TÜRKİYEDE DOĞA KORUMA UYGULAMALARI VE AB SÜRECİNE UYUM ÇALIŞMALARI
|
|
- Ilker Sevgi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYEDE DOĞA KORUMA UYGULAMALARI VE AB SÜRECİNE UYUM ÇALIŞMALARI ANKARA
2 SUNUM İÇERİĞİ - Türkiye nin Biyolojik Zenginliği - Doğa Koruma Tarihçe - Ulusal Mevzuat - Uluslar arası Sözleşmeler - Kurumsal Yapı - Ulusal Doğa Koruma Kategorileri - Kalkınma Planları ve Strateji Belgeleri - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Politika ve Stratejileri - AB Mevzuatı ve Doğa Koruma - Aday ülke olarak yapılan çalışmalar - Değerlendirme
3 Türkiye nin Biyoçeşitliliği ve Önemi
4 Türkiye nin Biyolojik Çeşitliliği Türkiye biyolojik çeşitlilik açısından küçük bir kıta özelliği göstermektedir. Anadolu, kendi başına ayrı bir kıta olmamakla birlikte, bir kıtanın sahip olabileceği tüm ekosistem ve habitat özelliklerine tek başına sahiptir. Bünyesinde Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan olmak üzere üç farklı Biyocoğrafik Bölge bulundurması, Sahip olduğu topoğrafik, jeolojik, jeomorfolojik ve toprak çeşitlilikleri, deniz, göl, akarsu, tatlı, tuzlu ve sodalı göller gibi değişik sulak alan tiplerinin varlığı, biyolojik Çeşitliliği zenginleştirmiştir. Türkiye, Biyolojik çeşitlilik bakımından Avrupa ve Ortadoğu nun en zengin ülkelerinden birisidir. Ülkenin 7 coğrafi bölgesinin her biri ayrı iklim, flora ve fauna çeşitliliğine sahiptir. Türkiye, 120 memeli, 400 ü aşkın kuş türü, 130 kadar sürüngen, 400 e varan balık türüyle, biyolojik çeşitlilikte tür çeşitliliği açısından çok zengindir.
5 TÜRKİYE NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ Türkiye Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan olmak üzere üç farklı biyocoğrafik bölgenin kesişme noktasıdır.
6 TÜRKİYE NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ BİTKİ TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ - FLORA ~ bitki türü ~ 4000 endemik bitki
7 TÜRKİYE FAUNASI ( Havyan Türleri) Anadolu, aynı şekilde 'in üzerinde tür içeriğiyle fauna açısından da son derece zengindir. Alageyik ve sülünün anavatanı Anadolu'dur. Anadolu da bir zamanlar aslan, kaplan ve leoparın yaşadığı bilinmektedir. Akdeniz ve Ege kıyıları, Akdeniz Foku, Caretta caretta ve Chelonia mydas( Yeşil kaplumbağa) iki önemli deniz Kaplumbağası gibi nesli tehlikede olan türler için yaşama ve üreme alanlarıdır.
8 TÜRKİYE NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ - FAUNA Omurgasızlar: ~ endemik tür/alttür Omurgalılar: ~ endemik balık türü 37 endemik memeli hayvan 16 sürüngen Türkiye dünyanın iki büyük kuş göç yolu üzerindedir
9 Türkiye nin Biyoçeşitliliği Türkiye nin sulak alanları birçok göçmen kuş için yaşamsal bir öneme sahiptir. Bu sulak alanlar birçok su kuşunun üreme alanını oluşturmaktadır. Batı Paleoarktik Bölgesinin 2 ana göç yolu Türkiye de yer almaktadır.
10 DOĞA KORUMA POLİTİKALARI TARİHÇE 1937 yılında çıkarılan 3116 ve 3167 Sayılı Kanunlar ülkemiz doğa ve yaban hayatının korunmasında yürürlüğe giren ilk yasalardır yılında kabul edilen 6831 Sayılı Orman Kanunu nun 25. maddesi ile;milli Park rejimi ve Mesire Yerleri ihdas etme imkanı 1956 yılında Belgrat Ormanı Mesire Yeri, 1958 yılında Yozgat Çamlığı Milli Parkı, 3167 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu na göre Belgrat Geyik Üretme İstasyonu tesis edilmiştir çevre politikalarının kurumsallaşması 1984 Çevre Genel Müdürlüğü 1989 Çevre Müsteşarlığı 1991 Çevre Bakanlığı 2003 Çevre ve Orman Bakanlığı Uluslararası sözleşmelere taraf olma süreci V.Beş Yıllık Kalkınma Planları ve yıllık programları çevre ve tarım sektörlerinde biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilir korunmasına yönelik politikalar ortaya konulmuş Kalkınma Planında ülkemizin biyolojik çeşitliliğimizin korunması,geliştirilmesi ve ekonomik değer olarak kazandırılması bir öncelik olarak kabul edilmiştir.
11 ULUSAL MEVZUAT Anayasa tarihinde kabul edilen Anayasa nın 63. maddesi; devletin, tarih, kültür ve doğal varlıklarını ve değerlerini korumasını, bu amaçla destekleyici önlemler almasını öngörmektedir. Bu madde, türlerin doğal ortamlarında korunmasına da olanak sağlamaktadır maddesiyle tarım arazilerinin, çayır ve mer'aların amaç dışı kullanımının önlenmesi, maddesiyle ormanların korunma ve geliştirilmesi ile ilgili hükümlere yer verilerek, dolaylı da olsa, biyolojik çeşitliliğin korunması, yaptırımlarla güvence altına alınmıştır.
12 ULUSAL MEVZUAT HABITAT KORUMA Milli Parklar Kanunu Özel Çevre Koruma Bölgelerine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Çevre Kanunu Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği
13 ULUSAL MEVZUAT TÜR KORUMA Uluslar arası Sözleşmeler: CITES, Bern, RAMSAR, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, Barcelona Kara Avcılığı Kanunu Su Ürünleri Kanunu Hayvanları Koruma Kanunu
14 ULUSAL MEVZUAT DİĞER ÖNEMLİ MEVZUAT Orman Kanunu Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Seferberlik Kanunu ÇED Yönetmeliği
15 ULUSLAR ARASI SÖZLEŞME VE PROTOKOLLER Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (1997) Cartegana Protokolü (2004) CITES Sözleşmesi (1996) Barselona Sözleşmesi (1988) Bükreş Sözleşmesi (1994) Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi (1983) Erozyonla Mücadele Sözleşmesi (1998) Avrupa Peyzaj Sözleşmesi (2003) Bern Sözleşmesi (1984) Ramsar Sözleşmesi (1994)
16 ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞININ KURUMSAL YAPISI ÇOB BAKAN MÜSTEŞAR MÜSTEŞAR YRD. MÜSTEŞAR YRD. MÜSTEŞAR YRD. MÜSTEŞAR YRD. GENEL MÜDÜRLÜKLER AĞAÇLANDIRMA VE ÇEVRE YÖNETİMİ ÇED VE PLANLAMA EROZYON GN. MDLÜĞÜ GN. MD.LÜĞÜ GN. MD.LÜĞÜ ORKÖY GN. MD.LÜĞÜ DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GN. MD.LÜĞÜ ORMAN GN. MD.LÜĞÜ İL MÜDÜRLÜKLERİ ( 81 )
17 DOĞA KORUMA KURUMSAL YAPI BAKAN MÜSTEŞAR MÜSTEŞAR YARDIMCISI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MİLLİ PARKLAR DOĞA KORUMA AV VE YABAN HAYATI MESİRE YERLERİ İL MÜDÜRLÜKLERİ
18 KURUMSAL YAPI -Merkezi Düzeyde Sorumluluklar ÇOB-Türkiye doğasının korunmasındaki ana kurumdur. DKMPGM, OGM ve ÖÇKKB görev tanımlarında doğa koruma ve sürdürülebilir doğal kaynak kullanımı konuları yer almaktadır. DKMPGM, doğa korumanın bütünsel koordinasyonu, milli parklar kanunu kapsamında ilan edilen korunan alanların yönetimi, yaban hayatının korunması ile kara avcılığının düzenlenmesi, denetlenmesi ve yönetimi OGM, ormanların korunması, yönetimi, geliştirilmesi, işletilmesi ve yönetimi ÖÇÇKB Özel Çevre Koruma Bölgeleri nin ilan edilmesi, korunması ve yönetimi ÇEDPLGM- Projelerin koruma alanlarına ve hassas ekosistemlere etkilerinin değerlendirilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-Tarımsal üretimin tüm boyutları, meraların yönetimi, su ürünlerinin korunması, ar-ge çalışmaları, biyogüvenlik odak noktası Kültür ve Turizm Bakanlığı-doğal sit alanları
19 KURUMSAL YAPI- Bölgesel ve Yerel Düzeyde Sorumluluklar Orman Bölge Müdürlüğü- Bölgedeki orman alanlarına yönelik uygulamalar (27 Orman Bölge Müdürlüğü, 217 Orman İşletme Müdürlüğü, 1308 Orman İşletme Şefliği ve 150 Başmühendislikten oluşan yerel teşkilat yapısı) Kültür ve Turizm Bakanlığı Bölgesel Koruma Kurulları Koruma alanlarının belirlenmesi ve ilan edilmesi, alanları etkilemesi muhtemel plan ve projelerin değerlendirilmesi. ÖÇK Müdürlükleri - alan düzeyinde uygulamaya yönelik faaliyetler İl Çevre ve Orman Müdürlükleri- İl bazında alan ve tür koruma uygulamaları (Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Mühendisliği) İl Tarım MüdürlüğüTür bazında ex-situ koruma uygulamaları
20 DOĞA KORUMAYLA İLİŞKİLİ DİĞER KURUMLAR ÇOB ve TKB nin Araştırma Enstitüleri Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Üniversiteler Ulusal ve yerel STK Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı
21 ULUSAL DOĞA KORUMA KATEGORİLERİ Doğa Koruma Alanları yönetim rejiminin veya koruma statüsünün içerdiği kuralların niteliğine göre, (Milli Park, Tabiat Parkı, Tabiatı Koruma Alanı, Tabiat Anıtı, Yaban Hayatı Koruma Sahası, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Özel Çevre Koruma Bölgesi, Muhafaza Ormanı, Doğal Sit vb.) değişik adlarla anılmaktadır. Ulusal doğa koruma sistemi içerisinde korunan yerlerden bazıları aynı zamanda uluslararası ya da küresel düzeyde de önemli alanlardır. Bu tür yerler aynı zamanda uluslararası sözleşme ve/veya programların kapsamına alınarak küresel düzeyde doğa koruma çabalarına da hizmet etmektedir. Örneğin; ulusal düzeyde öneme sahip alanların Dünya Miras Alanları ve Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar (Ramsar Alanı) olarak belirlenmesi bu uygulamalara örnek oluşturmaktadır.
22 Korunan Alan Türü Yasal Dayanak İlgili Kurum Alan Sayısı Milli Park 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Tabiatı Koruma Alanı 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Tabiat Parkı 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Tabiat Anıtı 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Koruma Sahası Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Özel Çevre Koruma Bölgesi 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Akdeniz'in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi / Akdeniz'de Özel Koruma Alanlarına İlişkin Protokol / Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kuruluşuna Dair 383 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Yüzölçü m(ha) ,17 0 ** Çevre ve Orman Bakanlığı km2 (%1.5)
23 Korunan Alan Türü Yasal Dayanak İlgili Kurum Alan Sayısı Ramsar Alanı Ramsar Sözleşmesi / Sulakalanların Korunması Yönetmeliği Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yüzölçüm (ha) Muhafaza Ormanı 6831 sayılı Orman Kanunu / Muhafaza Ormanlarının Ayrılması ve İdaresi Hakkında Yönetmelik Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü ,9 8 Doğal Sit Alanı 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Yasası / Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 1122 *** Dünya Miras Alanı Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Yasası / Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 9 **** *** Tablo Açıklamaları: *: Ekim 2010 verileri **: İlan edilmiş alan mevcut değildir. ***: Alanların toplam yüzölçümüne dair kesin bilgi elde edilememiştir. ****: Türkiye'de 7 adet kültürel, 2 adet doğal ve kültürel Dünya Miras Alanı mevcuttur. Türkiye'de ormancılık yönetimindeki mevcut bazı koruma statüleri (muhafaza karakterindeki orman işletme sınıfı alanları, tohum bahçeleri, tohum meşcereleri ve gen koruma ormanları) IUCN'in 6 kategorisine girmedikleri için bu tabloda yer almamaktadır.
24 MİLLİ PARK VE TABİAT PARKLARI ARTIYOR Milli Parklar Tabiat Parkları
25 STRATEJİ VE EYLEM PLANLARI -Ulusal Çevre Eylem Planı (1998) -Bitki Genetik Çeşitliliğinin Yerinde Korunması Milli Planı (1998) -Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı (2001) -Ulusal Gündem 21 Programı (2001) -Ulusal Sulak Alan Stratejisi (2003) -Biyolojik Çeşitliliğin Sürdürülebilir Kullanımı ve Doğa Koruma için Yasal Çerçevenin Akılcı Hale Getirilmesi Stratejisi(2003) -Türkiye Ulusal Ormancılık Programı -Çölleşme ile Mücadele Türkiye Ulusal Eylem Planı -AB Mevzuatı Uyum Ulusal Çevre Stratejisi (2006) -Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2006) -Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı (Revize 2008)
26 Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı (UBSEP) TÜRKİYE NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 2008 DE HAZIRLANDI, ONAYLANDI VE UYGULAMAYA AKTARILDI, TÜRKÇE VE İNGİLİZCE OLARAK BASILDI. *Biyolojik çeşitliliğin izlenmesi amacıyla Ulusal Biyolojik Çeşitlilik İzleme Veri Tabanı ( kuruldu ve 2008 de paylaşıma açıldı
27 UBSEP ile ; yılına kadar ülkemizin biyolojik çeşitliliğini koruyabilen, - Biyolojik kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde kullanan, - Genetik kaynaklarını ekonomiye kazandırabilen bir ülke olması hedeflenmektedir.
28 DKMPGM POLİTİKALARI VİZYONUMUZ Ülkemiz doğal kaynak değerlerinin ve buna bağlı olarak sahip olduğu ekolojik ve biyolojik zenginliğinin ve çeşitliliğinin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla gereken çalışmaları yürütmektir. MİSYONUMUZ koruma-kullanma dengesini gözeterek doğal kaynakların sürdürülebilirliğini sağlamak, kaynakları biyolojik çeşitlilik stratejisine uygun planlarla yönetmek, Ülke insanımızı zengin doğal kaynakların fakir bekçiliğini yapmaktan kurtarmak, yerinden yönetim ve denetim sistemini kurmaktır.
29 DOĞA KORUMA SEKTÖRÜ İLGİLİ AB DİREKTİFLERİ 92/43/AET sayılı Yabani Fauna ve Flora ile Habitatların Korunmasına İlişkin Konsey Direktifi (Habitat Direktifi) 79/409/AET sayılı Yaban Kuşlarının Korunmasına İlişkin Konsey Direktifi (Kuş Direktifi) 338/97/AT sayılı Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin, Ticaretinin Düzenlenmesi Yoluyla Korunmasına ilişkin Konsey Tüzüğü (CITES Tüzüğü) 86/609/AET sayılı Deney ve Diğer Bilimsel Amaçlar için Kullanılan Hayvanların Korunmasına ilişkin Konsey Direktifi 99/22/AT sayılı Yabani Hayvanların Hayvanat Bahçelerinde Barındırılmasına ilişkin Konsey Direktifi 3254/91/AET sayılı Bacaktan Yakalayan Tuzakların Toplulukta Kullanımını ve Bu Tuzakların Kullanıldığı Ülke Menşeili Bazı Yaban Hayvan Türlerine Ait Deri ve İşlenmiş Ürünlerin Topluluğa Sokulmasını Yasaklayan Konsey Tüzüğü
30 AB MEVZUAT UYUM DURUMUMUZ İLERLEMENİN İZLENMESİ PROJESİ İLGİLİ AB DİREKTİFİ UYUM ORANI UYUMUN SAĞLANDIĞI MEVZUAT Habitat Direktifi % 34 Çevre Kanunu, Milli Parklar Kanunu KTVKK, Kara Avcılığı Kanunu Kuş Direktifi % 74 Kara Avcılığı Kanunu Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği CITES Tüzüğü % 75 CITES Yönetmeliği Deney Hayvanları Direktifi Hayvanat Bahçeleri Direktifi Bacaktan Yakalama Tuzakları ile ilgili Direktif %100 Hayvanları Koruma Kanunu Deney Hayvanları Yönetmeliği %100 Hayvanları Koruma Kanunu Hayvanat Bahçelerinin Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik % 90 Hayvanları Koruma Kanunu, Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar için Kullanılan DH Korunması, DH Üretim Yerleri ile Laboratuarların Kuruluş, çalışma, denetleme Usul ve Esasları Yönetmeliği
31 AB MEVZUATINA UYUM VE DOĞA VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ KORUMA KANUN TASARISI Habitat ve Kuş Direktifinden kaynaklanan yükümlülüklerin ulusal mevzuatla tam uyumlu olması için 2003 yılından beri üzerinde çalışılan/tartışılan kanun taslağı T.B.M.M ne sunulmuştur. Habitat ve Kuş Direktifleri perspektifinde ulusal mevzuatımızdaki boşluklar ve taslak kanuna yansıtılan konular özetle; Habitat ve türlerle ilgili envanter oluşturulması, İzleme sisteminin kurulması, Habitat tiplerinin tanımlanması ve sınıflandırılması, Bitki türlerinin tanımlanması ve sınıflandırılması, Flora ve fauna ile yaşam ortamlarının fiziki planlarda dikkate alınması, Korunan alanlar ağının oluşturulması, Yönetim planlarının katılımcı yaklaşımla hazırlanması, Yatırımlar için ekolojik etki değerlendirilmesi.
32 ADAY ÜLKE OLARAK AB DESTEKLİ DOĞA KORUMA ALANINDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJELERİ Tamamlanan Projeler Türkiye İçin Çevre Alanında Kapasite Geliştirilmesi Projesi nin Doğa Bileşeni Projesi, Twinning Projesi Yıldız Dağlarında Biyolojik Çeşitliliğin Sürdürülebilirliğinin Sağlanması Projesi Devam Eden Projeler Natura 2000 Uygulama Stratejisi Projesi Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi kapsamında Kuş ve Habitat Direktifleri DEA çalışmaları Planlanan Projeler (IPA Programı) CITES Uygulamalarında Güçlendirilmesi Projesi Natura 2000 alanlarının Belirlenmesi veri tabanı kapasite geliştirme projesi
33 Nuh un Gemisi Biyoçeşitlilik Veritabanı GEF-2 projesi kapsamında 2007 Yılında Bakanlığımıza bağlı kurulan veritabanı Türler, Habitatlar ve Alanlar özelinde sorgulamalar yapabilmektedir. Bugüne kadar sisteme veri girişi yapılmıştır. Natura 2000 alanlarımızın listelenmesi, izlenmesine yönelik yükümlülüklerimizin yerine getirilmesinde temel araçlardan birini oluşturmaktadır
34 Çevre Faslı Kapanış Kriteri- Doğa Koruma Değerlendirme Doğa ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanununun Yasalaşması (Müzakere Pozisyon Belgesi; 2012 yılı sonu kanun, 2014 yılı sonu ikincil mevzuatın yürürlüğe konulması) Tabiatı Koruma Bilim Komitesi ile bilimsel ilkelere dayalı biyolojik çeşitlilik yönetimi Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Komisyonunun kurularak güçlü bir koordinasyon mekanizmasının oluşturulması Güçlü alan yönetimi ve etkin izleme-denetimin sağlanması Karar alma süreçlerine halkın katılımının sağlanması Yetki karmaşasının giderilmesi Koruma alanlarının Habitat ve Kuş Direktiflerine uygun olarak belirlenmesi ve yönetilmesi
35 AB MEVZUATINA UYUM VE DOĞA VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ KORUMA KANUN TASARISI Habitat ve Kuş Direktifinden kaynaklanan yükümlülüklerin ulusal mevzuatla tam uyumlu olması için 2003 yılından beri üzerinde çalışılan/tartışılan kanun taslağı T.B.M.M ne sunulmuştur. Habitat ve Kuş Direktifleri perspektifinde ulusal mevzuatımızdaki boşluklar ve taslak kanuna yansıtılan konular özetle; Habitat ve türlerle ilgili envanter oluşturulması, İzleme sisteminin kurulması, Habitat tiplerinin tanımlanması ve sınıflandırılması, Bitki türlerinin tanımlanması ve sınıflandırılması, Flora ve fauna ile yaşam ortamlarının fiziki planlarda dikkate alınması, Korunan alanlar ağının oluşturulması, Yönetim planlarının katılımcı yaklaşımla hazırlanması, Yatırımlar için ekolojik etki değerlendirilmesi.
36 TEŞEKKÜR EDERİM
Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur
Hanife Kutlu ERDEMLĐ Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı 10.12.2009 Burdur - Doğa Koruma Mevzuat Tarihçe - Ulusal Mevzuat - Uluslar arası Sözleşmeler - Mevcut Kurumsal Yapı - Öngörülen Kurumsal Yapı - Ulusal
DetaylıT.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ VE ULUSAL UYGULAMA DENEYİMİ
1 T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ VE ULUSAL UYGULAMA DENEYİMİ BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK=BİYOLOJİK KAYNAK Ekosistem Tür Gen 2 3 Bozulmamış
DetaylıAlanın Gelişimi ile İlgili Kriterler
KORUNAN ALANLAR Korunan alanlar incelenip, değerlendirilirken ve ilan edilirken yalnız alanın yeri ile ilgili ve ekolojik kriterler değil, onların yanında tarih, kültürel ya da bilimsel değerleri de dikkate
DetaylıHABİTAT DİREKTİFİ KAPSAMINDAKİ ÇALIŞMALAR
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA A KORUMA VE MİLLM LLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ Doğa a Koruma Dairesi Başkanl kanlığı HABİTAT DİREKTİFİ KAPSAMINDAKİ ÇALIŞMALAR Hazırlayan: Serhan ÇAĞIRANKAYA Ziraat
DetaylıKORUNAN ALANLARDA ÇEVRE BİLİNCİ VE EĞİTİMİ
KORUNAN ALANLARDA ÇEVRE BİLİNCİ VE EĞİTİMİ Dr. Jale SEZEN Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tabiat Varlıklarını Koruma Şubesi,Tekirdağ TABİAT VARLIKLARI VE KORUNAN ALANLAR Jeolojik devirlerle, tarih öncesi
DetaylıTÜRKİYE NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİNE ilişkin GENEL BİLGİ
TÜRKİYE NİN BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİ, BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ KORUMA ÇALIŞMALARI VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ VE ULUSAL BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI( UBSEP) TÜRKİYE
DetaylıKORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI
KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI I. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL Sunum Akışı Tanışma Ders İçeriği Derste Uyulacak Kurallar Ödev ve Sınavlar Derse Giriş Ders Akışı Dünya da ve Türkiye de Doğa Korumanın Tarihsel
DetaylıÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE
TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DERS 5 TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 1-Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının
DetaylıHedef 1: KAPASİTE GELİŞTİRME
Proje, Küresel Çevre Fonu (GEF) mali desteğiyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık
DetaylıT.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ
KORUNAN ALAN İSTATİSTİKLERİ METAVERİLERİ I. Analitik Çerçeve ve Kapsam, Tanımlamalar ve Sınıflamalar a) Analitik Çerçeve ve Kapsam: Korunan alan istatistikleri; korunan alanlar (milli park, tabiat parkı,
DetaylıNatura 2000 Alanlarının Belirlenmesi ve Tayin Süreci Bulgaristan Örneği
Natura 2000 Alanlarının Belirlenmesi ve Tayin Süreci Bulgaristan Örneği Ventzislav Vassilev, REC Bulgaristan 30 Ocak- 1 Şubat 2018 AB ye Katılım Öncesi Bulgaristan daki Koruma Alanları 20. Yüzyıl başları
DetaylıULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ
ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ Bayram HOPUR Entegre Projeler Uygulama Şube Müdürü Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü www.cem.gov.tr 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu- 29.04.2013 İstanbul ULUSAL
DetaylıKORUNAN ALANLAR ULUSAL SINIFLANDIRMASI
KORUNAN ALANLAR ULUSAL SINIFLANDIRMASI 01a Mutlak Koruma Alanı 01a.01 Kesin Korunacak Hassas Alan Kaynak değerlerinin korunması için alan kullanımı ve alana tüm etkilerin sınırlandırıldığı, gerektiğinde
Detaylı645 Sayılı ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI NIN Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK ve İkincil Mevzuat
645 Sayılı ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI NIN Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK ve İkincil Mevzuat MEVLUT DÜZGÜN Orman Yük. Müh. 1 Türk Ormancılık Teşkilatının Kısa Tarihçesi (1) CUMHURİYET ÖNCESİ Tanzimat
DetaylıDOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3
DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar
DetaylıYıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler
1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ TARAFINDAN FİNANSE EDİLEN PROJE LİSTESİ
MEDA FONU TÜRKİYE DEKİ ÇEVRE İLE İLGİLİ MEVZUATIN ANALİZİ PROJESİ: TAMAMLANDI 1 AVRUPA BİRLİĞİ İDARİ İŞBİRLİĞİ FONU TÜRKİYE CUMHURİYETİ İÇİN ÇEVRE ALANINDA ENTEGRE UYUMLAŞTIRMA STRATEJİSİ PROJESİ: TAMAMLANDI
DetaylıÇevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Düzenleyici Etki Analizi Ön Çalışma
Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi Düzenleyici Etki Analizi Ön Çalışma Yaban Kuşlarının Korunması Direktifi 2009/147/EC İçerik Kuş Direktifi Ön DEA raporu Rapor sonrası yapılanlar İstişare Süreci
DetaylıBulgaristan da Doğa Koruma Veri Tabanı ve Bilgi Sistemi
Bulgaristan da Doğa Koruma Veri Tabanı ve Bilgi Sistemi Ventzislav Vassilev, REC Bulgaristan 30 Ocak - 1 Şubat 2018 Natura 2000 için bilgi sistemi ve veri tabanına neden ihtiyacımız var? Türler ve habitatlar
DetaylıKüresel Çevre Yönetimi için Ulusal Kapasite Öz Değerlendirme Analizi
Küresel Çevre Yönetimi için Ulusal Kapasite Öz Değerlendirme Analizi REPUBLIC OF SLOVENIJA MINISTRSTRY OF ENVIRONMENT AND SPATIAL PLANNING Milena Marega Bölgesel Çevre Merkezi, Slovenya Ülke Ofisi Sunum
DetaylıTÜRKİYE DE EKOSİSTEM ÇEŞİTLİLİĞİ
2 3 TÜRKİYE DE EKOSİSTEM ÇEŞİTLİLİĞİ Bu üç farklı biyocoğrafik bölgenin kesişme noktası olarak Türkiye; TARIM, ORMAN, DAĞ,, STEP, SULAK ALAN, KIYI VE DENİZ ekosistemlerine ve bu ekosistemlerin farklı formlarına
DetaylıT.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Büyükşehir Belediye Alanlarında Tabiat Varlıklarının Yönetimi
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Büyükşehir Belediye Alanlarında Tabiat Varlıklarının Yönetimi Osman İYİMAYA Genel Müdür 12-13 Mayıs Karadeniz Teknik Üniversitesi
DetaylıÇÖLLEŞME/ARAZİ BOZULUMU İLE MÜCADELE RAPORU
ÇÖLLEŞME/ARAZİ BOZULUMU İLE MÜCADELE RAPORU Çölleşme: Kurak, yarı kurak ve yarı nemli alanlarda iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dâhil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanan arazi bozulumu
DetaylıORMAN MÜHENDİSLİĞİ, ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ VE AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BİLİRKİŞİLİK ALT UZMANLIK ALANLARI DÜZENLENMESİ USUL VE ESASLARI
Amaç ORMAN MÜHENDİSLİĞİ, ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ VE AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BİLİRKİŞİLİK ALT UZMANLIK ALANLARI DÜZENLENMESİ USUL VE ESASLARI (Oda Yönetim Kurulunun 02/10/2017 tarihli ve 149/1
DetaylıİKV DEĞERLENDİRME NOTU
37 Ağustos 2011 İKV DEĞERLENDİRME NOTU AB Çevre Politikaları ve 17 Ağustos 2011 Tarihli, 648 Sayılı KHK Damla CİHANGİR [Metni yazın] İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr AB ÇEVRE POLİTİKALARI VE 17 AĞUSTOS
DetaylıORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI NIN TEŞKİLAT YAPISI
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI NIN TEŞKİLAT YAPISI Bakan Bakan Yardımcısı Müsteşar Müsteşar Yardımcıları (4) Ana Hizmet Birimleri Danışma ve Denetim Birimleri Yardımcı Hizmet Birimleri Taşra Teşkilatı Bağlı
DetaylıGÖKSU DELTASI KIYI YÖNETİMİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ ÖZET
6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 197 GÖKSU DELTASI KIYI YÖNETİMİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ Sibel MERİÇ Jeoloji Yüksek Mühendisi Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Ankara,TÜRKİYE sibelozilcan@gmail.com Seçkin
DetaylıORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI
ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Ulusal Havza Yönetim Stratejisi Yönlendirme Komitesi Toplantısı Ankara, 5 Ekim 2011 TOPLANTI GÜNDEMĠ UHYS sürecinin amacı ve
DetaylıTÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ HÜKÜMETĠ ĠLE TUNUS CUMHURĠYETĠ HÜKÜMETĠ ARASINDA ORMANCILIK ve SU ALANINDA ĠġBĠRLĠĞĠ ANLAġMASI
TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ HÜKÜMETĠ ĠLE TUNUS CUMHURĠYETĠ HÜKÜMETĠ ARASINDA ORMANCILIK ve SU ALANINDA ĠġBĠRLĠĞĠ ANLAġMASI Bundan böyle "Taraflar" olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Tunus Cumhuriyeti
DetaylıTürkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar
Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi
DetaylıYABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı. Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK
YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK Dünyada kültüre alınıp yetiştirilmekte olan 138 meyve türünden, yaklaşık 16'sı subtropik meyve türü olan 75'e yakın tür ülkemizde
Detaylı2011-2015 ULUSAL SULAK ALAN STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI
ULUSAL SULAK ALAN STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 1. SULAK ALANLARDA ENVANTER, DEĞERLENDİRME VE İZLEME 1.1. yılı sonuna kadar Ulusal sulak alan envanterini Ramsar Bilgi Formu temelinde hazırlayarak bir rapor
DetaylıSöğütözü Cad. No: 14/E Söğütözü-Ankara. Telefon +90 312 207 60 63 veya +90 312 207 70 39
. RPOR VEREN TRF kit Taraf Türkiye Cumhuriyeti ULUSL ODK NOKT Kurumun tam adı İrtibat memurunun adı ve unvanı Posta adresi Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Prof. Dr.
DetaylıÇEVRE KORUMA DAİRESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME VE İZLEME DENETLEME ŞUBE AMİRİ KADROSU HİZMET ŞEMASI
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME VE İZLEME DENETLEME ŞUBE AMİRİ KADROSU Kadro Adı : Çevresel Etki Değerlendirme ve İzleme Denetleme Şube Amiri Hizmet Sınıfı : Yöneticilik Hizmetleri Sınıfı (Üst Kademe Yöneticisi
DetaylıTÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ SIRA SAYISI: 297. Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu (1/627)
TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 24 2 SIRA SAYISI: 297 Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı ile Çevre Komisyonu Raporu (1/627) EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR
DetaylıAB ve Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı
AB ve Türkiye Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Avrupa Birliği Bakanlığı, Katılım Öncesi AB Mali Yardımı kapsamında finanse edilen diyalog sürecini desteklemeye devam etmektedir. Diyaloğu-IV
Detaylı6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum
6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum Su kalitesi istatistikleri konusunda, halen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından 25 havzada nehir ve göl suyu kalitesi izleme çalışmaları
DetaylıULUSAL BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI
ULUSAL BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 2007 T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Doğa Koruma Dairesi Başkanlığı Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Ulusal
Detaylıİçindekiler I Contents
İçindekiler I Contents ÖNSÖZ SUNUŞ XIII XV 1971-Ramsar Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası
Detaylı12 Mayıs 2016 PERŞEMBE
12 Mayıs 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29710 YÖNETMELİK Orman ve Su İşleri Bakanlığından: TAŞKIN YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE İZLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,
DetaylıTABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür
TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR Osman İYİMAYA Genel Müdür Enerji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olarak başta sanayi, teknoloji,
DetaylıAKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP)
AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) Türkçe Adı Akdeniz Eylem Planı Sekretaryası (AEP) İngilizce Adı Secretariat on Mediterrenaen Action Plan (MAP) Logo Resmi İnternet Sitesi http://www.unepmap.org Kuruluş
DetaylıResmî Gazete Sayı : 29361
20 Mayıs 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 29361 TEBLİĞ Orman ve Su İşleri Bakanlığından: HAVZA YÖNETİM HEYETLERİNİN TEŞEKKÜLÜ, GÖREVLERİ, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,
DetaylıSürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik
Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik Yrd.Doç.Dr. Gül GÜNEŞ Atılım Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü İşletme Fakültesi ggunes@atilim.edu.tr
DetaylıBu sorunun doğru cevabını verebilmek için öncelikli olarak bazı kavramların iyi bilinmesi gerekir. Zira bu kavramların anlaşılabilmesi neticesinde
Bu sorunun doğru cevabını verebilmek için öncelikli olarak bazı kavramların iyi bilinmesi gerekir. Zira bu kavramların anlaşılabilmesi neticesinde orman mühendisinin sadece ağaç mı kesip kesmediği belli
DetaylıHAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ
Türkiye de Su Yönetiminin Değişimi Taner KİMENÇE, Altunkaya ÇAVUŞ,Burhan Fuat Çankaya 31 Ocak 2017 HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ Havza Koruma Eylem Planları ile Ülkemizde bulunan 25 Nehir Havzasının
DetaylıORTAK GÖSTERİMLER ALAN RENK KODU (RGB) ÇİZGİ TİPİ SEMBOL TARAMA SINIRLAR İDARİ SINIRLAR ÜLKE SINIRI İL SINIRI İLÇE SINIRI BELEDİYE SINIRI
EK-1a ORTAK GÖSTERİMLER ÇİZGİ TİPİ SEMBOL TARAMA ALAN RENK KODU (RGB) SINIRLAR İDARİ SINIRLAR ÜLKE SINIRI İL SINIRI İLÇE SINIRI BELEDİYE SINIRI MÜCAVİR ALAN SINIRI 1 PLANLAMA SINIRLARI PLAN ONAMA SINIRI
DetaylıFASIL 6 ŞİRKETLER HUKUKU
FASIL 6 ŞİRKETLER HUKUKU Öncelik 6.1 Yeni Türk Ticaret Kanununun kabul edilmesi 1 Mevzuat uyum takvimi Tablo 6.1.1 1 68/151/AET, 2003/58/AT, Türk Ticaret Kanunu 1 AB şirketler hukuku mevzuatının sermaye
DetaylıBüyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri,
Büyükşehir Alanlarında Kırsal Arazisi Kullanımına Yönelik Plan Altlık Gereksinimleri, KIRSAL ARAZİ YÖNETİMİNDE ANALİTİK VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE SENTEZ PAFTALARININ ÜRETİLMESİ; Prof. Dr. Yusuf KURUCU
DetaylıTÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER
Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation
DetaylıFASIL 11 TARIM VE KIRSAL KALKINMA
FASIL 11 TARIM VE KIRSAL KALKINMA Öncelik 11.1 AB gerekliliklerine uygun olarak akredite edilecek bir IPARD (Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Bileşeni) ajansının kurulması 5648 sayılı Tarım
DetaylıÜLKEMİZDE SİBER GÜVENLİK
ÜLKEMİZDE SİBER GÜVENLİK Emine YAZICI ALTINTAŞ Siber Güvenlik Daire Başkanı HABERLEŞME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MEVZUAT SİBER GÜVENLİK Click to edit Master title style Çalışmaları konusundaki çalışmalar 2012 yılında
DetaylıKAYNAĞI ÜLKE İÇİNDEN SAĞLANAN PROJELER
SIRA 1 2 5 8 DAİRE BAŞKANLIĞININ ADI Dairesi Dairesi Dairesi Dairesi Dairesi Dairesi Dairesi KAYNAĞI ÜLKE İÇİNDEN SAĞLANAN PROJELER Oduna Dayalı Orman Ürünleri Üretim Süreçleri Takip Sistemi Biyokütle
DetaylıDİKKAT: ORMANCILIK HUKUKU sayılı Orman Kanununa göre ormanın hukuki tanımı hangisidir?
DİKKAT: 1- Sorular çoktan seçmeli test şeklinde olup, cevap kağıdındaki doğru cevaba ait kare kutunun içi X (çarpı) şeklinde işaretlenerek cevaplanacaktır. 2- Cevaplandırmada siyah kurşun kalem ve yumuşak
DetaylıÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI CBS ÇALIġMALARI
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI CBS ÇALIġMALARI mızda, son iki yıl içerisinde coğrafi bilgi sistemi çalışmaların büyük mesafe kat edilmiştir. Bilgi İşlem Dairemiz bünyesinde bir Coğrafi Bilgi Sistemleri Şube
Detaylı21. Yüzyıl İçin Planlama Seminerleri 2015 Sonbahar III. 21. Yüzyılda Toprak, Tarım ve Gıda. 1/3 Yücel ÇAĞLAR İletişim:
21. Yüzyıl İçin Planlama Seminerleri 2015 Sonbahar III 21. Yüzyılda Toprak, Tarım ve Gıda 1/3 Yücel ÇAĞLAR İletişim: oduncugil@yahoo.com DÜŞÜNSEL BAĞIMLILIK: BAKIŞ AÇILARI - KAVRAMLAR - TERİMLER Çevre
DetaylıÇevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi
Ocak 2009 Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) El Kitabı Projelerin Çevresel Değerlendirmesi EK 5 ÇED YÖNETMELĠĞĠ EK V: DUYARLI YÖRELER Bu yönetmelik kapsamında bulunan projelere iliģkin yapılacak çalıģmalar
DetaylıSU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI
SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ İHTİSAS HEYETİ 2.TOPLANTISI TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA ISLAHI DAİRESİ BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ DR.HAVVA KAPTAN ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK MUHAFAZA VE HAVZA
DetaylıHANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ?
HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? Yrd.Doç.Dr. Oğuz KURDOĞLU KTÜ Orman Fakültesi Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 2 Maliyetleri kim karşılayacak? Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 3 Oğuz KURDOĞLU,
DetaylıRES Projelerinin Değerlendirilmesinde Yer Seçiminin Önemi ve Dikkate Alınacak Ekolojik Parametreler
RES Projelerinin Değerlendirilmesinde Yer Seçiminin Önemi ve Dikkate Alınacak Ekolojik Parametreler Türkiye Rüzgar Enerjisi Kongresi 5-6 Kasım 2014 İstanbul Akdeniz Üniversitesi Biyoloji Bölüm Başkanı
DetaylıORMAN AMENAJMANI Uluslararası Ormancılık 2. Hafta
ORMAN AMENAJMANI Uluslararası Ormancılık 2. Hafta Emin Zeki BAŞKENT KTÜ Orman Fakültesi Konu Başlıkları Uluslararası ormancılık amaçları Uluslar arası süreçler ve anlaşmalar Sürdürülebilir orman işletmeciliği
DetaylıKORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI
KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI V. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL Uzun Devreli Gelişme Planı-Uludağ MP Uludağ, 6831 sayılı Orman Kanunu nun 25. maddesi gereğince, 20.09.1961 tarih ve 6119-5 sayılı Bakanlık
DetaylıT.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI. Türkiye nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Ulusal Stratejisi (taslak)
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Türkiye nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Ulusal Stratejisi (taslak) T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Empowered lives. Resilient nations. Türkiye nin Deniz ve Kıyı
DetaylıT.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Tanıtım Ve Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Tanıtım Ve Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü SAYI : B.18.0.DMP.0.00.02.010.01.../09/2007 KONU : Doğa Turları G E N E L G
DetaylıFASIL 8 REKABET POLİTİKASI
FASIL 8 REKABET POLİTİKASI Öncelik 8.1 Müktesebata uygun bir Devlet Yardımları Kanununun kabul edilmesi ve mevcut şeffaflık taahhütlerini yerine getirebilecek, işlevsel olarak bağımsız bir devlet yardımları
DetaylıT.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AB ÇEVRE MÜKTESEBATINA UYUM SÜRECİNDE DOĞA KORUMA BAŞLIĞI KAPSAMINDA DOĞAL SİTLER: ANKARA İLİ, ÇANKAYA İLÇESİ NDEKİ DOĞAL SİT
DetaylıEK 4 AVRUPA BĐRLĐĞĐ MÜKTESEBATININ ÜSTLENĐLMESĐNE ĐLĐŞKĐN TÜRKĐYE ULUSAL PROGRAMI KAPSAMINDA TEMĐZ (SÜRDÜRÜLEBĐLĐR) ÜRETĐM ĐLE ĐLGĐLĐ UYUM ÇALIŞMALARI
EK 4 AVRUPA BĐRLĐĞĐ MÜKTESEBATININ ÜSTLENĐLMESĐNE ĐLĐŞKĐN TÜRKĐYE ULUSAL PROGRAMI KAPSAMINDA TEMĐZ (SÜRDÜRÜLEBĐLĐR) ÜRETĐM ĐLE ĐLGĐLĐ UYUM ÇALIŞMALARI Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine Đlişkin
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece(ler) ya da Diploma(lar) Katılım Sertifikası. GEF korunan alan yönetiminde hızlı değerlendirme ve önceliklendirme eğitimi kurs belgesi
ÖZGEÇMİŞ 1. Soyadı: AKINCIOGLU 2. Adı: Mustafa 3. Doğum Tarihi: 19 Temmuz 1971 4. Uyruğu: T.C. 5. Medeni hali: Evli (iki çocuk) 6. Öğrenim: Kurum/Eğitim Kamu Kalite Yönetimi/Mobing Mayıs-2008 2008-CMX
DetaylıMARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI
MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI 1 İÇERİK 1. HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI 2. MARMARA VE SUSURLUK HAVZALARI 3. ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ 4. HAVZA YÖNETİM YAPILANMASI 5. NEHİR HAVZA YÖNETİM
DetaylıULUSLARARASI ÇEVRE MEVZUATI
ULUSLARARASI ÇEVRE MEVZUATI 1. Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (1969) Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (The Vienna Convention on the Law of Treaties, 1969 (VCLT)), uluslararası hukuk araçlarının
DetaylıFonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER
Fonksiyonlar Fonksiyon tanımı Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER Fonksiyona uygulanacak Silvikültürel MÜDAHALELER 2) ETÇAP Planlarının Düzenlenmesine
DetaylıAB ÇEVRE POLİTİKALARI. Prof.Dr. Günay Erpul Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ABD Dışkapı - Ankara
AB ÇEVRE POLİTİKALARI Prof.Dr. Günay Erpul Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ABD 06110 Dışkapı - Ankara Gunay.Erpul@ankara.edu.tr GİRİŞ Avrupa Birliği nin işleyişine ilişkin Antlaşma nın
DetaylıTarımın Anayasası Çıktı
Tarımın Anayasası Çıktı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ Tarım sektörünün anayasası olan 5488 sayılı Tarım Kanunu iki yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 18.04.2006 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazete de 25.04.2006
DetaylıYGS Yönetimine Ormancılık Perspektifinden Bakmak. (Ormancılıkta Yaban Hayatına Yer Vermek) I. Bölüm
YGS Yönetimine Ormancılık Perspektifinden Bakmak (Ormancılıkta Yaban Hayatına Yer Vermek) I. Bölüm YGS yönetimi; Hedef, prensipler,araçlar,gerekli şartlar ve detaylar Hedef: EtkinYGS yönetimi Prensip:
Detaylı18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR
Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi AB Çevresel Bilgiye Erişim Direktifi nin Uyumlaştırılması ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü Semineri 18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR 1 2003/4 Çevresel
DetaylıÇevre ve Orman Bakanlığından: Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ile İlgili Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Hukuki
Çevre ve Orman Bakanlığından: Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ile İlgili Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde 1 Bu Yönetmelik,
DetaylıUZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI HAZIRLAMA SÜRECİ VE BÖLGELEME
UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI HAZIRLAMA SÜRECİ VE BÖLGELEME DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Milli Parklar Daire Başkanlığı Cihad ÖZTÜRK Orman Yüksek Mühendisi PLANLAMA NEDİR? Planlama, sorun
DetaylıEditör Doç.Dr.Hasan Genç ÇEVRE EĞİTİMİ
Editör Doç.Dr.Hasan Genç ÇEVRE EĞİTİMİ Yazarlar Doç.Dr.Hasan Genç Doç.Dr.İbrahim Aydın Doç.Dr.M. Pınar Demirci Güler Dr. H. Gamze Hastürk Yrd.Doç.Dr. Suat Yapalak Yrd.Doç.Dr. Şule Dönertaş Yrd.Doç.Dr.
DetaylıİÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar... 1 Amaç... 1 Kapsam... 1 Dayanak... 1 Tanımlar... 1 İKİNCİ BÖLÜM...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar... 1 Amaç... 1 Kapsam... 1 Dayanak... 1 Tanımlar... 1 İKİNCİ BÖLÜM... 4 Çevre Düzeni Planının Niteliği... 4 Planın niteliği... 4 ÜÇÜNCÜ
DetaylıTÜBİTAK 107 G 029. 5.2. Proje Sonuçları
5.2. Proje Sonuçları Proje sonuçlandığında; uygulayıcının (DMP) eline sadece bir uygulama planı (Yazılıkaya YGS Yönetim Planı) değil aynı zamanda bir YGS plan/planlama modeli geçeceği için, YGS planlamasıyla
DetaylıNormal (%) 74 59 78 73 60. Bozuk (%) 26 41 22 27 40. Toplam (Ha) 889.817 192.163 354.526 1.436.506 17.260.592. Normal (%) - - - - 29
1.1. Orman ve Ormancılık Türkiye yaklaşık olarak 80 milyon hektar (ha) yüzölçümüyle dağlık ve eko-coğrafya bakımından zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu ekolojik zenginliğe paralel olarak ormanlar da
DetaylıFASIL 7 FİKRİ MÜLKİYET HUKUKU
FASIL 7 FİKRİ MÜLKİYET HUKUKU Öncelik 7.1 Fikri mülkiyet haklarının uygulanması amacıyla polis, gümrük ve yargı arasındaki koordinasyonun güçlendirilmesi ve bu kurumların kapasitelerinin geliştirilmesi
DetaylıİKİNCİ KISIM. Amaç ve Hukuki Dayanak
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI GÖREV, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ KISIM Amaç ve Hukuki Dayanak Amaç Madde 1- Bu Yönergenin amacı; Strateji Geliştirme
Detaylı29.06.2011 Tarih ve 645 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile, Merkezi Manisa olan, İzmir, Aydın ve Muğla İllerini Kapsayan, Orman ve Su İşleri
1 29.06.2011 Tarih ve 645 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile, Merkezi Manisa olan, İzmir, Aydın ve Muğla İllerini Kapsayan, Orman ve Su İşleri Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü Kurulmuştur. 2 Şube Müdürlüğü
DetaylıAvrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planlaması Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar
DetaylıSu Yönetimi ve Ekosistem Hizmetleri Çalıştayı
Doğa Koruma Merkezi Nature Conservation Centre Su Yönetimi ve Ekosistem Hizmetleri Çalıştayı Uğur Zeydanlı, Özge Balkız, Pınar Pamuçu-Albers, Elif Deniz Ülker Çevre Doğa Koruma Jargonu Koruma Alanı Biyolojik
DetaylıBELEDİYELERCE BİLGİ SAĞLANACAK İDEP EYLEMLERİ
Arazi Kullanımı ve Ormancılık 3. ORMAN, MERA, TARIM VE YERLEŞİM GİBİ ARAZİ KULLANIMLARI VE DEĞİŞİMLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMESİNİ SINIRLANDIRMAK 5. 2012 yılında yerleşim alanlarında
DetaylıYATAY (1) NO. MEVZUAT NO MEVZUAT ADI. 1. ----------------- Aarhus Sözleşmesi. 2. ----------------- Espoo Sözleşmesi
YATAY (1) 1. ----------------- Aarhus Sözleşmesi 2. ----------------- Espoo Sözleşmesi 3. 1210/90/EEC Avrupa Çevre Ajansı Tüzüğü 4. 2008/90/EC Çevresel Suç Direktifi 5. 2007/2/EC INSPIRE Direktifi 6. 2004/35/EC
DetaylıYürütücü Kuruluş Çevre ve Orman Bakanlığı. Uygulayıcı Kuruluş Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) Donör Kuruluş Küresel Çevre Fonu (GEF)
Rio Sözleşmeleri Kapsamında Türkiye nin Ulusal Kapasitesinin Değerlendirilmesi Projesi Ulusal Kapasite Eylem Planı ulusal paydaşların katkıları ile T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanmıştır.
DetaylıİÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XXI
İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR...XXI BİRİNCİ BÖLÜM ÇEVRENİN KORUNMASI, ÇEVRE HAKKI 1. ÇEVRENİN KORUNMASI...1 I. Çevre Kavramı...1 Çevresel
DetaylıTurk Mevzuatında Mevcut Durum Değerlendirmesi; Tavsiyeler;
Ülkemiz, Avrupa Birliği ne (AB) aday ülkelerin çevre mevzuatlarının AB mevzuatı ile uyumlaştırılması sürecinde ilerlemenin izlenmesi amacıyla söz konusu projeye 2001 yılında dahil olmuştur. Söz konusu
DetaylıİKİLİ İŞBİRLİĞİ. çevre ve ormancılık alanında otuz üç (33) Ülke ile toplam otuz yedi (38) tane,
İKİLİ İŞBİRLİĞİ 1. İkili İşbirliği Türkiye tarafından; çevre, iklim değişikliği, meteoroloji, ormancılık ve su alanında sürdürülen uluslararası ilişkilerin temelinde: karşılıklı dostluğun geliştirilmesi
Detaylıİlgi Grupları ve Yerel Organizasyon. Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri
1 Sürdürülebilir Doğa Turizmi İlgi Grupları ve Yerel Organizasyon Samsun İli Genel Özellikleri Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri Doğa Turizmi Stratejileri Sonuç ve Öneriler 2 Nispeten bozulmamış, dokunulmamış
DetaylıAVRUPA TOPLULUĞU PEGASO PROJESİ
AVRUPA TOPLULUĞU PEGASO PROJESİ 20 Şubat 2013 KÖYCEĞİZ - DALYAN ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ ALAN ÇALIŞMALARI AKDENİZ KIYI VAKFI Tanım BARSELONA SÖZLEŞMESİ 16 Şubat 1976 da, Barselona da Akdeniz ülkeleri
DetaylıHANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ?
HANGİ ÇEVRE? HANGİ AKIŞ? Yrd.Doç.Dr. Oğuz KURDOĞLU KTÜ Orman Fakültesi Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 2 Maliyetleri kim karşılayacak? Oğuz KURDOĞLU, 21.11.2013 Mövenpick-Ankara 3 Oğuz KURDOĞLU,
Detaylı08 Kasım 2004 Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK YABAN HAYATI KORUMA VE YABAN HAYATI GELİŞTİRME SAHALARI İLE İLGİLİ YÖNETMELİK
08 Kasım 2004 Resmî Gazete Sayı : 25637 YÖNETMELİK YABAN HAYATI KORUMA VE YABAN HAYATI GELİŞTİRME SAHALARI İLE İLGİLİ YÖNETMELİK Amaç ve Kapsam BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
DetaylıOrman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri
Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Teşkilat İKİNCİ KISIM Madde 5 - Bakan, Bakanlık kuruluşunun en üst amiridir ve Bakanlık hizmetlerini mevzuata, Hükümetin genel siyasetine, milli güvenlik siyasetine,
DetaylıBalıkçılıkla ilgili tüm konulardan sorumlu merkezi bir birim oluşturulması
FASIL 13 BALIKÇILIK Öncelik 13.1 Özellikle, balıkçılıkla ilgili tüm konulardan sorumlu merkezi bir birim oluşturulması yoluyla idari yapıların güçlendirilmesi. Ayrıca, balıkçılık denetim ve kontrol hizmetlerinin
DetaylıAKDENİZ'DE GEMİLERDEN VE UÇAKLARDAN BOŞALTMA VEYA DENİZDE YAKMADAN KAYNAKLANAN KİRLİLİĞİN ÖNLENMESİ VE ORTADAN KALDIRILMASI PROTOKOLÜ
10 khz -60 GHz FREKANS BANDINDA ÇALIŞAN SABİT TELEKOMÜNİKASYON CİHAZLARINDAN KAYNAKLANAN ELEKTROMANYETİK ALAN ŞİDDETİ LİMİT DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ, ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ VE DENETLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİĞİN
DetaylıAVRUPA DA ORMANLARIN KORUNMASI BAKANLAR KONFERANSI (MCPFE)
AVRUPA DA ORMANLARIN KORUNMASI BAKANLAR KONFERANSI (MCPFE) Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Sözleşmesinin (UNFCCC) Hükümleri Kapsamında Avrupa Düzeyi Ağaçlandırma Rehberi Bu rehber, 12-13 Kasım 2008
Detaylı