştür. 24

29 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Banka Çözümleme Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; çözümlemeye hazırlık ve sonrasındaki süreçlerin geliştirilmesi amacıyla otomasyonun sağlanmasına ve uygulamalara ilişkin mevzuat altyapısının güçlendirilmesine yönelik çeşitli proje ve faaliyetler başarı ile yürütülmüştür. Kurumsal Gelişim Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; özellikle finansal yönetim uygulamalarının otomasyonunun geliştirilmesi amacıyla çeşitli çalışmalar yürütülmüş, çalışanların kişisel gelişimlerine katkıda bulunmak ve yetkinliklerini artırmak amacıyla belirli periyotlarda ekonomi bültenleri, makale ve araştırmalar hazırlanmış ve yayımlanmış, TMSF Gelişim Konferansları gerçekleştirilmiş, sosyal sorumluluk projelerine katılım sağlanmıştır. Fonun uluslararası arenadaki etkinliğinin artırılması amacıyla, mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme uygulamalarına ilişkin tecrübeleri çeşitli platformlarda ilgililer ile paylaşılmış, ayrıca özel bilgi edinme ziyaret talepleri karşılanmıştır Mayıs 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri için Temel Prensiplere Uyumun Değerlendirilmesi konulu Bölgesel Çalıştay ile TMSF nin ve Türk Mevduat Sigorta Sistemi nin IADI Temel Prensipleri ne uyum düzeyi tartışılarak sonuçlar raporlanmıştır. TMSF nin mali performansı mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetleri olarak iki ana bölümde incelenmekte olup 2013 yılı için öngörülen finansal hedefler ve gerçekleşme rakamları ile 2014 yılı için öngörülen hedefler Tablo 3 ve 4 te yer almaktadır. Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri 2013 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) Yılı İtibarıyla 2014 Yılı Performans Gerçekleşme Kümülatif Performans Gerçekleşme Hedefi Oranı (%) Gerçekleşme Hedefi Rezerv (dönem başı) Mevduat Sigortacılığı Faaliyet Gelirleri , Finansal Gelirler (faiz vb.) , Bütçe Giderleri , Çözümleme Faaliyetlerine Aktarılan Evalüasyon ve Değerleme Farkı , Rezerv (dönem sonu) , Tablo 3: Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2013 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri 1.Tabloda yer alan rakamlar Fonun kuruluşundan itibaren nakit olarak ve Devlet Borçlanma Senetleri (DBS) ile gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas alınarak hesaplanmıştır. 2.Mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri; sigorta primleri, zamanaşımı gelirleri, idari para cezaları vb. kalemlerden oluşmaktadır. 3.Mevduat sigortacılığı rezervinin Kira Sertifikası ve DBS lerde değerlendirilen kısmı milyon USD olup Kira Sertifikası ve DBS lere ilişkin faiz ve değerleme farkı 140 milyon USD dir. Bu tutar dikkate alındığında rezerv milyon USD ye ( milyon TL) ulaşmaktadır. 4. Tabloda yer alan rakamların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir. 25

30 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu TMSF, 2013 yılı içerisinde gerçekleştirdiği mevduat sigortacılığı faaliyetleri sonucunda 2012 yılı sonu itibarıyla milyon USD olan mevduat sigortacılığı rezerv tutarını 2013 yılı sonunda milyon USD ye ulaştırmayı hedeflemiştir tarihi itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervi milyon USD olarak gerçekleşmiştir yılında mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri toplamı 818 milyon USD olup bu tutarın 717,55 milyon USD sini sigorta prim tahsilatı, 86,97 milyon USD sini zamanaşımı gelirleri, 14,37 milyon USD sini ise hisse devir payı, idari para cezaları ile banka iflas masalarından tahsil olunan tutarlar oluşturmuştur. Mevduat sigortacılığı rezervinin değerlendirilmesi ile 467 milyon USD finansal gelir sağlanmıştır. Çözümleme Faaliyetleri 2013 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) 1 Performans Hedefi Yılı Gerçekleşme Gerçekleşme Oranı (%) İtibarıyla Kümülatif Gerçekleşme 2014 Yılı Performans Hedefi Rezerv (dönem başı) Çözümleme Gelirleri , Borçlanma Mevduat Sigortacılığı Gelirlerinden Aktarılan Finansal Gelirler (faiz vb.) , Çözümleme Giderleri , Hazine ye Ödemeler , TCMB Avans Ödemeleri Diğer Kurum/Kuruluş Ödemeleri Evalüasyon ve Değerleme Farkı , Rezerv (dönem sonu) , Tablo 4: Çözümleme faaliyetleri 2013 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri 1. Tabloda yer alan tutarlar TMSF nin nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve işlem tarihinde geçerli kurlar esas alınarak hesaplanmıştır sayılı Kanun kapsamında Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen TMSF nin Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar gereğince TMSF tarafından 3 ayda bir hazırlanan nakit projeksiyon tutarları performans hedefi olarak esas alınmıştır. 3. Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan düşülmemiştir. 4. Borçlanma tutarının milyon USD lik kısmı TCMB den kullanılan avanstır. 5. Tabloda yer alan tutarların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir. 6. Söz konusu tutarın 253 milyon USD lik kısmı sıra cetvelleri oluşturulması çalışmaları süren tahsilatlar ile yasal işlemleri devam eden tahsilatların izlendiği bloke hesaplardan oluşmaktadır. Bakiye tutar ise TMSF nin Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar gereği çözümleme faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesini teminen Fonda tutulan 100 milyon USD tutarındaki ihtiyati rezervin haricindeki rezerv tutarının 20 milyon USD ye ulaşması halinde Hazine ye aktarılabilecektir yılında Fon, 654 milyon USD tutarında çözümleme geliri, çözümleme faaliyetlerine ilişkin rezervin değerlemesinden ise 16 milyon USD tutarında finansal gelir elde etmiştir. 26

31 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Stratejik Planlama Dönemi 2013 yılı sonu itibarıyla TMSF nin üçüncü planlama dönemi kapanmış ve dönemini kapsayacak yeni planlama dönemine geçilmiştir. Bu kapsamda, her dönem sonunda olduğu gibi bu dönem sonunda da TMSF nin yeni döneme ilişkin vizyonu ve stratejik hedeflerini belirlemek üzere TMSF üst yönetiminin katılımları ile 14 Aralık 2013 tarihinde 6. Strateji Zirvesi gerçekleştirilmiştir. Resim 1: TMSF 6. Strateji Zirvesi Yapılan zirvede TMSF nin Dönemi için vizyonu Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak şeklinde belirlenirken, TMSF nin vizyon, ilke, stratejik amaç ve hedeflerini içeren TMSF Dönemi Strateji Haritası oluşturulmuştur. Şekil 13: TMSF dönemi Strateji Haritası 27

32 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 28

33 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 II MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ 29

34 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 II-MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ 1-Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar 2- Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti 3- Risk Esaslı Prim Sistemi 4- Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci 5- Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler 6- Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri 7- Uluslararası Mevduat Sigortacılığı Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler 8- Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler 9- Diğer Uluslararası Faaliyetler 30

35 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar Ekonomik ve finansal alandaki önemli gelişmelerin çok fazla ve hızlı olduğu bir dönemden geçilmektedir. Gelişmelerin çok fazla ve hızlı olmasında, son yıllarda içinde bulunulan kriz koşullarının yanında, ülkelerin ekonomik ve finansal sistemlerinin birbirlerine olan entegrasyonunun artmış olması da etkili olmaktadır. Sorunların küresel bir boyut kazanması, çözümlerinin de küresel boyutta ve ülkeler arası anlaşma ve işbirliği ile çözümlenmesini gerekli kılmaktadır. Küresel ekonomik krizin oluşumundaki etkisi de dikkate alınarak, finansal sistemin kriz tohumları ekmeden ekonomiye nasıl katkı sağlayabileceğine yönelik arayışlar hızlanmıştır. Başta bankacılık sektörü olmak üzere, finansal sistemin sağlıklı bir şekilde işlemesi için gerekli olan koşullar gözden geçirilerek finansal düzenlemeler, kamusal denetim ve kriz yönetimi gibi konularda birçok çalışma başlatılmış durumdadır. Çalışmaların büyük bir bölümünün merkezinde olan Finansal İstikrar Kurulu'nun (FSB) yoğun iş programı, bu çalışmaların boyutu hakkında ipuçları vermektedir. Finansal istikrarın sağlanıp korunmasında ve krizlerin çözümlenmesinde önemli rolü olan mevduat sigortacılığı da bu gelişmelerden payını almıştır. Küresel kriz sırasında kritik görevler yüklenen mevduat sigorta sistemlerinin önemi tüm dünyada daha güçlü bir şekilde anlaşılmıştır. Nitekim, Uluslararası Mevduat Sigortacılığı Birliği (IADI) ve Basel Bankacılık Denetim Komitesi (BCBS) tarafından "Etkin Mevduat Sigortacılığı için Temel Prensipler in (Temel Prensipler) belirlenmesi ve bu Temel Prensipler in FSB'nin temel standartlarından biri olarak kabul edilmesi konuya verilen önemin bir göstergesidir. Temel Prensipler in ülkeler tarafından iyi anlaşılmasının ve uygulamalarında bir rehber olarak dikkate alınmasının finansal istikrarın sağlanması bakımından büyük önemi bulunmaktadır. Ülkemiz de konuya verdiği önemi Mayıs ayı içerisinde İstanbul da gerçekleştirilen bir çalıştayla göstermiştir. Söz konusu çalıştay Kurumumuz ve IADI Eğitim ve Konferans Komitesi öncülüğünde gerçekleştirilmiş olup, çalıştayda ülkemizin mevduat sigorta sisteminin Temel Prensipler e uyumu değerlendirilmiş ve sistemimizin Temel Prensipler e daha uyumlu hale getirilmesine yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanındaki uygulamalarıyla Türkiye finansal tarihinin önemli kurumları arasında gösterilen TMSF, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması ve finansal istikrarın sağlanması amaçları kapsamında yürüttüğü diğer çalışmaları 2013 yılında da sürdürmüştür. Bu kapsamda, uluslararası uygulamalar, enflasyon oranı, ekonomik büyüme oranı, kişi başına tasarruf mevduatı tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı gibi ekonomik ve finansal kriterler dikkate alınarak yapılan değerlendirmeler sonucunda; Türkiye'de yaklaşık 9 yıldır uygulanmakta olunan sigortaya tabi mevduat ve katılım fonu tutarı güncellenmiş ve 50 bin TL tutarındaki mevduat sigortası limit tutarı tarihinde 100 bin TL'ye yükseltilmiştir. Bu durum, bankacılığa olan güven artışı ile birlikte mevduat artışını da beraberinde getirmiş ve mevduatların bankalar arasında dengeli dağılmasını sağlamıştır. Uluslararası yatırım eğilimlerinin Türkiye üzerinde yoğunlaştığı, dünyanın çeşitli ülkelerinden sermaye gruplarının Türkiye'de bankacılık için lisans başvurusu yaptığı bir dönemde bu limit artışının finansal piyasalara olumlu yansımaları olmuştur. Yapılan bu değişiklikler mevduat sigorta sistemimizin etkinliğini ve temel prensiplere uyum düzeyini de artırmıştır. 31

36 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Mevduat sigortacılığı uygulamaları ve çözümleme faaliyetleri ile önemli bilgi ve tecrübelere sahip TMSF, bu bilgi ve tecrübelerini birçok mevduat sigorta kurumu ile paylaşmış, aynı zamanda uluslararası alanda bankacılık ve mevduat sigortacılığına ilişkin gelişmeleri de yakından takip etmiştir yılı içerisinde gerçekleştirilen söz konusu faaliyetler önümüzdeki dönemde de gerçekleştirilmeye devam edecektir. 2. Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti TMSF nin kuruluş yılı olan 1983 ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarına ilişkin kapsam ve tutar uygulamaları da günün gereklilikleri göz önünde bulundurularak çeşitli değişikliklere uğramıştır (Ek:2). Mevduat sigorta kapsamı ve limiti tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer taraftan sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları için uygulanmakta olan 50 bin TL tutarındaki sigorta limiti en son 5 Temmuz 2004 tarihinde belirlenmiş olup, söz konusu limitte 2013 yılına kadar herhangi bir değişiklik gerçekleştirilmemiştir. Bu kapsamda, son 9 yıllık birikimli enflasyon oranı ile kişi başına tasarruf mevduatı tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı gibi ekonomik ve finansal kriterler dikkate alınarak yapılan değerlendirmeler neticesinde Türkiye de yaklaşık 9 yıldır uygulanmakta olan 50 bin TL lik sigorta limit tutarının güncellenmesinin sistemin etkinliği bakımından faydalı olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çerçevede, Resmi Gazete'nin tarih ve sayısında yayımlanan "Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları İle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik" ile, Türkiye de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu olmayan Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının anapara ve ferîleri 100 bin Türk Lirası na kadar sigorta kapsamında bulunacaktır. (Şekil 14). Türkiye'de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde; Gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu olmayan Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının Anapara ve ferîleri 100 bin Türk Lirası na kadar sigorta kapsamındadır. Şekil 14: Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı Söz konusu Yönetmelik ile; kredi kuruluşlarının yurtdışı şubelerinde açılan mevduat ve katılım fonlarının, kıyı bankacılığı faaliyeti gösteren kredi kuruluşları nezdinde açılan mevduatlar ve katılım fonlarının ve kredi kuruluşlarının tahakkuk ettirdikleri aşırı faizlerin sigorta kapsamı dışında olduğu hüküm altına alınmıştır. Kredi kuruluşları nezdindeki sigorta kapsamı dışında kalan tasarruf mevduatı ve katılım fonları ise, Bankacılık Kanunu nun 64 üncü maddesinde sayılmaktadır. Buna göre; 32

37 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 İlgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ile bunların ana, baba, eş ve velayeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, İlgili kredi kuruluşunun yönetim veya müdürler kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları ile bunların ana, baba, eş ve velâyeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 282 nci maddesindeki suçtan kaynaklanan malvarlığı değerleri kapsamına giren mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenen diğer mevduat, katılım fonu ve hesaplar sigorta kapsamı dışındadır. 3. Risk Esaslı Prim Sistemi Kredi kuruluşlarının ödeyecekleri sigorta prim tutarlarının hesaplanması ve tahsili işlemleri halihazırda, Bankacılık Kanunu ile Fona verilen yetki kapsamında düzenlenen ve tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik hükümlerine tabidir. Sigorta primleri, tarihinde yapılan değişiklikle, 2009 yılı başından itibaren yeni risk esaslı sigorta prim tarifesi çerçevesinde hesaplanmaya başlanmıştır. Risk esaslı sigorta prim tarifesi son halini tarihinde yapılan değişiklikle almıştır. Risk Kriterleri Eşik Değerler Puan 1 Sermaye Yeterliliği 25 Sermaye Yeterlilik Oranı 20 - Konsolide % I. Grup 20 - Solo % II. Grup 13 - Ana sermaye % 8-14 III. Grup 0 Varlık Sermaye Çarpanı Aktif Kalitesi 20 Grup Kredileri Oranı % Takipteki Krediler Oranı % Nakdi Kredi Yoğunluk Oranı % Büyüme Oranı % Karlılık 10 Karlılık Oranı % Etkinlik Oranı % Likidite 10 Mevduatın/Katılım Fonunun Ortalama Vadesi (Gün) Sigortalı Mevduat Oranı % Diğer Risk Faktörleri 35 BDDK nın Derecelendirme Notu Diğer Bilgiler TOPLAM 100 Tablo 5: Risk faktörleri ve puanları Tarifeye göre prim tutarları, kredi kuruluşlarının her yıl Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayları sonu itibarıyla düzenledikleri mali tabloları esas alınarak hesaplanan sigortalı mevduat/katılım fonları ile sigorta prim oranlarının çarpılması suretiyle belirlenmektedir. Kredi kuruluşları sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, karlılık, likidite ve diğer risk faktörleri olarak 33

38 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu belirlenen beş bölüm altında yer alan toplam 14 adet risk faktörü üzerinden değerlendirilmekte olup her bir bölüm için belirlenmiş olan eşik değerlere göre en düşük 0 ve en yüksek 100 değer aralığında toplam puan almaktadırlar. Yapılacak hesaplamalar sonucunda, toplam puanlarına göre A, B, C, ve D şeklindeki dört prim kategorisinden birisine dahil olan kredi kuruluşları için ilgili prim kategorisine karşılık gelen prim oranları esas alınmaktadır. Prim kategorileri ve prim oranları Tablo 6 da sunulmaktadır. Toplam Puan Prim Kategorisi Prim Oranı (Onbinde) 80 A ve < 80 B ve < 65 C 15 < 50 D 19 Tablo 6: Prim kategorileri ve prim oranları Tabloda yer alan prim oranlarına büyüklük faktörü milyon TL ve üzeri olan kredi kuruluşları için onbinde 2, büyüklük faktörü milyon TL (dahil) ile milyon TL arasında olan kredi kuruluşları için onbinde 1 prim oranı ilave edilerek sigorta prim oranı belirlenir. Büyüklük faktörü; kredi kuruluşunun bilançosundaki aktif, gayrinakdi kredi ve yükümlülükler ile taahhütlerin (cayılabilir taahhütler hariç) toplamından oluşur. Söz konusu tutarlar her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yıl sonu itibarıyla hesaplanan üretici fiyatları genel endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışı oranında artırılır. 4. Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci Kredi kuruluşlarınca ödenmekte olan sigorta primlerinin ödeme sürecinin denetimi ve tutarların doğrulanması BDDK ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde gerçekleştirilmektedir. Kredi kuruluşları finansal göstergelerini BDDK tarafından kurulan Bankacılık Veri Transfer Sistemi ne (BVTS) girmektedirler. Diğer yandan, sigorta prim tarifesindeki risk faktörlerine ilişkin değerleri ve sigorta prim matrahını içeren sigorta prim cetvelini ilgili dönemi izleyen 45 inci günün sonuna kadar TMSF ye göndermektedirler. Kredi kuruluşunca hazırlanarak TMSF ye gönderilen sigorta prim cetvelindeki değerlerin doğruluğu, BDDK ile TMSF arasında yapılan bilgi paylaşımı ve işbirliği protokolü çerçevesinde TMSF nin de kullanımına açılan BVTS üzerinden teyit edilmekte ve ilgili kredi kuruluşuna prim oranı ve ödeyeceği prim tutarı TMSF tarafından bildirilmektedir. Kredi kuruluşları, bildirilen tutarı ilgili dönemi izleyen ikinci ayın son işgününe kadar TCMB nezdindeki Fon hesaplarına yatırmaktadır. Gerek ödemeye kadar geçen sürede, gerekse ödemeden sonraki dönemde kredi kuruluşlarının ödeyecekleri prim tutarlarını etkileyecek değişiklikler, TMSF tarafından BVTS üzerinden devamlı surette takip edilmektedir. 34

39 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Şekil 15: Prim tahsil ve denetim süreci BDDK tarafından ilgili kredi kuruluşunda yapılan denetimler sonucunda primin sistemsel hata nedeniyle eksik ya da fazla yatırıldığının tespiti halinde, gerekli sistemsel iyileştirmelerin yapılması hususunda ilgili kredi kuruluşu yönlendirilmekte, Fon tarafından da ilave tahsilat ya da iade/mahsup işlemleri gerçekleştirilmektedir. 5. Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler Bankacılık sektöründe Aralık 2013 itibarıyla 32 mevduat bankası ile 4 katılım bankası faaliyet göstermekte olup bu bankaların toplam aktif büyüklüğü 1.732,4 milyar TL dir. Bu kredi kuruluşları nezdindeki mevduat ve katılım fonu tutarı 2013 yılı sonu itibarıyla bir önceki yıla göre %22,5 artış göstererek 945,8 milyar TL ye ulaşmış ve toplam aktifin %55 ini oluşturmuştur. Sigorta kapsamında olan tutarlar da 2012 yılı Aralık ayına göre %47,8 artış göstererek 262,6 milyar TL ye yükselmiş olup, toplam mevduat ve katılım fonunun %27,8 i sigorta kapsamındadır. 1 1 Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik te yapılan ve tarih, sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklik ile sigortaya tabi tasarruf mevduatı ve katılım fonlarının tutarı 50 bin TL den 100 bin TL ye yükseltilmiştir. 35

40 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu milyar TL Toplam ve Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları Toplam Mevduat ve Katılım Fonu Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonu (sağ eksen) milyar TL Grafik 6: Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları * Döviz cinsinden sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının TL karşılıklarının hesaplanmasında, yıl sonları itibarıyla geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. ** Sigorta kapsamındaki tutarlara 2005 yılı öncesinde katılım fonları dahil değildir yılı sonu itibarıyla mevduat ve katılım bankalarında sıfır bakiyeli hesaplar hariç 61,6 milyon adet gerçek ve tüzel kişinin mevduat ve katılım fonu hesabı bulunmaktadır. Toplam Mudi Sayısı Sigorta Kapsamındaki Mudi Sayısı Mevduat Bankaları Katılım Bankaları Toplam Tablo 7: Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları * Birden fazla bankada hesabı bulunan mevduat ve katılım fonu sahipleri her bir bankada ayrı ayrı dikkate alınmaktadır. Diğer taraftan, mevduat bankalarında 2013 yılı sonu itibarıyla mudilerin %98,3 ünün TL aralığında mevduatı bulunmaktadır. Mudilerin adedinin TL aralığında mevduatı bulunmakta olup, bu tutar toplam mevduatın %26,6 sına tekabül etmektedir adet mudiye ait TL den büyük mevduatın payı ise %52,4 seviyesindedir. 36

41 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 %100 Toplam Mevduat Tutarı ve Mudi Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı %90,8 %80 %60 %52,4 %40 %20 %0 %11,2 %15,3 %9,7 %3,9 %6,0 %7,5 %1,5 %1,1 %0,5 %0, bin TL bin TL binTL bin TL bin TL >1.000 bin TL Toplam mevduat içindeki payı Toplam mudi sayısı (net) içindeki payı Grafik 7: Toplam mevduat ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı Katılım bankalarında ise, 2013 yılı sonu itibarıyla hesap sahiplerinin %97,7 sinin TL aralığında katılım fonu bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı toplam katılım fonunun %31,2 sini oluşturmaktadır. Hesap sahiplerinin %2,20 sine ait olan TL aralığındaki fonlar ise toplam katılım fonunun %33,3 üne tekabül etmektedir TL den büyük fonların payı ise %35,5 seviyesindedir. %100 %80 %85,0 Toplam Katılım Fonu Tutarı ve Katılım Fonu Sahipleri Sayısının Dilimler İtibarıyla Dağılımı %60 %40 %35,5 %20 %0 %15,6 %14,7 %18,6 %10,3 %10,6 %5,0 %2,4 %1,5 %0,7 %0, bin TL bin TL bin TL bin TL bin TL >1.000 bin TL Toplam katılım fonu içindeki payı Toplam katılım fonu sahibi sayısı (net) içindeki payı Grafik 8: Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı Sigorta kapsamındaki mevduat ve katılım fonlarının Türk Lirası ve döviz olarak dağılımına bakıldığında, Türk Lirası cinsinden sigortalı mevduat ve katılım fonlarının toplam içindeki payının 2013 yılı sonunda %74,4 düzeyinde bulunduğu görülmektedir yılında yurt içi yerleşik kişilere ait mevduat ve katılım fonları 891 milyar TL ye ulaşırken yurt dışı yerleşiklerde toplam mevduat ve katılım fonu 54,8 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 37

42 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 6. Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri Finansal Güvenlik Ağı nı oluşturan kurum ve kuruluşlar ilgili Kanunlar çerçevesinde oluşturulan çalışma platformları aracılığıyla işbirliği ve bilgi paylaşımında bulunmaktadırlar. Bu platformlardan ilki; sistemik riskin, Finansal Güvenlik Ağı üyesi kurumlar tarafından müştereken tespiti ve alınacak önlemlerin belirlenmesine yönelik tarih ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un ek 4 üncü maddesine istinaden oluşturulan Finansal İstikrar Komitesi dir tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu nun 145 inci maddesi gereğince tarih ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun un ek 4 üncü maddesi; Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun Finansal İstikrar Komitesi tarafından tespiti hâlinde, alınacak tedbirleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olup, ilgili bütün kurum ve kuruluşlar belirlenen bu tedbirleri derhâl uygulamakla yetkili ve sorumludur. olarak düzenlenmiştir. 2 Kurumlar arası iletişim ve işbirliğine yönelik bir diğer düzenleme, Bankacılık Kanunu nun 98 inci maddesiyle getirilmiştir. Buna göre; BDDK, Hazine Müsteşarlığı, DPT, TMSF ve TCMB kendi görev alanlarındaki konularda karşılıklı mütalaa ve bilgi alışverişinde bulunmakta olup BDDK, TCMB ve TMSF veri tabanlarında yer alan bilgiler gizlilik hükümleri çerçevesinde paylaşılmaktadır. Yine Bankacılık Kanunu nun 99 uncu maddesiyle, BDDK, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TCMB, SPK, TMSF, Rekabet Kurulu, DPT, IAB, BİST, VOB ve kuruluş birlikleri temsilciliklerinin katılımıyla Finansal Sektör Komisyonu oluşturulmuştur. Komisyon, finansal piyasalardaki güven ve istikrar ile gelişmeyi temin etmek üzere, bilgi alışverişini, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ortak politika önerilerinde bulunmak ve finans sektörünün geleceğini ilgilendiren konularda görüş bildirmek üzere yılda en az iki kez toplanmaktadır. Bankacılık Kanunu nda yer alan bir diğer platform ise 100'üncü madde hükmü gereğince oluşturulan ve bankacılık sisteminin genel durumu, kredi kuruluşlarının denetimleri sonucunda alınacak önlemler ve risk esaslı sigorta priminin hesaplanmasında kullanılmak üzere kredi kuruluşları hakkında gerekli bilgilerin paylaşılması konularında işbirliği yapmakla görevli Eşgüdüm Komitesi dir. BDDK Başkan ve Başkan Yardımcıları ile TMSF Başkan ve Başkan Yardımcılarını bir araya getiren Eşgüdüm Komitesi, en az üç ayda bir toplanmaktadır. Bankacılık sektörünün ve kredi kuruluşlarının risklerinin izlenmesi suretiyle Fonun mevduat sigortacılığından kaynaklanan risklerinin ölçülmesi ve yönetilmesi ile mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi sürecinde, finansal güvenlik ağını oluşturan diğer kurum ve kuruluşlarla yapılacak bilgi paylaşımı ve işbirliği önem kazanmaktadır. Bu kapsamda, Eşgüdüm Komitesi ve Finansal Sektör Komisyonu çalışmalarına TMSF tarafından etkin olarak katılım sağlanmaktadır. 2 Aynı zamanda, tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu nun 145 inci maddesi gereğince 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun sistemik riskle ilgili 72 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. 38

43 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Bu kapsamda, 2013 yılı içerisinde Eşgüdüm Komitesi dört kez ve Finansal Sektör Komisyonu iki kez toplanmıştır. Diğer yandan, Finansal İstikrar Komitesi nin 2013 yılı çalışmaları kapsamında yapılan tüm toplantılarına TMSF tarafından katılım sağlanmıştır. 7. Uluslararası Mevduat Sigortacılığı Birliği (IADI) İle İlgili Faaliyetler IADI, tarihinde rehberliği ve uluslararası işbirliğini teşvik ederek mevduat sigortacılığı verimliliğini artırabilmek için kurulmuştur. TMSF, halihazırda toplam 73 üyesi olan IADI nin kurucu üyeleri arasında yer almaktadır. IADI, mevduat sigorta sistemi kurmayı veya mevcut sistemini değiştirmeyi düşünen ülkelere rehberlik yapmak ve uluslararası düzeyde kabul görecek mevduat sigortacılığına ilişkin temel prensipleri belirlemek amacıyla, BIS-Basel Bankacılık Denetleme Komitesi ile birlikte Haziran 2008 de ortak bir çalışma grubu oluşturmuştur. Grup, çalışmalarını Haziran 2009 da tamamlayarak 18 temel prensibi içeren Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler dokümanını yayımlamıştır. IADI ayrıca Temmuz 2009 da, mevduat sigorta kurumlarının kendi durum değerlendirmeleri, mevduat sigorta sistemlerinin Finansal Sektör Değerlendirme Programı (FSAP), IMF ve Dünya Bankası tarafından yapılan değerlendirmeler ile özel kurumlarca yürütülen gözden geçirmelerde ve muadil kurumlarca gerçekleştirilen incelemelerde kullanılmak üzere Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler e uyum kriterlerini içeren Temel Prensipler Metodolojisi ni hazırlama çalışmalarına başlamıştır. Çalışmalar Aralık 2010 da tamamlanmış olup Temel Prensipler Metodolojisi dökümanı yayımlanmıştır. Bunlara ek olarak IADI Temel Prensipler Metodolojisi ni esas alarak Etkin Mevduat Sistemleri için Temel Prensipler e uyumun değerlendirilmesi konusunda uzmanlar oluşturmak üzere uygulama amaçlı seminerler düzenlemektedir ve bu amaçla bir Değerlendirme El Kitabı da oluşturmuştur. IADI, 2013 yılı başında Etkin Mevduat Sistemleri için Temel Prensipler e uyumun değerlendirilmesi çalışmalarından elde ettiği veriler doğrultusunda Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler ve Temel Prensipler Metodolojisi çalışmalarını gözden geçirmeye ve yenilemeye karar vermiş ve bu kapsamda IADI içerisinde bir çalışma grubu oluşturmuştur. Bu çalışma grubu IMF, Dünya Bankası, Avrupa Birliği, Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI), Basel Bankacılık Denetleme Komitesi, Finansal İstikrar Kurulu (FSB) ile de birlikte çalışarak yeni çalışmayı oluşturmaktadır. Buna ek olarak IADI, 2013 yılının sonunda, sadece İslami bankacılık için Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler ve Temel Prensipler Metodolojisi oluşturma çalışmalarını başlatmıştır. Çalışmalar IADI nın İslami bankacılık alt çalışma grubu tarafından yürütülmektedir. TMSF nin Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel Prensipler e uyum düzeyinin arttırılması, uluslararası standartlarda hizmet veren etkin bir mevduat sigorta sistemi kurulabilmesi bakımından büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda TMSF, 6-10 Mayıs 2013 tarihleri arasında IADI Eğitim ve Konferans Komitesi tarafından düzenlenen Orta Doğu Kuzey Afrika Bölgesel Komitesi Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri için Temel Prensipler e Uyumun Değerlendirilmesi konulu çalışma toplantısına ev sahipliği yapmış ve bu toplantıda Kurumumuzun uyum düzeyi değerlendirilmiştir. Bu çalışma sonucunda, Türkiye de mevduat 39

44 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu sigorta sisteminin Etkin Mevduat Sigortacılığı İçin Temel Prensiplerin birçoğuna tam uyumlu olduğu belirlenmiş olup, uyum düzeyinin artırılması gereken konularla ilgili olarak diğer finansal güvenlik ağı kuruluşları ile koordineli çalışmalar yürütülmeye başlanmıştır. TMSF 2013 yılında da IADI etkinliklerine aktif katılım göstermiş, halihazırda üyesi bulunduğu Avrupa Bölgesel Komitesi ve Orta Doğu-Kuzey Afrika Bölgesel Komitesi nin yanısıra Eylül ayında Avrasya Bölgesel Komitesi ne de üye olmuştur. Ayrıca, IADI ile Arjantin Mevduat Sigorta Kurumu işbirliği ile Kasım 2013 tarihlerinde Arjantin in Buenos Aires şehrinde "Finansal Reform Sahasında Gezinti (Navigating through the Financial Reform Landscape)" konulu bir konferans ile IADI nin Bölgesel ve Daimi Komite Toplantıları, 40. İcra Kurulu Toplantısı ve 12 nci Yıllık Genel Kurul Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Genel Kurul Toplantısı nda İcra Kurulu Üyeliği seçimleri gerçekleşmiş ve bu seçimlerde TMSF Başkanı Sn. Şakir Ercan GÜL 3 yıl süre ile görev yapmak üzere bir kez daha IADI İcra Kurulu üyeliğine seçilmiştir. Resim 2 : IADI 12. Yıllık Genel Kurul 40

45 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) İle İlgili Faaliyetler TMSF nin Eylül 2005 te üye olduğu EFDI, Avrupa da mevduat sigortacılığı alanında işbirliğini destekleyerek finansal sistemin istikrarına katkıda bulunmak ve müşterek menfaatler ile ilgi alanlarına yönelik bilgi paylaşımında bulunmak üzere, 2002 yılında Viyana da kurulan gönüllü bir organizasyondur. EFDI nin çalışmaları arasında AB Direktifleri nin uygulanmasına katkıda bulunmak ve direktiflerde yapılması gerekli görülen değişiklikleri tartışmak da yer almaktadır. EFDI nin 44 ülkeden 57 üyesi bulunmaktadır. Avrupa Birliği (AB) çalışmalarında mevduat sigortacılığının önem kazanması ile birlikte EFDI nin AB ile gerçekleştirdiği çalışmalar artmıştır. AB de mevduat sigorta sistemlerinin uyum ve etkinliklerinin arttırılmasına yönelik çalışmalar devam etmekte olup ilgili direktiflerin hazırlanmasında, uygulanmasında ve geliştirilmesinde EFDI etkin olarak faaliyet göstermektedir. TMSF, bu çalışmaları takip etmekte, talep edildiğinde deneyimlerini paylaşmakta ve EFDI tarafından düzenlenen ilgili çalışmalara katılım sağlamaktadır. 9. Diğer Uluslararası Faaliyetler TMSF, yurt içindeki çalışmalarının yanı sıra uluslararası arenada da, mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme konularında işbirliği ve bilgi paylaşımının artırılmasında, ayrıca bu konularda uluslararası standartların belirlenmesinde aktif bir rol üstlenmektedir. Global krizle mücadele eden gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülke, TMSF nin banka çözümleme ve geri kazanım tecrübesinden yararlanmak üzere TMSF yi ziyaret etmektedir. Bu kapsamda 2013 yılında, Kazakistan Cumhuriyeti Milli Bankası, Ukrayna Mevduat Garanti Fonu ve Kore Mevduat Sigorta Kurumu heyetleri TMSF ye çalışma ziyareti gerçekleştirmişlerdir. Diğer taraftan TMSF, diğer ülkelerin muadil kurumlarıyla işbirliği ve bilgi paylaşımını temel öncelikleri arasına almış ve bu amaçla Azerbaycan ve Kırgızistan gibi ülkelerle imzaladığı Mutabakat Zabıtları ile ikili ilişkileri sürekli ve kalıcı hale getirmeye çalışmıştır Haziran 2013 tarihlerinde Azerbaycan ın Bakü kentinde Azerbaycan Mevduat Garanti Fonu (ADIF) ile TMSF arasında üç yıl süreli bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Resim 3 : ADIF TMSF Mutabakat Zaptı İmzalama Töreni 41

46 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Eylül 2013 tarihlerinde Kırgızistan ın Issık Kul kentinde düzenlenen IADI 6 ncı Avrasya Bölgesel Komitesi (EARC) Yıllık Toplantısı na katılım için gerçekleştirilen çalışma seyahati sırasında Kırgızistan Mevduat Koruma Kurumu ile TMSF arasında üç yıl süreli bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Ayrıca, diğer ülkelerin mevduat sigorta kuruluşları ve ilgili kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen çeşitli çalıştay ve seminerlerde muhtelif sunumlar yapılmış ve araştırma çalışmalarına katılım sağlanmıştır. Diğer taraftan, Finansal İstikrar Kurulu (FSB) 2011 yılında Finansal Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Sistemlerinin Temel Özellikleri çalışmasını ve 2013 yılında Temel Özellikler e uyum kriterlerini içeren Temel Özellikler Metodolojisi çalışmasını tamamlamıştır. Assessment Methodology for the Key Attributes of Effective Resolution Regimes for Financial Institutions adlı FSB taslak dokümanında yer alan her bir Temel Özellik (Key Attribute) altındaki her bir Zaruri Ölçüt (Essential Criteria) için ülkemizdeki mevcut mevzuat durumunun net bir şekilde açıklanarak eksikliklerin tespit edilmesi ve bu eksikliklerin giderilmesi için atılması tavsiye edilen adımların ana hatları ile ortaya konulması için Merkez Bankası başkanlığında BDDK, TMSF, Hazine Müsteşarlığı ve SPK nın katılımıyla oluşturulan çalışma grubu faaliyetleri 2013 yılında başlatılmış olup, 2014 yılında da sürdürülecektir. TMSF tarafından Merkez Bankası aracılığıyla FSB Sekretaryasından alınan muhtelif dokümanlara ilişkin görüş ve değerlendirmeler bildirilmektedir. Ayrıca, FSB ile ilgili çalışma toplantılarına ve araştırma çalışmalarına da katılım sağlanmaktadır. 42

47 III ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ 43

48 III-ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ 1-Çözümleme Süreci 2-Çözümleme Faaliyetleri 3- Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar 4- Fona Devredilen Bankalar 5- Geri Kazanım Faaliyetleri 6- Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler 7- İştiraklere İlişkin Faaliyetler 8- Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler 9- Fonun Taraf Olduğu Davalar 44

49 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Çözümleme Süreci Bankacılık Kanunu nun 71 inci maddesi hükümleri çerçevesinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, sorunlu bir bankanın faaliyet iznini kaldırabilmekte veya bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimini Fona devredebilmektedir (Şekil: 16). Şekil 16: Banka çözümleme süreci Bir bankanın faaliyet izninin kaldırılması halinde, Bankacılık Kanunu nun 106 ncı maddesi hükümleri gereğince bankanın yönetim ve denetimi Fona intikal etmektedir. Fon bankadaki sigortalı mevduat veya sigortalı katılım fonunu ödeyerek, mudilerin yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını istemektedir. Banka hakkında iflas kararı verilmesi halinde Fon, iflas masasına imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak etmekte ve iflas dairesi, alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi görev ve yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye etmektedir. Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalardaki Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonunun Ödenmesi ile Bu Bankaların İflas ve Tasfiyesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında Fon, banka nezdindeki mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmını tespit etmekte ve ödemektedir. Bir bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin Fona devredilmesi halinde ise Bankacılık Kanunu nun 107 nci maddesi hükümleri çerçevesinde Fon, bankanın; Uygun göreceği aktiflerini, teşkilatını ve personeli ile sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunu başka bir bankaya devretmeye ve akabinde bankanın faaliyet izninin kaldırılmasını Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan istemeye, Hisselerinin çoğunluğuna veya tamamına sahip olmak kaydıyla, banka mali bünyesinin güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması için sigortalı mevduat veya katılım fonu tutarını aşmamak kaydıyla sermaye artırmak, bankaya mevduat koymak, iştirak, 45

50 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu gayrimenkul ve diğer aktifleri satın almak gibi tedbirleri almaya, banka hisselerini, varlık ve yükümlülüklerini devretmeye, satmaya ve bankayı başka bir bankayla birleştirmeye, Bankanın doğrudan faaliyet izninin kaldırılmasını Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan istemeye yetkilidir. Fonun, tüm bu yetkilerini mali sistemin güven ve istikrarını koruma, maliyet etkinliği sağlama ilkeleri doğrultusunda kullanması ve çözümleme sürecini 9+3 aylık süre içinde tamamlaması gerekmektedir. 2. Çözümleme Faaliyetleri Türk bankacılık sisteminde 1994 yılından itibaren yaşanan sorunlar ile 1998 ve müteakip yıllarda yaşanan krizler sonucunda, sistemdeki 5 bankanın faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilmiş, 20 bankanın ise temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilmiştir. Fon, banka çözümleme süreçlerini iyileştirmeye yönelik faaliyetlerinin yanı sıra temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar ile faaliyet izni kaldırılarak iflasına karar verilen bankaların tasfiye, çözümleme ve geri kazanım çalışmalarına da etkin bir şekilde devam etmektedir. 3. Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izinleri kaldırılarak iflasına karar verilen bankalara ve iflas masalarına ilişkin mevcut durum Tablo 8 de yer almaktadır. Banka Adı Faaliyet İzni Kaldırılarak Haklarında İflas Kararı Verilen Bankalar Faaliyet İzninin Kaldırıldığı Tarih İflas Karar Tarihi Alacak Kayıt Adedi Kabul Edilen Alacak Kayıt Tutarı 1 (milyon) Ödenen Anapara (milyon) İflas Tarihinden Sonra Ödenen Yasal Faiz 2 (milyon) Marmara Bank ,3 16,7 41,2 TYT Bank* ,1 21,6 0,7 Impexbank ,3 41,1 37,6 Kıbrıs Kredi Bankası** İmar Bankası*** ,4 0, , ,4 - Tablo 8: Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 195'inci maddesi gereğince, alacak tutarına iflas tarihine kadar işlemiş faizler, kayıtlı alacak tutarları içinde yer almaktadır. İflas tarihinden sonraki döneme ilişkin faiz tutarları ise bu tutarlara dahil değildir sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 196'ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra işleyen yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir. 3. Kabul edilen alacak kayıt tutarına, TMSF tarafından Uzan Grubuna ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında satışından elde edilen ve 5472 sayılı Kanunla değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince Maliye Bakanlığı na aktarılan 1.164,1 milyon TL lık tutar dahildir. * Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fonun İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam ,38 TL'lik mahsuben ödeme dahildir. 46

51 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 ** Ödenen anapara tutarına, Fonun İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan ,35 TL'lik mahsuben ödeme dahildir. *** Ödenen anapara tutarına, Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu'ndan sağlanan tahsilat ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam ,69 TL lik mahsuben ödeme dahildir. Faaliyet izni kaldırılan bankalardaki sigortalı mevduatla ilgili olarak; Fon tarafından yapılan ödemeler, Fonun iflas masalarına kayıtlı alacak tutarları, söz konusu banka iflas masaları tarafından Fona ödenen tutarlar ve kalan Fon alacağı Tablo 9 da gösterilmektedir. Banka Adı Marmara Bank TYT Bank* Impexbank Kıbrıs Kredi Bankası** İmar Bankası*** Toplam Fon Tarafından Sigortalı Mevduat Ödemeleri Kapsamında Aktarılan Kaynaklar ile İflas Masaları Tarafından Fona Yapılan Geri Ödemeler ( tarihi itibarıyla)(tl) Fon Tarafından Aktarılan Kaynak Fonun İflas Masalarına Kayıtlı Alacak Tutarı 1 İflas Masaları Tarafından Fona Ödenen Anapara İflas Masaları Tarafından Fona Ödenen Yasal Faiz Fonun İflas Masalarından Kalan Alacağı (Anapara) Fonun İflas Masalarından Kalan Faiz Alacağı (Yasal Faiz) Tablo 9: Sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ve iflas masaları tarafından Fona yapılan geri ödemeler sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 195'inci maddesi gereğince Fon tarafından bankaya aktarılan kaynak tutarına iflas tarihine kadar işleyen faizler Fonun iflas masasına kayıtlı alacak tutarına dahil edilmiştir. 2. Fonun iflas masasına kayıtlı alacağına iflas tarihinden sonraki dönemde işleyen faiz tutarları bu sütunda gösterilmektedir sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 196'ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra işleyen yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir. 3. Bankanın faaliyet izninin kaldırılmasından sonra tasarruf mevduatı sahiplerine yapılan ödemelere ilişkin olarak, T.Emlak Bankası geçici yönetimi tarafından iflas tarihinden önce toplam ,87 TL'nin Fona geri ödenmesi nedeniyle, bu kısım iflas masasına kaydedilen alacak tutarı içinde yer almamıştır. 4. Söz konusu tutara ödenen gelir vergisi tutarı dahil edilmiş olup Fondan yapılan toplam kaynak çıkışını ifade etmektedir. * Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fon'un İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam ,38 TL'lik mahsuben ödeme dahildir. ** Ödenen anapara tutarına, Fon'un İ.İ.K. 245'e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan ,35 TL'lik mahsuben ödeme dahildir. *** Ödenen anapara tutarına; Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu'ndan sağlanan tahsilat ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam ,69 TL lik mahsuben ödeme dahildir. İmar Bankası bünyesinde, karşılığında DİBS bulunmamasına rağmen, ikincil piyasada DİBS satışı adı altında toplanan tutarların ödenmesine ilişkin 5667 sayılı Kanun, tarih ve sayılı Resmi Gazete de; bu Kanun a istinaden çıkarılan tarih ve 2007/12398 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ise tarih ve sayılı Resmi Gazete de 47

52 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri çerçevesinde söz konusu tutarların hak sahiplerine ödenmesi görevi Fona verilmiştir. İmar Bankası nezdinde toplam yatırımcının hesapta adet işlemi bulunmakta olup işlem tutarları toplamı 728 milyon TL dir. Bu kapsamda tarihinde hak sahiplerine ödeme yapılmaya başlanmıştır tarihine kadar 48 etapta yapılan ödemelere ilişkin bilgiler Tablo 10 da yer almaktadır. İmar Bankası DİBS Ödemeleri ( tarihi itibarıyla) (TL) İşlem Tutarı Net Faiz Gelir Vergisi Toplam Kaynak Çıkışı 2007 Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Yılı Toplam Tablo 10: İmar Bankası DİBS ödemeleri Ayrıca, İmar Bankası nezdindeki mevduat sigortası kapsamındaki hesaplar için 36. etap ödemesi kapsamında 9 mudiye ödenmek üzere toplam ,52.-TL (faiz ve vergi dahil) kaynak aktarımı yapılmıştır. 4. Fona Devredilen Bankalar Türk bankacılık sisteminde temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilen 20 bankaya ilişkin bilgiler Şekil 16 da yer almaktadır. Birleşik Fon Bankası A.Ş. ve Türk Ticaret Bankası A.Ş. tüzel kişilikleri altında geri kazanım çalışmaları devam etmektedir. Birleşik Fon Bankası: Fon Yönetim Kurulunun tarihli Kararı gereğince faaliyetlerini Fon bünyesinde küçülerek devam ettirmekte olup esasen bir çözümleme fonksiyonu ifa etmektedir. Bu amaçla Banka, likidasyonun artırılmasına yönelik faaliyetlerini 2013 yılı içerisinde de sürdürmüştür. Bankanın 2012 yıl sonu itibarıyla 806 milyon TL olan aktif büyüklüğü 2013 yılında %1,1 oranında artarak 815,2 milyon TL ye, 616 milyon TL olan özkaynakları (kar dahil) ise 615,3 milyon TL ye gerilemiş ve 2013 yılı karı 36,4 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Türkbank: Bankacılık işlemleri yapma, mevduat kabul etme izni BDDK tarafından kaldırılan Türkbank ın fiziki tasfiyesine fiilen 2003 yılında başlanabilmiştir. Bankanın çözümleme sürecinin hızlandırılması amacıyla, Banka ödenmiş sermayesinin %5,65 ine tekabül eden hissesine sahip Türk Ticaret Bankası Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardım Sandığı Vakfı ile 48

53 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 imzalanan protokol kapsamında söz konusu Banka hisseleri bedeli ödenmek suretiyle Fon tarafından devralınmıştır. Bankaya ihtiyat olarak aktarılıp daha sonra sermaye benzeri krediye dönüştürülen 353,80 milyon TL nin Fona iadesi gerçekleştirilmiş, söz konusu tutar T.C. Hazine Müsteşarlığı hesaplarına aktarılmıştır. Ayrıca, Bankanın tasfiyesinin kaldırılmasına yönelik çalışmalar kapsamında Bankanın yeni unvanı Türk Ticaret Bankası A.Ş. olarak tescil ve ilan edilmiştir. Bankanın aktif büyüklüğü 2013 yılında 156,8 milyon TL, özkaynakları ise 132,2 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup, tarihi itibarıyla likit değerleri 143,6 milyon TL, 2013 yılı karı ise 16,3 milyon TL dir. Pamukbank: 5230 sayılı Pamukbank Türk Anonim Şirketinin Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketine Devri ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun uyarınca Pamukbank, tarihinde imzalanan devir protokolü ile Türkiye Halk Bankasına devredilmiştir. Zaman içerisinde Halk Bankası ile söz konusu protokolden kaynaklanan bazı ihtilaflar yaşanmış olup, yaşanan sorunların sulhen çözümüne yönelik olarak tarihinde yeni bir protokol imzalanmıştır. İmzalanan yeni protokol ile tarihli devir protokolünden kaynaklanan tazmin/talep/alacak ilişkisi, karşılıklı olarak feragat edilmek suretiyle sonlandırılmıştır. 49

54 Yıllık Faaliyet Raporu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Şekil 17: Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar * 1997 yılında; Türk Ticaret Bankası, 1998 yılında; Bank Ekspres, 1999 yılında; Egebank, Yurtbank, Yaşarbank, Sümerbank, İnterbank ve Esbank, 2000 yılında; Bank Kapital, Etibank ve Demirbank, 2001 yılında; Ulusalbank, Sitebank, Toprakbank, Bayındırbank, Kentbank, EGS Bank ve İktisat Bankası, 2002 yılında; Tarişbank ve Pamukbank Fona devrolmuştur. 50

55 Yıllık tahsilat tutarları Kümülatif Tahsilat Tutarı Yıllık Faaliyet Raporu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Geri Kazanım Faaliyetleri Bankacılık Kanunu nun ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun un Fona tanımış olduğu yetkiler çerçevesinde yapılan takipler sonucunda, kamu alacağının etkin bir şekilde tahsilinde çok önemli mesafeler kaydedilmiştir. Fonun tarihi itibarıyla çözümleme gelirlerinden sağladığı toplam tahsilat tutarı finansal gelirler hariç milyon USD ye ulaşmıştır. Bu tutarın 654 milyon USD lik kısmı 2013 yılında gerçekleşmiştir. Fonun bankalara aktarmış olduğu kaynakların geri kazanımını sağlamak üzere çözümleme faaliyetlerinden elde edilen finansal gelirler dahil tahsilatlar yıllar itibarıyla Grafik 9 da gösterilmektedir Çözümleme Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı (milyon USD) Yıllık Tahsilat Tutarları Kümülatif Tahsilat Tutarı (sağ eksen) Grafik 9: Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı 2013 yılında sağlanan çözümleme faaliyet gelirlerinin 311 milyon USD si takipli alacaklardan, 125 milyon USD si gayrimenkul ve menkullerden, 2 milyon USD si iştiraklerden ve 216 milyon USD si Fon bünyesindeki bankalardan oluşmaktadır. Ayrıca Fonun çözümleme faaliyet rezervinin değerlemesinden sağladığı toplam finansal gelir tarihi itibarıyla 934 milyon USD ye ulaşmış olup, bu tutarın 16 milyon USD lik kısmı 2013 yılında gerçekleşmiştir. Söz konusu tahsilat ve gelirlere ilişkin bilgiler Tablo 11 de yer almaktadır. Çözümleme Gelirlerinin Dağılımı (milyon USD) İtibarıyla Kümülatif 2013 Yılı İtibarıyla Kümülatif Çözümleme Faaliyet Gelirleri (Brüt) Takipli Alacaklardan Yapılan Tahsilatlar İştiraklerden Yapılan Tahsilatlar Gayrimenkul ve Menkullerden Yapılan Tahsilatlar Fon Bünyesindeki Bankalardan Yapılan Tahsilatlar (Fona devredilen+ Faaliyet izni kaldırılan) Diğer Tahsilat Finansal Gelirler Toplam Tablo 11: Çözümleme gelirlerinin dağılımı 1 Tabloda yer alan tutarlar TMSF nin nakit olarak gerçekleştirdiği işlemler esas alınarak hesaplanmıştır. Henüz nakde dönüşmemiş ayni tahsilatlara tablo içerisinde yer verilmemiştir. Bu durumda olan ayni tahsilat tutarı 2013 yılı sonu itibarıyla 347,36 milyon USD dir. 51

56 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2 Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan düşülmemiştir. 6. Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler Fon, Bankacılık Kanunu nun kendisine vermiş olduğu yetkiler çerçevesinde; faaliyet izni kaldırılan veya temettü hariç ortaklık hakları kendisine devredilen bankaların kaynaklarının istismar edilmesinden ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun eksik beyan edilmesinden doğan alacaklar ile temlik almış olduğu alacaklar ve diğer alacakları sebebiyle takip ve tahsil işlemlerini yürütmektedir. Fon alacaklarının takip ve tahsiline ilişkin esas ve usuller tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Alacaklarının Takip ve Tahsiline İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Fon, kendisine devredilen bankaların çözümlenmesi kapsamında söz konusu bankalardan ve diğer yollarla 2013 yılı sonu itibarıyla adet ve 8,8 milyar TL tutarında alacak dosyası devir ve temlik almıştır. Devir ve temlik alınan alacak dosyalarının 90 adedi 2013 yılına ait olup, bunların 89 adedi bedelsiz, 1 adedi 5 milyon TL bedelle alınmıştır. Söz konusu takipli alacaklar ile ilgili olarak 2013 yılı içerisinde sağlanan net tahsilat tutarı (tahsilatlardan yapılan iadeler düşüldükten sonra) 226,99 milyon USD olup bu tutarın toplam 122,05 milyon USD lik kısmı hukuki süreçler ve mahsup işlemleri tamamlanıncaya kadar tevzi edilecek hesaplara alınmıştır. Söz konusu tahsilat tutarlarına ilişkin detaylı bilgi Tablo 12 de yer almaktadır. TMSF nin Takipli Alacaklarından 2013 Yılında Yapılan Nakdi ve Ayni Tahsilatlar (milyon USD) Yılı İtibarıyla Kümülatif Banka hakim ortaklarından/iştiraklerden 74, ,51 Kurumsal Alacak Dosyalarından 27, ,70 Bireysel Alacak Dosyalarından 2,36 124,71 Tevzi Edilecek Hesaplarda Bekleyen Tahsilat 2 122,05 230,68 Tablo12: Fonun takipli alacaklarından 2013 yılında yapılan tahsilatlar Toplam 226, ,60 1 Tabloda yer alan tutarların hesaplanmasında net tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemlerden kaynaklanan tutarlar tahsilatlardan düşülmüştür sayılı Kanun ile Ticari ve İktisadi Bütünlük kapsamında yapılan satışlar neticesinde ve diğer yollarla Fon hesaplarına yatırılan veya ayni olarak sağlanan, ancak hukuki süreçlerin kesinleşmesini müteakip ilgili gruplardan mahsup edilmesi ve/veya diğer üçüncü şahıs, kamu kurum ve alacaklılarına ödenmesi muhtemel tahsilatlar ile diğer tahsilatlardan oluşmaktadır. (2013 yılında tahsil edilerek tevzi hesaplara alınan 122,05 milyon USD nin önemli kalemleri: EGS Grubu- Denizli Alışveriş Merkezinin 7,025 milyon USD lık kısmı; Balkaner Grubu Ataşehir Gayrimenkullerinin 55 milyon USD lik kısmı; Manavgat Gayrimenkullerinin 15 milyon USD lik kısmı; Erol Aksoy Grubu Show Radyo TİB bedeli 8,10 milyon USD) Banka Hakim Ortaklarına İlişkin Alacaklar Fon, devralmış olduğu hakim ortak alacakları ile hakim ortaklardan banka kaynaklarının istismar edilmesinden kaynaklanan alacaklarının; 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde takipler yapılması, söz konusu hakim ortaklar ile protokoller veya FYYS'ler imzalanması ve bankacılık mevzuatının Fona vermiş olduğu diğer yetkilerin kullanılması gibi yollarla tahsil etmektedir. Fon, banka hakim ortakları ile borç tutarı ve geri ödeme şartları üzerinde anlaşmalar yapmakta ve kamu alacağının azami düzeyde tahsilini teminen önemli gelişmeler kaydetmektedir. Bu çerçevede Fonun alacak ilişkisi içerisinde bulunduğu banka hakim ortakları ile imzalanan protokollerin bir kısmı ödenmek suretiyle kapanmaktadır. Hakim ortakların 52

57 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ise temerrüde ilişkin yasal yetkiler kullanılmaktadır tarihi itibarıyla banka hakim ortaklarından elde edilen net tahsilat tutarları Tablo 13 te yer almaktadır. Banka Adı Banka Hakim Ortaklarından Sağlanan Net Tahsilatlar Net Tahsilat Tutarı (milyon USD) Hakim Ortak Grubu Yılı İtibarıyla Toplam Sitebank Sürmeli Grubu - 12,3 Yaşarbank Yaşar Grubu - 270,69 Kentbank Süzer Grubu - 188,16 Demirbank Cıngıllı Grubu - 103,43 Sümerbank Garipoğlu Grubu 2,26 358,78 Pamukbank Çukurova Grubu ,45 İnterbank 2 Çukurova Grubu - 28,36 İnterbank 3 Çağlar Grubu 0,81 627,94 Bank Kapital Ceylan Grubu 1,99 69,44 EGS Bank 3 EGS Grubu 7,12 70,55 TYT Bank Lapis Grubu 0,01 3,43 Yurtbank 3-9 Balkaner Grubu 7,49 211,83 Etibank 3-4 Medya Grubu 0 955,62 Esbank 3 Zeytinoğlu Grubu 2,27 342,89 Bayındırbank 5 Bayındır Grubu 0,82 60,12 Toprakbank 3-6 Toprak Grubu - 395,44 Bank Ekspres Korkmaz Yiğit Grubu 3,83 58,65 İktisat Bankası 3 Erol Aksoy Grubu 11,18 212,64 İmar Bankası 7 Uzan Grubu 35,16 889,21 Egebank Demirel Grubu 1,96 175,27 Türkbank 8 TTB Munzam Vakfı 0,02 16,31 Tablo 13: Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar Toplam 74, ,51 1 Tahsilat tutarları; gruplardan yapılan ayni ve nakdi tahsilatları ifade etmektedir. Tahsilatlardan yapılan iadeler tutarlardan düşülmüştür. 2 İnterbank ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen anaparası 249 milyon USD tutarındaki banka kaynağı ile ilgili olarak Çukurova Grubundan yapılan tahsilat tutarını göstermektedir. 3 Grup şirketlerine yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla Fon tarafından kullandırılan kaynak tutarları toplam tahsilat rakamlarından düşülmüştür (Balkaner Grubu 16,24 milyon USD, Zeytinoğlu Grubu 9,89 milyon USD, Çağlar Grubu 17,27 milyon USD, Toprak Grubu 77,62 milyon USD, Erol Aksoy Grubu 17,82 milyon USD, Medya Grubu 6,97 milyon USD ve EGS Grubu 86,71 bin USD) tarihinde 1,1 milyar USD bedelle ihale edilen ATV-Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğü nün satış bedelinden Fon payı çerçevesinde 682,79 milyon USD lik tutar 2011 yılında Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup Grubun tahsilat tutarlarına dahil edilmiştir. 5 Grup firmalarına ait varlıklardan oluşturulan ve tarihinde ihale edilen Sagra Ticari ve İktisadi Bütünlüğü nün satış bedeli olan 77,05 milyon USD nin 18 milyon USD lik kısmı Fon payı çerçevesinde Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup (2008 yılında 6 milyon USD, 2011 yılında 12 milyon USD) Grubun tahsilat tutarlarına dahil edilmiştir yılında Fon adına tescili sağlanan Toprak Center taşınmazı ve Kuşadası taşınmazı ile aynı yıl satışı gerçekleşen Antalya Gizlibahçe taşınmazı TİB lerine ilişkin satış bedellerinden Fon payına düşen toplam 75,7 milyon USD lik tutara ilişkin hukuki süreç 2013 yılında tamamlanmış olup söz konusu tahsilat Grubun kümülatif tahsilat tutarına ilave edilmiştir. 7 Uzan Grubuna ilişkin olarak yürütülen takip ve satışlar neticesinde sağlanan brüt tahsilat tutarı 7,45 milyar USD olup bu tutarın 6,55 milyar USD lik kısmı üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmış; 11,84 milyon USD lik kısmı ise ihalenin feshi davalarının sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetveli kapsamında aktarılacaktır. Tabloda bakiye tutara yer verilmiştir. 53

58 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 8 Türk Ticaret Bankası ve Tarişbank hakim ortaklarının Fon tarafından temlik alınmış herhangi bir nakit borcu bulunmamaktadır. Tarişbank ın gayrinakdi riskleri ile Türk Ticaret Bankası nın iştiraklerinden kaynaklanan alacakların takibi ise devam etmektedir. 9 Bayramoğlu Gayrimenkulleri Ticari ve İktisadi Bütünlüğü Fon tarafından alacağa mahsuben 48 milyon USD bedelle 2012 yılında alınmış, vergi ve 3. şahıslara ödemelerden sonra bakiye 45,83 milyon USD Grubun kümülatif tahsilatına ilave edilmiştir. Söz konusu hakim ortak grupları ile ilgili olarak 2013 yılı içerisinde yaşanan önemli gelişmeler ve mevcut durum aşağıda sıralanmıştır: Sitebank: Sürmeli Grubu ile imzalanan protokol ve peşin tahsilatlar çerçevesinde Gruptan olan Fon alacakları 2005 yılında tasfiye edilmiştir. Yaşarbank: Yaşar Grubunun protokole konu nakit borcu, 2006 yılında nakden ve defaten tahsil edilerek kapatılmıştır. Grubun gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir. Kentbank: Süzer Grubunun protokol kapsamındaki nakit borcu 2007 yılında nakden ve defaten ödenmek suretiyle tasfiye edilmiş olup gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir. Demirbank: Cıngıllı Grubunun Fona olan nakit borçları protokol kapsamında yapılan tahsilatlar neticesinde 2007 yılında tasfiye edilmiştir. Sümerbank: Fonun Garipoğlu Grubundan olan nakit alacakları 2010 yılı içerisinde imzalanan iki ek protokol kapsamında tahsil edilmiştir. Gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilen Grubun Fona olan nakit borçlarının tahsilini takiben hisseleri Fon adına tescil edilen veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri Fona devredilen Grup şirketleri iade edilmiştir. Efektifbank Off Shore Ltd. nin mudileri tarafından açılan davalar sebebiyle Fon tarafından ödenen tutarlar ile ilgili olarak Akmaya Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile imzalanan protokol kapsamında 2013 yılında 2,26 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmıştır. Halen tahsil edilmemiş olan off-shore ödemeleri ile ilgili olarak ise protokol hükümleri çerçevesinde banka hakim ortağına gerekli bildirimler yapılmıştır tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 358,78 milyon USD dir. Pamukbank: Fonun Çukurova Grubundan olan tarihli Ana Sözleşme konusu nakit alacağı, tarihinde imzalanan Ek Sözleşme ile yeniden yapılandırılarak ödeme planına bağlanmış ve tarihinde faiz ve diğer ferîleriyle birlikte tahsil edilmiştir. Ana Sözleşmeye bağlı olarak; çözümü mahkeme sonucuna bırakılmış olan borçların Fona ödenmesi ile diğer sorunların çözüme kavuşturulması hususlarını içeren ve tarihinde imzalanan Ek Protokolün tarihli taksit tutarı ile İnterbank ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen 249 milyon USD tutarındaki banka kaynağının tahsili amacıyla Çukurova Grubu ile tarihinde imzalanan protokolün tarihli taksit tutarı, her iki protokolde belirtilen ek süreler sonunda da ödenmemiştir. Bu çerçevede, 27 adet Çukurova Grubu şirketi ile aynı Gruba mensup beş yönetici hakkında daha önce durdurulmuş olan takiplere yeniden başlanmıştır. Ayrıca, 23 adet Çukurova Grubu şirketinin yönetimi Fon tarafından devralınmış, bunlardan 21 adedi borçlandırılarak haklarında 6183 sayılı Kanun kapsamında takip işlemlerine başlanmıştır. Bu kapsamda takibine 54

59 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 devam edilen ve yeni takibe geçilen Grup gerçek ve tüzel kişi borçlularına ait muhtelif menkuller, gayrimenkuller ile hak ve alacaklar haczedilmiştir. Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi Fon tarafından devir alınan Çukurova Grubuna dahil T Medya Yatırım Sanayi ve Ticaret A.Ş. (satıcı) ve Ciner Medya Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş. (alıcı) arasında, Aks Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Show TV logosu ile faaliyet gösteren kanalı dahil olmak üzere Show logosu eklentili ve/veya markalı diğer hissedarı olduğu şirketlerdeki hisselerinin ve/veya Show logosu eklentili ilgili markalarının ve varlıklarının satışı ile ilgili imzalanan Ön Mutabakat zaptına Fon Kurulu kararıyla onay verilmiş, müteakiben alıcı ve satıcı arasında Hisse Alım Satım Sözleşmesi imzalanmış ve söz konusu satış/kapanış (satış/devir) işlemleri tamamlanmıştır. Ayrıca, Fonun onay ve muvafakat vermesi üzerine; Çukurova Grubu firmaları (satıcı) ile Es Mali Yatırım ve Danışmanlık A.Ş. (alıcı) arasında tarihinde, yönetimleri Fonda bulunan Çukurova Grubuna dahil 11 adet şirketin satışını öngören Hisse Satım Sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu şirketlerin hisse devir ve temliklerine ilişkin kapanış işlemleri henüz tamamlanmamıştır. İnterbank ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen banka kaynağının tahsili amacıyla imzalanan tarihli protokol kapsamında Çukurova Grubundan tarihi itibarıyla 28,36 milyon USD tahsil edilmiştir tarihli ek protokol, tarihli protokol ve protokol öncesi tahsilatlar ile gecikme faizleri de dahil olmak üzere Çukurova Grubundan yapılan toplam tahsilat tutarı ise 2.237,81 milyon USD dir. Bank Kapital: Ceylan Grubu ile TMSF ve alacaklı diğer kuruluşlar arasında tarihinde imzalanan FYYS nin yürürlüğü devam etmektedir yılı içerisinde hakim ortak ve bağlantılı firmalardan yaklaşık 1,99 milyon USD tahsilat sağlanmış olup tarihi itibarıyla toplam tahsilat 69,44 milyon USD dir. EGS Bank: EGS Grubu ile tarihinde imzalanan protokol kapsamında borçların tahsil ve tasfiye işlemlerine devam edilmektedir. EGS Grubu kanuni temsilcilerinden 6 borçluyla yapılan protokollere ilişkin son taksit tutarları tahsil edilmiş olup, 4 ü ile karşılıklı ibralaşılmıştır. Tasfiye Halinde Emlak Bankası A.Ş. nin EGS Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. den olan kefalet alacağı Fon tarafından temlik alınmıştır yılında Grubun muhtelif borçluları ile imzalanan taahhütnameler kapsamında toplam 7,12 milyon USD tahsil edilmiş olup, tarihi itibarıyla Gruptan yapılan toplam tahsilat 70,55 milyon USD ye ulaşmıştır. TYT Bank: Fon alacağının tahsiline yönelik olarak TYT Bank eski hakim ortağı Lapis Grubu ile 2007 yılında imzalanan protokoller kapsamında işlemlere devam edilmektedir. Gruptan tarihi itibarıyla toplam 3,4 milyon USD tahsil edilmiştir. Yurtbank: Yurtbank hakim ortağı Ali Avni Balkaner tarafından banka kaynağı aktarılan üçüncü şahıs ve şirketlerle ilgili olarak 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15 inci maddesinin 7-b bendi ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi çerçevesinde ilgili şahıslar ve şirketlerden takip ve tahsilatlar devam etmektedir. 55

60 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarihinde 90 milyon USD bedelle ihale edilen Ataşehir Arazisi Ticari İktisadi Bütünlüğü satış bedelinin 55 milyon USD lik kısmı ile 15 milyon USD bedelle ihale edilen Manavgat Arazisi Ticari İktisadi Bütünlüğü satış bedelinin tamamı 2013 yılında tahsil edilmiştir. Her iki tahsilatla ilgili sıra cetvelinin kesinleşmesine ilişkin süreçler 2013 yılı sonu itibarıyla devam etmektedir. Fon Kurulunun 2012 yılında aldığı Karar ile İhlas Holding A.Ş. nin Yurtbank daki hisselerinin Balkaner Grubuna devri işlemleri sırasında yatırılan bedellerin Fon alacağı sayılmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda İhlas Holding A.Ş. ile Fon arasında tarihinde protokol imzalanmış ve tarihi itibariyle 2,76 milyon USD tahsil edilerek borç tasfiye edilmiştir. Halen hakim ortak protokolü kapsamındaki borçlulardan takip ve tahsil işlemlerine devam edilmekte olup, Balkaner Grubundan 2013 yılında 2,8 milyon USD si taşınmaz satış bedelinden olmak üzere toplam 7,49 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmış olup, Gruptan yapılan toplam tahsilat tutarı 211,83 milyon USD ye ulaşmıştır. Etibank: Fonun Medya Grubundan olan alacaklarının tahsilini teminen çalışmalar devam etmektedir. Fon Kurulunun tarihli Kararı gereğince, hisseleri Fona devredilen 6 şirketin ortaklık haklarının şirketlerin önceki ortaklarına iadesi ve A-Tel Pazarlama ve Servis Hizmetleri A.Ş. nin Fon mülkiyetindeki %50 oranındaki hissesinin protokol kapsamında Fona devirden önceki hissedarlarına devri sağlanmıştır. Medya Grubu ve bağlantılı üçüncü şahıs borçlularından tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat 955,62 milyon USD ye ulaşmıştır. Diğer taraftan, Medya Grubunun sorumlu tutulduğu bazı borç kalemlerine ilişkin olarak daha önce tahsil edilen 33,85 milyon USD lik tahsilat ise kurumsal alacak tahsilatları içinde izlenmektedir. Esbank: Zeytinoğlu Grubunun Fona olan borçlarının tasfiyesi amacıyla takip ve tahsil işlemlerine devam edilmektedir. Esyem Adapazarı Ticari ve İktisadi Bütünlüğü tarihinde gerçekleştirilen ihalede 3,7 milyon TL bedelle ihale edilmiş ve tarihinde imzalanan devir teslim anlaşmasıyla söz konusu ticari ve iktisadi bütünlüğün mülkiyeti ihale alıcısına devredilmiştir. Zeytinoğlu Grubunun Fona olan borçlarına ilişkin olarak 2013 yılında 2,27 milyon USD tahsil edilmiş olup, Gruptan ve Fon iştiraki şirketlerden tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat tutarı 342,89 milyon USD dir. İnterbank: Çağlar Grubu ile protokolün yeniden yapılandırılmasına ilişkin görüşmeler tamamlanarak tarihinde 440,43 milyon USD tutarında protokol imzalanmış ve ödeme vadesi olarak belirlenmiştir. Ancak, Grubun yükümlülüklerinin tamamını süresi içerisinde yerine getirememesi üzerine borçlarının faiziyle birlikte tahsil edilmesi amacıyla Toki ile Fon arasında tarihli arsa karşılığı gelir paylaşımı yöntemini içeren bir protokol imzalanmıştır. Bu kapsamda çalışmalar devam etmektedir. 56

61 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Gruptan olan alacaklara ilişkin olarak 2013 yılında 810 bin USD tahsil edilmiş olup ayrıca taşınmaz satışından kaynaklanan 2,13 milyon USD lik bedelin kesinleşmesiyle bankanın Fona devir tarihinden tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 627,94 milyon USD ye ulaşmıştır. Bayındırbank: Bayındır Grubu ile Fon ve diğer alacaklı 16 banka ve finans kuruluşu arasında tarihinde imzalanan FYYS sorunlu hale gelmiş olup Fon Kurulunun tarihli Kararıyla Grup hakkında temerrüt hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir. Fon Kurulu kararına istinaden 6183 sayılı Kanun kapsamında borçlular ve kanuni temsilciler hakkında yasal takip işlemleri devam etmektedir yılında Bayındır Grubuyla bağlantılı firmalardan toplam 822 bin USD tahsilat sağlanmış olup itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 60,12 milyon USD dir. Toprakbank: Toprak Grubu ile TMSF arasında tarihinde ikinci ek protokol imzalanmıştır. Söz konusu protokol, tarihli ana protokol ve tarihli birinci ek protokole ilave olarak imzalanmış olup, bu protokollerde belirlenen borçlar ile bu protokollerden sonra ortaya çıkan kaynak aktarımı ve diğer borçların tasfiyesi amaçlanmıştır. İkinci ek protokol kapsamında; 2012 yılında Fon adına tescili sağlanan Toprak Center taşınmazı ve Kuşadası taşınmazı ile yine 2012 yılında satışı gerçekleşen Antalya Gizlibahçe taşınmazı TİB lerine ilişkin satış bedellerinden Fon payına düşen toplam 75,7 milyon USD lik tutar hukuki süreçlerin 2013 yılında tamamlanması sebebiyle Grubun kümülatif tahsilat tutarlarına ilave edilmiştir. Bankanın Fona devir tarihinden tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı milyon USD ye ulaşmıştır. Bank Ekspres: Grupla bağlantılı üçüncü şahıslardan sulh yoluyla 2013 yılında 3,83 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmış olup, bankanın Fona devir tarihinden tarihine kadar Gruptan yapılan toplam tahsilat tutarı 58,65 milyon USD ye ulaşmıştır. İktisat Bankası: Fon Kurulunun tarihli Kararı ile 6183 sayılı Kanunun Mükerrer 35 inci maddesi kapsamında takip ve tahsil işlemi yapılmasına karar verildiğinden kararda bahsi geçen borçlularla ilgili olarak yasal takip işlemleri gerçekleştirilmiştir. Söz konusu şahıslarla ilgili yapılan takipler kapsamında geri ödeme protokolleri sonucu 3,31 milyon USD tahsilat sağlanmıştır. Akmaya A.Ş. firmasının ödeme teklifine ilişkin olarak Fon Kurulunun almış olduğu tarihli Kararla 7,72 milyon USD lik Fon alacağı tarihinde tahsil edilmiştir yılı içinde kesinleşen 11,18 milyon USD lik tahsilatlarla birlikte toplam tahsilat rakamı 212,64 milyon USD ye ulaşmıştır. İmar Bankası: 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczedilen mal, hak ve varlıkların 6183 sayılı Kanun hükümleri ile mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 5354 sayılı Kanun ile değişik 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde takip ve tahsilat işlemlerine devam edilmiştir tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan brüt tahsilat 7,45 milyar USD olup, söz konusu tutardan 5472 sayılı Bankacılık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanunu 134 üncü maddesinin 5 inci fıkrası ile geçici 24 üncü maddesi hükümleri uyarınca 10,93 milyon USD lik kısmı 2013 yılında olmak üzere toplam 6,55 milyar USD üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmıştır. Ayrıca tevzi 57

62 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu hesaplarda izlenen 11,84 milyon USD lik tahsilat muhtelif itirazlara bağlı davaların sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetvelleri kapsamında paylaştırılacaktır. Gruptan 2013 yılında sonuçlanan davalara bağlı olarak 33,5 milyon USD si Rumeli Telekom dan olmak üzere 35,16 milyon USD tahsilat sağlanmış olup, toplam 889,21 milyon USD lik net tahsilat rakamına ulaşılmıştır. Egebank: Egebank ve diğer Fon bankaları tarafından kredi kullandırılmış olan hakim ortak ve hakim ortak bağlantılı firmalarda kanuni temsilci sıfatını haiz kişiler hakkında 6183 sayılı Kanun un mükerrer 35 inci maddesi uyarınca işlem tesis edilmiş ve 8 adet kanuni temsilci ile imzalanan protokoller kapsamında toplam 308,85 bin USD tahsil edilmiştir. Egebank hakim ortağı olan Demirel Grubunun Fona temlik edilen borçları ile ilgili olarak gerek ilgili hakim ortak grubu gerek banka kaynağını edinen/edindiren gerçek ve tüzel kişiler hakkında takip ve tahsilat süreçleri devam etmektedir. Gruptan 1,96 milyon USD si 2013 yılında olmak üzere toplam 175,27 milyon USD tahsilat sağlanmıştır. Türk Ticaret Bankası: Türkbank iştiraklerinden devir ve temlik alınan borçların tasfiyesine ilişkin olarak borçlu firmalardan biri ile 2013 yılında imzalanan protokol kapsamında 10 bin USD tahsilat sağlanmıştır. Ancak protokol hükümlerinin borçlularca yerine getirilmemesi nedeniyle protokolün temerrüde ilişkin hükümleri uygulanmaktadır yılında 15,6 bin USD tahsilat sağlanmış olup, bankanın Fona devir tarihinden itibaren elde edilen tahsilat tutarı 16,3 milyon USD ye ulaşmıştır Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan İşlemler Kamu idarelerine, kanun kapsamında yer alan alacaklarının tahsili açısından, tahsil sürecini hızlandırıcı ve etkinleştirici bir takım yetkiler tanıyan 6183 sayılı Kanunu uygulama yetkisi, mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15 inci maddesi ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 132 nci maddesi ile Fona da tanınmıştır. Fon alacaklarının takip ve tahsilini teminen 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca takip işlemleri yapılabilmekte ve amme borçlusu gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıklar bu Kanun hükümleri uyarınca haczedilerek satılabilmektedir yılında 6183 sayılı Kanun kapsamında 2 adet gayrimenkul ve 6 adet menkul ihalesi düzenlenmiş olup, satışı gerçekleştirilen gayrimenkul ve menkullere ilişkin bilgiler sırasıyla Tablo 14 ve 15 te verilmiştir Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Gayrimenkuller Hakim Ortak Grubu Adedi Muhammen Bedeli (TL) Satış Bedeli (TL) Bayındırbank , ,00 Demirel Grubu , ,00 EGS Grubu , ,00 Yurtbank , ,00 Kurumsal , ,00 Toplam , ,00 58

63 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Tablo 14: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller Hakim Ortak Grubu 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Satışı Gerçekleştirilen Menkuller Muhammen Bedeli Satış Bedeli Adedi (TL) (TL) Cinsi Erol Aksoy Grubu Araç / Tablo Uzan Grubu Araç/Muhtelif Zeytinoğlu Grubu Araç EGS Grubu Araç TYT Grubu Araç Kurumsal Hisse Toplam Tablo 15: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller 6.3. Kurumsal ve Bireysel Alacaklar Ocak-Aralık 2013 döneminde Fon nezdinde kurumsal kredi alacakları ile ilgili olarak 19,9 milyon USD tahsil edilmiştir. RCT Varlık Yönetim A.Ş. ye İkinci Alacak Satış İhalesi kapsamında fiziki devir, teslim ve alacak temlik işlemleri gerçekleştirilen alacak dosyaları ile ilgili olarak ise 7,76 milyon USD tahsil edilmiş ve toplam tahsilat tutarı 27,66 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Fon Kurulu kararı kapsamında 09 Mayıs 31 Aralık 2013 tarihleri arasında düzenlenen kampanya dahilinde toplam 3,12 milyon TL tahsil edilerek adet bireysel alacak dosyası tasfiye edilmiştir yılında bireysel kredi alacaklarından sağlanan toplam tahsilat tutarı 2.357,92 milyon USD olup, dönem içerisinde adet dosyaya ilişkin alacağın sona ermesi ile birlikte tasfiye edilen dosya adedi toplam e ulaşmıştır Ticari ve İktisadi Bütünlükler Fon, Bankacılık Kanunu çerçevesinde ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczettiği gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıkların tamamını veya bir kısmını ticari ve iktisadi bütünlük oluşturmak suretiyle satabilmektedir. Böylece Fon, satışa konu olan ticari işletmelerin faaliyetlerini devam ettirmesini ve yüksek değerle alıcı bulmasını sağlamaktadır. Bankacılık Kanunu gereğince gerçek ve tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış bedellerinden, söz konusu kişilerin devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir. 59

64 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 yılında satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlüklere ilişkin detaylı bilgiler Tablo 16 da yer almaktadır. Adı Ataşehir Gayrimenkulleri Manavgat Gayrimenkulleri Show Radyo Esyem Adapazari Hakim Ortak Grubu Balkaner Grubu Aksoy Grubu Zeytinoğlu Grubu 2013 Yılında Satışı Onaylanan Ticari ve İktisadi Bütünlükler İhale Tarihi Muhammen Bedeli USD USD USD TL Alıcının Unvanı İhale Bedeli Açıklama Maslak Otomotiv San. ve Tic. A.Ş (1/2) Sinpaş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (1/2) Burak Turizm Yatırımları İşletmecilik Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Planet Yerli Televizyon Yayıncılığı A.Ş. Alp Hindi Üretim Satış Paz.İth.İhr. ve Tic.Ltd.Şti USD USD USD TL Satış bedelinin 55 milyon USD'lik kısmı 2013 yılında tahsil edilmiş olup, bakiye 35 milyon USD ile ilgili ek süre verilmiştir. Satış bedeli 2013 yılında tahsil edilerek devir ve teslim anlaşması imzalanmıştır. Sıra cetveli tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Satış bedeli 2013 yılında tahsil edilerek devir ve teslim anlaşması imzalanmıştır. Satış bedeli 2013 yılında tahsil edilerek devir ve teslim anlaşması imzalanmıştır. Sıra cetveli tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Tablo 16: Satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler 7. İştiraklere İlişkin Faaliyetler Fona devredilen bankalardan ve Fona borçlu gruplardan tarihi itibarıyla toplam 197 adet iştirak Fon portföyüne alınmıştır. Ayrıca Fon, Bankacılık Kanunu nun 143 üncü maddesinin verdiği yetki çerçevesinde 2007 yılında RCT Varlık Yönetim A.Ş. ye 1 oranında hisse ile iştirak etmiş, 2009 ve 2013 yıllarında alınan hisseler ile birlikte Fonun şirketteki hisse oranı % 100 e ulaşmıştır yılında devir alınan iştirak hisselerine ilişkin bilgiler Tablo 17 de yer almaktadır. Şirket Unvanı 2013 Yılında Devralınan İştirak Hisseleri Şirketin Ödenmiş Sermayesi Devralınan Hisse Oranı Devir Alınma Tarihi Hissenin Devir Tarihindeki Defter Değeri İzmir Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş USD % 0, TL RCT Varlık Yönetim A.Ş TL % 24, TL Sabah Yayıncılık A.Ş TL % 0, TL Tablo 17: 2013 yılında devralınan iştirak hisseleri Fon portföyüne alınan 198 iştirakin tarihi itibarıyla durumu Grafik 10 da yer almaktadır. Halen Fon portföyünde 28 iştirak bulunmaktadır. 60

65 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 İştiraklerin İtibarıyla Durumu (adet) Hisse devri gerçekleştirilen Sicilden terkin edilen Tasfiye halinde Tasfiye edilen Hisse devir işlemi devam eden Mevcut Grafik 10: İştiraklerin itibarıyla durumu Fon tarafından devralınan iştiraklerden tarihi itibarıyla 137 adedi toplam 946,30 milyon USD bedelle devredilmiştir yılında hisse devri tamamlanan 6 adet iştirake ilişkin bilgiler Tablo 18 de yer almaktadır Yılında Hisse Devri Gerçekleştirilen İştirakler İştirak Adı A-Tel Pazarlama ve Servis Hizmeleri A.Ş.* Birleşik Basın Dağıtım A.Ş.* Alıcının Unvanı Medya Holding A.Ş., Bilgin Holding, A.Ş., Bilgin Yayıncılık A.Ş. ve Önay Şevket Bilgin TMSF Hisse Oranı Toplam Satış Bedeli % 50 0 TL % 13,86 0 TL Medya Holding A.Ş.* % 7,16 0 TL Güler Bilgin Bilgin Yayıncılık A.Ş.* % 4,05 0 TL Sabah Yayıncılık A.Ş.* % 0,02 0 TL Aks Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.* Ciner Görsel Televizyon Prodüksiyon A.Ş. % 3, USD Tablo 18: Hisse devri gerçekleştirilen iştirakler * Fonun Medya Grubundan olan alacaklarının tahsilini teminen Fon Kurulunun tarihli Kararı gereğince; Hisseleri Fona devredilen 6 şirketin ortaklık haklarının şirketlerin önceki ortaklarına iadesi, A-Tel Pazarlama ve Servis Hizmetleri A.Ş. nin Fon mülkiyetindeki %50 hissesinin, protokol kapsamında Fona devirden önceki hissedarlarına bila bedelle devredilmesi hükme bağlanmıştır. 61

66 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 8. Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler 2013 yılında Fon alacaklarına mahsuben alınan 7 adet gayrimenkulün ilave edilmesi neticesinde Fon tarafından tarihi itibarıyla devralınan gayrimenkul sayısı toplam adede ulaşmıştır. Söz konusu gayrimenkullerin tarihi itibarıyla durumu Grafik 11 de yer almaktadır. 245 Devralınan Gayrimenkullerin İtibarıyla Durumu Satılan/İade Edilen Kalan Grafik 11: Devralınan gayrimenkullerin itibarıyla durumu Fon gayrimenkul portföyünde bulunan gayrimenkullerden 42 adedinin satış/iade yoluyla çıkışı 2013 yılında gerçekleştirilmiştir. Söz konusu 42 gayrimenkulden; kayıtlı değerleri toplamı 145,39 milyon TL olan 30 adedi 238,72 milyon TL, kayıtlı değerleri toplamı 32,79 milyon TL olan 3 adedi 27 milyon USD bedelle satılmıştır, 3 gayrimenkul mahkeme kararıyla iade edilmiş, 5 gayrimenkul borçlu gruplarla yapılan protokol ve/veya kararlara istinaden devredilmiş, 1 gayrimenkul ise kısmi kamulaştırma yapılarak Fon kayıtlarından çıkarılmıştır. Diğer taraftan, Ankara da yer alan ve kurum hizmet binası olarak kullanılan gayrimenkul 5,35 milyon TL bedelle satılmıştır. Yine 2013 yılında, kayıtlı değeri USD olan Show Radyo markası USD bedelle satılmıştır. Ayrıca, Fonun elden çıkarılacak menkul portföyünde bulunan menkullerden bir araç TL, 18 adet kasa 700.-TL, bir silah 800.-TL bedelle satılmıştır. Zamanaşımına uğrayarak Fona devredilen kıymetlerden 339 adet fişek 425.-TL bedelle satılmıştır. 9. Fonun Taraf Olduğu Davalar TMSF nin taraf olduğu dava ve takipler genel olarak 5 ana grupta takip edilmektedir. Dava ve takiplere ilişkin genel bilgiler ile tarihi itibarıyla dava ve takiplerin durumları şu şekildedir: 9.1. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Dava ve Takipler Fon tarafından, hisseleri Fona intikal eden bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri aleyhine; Banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde doğrudan veya dolaylı olarak kendi lehlerine kullanmaları nedeniyle açılmış olan iade ve tazmin davaları, 62

67 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Kanunun ve ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmeyerek, gerçeğe aykırı bilanço, kar ve zarar cetveli düzenleyerek ve bankacılık ilke ve teamüllerine aykırı davranışlarla usulsüz kredi kullandırarak bankayı zarara uğratmaları nedeniyle açılan mali sorumluluk davaları, Kanuna aykırı karar ve işlemleri ile bankanın Fona devrolmasına neden olmaları sebebiyle, bankaya verdikleri zararla sınırlı olarak açılmış bulunan şahsi iflas davaları, Hakim ortaklardan olan alacakların ve/veya hakim ortak dışı kurumsal kredi alacaklarının takip ve tahsili talebi ile İcra ve İflas Kanunu uyarınca yürütülen takiplere yapılan itirazların kaldırılması talebi ile açılan itirazın iptali davaları, Banka eski hakim ortakları ile yöneticileri aleyhine Türk Ceza Kanunu ve Bankalar Kanunu nun ilgili hükümleri çerçevesinde yapılan suç duyuruları üzerine açılan ceza davaları takip edilmektedir. Ayrıca, Fonun tesis ettiği işlemlere karşı söz konusu bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri ile diğer ilgililer tarafından Fon aleyhine idari davalar açılmıştır. Dava ve icra takiplerinin tarihi itibarıyla durumu Tablo 19 ve 20 de yer almaktadır. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Davalar Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar Ceza Davaları Toplam Tablo 19: Banka hakim ortakları/ yöneticileri ile ilgili davalar Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili İcra Takipleri Takip Sayısı Takip Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 20: Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. 63

68 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 9.2. Uluslararası Dava ve Takipler Fonun faaliyet alanı ile bağlantılı dava ve işlerle ilgili olarak; uluslararası düzeyde de dosya takibi yapılmakta olup, Fona borçlu hakim ortaklar ve diğer borçlular hakkında takip işlemleri yürütülmektedir tarihi itibarıyla TMSF tarafından takibi yapılan veya koordinasyonu sağlanan uluslararası dava ve takiplere ilişkin bilgiler Tablo 21 de yer almaktadır. Uluslararası Dava ve Takipler Dava/Takip Sayısı Dava/Takip Tutarı (USD) 1 Fon / Yönetimi Devralınan Şirketler Tarafından Açılan Fon / T.C. Aleyhine Açılan Toplam Tablo 21: Uluslararası dava ve takipler 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır Kurumsal Kredilerle İlgili Dava ve Takipler Genel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik alınmış ticari kredilerden kaynaklanan ve 2004 sayılı Kanun kapsamında takibe konu edilmiş/edilmemiş bütün dosyalar bu kapsamda yer almaktadır. Kurumsal Krediler ile İlgili Davalar Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar Ceza Davaları 2 - Toplam Tablo 22: Kurumsal krediler ile ilgili davalar 1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. Kurumsal Krediler ile İlgili İcra Takipleri Takip Sayısı Takip Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 23: Kurumsal krediler ile ilgili icra takipleri 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır 64

69 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bireysel Kredilerle İlgili Dava ve Takipler Bireysel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik alınmış konut, zirai, oto, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı ve kredi kartları risklerinden kaynaklanan davalar bu kapsamdadır. Devir ve temlik alınan dosya sayısı adet olup yapılan takipler ve kampanyalar neticesinde tarihi itibarıyla kalan adet dosya takip edilmektedir Kredi Dışı Davalar Fona devredilen bankaların kredi işlemleri dışında kalan hususlarda Fon aleyhine açılmış olan davalar ile yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankaların leh veya aleyhine açılan; Alacak davaları (off-shore hesaplarından kaynaklanan mali sorumluluk ve rücu davaları, gayrimenkul mülkiyetinden kaynaklanan kira, ecrimisil vb. alacaklar), İş davaları (kıdem-ihbar tazminatı, izin alacağı, fazla mesai, işe iade, eğitim gideri, cezai şart vb. alacaklar), Gayrimenkul davaları (tapu iptali ve tescil, paydaşlığın giderilmesi, müdahalenin men i, tahliye, kira alacağı, tespit, MASAK tedbirlerinin kaldırılması vb.), İdari davalar (idari işlemin iptali, ödeme emri, vergi ve harç iptali vb.), Ceza davaları (personelin görevi kötüye kullanması, emniyeti suistimal, zimmet vb. fiillerden kaynaklanan davalar, idari para cezası ve trafik cezalarının iptali vb.), Diğer davalar (şikayet, itirazın iptali, menfi tespit, tasarrufun iptali, istirdat vb.) bu kapsamda yer almaktadır. Kredi dışı dava ve icra takiplerinin tarihi itibarıyla durumu Tablo 24 ve 25 te yer almaktadır. Kredi Dışı Davalar Dava Sayısı Dava Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Toplam Tablo 24: Kredi dışı davalar 1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. Kredi Dışı İcra Takipleri Takip Sayısı Takip Tutarı (TL) 1 Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 25: Kredi dışı icra takipleri 1 Takibe konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının hesaplanmasında tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. 65

70 66

71 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 IV FİNANSAL TABLOLAR 67

72 IV-FİNANSAL TABLOLAR 1-TMSF Mali Tabloları 2- Mali Tabloların Denetimi Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu 4- Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar 5- Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi 6- Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları 68

73 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu TMSF Mali Tabloları Fonun muhasebe kayıtları, tarihli Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren TMSF Muhasebe Yönergesi ve tarihli Fon Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren TMSF Hesap Planı ve Açıklaması nda belirtilen muhasebe prensipleri çerçevesinde tutulmaktadır. Fonun bilanço ve gelir tablosu Hesap Planında yer alan tip bilanço ve gelir tablosuna uygun olarak düzenlenmektedir. Dönem sonu mali tablolarına ilave olarak Mart, Haziran ve Eylül ay sonları itibarıyla düzenlenen ara dönem mali tabloları dönemi izleyen 45 gün içinde Fon Kurulunun bilgisine sunulmakta ve Fonun internet sitesinde yayımlanmaktadır. 2. Mali Tabloların Denetimi Bankacılık Kanunu nun 124 üncü maddesi gereğince, Fonun yıllık gider hesapları ile harcamaları Sayıştay tarafından incelenmektedir. Ayrıca, Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince de denetlenerek bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır. Fonun yıllık bilanço ve gelir tablosunun Türkiye de faaliyette bulunan yetkili bir bağımsız denetim kuruluşuna onaylattırılacağı TMSF Muhasebe Yönergesi ile de hükme bağlanmıştır. Fon, faaliyetlerine ilişkin olarak her yılın Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait kararları, yaptığı düzenlemeler ile bunların ekonomik ve sosyal etkilerini analiz eden bir faaliyet raporu hazırlamaktadır. Söz konusu yıllık faaliyet raporu, mali tablolar ve bütçe kesin hesabı ile birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmakta, kesin hesabın bir örneği ise Maliye Bakanlığına gönderilmektedir. Diğer taraftan, tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu nun ilgili hükümleri gereğince TMSF hesapları Sayıştay Başkanlığı nın denetimi kapsamına alınmıştır. Söz konusu Kanun uyarınca 2011 ve 2012 dönemine ilişkin hesaplar Sayıştay Başkanlığı tarafından incelenmiş olup 2013 dönemine ilişkin hesapların incelenmesine devam edilmektedir. Ayrıca, 5787 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un çerçeve 18 inci maddesinde yer alan Geçici 17 nci maddesi gereğince, Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar ın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında... Müsteşarlığa yapılan ödemelerin bu Usul ve Esaslar dahilinde yapıldığını da ihtiva eden bağımsız denetim raporunu her yıl Müsteşarlığa sunar. hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda tarihli mali tablolara ve Müsteşarlığa yapılan ödemelerin söz konusu usul ve esaslar dahilinde yapıldığına ilişkin bağımsız denetim DRT Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. (Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited) firması tarafından gerçekleştirilmiştir. 69

74 3. 31 ARALIK 2013 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Fon Kurulu Başkanlığı na Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun ( Fon veya TMSF ) 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla hazırlanan ve ekte yer alan bilançosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait gelir tablosunu ve önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş bulunuyoruz. Finansal Tablolarla İlgili Olarak Fon Yönetiminin Sorumluluğu Fon yönetimi rapor konusu finansal tabloların Fon un Muhasebe Yönergesi, Hesap Planı ve Açıklamalarına uygun olarak hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan ve tabloların hata, hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanmasını sağlamak amacıyla gerekli olduğunu düşündüğü iç kontrol sisteminden sorumludur. Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Uluslararası Denetim Standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Fon un iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasmdaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir. Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarımızın, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. 70

75 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Görüş Görüşümüze göre, ilişikteki fînansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun, 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla fînansal durumunu ve aynı tarihte sona eren döneme ait fînansal performansını, Fon un Muhasebe Yönergesi, Hesap Planı ve Açıklamaları (bakınız Uygulanan Muhasebe Prensipleri, Not 3) çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkat çekilmesi gerekli görülmüştür: Not 28 de belirtildiği üzere, Hukuk İşleri Daire Başkanlığı, 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Bin TL, Bin ABD Doları, Bin Avro, 43 Bin İsviçre Frangı ve 9 Bin İngiliz Sterlini tutarında Fon aleyhine açılan dava bulunduğunu bildirmiştir. Fon yönetimi, nazım hesaplarında takip ettiği bu davaların önemli bölümünün Fon a ilave yükümlülük getirmeyeceğini düşünmekte olup, ekonomik fayda içeren kaynakların Fon dışına çıkma ihtimalinin muhtemel olup olmadığına ilişkin belirsizlik mevcut olması nedeniyle ekteki fînansal tablolarda herhangi bir karşılık ayırmamıştır. Fon 'un Hazine Müsteşarlığı na Yaptığı ödemelere İlişkin Görüş Fon un Muhasebe Yönergesi ve Hesap Planı ve Açıklamaları (Not 3) kapsamında hazırlanan fînansal tablolar dahilinde, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun Hazine Müsteşarlığına yaptığı aylık ödemeler Not 27 (f) de sunulmuş olup, fînansal tabloların bağımsız denetim süreci sırasında denetim prosedürlerine tabi tutulmuştur. Görüşümüze göre, Not 27 (f) de açıklanan bilgiler, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu nun Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar rına uygunluk arz etmektedir. İstanbul, DRT Bağımsız Denetim ve Serbest 24 Mart 2014 Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited Şule Firuzment Bekçe Sorumlu Ortak Başdenetçi, SMMM 71

76 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu (TL) Yıllık Değişim Yüzde AKTİF (VARLIKLAR) Tutar (%) DÖNEN VARLIKLAR Hazır Değerler A T.C. Merkez Bankası B Yurt İçi Bankalar C Yoldaki Paralar Menkul Değerler A Devlet Borçlanma Senetleri B Gelire Bağlı Senetler C Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) ( ) ( ) ,932 Hazır Değerler ve Menkul Değerler Gelir Tah. Ve Reesk Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Kısa Vadeli Alacaklar Diğer Alacaklar Gelecek Aylara Ait Giderler, Gelir Tahakkuk ve Reeskontları A Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Faiz Gelir Tahakkukları B Sigorta Primi Gelir Reeskontları C Diğer Faiz Gelir Tahakkuk ve Reeskontları Diğer Dönen Varlıklar DURAN VARLIKLAR Takipli Alacaklar A Devralınan Takipteki Alacaklar B Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar C Takipteki Diğer Alacaklar D Takipteki Alacaklar Karşılığı (-) ( ) ( ) Uzun Vadeli Kredi Alacakları A Diğer Bağlı Ortaklıklara Verilen Krediler B Yönetim ve Denetimi Devralınan Şirketlere Verilen Krediler Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar A İflas Masasından Alacaklar B İflas Masasından Alacaklar Karşılığı (-) ( ) ( ) Mali Duran Varlıklar A Bağlı Ortaklıklar B Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler C Mali Duran Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) (60.800) (60.800) - - Maddi Duran Varlıklar A Menkuller B Gayrimenkuller C Gayrimaddi Haklar D Birikmiş Amortismanlar (-) ( ) ( ) Elden Çıkarılacak Varlıklar A Elden Çıkarılacak Bağlı Ortaklık Bankalar B Elden Çıkarılacak İştirakler C Elden Çıkarılacak Diğer Bağlı Ortaklıklar D Elden Çıkarılacak Maddi Duran Varlıklar E Elden Çıkarılacak Haklar F Elden Çıkarılacak Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) ( ) ( ) Görev Zararı Hesapları A Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler B Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler Karşılığı (-) ( ) ( ) C Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar D Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar Karşılığı (-) ( ) ( ) Diğer Aktifler AKTİF TOPLAMI

77 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Yıllık Değişim PASİF (KAYNAKLAR) Tutar Yüzde (%) KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar A Emanet Tahsilatlar B Mahsup Edilmeyi Bekleyen Tahsilatlar C Blokeli Hesaplar Gelecek Aylara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees A Gelecek Aylara Ait Gelirler B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları Ödenecek Vergi ve Fonlar A Ödenecek Vergi ve Fonlar B Ödenecek Sosyal Güvenlik Primleri C Ödenecek Diğer Yükümlülükler Diğer Kısa Vadeli Borçlar A Bankalara İade Olacak Paralar B Personele Borçlar C Maliye Bakanlığına Devredilecek Paralar D Diğer Çeşitli Borçlar Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar A Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları A Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılığı B Takipli Alacaklar Genel Karşılığı Gelecek Yıllara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees A Gelecek Yıllara Ait Gelirler B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar ÖZKAYNAKLAR Birikmiş Fonlar A Bankalar Tasfiye Fonu Birikimler B Güvence Fonu Birikimleri C Geçmiş Yıllar Gelir-Gider Farkı Dönem Gelir-Gider Farkı PASİF TOPLAMI Nazım Hesaplar Toplamı BİLANÇO DİPNOTU: (1) Fon bilançosunda yer alan menkul kıymetler TMSF Muhasebe Yönergesinde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlenmiştir. Portföyde yer alan Devlet İç Borçlanma Senetleri ve Gelire Bağlı Senetler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Resmi Gazetede günlük olarak açıkladığı fiyatlar üzerinden, Devlet Dış Borçlanma Senetleri ise rayiç değerleri üzerinden mali tablolara yansıtılmıştır. 21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF ye Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi nce Devlet İç Borçlanma Senedi Satışı Adı Altında Toplanan Tutarların Ödenmesi Hakkında Kanun uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen DİBS ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan senetler olduğundan herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır. (2) Gelecek aylara ait giderler, gelir tahakkuk ve reeskontları hesabına devralınan takipteki alacaklara ait faiz reeskontları dahil değildir. (3) TMSF Muhasebe Yönergesi hükümleri çerçevesinde Fon bilançosunda Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar bakiyesi; ödeme planında yer alan anapara veya faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi halinde %25 oranında, 180 gün gecikmesi halinde ise %100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır. Fonun devir ve temlik almış olduğu Devralınan Takipteki Alacaklar; devralındıkları tarihteki defter değerleri ile muhasebeleştirilmiş olup, bu alacaklara ilişkin olarak devralındığı bankaca ve Fonca ayrılmış olan değer düşüklüğü karşılıkları Fon bilançosunda Takipteki Alacaklar Karşılığı hesabı altında takip edilmektedir. (4) tarih ve 378 sayılı Fon Kurulu Kararı çerçevesinde Fonun Müflis Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. İflas Masasından olan alacakları ile Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyat alacaklarının tamamı için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır. (5) Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri, Fonun yeniden ödeme planına bağladığı kurumsal alacaklara ilişkin karşılık iptal gelirlerini ve tahsil edilmemiş faiz gelirlerini ifade etmektedir. (6) Fonun maruz kalabileceği risk unsurlarından; bankalar nezdinde bulunan sigorta kapsamındaki toplam mevduat ve katılım fonu tutarları ile TMSF aleyhine açılmış dava tutarları nazım hesaplarda ayrıca takip edilmektedir. (7) Bilançoda ve tarihlerinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. (8) tarih ve 5787 sayılı Kanun kapsamında, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının Fondan olan toplam ,83 YTL tutarındaki alacağı tarihi itibarıyla terkin edilmiştir. 73

78 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu (TL) Yıllık Değişim Yüzde Tutar (%) Faiz Gelirleri TCMB den Alınan Faiz Gelirleri Diğer Banka Mevduatlarından Alınan Faizler Katılım Bankalarından Alınan Kar Payları DBS lerden Alınan Faizler Gelire Bağlı Senetlerden Gelirler Alınan Diğer Faizler Faiz Giderleri (-) Faiz Dışı Gelirler Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Gelirler Sigorta Primi Gelirleri Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri Para Cezası Gelirleri İflas Masası Alacaklarından Alınan Faizler Gecikme Zamları Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri Takipli Alacaklardan Gelirler Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Karları Elden Çıkarılan Varlıklar Gelir ve Karları Evalüasyon Karları İştiraklerimiz ve Bağlı Ort. Alınan Kar Payı Gelirleri Diğer Olağan Gelir ve Karlar Olağanüstü Gelirler Faiz Dışı Giderler (-) ( ) ( ) Personel Giderleri (-) ( ) ( ) Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri (-) ( ) ( ) Mal ve Hizmet Alım Giderleri (-) ( ) ( ) Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları (-) ( ) ( ) Yolluklar (-) ( ) (99.087) Görev Giderleri(-) ( ) ( ) Hizmet Alımları (-) ( ) ( ) Temsil ve Tanıtma Giderleri (-) (63.604) (60.980) Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve Onarım Giderleri (-) ( ) ( ) Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri (-) (21.927) ( ) Tedavi ve Cenaze Giderleri (-) ( ) ( ) Fonun Esas Faal. İlişkin Al. ve Yat. Değer Düşüklüğü Karşılık Giderleri (-) ( ) ( ) Diğer Karşılık Giderleri (-) ( ) ( ) Hazineye Aktarılan Nakit Kaynaklar (-) ( ) ( ) Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Zararları (-) ( ) ( ) Elden Çıkarılan Varlıklar Gider ve Zararları (-) ( ) ( ) Amortisman Giderleri (-) ( ) ( ) Evalüasyon Zararları (-) ( ) ( ) Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları (-) ( ) Cari Transferler (-) ( ) ( ) Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-) ( ) ( ) Olağanüstü Giderler (-) ( ) ( ) Dönem Gelir- Gider Farkı

79 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar 4.1. Hazır Değerler Fonun yurtiçi bankalar nezdindeki vadesiz mevduat hesapları ile katılım bankaları nezdindeki cari hesaplar, vadesi bir yıla kadar olan mevduat ve katılma hesaplarındaki tutarlardan oluşmaktadır tarihi itibarıyla Fonun TL hazır değeri bulunmaktadır Menkul Kıymetler Fon portföyünde bulunan menkul kıymetler bu hesap altında elde etme maliyeti üzerinden muhasebeleştirilmektedir tarihi itibarıyla mevcut DİBS ler ve Gelire Bağlı Senetler TCMB nin Resmi Gazete de açıkladığı fiyatlara göre, DDBS ler rayiç değerler esas alınarak değerlenmiştir tarihi itibarıyla Fon portföyünde bulunan menkul kıymetlere ilişkin bilgiler Tablo 24 te yer almaktadır. Hazır değerler ve menkul kıymetler toplamından oluşan Fon rezervi, yönetsel amaçlarla oluşturulan segment raporlamalar kapsamında mevduat sigortacılığı ve çözümleme rezervi olarak ayrı ayrı takip edilmektedir. Söz konusu rezervlerin yönetimine ilişkin bilgiler 5. Bölümde detaylı olarak anlatılmaktadır Takipli Alacaklar Devralınan takipteki alacaklar Bağlı ortaklık bankalardan veya diğer yollarla TMSF bünyesine temlik edilen takipli alacaklar, bağlı ortaklık banka ile TMSF arasındaki temlik sözleşmelerine istinaden, ilgili banka kayıtlarındaki defter değeri ve ilgili bankalarca ayrılmış olan karşılığı ile hesaplara intikal ettirilmiştir. Devralınan takipli alacaklara faiz tahakkuku yapılmamaktadır ve oluşan faiz gelirleri tahsil esasına göre muhasebeleştirilmektedir. Bağlı ortaklık banka kayıtlarındaki özel karşılık tutarlarına ek olarak 2013 yılında Fon tarafından gerekli görülen takipli alacaklar için % 100 oranında karşılık ayrılmıştır. Devralınan Takipteki Alacaklar (bin TL) Alacağın Türü Kurumsal Krediler Tazmin Olunan Gayrinakdi Krediler Bireysel Krediler Diğer Toplam Tablo 26: Devralınan takipteki alacaklar 75

80 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Tanım Alım tarihi Maliyet İtfa tarihi Nominal değeri Faiz Gelir Reeskontları Değer Düşüklüğü Karşılığı TCMB Değeri TRT010420T Karşılığı TRT010420T TRT020823T TRT030523T (41.521) TRT030523T TRT030523T TRT040117T TRT040614T TRT040614T TRT040614T TRT040614T TRT060121T TRT070115T (877) TRT070115T (2.958) TRT261022T TRT261022T (7.755) TRT261022T (11.084) TRT110215T TRT150120T (7.916) TRT110320T TRT111120T TRT140218T (10.103) TRT140218T (17.706) TRT141118T (2.097) TRT141118T (11.958) TRT190717T TRT190717T TRT200618T (3.525) TRT200618T (7.403) TRT200618T (5.547) TRT200618T (28.896) TRT240118T TRT240118T TRT251017T (8.962) TRT270116T (26) TRT270116T TRT290114T TRT290114T TRT290415T TRT290415T TRT210721T TRT230222T TRT230222T TRT050314T TRT050314T TRT050314T (4.275) TRT080317T (44.028) TRT080317T (20.998) TRT240914T TRT240914T TRT240914T (2.817) XS (1.791) XS US900123BJ (3.243) US900123BJ (23.394) US900123BY (775) US900123BZ US900123BZ US900123CA (7.500) US900123CB (31.514) TRD190815T XS TRT311209T18* ( ) Tablo 27: Fon portföyündeki menkul kıymetler 1 *21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF ye 24 Mayıs 2007 tarih ve 5667 sayılı Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi nce Devlet İç Borçlanma Senedi Satışı Adı Altında Toplanan Tutarların Ödenmesi Hakkında Kanun uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen DİBS lerdir. Belirtilen DİBS ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan bir senet olduğundan herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır. 76

81 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2012 Ödeme planına bağlanan alacaklar Takipli alacaklardan ödeme planına bağlanan ve borçluların anlaşma hükümleri çerçevesinde ödemelerini aksatmadan gerçekleştirdiği alacaklar bilançonun aktifinde Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar hesabında izlenmektedir. Ödeme planında yer alan borç tutarı ile muhasebe kayıtları arasındaki olumlu fark ile söz konusu alacaklar için ayrılan karşılıklar tahsil edilmedikçe gelirleştirilmemektedir. Tahsil edilmek üzere vadesini bekleyen gelir niteliğini haiz bu tutarlar bilançonun pasifinde Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri hesabında izlenmektedir. Ödeme planına bağlanan alacaklar, ödeme planında yer alan anapara veya faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi durumunda %25 oranında, 180 gün gecikmesi halinde ise %100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır itibarıyla Fon bilançosunda milyon TL tutarında ödeme planına bağlanan alacak bulunmaktadır Fonun Esas Faaliyetine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar Fonun bankacılık işlemi yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankaların iflas masalarından olan alacakları (sigortalı mevduat ödemeleri, sigorta prim alacağı, zamanaşımına uğramış mevduat alacağı vs.) ile şahsi iflas masalarından olan alacaklarından oluşmaktadır. Müflis T. İmar Bankası A.Ş. iflas masasından olan alacaklar için %100 oranında karşılık ayrılmış bulunmaktadır tarihi itibarıyla detayı Tablo 28 de yer almaktadır. Tablo 28: İflas masasından alacaklar 4.5. Mali duran varlıklar Fon tarafından bir işletmeye ortak olmak amacıyla yatırılan sermaye payları ve çeşitli nedenlerle kısa vadede paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan hisse senetleri bu hesapta izlenmektedir. Borsada işlem gören hisse senetleri, bağlı ortaklık ve iştirak payları borsa değerine göre, borsada işlem görmeyenler ise elde etme maliyeti ile değerlenmektedir Maddi duran varlıklar Fon faaliyetlerinin sürdürülmesinde kullanılmak üzere edinilen maddi duran varlıklar bu hesaplarda izlenmekte ve elde etme maliyeti ile kayıtlara alınmaktadır. Menkuller ve gayri maddi haklar için % 20, hizmet binaları için ise % 2 oranında normal amortisman ayrılmaktadır Elden çıkarılacak varlıklar İflas Masasından Alacaklar ( ) (bin TL) Elden çıkarılacak bağlı ortaklık bankalar Alacak Tutarı Karşılık Tutarı Net Bakiye T. İmar Bankası Kıbrıs Kredi Bankası Şahsi İflas Masaları Toplam Bağlı ortaklık banka hisse senetlerinin tamamının ya da bir bölümünün banka zararının ödenmiş sermayeye tekabül eden tutar kadarının devralınması için, ilgili bankaya aynı tutarda 77

82 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu yapılan ödemeler bu hesapta takip edilmektedir tarihi itibarıyla mevcut bakiye Fonun Birleşik Fon Bankası ve Türk Ticaret Bankası nezdindeki % 100 oranındaki hissesini ifade etmektedir. Elden çıkarılacak iştirakler ve diğer bağlı ortaklıklar Fon tarafından, bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devralınan bağlı ortaklık ve iştirakler elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilmiştir. Bağlı ortaklık bankalardan devralınan elden çıkarılacak diğer bağlı ortaklık ve iştiraklerin değer düşüklüğü karşılıkları ilgili banka kayıtlarındaki değerleriyle bilançoya yansıtılmıştır. Fona bedelsiz olarak devrolan iştirak ve bağlı ortaklıklar kayıtlı değerleri kadar değer düşüklüğü karşılığı ayrılması suretiyle kayıtlara alınmıştır itibarıyla mevcut bakiye Fon portföyünde 11 adet elden çıkarılacak iştirak ve 16 adet elden çıkarılacak bağlı ortaklık sermaye payından oluşmaktadır. Elden çıkarılacak maddi duran varlıklar/haklar Fonun bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devraldığı veya icraen satın aldığı maddi duran varlıkları ve gayrimaddi hakları elde etme maliyeti ile kayıtlara yansıtılmıştır. Söz konusu elden çıkarılacak varlıklar amortismana tabi tutulmamaktadır Görev zararı hesapları Tasfiye halindeki bağlı ortaklık ve iştirakler Fonun tasfiye süreci başlayan bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki sermaye payları ve diğer alacakları bu hesapta izlenmektedir. Bakiye, tarihi itibarıyla tasfiyesi devam eden 12 adet iştirake ilişkin sermaye payından oluşmaktadır. Bağlı ortaklık bankalara verilen ihtiyatlar Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF ye ikrazen ihraç edilen DİBS lerden TMSF tarafından bünyesindeki bağlı ortaklık bankalara ihtiyat olarak aktarılan tutarlardan oluşmaktadır. TMSF, Hazine Müsteşarlığı nın TCMB de ilgili ikraz sözleşmelerine istinaden depo ettiği tahviller içerisinden ihtiyaç duyduklarını söz konusu depo hesabından çekilişler olarak kullanmış ve tahvilleri bağlı ortaklık bankalara aktarmıştır. Tahviller kullanım tarihleri itibarıyla ihraç edilmiş sayılmış ve kullanım tarihleri itibarıyla oluşan değerleri ile Fon bilançosuna yansıtılmıştır tarihi itibarıyla mevcut bakiyeyi oluşturan Fonun Birleşik Fon Bankası ndan olan ihtiyat alacaklarının tamamına karşılık ayrılmıştır Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar Elden çıkarılacak varlıklar ile ilgili olarak satış işlemleri tamamlanıncaya kadar yatan tutarlar ile diğer nakdi teminatlar, 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde veya imzalanan protokoller kapsamında ilgililerden yapılan tahsilatlardan henüz gerekli mahsup işlemleri tamamlanmayanlar ile teminat niteliğinde yapılan tahsilatlar bu hesapta takip edilmektedir. Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Ödemeler 5472 sayılı Kanun ile değişik Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi gereğince; gerçek ve tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış bedellerinden söz konusu kişilerin Devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan 78

83 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 borçları ile Hazine payı borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir. Bu hüküm çerçevesinde, satışı Fon tarafından gerçekleştirilen varlıkların satış bedelleri Fon bilançosunun pasifinde söz konusu ödemelerin yapılmasını teminen bekletilmekte, hukuki süreçlerin tamamlanmasını müteakip ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli ödemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, 2013 yılında diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödemelerin USD karşılığı 170 bin USD dir tarihi itibarıyla Fon tarafından bu kapsamda yapılan ödemeler toplamı ise milyon USD ye ulaşmıştır Personel toplu ödeme ve emeklilik karşılıkları Sözleşmeli personel ile ilgili düzenlemeler çerçevesinde işten çıkarma veya emeklilik halinde yapılacak toplu ödemeler nedeni ile oluşacak yükümlülükler için karşılık ayrılmıştır Alacak ve borçların değerlemesi Fonun takipli veya tasfiye masalarından olan alacakları bilançoda defter değeri ile gösterilmektedir. Faiz öngörülen mevduat ve diğer alacaklar için ise tespit edilen faiz oranı esas alınmak suretiyle faiz gelir reeskontu hesaplanmıştır Diğer bilanço kalemleri Diğer bilanço kalemleri finansal tablolarda kayıtlı değerleri üzerinden yansıtılmışlardır Sigorta Primi Gelirleri Fon mevduat sigortacılığı kapsamında, kredi kuruluşları nezdindeki bütün para cinslerinden açılmış tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarını sigortalamaktadır. Tasarruf mevduatı ve katılım fonu sigorta primleri, mali tabloların düzenlendiği ilgili dönemi izleyen ikinci ayın son iş gününe kadar; TL, USD ve EUR cinsinden olan hesaplarla ilgili olarak kendi para cinsinden Fona ödenmektedir. Altın ve diğer döviz cinslerinden hesaplar ise; USD cinsinden ödenmektedir yılına ilişkin sigorta primlerinin para cinsleri itibarıyla dağılımı Tablo 29 da yer almaktadır. Bu kapsamda bankalardan TL, USD ve EUR sigorta primi tahsil edilmiştir. Ayrıca, geçmiş dönemlere ilişkin olarak TL tutarında prim farkı gelir kaydedilmiştir. Banka Grubu Döviz Cinsi Sigorta Primi Tutarı TL Mevduat Bankaları USD EUR TL Katılım Bankaları USD EUR TL Toplam USD EUR Genel Toplam (TL Karşılığı)* Tablo 29: Sigorta primi gelirleri * TL karşılıkların hesaplanmasında prim dönemi sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. 79

84 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Fon tarafından 2013 yılı içerisinde tahsil edilen prim tutarları dönemler itibarıyla milyon TL ( milyon USD) aralığında seyretmiştir. milyon TL* Dönemler İtibarıyla Sigorta Primleri milyon USD* Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Toplam TL Karşılığı Toplam USD Karşılığı Grafik 12: Dönemler itibarıyla sigorta primleri * USD ve TL karşılıkların hesaplanmasında dönem sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır. Fonun, 2000 yılından itibaren tahsil ettiği sigorta primlerinin USD karşılıkları bazında azaldığı görülmektedir. Bu azalmada en önemli etken, 2003 yılında temel prim oranının onbinde 25 ten onbinde 12,5 e düşürülmesidir. Diğer bir etken ise, Eylül 2004 döneminden geçerli olmak üzere yapılan düzenlemedir. Bu düzenleme ile her ne kadar temel prim oranı onbinde 15 e yükseltilmiş olsa da, prim matrahının toplam tasarruf mevduatı yerine sigortaya tabi tasarruf mevduatı olarak yeniden düzenlenmesi, toplam prim gelirlerinde azaltıcı bir etki yaratmıştır yıllarında prim matrahının yükselmesi ve düşük kur nedeniyle prim gelirlerinde artış gözlenmektedir yılında prim gelirlerinde görülen düşüş prim tarifesindeki değişiklikten, 2011 ve 2012 yıllarındaki yükseliş sigorta prim matrahındaki artışın yanı sıra Eylül 2011 döneminde uygulanmaya başlanan prim tarifesindeki değişikliklerden, 2013 yılındaki artış ise sigorta kapsamının 15 Şubat 2013 tarihinde 50 bin Türk Lirasından 100 bin Türk Lirasına yükseltilmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Fonun, 2000 yılından itibaren tahsil ettiği sigorta primlerinin yıllar itibarıyla gelişimi Grafik 13 te gösterilmektedir Yıllar İtibarıyla Tahsil Edilen Sigorta Primleri (milyon USD) Grafik 13: Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri 80

85 Hesap Sayısı (bin adet) Toplam Gelir (milyon TL) Yıllık Faaliyet Raporu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Diğer Gelirler Fonun sigorta primlerine ilave olarak; Bankacılık Kanunu nun 130 uncu maddesinde belirtilen zamanaşımına uğrayan kıymet gelirleri, bankacılık sistemine giriş payları, hisse devir payları, adli ve idari para cezaları ve diğer gelirleri bulunmaktadır. Zamanaşımına Uğrayan Kıymet Gelirleri Bankacılık Kanunu nun 62 nci maddesi gereğince; bankalar nezdindeki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak on yıl içinde aranmayanlar zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan her türlü mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklar banka tarafından hak sahibine ulaşılamaması halinde, yapılacak ilanı müteakip Fona gelir kaydedilmektedir. Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik gereğince; söz konusu kıymetlere ilişkin listeler bankalar tarafından kendi internet sitelerinden yayımlanmakta ve eş zamanlı olarak Fona gönderilmektedir. Ayrıca, söz konusu listeler Fon tarafından konsolide edilmiş olarak internet sitesinde ( her yıl 1 Şubat-31 Mayıs tarihleri arasında yayımlanmaktadır. Zamanaşımına uğrayan kıymetler ile ilgili olarak 2013 yılında toplam 161,9 milyon TL gelir sağlanmıştır Yıllar İtibarıyla Zamanaşımına Uğrayan Kıymetler 594,5 179,4 161, ,6 10,5 6, ,3 27,9 16,9 19, Hesap Sayısı Toplam Gelir Grafik 14: Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğrayan kıymetler Para Cezası Gelirleri Bankacılık Kanunu nun 130 uncu maddesi çerçevesinde, söz konusu Kanun hükümlerine aykırılık dolayısıyla hükmolunacak adli para cezalarının %50 si ile verilecek idari para cezalarının %90 ı Fona gelir kaydedilmektedir. Bu kapsamda tahsil edilen para cezalarının 3,5 milyon TL lik kısmı Fona gelir kaydedilmiş olup yaklaşık 350 bin TL lik kısmı ise 2013 yılında ilgili mevzuat gereğince T.C. Maliye Bakanlığına aktarılmıştır. 81

86 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Hisse Devir Payları Bankacılık Kanunu nun 18 inci maddesi gereğince; BDDK iznine tabi tutulan pay devirleri çerçevesinde, bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin %1 i oranında devir payının devralan tarafından Fona yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2013 yılında Fon tarafından 4,65 milyon TL tutarında hisse devir payı gelir kaydedilmiştir. Sisteme Giriş Payı Bankacılık Kanunu nun 10 uncu maddesi gereğince BDDK tarafından kurulmasına izin verilen bankanın faaliyete geçebilmesi için banka hissedarları tarafından Kanun un 7 nci maddesinde belirtilen asgari sermayenin %10 u tutarındaki sisteme giriş payının Fon hesaplarına yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2013 yılında Fon tarafından 3 milyon TL tutarında sisteme giriş payı tahsil edilmiştir Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren tarih ve 5787 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun a eklenen Geçici 17 nci madde kapsamında, Hazine Müsteşarlığı tarafından Fona tarihine kadar verilen özel tertip Devlet İç Borçlanma Senetlerinden doğmuş ve/veya doğacak toplam TL tutarındaki anapara, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacakları tarihi itibarıyla terkin edilmiştir. Yine aynı Kanun maddesi gereğince Fonun, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve denetimi kendisine devredilen bankaların her türlü mal, hak ve alacaklarından elde ettiği veya edeceği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlara yapılması zorunlu ödemeler düşüldükten sonra kalan tutarın Hazine Müsteşarlığının ilgili hesaplarına aktarılmasına ilişkin usul ve esaslar Fona gönderilmiştir. Bahsi geçen Usul ve Esaslar çerçevesinde 2013 yılında Hazine Müsteşarlığına toplam 391,16 milyon USD karşılığı (Türk Lirası karşılığı 719,12 milyon TL) nakit ödeme yapılmıştır. Söz konusu ödemeler ile birlikte Hazine Müsteşarlığına yapılan toplam ödeme tutarı tarihi itibarıyla 11,6 milyar USD ye ulaşmıştır yılında yapılan ödemelere ilişkin detaylı bilgi Tablo 30 da yer almaktadır. 82

87 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yılında Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler Ödeme Tarihi Ödemelerin USD Karşılığı 1 Ocak ,75 Şubat ,52 Mart ,37 Nisan ,68 Mayıs ,63 Haziran ,00 Temmuz ,50 Ağustos ,00 Eylül ,68 Ekim ,01 Kasım ,89 Aralık ,76 Toplam ,79 Tablo 30: Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler 1 Tutarların USD karşılıklarının hesaplanmasında ödeme tarihindeki TCMB döviz satış kurları kullanılmıştır. 5. Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi Fon rezervi Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan TMSF Finansal Varlık Yönetimine Dair Esaslar çerçevesinde değerlendirilmektedir. Finansal varlık yönetiminin belli başlı prensipleri şu şekildedir: Finansal Risk Komitesi; limitlerin belirlenmesi, vade dağılımlarının değerlendirilmesi, rezervin korunmasına ilişkin tedbirler alınması konularında görüş oluşturmaktadır. Rezerv yönetiminde İhale Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetim Sistemi ve Portföy Yönetim Sistemleri kullanılmaktadır. Fon rezervi, tarihinden itibaren Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğine tabi olarak yönetilmekte olup, TL ve döviz mevduat, repo/ters repo, Hazine Müsteşarlığının çıkarmış olduğu kira sertifikası ile iç ve dış borçlanma senetlerinde değerlendirilebilmektedir. Yabancı para cinsinden işlem yapılabilmektedir. Birincil ve ikincil piyasalarda devlet tahvili ve hazine bonosu alım satımı yapılabilmektedir. Fonun mevduat ve katılım fonlarını sigortalama görevi çerçevesinde bulundurduğu rezerv Mevduat Sigortacılığı Rezervi ni, çözümleme faaliyetleri neticesinde elde ettiği tutarlar ise Çözümleme Rezervi ni oluşturmaktadır. Fon, çözümleme faaliyetlerinden elde ettiği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlarda yapılması zorunlu ödemeleri düştükten sonra kalan tutarları, 5787 sayılı Kanun hükümleri gereğince Hazine Müsteşarlığına göndermektedir. Çözümleme rezervi genel olarak; Fon hesaplarında muhtemel çözümleme 83

88 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu giderlerinin karşılanması amacıyla tutulan tutarlar ile hukuki sorunlar nedeniyle blokeli hesaplarda tutulan tahsilat tutarlarından oluşmaktadır. Bu kapsamda tutulan çözümleme rezervi bankalar nezdinde mevduat olarak değerlendirilmektedir tarihi itibarıyla Fonun Çözümleme Rezervinin TL karşılığı 717 milyon TL dir (336 milyon USD). Bu tutarın 540 milyon TL lik (253 milyon USD) kısmı çözümleme işlemleri devam ettiği için blokeli hesaplarda izlenmektedir. Fonun Mevduat Sigortacılığı Rezervi mevduat, DBS ve Hazine Müsteşarlığının çıkardığı kira sertifikalarında değerlendirilmektedir tarihi itibarıyla milyon TL ye (6.907 milyon USD) ulaşan mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin; milyon TL lik kısmı DBS ve kira sertifikası olarak, 257 milyon TL lik kısmı ise mevduat ve katılım fonu olarak bankalarda bulundurulmaktadır. Rezerv tutarı 2013 yılında % 15,77 oranında artışla milyon TL den milyon TL ye yükselmiştir. Söz konusu rezerv tutarının tarihi itibarıyla yaklaşık 263 milyar TL olan sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu toplamına oranı (Fon rasyosu) % 5,61 dir. Mevduat sigortacılığı rezervinin yeterli düzeyde olması, Fonun Mevduat Sahibinin Güvenini ve Farkındalığını Artırmak ve Finansal Sistemin İstikrarına Katkıda Bulunmak stratejik hedeflerine ulaşmaya önemli katkı sağlamaktadır. Yıllar itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin toplam mevduat ve katılım fonu ile sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonuna oranı Grafik 15 te gösterilmektedir. Yıllar İtibarıyla Fon Rasyosunun Gelişimi % 8,00 % 7,00 % 6,00 % 5,00 % 4,00 % 3,00 % 2,00 % 1,00 % 0,00 %7,17 %6,05 %5,61 %3,45 %4,24 %4,98 %5,41 %2,68 %3,08 %0,89 %1,44 %1,65 %0,99 %1,08 %1,20 %1,34 %1,34 %1, Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Toplam Mevduat ve Katılım Fonu Grafik 15: Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi 6. Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları Fon, kurumsal risk yönetiminin bir parçası olarak mevduat sigortacılığı yatırım stratejilerini de dikkate alarak risk yönetimi politikaları geliştirmektedir. Fon rezervi herhangi bir finansal kurumda olabildiği gibi kredi riski, kur riski, faiz riski, likidite riski ve operasyonel risklere maruz kalabilmektedir. Bu risklerden korunmak amacıyla Fon, portföyün dağılımı ve vade yapısı hususlarında Fon Kurulu ve Finansal Risk Komitesi tarafından belirlenen limitler dahilinde yatırım kararlarını almaktadır. 84

89 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Kredi Riski: Fon rezervinin maruz kaldığı kredi riski esas olarak bankalarda tutulan mevduatlardan kaynaklanmaktadır. Yıllar itibarıyla bankalarda tutulan mevduat tutarları ve tutarın toplam mevduat sigortacılığı rezervine oranına ilişkin bilgi Grafik 16 da yer almaktadır. milyon TL %100 %100 %83 Yıllar İtibarıyla Mevduat Tutarları ve Kredi Riski Oranları %64 %51 % % %9 257 % %100 %80 %60 %40 %20 %0 Mevduat Tutarı Mevduat/ Mevduat Sigortacılığı Rezervi Grafik 16: Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları Kur Riski: Kurun değerinde yaşanan değişiklikler sonucu Fonun varlıkları ve yükümlülüklerinde meydana gelebilecek değişimler finansal risk yönetimi çerçevesinde takip edilmektedir tarihi itibarıyla sigortalanan mevduat ve katılım fonunun TL, USD ve EUR dağılımı sırasıyla % 74,4, % 14 ve % 11,6 dır. Aynı tarih itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervindeki yabancı para dağılımı % 84,7, % 8,8 ve % 6,5 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar itibarıyla Fon rezervinin kur riskini ifade eden sigortalanan yabancı para cinsinden mevduat ve katılım fonlarının toplam sigortalı mevduat ve katılım fonlarına oranı Grafik 17 de gösterilmiştir. %60 %50 %40 %30 %20 %10 %0 %49 %36 Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu ile Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yabancı Para Dağılımı %45 %34 %30 %30 %33 %25 % 30 %28 %24 %22 %24 %24 %26 %21 % Mevduat Sigortacılığı Döviz Rezervi/ Toplam Mevduat Sigortacılığı Rezervi Sigortalı Yabancı Para Mevduat ve Katılım Fonu/ Toplam Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu %15 Grafik 17: Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı Faiz Oranı Riski: Faiz oranı riski, faiz oranlarındaki değişikliklerin ilerideki nakit akışları veya finansal araçların gerçeğe uygun değerlerini etkileyeceği ihtimalinden doğmaktadır. Finansal risk yönetimi kapsamında Fon, portföyünde yer alan mevduat ve menkul kıymetlerin vade yapısı 85

90 2013 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve faiz oranlarını takip etmektedir tarihi itibarıyla Fon mevduat sigortacılığı rezervinin vade yapısı ve türleri Grafik 18 ve Grafik 19 da gösterilmektedir. Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Vade Dağılımı (milyon TL) Ay 3 Ay 6 Ay 9 Ay 12 Ay 1-3 Yıl 3-5 Yıl 5-7 Yıl 7-10 Yıl Yıl Grafik 18: Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı Grafik 19: DBS lerin türlerine göre dağılımı Likidite Riski: Likidite riski, nakde ihtiyaç duyulmasını gerektiren finansal yükümlülüklerin ihtiyaç duyulduğu zaman karşılanamamasından kaynaklanır. Likidite riskinin yönetiminde; yatırım araçlarının türü, piyasadaki likiditesi ve vade tarihleri dikkate alınarak yatırım kararları alınmaktadır. Operasyonel Risk: Fon rezervinin yönetilmesinde oluşabilecek operasyonel risklerin önlenmesi amacıyla iç kontrol sistemi ve bilgi işlem alt yapısı güçlendirilmektedir. Operasyonel risklerin minimize edilmesi amacıyla Portföy Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetimi Sistemi ve İhale Yönetim Sistemi yazılımları aracılığıyla işlemler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, rezerv yönetimine ilişkin süreçler iç denetim tarafından denetime tabi tutulmaktadır. 86

91 V EKLER 87

92 EK 1: Türkiye deki banka şubelerinde sergilenmekte olan mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri Şekil 18: Mudi bilgilendirme ilanı-1 88

93 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2013 Şekil 19: Mudi bilgilendirme ilanı-2 89