TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU

Transkript

1 TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU 212 FAALİYET RAPORU Mart 213

2 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 124 üncü maddesi gereğince Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Yıllık Faaliyet Raporu, Fonun performans hedefleri ile uygulama sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de içermektedir. Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince denetlenmekte ve bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır. Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer aylık dönemler itibarıyla yayımladığı raporlar ile kamuoyunu bilgilendirmekte ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna faaliyetleri hakkında yılda bir defa bilgi vermektedir. TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU BÜYÜKDERE CADDESİ NO:143 ESENTEPE/İSTANBULTÜRKİYE İLETİŞİM BİLGİLERİ: FİNANSMAN DAİRE BAŞKANLIĞI TEL: (212) 34 22, FAKS: (212) MART 213 ISSN:

3 İÇİNDEKİLER BAŞKANIN MESAJI I 1. TMSF nin Tarihsel Yolculuğu 2. TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları 3. TMSF nin Organizasyon Yapısı 4. TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı 5. İnsan Kaynakları Yönetimi 6. Kurumsal İletişim Yönetimi 7. İç Denetim 8. Kurumsal Risk Yönetimi 9. Finansal Yönetim 1. Kurumsal Bilgi Yönetimi 11. Stratejik Planlama 12. Kurumsal Performans Yönetimi II 1. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar 2. Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti 3. Risk Esaslı Prim Sistemi 4. Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci 5. Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler 6. Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri 7. Uluslararası Mevduat Sigortacılığı Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler 8. Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler 9. Diğer Uluslararası Faaliyetler III ÇÖZÜMLEME 1. Çözümleme Süreci 2. Çözümleme Faaliyetleri 3. Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar 4. Fona Devredilen Bankalar 5. Geri Kazanım Faaliyetleri 6. Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler

4 7. İştiraklere İlişkin Faaliyetler 8. Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler 9. Fonun Taraf Olduğu Davalar IV FİNANSAL TABLOLAR 1. TMSF Mali Tabloları 2. Mali Tabloların Denetimi Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu 4. Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar 5. Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi 6. Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları V EKLER

5 TABLOLAR Tablo 1: Tablo 2: Tablo 3: Tablo 4: Tablo 5: Tablo 6: Tablo 7: Tablo 8: Tablo 9: Tablo 1: Tablo 11: Tablo 12: Tablo 13: Tablo 14: Tablo 15: Tablo 16: Tablo 17: Tablo 18: Tablo 19: Tablo 2: Tablo 21: Tablo 22: Tablo 23: Tablo 24: Tablo 25: Tablo 26: Tablo 27: Tablo 28: Tablo 29: Tablo 3: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 212 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri Çözümleme faaliyetleri 212 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri Risk faktörleri ve puanları Prim kategorileri ve prim oranları Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar Sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ve iflas masaları tarafından Fona yapılan geri ödemeler İmar Bankası DİBS ödemeleri Çözümleme gelirlerinin dağılımı Fonun takipli alacaklarından 212 yılında yapılan tahsilatlar Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller Satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler Hisse devri gerçekleştirilen iştirakler Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili davalar Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri Uluslararası dava ve takipler Kredi dışı davalar Kredi dışı icra takipleri Devralınan takipteki alacaklar Fon portföyündeki menkul kıymetler İflas masasından alacaklar Alınan nakdi teminat, karşılık ve mahsup edilmeyi bekleyen tahsilatlar Sigorta primi gelirleri Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler İflas masaları tarafından yürütülen çözümleme faaliyetleri 5

6 GRAFİKLER Grafik 1: Grafik 2: Grafik 3: Grafik 4: Grafik 5: Grafik 6: Grafik 7: Grafik 8: Grafik 9: Grafik 1: Grafik 11: Grafik 12: Grafik 13: Grafik 14: Grafik 15: Grafik 16: Grafik 17: Grafik 18: Grafik 19: Fon Kurulu Kararlarının dağılımı Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı Bilgi edinme başvuruları Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları Toplam mevduat ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı İştiraklerin itibarıyla durumu Devralınan gayrimenkullerin itibarıyla durumu Dönemler itibarıyla sigorta primleri Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğrayan kıymetler Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı DBS lerin türlerine göre dağılımı ŞEKİLLER Şekil 1: Şekil 2: Şekil 3: Şekil 4: Şekil 5: Şekil 6: Şekil 7: Şekil 8: Şekil 9: Şekil 1: Şekil 11: Şekil 12: Şekil 13: Şekil 14: Şekil 15: Şekil 16: TMSF nin tarihsel yolculuğu TMSF nin fonksiyonları TMSF nin organizasyon şeması Kurumsal yönetim çerçevesi çemberi TMSF nin kamuoyu ile iletişim kanalları Kurumsal risk yönetim modeli Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı TMSF dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri TMSF dönemi stratejik amaçları TMSF dönemi Strateji Haritası Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı Prim tahsil ve denetim süreci Banka çözümleme süreci Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar Mudi bilgilendirme ilanı1 Mudi bilgilendirme ilanı2 6

7 KISALTMALAR Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Devlet Planlama Teşkilatı Sermaye Piyasası Kurulu İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Egebank A.Ş. Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş. Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş. Bank Kapital T.A.Ş. Ulusalbank T.A.Ş. İnterbank A.Ş. Eskişehir Bankası T.A.Ş. İktisat Bankası T.A.Ş. Kentbank A.Ş. Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş. Etibank A.Ş. Toprakbank A.Ş. Bank Ekspres A.Ş. Demirbank T.A.Ş. Sümerbank A.Ş. Sitebank A.Ş. Milli Aydın Bankası T.A.Ş. Tasfiye Halinde Türk Ticaret Bankası A.Ş. Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. Bayındırbank A.Ş. Pamukbank T.A.Ş. Müflis Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş. Müflis Marmara Bankası A.Ş. Müflis Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş. Birleşik Fon Bankası A.Ş. Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi Devlet İç Borçlanma Senedi Devlet Dış Borçlanma Senedi Devlet Borçlanma Senedi Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu Kanun Hükmünde Kararname Bakanlar Kurulu Kararı Geri Ödeme Sözleşmesi TMSF Fon BDDK TCMB DPT SPK İMKB VOB Egebank Yurtbank Yaşarbank Bank Kapital Ulusalbank İnterbank Esbank İktisat Bankası Kentbank EGS Bank Etibank Toprakbank Bank Ekspres Demirbank Sümerbank Sitebank Tarişbank Türkbank Kıbrıs Kredi Bankası İmar Bankası Bayındırbank Pamukbank TYT Bank Marmara Bank Impexbank Birleşik Fon Bankası FYYS DİBS DDBS DBS IADI EFDI KHK BKK Protokol 7

8 BAŞKANIN MESAJI Mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanındaki uygulamalarıyla Türkiye finansal tarihinin önemli kurumları arasında gösterilen TMSF, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması ve finansal istikrarın sağlanması amaçları kapsamında yürüttüğü çalışmaları 212 yılında da sürdürmüştür. 212 yılı, küresel krize karşı mücadele ile geçen yıllar arasında yerini almış ve bu yıl da krizin etkileri hissedilmeye devam edilmiştir. Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik performanslarıyla dikkat çektiği bu dönemde, ABD ve AB de uygulanan politikalar söz konusu bölgelerdeki risklerin düşürülmesine katkı sağlamıştır. Siyasi ve ekonomik istikrarın yanı sıra sağlam bir mali sisteme sahip olan ülkemiz, küresel kriz sürecinde dünyadaki birçok ekonominin aksine çok daha sağlam biçimde ayakta kalabilmiştir. Nitekim, 212 yılı içerisinde uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, ülkemizin uzun dönem yabancı para cinsinden kredi notunu BB den, BBB ye yükseltmiştir. Küresel finansal kriz sonrası finansal piyasaların düzenlenmesine yönelik olarak başlatılan faaliyetler 212 yılında da devam etmiştir. Bu kapsamda, Sistemik Önemi Haiz Küresel Finansal Kuruluşlar (GSIFI) için getirilen standartların, yerel olarak SIFI kategorisinde yer alan finansal kuruluşları (DSIFI) kapsayacak şekilde geliştirilmesine yönelik çalışmalar, Finansal İstikrar Kurulu (FSB) ve Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) tarafından üzerinde yoğun olarak çalışılan konular olmuştur. AB de ise banka çözümleme ve geri kazanım faaliyetlerinin toplumsal maliyet yaratmadan gerçekleştirilmesi için yasal bir alt yapı oluşturma çabaları devam etmiştir. Bu kapsamda, ülkemizde yerel SIFI kategorisinde bulunan finansal kuruluşlar belirlenmiş, sigorta prim tarifesinde yapılan değişiklikle bankaların bilanço ve bilanço dışı büyüklüğünü dikkate alan büyüklük faktörü ilave bir risk olarak tarife modelimize ilave edilmiştir. 8

9 Ülkemizin de üyesi olduğu FSB tarafından G2 kararları doğrultusunda IMF ve Dünya Bankası ile birlikte yürütülen finansal reform çalışmaları kapsamında 212 yılında çözümleme rejimleri üzerinde ilk Emsal Değerlendirme (Peer Review) çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte, söz konusu çalışmaya finansal güvenlik ağında yer alan diğer kurum ve kuruluşlarla birlikte banka çözümleme alanındaki görev, yetki ve sorumluluklarımız dahilinde Kurumumuz görüş ve değerlendirmeleri aktarılmak suretiyle katkıda bulunulmuştur. Uluslararası faaliyetleri kapsamında TMSF, 212 yılında Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliğinin (IADI) 35. İcra Kurulu Toplantısı, Bölgesel ve Daimi Komite Toplantıları ile Araştırma ve Rehberlik Komitesi Alt Komite Toplantılarına ve Entegre Mevduat Sigorta Sistemleri konulu konferansa ev sahipliği yapmıştır. Toplantılara 24 ülkeden 43 kişi katılmış, toplantılar başarılı olarak tamamlanmıştır. TMSF ayrıca, uluslararası işbirliği faaliyetleri kapsamında Bulgaristan, Polonya ve Tanzanya mevduat sigorta kurumu yetkilileri ile Fonun mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetlerine ilişkin bilgi paylaşımında bulunmuştur. Öte yandan, sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları için 5 Temmuz 24 tarihinden itibaren uygulanmakta olan 5 bin TL tutarındaki sigorta limitinin güncellenmesi çalışmaları 212 yılında tamamlanmıştır. TMSF tarafından 212 yılında çözümleme faaliyetleri kapsamında Hazine Müsteşarlığına 486,14 milyon USD, diğer kurum ve kuruluşlara ise 61,38 milyon USD aktarımda bulunulmuştur. 212 yılında yapılan tahsilat ve aktarımlarla birlikte, yapılan tahsilat toplamı milyon USD ye ulaşmış olup söz konusu tahsilattan Hazine Müsteşarlığına aktarılan tutar milyon USD, diğer kurum ve kuruluşlara aktarılan tutar ise 7.56 milyon USD olmuştur. TMSF, finansal istikrarın sağlanması ve çözümleme gelirlerinin artırılmasına yönelik faaliyetlerine önümüzdeki dönemde devam edecektir. Şakir Ercan GÜL 9

10

11 1 KURUMSAL YÖNETİM FAALİYET RAPORU

12 I TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları TMSF nin Organizasyon Yapısı TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı İnsan Kaynakları Yönetimi Kurumsal İletişim Yönetimi İç Denetim Kurumsal Risk Yönetimi Finansal Yönetim 1 Kurumsal Bilgi Yönetimi 11 Stratejik Planlama 12 Kurumsal Performans Yönetimi 12 FAALİYET RAPORU 212

13 1. TMSF nin Tarihsel Yolculuğu TMSF, tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde tasarruf mevduatını sigorta etmek üzere kurulmuştur yılında yaşanan ekonomik kriz sebebiyle TMSF nin yetkileri genişletilmiş, tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra bankaların mali bünyelerini güçlendirme ve gereğinde yeniden yapılandırma görevi TMSF ye verilmiştir. 9 lı yılların sonunda finans sektörünün ülke sınırlarını da aşarak, daha karmaşık ve daha hızlı işler hale gelmesi bu sektörü düzenlemekten ve denetlemekten sorumlu kurumların uzmanlaşarak, daha işlevsel ve bağımsız hale getirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Dünyada önceleri Merkez Bankaları ve Bakanlıklarca yürütülen denetim görevinin bağımsız bir kuruma devredilmesi eğilimi Türkiye yi de etkilemiş, 1999 yılında BDDK kurulmuş ve TMSF nin temsil ve idaresi BDDK ya devredilmiştir. BDDK nın kuruluşu ve faaliyetlerine başlaması Türkiye nin yaşadığı ikinci büyük finansal krize denk gelmiştir teki ilk dalgada 4 olan batık banka sayısı 2 lerin başındaki ikinci dalga ile 25 e yükselmiştir tarihinde TMSF nin karar organının Fon Kurulu olduğu hükme bağlanarak TMSF özerk bir statüye kavuşturulmuştur. Mevduatı sigortalamak amacıyla TCMB nin temsili ve idaresi altında TMSF nin kurulması TMSF ye bankaların mali bünyesini güçlendirme ve yeniden yapılandırma yetkisi verilmesi Şekil 1: TMSF nin tarihsel yolculuğu TMSF nin temsil ve idaresinin 4389 sayılı Kanun ile BDDK ya devredilmesi 52 sayılı Kanun ile TMSF nin özerk kurum statüsüne kavuşması TMSF ye 5411 sayılı Kanun ile düzenleme yapma yetkisinin verilmesi 25 yılının Kasım ayında yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Türk mevduat sigortacılığı sistemi ve TMSF için önemli değişiklikler getirmiştir. Bu Kanun ile TMSF nin yetkileri genişletilmiş, önceki düzenlemelere göre BDDK tarafından belirlenen sigortaya tabi mevduatın kapsamı ve tutarını belirleme yetkisi TMSF ye verilmiştir. Bunun yanı sıra risk esaslı sigorta priminin tarifesini, tahsil zamanını ve şeklini belirleme yetkileri de yine TMSF ye verilmiştir sayılı Bankacılık Kanunu nun getirdiği bir diğer yenilik ise katılım bankaları nezdinde açılan gerçek kişilere ait katılım fonlarının da TMSF nin güvencesi altına alınmasıdır. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 13

14 ÇÖZÜMLEME 2. TMSF nin Görevleri ve Sorumlulukları TMSF görevlerini, Bankacılık Kanunu ve ilgili diğer mevzuat ile verilen yetkiler çerçevesinde yerine getirmektedir. İlgili mevzuat çerçevesinde TMSF nin fonksiyonlarını mevduat sigortacılığı ve çözümleme başlıkları altında değerlendirmek ve şu şekilde özetlemek mümkündür: Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, mevduatın ve katılım fonlarının sigorta edilmesi, Fon bankalarının yönetilmesi, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, devri, birleştirilmesi satışı ve tasfiyesi, TMSF alacaklarının takip ve tahsil işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması, TMSF varlık ve kaynaklarının yönetilmesi. TMSF, Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri kapsamında; mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, risklerin ölçülmesi ve yönetilmesi, sektör ve banka riskinin izlenmesi ve Bankacılık Kanunu nun 13 uncu maddesinde belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine yönelik işlemleri yürütmektedir. Çözümleme Faaliyetleri kapsamında ise; TMSF ye devredilmiş ve faaliyet izni kaldırılmış bankaları çözümleme çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca erken uyarı sisteminin kurulması, seri ve maliyet etkinliği yüksek çözümleme yöntemlerinin geliştirilmesi ve bankalara aktarılan kaynakların maksimum düzeyde geri kazanımı için gerçekleştirilen işlemler de çözümleme faaliyeti kapsamında değerlendirilmektedir. TMSF görevini yaparken bağımsızdır. TMSF nin kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Fon Kurulunun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez. TMSF nin, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerden, Bankacılık Kanunu kapsamında verilen görevleri ile sınırlı olmak üzere her türlü bilgi ve belge isteme yetkisi bulunmaktadır. 3. TMSF nin Organizasyon Yapısı Fon Kurulu, TMSF nin karar organıdır ve biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi üyeden oluşmaktadır. Fon Kurulu Başkanı, TMSF nin de başkanı olup TMSF nin genel yönetim ve temsilinden ve Fon Kurulu tarafından alınan kararların uygulanmasından sorumludur. Fon Kurulu nun çalışma usul ve esasları tarih ve 2636 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile belirlenmiştir. Fon Kurulu 212 yılında toplam 352 adet karar almış olup söz konusu kararların konularına göre dağılımı Grafik 1 de gösterilmektedir. FİNANSAL TABLOLAR Çözümleme İç Düzenlemeye İlişkin Faaliyetler Dış İlişkilere İlişkin Faaliyetler 14 Grafik 1: Fon Kurulu Kararlarının dağılımı

15 TMSF nin merkezi İstanbul da olup Ankara da bir temsilciliği bulunmaktadır. Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Teşkilat Yönetmeliği çerçevesinde Fonun organizasyon yapısı 2 Başkan Yardımcılığı, 1 Daire Başkanlığı ve 4 Müdürlükten oluşmaktadır. Ayrıca, 15 Başkanlık Müşavirliği kadrosu bulunmaktadır. Teşkilat Yönetmeliği nde yapılan ve tarih ve 2817 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan değişiklikle Fonun görevlerinin hizmet birimlerine dağılımında değişiklikler olmuştur. Bu çerçevede güncellenen Fonun organizasyon şeması Şekil 3 te gösterilmektedir. Fon Kurulu Başkan Denetim Daire Başkanlığı Fon Başkan Yardımcılığı Finansman Daire Başkanlığı Varlık Yönetimi Daire Başkanlığı Sigorta ve Risk İzleme Daire Başkanlığı Şekil 3: TMSF nin organizasyon şeması 4. TMSF nin Kurumsal Yönetim Anlayışı Başkanlık Müşavirleri Fon Başkan Yardımcılığı I. Tahsilat Daire Başkanlığı II. Tahsilat Daire Başkanlığı Hukuk İşleri Daire Başkanlığı İştirakler ve Gayrimenkuller Daire Başkanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı İnsan Kaynakları, İdari ve Mali İşler Müdürlüğü Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Bilgi İşlem Müdürlüğü Kurul Büro Müdürlüğü TMSF nin organizasyon yapısı, iş süreçleri ve yönetim stratejileri Bankacılık Kanunu ve bu Kanun uyarınca yapılan alt düzenlemeler çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer taraftan, TMSF nin tarihsel gelişimi, deneyimleri ve kurumsal kültürü de kurumsal yönetiminin yapılanmasında önemli bir yer tutmaktadır. TMSF kurulduğu günden bugüne kurumsal yönetim sistemleri uygulamaları ile yurt içinde ve dışında pek çok organizasyona örnek teşkil etmiş olup özellikle banka çözümleme, tahsilat, finansal yönetim ve kurumsal gelişim uygulamaları ile dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 15

16 Finansal Yönetim Kurumsal Bilgi Yönetimi Kurumsal Performans Yönetimi Kurumsal Yönetim Çerçevesi Stratejik Planlama İnsan Kaynakları Yönetimi Kurumsal Risk Yönetimi İç Denetim Şekil 4: Kurumsal yönetim çerçevesi çemberi Kurumsal İletişim Yönetimi TMSF, kurumsal yönetim uygulamaları ile ilgili olarak yürüttüğü faaliyetleri TMSF Kurumsal Yönetim Çerçevesi Çemberi nde gösterilen başlıklar altında toplamıştır. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 5. İnsan Kaynakları Yönetimi TMSF tüm faaliyetlerini, tarihi itibarıyla toplam 39 personel ile yürütmektedir. Ayrıca, Birleşik Fon Bankası nda ve TMSF nin yönetim ve denetiminde bulunan şirketlerde çalışan 91 personel TMSF birimlerinde geçici olarak görevli bulunmaktadır tarihi itibarıyla Fon personelinin unvanlarına göre dağılımı Tablo 1 de ayrıntılı olarak gösterilmektedir. Statü Kadro Karşılığı Sözleşmeli Personel İdari Sözleşmeli Personel Unvan Başkan Yardımcısı Daire Başkanı Müşavir Müdür Grup Koordinatörü Fon Avukatı Fon Denetçisi Fon Uzmanı Fon Denetçi Yardımcısı Fon Uzman Yardımcısı Doktor İdari Personel Destek Personeli Genel Toplam 39 Tablo 1: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı Personel Sayısı

17 TMSF çalışanlarının %87 si lisans ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Eğitim durumlarına göre personel dağılımı Grafik 2 de gösterilmektedir. Fon Çalışanlarının Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı Lise Önlisans Lisans Yüksek Lisans Doktora Diğer İnsan Kaynakları Yönetmeliği nin 48 inci maddesi kapsamında hazırlanan yıllık eğitim programı çerçevesinde 212 yılı içinde; toplam 52 eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerin 22 si genel katılıma açık, 3 u Fon Uzman Yardımcılığı eğitimlerinden oluşmaktadır. Ayrıca, 212 yılı içerisinde 8 personelin yurt dışında gerçekleştirilen 4 konferansa katılımı sağlanmıştır. TMSF, Yurt İçinde Yabancı Dil Eğitimine Gönderileceklerin Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde yabancı dil bilgi düzeylerini geliştirmek isteyen personeli yurt içinde yabancı dil eğitiminden de yararlandırmaktadır. Söz konusu usul ve esaslar kapsamında 212 yılında toplam 4 personel yabancı dil eğitim imkanından yararlanmıştır. 6. Kurumsal İletişim Yönetimi 299 Grafik 2: Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı TMSF, faaliyetleri ile ilgili gelişmelerin etkin, doğru ve anlaşılır bir biçimde kamuoyuna duyurulması, kamuoyunun mevduat sigorta sistemi hakkında bilinçlendirilmesi ve TMSF nin toplumdaki güven ve imajının artırılmasını sağlamak amacıyla çeşitli iletişim kanalları vasıtasıyla kamuoyu ile düzenli bir iletişim ağı oluşturmuştur. Medya Televizyon Gazete ve İnternet Haberleri TMSF Resmi İnternet Sitesi Yayınlar Faaliyet Raporları ÇATI Dergisi TMSF nin Kamuoyu ile İletişim Kanalları Banka Şubeleri Banka şubelerinde sergilenen tanıtım materyalleri Bilgi Talepleri Bilgi Edinme Başvuruları BİMER Soru Önergeleri ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR Şekil 5: TMSF nin kamuoyu ile iletişim kanalları 17

18 TMSF, 212 yılında en etkili kitle iletişim araçları olan televizyon, gazete ve internet aracılığıyla kamuoyu ile etkin bir iletişim sağlamayı başarmıştır. 212 yılında yazılı ve görsel medyada TMSF ile ilgili olarak toplam adet haber yer almıştır. Bu haberlerin adedi internette, 1.87 adedi gazetelerde ve 976 adedi ise televizyonda yayınlanmıştır. Ayrıca internette yer alan sosyal medya sitelerinde (Facebook, Twitter vb.) de TMSF nin temsil edilmesi sağlanmaktadır. TMSF Hakkında Medyada Yer Alan Haberlerin Dağılımı % Basında Yer Alan Haberlerin Etkisine Göre Dağılımı (Adet) %25 %62 25 İnternet Gazete TV Grafik 3: TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı Olumlu Olumsuz Bilgi İçerikli Grafik 4: Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı TMSF, her yıl özellikle gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriğine ilişkin bir etki analizi yaptırmaktadır. 212 yılında gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriği incelendiğinde toplamda 1.87 adet olan haberlerin %24 üne tekabül eden 454 adedinin bilgilendirici içerikte olduğu, yaklaşık %75 ine tekabül eden adedinin ise TMSF nin toplumdaki olumlu algısını destekleyici yönde olduğu belirlenmiştir. TMSF nin kamuoyu ile iletişimde etkin olarak kullandığı bir diğer iletişim kanalı ise TMSF resmi internet sitesidir. İnternet sitesi aracılığıyla kamuoyu ile mevduat sigorta sistemi hakkında bilgi paylaşımında bulunulmakta, varlık satışları ile borçlulara ve alacaklılara yönelik ilan ve duyurular vasıtasıyla kamuoyu sürekli olarak bilgilendirilmektedir. Mevduat sigorta sisteminin etkinliğinin artırılması amacıyla mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri (Ek:1) ise Türkiye deki tüm banka şubelerinde sergilenmektedir. TMSF, kamuoyu ile iletişimin etkinleştirilmesine yönelik olarak yürüttüğü faaliyetleri kapsamında yıllık ve üç aylık periyotlarda faaliyet raporları yayımlamaktadır. Ayrıca, üç aylık dönemlerle hem TMSF çalışanlarını hem de medya kuruluşları, akademisyenler, finans ve ekonomi çevrelerini, TMSF nin görev alanına giren konulardaki faaliyetler ile hukuki konularda bilgilendirmek amacıyla Bilimsel Yayın OrganıÇATI yı yayımlamaktadır FİNANSAL TABLOLAR ÇÖZÜMLEME 18

19 Diğer taraftan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında gönderilen bilgi edinme talepleri ile Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) ve TBMM den yöneltilen soru önergelerine cevap verilmektedir 212 yılında 4982 sayılı Kanun kapsamında adet bilgi edinme başvurusu, 342 adet BİMER başvurusu ve 35 adet soru önergesine cevap verilmiştir. Yıllar itibarıyla Fona yöneltilen bilgi edinme başvuru adetleri Grafik 5 te yer almaktadır Bilgi Edinme Başvuruları İç Denetim Grafik 5: Bilgi edinme başvuruları Bankacılık Kanunu nun 124 üncü maddesi uyarınca; TMSF nin iç denetimi TMSF tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. TMSF faaliyetlerinin gerektirdiği denetim hizmetlerini sağlamakla görevli Denetim Daire Başkanlığı 212 yılı içerisinde; Fon nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri, Fon şirketleri nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri, Savcılık soruşturma izni incelemeleri, İç denetim faaliyetleri gerçekleştirmiştir Fon nezdindeki inceleme ve soruşturma çalışmaları kapsamında; TMSF çözümleme faaliyetlerinden kaynaklanan inceleme ve soruşturmalar ile idari ve personele yönelik inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Çözümlemeye yönelik inceleme ve soruşturmaların büyük bölümünü yönetim ve denetimleri Fona devredilen bankalar nezdinde gerçekleştirilen işlemler ve hisse devir sözleşmelerinden kaynaklanan incelemeler oluşturmaktadır. Fon şirketleri nezdindeki inceleme ve soruşturma faaliyetleri kapsamında; mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu nun 15/7a ve 15/7b maddeleri ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 134 üncü maddesi uyarınca, Fona borçlu gruplardan Fon portföyüne alınan veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devrolan şirketler nezdinde inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir. Savcılık izni verilip verilmemesi ile ilgili incelemeler kapsamında; Fon personeli ile Fonun yönetim ve denetiminde bulunan kuruluşlarda görevli diğer personel hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin olarak yürütülecek soruşturmalar için adli makamlarca Bankacılık Kanunu nun 127 nci maddesi uyarınca Fondan talep edilen soruşturma izinleriyle ilgili bildirimlere dayanak teşkil edecek incelemeler yapılarak raporlar düzenlenmiştir. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR İç denetim faaliyetleri ile ilgili olarak ise İç Denetim Programı kapsamında yapılan çalışmalara devam edilmiştir. 19

20 8. Kurumsal Risk Yönetimi Kurumsal Risk Yönetimi çalışmaları kapsamında; dönemi kurumsal performans yönetim modeli ile entegre bir şekilde çalışacak ve Fonun stratejik risklerini ölçümleyecek bir Kurumsal Risk Yönetim Modeli hazırlanmıştır. Vizyon Stratejik Hedefler Olasılık Kontrol Faaliyetleri Etki Önem Düzeyi Stratejik Proje ve Faaliyetler Riskler Risk Sorumluları ÇÖZÜMLEME Modelde risk sorumluları tarafından, stratejik hedefler kapsamında belirlenen stratejik proje ve faaliyetlere ilişkin risklerin tanımlanması, bu risklerin olasılık, etki ve önem düzeyi belirlenerek kontrol faaliyetleri geliştirilmesi çalışmaları yürütülmektedir. Böylece Fonun dönemine ilişkin olarak yıllık bazda performans gelişiminin yanı sıra stratejik risklerinin de izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması planlanmaktadır. 9. Finansal Yönetim Şekil 6: Kurumsal Risk Yönetim Modeli Fonun başlıca gelir kaynakları Bankacılık Kanunu nun 13 uncu maddesi ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Kaynakları İle Kaynakların Kullanımına Dair Yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir. Ayrıca Fon, Hazine Müsteşarlığından izin almak kaydıyla piyasadan borçlanabilir. İhtiyaç hasıl olduğunda Fona ikrazen verilmek üzere Hazine Müsteşarlığınca özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmektedir. Fon, BDDK görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu Kararı ile bankalardan ileride doğacak prim yükümlülüklerine mahsuben bir önceki yılda ödedikleri sigorta primi toplamına kadar avans alabilmektedir. Olağanüstü hallerde, Fon kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda Fonun talebi üzerine TCMB tarafından Fona avans verilebilmektedir. Fon kendisine tahsis edilen kaynaklarını görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde, serbestçe kullanabilmektedir. Fon mevcudunun kullanılış usul ve esasları bahsi geçen Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Fon giderleri Fon kaynaklarından karşılanmaktadır. Kaynaklar Kullanımlar FİNANSAL TABLOLAR Gelirler (Bankacılık Kanunu Md. 13) Borçlanma (Bankacılık Kanunu Md. 131) Sigorta primi Para cezaları Hisse devir payları Sisteme giriş payları Diğer gelirler Fon Mevcudu Gelirleri Piyasadan borçlanma Hazine den borçlanma TCMB den avans Banka prim avansı Geri Kazanım Bütçe harcamaları Çözümleme faaliyetleri Sigortalı mevduat ve katılım fonlarının ödenmesi Banka çözümleme 2 Şekil 7: Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı

21 Bankacılık Kanunu ile TMSF ye yüklenen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi esnasında yapılacak giderlerin disipline edilebilmesi, kaynakların etkin bir şekilde kullanımının sağlanabilmesi ve gelecek yıllara yönelik tutarlı kararlar alınabilmesi, Fonun gelir ve giderlerinin bütçe disiplini altında takip edilmesini zorunlu kılmaktadır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 212 yılı Gider Bütçesi nin hazırlanmasında, tasarruf ilkelerinin yanı sıra, görevlerin aksatılmadan yürütülmesine imkan sağlayacak bir yapının oluşturulmasına özen gösterilmiştir. 212 yılı Gider Bütçesi ile öngörülen giderler Fonun mevduat sigortacılığına ilişkin faaliyet gelirlerinden karşılanmıştır. TMSF Teşkilat Yönetmeliği ile Fon Kuruluna verilen yetkiler çerçevesinde, Fonun ana stratejisi ile amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan 212 yılı Gider Bütçesi Fon Kurulu Kararı ile uygulamaya konulmuştur. 212 yılı Gider Bütçesinde toplam 59,45 milyon TL ödenek öngörülmüş ve 57,32 milyon TL tutarında harcama gerçekleştirilmiştir. Harcamaların 35,4 milyon TL sini personel giderleri, 14,98 milyon TL sini mal ve hizmet alımları oluşturmaktadır. Söz konusu ödeneklerin ve harcamaların ana kalemler arasındaki dağılımı Tablo 2 de yer almaktadır. 212 Yılı Gider Bütçesi Ödeneklerinin ve Harcamalarının Dağılımı Ödenek Türü Personel Giderleri Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri Mal ve Hizmet Alım Giderleri Cari Transferler Sermaye Giderleri Toplam 1. Kurumsal Bilgi Yönetimi 212 Toplam Ödeneği (TL) Tablo 2: Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı Gerçekleşme (TL) Gerçekleşme Oranı (%) 99,72 99,39 89,84 99,32 85,99 96,42 Fonun faaliyetlerine destek olmak, faaliyetleri hızlandırmak, kolaylaştırmak ve güvenliğini sağlamak amacı ile Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından kurulmuş olan kurum bilgi sistemleri alt yapısı yeni donanım ürünleri ve üst versiyon geçişleri ile güçlendirilmiştir. Bilgi sistemleri güvenlik ürünleri alınmış ve üst versiyona taşınarak güncellenmiştir. Önceki yıllarda bilgi sistemlerine kazandırılmış olan yazılımların birbiri ile entegrasyonu ve bilgi alışverişini sağlayacak, bilginin tek bir yerden alınmasına veya girilmesine imkan verecek çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından kullanılmakta olan tüm programlar İnsan Kaynakları Portalı adı altında birleştirilmiştir. Fonun ilgili diğer daireleri için yazılım ve donanım güncellemeleri ve ek geliştirmeler yapılarak bilgi sistemlerine entegre edilmiştir. Öte yandan, Kurum içi ve dışı kullanıcılara teknolojik destek sağlanarak edevlet projesine uygun kurumsal bilgi yönetimi oluşturma çalışmalarına devam edilmiştir. Bu kapsamda kurumsal bilgi yönetimi, denetimi, güvenliği mekanizmaları kurularak ve sürekli olarak güncellemeler yapılarak kurumsal bilgi yönetim sistemleri geliştirilmeye devam edilmektedir. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 21

22 11. Stratejik Planlama TMSF nin dönemi vizyonu, ilkeleri, stratejik amaç ve hedefleri tarihinde gerçekleştirilen IV. Strateji Zirvesi nde belirlenmiştir. Zirvede TMSF nin dönemine ilişkin vizyonu; gelecek yıllarda mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme konusundaki tecrübeleri ve uygulamaları ile hem ulusal hem de uluslararası platformlardaki sosyal paydaşları tarafından örnek alınan bir Kurum olması motivasyonu ile Mevduat Sigortacılığı ve Çözümleme Uygulamaları ile Örnek Bir Kurum Olmak şeklinde belirlenmiştir. Misyonumuz TMSF finansal sistemin istikrarına katkıda bulunmak amacıyla; Vizyonumuz Mevduat Sigortacılığı ve Çözümleme Uygulamaları ile Örnek Bir Kurum Olmak Mevduatı ve katılım fonunu sigortalar, Kendisine devredilen bankaları ve varlıkları en etkin şekilde Şekil çözümler. 8: TMSF dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri Şekil 8: TMSF dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri İlkelerimiz Adil Olmak Güvenilirlik Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik İşbirliği ve Katılımcılık Çözüm Odaklılık Etkinlik ve Verimlilik ÇÖZÜMLEME Zirvede vizyonun yanısıra TMSF nin ilkeleri de Adil Olmak, Güvenilirlik, Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik, İşbirliği ve Katılımcılık, Çözüm Odaklılık, Etkinlik ve Verimlilik olarak belirlenmiş, ayrıca 3 adet stratejik amaç tanımlanmıştır dönemi Kurumsal Gelişim Planı, birer perspektif gibi konumlandırılmış olan stratejik amaçlar etrafında yapılandırılmıştır. Bu amaçlar Fonun mevduat sigortacılığı, banka çözümleme ve kurumsal gelişim faaliyetlerinin etkinliğini artırmaktır. TMSF nin stratejik hedefleri ise bu 3 stratejik amaç çerçevesinde belirlenmiştir. Vizyon, ilkeler, stratejik amaç ve hedefler belirlendikten sonra TMSF dönemi Strateji Haritası oluşturulmuştur. Şekil 9: TMSF dönemi stratejik amaçları FİNANSAL TABLOLAR TMSF Strateji Haritası; vizyondan yola çıkılarak belirlenen dönemi stratejik hedeflerini gösteren, bir anlamda TMSF nin stratejik planının özet ve şematik gösterimi olup Şekil 1 da sunulmaktadır. 22

23 Vizyonumuz Mevduat Sigortacılığı ve Çözümleme Uygulamaları ile Örnek Bir Kurum Olmak Adil Olmak A.1. Mevduat Sigortacılığı Güvenilirlik İlkelerimiz Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik H.1. Kamuoyunun Güvenini ve Farkındalığını Artırmak İşbirliği ve Katılımcılık Çözüm Odaklılık H.2. Dünya daki En İyi Uygulayıcılar ve Yol Göstericiler Arasında Olmak Etkinlik ve Verimlilik A.2. Banka Çözümleme A.3. Kurumsal Gelişim H.5. Kurumsal Yönetim Sistemi Uygulamalarını Geliştirmek H.3. Çözümlemeye Hazırlık ve Çözümleme Süreçlerini Geliştirmek H.6. Finansal Yönetim Uygulamalarını Etkinleştirmek Şekil 1: TMSF dönemi Strateji Haritası H.4. Çözümleme Gelir ve Giderlerini Optimize Etmek H.7. Çalışan Yetkinliklerini ve Motivasyonu Artırmak H.8. Kurum içi/ Kurum dışı İletişim ve İşbirliğini Geliştirmek TMSF Dönemi Strateji Haritası nın Fon Kurulunun onayı ile yürürlüğe girmesinin ardından yıllık kurum ve birim gelişim planları hazırlanarak yürürlüğe girmiştir. 12. Kurumsal Performans Yönetimi TMSF de kurumsal performans yönetimi ve stratejik planlama çalışmaları, 25 yılından bu yana tüm birimlerin katılımları ile etkin ve koordineli bir şekilde yürütülmektedir. Stratejik planlama dönemleri üçer yıllık olup her dönem için üst yönetim tarafından Fonun stratejik yönü tayin edilmekte, stratejik amaç ve hedefleri belirlenmektedir. Dönem sonlarında kurumsal performans değerlendirme toplantıları düzenlenmekte ve bu toplantılar aracılığı ile TMSF nin hem kurumsal hem de birim düzeyinde başarısı gözden geçirilerek ilgili dönem için değerlendirmeler yapılmaktadır. 27 yılında, bahsi geçen toplantılara bir kimlik kazandırılarak Strateji Zirvesi adı verilmiştir. TMSF de uygulanacak kurumsal performans yönetim modeli diğer Fon birimlerinin de görüşleri alınarak Fon Kurulunun onayına sunulmak üzere Strateji Geliştirme Daire Başkanlığınca belirlenmektedir. Fonun kurumsal performansı 2527 planlama döneminde Kurumsal Gelişim Planı (KGP) adı verilen ve kantitatif değerlendirme kriterlerine dayalı bir model ile ölçümlenirken, 2821 planlama döneminde, kantitatif ölçümleme değerlerinin yanı sıra, kalitatif ölçümlemeye de elverişli, finansal hedeflerin performansa bağlı yönlerini de irdeleyen, maddi olmayan faktörleri de dikkate alan bir Kurumsal Performans Yönetim Modeli olan Balanced Scorecard/Kurumsal Karne yaklaşımı benimsenmiştir. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 23

24 Üçüncü planlama dönemi olan döneminde ise Fonun planlama alışkanlıkları ve ihtiyaçları dikkate alınarak yeni bir kurumsal performans yönetim modeli geliştirilmiştir. TMSF Dönemi Kurumsal Gelişim Programı (KGP) adı verilen bu model, önceki dönemlerde uygulanan modellerin güçlü yönlerinin harmanlanması suretiyle oluşturulmuş bir modeldir. 212 yılı sonunda yapılan değerlendirmede hedeflenen başarı seviyesinin yakalandığı görülmektedir. 212 yılı boyunca TMSF nin faaliyet alanları kapsamında mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme uygulamalarının geliştirilmesinin yanı sıra yönetim sistemlerinin de iyileştirilmesi amacıyla çeşitli proje ve faaliyetlerin yürütülmesi planlanmış ve planlanan proje ve faaliyetler hedeflenen takvime ve çıktı kalitesine uyumlu sonuç verecek şekilde sonuçlandırılmıştır. Bunun sonucunda, TMSF nin genel kurumsal performans düzeyi hedeflenen düzeyle uyumlu olarak çok başarılı bir seviyede gerçekleşmiştir. KGP nin etrafında yapılandırıldığı 3 stratejik amaç bazında özet bir değerlendirme yapıldığı zaman, her 3 amaç kapsamında da süreçlerin ve yönetim sistemlerinin etkinliğini artırıcı çalışmalar yapıldığı görülmektedir. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR Mevduat Sigortacılığı Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; mevduat sigortacılığı uygulamalarının iyileştirilmesi amacıyla Risk Analiz Sisteminin İyileştirilmesi Projesi yürütülmüş, proje kapsamında banka bazında istenilen çeşit ve düzeyde verinin izlenebileceği bir teknolojik alt yapının oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılmıştır. Fonun mevduat sigortacılığı uygulamalarına ilişkin tecrübeleri çeşitli uluslararası platformlarda ilgililer ile paylaşılmış, ayrıca özel bilgi edinme ziyaret talepleri karşılanmıştır. Kamuoyunu Bilinçlendirme Programı yürütülmüş, çeşitli bilgilendirici materyaller hazırlanarak kullanıma sunulmuş ve bilgi edinme, soru önergeleri vb. iletişim araçları aracılığıyla kamuoyu ile sürekli ve sürdürülebilir iletişim politikası yürütülmüştür. Banka Çözümleme Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; çözümlemeye hazırlık ve çözümleme süreçlerinin geliştirilmesi amacıyla süreçlerin otomasyonunun sağlanmasına ve uygulamalara ilişkin mevzuat alt yapısının güçlendirilmesine yönelik çeşitli proje ve faaliyetler başarı ile yürütülmüştür. Kurumsal Gelişim Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması stratejik amacı çerçevesinde; kurumsal yönetim sistemi uygulamalarının geliştirilmesi ve banka çözümleme ve mevduat sigortacılığı süreçlerinin etkinliğinin artırılması amacıyla TMSF organizasyon yapısı revize edilmiş, Fon birimlerinin görev tanımları gözden geçirilerek yeniden düzenlenmiş ve TMSF Teşkilat Yönetmeliği yapılan değişiklikler çerçevesinde güncellenmiştir. Ayrıca, Fon birimlerinin çalışma usul ve esasları hazırlanmış, finansal yönetim uygulamalarının otomasyonunu sağlayıcı çalışmalar yürütülmüştür. Kurum içi ve kurum dışı iletişim ve iş birliği faaliyetlerinin etkinliğinin artırılması amacıyla TMSF intranet alanı yenilenerek yayına alınmış, kurumsal gelişim/ paylaşım etkinlikleri düzenlenmiş, üniversiteler ile iletişim ve iş birliği çalışmaları yürütülmüştür. TMSF nin mali performansı mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetleri olarak iki ana bölümde incelenmekte olup 212 yılı için öngörülen finansal hedefler ve gerçekleşme rakamları ile 213 yılı için öngörülen hedefler Tablo 3 ve Tablo 4 te yer almaktadır. 24

25 Rezerv (dönem başı) Mevduat Sigortacılığı Faaliyet Gelirleri 2 Finansal Gelirler (faiz vb.) 3 Bütçe Giderleri Çözümleme Faaliyetlerine Aktarılan Evalüasyon ve Değerleme Farkı 4 Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri 212 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) 1 Performans Hedefi Yılı Gerçekleşme Gerçekleşme Oranı %1 %114 %122 %13 % İtibarıyla Kümülatif Gerçekleşme Yılı Performans Hedefi Rezerv (dönem sonu) Tablo 3: Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 212 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri 1 Tabloda yer alan rakamlar Fonun kuruluşundan itibaren nakit olarak ve Devlet Borçlanma Senetleri (DBS) ile gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas alınarak hesaplanmıştır. 2 Mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri; sigorta primleri, zamanaşımı gelirleri, idari para cezaları vb. kalemlerden oluşmaktadır. 3 Mevduat sigortacılığı rezervinin DBS lerde değerlendirilen kısmına ilişkin faiz ve değerleme farkı 594 milyon USD dir. Bu tutar dikkate alındığında rezerv milyon USD ye ulaşmaktadır. 4 Tabloda yer alan rakamların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir. TMSF, 212 yılı içerisinde gerçekleştirdiği mevduat sigortacılığı faaliyetleri sonucunda 211 yılı sonu itibarıyla milyon USD olan mevduat sigortacılığı rezerv tutarını 212 yılı sonunda milyon USD ye ulaştırmayı hedeflemiştir tarihi itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervi milyon USD olarak gerçekleşmiştir. 212 yılında mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri toplamı 683 milyon USD olup bu tutarın 568 milyon USD sini sigorta prim tahsilatı, 11 milyon USD sini zamanaşımı gelirleri, 14 milyon USD sini ise hisse devir payı, idari para cezaları ile banka iflas masalarından tahsil olunan tutarlar oluşturmuştur. Mevduat sigortacılığı rezervinin değerlendirilmesi ile 391 milyon USD finansal gelir sağlanmıştır. % ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 25

26 ÇÖZÜMLEME Rezerv (dönem başı) Çözümleme Gelirleri 2 Borçlanma 3 Mevduat Sigortacılığı Gelirlerinden Aktarılan Finansal Gelirler (faiz vb.) Çözümleme Giderleri Hazine ye Ödemeler TCMB Avans Ödemeleri Diğer Kurum/Kuruluş Ödemeleri Önceki Yıllarda Yapılan Ödemelerden Hazinece İade Edilen Tutarlar 4 Evalüasyon ve Değerleme Farkı 5 Rezerv (dönem sonu) 6 Çözümleme Faaliyetleri 212 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD) 1 Performans Hedefi Tablo 4: Çözümleme faaliyetleri 212 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri Tabloda yer alan tutarlar TMSF nin nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve işlem tarihinde geçerli kurlar esas alınarak hesaplanmıştır. Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan düşülmemiştir. Borçlanma tutarının milyon USD lik kısmı TCMB den kullanılan avanstır. 212 Yılı Gerçekleşme Gerçekleşme Oranı Fon Kurulunun tarihli Kararı kapsamında Tasfiye Halinde Türk Ticaret Bankası A.Ş. den tahsil edilen Sermaye Benzeri Kredi tutarının, Fon Kurulunun tarihli Kararı gereğince T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı emanet hesaplarına aktarılan TL lik kısmı, Türk Ticaret Bankası Munzam Sosyal Güvenlik Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı tarafından Fon Kurulunun tarihli iptali istemiyle açılan dava ile ilgili olarak Danıştay 13. Dairesi tarafından verilen tarihli yürütmeyi durdurma kararı kapsamında Hazine Müsteşarlığı tarafından Fon hesaplarına iade edilmiş olup Sermaye Benzeri Kredi tutarının tamamı olan ,79 TL aynı gün Fon tarafından Tasfiye Halinde Türk Ticaret Bankası A.Ş. hesaplarına aktarılmıştır. Bu kapsamda, 212 döneminde Hazine Müsteşarlığınca iade edilen toplam tutarın 146 milyon USD lik kısmı 211 yılı Hazine ye Ödemeler kalemine ilişkin olduğu için 212 dönemi ödemelerinden düşülmeyerek tabloda ayrıca gösterilmiştir. Tabloda yer alan rakamların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir İtibarıyla Kümülatif Gerçekleşme 213 Yılı Performans Hedefi tarihi itibarıyla mevcut çözümleme rezervinin 158 milyon USD lik kısmı çözümleme işlemleri devam ettiği için blokeli hesaplarda izlenmektedir. Blokede Tutulan Rezerv; çözümleme gelirlerinden, çeşitli nedenlerle zorunlu olarak hesaplarda blokede tutulmak zorunda olunan tutarları ifade etmektedir %1 %98 %92 %226 %95 %142 %4 % FİNANSAL TABLOLAR 212 yılında Fon, 554 milyon USD tutarında çözümleme geliri, çözümleme faaliyetlerine ilişkin rezervin değerlemesinden ise 23 milyon USD tutarında finansal gelir elde etmiştir. 26

27 1I MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYET RAPORU 212

28 II Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti Risk Esaslı Prim Sistemi Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri Uluslararası Mevduat Sigortacılığı Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler Diğer Uluslararası Faaliyetler 28 FAALİYET RAPORU 212

29 1. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar Bilindiği üzere son yıllarda dünya ekonomisine damgasını vuran küresel kriz, finansal alandaki kural, değer ve alışkanlıkları sorgulatarak, yeni kurallarla örülü finansal bir mimari arayışa sebep olmuştur. Bu süreçte oluşturulan Finansal İstikrar Kurulu nun (FSB) yoğun iş gündemi, çalışmaların kapsam ve derinliğini anlatması bakımından önemli bir gösterge olmaktadır. Yeni bir finansal mimari arayışına yönelik çabaların temel amacı finansal istikrarın sağlanıp korunmasıdır. Küresel kriz, mevduat sigorta sistemlerinin hem finansal krizlerin önlenmesinde hem de kriz yönetiminde son derece önemli olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur. Nitekim, birçok ülkede kriz nedeniyle sigorta limit tutarlarında geçici ya da sürekli uygulanmak üzere artırımlar yapılmış, mevduat sigorta kurumları birçok ülkedeki banka çözümleme faaliyetlerinde önemli görevler almıştır. Diğer taraftan, dünyadaki mevduat sigortacılığı uygulamalarının geliştirilmesi amacıyla FSB, Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ve Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) gibi uluslararası kuruluşlar nezdinde birçok çalışma başlatılmıştır. Bu kapsamda geçtiğimiz yıllarda etkin mevduat sigortacılığı için temel prensipler ile etkin çözümleme sistemi için temel nitelikler belirlenmiş, sigorta kapsam ve tutarının etkinliği, prim sistemlerinin iyileştirilmesi, ulusal ve uluslararası finansal kuruluşların etkin bir şekilde çözümlenmesi gibi birçok konuda çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Uluslararası alanda, bir yandan etkin mevduat sigortacılığı için temel prensip ve nitelikler belirlenirken, bir yandan da ülke uygulamalarının söz konusu prensip ve nitelikler karşısındaki uyum durumunu tespit için çalışmalar başlatılmıştır. Örneğin, FSB tarafından kendisine üye ülkelerdeki mevduat sigorta sistemlerinin gözden geçirilmesine yönelik çalışma yapılmış ve ulaşılan sonuçlara ilişkin bir rapor hazırlanmıştır. Yine FSB tarafından, üye ülkelerin çözümleme sistemlerinin etkin çözümleme sistemi için belirlenen temel nitelikler karşısındaki durumunu tespit etmek üzere başlatılan çalışma halen devam etmektedir. Bu kapsamda 212 yılında TMSF uluslararası gelişmeleri de yakından izleyerek mevduat sigortacılığı alanındaki faaliyetlerine devam etmiştir. Türkiye deki mevduat sigorta sisteminin temel prensiplere uyum durumunun tespit edilmesine yönelik yapılan çalışmada, ülkemizde uygulanan sistemin, temel prensiplerle büyük ölçüde uyumlu olduğu ve dünyadaki en iyi uygulamalar arasında gösterildiği görülmüştür. Yine, FSB nin mevduat sigorta sistemlerinin tematik gözden geçirilmesine yönelik raporunda, Türkiye de uygulanan risk esaslı sigorta prim tarifesine dünyadaki iyi uygulamalar arasında yer verildiği görülmektedir. Bununla birlikte, finansal istikrara daha iyi hizmet etmek ve finansal krizler nedeniyle ortaya çıkabilecek kamusal maliyeti azaltmak amacıyla TMSF nin uygulamalarının belirli aralıklarla gözden geçirilmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle, TMSF, uygulamalarını gerek Türkiye deki ekonomik ve finansal gelişmeleri, gerekse uluslararası uygulamaları dikkate alarak gözden geçirmektedir. 212 yıl sonu itibarıyla TMSF nin rezervi 7 milyar USD düzeyinde olup yüzde 9 seviyelerine ulaşan oranda devlet borçlanma senetlerinde değerlendirilmektedir. TMSF nin fonlarının giderek muhtemel riskleri kendi kaynaklarıyla karşılayacak seviyelere gelmesi, gerek mudiyi, gerekse bankaları ve genel anlamda finans sektörünü rahatlatıcı önemli unsurlardandır. Bu kapsamda, finansal güvenlik ağının ve genel anlamda finans sektörünün önemli üyelerinden biri olan TMSF, ülkemiz ihtiyaçlarına ve dünyadaki gelişmelere paralel düzenleme alt yapısının sürdürülmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmalara önümüzdeki dönemde de devam edecektir. ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR 29

30 2. Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti TMSF nin kuruluş yılı olan 1983 ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarına ilişkin kapsam ve tutar uygulamaları da günün gereklilikleri göz önünde bulundurularak çeşitli değişikliklere uğramıştır (Ek:2). Mevduat sigorta kapsamı ve limiti tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik çerçevesinde belirlenmiştir. Buna göre; 212 yılında Türkiye de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu olmayan Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesalarının anapara ve ferileri 5 bin Türk Lirası na kadar sigorta kapsamındadır 1 (Şekil 11). Türkiye de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde Gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu olmayan Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının 5 bin Türk Lirası na kadar sigorta kapsamındadır. Anapara ve ferileri Şekil 11: Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı ÇÖZÜMLEME FİNANSAL TABLOLAR Söz konusu Yönetmelik ile; kredi kuruluşlarının yurt dışı şubelerinde açılan mevduat ve katılım fonlarının, kıyı bankacılığı faaliyeti gösteren kredi kuruluşları nezdinde açılan mevduatlar ve katılım fonlarının ve kredi kuruluşlarının tahakkuk ettirdikleri aşırı faizlerin sigorta kapsamı dışında olduğu hüküm altına alınmıştır. Kredi kuruluşları nezdindeki sigorta kapsamı dışında kalan tasarruf mevduatı ve katılım fonları ise, Bankacılık Kanunu nun 64 üncü maddesinde sayılmaktadır. Buna göre; İlgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ile bunların ana, baba, eş ve velayeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, İlgili kredi kuruluşunun yönetim veya müdürler kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları ile bunların ana, baba, eş ve velâyeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 282 nci maddesindeki suçtan kaynaklanan mal varlığı değerleri kapsamına giren mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenen diğer mevduat, katılım fonu ve hesaplar sigorta kapsamı dışındadır. 1 Yönetmelik te yapılan ve tarih ve 2856 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklik ile sigortaya tabi olacak tasarruf mevduatı ve katılım fonlarının tutarı güncellenerek 5 bin Türk Lirası ndan 1 bin Türk Lirası na yükseltilmiştir. 3