Ayrıca etkili bir iletişim için iletişimi olumlu yönde etkileyen tutum ve davranışları bilmek ve uygulamak çok önemlidir.

Transkript

1 Ders 01 İletişim Benimle Başlar 1. İLETİŞİM BİR SANATTIR İletişim Duygu ve düşüncelerin çeşitli yollarla başkalarına aktarılmasına denir. İletişim insanın doğumuyla başlayıp ölümüne kadar süren bir süreçtir ve insanlar ihtiyaçlarını karşılayabilmek için doğru iletişim kurmak zorundadırlar. Bir atasözümüzün dediği gibi İnsanlar konuşa konuşa anlaşır. ancak bunun için kişilerin anlatmak istediklerini doğru cümlelerle ifade etmeleri gerekir. Ayrıca etkili bir iletişim için iletişimi olumlu yönde etkileyen tutum ve davranışları bilmek ve uygulamak çok önemlidir. a. İletişimi Olumlu Yönde Etkileyen Tutum ve Davranışlar: 1. Duygu ve düşüncelerimizi ifade etmeden önce iletişimi başlatıcı sözler kullanmalıyız. (Merhaba, iyi günler, selamlar vb.) 2. Konuşurken karşımızdaki kişiye dönmeli ve onunla göz teması kurmalıyız.. Düşüncelerimizi açık ve anlaşılır bir dil ile ifade etmeliyiz. İsabetli Bilgi Notlar İletişim; yazılı, sözlü ve beden dili (jest ve mimikler) olmak üzere üç şekilde gerçekleşir. İsabetli Bilgi 4. Duygu ve düşüncelerimizi ben dili ile ifade etmeliyiz. Ben Dili: Duygu ve düşüncelerimizi 5. Karşımızdaki kişiye ön yargısız yaklaşmalıyız. karşımızdaki kişiyi suçlamadan ifade etmektir. Örnek; Sınavdan kötü 6. Empati kurarak karşımızdaki kişiyi anlamaya çalışmalıyız.. Kullandığımız jest ve mimiklere (beden dili) dikkat etmeliyiz. not almana üzüldüm. 8. Karşımızdaki kişiyi etkili dinleme tekniği ile dinlemeliyiz. 9. İletişim kurarken nezaket ve görgü kurallarına dikkat etmeliyiz. İsabetli Bilgi Beden Dili: Jest, el kol hareketleri ile; mimik ise yüz ifadeleri ile yapılan hareketlerdir. 5

2 Ders 01 İletişim Benimle Başlar İletişimi Olumlu Yönde Etkileyen Davranışlar Aşağıdaki diyaloglarda geçen iletişimi olumlu yönde etkileyen davranışlardan hangilerinin kullanıldığını yanlarındaki noktalı yerlere yazınız. A. İletişimi başlatan cümleler kullanılması B. Ben dili kullanma C. Açık ve anlaşılır bir dil kullanma D. Empati kurma E. Muhataba doğru dönmek ve göz teması kurmak F. Nezaket kurallarına dikkat etmek 1 Günaydın anneciğim. 4 Rahatsızlanmana üzüldüm. Bir an önce iyileşmeni ver derslere geri dönmeni bekliyorum. 2 Günaydın güzel yavrum. Öğretmenim ateşim yükseldiği için kendimi rahatsız hissediyorum. Bugün için sizden izin alabilir miyim? 5 Seni anlıyorum küçükken ben de doktordan korkardım ancak gideceğimiz doktor çok iyi biri. İyi günler Mustafa. 6 Mustafa, sabah uyandıktan sonra yatağını toplamış, kahvaltı yapmak için mutfaktaki annesinin yanına gitmiş ve günaydın anneciğim demiştir (A) İletişimi başlatan cümleler kullanılması Annesi, Mustafa ya dönmüş ve güler yüzle cevap vermiştir (E) Muhataba doğru dönmek ve göz teması kurmak. Okulda rahatsızlanan Mustafa, öğretmeninden izin istemiştir. (C)... Açık ve anlaşılır bir dil kullanma. Öğretmeni onu anladığını ifade etmiştir. 4 (B)... Ben dili kullanma. Doktora gitmekten korkan Mustafa yı annesi ikna etmeye çalışmıştır. 5(D)... Empati kurma. Doktor önce Mustafa ile konuşup onun kaygılarını gidermiş ve sonra onu muayene etmiş ve iyi günler dileyerek birbirleriyle vedalaşmıştır. 6(F)... Nezaket kurallarına dikkat etmek. 6 İyi günler doktor hanım.

3 Ders 01 İletişim Benimle Başlar b. İletişimi Olumsuz Yönde Etkileyen Tutum ve Davranışlar: Sorgulayıcı tutum sergilemek. Emir vermek. Küçümsemek ve önemsememek. Düşüncelerimizi ifade ederken Sen dilini kullanmak. Suçlayıcı ve yargılayıcı bir dil kullanmak. İsim (lakap) takmak ve onunla alay etmek. Nasihat edici veya tehdit edici bir dil kullanmak. Ön yargılı olmak ve argo kelimeler kullanmak. Notlar I Sen dili: Karşımızdaki kişiyi eleştirici, yargılayıcı ve suçlayıcı bir dil kullanma. Çalışsaydın böyle olmazdı. BE Ç T Ö Y ZÜ A Y M IN LE L A R R İsabetli Bilgi Olumsuz Tutum ve Davranışlara Günlük Hayattan Örnekler A. Emir verme B. İsim takma C. Tehdit etmek D. Argo kelimeler kullanmak Aşağıdaki numaralanmış cümlelerde iletişimi olumsuz yönde etkileyen tutum ve davranışların neler olduğunu noktalı yerlere yazınız. Baba: Çabuk buraya gel, hemen dişlerini fırçala ve yatağa yat. 1 Çocuk: (A) Emir verme... İsabetli Bilgi Ön yargı: Bir kişiyi tanımadan veya önceki olaylara bakılarak elde edilmiş olumsuz fikir ve düşüncelerdir. Yargılayıcı olma: Kişiyi dinlemeden suçlu olduğunu söylemek. Harun: Sulu göz, şişko, kirpi. 2 Halil: (B) İsim takma... İS A Anne: Ders çalışmazsan bir daha telefonunu göremezsin! Hele bir zayıf not al o zaman görüşürüz. Bilal: (C) Tehdit etmek... Kadir: Cüşşşşş!!! ohaaa, lannnnn! 4 Halil: (D) Argo kelimeler kullanmak...

4 Ders 01 İletişim Benimle Başlar İletişimi Olumsuz Yönde Etkileyen Davranışlar Aşağıdaki diyaloglarda geçen iletişimi olumsuz yönde etkileyen davranışlardan hangilerin kullanıldığını yanlarındaki noktalı yerlere yazınız. A. İsim takma B. Nasihat etme C. Sorgulayıcı D. Sen dili E. Tehdit etme F. Suçlayıcı ifadeler kullanma G. Ön yargılı olma 1. Bugünkü yazılıdan kaç aldın?. Çalışsaydın böyle olmazdı. 5. Böyle giderse bu sene kesin sınıfta kalırsın. 1. Yavrum başarılı olman için çok çalışmalısın. 2. Çalışmazsan baban bilgisayar oynamanı yasaklayacak. 1. Bugünkü sınavım çok iyiydi 90 aldım. Sen kaç aldın?. Biraz daha çalışırsan profesör olacaksın. 2. Zayıf aldım malesef. 4. Çalıştım ama öğretmen zor sordu. 2. Ben 0 almışım. 4. Öğretmen zor sordu ne yapayım.. Çalışıyorum anne ama matematiği bir türlü yapamıyorum. Zaten çalışsamda olmayacak. Okuldaki sınavından düşük not alan Kadir e, o sırada televizyon seyreden babası gününün nasıl geçtiğini sormuştur. 1. Sorgulayıcı.... Suçlayıcı... ifade kullanma 5. Sen... dili kullanma Sokağa çıkan Kadir in arkadaşlarıyla arasında yandaki konuşmalar geçmiştir.. İsim... takma Eve gidince, annesiyle konuşmaya çalışır ancak annesi onunla ilgilenmeden cevap verir. 1. Nasihat... etme 2. Tehdit... etme. Ön... yargılı olma 8

5 Ders 01 İletişim Benimle Başlar Başkalarını inandırmanın en iyi yolu, onları dinlemektir. Dale CORNEQIE Bilginin doğal sonucu konuşmak, bilgeliğin ayrıcalığı ise dinlemektir. Oliver Wendel HOLMES İyi Bir Dinleyicinin Özellikleri 1. İyi bir dinleyici dikkatini karşısındaki kişiye verir. İS A 2. Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler.. Konuşmacıyla göz teması kurar. 4. Son sözü söylemek için çaba harcamaz. 5. Dinlerken başka şeylerle meşgul olmaz. 6. Konuşmacıyı anlamak için onun jest ve mimiklerine dikkat eder.. Onu dinlediğini gösteren sözler söyler. (Evet, tamam gibi.) Dinlemesini bilenler, ülkeleri fethetmesini bilenlerden daha büyüktür. Benjamin FRANKLIN BE Ç T Ö Y ZÜ A Y M IN LE L A R R İletişimde duygu ve düşüncelerin düzgün ifade edilmesi kadar dinlemek de çok önemli bir yere sahiptir. Dinlemek muhatabın karşısında sadece susmak değil aynı zamanda onun gözlerinin içine bakıp onu dinlediğini ifade eden sözler ve davranışlar sergilemektir. Peki iletişimde iyi bir dinleyici olmak için neler yapmalıyız? Notlar I İletişimde Dinlemenin Önemi Meraklısına 9

6 Bil Bul Uygula İletişim Benimle Başlar Aşağıda verilen tutum ve davranışların iletişimi hangi yönde etkilendiklerini karşılarına işaretleyiniz. Tutum ve Davranışlar Kendini tanıtmak. Ön yargılı olmak. Karşımızdaki kişiyi yönlendirmek. Karşımızdakini teselli etmek. Argo kelimeler kullanmak. Sadece kendi düşüncemizi doğru kabul etmek. İnsanları olduğu gibi kabul etmek. Hoşgörülü ve anlayışlı olmak. Konuyu dolandırmak. nezaket açık ve anlaşılır ben dili iletişim gözlerine jest ve mimik yazılı empati sözlü ön yargılı sözünü kesmeden Aşağıdaki cümlelerde verilen boşluklara yukarıdaki kelimelerin uygun olanlarını yazınız. 1. İletişim kurarken yaptığımız el, kol ve yüz hareketlerine... jest ve mimik denir. 2. Başkalarını tanımadan onlar hakkında olumsuz düşünmemiz... ön yargılı olduğumuzu gösterir. Ben dili kullanmak.. Olumlu iletişim kurmak istiyorsak kendimizi başkasının yerine koyarak... empati yapmalıyız. Empati kurmak. 4. Geçmişte, Roma sokaklarında asılı bilgilendirme afişleri... yazılı iletişime örnektir. 5. İnsanların duygu ve düşüncelerini başkalarına aktarmasına... iletişim denir. Jest ve mimikleri kullanmak. 6. Küçük yerleşim yerlerinde belediyelerin yaptığı anonslar... sözlü iletişimin örneklerinden biridir.. Biriyle konuşurken onun... gözlerine bakmalıyız. 8. Karşımızdaki insanları... sözümüzü kesmeden dinlemeliyiz. 9. Başkalarıyla iletişim kurarken... nezaket kurallarına dikkat etmeliyiz. 10. Karşımızdaki kişiyle iletişim kurarken cümlelerimizi... ben dili ile ifade etmeliyiz. İsim (Lakap) takmak. 11. İletişim kurarken... açık ve anlaşılır bir dil kullanmalıyız. Konuşan ile göz teması kurmak. 10

7 Test 01 İletişim Benimle Başlar 1. Söz ola kese savaşı, Söz ola kestire başı Söz ola ağılı aşı, Bal ile yağ eder bir söz Yunus Emre Yukarıda verilen dörtlüğe bakılarak iletişim ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenemez? A) İletişimde kullanılan kelimeler çok önemlidir. B) Söylediğimiz sözler karşımızdaki insanı olumlu veya olumsuz etkiler. C) İletişim doğru kurulmadığı zaman kötü sonuçlar doğurur. D İletişimde davranışların fazla önemi yoktur. 2. Gencin biri kürsüde konuşma yapan bir veterinere: 4. Gerçeği olduğu gibi konuşmak, gerçeğe saygı duymak Siz baytardınız değil mi? diye sorunca, baytar (veteriner) gence şu cevabı vermiş: Evet bir yeriniz mi ağrıyordu? Verilen diyalog sürecinde, gencin iletişimi olumsuz yönde etkileyen hangi davranışı sergilediği söylenebilir? A) Önyargılı olma B Alay etme C) Tehdit etme C) İsim takma. Bak oğlum! Başarılı olmak için derslerine düzenli ve çok çalışmalısın. Yukarıdaki resimde babanın, iletişimi olumsuz yönde etkileyen hangi tutumu sergilediği söylenebilir? A) Emir verme B) Ön yargılı olma C Nasihat etme D) Alay etme ilişki hastalıklarının en güçlü ilacıdır. Doğan CÜCELOĞLU Yukarıda verilen metne göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İnsanlar duygularını açık ve anlaşılır bir dille ifade etmelidir. B) İnsanları ve olayları olduğu gibi kabul etmeli ve ona göre davranmalıyız. C) İletişim hataları insanlar arasında problemlere neden olabilir. D Her yerde doğruyu söylemek ilişkilerin devamını sağlayan en önemli faktördür. 11

8 Test 01 İletişim Benimle Başlar 5. Zaten olacağı da buydu sınavı kazanamayacağın belliydi. Çabuk yerine geç ve dersi dinle. Boşver, herkesin başına gelir böyle şeyler. Buna göre; I. Emir verme, II. Sorgulayıcı tutum sergileme, III. Nasihat etme, IV. Ön yargılı davranma gibi iletişimi olumsuz yönde etkileyen tutum ve davranışlardan hangisine örnek verilmemiştir? A) I B II C) III D) IV 6. Dinlemek iletişimin en temel faktörlerinden biridir. Toplumumuzda da dinleme ile ilgili birçok atasözü ve deyim türetilmiştir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin vurguladığı anlam iletişimi olumsuz etkiler?. Ben dili: Duygu ve düişüncelerimizi karşımızdaki kişiyi suçlamadan ifade etmektir. Verilen tanıma göre, aşağıdakilerden hangisinde ben dili kullanıldığı söylenemez? A) Okula gelmemene çok üzüldüm. B Dondurma yerseniz hastalanırsınız. C) Sınıftaki gürültüden rahatsız oluyorum. D) Bu maçı alacağınıza inanıyorum. 8. Hayri: Merhaba! Bakkal amca. Bakkal: Merhaba ufaklık. Verilen diyalogta yapılan iletişim hatası aşağıdakilerden hangisidir? A Kulak asmamak B) Can kulağıyla dinlemek C) Söz gümüşse sükut altındır. D) Kulak kesilmek A) Sen dili kullanma B) Emir verme C İsim takma D) Ön yargılı olma 12

9 Ders Bir Tuşla Dünya Evimize geldi Notlar a. Kitle İletişim Araçları Duygu, düşünce ve gelişmeleri kısa sürede büyük insan topluluklarına aktaran araçlara kitle iletişim araçları denir. Bu araçlar yazılı, sesli ve hem sesli hem görüntülü olmak üzere üç gruba ayrılır. Yazılı Kitle İletişim Gazete Kitap Dergi Afiş Broşür Dikkat Araçları (İşitsel) Sözlü Kitle İletişim Araçları Radyo Telsiz Telefon Medya: Yazılı, sesli ve görsel tüm kitle iletişim araçlarına denir. Meraklısına Görsel ve İşitsel Kitle İletişim Araçları Televizyon İnternet Sinema Bilgisayar Akıllı telefon 201 verilerine göre Türkiye de kitle iletişim araçlarının kullanımı: Türkiye de aktif sosyal medya kullanımı 48 milyon civarında (Aynı kişilerin farklı hesapları dahil) Kullanıcılar günde saatini sosyal medya platformlarında geçiriyor. Ülkemizde televizyon karşısında geçirilen vakit ise günlük ortalama 2 saat. Dikkat Ülkemizde ilk gazeteler Kurtuluş Savaşı yıllarında, ilk radyolar ise 192 de kurulmuştur. İlk televizyon yayınları 1960 larda yapılmaya başlanmıştır. 1

10 Ders 02 b. Kitle İletişim Araçlarının Yararları Bireylerin dış dünyayı tanımasını sağlar. Ticari ürün ve hizmetlerin tanıtımını yapar. (Reklam gibi) Farklı ülke ve kültürleri tanımamızı sağlar. Toplumu ilgilendiren konularda kamuoyu oluşmasını sağlar. Kültürel değerlerin genç nesillere aktarılmasını sağlar. Toplumlar arasında yardımlaşma ve dayanışmayı sağlar. (Deprem, sel vb. doğal afetlerde.) Yeni bilgiler edinmemizi, eğlenceli ve keyifli vakit geçirmemizi sağlar. Dikkat Kitle iletişim araçları bilinçli kullanıldığında birçok yararı olabileceği gibi bilinçsiz kullanımında da birçok zararı olabilir. c. Kitle İletişim Araçlarının Zararları Kişiler arası iletişimi ve sosyal bağları azaltır. İletişim kopukluğuna neden olur. Zamanın boşa harcanmasına neden olur. Ruhsal ve bedensel sağlık sorunlarına neden olur. (Obezite, korku, saldırgınlık vb.) Kültürel yozlaşma ve millî benliğin kaybedilmesine sebep olabilir. İsabetli Bilgi Notlar Kamuoyu: Bir konu hakkında halkın benimsediği genel düşünceye denir. Örneğin; köylerine yakın bir yere fabrika yapılacağını öğrenen köylüler fabrikanın köy hayatını olumsuz etkileyeceğini düşünmüşler ve fabrika yapımına karşı çıkmışlardır. Köylünün bu ortak görüşüne kamuoyu denir. Bu ortak görüşün oluşmasında kitle iletişim araçlarının büyük rolü vardır. 14

11 Ders 02. Medya ve Toplumsal Değişim Notlar Günümüzde dünya üzerinde hemen her yerde var olan medya ulusal ve uluslararası etkileşimi sağlamaktadır. Bu etkileşimler toplumların yararına olabileceği gibi zararına da olabilmektedir. Teknolojinin gelişmediği dönemlerde insanlar birbirleriyle iletişim kurmak için uzun zaman harcarlardı. Örneğin; bir kişinin diğerine yazdığı mektup günler ve haftalar sonra eline geçmekteydi. Zamanla iletişimi sağlayacak bir çok alet üretildi. Mesela 2000 li yılların başında akıllı telefonların icadı ile kişiler birbirleriyle sesli ve görüntülü konuşabildikleri gibi birbirine resim, video veya gerekli olan evrakları da internet üzerinden göndermeye başladılar ve böylece birçok ihtiyaçlarını kısa sürede giderdiler. Meraklısına 186 Graham Bell Telefonu icat etti. 198 İlk cep telefonu üretildi. 200 İlk akıllı telefon üretildi. Teknolojik aletlerin kullanımı toplumda hızla yayılsa da toplumun fikir, davranış ve kültürünü asıl etkileyen medya aracı televizyon olmuştur. Televizyon un Topluma ve Kültüre Etkileri Medya araçları içinde ülkemizde en fazla kullanım oranı televizyona aittir. Dolayısıyla toplumun tutum ve davranışları üzerinde en fazla etki de televizyona aittir. Bu etkilere şu örnekleri verebiliriz. Toplumun geleceği olan çocuklarımız her gün birkaç saatini televizyonun karşısında geçirmekte bu da çocukların fiziki ve psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Gençlerimiz izlediği film ve dizilerden etkilenmekte ve izlediği karakterlere özenmektedir. (Konuşmaları, kıyafetleri, dinlediği müzikler, yemekler, davranışlar.) Giyim kuşamın, dış görünüşün, zenginliğin ön planda olduğu ahlaki değerlerin geri planda bırakıldığı televizyon programlarıyla kültürel bir erozyona erozyona neden olmaktadır. Yapılan yayınlar kuşaklar arası kültürel çatışmalara sebep olmaktadır. Dikkat Kültür: Bir toplumun gelenek, görnekleri, maddi ve manevi değerleridir. (Yöresel yemekler, bayrak sevgisi vb.) İsabetli Bilgi Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) radyo ve televizyon faaliyetlerini denetlemek amacıyla 1994 yılında göreve başlamıştır. RTÜK belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeyen yayın organlarına gerekli uyarı ve cezaları vermektedir. 15

12 Ders 02 Bilgi Kutusu Meraklısına Notlar Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan tüm vatandaşlara, cinsiyet, milliyet, dil Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesi ne göre: Herkes ve din ayrımı gözetmeksizin anayasamız tarafından birçok hak verilmiştir. Bu kanunlarla iletişim ve haberleşme ile ilgili haklarımız ve sorumluluklarımız belirlenmiştir. hakkına sahiptir; bu hak ser- düşünce ve ifade özgürlüğü bestçe düşünme, hangi yoldan Anayasamızda İletişim ve Haberleşme MADDE 20 Herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. Aile hayatımıza ait fotoğraflar izinsiz yayınlanamaz. Kimsenin evi ve özel yaşamı gözlenemez. Anayasamızın bizlere verdiği diğer bir hak ise düşünce ve ifade özgürlüğüdür. MADDE 26 Herkes düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. ve nerede olursa olsun bilgi ve görüş alma, araştırma ve yayma özgürlüğünü içerir. Türkiye, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesi ni 1949 da imzalayarak hükümlerini kabul etmiştir. Fikirlerimizi bir kişiye veya topluma açıklayabiliriz. Herhangi bir medya aracılığıyla duygu ve düşüncelerimizi paylaşabiliriz. 16

13 Ders 02 Düşünce ve ifade özgürlüğü gibi kişisel haklarımızı basın ve yayın araçları olmadan büyük ve geniş kitlelere ulaştırmak imkânsızdır. Bu yüzden basın yayın araçlarının korunması ve sınırlarının belirlenmesi için anayasamıza bazı maddeler konulmuştur. Madde 28: Madde 0: Basın hürdür sansür edilemez. Basın araçları suç aleti olduğu gerekçesiyle zap ve müsadere edilemez veya işletilmekten alıkonulamaz. Kitle iletişim araçlarından yararlanan insanların doğru haber alma hakkı olduğu gibi, basın ve yayın organlarının doğru haber verme sorumluluğu vardır. Basın Konseyi Gazeteciler tarafından kurulan konseyin amacı haber alma hakkı ve doğru bilgi verme sorumluluğu arasındaki dengeyi sağlamaktadır. Bunun için basın ahlâk ilkelerini kabul etmişlerdir. Dikkat Notlar Sansür: Bazı ifade, bilgi ve belgelerin basın ve yayın organları tarafından yayınlanmasını engellemek veya kontrol altına almaktır. İsabetli Bilgi Tekzip: Yalanlama ve düzeltme demektir. Kişiler kendisiyle ilgili yanlış veya yalan haber yapılması halinde bu haberlerin düzeltilerek Radyo ve Televizyon Üst Kurulu yeniden yayınlanmasını isteme hakkına sahiptir. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan televizyon ve radyo kanalları denetleme yetkisine sahip olan kuruluştur yılında kurulan kuruluş televizyon kanallarını denetlediği gibi çocukları, gençleri ve aile hayatını korumak ve izleyicileri zararlı yayınlardan korumak amacıyla akıllı işaretler denilen bazı semboller belirlemiştir. Madde 2. Tekzip hakkı Düzeltme ve cevap hakkı, ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması veya kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayın yapılması hallerinde tanınır ve kanunla düzenlenir. Genel izleyici yaş ve üzeri 1 yaş ve üzeri Dikkat Şiddet ve korku 18 yaş ve üzeri Olumsuz örnek oluşturabilecek davranışlar. İnternet sitelerinin denetimi, Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından yapılmaktadır. 1

14 Bil Bul Uygula Aşağıda verilen bilgilerin doğru yada yanlış olduklarını kutucuklara işaretleyiniz Kitle iletişim araçları insanlar arası etkileşimi artırır. Kitle iletişim araçlarının uzun süre kullanımı sağlık sorunlarına neden olur. Sosyal medyada sürekli vakit geçirmek kişilerin sosyalleşmesini sağlar. Gelişmeleri en hızlı ileten kitle iletişim aracı televizyondur. Günümüzde mektup ve posta kuşları ile iletişim tamamen sona ermiştir. Ülkemizde ilk radyo yayınları kurtuluş savaşı sırasında başlamıştır. Kitle iletişim araçları kültürel değerleri olumsuz etkileyebilir. Günümüzde kitle iletişim araçları eğitimden, sağlığa ticaretten, askeriyeye birçok alanda kullanılmaktadır. Kitle iletişim araçları, iletişimde yaşanan bütün sorunları çözmüştür. Günümüzde kitle iletişim araçlarının aşırı kullanımından dolayı yeni hastalıklar ortaya çıkmıştır. Kitle iletişim araçları yardımlaşma ve dayanışmaya katkı sağlar. Akıllı telefonlar sayesinde tüm iletişim sorunları çözülmüştür. D Y özel hayatın akıllı telefonlar tekzip kamuoyu görsel işitsel kitap gazete dergi kitle iletişim televizyon sosyal medya internet televizyonlar hem işitsel hem görsel Yukarıda verilen kelimeleri aşağıdaki boşluklara uygun şekilde yazınız. 1. Geniş kitlelere bilgi aktaran araçlara... kitle iletişim araçları denir. 9. Bir kimselerin izinsiz fotoğrafını çekmek anayasamızın 20. maddesindeki... özel hayatın gizliliği ilkesine aykırıdır. 2. Ülkemizde en fazla kullanılan kitle iletişim aracı... televizyonlar ve...dır. akıllı... telefonlar. İnsanların bir konu hakkındaki ortak fikrine... kamuoyu denir. 4. İnsanların akıllı telefonlar vasıtasıyla haberleştiği, resim ve video paylaştığı platformlara... kamuoyu denir , Kitap... dergi ve... gazete görsel iletişim araçlarına örnek gösterilebilir. 6. Kitle iletişim araçları..., görsel... işitsel ve... hem görsel hem de işitsel olmak üzere üçe ayrılır.. Aşırı kullanımdan dolayı hastanelerde... internet bağımlılığı bölümleri açılmıştır Televizyon başlangıçta ailelerin birlikte vakit geçirmesini sağlarken sonraları aile bireyleri arasında iletişim kopukluğuna neden olmuştur. 1. Kitle iletişim araçları sayesinde kütüphaneler cebimize kadar girmiştir. 10. Hakkımızda yapılmış yanlış veya yalan haberleri... tekzip hakkımızı kullanarak düzeltilebiliriz. 18

15 Bil Bul Uygula Madde 20 Özel hayatın gizliliği Madde 0 Basın araçları işletilmekten alıkonulamaz Madde 26 Düşünce ve kanaat hürriyeti Madde 2 Tekzip hakkı Aşağıda verilen durumların yukarıdaki maddelerden hangisiyle ilişkili olduğunu yanlarına yazınız. Hayatı hakkında yalan haber yapılan ünlü sanatçı, yasal hakkını kullanarak gazeteye düzeltme yazısı dönderdi. Kamuoyunu bilgilendirmek için hakkında haber yapılan ünlü iş adamı, tanıdıkları vasıtasıyla haberi yayından kaldırttı. Habersiz bir şekilde komşusunun fotoğrafını çeken şahıs, bu fotoğrafları sosyal medya üzerinden yayınladı. Sokak röportajları yapan yerel televizyon yeni eğitim sistemi hakkında vatandaşların görüşlerini aldı. Madde 28 Basın hürdür, sansür edilemez Sanatçı hangi hakkını kullanmıştır? Madde 2 İş adamı hangi maddeyi ihlal etmiştir? Madde 28 Fotoğraf çeken şahsın komşusunun hangi hakkını ihlal etmiştir? Madde 20 Vatandaşlar hangi haklarını kullanmıştır? Madde 26 Yapılan haberle ilgili olmadığı hâlde fotoğrafı kullanılan Caner, anayasal hakkını kullanarak durumu düzeltmiştir. Caner hangi hakkını kullanmıştır? 19

16 Bil Bul Uygula Aşağıda verilen bilgilerin hangi kitle iletişim aracıyla ilgili olduğunu yanlarına yazınız. Kişisel yeteneklere sahip insanların, topluma örnek olup toplumu etkilediği bir araç oldu. İlk olarak İstanbul da kurulmuş ve binanın üzerine yerleştirilen hoparlör aracılığıyla yayın yapmıştır. Yayılması ve gelişmesiyle günümüzde bağımlılık yapacak bir seviyeye geldi. Haberleşme ve ticareti kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır. Yayınlanan programlar nedeniyle toplumun kıyafetlerine, yemeklerine ve yaşam şekline etki etmiştir. Yapılan programlar ile kültürler arası etkileşimi arttırmış ve kültürel etkileşime neden olmuştur İnternet Televizyon Gazete Radyo Sinema Milli Mücadele yıllarında, TBMM lehine kamuoyu oluşturmak için çıkarılmıtır. 5 20

17 Test Yukarıda verilen çizimlere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Televizyon çocukların zihin gelişimini etkilemektedir. B) Televizyon izleyen çocukların ayrıntı verme gücü azalmaktadır. C yaşından küçük çocuklar kesinlikli televizyon izlememelidir. D) Kitle iletişim araçlarının bilinçli kullanılması gereklidir de Türkiye de internet ile ilgili yapılan bir araştırmada, 2. Cep telefonunun kapatıp Haziran a kadar sınava hazırlanan bir öğrenci 160 soruda 15 ünü cevaplayarak tıp fakültesini kazandı. İnternet üzerinden mal ve hizmet siparişi veren İnternet imkanına sahip ailelerin oranı % 80, ya Çok fazla televizyon izleyen öğrenciler ders çalışmanın çok sıkıcı olduğunu ifade etmişlerdir. Bireylerin % 42,4 ü e-devlet hizmetleri kullandı. Ormanda kaybolan kampçılar telefonlarındaki GPS İnsanlar en çok internet üzerinden giyim ve spor özelliği ile yollarını buldular. Verilenlere göre kitle iletişim araçları ile ilgili hangisi söylenemez? A) Kitle iletişim araçlarının olumlu ve olumsuz yanları A Günümüzde kişiler arası iletişimde en çok kullanılan vardır. araç internettir. B) Televizyonun bilinçsiz kullanılması eğitimi olumsuz etkilenmektedir. C) Kitle iletişim araçlarının doğru kullanımı hayatımızı kurtarabilir. D Eğitim çağındaki kişiler kitle iletişim araçlarını kullanmaları yasaklanmalıdır.. Haberler Belgesel Ders içerikli yayınlar Yukrıda verilenlere göre televizyonun etkileriyle ilgili hangisi söylenirse yanlış olur? A) Bizi günlük gelişmelerden haberdar eder. B) Kültürel birikim edinmemizi sağlar. C) Uzaktan eğitim almamızı sağlar. D Sağlıklı yaşamamımızı sağlar. da alan bireylerin oranı % 24,9 (16-4 yaş) malzemesi siparişi verdi. Yukarıdaki bilgilere göre internet kullanımı ile ilgili hangisi söylenemez? B) İnternet, en çok alışveriş yapmak iletişim için kullanılmıştır. C) İnternet kullanımı ticari faaliyetleri olumlu yönde etkilemiştir. D) İnsanların interneti kullanma nedenleri farklılık göstermektedir. 21

18 Test Ülkemizde yayın yapan televizyon ve radyo kanalları RTÜK tarafından denetlenir. Aşağıdakilerden hangisi kanalların denetlenme gerekçelerinden biri değildir? A) Çocukların ve gençliğin ruh sağlığının korunması B) Kültürel yapının bozulmasının önlenmek istenmesi C) Aile hayatının korunmaya çalışılması D İfade özgürlüğünün önüne geçilmeye çalışılması 6. Ahmet ilkokula giden bir öğrencidir. Okuldan gelince dinlenme amacıyla televizyonu açmıştır. Açmış olduğu programlardaki akıllı işaretler aşağıdaki gibi olduğuna göre Ahmet in hangi programı izlemesi onun için daha uygundur? A) B +. Anayasamızda iletişim özgürlüğü ile ilgili hak ve sorumluluklarımız yer almaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: Basın hürdür sansür edilemez. Basın araçları suç aleti olduğu gerekçesiyle müsadere edilemez. Kişilik haklarının ihlal edildiği haberler için tekzip hakkı kullanılabilir. Verilen bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Ülkemizde basın yayın özgürlüğü sorunsuz şekilde uygulanmaktadır. B) Ülkemizde televizyon ve radyo gibi araçlar kanunların korunması altındadır. C) İnsanların iletişim hakları koruma altına alınmıştır. D) İnsanlar yapılan haberlere karşı itibarlarını korunmak için yasal hakları bulunmaktadır. 8. Kitle iletişim araçları aynı anda birçok kişiye ulaşabilen araçlardır. Bu araçların faydaları olduğu gibi birçok zararı da vardır. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biridir? C) D) 1+ A) Kültürel değerleri yeni nesile aktarır. B) Farklı toplumları tanımamızı sağlar. C Kültürel yozlaşmaya neden olur. D) Toplumu ilgilendiren konularda kamoyu oluşmasını sağlar. 22