Bursa İlinde Bitkisel Ürün Sigortası Uygulamalarına Yönelik Çiftçi Yaklaşımı

Transkript

1 Bursa İlinde Bitkisel Ürün Sigortası Uygulamalarına Yönelik Çiftçi Yaklaşımı Filiz PEZİKOĞLU1 M. Emin ERGUN1 Mustafa ÖZTÜRK1 Atilla ALTINTAŞ2 1Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova 2Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu, Tokat Mine UÇAR1 Özet Tarımsal üretimde ortaya çıkan doğal afetlere yönelik koruma tedbirlerinin başında gelen tarım sigortasında, 2006 yılından itibaren yayınlanan Tarım Sigortası Yasası ile çiftçilerin ödeyeceği doğal afet sigorta priminin %50 si devlet desteği kapsamına alınmıştır. Tarımsal üretimde görülen doğal afet zararları 2005 yılına kadar ilgili kanun kapsamında devlet güvencesi altında yer almaktaydı yılı rakamlarına göre Türkiye genelinde üretici sigorta kapsamındadır. Bursa ilinde ise üretici kayıtlı görülmektedir. Devlet destekli bitkisel ürün sigortası nda; açık alanlarda ekim-dikim yapılan tüm bitkisel ürünler için dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem ve heyelan risklerinin neden olduğu miktar kaybı; sadece meyveler için isteğe bağlı yukarıda belirtilen risklere ilave olarak don riskinin neden olduğu miktar kaybı ile sebze, meyve ve kesme çiçekler için dolu riskinin neden olduğu kalite kaybı sigorta kapsamındadır. Bu makalede, Bursa ilinde devlet destekli tarım sigortası yaptıran ve yaptırmayan üreticilere yönelik olarak yapılan bir saha çalışmasının sonuçları verilecek, ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri tartışılacaktır. Çalışmada, üreticilerin tarım sigortası yaptırmasını etkileyen faktörler belirlenerek, hasar durumları ile sigorta uygulamalarında ortaya çıkan sorunlar ve üreticilerin beklentileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Genel olarak hisseli tapu sahiplerinin Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olmamalarından dolayı sigorta yaptıramadıkları, hasar tespiti sonrası muafiyetlerin yüksek oranda olduğu sorunları dile getirilmiş, üreticilerin bir kısmının 2006 yılından önce de özel sigorta yaptırdıkları saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Tarım Sigortası, Üretici Eğilimi, Bursa. Approaches of Farmers to the Insurance Applications for Crop Product in Bursa Provinces Abstract In agricultural insurance which is the main protection measure for natural disasters occurring in agricultural production, natural disaster insurance premium paid by farmers is supporting by the government were included in 50% of the premium with Agricultural Insurance Act published since Until 2005, agricultural production losses related to natural disasters under the state protection law producers are covered by insurance in according to 2010 figures producers are registered by the system in Bursa provinces. State-sponsored crop insurance covers the amount loss caused by the risks which are hail, storms, hurricanes, fires, earthquakes and landslides in the open areas for planting all herbal products, as an optional addition to the above-mentioned risks, frost risk with the amount loss for fruits and quality loss caused by for the hail risks for vegetables, fruit and cut flowers. In this article, it will be discuss emerging problems and solutions data collected from the producers which have state-supported agricultural insurance and which have not in the province of Bursa by questionnaires. Identifying factors of inclusion to the agricultural insurance system of producers, damage states and the expectations of insurance applications and producers problems are discuss in the study. In general, the main problems are shareholding lands, high exemption rates. Keywords: Agricultural Insurance, Producer s Tend, Bursa. 1. Materyal ve Metot Çalışmanın materyalini Bursa ilinde devlet destekli tarım sigortası yaptıran ve yaptırmayan üreticilerden elde edilen veriler oluşturmuştur. Veriler anket yolu ile toplanmıştır. Ayrıca konu ile ilgili ikincil kaynaklar incelenmiştir. Yapılacak anket çalışmasına ait örneklemenin belirlenmesinde üreticilerin sigorta yaptırıp yaptırmadıkları dikkate alınarak, basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmış ve sigorta yaptıran 56, yaptırmayan 26 olmak üzere toplam 82 üretici ile anket çalışması yapılmıştır. Anket yapılacak üreticilerin belirlenmesinde, ili temsil edebilecek ilçe ve köylerin seçilmesine özen gösterilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde % ve ortalamalar kullanılmıştır. 2. Giriş Tarımsal üretimde mevcut olan risk ve belirsizlikler üretici gelirini önemli ölçüde etkilemekte ve bu durum üreticinin üretim faaliyetine devam etmesinde de önemli sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu risk ve belirsizliklerin bir kısmı makro ve mikro ekonomi çevresi içinde gerçekleşirken, diğer tarafta üretim miktarı ve kalitesini etkileyen doğal faktörler sürdürülebilirliği önemli oranda sınırlamaktadır. Bu risk ve belirsizlikler için işletmelerde farklı önlemler alınmaya çalışılsa da özellikle doğal faktörlerin smırlayıcılığı devam etmektedir. Doğal afetler kaynaklı gelir düşüşünü engellemeye 1098

2 Tarım, Yoksulluk ve Kalkınma yönelik tedbirlerin başında ise sigorta gelmektedir. Türkiye de tarım sigortası uygulamaları, bitkisel ürünlerin dolu riskine karşı sigortalanması ile başlamış, 1957 yılında Şeker sigorta dolu sigortasını, 1959 yılında Başak sigorta çiftlik hayvanları sigortası uygulamaları gündeme girmiştir yılında tarım sigortaları vakfı kurulmuş, 2005 yılında ise Tarım Sigortaları Kanunu çıkarılarak devlet destekli tarım sigortası uygulamalarına yeni bir yön verilmiştir (Kutlar, 2010; Özçatalbaş ve Turhanoğulları, 2008). Tüm bu yasal çalışmaya rağmen üreticilerin tamamı sigorta havuzu içine dahil olmamıştır tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5363 sayılı tarım sigortalan kanunun amacı, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunun 1316 ila maddelerinde belirtilen sigortalar ile tarım sigortalan kanunu kapsamına giren sigortalar içeriğinde üreticilerin doğal afet ve zararlılardan kaynaklanan mağduriyetlerini gidermek tarım sigortalan uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kanun uyarınca bir havuz sistemi oluşturulmuş ve belli sayıdaki sigorta şirketi bir araya gelerek havuzu işletecek Tarım Sigortalan Merkezi A.Ş. (Tarsim) kurulmuştur. İklim değişikliği senaryolarına göre kuraklık ve benzeri doğal afetlerin sayısı ve şiddetinin artacağı ve bunların sonucunda da daha fazla ürünün zarar göreceği ifade edilmektedir. Tarımda risk ve belirsizliklerden oluşacak zararların ödenmesini esas alan ve tarım sigortaları olarak tanımlanan risk transferi programları çerçevesinde yürütülen araştırmalar sonucunda doğa olaylarının büyük ölçüde afet olmaktan çıkarılması amaçlanmaktadır. Tarım sigortalarının önemi de burada ortaya çıkmaktadır (Dinler ve ark., 2005). Çetin (2007) e göre tarım sigortası, tarımsal üretim sürecinde her türlü doğal risk, hastalık ve kazalar sonucunda bitkisel ve hayvansal ürünler ile tarımsal varlıklarda oluşabilecek zarar ve kayıpların teminat altına alınması ve böylece sigortalının varlığının devamlılığının sağlanması olarak tanımlanmıştır (Gül Yavuz, 2011). Ancak farklı ülkelerde sigorta kapsamının da farklı uygulandığı görülmektedir. Türkiye de 2006 yılından bu yana uygulanmakta olan devlet destekli tarım sigortasında da kapsam giderek genişlemektedir. Ancak doğal afet sonucu ortaya çıkan hastalık ve zararlılar sigorta kapsamına dahil değildir yılı için bitkisel ürünlerde tarım sigortası, tüm bitkisel ürünler için dolu, fırtına, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını risklerinin neden olduğu miktar kaybını kapsamaktadır. Miktar kaybına ilave olarak sigorta poliçesinde belirtilmesi şartı ile meyvelerde don riskinin neden olduğu miktar kaybı ile meyveler, yaş sebzeler ve kesme çiçeklerde dolu riskinin neden olduğu kalite kaybı da sigorta kapsamında bulunmaktadır (Anonim, 2012). 3. Bulgular ve Tartışma Yapılan çalışmada bitkisel ürün sigortası yaptıran ve yaptırmayan üreticilerle görüşülmüş ve elde edilen sonuçlar ayrı olarak değerlendirilmiştir. 56 üreticiden elde edilen verilere göre üreticinin ortalama yaşı 45.1, eğitimi 7.6 yıl, ailedeki birey sayısı 5.4 olarak belirlenmiştir. Aile yapısı üreticilerce geniş aile olarak tanımlanmıştır (%55.4). Sigorta yaptırmayan 26 üreticiden elde edilen verilere göre ise, üreticinin yaş ortalaması 46.9, eğitimi 7.0 yıl, ailedeki birey sayısı 4.4 ve çekirdek aile hakim (%57.7) durumdadır. Gül Yavuz (2011) tarafından Polatlı ilçesinde yapılan bir çalışmada sigorta yaptıran üreticilerin %80.2 si, sigorta yaptırmayanların ise %71.8 i yaş aralığında tespit edilmiştir. Aynı çalışmada sigorta yaptıran üreticilerin %22.5 i, yaptırmayanların %29.1 i 4 kişilik aile bireyine sahip olarak belirlenmiştir. Malatya ilinde üreticilerin tarım sigortasına bakış açılarının incelendiği bir çalışmada ortalama üretici yaşı 56.3 ve aile birey sayısı 4.0 olarak belirlenmiştir (Çukur ve ark., 2008). Antalya ilinde yapılan bir diğer çalışmada ise ortalama işletmeci yaşı 44.7, aile birey sayısı ise 4.3 olarak tespit edilmiştir (Akçaöz ve ark., 2006). İnceleme kapsamındaki üreticilerin ortalama yaşı birbirinden önemli bir fark göstermese de üretim deneyimleri sigorta yaptıran ve yaptırmayanlar açısında farklı görünmektedir. üreticilerin üretim deneyimi 26.5 iken yaptırmayanların 30.5 olarak belirlenmiştir. Tarımdışı faaliyette bulunanların oranı da yine sigorta yaptırmayanlarda daha yüksek bulunmuştur. ların %19.6 sı tarım dışı faaliyette bulunurken, sigorta yaptırmayanların oranı %30.8 dir. Y ıllık işletme geliri açısından bakıldığında sigorta yaptırmayanların tarım dışı faaliyetlerinin daha fazla olmasına ve ortalama işletme arazisinin daha büyük olmasına rağmen toplam yıllık gelirin sigorta yaptıranlara göre daha düşük olduğu beyanına ulaşılmıştır. Buna göre sigorta yaptıranların ortalama yıllık işletme geliri TL iken, yaptırmayanların TL olarak tespit edilmiştir. Çizelge 1 de incelenen işletmelerde üreticilerin sosyal güvenceye sahip olup olmadıkları ve sahip olunan sosyal güvencenin neler olduğu incelenebilmektedir. Tarım sigortası yaptıranların %5.4 ü tarım sigortalılığını da bir sosyal güvence olarak görmüşlerdir. Bu durum tarım sigortası uygulamalarının üretici açısından yeterli bir geri dönüş sağladığı şeklinde de yorumlanabilir. Çizelge 1. İncelenen işletmelerde sosyal güvence durumu Sigorta yaptırmayan Sosyal güvencesi olanlar (%) Sosyal güvencesin dağılımı (%) Bağkur SSK Emekli Sandığı Tarım Sigortalılığı Diğer

3 İşletmelerin ortalama işletme arazisi sigorta yaptıranlarda 62.8 da, yaptırmayanlarda 83.2 da olarak tespit edilmiştir (Çizelge 2). işletmelerde işletme arazisinin %59.8 i özmülk arazi iken bu oran yaptırmayanlarda %17.0 olarak belirlenmiştir. Arazi sahipliğinin sigorta yaptırma konusunda belirleyici bir rol oynadığı söylenebilir. İpekçioğlu ve ark. (2010) tarafından Güneydoğu Anadolu bölgesinde bitkisel ürün sigortası yaptırma istekliliği konusunda dört ilde yapılan bir çalışmada da benzer bir sonuç elde edilmiştir. İllere göre değişiklik göstermesine rağmen genelde sigorta yaptıranların özmülk sahipliği yaptırmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Çizelge 2. İşletme arazisinin durumu Sigorta yaptırm ayan Ortalama işletme arazisi (da) Ortalama parsel sayısı İşletme arazisinin dağılımı (%) Özmülk Kiralanan Ortak işlenen İncelenen işletmelerde bitkisel ürün sigortası yaptırma yılı ortalama 4.9 yıl olarak belirlenmiştir. Sigorta yaptırmayan işletmeler içerisinde daha önceki yıllarda sigorta yaptırıp vazgeçenler de bulunmaktadır. Ancak yukarıdaki oranın hesaplanmasında bu işletmeler dikkate alınmamıştır. Üreticilerin riske karşı tutumlarının belirlenmesine yönelik sorulan sorulara göre, sigorta yaptıran üreticilerin araç kaskosu yaptırma oranı diğerlerine göre daha düşük çıkmıştır. sigorta yaptıran üreticilerin %13.4 ü araç kaskosu yaptırırken, sigorta yaptırmayanlarda bu oran %30.8 olarak elde edilmiştir. Her iki üretici grubunda da özel sağlık sigortası yaptıranlar bulunmaktadır. Akçaöz ve ark. (2006) tarafından üreticilerin risk eğilimlerini belirlemeye yönelik yapılan çalışmada, üreticilerin %39.9 u risk seven, %53.1 i risk sevmeyen ve %7.0 si riske kayıtsız olarak belirlenmiştir. Karahan Uysal (2005) üreticilerin risk karşısındaki davranışlarını belirlemeye yönelik olarak Ege Bölgesinde yaptığı çalışmada üreticilerin %78.5 inin riskten kaçınan, %21.5 inin ise risk seven gruba dahil olduklarını tespit etmiştir. Üreticilerin bir yeniliği uygulama durumu konusunda gruplar arasında farklılık bulunmaktadır (Çizelge 3). Sigorta yaptıran gruptaki üreticilerin daha yenilikçi olduğu söylenebilir. İpekçioğlu ve arkadaşları (2010) tarafından yapılan çalışmada, bitkisel ürün sigortası yaptıran üreticilerin %62.0 si, bitkisel ürün sigortası yaptırmayan üreticilerin ise %48 i çevrelerinde yenilikleri benimseyip uygulayan ilk kişi olarak tanımlanmıştır. Üreticilerin uyguladıkları yenilikler içinde sigorta yaptıran grupta tarım sigortası, diğer grupta ise entegre zirai mücadele uygulamaları ilk sırada yer almıştır. üreticilerin Tarsim i duymaları yaptırmayanlara göre daha sonra olmuştur. ların %30.4 ü 2007 yılında bundan haberdar olurken, sigorta yaptırmayanların %38.5 i tarım sigortalarını ilk kez 2005 yılı ve öncesi duydukları şeklinde tanımlamışlardır. Gerek sigorta yaptıran ve gerekse de yaptırmayan üreticilerin tarım sigortalarını duydukları kanal sigorta elemanları olarak belirlenmiştir. Bunlara rağmen, tarım sigortalarında devletin prim desteği uygulamasını bilmeyenlerin oranı sigorta yaptıranlarda %3.6 iken, sigorta yaptırmayanlarda %56.3 olarak tespit edilmiştir. Dolayısı ile sigorta yaptırmayanların 2005 yılı ve öncesinden bu yana konuyu bildikleri hususunda bir soru işareti karşımıza çıkmaktadır. lar arasında devlet desteğinin sigorta yaptırma konusundaki etkisi incelendiğinde, üreticilerin %78.6 sının devlet desteğinin sigorta yaptırmalarında olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir. Çizelge 3. Üreticilerin yeniliği uygulama durumu (%) Sigorta yaptırm ayan Hemen uygularım Önce dener sonra uygularım Yeniliği uygulayanların sonuçlarına bakar sonra uygularım Yenilik tümüyle başarılı olduktan sonra uygularım Yine sigorta yaptıran üreticilere göre prim fiyatları genel olarak normal sınırlar içerisinde tanımlanmıştır. Üreticilerin %71.4 ü prim fiyatlarını normal, %21.4 ü yüksek, %5.4 ü çok yüksek ve %1.8 i düşük bulmaktadır. Sigorta yaptırmama konusunda prim fiyatlarının yüksek oluşu tek başına sorgulanmamış, gelir yetersizliği ile birlikte tanımlanmıştır. Hem sigorta yaptıran hem de yaptırmayan deneklerden elde edilen sonuçlara göre köylerinde sigorta yapılmasını engelleyen nedenler Çizelge 4 de özetlenmiştir. Çizelgede ilk üç sırada yer alan konular her iki grup için de geçerli olmasına rağmen, sıralamada farklılık görülmektedir. Sigorta yaptırmayanlar açısından ayrıca sigorta kapsamı ile ilgili sorunların da devreye girdiği görülmektedir. 1100

4 Tarım, Yoksulluk ve Kalkınma Sigorta yaptırma kararında üreticilerin %76.8 i kendilerinin karar verdiklerini, %10.7 si babalarının ve %10.7 si ise evde ortak karar aldıklarını belirtmişlerdir. Sigorta yaptırmama kararını ise üreticinin kendisi vermektedir (%80.8). Çizelge 4. Köyde tarım sigortası yaptırmayı olumsuz etkileyen konular (%) Konular Sigorta yaptırm ayan Arazilerin hisseli oluşu Gelir yetersizliği ve prim yüksekliği Sigorta alışkanlığının olmayışı Hasar bedelinin ödeneceğine dair şüphe Ekspertizin doğru yapılmadığı şüphesi Üründe hasar yapan riski karşılamaması Sigorta yaptırmayan üreticilerin bu tercihlerinde ilk neden gelir yetersizliği ve primlerin yüksekliği olarak ifade edilmiştir. Ancak bu grupta yer alan üreticilerin özmülk arazi oranının düşüklüğü sigortalanma açısından öncelikli bir sorun oluşturmaktadır (Çizelge 2). Sigorta yaptırmayan üreticilerin sigorta yaptırmama nedenleri aşağıdaki gibi özetlenebilir; Gelir yetersizliği ve primlerin yüksekliği (%18.9) Arazilerin hisseli oluşu ve bu nedenle Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) dahil olamama (%17.0) Gereksiz bir maliyet unsuru olarak görme (%13.2) Hasar bedelinin ödenmeyeceğine dair inanç (%11.3) Dini inançlar (%5.7) Sigorta kapsamının yetersiz olması, ürün özelliklerine dikkat edilmemesi (%5.7) Ekspertiz işlemlerinin doğru yapılmayışı (%5.7). Sigorta yaptırmayan üreticilerin %34.6 sı tarım sigortaları konulu seminerlere katıldıklarını ifade etmişlerdir. Sigorta yaptıran üreticilerde de bu oran çok yüksek değildir (%46.4). üreticilerin %92.9 u gelecek yıl da sigorta yaptıracaklarını ifade etmişlerdir. Bazı üreticilerin bu konuda kararsız oldukları görülmüştür. Sigorta yaptırmayan üreticilerin %38.5 i gelecek yıl sigorta yaptırmayı düşündüklerini belirtmişlerdir. Genel olarak üreticilerin tarım sigortası konusunda devletten ve sigorta şirketlerinden beklentileri olmamasına karşın bu konuda talepleri olanlar da bulunmaktadır. Üreticilerin bir kısmının ekspertiz çalışmalarının sigorta şirketleri tarafından yapıldığını düşündükleri ortaya çıkmıştır. sigorta yaptıran üreticilerin sigortada karşılaştıkları sorunlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir; Hasat tespiti uygun yapılmıyor (%33.0) Sigorta kapsamı yeterli değil (çatlama, kalite kaybı, bitki hayat sigortası vb) (%25.5) Primlerin yüksek olması (%12.8) Sigorta kapsamının zamanlanmasının uygun olmaması (%10.6) Muafiyet oranlarının çok yüksek olması (%5.3). Üreticilerin özellikle sigorta kapsamı konusunda görüşleri olmuştur. Tüm doğal afetler sonucu oluşan hastalıklar (örneğin sel ve su baskını sonrası oluşan mantari hastalıklar), baş edilemeyen ya da çözümü olmayan hastalıklar (örneğin armut ve ayvada ateş yanıklığı hastalığı) ve salgın haline gelen hastalık ve zararlıların (örneğin domates güvesi - tuta absoluta) da tarım sigortası kapsamına alınması görüşleri olmuştur. üreticilerin devletten beklentileri aşağıda özetlenmiştir; Sigorta kapsamının genişletilmesi (%36.7) Muafiyet oranlarının düşürülmesi ya da kaldırılması (%18.4) ÇKS zorunluluğunun kaldırılması (%8.2) Devlet desteğinin artırılması (%6.1) Devlet desteği ve sigortanın devam etmesi (%6.1) Sigorta yaptırmayan üreticilerin devletten beklentileri de diğer gruba benzerlik göstermektedir. Örneğin sigorta kapsamının artırılması isteği, bu grubun %21.4 ü tarafından talep edilmiştir. Yine ÇKS kaydının zorunlu tutulmaması, bitki hayat sigortası yönteminin de kapsama dahil edilmesi, hastalık ve zararlıların da kapsama alınması gibi beklentiler bulunmaktadır. Ayrıca üreticilerin %21.4 ü tanıtım faaliyetlerinin artırılmasını talep etmişlerdir. Sigorta şirketlerinden beklentiler içerisinde ilk sırada zarar tespit ve değerlendirmesinin gerçekçi ve doğru yapılması isteği bulunmaktadır. Prim ödemelerinin üreticinin nakit sıkıntısının olmadığı döneme denk getirilmesi, çeşit ve bölge farklılıklarının poliçelerde dikkate alınması gibi konular üreticiler tarafından dile getirilmiştir. üreticilerin sigorta yaptırdıkları ürünler ve sigorta kapsamında bulunan ortalama alanları Çizelge 5 de verilmiştir. Bursa ilinde ürün çeşitliliğinin çok fazla olması nedeniyle pek çok üründe bitkisel ürün sigortası yaptırılmaktadır. 1101

5 Çizelge 5. Sigorta yaptırılan ürünler ve ortalama arazi büyüklükleri Ürünler Arazi büyüklüğü (da) Ürünler Arazi büyüklüğü (da) Çeltik Biber 14.8 Armut 35.4 Erik 13.4 Domates 32.2 Üzüm 11.8 Mısır 32.1 Elma 10.9 Zeytin 21.0 Ayva 8.6 Şeftali 14.8 Kiraz Sonuç Yapılan saha çalışmasında elde edilen verilere ve gözlemlere göre bitkisel ürün sigortasının yaygınlaşmasında %50 lik devlet desteğinin ve tanıtım toplantılarının payı çok önemlidir. Tanıtım toplantılarına katılım sağlamamış da olsa üreticilerin büyük kısmı devlet destekli tarım sigortasının kapsam ve şartlarını bilmektedir. Genel olarak sigorta yaptırma konusunda kararsızlık yaşayanlar, hisseli arazileri işleyenler ve bulundukları alanlarda önemli bir doğal riskle karşı karşıya olmayanlar tarım sigortası sistemi dışında kalmaktadır. Üreticilerde eksperlik hizmetinin doğru yapılması talebi olmasına rağmen, üreticilerin bir kısmının sistemin işlerliğinden memnun olduğu gözlenmiştir. Ancak özellikle, çeşitli doğal afetler sonucu oluşan hastalıkların ve salgın haline gelen zararlıların da sigorta kapsamında değerlendirilmesi isteği bulunmaktadır. Özellikle çok yıllık bitkilerde hayvan sigortasında olduğu gibi bitki hayat sigortasının da olması talepleri gelmiştir. Don ve dolu zararları nedeniyle bir sonraki yılın meyve gözlerinde oluşan zararın etkisi yalnızca doğal afetin yaşandığı dönemde ortaya çıkan rekolte zararını kapsamaz. Ancak sigorta yıllık yapılmakta ve yalnızca zararın karşılaşıldığı yıl için ürün kaybı sigorta konusunu oluşturmaktadır. Meyveler uzun dönemli yatırım bitkileridir. Ağaçta oluşabilecek hasarlar dikkate alınmamakta, doğal afet yalnız ürüne odaklanmaktadır. Oysaki hayvansal üretimde hayvana yönelik bir hayat sigortası bulunmaktadır. Benzer uygulamanın bitkisel üretimde çok yıllık bitkiler için de yapılması dikkate alınacak bir konudur. Kaynaklar Anonim, ( Erişim tarihi: Mayıs Akçaöz H., B. Özkan, C.F. Karadeniz ve C. Fert, Tarımsal Üretimde Risk Kaynakları ve Risk Stratejileri: Antalya İli Örneği. Akdeniz Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi 19(1): Çukur, F., G. Saner, T. Çukur ve K. Uçar, Malatya İlinde Kayısı Üreticilerinin Riskin Transferinde Tarım Sigortalarına Bakış Açılarının Değerlendirilmesi: Doğanşehir İlçesi Polatdere Köyü Örneği. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi 45(2): Dinler T., A. Yaltırık, B. Çetin, B. Özkan, B. Gülçubuk, E. Sürmeli, E. Ekmen, G. Saner, H. Akçaöz, Ö. Karahan Uysal, S. Karaaslan ve T. Kıymaz, Tarımda Risk Yönetimi ve Tarım Sigortalan. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı 2. Cilt, s: , TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara. Gül Yavuz, G., Polatlı İlçesinde Üreticilerin Tarım Sigortası Yaptırmaya Karar Verme Sürecinde Etkili Olan Faktörlerin Analizi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No:188, 64 s. Ankara. İpekçioğlu, Ş., T. Işgın, T. Monis, G. Saner ve A. Bilgiç, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Yaptırma İstekliliğinin Belirlenmesi. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, Eylül 2010, Bildiriler Kitabı 1. Cilt, s: Karahan Uysal, Ö., Tarımda Üreticilerin Risk Karşısındaki Davranışları: Ege Bölgesinden Bir Örnek Olay. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi 42(3): Kutlar, İ., Türkiye de Tarım Sigortalarının Yayılmasını ve Benimsenmesini Belirleyen Faktörler. Türktarım Kasım-Aralık, 196: Özçatalbaş, O. ve Z. Turhanoğulları, Antalya İlinde Tarım Sigortalarının Yaygınlaştırılmasında Yetkili Şirketlerin Faaliyetlerinin İncelenmesi. VIII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Gıda İşletmeciliği Bildiriler Kitabı, s: