Dermatolojide 308 nm Monokromatik Excimer Ifl k Sistemleri

Transkript

1 Derleme Review 77 Dermatolojide 308 nm Monokromatik Excimer Ifl k Sistemleri 308 nm Monochromatic Excimer Light (MEL) in Dermatology Dilek Seçkin, Tülin Ergun Marmara Üniversitesi T p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal, stanbul, Türkiye Özet Hedefe yönelik fototerapi, yüksek doz ultraviyole (UV) radyasyonunu k sa süre içinde sadece lezyonlu deriye ulaflt ran fototerapi sistemleri için yak n zamanda tan mlanm fl bir kavramd r. Günümüzde, farkl emisyon spektrumuna sahip çeflitli hedefe yönelik fototerapi sistemleri bulunmaktad r. Bunlar içerisinde yer alan 308 nm monokromatik excimer fl k (MEI) sistemleri, darbant UVB den sonra, fototerapi alan ndaki en önemli yeniliklerden biridir. Dalga boyu aç s ndan darbant UVB ye oldukça yak n olan bu yeni fototerapi yönteminin, baflta psoriasis ve vitiligo olmak üzere çeflitli dermatolojik hastal klarda kullan m yla ilgili çok say da çal flma bulunmaktad r. 308 nm MEI n n en önemli avantajlar, özellikle s n rl deri tutulumu olan hastalarda sa lam derinin gereksiz UV ye maruz kalmas n önlemesi ve tedavi yan t n n, klasik fototerapi yöntemlerine göre çok daha h zl elde edilmesidir. Bu makalede, 308 nm MEI sistemlerinin özelliklerinden ve literatürdeki bilgiler fl nda, hem günümüzdeki hem de gelecekteki potansiyel kullan m alanlar ndan bahsedilmektedir. (Turkderm 2008; 42: 77-81) Anahtar Kelimeler: Hedefe yönelik fototerapi, excimer, monokromatik, MEI Summary Targeted phototherapy is a recently described therapeutic option in photodermatology. It is used to describe the phototherapy devices which can deliver high doses of ultraviolet (UV) radiation selectively to the involved skin. Several of these devices with different emission spectrums are currently in use. 308 nm monochromatic excimer light (MEL) is among these targeted phototherapy systems and represents one of the most important advances in phototherapy after the development of narrowband UVB. The wavelength of this new phototherapeutic option is very close to narrowband UVB. Many studies have been conducted to investigate the effectiveness of 308 nm MEL in several dermatological diseases, mainly psoriasis and vitiligo. Main advantages of MEL are protection of the healthy, uninvolved skin from excess UV radiation in patients with limited involvement and the much faster response to therapy compared with conventional phototherapies. We review in this article the properties of 308 nm MEL and discuss its current and future use in dermatology. (Turkderm 2008; 42: 77-81) Key Words: Targeted phototherapy, excimer, monochromatic, MEL Girifl Fototerapi, pek çok farkl dermatolojik hastal n tedavisinde uzun y llard r kullan lmakta olan bir yöntemdir. Fototerapi alan ndaki en önemli yeniliklerden biri, nm aras nda dar bir emisyon spektrumuna sahip darbant ultraviyole B (UVB) lambalar n n kullan ma girmifl olmas d r. Darbant UVB tedavisinin daha eski fototerapi yöntemlerinden psoralen ve UVA (PUVA) ( nm) tedavisine üstünlü ü, a zdan ilaç al m ve gözlük kullan m gerektirmemesi, geniflbant UVB ( nm) tedavisine üstünlü ü ise, pek çok deri hastal n daha etkili biçimde tedavi edebilmesidir 1. Darbant UVB nin son y llarda birinci basamak tedavide yayg n olarak kullan ld vitiligoda tedavi y l, psoriasisde ise ortalama ay sürmektedir. Bu hastal klar n kronik seyri göz önüne al nd nda, uzun bir dönem tedaviye devam etmek gereklili i ve lezyonsuz alanlar n da UV radyasyonuna maruz kalmas, tüm klasik fototerapi yöntemleri için geçerli olumsuz yönlerdir. Daha önce yap lan çal flmalarda, psoriatik lezyonlar n komflu sa lam deriye oranla çok daha yüksek UV radyasyonunu tolere edebildikleri ve yüksek doz UV nin seçici olarak sadece plaklara uygulanmas duru- Yaz flma Adresi/Address for Correspondence: Dr. Dilek Seçkin, Marmara Üniversitesi T p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal, stanbul, Türkiye Tel.: /545 Faks: Gsm: E-posta: seckin_dilek@yahoo.com Gelifl tarihi: Kabul tarihi:

2 78 Dermatolojide 308 nm Monokromatik Excimer Ifl k Sistemleri Türkderm 2008; 42: munda daha h zl iyileflebilecekleri gösterilmifltir 2. Hedefe yönelik fototerapi (targeted phototherapy), bu temele dayanan ve yüksek doz UV radyasyonunu k sa süre içinde sadece lezyonlu deriye ulaflt rabilen sistemleri içermektedir. Bunlar içerisinde, son dönemde özellikle 308 nm monokromatik excimer fl k (monochromatic excimer light, MEL, MEI) sistemleri ön plana ç kmakta ve yap lan çok say da çal flmada, baflta psoriasis ve vitiligo olmak üzere, çeflitli dermatolojik hastal klarda oldukça baflar l sonuçlar bildirilmektedir 3. Bu yaz da, hedefe yönelik fototerapi sistemleri hakk nda k sa bilgi verildikten sonra, 308 nm MEI sistemlerinin özelliklerinden ve literatürdeki bilgiler fl nda, hem günümüzdeki hem de gelecekteki potansiyel kullan m alanlar ndan bahsedilecek ve bu yeni tedavi fleklinin fototerapi seçenekleri içerisindeki yeri tart fl lacakt r. Hedefe yönelik fototerapi Hedefe yönelik fototerapi (baz yaz larda mikrofototerapi veya seçici fototerapi olarak da isimlendirilmektedir), yukar da da belirtildi i gibi, klasik fototerapi yöntemleriyle verilebilenden çok daha yüksek UV dozlar n k sa süre içinde, sadece tedavi edilmek istenen lezyona ulaflt rabilen fototerapi yöntemlerine verilen isimdir. Günümüzde farkl emisyon spektrumuna sahip çeflitli hedefe yönelik fototerapi sistemleri bulunmaktad r. Bunlar, 4 bafll k alt nda toplanabilir: nm MEI sistemleri: Bunlar, lazer ve lazer d fl teknoloji olmak üzere 2 tanedir. Afla da daha ayr nt l olarak bahsedilecektir. 2. Hedefe yönelik darbant UVB fototerapisi: Bu fototerapi yönteminde, klasik darbant UVB aletine benzer flekilde pik irradyans 314 nm de ölçülen ancak yüksek enerjili UV fl n, k sa süre içinde, fiberoptik bir kablo arac l yla 2.56 cm çap nda bir uca iletilir ve böylece sadece lezyonlu deri tedavi edilmifl olur. Ülkemizde çeflitli merkezlerde kullan lmaktad r. Piyasada farkl isimlerde bulunmaktad r. (BClear, Theralight TM ) Hedefe yönelik geniflbant UVB fototerapisi: Geniflbant UVB tedavisini sadece hedef lezyona ulaflt rabilen bir UVB aletidir (DuaLight TM ). Yak n zamanda yap lan bir çal flmada, lokalize psoriasis için güvenli ve etkili bir tedavi yöntemi oldu u gösterilmifltir UVB/UVA1 yüksek enerjili fl k sistemi (MultiClear TM ): Bu alet, UVB ( nm), UVA1 ( nm) ve mavi fl k ( nm) spektrumunda olmak üzere 3 farkl dalga boyunda fl n verebilir. Buna ek olarak, UVB ve UVA1 fl nlar n ayn anda verebildi i ve bu nedenle özellikle atopik dermatit tedavisinde avantajl olabilece i belirtilmektedir 6, nm MEI sistemleri Bu sistemler, ksenon ve klorid (XeCl) gazlar kullan larak 308 nm dalgaboyunda monokromatik fl k aç a ç karan sistemlerdir. Lazer ve lazer d fl MEI olmak üzere iki farkl tipi vard r. Lazer aleti koheran bir fl k kayna d r. Lazer sistemlerinde, fiberoptik bir kablo ucundaki at m alan çap, kullan lan modele göre, 14 ile 30 mm aras nda de iflmektedir (Xtrac, Photomedex, Wavelight). Avantaj, yüksek etkinli i, dezavantaj ise at m alan n n merkezindeki enerji yo unlu unun, periferden yaklafl k kat fazla olmas d r. Bu nedenle, merkezde ve ayr ca dairesel at m alan olan aletlerde çak flan alanlarda fazla doz nedeniyle bül oluflumu gibi yan etkiler görülebilir 3,8. nkoheran fl k veren lazer d fl MEI aleti (Excilite) ise, fl k kayna ndan 15 cm lik standart bir mesafede, 50mW/cm 2 lik bir güç yo unlu una sahip olup, maksimum 512 cm 2 lik bir irradyasyon alan na sahiptir. Bu irradyasyon alan, genifl yüzeylerin, lazere göre daha h zl tedavi edilmesine olanak sa lar. Lazer d fl MEI aletinin, ayr ca, lazere benzer flekilde, küçük alanlar n tedavisi için uygun olabilecek, fiberoptik, 8 mm çap nda bir aparat da bulunmaktad r. Avantaj, lazere eflde er klinik etkinli inin olmas, lazere olan en önemli üstünlü ü ise, tedavi maliyetinin daha düflük olmas d r 9, nm MEI sistemlerinin psoriasisde kullan m Excimer lazerin psoriasisde kullan m yla ilgili ilk makale 1997 y l nda yay nlanm flt r 11. Bunu izleyerek yap lan çok say da araflt rmada genellikle bildirilen baflar oranlar, ortalama 10 seans sonras nda %90 dan fazla düzelme oldu u fleklindedir 3. Kullan lan doz flemalar, farkl çal flmalarda de iflkenlik göstermektedir. Örne in, Asawanonda ve ark.lar n n yapt bir çal flmada, tek seferde, minimal eritem dozunun (MED) 8-16 kat kadar yüksek bir dozun verilmesiyle, yan etki olarak bül oluflumuna ra men, psoriatik plaklar n tamamen düzelece i ve uzun süre remisyonda kalaca sonucuna var lm flt r 12. Bir baflka yaklafl m, psoriatik plaklar n kal nl klar temel al narak bafllang ç dozunun belirlenmesidir 13,14. Her bir pla n tolere edebilece i doz farkl l k gösterdi inden, bu yaklafl m n avantaj, daha yüksek bafllang ç dozlar n n kullan m na izin vermesi, böylece de tedavi süresinin daha k sa olmas n sa lamas d r. En s k görülen yan etkiler, doza ba ml olarak ortaya ç kan eritem ve bül oluflumu d fl nda, özellikle koyu tenli kiflilerde daha belirgin olan ancak genellikle 2-6 ay içerisinde gerileyen postinflamatuar hiperpigmentasyondur 3,14. Uzun dönemde karsinojenik potansiyelin, 308 nm lazerin hedefe yönelik olmas, sa lam derinin korunmas, daha k sa sürede ve daha düflük kümülatif dozla iyileflme sa lamas gibi avantajlar nedeniyle, standart fototerapi yöntemlerine göre daha düflük olmas beklenebilir. Ancak bu konunun daha ayr nt l araflt r lmas gereklidir. 308 nm excimer lazerin çocuklarda da etkili olabilece ine dair veriler s n rl d r yafl aras ndaki 7 çocu un al nd bir çal flmada, tedaviyi tamamlayan çocuklar n tümünde baflar l sonuç elde edilmifltir 15. Excimer lazer tedavisi sonras remisyonda kalma süresiyle ilgili veriler çeliflkilidir. Baz çal flmalarda hastalar n büyük k sm nda bir y la kadar varabilen uzun süreli remisyonun mümkün oldu- u bildirilmekte 16, baz lar nda ise ay gibi daha k sa süreler belirtilmektedir 3,17. Excimer lazer ile idame tedavisinin, elde edilen düzelmenin devaml l n sa layabilece ine dair bir çal flma bulunmaktad r. Befl hastay içeren bu çal flmada, ilk ay haftada bir, ikinci ay iki haftada bir, üçüncü ay ayda bir olmak üzere üç ayl k bir idame tedavisi uygulanm fl ve bu süre içinde hastalar n hiçbirinde alevlenme olmam flt r nm MEI sistemlerinin en önemli avantajlar ndan biri, fiberoptik kablo arac l yla fleksibl bir uca sahip olmalar nedeniyle, saçl deri ve k vr m alanlar gibi ulafl lmas zor alanlarda etkili bir tedavi sa layabilmeleridir 19,20. Lazer d fl 308 nm MEI n n psoriasisde kullan m Psoriasis tedavisinde lazer d fl 308 nm MEI sisteminin kullan ld çal flmalar ise daha azd r. Lokalize ve difüz psoriasisi olan 69 hastay içeren bir çal flmada, lokalize psoriasisi olan hastalar n %68 i ortalama 5.2 seans sonunda, difüz psoriasisi olan hastalar n ise %32 si ortalama 5.8 seans sonunda %75 den fazla düzelme göstermifltir 21. Yine lazer d fl MEI sisteminin kullan ld bir baflka çal flmada, kronik lokalize dermatozu olan hastalar tedaviye al nm flt r 9. Bu hastalar içerisinde palmoplantar psoriasisi olanlar, %79 düzelme oran yla, tedaviye en iyi yan t veren grubu oluflturmufltur. Yak n zamanda yay nlanan bir makalede, lazer d fl 308 nm MEI tedavisi sonunda, palmoplantar psoriasisi olan 54 hastan n 31 inde tam, 13 ünde k smi remisyon, 10 unda ise orta derecede düzelme sa land bildiril

3 Türkderm 2008; 42: Dermatolojide 308 nm Monokromatik Excimer Ifl k Sistemleri 79 mifltir nm MEI tedavisi, psoriasisdeki etkisini, hem epidermis hem de dermisteki T hücrelerini önemli derecede azaltarak ve apopitoz ile iliflkili molekülleri etkileyip proliferasyon indeksini düflürerek gösterir 23. Lazer ve lazer d fl 308 nm MEI ile 311 nm darbant UVB fototerapisinin karfl laflt r lmas Klasik 311nm darbant UVB fototerapisi, psoriasis tedavisinde etkinli i kan tlanm fl bir yöntemdir. Yeni kullan ma giren ve henüz çok yayg nlaflmam fl bu 308 nm MEI sistemlerinin etkinli ini de erlendirirken, darbant UVB ile yap lan karfl laflt rmal çal flmalar n sonucu büyük önem kazanmaktad r. Ancak bu çal flmalar n say s henüz oldukça az olup sonuçlar da çeliflkilidir. lk çal flmada excimer lazerin darbant UVB den net olarak üstün oldu u belirtilmifltir 11. Baflka bir çal flmada ise 308 nm excimer lazer, 308 nm lazer d fl MEI ve 311 nm darbant UVB birbiriyle karfl laflt r lm flt r. Bu çal flma, iki bölüm halinde yürütülmüfltür. Onbefl hastay içeren ilk bölümde, ayn hastada bulunan üç benzer plak seçilmifl, düflük doz art fl flemas kullan larak yap lan 308 nm lazer ve 308 nm fl k, 311 nm darbant UVB ile karfl laflt r lm flt r. Etkinlik aç s ndan üç tedavi aras nda farkl l k saptanmazken, yan etkiler en fazla lazer, daha sonra 308 nm fl k ve en az darbant UVB tedavisi alt nda görülmüfltür. Çal flman n ikinci k sm nda ise, 16 farkl hastan n her birinde iki benzer psoriatik plak seçilmifl ve 308 nm excimer lazer ile 308 nm excimer fl k, daha h zl bir doz art fl flemas kullan larak karfl laflt r lm flt r. Bu tedavi flemas yla, ilk bölümdeki tedavi flemas na göre daha az seans say s ve daha az kümülatif dozla düzelme sa lanm fl, ancak daha yüksek oranda yan etki ortaya ç km fl, lazer ve fl k aras nda ise etkinlik aç s ndan farkl l k bulunmam flt r 24. Baflka bir karfl laflt rmal çal flmada, excimer lazer, hedefe yönelik darbant UVB ile karfl laflt r lm fl, etki aç s ndan farkl l k saptanmam flt r nm MEI sistemlerinin vitiligoda kullan m Vitiligo tedavisinde 308 nm excimer lazerin etkinli ini gösteren ilk yay nda, dirseklerde lokalize lezyonlar olan bir hastada 6 ayl k tedavi sonunda tama yak n repigmentasyonun gerçekleflti i bildirilmifltir 26. Daha sonra yap lan çok say da çal flmada elde edilen repigmentasyon oranlar de iflkenlik göstermektedir. Yirmidört hastan n al nd bir çal flmada, ortalama 32 tedavi sonunda 7 hastada %75 den fazla repigmentasyon, 6 hastada ortalama 19.1 tedavi sonunda %25-75 repigmentasyon elde edilmifltir 27. Otuziki hastay içeren baflka bir çal flmada ise, haftada iki kere verilen excimer lazer ile, ortalama 23 seansta, tedavi edilen vitiligo lezyonlar n n %52.8 inde %75 veya daha fazla repigmentasyon olmufl, özellikle deri tipi III ve üzerinde olanlar daha iyi yan t vermifltir 28. Excimer lazerin en önemli avantajlar ndan biri, tedavinin 8. haftas ndan itibaren bafllayabilen erken repigmentasyondur 29. Vitiligoda excimer lazerin kullan m yla ilgili çal flmalar n hemen hemen hepsinde var lan sonuç, en iyi repigmentasyon yan t n n yüz ve boyunda elde edildi i, buna karfl l k el ve ayaklar gibi klasik fototerapi yöntemlerine de dirençli oldu u bilinen bölgelerin lazer tedavisine verdikleri yan t n da kötü oldu u fleklindedir 27,28,30. Onsekiz hastay içeren bir çal flmada, yüzünde vitiligosu olan hastalar n hepsinde %50 den fazla repigmentasyon sa lan rken, el ve ayaklardaki vitiligo lezyonlar - n n hiçbirinde 30 haftal k maksimum tedavi sonras nda %50 den fazla repigmentasyon elde edilmemifltir 30. Repigmentasyon oranlar bölgesel farkl l k gösterdi inden, kümülatif excimer lazer dozlar da farkl lokalizasyonlar için de iflkendir. Yüz için ulafl lan dozlar en az iken, gövde, ekstremite, el ve ayaklar ve parmaklarda bu dozlar giderek artar 31. Tedavi s kl haftada bir ile üç aras nda de iflmektedir. Optimal tedavi s kl n belirlemek için yap lan bir çal flmada, elde edilen repigmentasyonun tedavi s kl yla de il, toplam seans say s yla iliflkili oldu u gösterilmifltir 32. Elde edilen repigmentasyonun genellikle tedavi sonras nda bir y la kadar stabil kald bildirilmekle birlikte 27,32, tedaviden birüç y l sonra yaklafl k %15 oran nda yeni depigmentasyon da gözlenebilir 3. Vitiligoda excimer lazerin topikal takrolimus ile kombine edilmesi tedavi etkinli ini art rmaktad r 33,34. Yap lan bir çal flmada, excimer lazer ile topikal takrolimusun kombinasyonu ile tedavi edilen lezyonlar n %50 sinde, tek bafl na lazer uygulanan lezyonlar n ise %20 sinde, %75 ve daha fazla repigmentasyon gözlenmifltir 33. Benzer bir çal flmada, topikal takrolimusun, özellikle, diz ve dirsekler gibi UV ye dirençli alanlarda excimer lazerin etkinli ini art rd sonucuna var lm flt r 34. Vitiligo tedavisinde 308 nm excimer lazer ile darbant UVB nin karfl laflt r ld bir çal flma bulunmaktad r. Bu çal flmada, deri tipi 4-5 olan 8 hastan n simetrik lezyonlar ndan sol taraftakilere lazer, sa taraftakilere darbant UVB verilmifltir. Yirmi haftal k tedavi sonunda, excimer lazer ile elde edilen ortalama repigmentasyon skoru, darbant UVB ile elde edilenden anlaml olarak daha yüksektir. Kümülatif doz ise, beklendi i gibi, excimer lazer uygulanan tarafta daha düflüktür. Ancak, klasik UVB tedavisiyle hastalar n önemli bir k sm nda repigmentasyonun geç bafllad göz önüne al n rsa, 20 haftadan daha uzun süreli tedavi yap lmas durumunda iki fototerapi yöntemi aras nda farkl l k olup olmayaca aç k de ildir 31. Lazer d fl 308 nm MEI ile yap lan çal flmalar ise daha azd r. Otuz yedi hastay içeren bir çal flmada, üçüncü ay sonunda 33 hastada %50 den fazla repigmentasyon ortaya ç km flt r. Özellikle üzerinde durulan noktalardan biri, hastalar n %95 inde repigmentasyonun, excimer lazere benzer flekilde, ilk 8 seans içerisinde bafllad ve 3. aydan 6. aya kadar geçen süre içinde hastalar n ancak çok az bir k sm nda daha ileri düzelme oldu- udur. Gene excimer lazere benzer flekilde, yüz ve boyun en iyi yan t veren bölgeler olmas na ra men, az say da da olsa ellerde de %50 den fazla repigmentasyon elde edilen hastalar vard r. Ayr ca, %75 den fazla repigmentasyon gösteren hastalar içinde, daha önce darbant UVB tedavisine yan t vermeyenler de bulunmaktad r nm MEI sistemlerinin di er dermatolojik hastal klarda kullan m Mikozis fungoides ve lenfomatoid papülozis: Mikozis fungoideste 308 nm MEI sistemleri, s n rl deri tutulumu olan, evre 1A hastal olan kiflilerde kullan lm flt r Excimer lazer ile yap - lan bir çal flmada, haftada iki gün verilen tedaviyle ortalama 15 seans ve 6.5 J/cm 2 kümülatif dozla 5 hastan n 4 ünde tam, 1 inde %90 dan fazla düzelme elde edilmifltir 35. Lazer d fl MEI sisteminin kullan ld çal flmalardan birinde ortalama 6.5 seans sonunda 4 hastada tam klinik remisyon sa lanm fl 36, bir di erinde ise 5 hastada 4-10 tedavi sonunda tam klinik ve patolojik remisyon görülmüfl ve bir y ll k izlem süresi içinde nüks olmam flt r 37. Baflka bir çal flmada ise 308 nm excimer lazer, evre 1A mikozis fungoidesi olan iki hasta d fl nda, lenfomatoid papülozisi olan bir hastada da kullan lm fl ve bu hastada, tedavi edilen papüllerin yaklafl k %75 i, ortalama bir ayl k tedavi sonunda rezidüel hiperpigmentasyonla iyileflmifltir 38. Oral liken planus: Oral liken planusta elde edilen veriler farkl - l k göstermektedir. Tedaviye dirençli oral liken planusu olan 9 hastada, excimer lazer tedavisi, oral kavite içine girebilecek de- ifltirilebilir bir uç ile ve düflük dozda uygulanm fl, tedaviyi ta

4 80 Dermatolojide 308 nm Monokromatik Excimer Ifl k Sistemleri Türkderm 2008; 42: mamlayan 8 hastan n 5 inde %75 den fazla, 2 sinde %25-50 aras nda, 1 inde ise %20 den az düzelme elde edilmifltir. Özellikle eroziv hastal olan kiflilerin tedaviye iyi yan t vermesi, lazer fl n n, epitel tabakas n kaybetmifl mukozadan lenfositlere daha iyi ulaflabilmesi ile aç klanm flt r 39. Benzer bir sonuç, 8 hastan n 6 s nda belirgin ya da tam düzelme sa lanan baflka bir çal flmada da elde edilmifltir 40. Buna karfl l k, 4 hastada uygulanan excimer lazer baflar l sonuç vermemifltir 41. Alopesi areata: 308 nm MEI sistemlerinin alopesi areatada kullan m yla ilgili 2 çal flma bulunmaktad r 9,42. Bunlardan birinde, parsiyel alopesi areatas olan hastalarda, tedavi edilmeyen kontrol alan nda hiç yeni saç ç k fl gözlenmezken, excimer lazer ile tedavi edilen alanda %50 ve üzerinde saç ç k fl olmufltur 42. Di er çal flmada ise, lazer d fl 308 nm MEI, farkl hastal klarda kullan lm fl, bunlar n içinde alopesi areatas olan 8 hastada, ortalama 3.1 tedavi sonunda ortalama %47.5 oran nda düzelme olmufltur 9. Hipopigmente skarlar ve stria alba: Hipopigmente skar ve stria albas olan 31 eriflkin hastay içeren bir çal flmada, excimer lazer ile 9 tedavi sonras nda, skarlarda ortalama %61, stria albada ortalama %68 oran nda pigmentasyon sa lanm flt r. Ancak, 6 ayl k izlem süresi içerisinde bu düzelme giderek bafllang çtaki de erlere dönme e ilimi gösterdi inden, idame tedavisinin gereklili i üzerinde durulmufltur 43. Excimer lazer, 2 hastada, yüzün CO2 lazer ile soyulmas sonras nda oluflan lökodermada da kullan lm fl ve 10 tedavi seans sonras nda %50 den fazla repigmentasyon sa lanm flt r 44. Atopik dermatit: Literatürde, 308 nm excimer lazerin atopik dermatitte kullan m yla ilgili tek bir çal flma bulunmaktad r; %20 den az vücut tutulumu olan 15 hastay içeren bu çal flmada, toplam 4 haftal k tedavi süresi sonunda, hem klinik skorlarda hem de yaflam kalitesi ve kafl nt skorlar nda, bafllang ca göre belirgin azalma olmufl ve excimer lazerin, lokalize atopik dermatit için, iyi tolere edilen bir tedavi yöntemi oldu u bildirilmifltir 45. El ekzemas : El ekzemas nda 308 nm MEI n n kullan m yla ilgili tek bir çal flma vard r. Bu çal flmada, yukar da da bahsedildi- i gibi, lazer d fl 308 nm MEI farkl lokalize dermatozlarda kullan lm flt r. Alopesi areata, palmoplantar psoriasis ve plak psoriasis gibi tan lar olan hastalar da içeren bu toplam 54 kiflilik hasta grubunun 18 ini atopik dermatite ba l, 10 unu ise atopik dermatit d fl el ekzemas olan hastalar oluflturmaktad r. Atopik dermatitle iliflkili el ekzemas olan hastalarda, ortalama 7.3 tedavi seans sonundaki iyileflme oran %54, atopik dermatit d fl el ekzemas olan hastalarda ise, ortalama 12.5 tedavi seans sonundaki iyileflme oran %46 d r nm MEI sistemlerinin fototerapi seçenekleri içerisindeki yeri 308 nm MEI sistemleri, lazer ve lazer d fl teknoloji olmak üzere, darbant UVB tedavisinden sonra, fototerapi alan ndaki en önemli yeniliklerden biridir. 308 nm MEI n n dermatolojide kullan m yla ilgili mevcut literatür bilgileri yukar da özetlenmeye çal fl lm flt r. Bu bilgiler fl nda, psoriasis ve vitiligo, darbant UVB fototerapisinde de oldu u gibi, bafll ca kullan m alanlar n oluflturmaktad r. Özellikle s n rl deri tutulumu olan hastalar, bu hedefe yönelik fototerapi yöntemi için uygun adaylard r, böylece sa lam derinin gereksiz UV radyasyonuna maruz kalmas önlenmifl olur. Bu hastalarda tek tedavi olarak tercih edilebilir. Bunun d fl nda, 308 nm MEI tedavisi, yayg n hastal olan kiflilerde, yüz gibi daha h zl yan t elde edilmek istenen alanlarda veya tedaviye dirençli lezyonlarda, tek bafl - na veya klasik tedavi yöntemlerine ek olarak da kullan labilir. Literatürde, 308 nm MEI n n tedavide kullan ld di er hastal klar içinde, mikozis fungoides, liken planus, alopesi areata, hipopigmente skarlar ve stria alba, atopik dermatit ve el ekzamas yer almaktad r. Ancak, 308 nm MEI, dalga boyunun darbant UVB ye oldukça yak n olmas nedeniyle, bu say lanlar d - fl nda, darbant UVB nin kullan labildi i baflka pek çok dermatolojik hastal kta da potansiyel bir tedavi seçene i olabilir. Bu yeni fototerapi yöntemiyle yap lacak çok say da hastay içeren, randomize, kontrollü çal flmalar, 308 nm MEI n n etkinli inin ve güvenirli inin ve olas kullan m alanlar n n belirlenmesini sa layacakt r. Kaynaklar 1. Hönigsmann H, Schwarz T: Ultraviolet light therapy. Dermatology. Ed. Bolognia JL, Jorizzo JL, Rapini RP. 1. bask. spanya, Elsevier Science, 2003; Speight EL, Farr PM: Erythemal and therapeutic response of psoriasis to PUVA using high-dose UVA. Br J Dermatol 1994;131: Passeron T, Ortonne JP: Use of the 308-nm excimer laser for psoriasis and vitiligo. Clin Dermatol 2006;24: Toll A, Velez-Gonzalez M, Gallardo F, Gilaberte M, Pujol RM: Treatment of localized persistent plaque psoriasis with incoherent narrowband ultraviolet B phototherapy. J Derm Treat 2005;16: Asawanonda P, Chingchai A, Torranin P: Targeted UV-B phototherapy for plaque-type psoriasis. Arch Dermatol 2005;141: Alkalay R, Harth Y, Ingber A: Fast and efficient therapy of plaque psoriasis with MultiClear TM - a novel tunable wavelength targeted high-intensity non-coherent light system. Presented at: The 12th Annual Congress of the European Academy of Dermatology and Venereology; Oct 15-18, 2003; Barcelona, Spain. 7. Sadick N, Friedman D, Harth Y: Treatment of localized vitiligo and leukoderma with a UVB/UVA1 high-intensity light system. Cosmetic Dermatology 2004;17: Trehan M, Taylor CR: High-dose 308-nm excimer laser for the treatment of psoriasis. J Am Acad Dermatol 2002;46: Aubin F, Vigan M, Puzenat E, Blanc D, Drobacheff C, Deprez P, Humbert P, Laurent R: Evaluation of a novel 308-nm monochromatic excimer light delivery system in dermatology: a pilot study in different chronic localized dermatoses. Br J Dermatol 2005;152: Leone G, Lacovelli P, Vidolin AP, Picardo M: Monochromatic excimer light 308 nm in the treatment of vitiligo: a pilot study. J Eur Acad Dermatol Venereol 2003;17: Bonis B, Kemeny L, Dobozy A, Bor Z, Szabo G, Ignacz F: 308nm UVB excimer laser for psoriasis. Lancet 1997;350: Asawanonda P, Anderson RR, Chang Y, Taylor CR: 308-nm excimer laser for the treatment of psoriasis: a dose-response study. Arch Dermatol 2000;136: Gerber W, Arheilger B, T. A. HA, Hermann J, Ockenfels HM: Ultraviolet B 308-nm excimer laser treatment of psoriasis: a new phototherapeutic approach. Br J Dermatol 2003;149: Taneja A, Trehan M, Taylor CR: 308-nm excimer laser for the treatment of psoriasis: induration-based dosimetry. Arch Dermatol 2003;139: Pahlajani N, Katz BJ, Lozano AM, Murphy F, Gottlieb: Comparison of the efficacy and safety of the 308nm excimer laser for the treatment of localized psoriasis in adults and in children: a pilot study. Pediatr Dermatol 2005;22: Taibjee SM, Cheung ST, Laube S, Lanigan SW: Controlled study of excimer and pulsed dye lasers in the treatment of psoriasis. Br J Dermatol 2005;153: Trehan M, Taylor CR: Medium-dose 308-nm excimer laser for the treatment of psoriasis. J Am Acad Dermatol 2002;47: Housman TS, Pearce DJ, Feldman SR: A maintenance protocol for psoriasis plaques cleared by the 308 nm excimer laser. J Derm Treat 2004;15: Gupta SN, Taylor CR: 308-nm excimer laser for the treatment of scalp psoriasis. Arch Dermatol 2004;140: Mafong EA, Friedman PM, Kauvar ANB, Bernstein LJ, Alexiades- Armenakas M, Geronemus RG: Treatment of inverse psoriasis with the 308 nm excimer laser. Dermatol Surg 2002;28: Mavilia L, Campolmi P, Rossi R, Mori M, Pimpinelli N, Cappugi P: Wide-area 308-nm phototherapy with nonlaser light in the treatment of psoriasis: results of a pilot study. Br J Dermatol 2005;152:

5 Türkderm 2008; 42: Dermatolojide 308 nm Monokromatik Excimer Ifl k Sistemleri Nistico SP, Saraceno R, Stefanescu S, Chimenti C: A 308-nm monochromatic excimer light in the treatment of palmoplantar psoriasis. J Eur Acad Dermatol Venereol 2006;20: Bianchi B, Campolmi P, Mavilia L, Danesi A, Rossi R, Cappugi P: Monochromatic excimer light (308 nm): an immunohistochemical study of cutaneous T cells and apoptosis-related molecules in psoriasis. J Eur Acad Dermatol Venereol 2003;17: Köllner K, Wimmershoff MB, Hintz C, Landthaler M, Hohenleutner U: Comparison of the 308-nm excimer laser and a 308-nm excimer lamp with 311-nm narrowband ultraviolet B in the treatment of psoriasis. Br J Dermatol 2005;152: Tanghetti EA, Gillis PR: Photometric and clinical assessment of localized UVB phototherapy systems for the high-dosage treatment of stable plaque psoriasis. J Cosmet & Laser Ther 2003;5: Baltas E, Nagy P, Bonis B, Novak Z, Ignacz F, Szabo G, Bor Z, Dobozy A, Kemeny L: Repigmentation of localized vitiligo with the xenon chloride laser. Br J Dermatol 2001;144: Esposito M, Soda R, Costanzo A, Chimenti S: Treatment of vitiligo with the 308 nm excimer laser. Clin Exp Dermatol 2004;29: Hadi SM, Spencer JM, Lebwohl M: The use of the 308-nm excimer laser for the treatment of vitiligo. Dermatol Surg 2004;30: Baltas E, Csoma Z, Ignacz F, Dobozy A, Kemeny L: Treatment of vitiligo with the 308-nm xenon chloride excimer laser. Arch Dermatol 2002;138: Taneja A, Trehan M, Taylor CR: 308-nm excimer laser for the treatment of localized vitiligo. Int J Dermatol 2003;42: Hong SB, Park HH, Lee MH: Short-term effects of 308-nm xenonchloride excimer laser and narrow-band ultraviolet B in the treatment of vitiligo: a comparative study. J Korean Med Sci 2005;20: Hofer A, Hassan AS, Legat FJ, Kerl H, Wolf P: Optimal weekly frequency of 308-nm excimer laser treatment in vitiligo patients. Br J Dermatol 2005;152: Kawalek AZ, Spencer JM, Phelps RG: Combined excimer laser and topical tacrolimus for the treatment of vitiligo: a pilot study. Dermatol Surg 2004;30: Passeron T, Ostovari N, Zakaria W, Fontas E, Larrouy JC, Lacour JP, Ortonne JP: Topical tacrolimus and the 308-nm excimer laser. A synergistic combination for the treatment of vitiligo. Arch Dermatol 2004;140: Passeron T, Zakaria W, Ostovari N, Perin C, Larrouy JC, Lacour JP, Ortonne JP: Efficacy of the 308-nm excimer laser in the treatment of mycosis fungoides. Arch Dermatol 2004;140: Mori M, Campolmi P, Mavilia L, Rossi R, Cappugi P, Pimpinelli N: Monochromatic excimer light (308 nm) in patch-stage IA mycosis fungoides. J Am Acad Dermatol 2004;50: Nistico S, Costanzo A, Saraceno R, Chimenti S: Efficacy of monochromatic excimer laser radiation (308 nm) in the treatment of early stage mycosis fungoides. Br J Dermatol 2004;151: Kontos AP, Kerr HA, Malick F, Fivenson DP, Lim HW, Wong HK: 308-nm excimer laser for the treatment of lymphomatoid papulosis and stage IA mycosis fungoides. Photodermatol Photoimmunol Photomed 2006;22: Trehan M, Taylor CR: Low-dose excimer 308-nm laser for the treatment of oral lichen planus. Arch Dermatol 2004;140: Köllner K, Wimmershoff M, Landthaler M, Hohenleutner U: Treatment of oral lichen planus with the 308-nm UVB excimer laserearly preliminary results in eight patients. Lasers Surg Med 2003;33: Passeron T, Zakaria W, Ostovari N, Mantoux F, Lacour JPH, Ortonne JP: Treatment of erosive oral lichen planus by the 308 nm excimer laser. Lasers Surg Med 2004;34: Zakaria W, Passeron T, Ostovari N, Lacour JP, Ortonne JP: 308-nm excimer laser therapy in alopecia areata. J Am Acad Dermatol 2004;51: Alexiades-Armenakas MR, Bernstein LJ, Friedman PM, Geronemus RG: The safety and efficacy of the 308-nm excimer laser for pigment correction of hypopigmented scars and striae alba. Arch Dermatol 2004;140: Friedman PM, Geronemus RG: Use of the 308-nm excimer laser for postresurfacing leukoderma. Arch Dermatol 2001;137: Baltas E, Csoma Z, Bodai L, Ignacz F, Dobozy A, Kemeny L: Treatment of atopic dermatitis with the xenon chloride excimer laser. J Eur Acad Dermatol Venereol 2006;20: