Sağlık Hizmeti Sunumunda Kalite İyileştirme, Hasta Güvenliği ve Performans Değerlendirme. Prof. Dr. H. Erdal Akalın

Transkript

1 Sağlık Hizmeti Sunumunda Kalite İyileştirme, Hasta Güvenliği ve Performans Değerlendirme Prof. Dr. H. Erdal Akalın

2 Sağlık Hizmetinde Ana Amaçlar Herkese gerekli ve uygun hizmeti sunmak, İsrafı elimine etmek ve gerekli hizmeti daha etkin sunmak Kalite düzeyini iyileştirmek ve klinik uygulamalardaki farklılıkları (variation) azaltmak R Brook, Clin Perform & Quality Health Care 1996

3 Sağlık hizmetlerinde sorunlar Hızla yükselen maliyet Standart-altı sağlık hizmeti sunumu Sağlık güvencesi olmayanlar

4 Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Harcamaları Toplam sağlık harcaması 2,3 Trilyon $ Kişi başına sağlık harcaması 7,600 $ Sağlık harcamaları GDP ın %16 sı

5 WESTERN EUROPE PER CAPITA HEALTH COSTS 3000 Health Care Expenditure (US$ per capita) France Germany Italy Netherlands Spain Sw eden United Kingdom Years

6 Türkiye Sağlık Harcamaları Toplam sağlık harcamaları 23 Milyar $ Kişi başına sağlık harcaması 321 $ Sağlık harcamaları GDP ın %5 i (23/430) Tuik- web sitesi

7 Türkiye Sağlık Harcamaları-2008 Tahmini Toplam Sağlık Harcamaları 30 milyar $ Kişi başına sağlık harcaması 428 $ Sağlık harcamaları GDP ın %4.6 veya %5 i (30/600 veya 650)

8 Standart-altı sağlık hizmeti sunumu RAND grubunun yayınladığı çalışma, uzmanlarca geliştirilen 439 kalite indikatörüne göre yapılan analizde hastaların ancak %54.9 unun önerilen sağlık hizmetini aldığını ortaya koymuştur. Bu sağlık hizmetleri koruyucu, akut ve kronik bakım süreçlerinin hepsini içermektedir. McGlynn, Asch, Adamas, et al. The quality of health care delivered adults in The United States. N Engl J Med 2003; 348:

9 Hasta güvenliği ihlalleri ABD de yılda 100,000 den fazla hastanın ölümüne neden olmaktadır (Gurwitz et al., 2000, 2003; IOM, 2000) Ortalama olarak, önerilen tedaviyi alan hasta oranı %55 olarak bulunmaktadır (McGlynn et al., 2003). Sağlık harcamalarının yüksek olduğu bölgelerle, düşük olan bölgeler arasında verilen hizmetin kalitesi ve hasta güvenliği yönlerinden hiç bir fark bulunmamıştır (Fisher et al., 2003, 2004). The Rising Tide of Pay for Performance, National Committee for Quality Health Care, 2006

10 Kalite Uçurumu Nedeni ile Oluşan Önlenebilecek Direkt Sağlık Harcamaları Ölçüm Önlenebilecek olay Maliyet Beta-blokör tedavisi 600 kalp krizi $6.1 m Meme kanseri taraması 7,600 geç tanı $48 m Kolesterol kontrolü 14,600 major KV olay $87 m Kolorektal kanser taraması 20,000 geç tanı $191 m Hipertansiyon kontrolü 7,600 inme, 15,600 KV olay $463 m Diabet kontrolü 14,000 kalp krizi, inme, amp. $573 m Sigara bırakma kampanyası272,000 sigara içene sağlık $441 m Osteoproroz tedavisi 2,100 kırık $7.2 m Toplam sağlık harcaması $1.8 b NCQA, The State of Health Care Quality 2004

11 Sağlık güvencesi olmayanlar ABD 2003 yılında 43.6 kişinin sağlık sigortası bulunmuyor. Türkiye de milyon kişinin yeşil kartı olduğu tahmin ediliyor. Sigortasız kişilerin; Daha az sağlık hizmeti aldıkları, Daha geç sağlık hizmetine başvurdukları, Sağlık durumlarının daha kötü olduğu, Günlük yaşantılarında daha az etkili/verimli oldukları, Sigortalı olanlara göre mortalite risklerinin %25 daha yüksek olduğu saptanmıştır. Building a better health care system, Specifications for reform. National Coalition on Health Care, 2004.

12 SORULAR Sağlık hizmetini nasıl sunuyoruz? Sağlık hizmetini objektif olarak nasıl değerlendiriyoruz (ölçüyoruz)? Sağlık hizmetini nasıl iyileştirebiliriz? R Brook, Clin Perform & Quality Health Care 1996

13 Sağlık Hizmetleri Nasıl Sunuyoruz? Kronik Bakım Hastalıkla Yaşama Akut Bakım İyileşme Paliatif Bakım Yaşam Sonu Sorunlarla Başetme Koruyucu Bakım Sağlıklı Kalma K Adams, JM Corrigan, Editors, Priority areas for national action, Transforming health care quality, IoM, 2003

14 Kronik Hastalıklar 125 milyon Amerikalı (%46) 1 veya birden fazla kronik hastalığa sahip, Sağlık harcamalarının %75 i Kronik hastalıklar için yapılmakta, Kronik hastalıkların maliyeti 1 trilyon dolara yaklaşmakta, Bu harcamalara rağmen beklenen hizmet sağlanamamakta. Ralph Synderman, Prospective Health Care Planning: Can it transform health care? Enabling Prospective Health Care, 2002 Duke Health Sector Conference

15 Annual Costs of Illness (USA) Heart disease $230 billion Cancer $202 billion Diabetes $132 billion Stroke $ 51 billion COPD $ 32 billion HIV $ 29 billion Depression $ 44 billion Flu/Pneumonia $ 30 billion Jan Malcolm, The Robert Wood Johnson Foundation, 2003

16 The State of Health Care Quality: 2003 HEDIS Effectiveness of Care Measures Cholesterol management-control 45-61% Diabetes care-hba1c testing 75-82% Diabetes care-lipid control 36-55% Diabetes care-monitoring nephropathy 36-52% Controlling high blood pressure 39-58% Beta-blocker after heart attack 85-93% National Committee for Quality Assurance, September 18, 2003

17 Türkiye de Kronik Hastalıklar 22 Milyon kişi bir veya daha fazla kronik hastalıklı! Sağlık Bakanlığı Raporu, Şubat 2006

18 TEKHARF Hipertansiyon, yaklaşık 12 milyon erişkin Yüksek kolesterol düzeyi (200 mg/dl ve üzeri), 12 milyon erişkin Koroner kalp hastası, yaklaşık 2.8 milyon erişkin, 170,000 ölüm/yıl A Onat (editör), TEKHARF, Türk Erişkinlerinde Kalp Sağlığı, Halkımıza ilişkin temel Veri üretiminden evrensel tıbba katkıya, 2005

19 Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması, ülkemizde erişkin nüfusta yaklaşık 15 milyon hipertansif birey olduğunu (prevalans %31.8), Bunların yalnız %40 ının kan basıncı yüksekliğinin farkında olduğunu, Yalnız %31 inin antihipertansif tedavi aldığını göstermiştir. Kan basıncı kontrolü, tüm hipertansiflerde %8, kan basıncı yüksekliğinin farkında olan ve tedavi alanlarda ise %20 bulunmuştur. Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması, Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Prevalans Çalışması, 2005

20 The Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP) Erişkinlerde Diabetes mellitus prevalansı, %7.2, Hipertansiyon prevalansı, %29 Obesite prevalansı, %22 Satman İ, Yılmaz T, Şengül A, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics İn Turkey, Diabetes Care 25: , 2002.

21 Diabetes Mellituslu Hastaların Direkt Tıbbi Maliyeti (Diabcost) Yıllık direk tıbbi maliyet, USD, Diabetik komplikasyonu olan hastalarda, 3 kat daha fazla, Kullanılan modele dayanarak yapılan tahminlere göre DM un ülkeye direk tıbbi maliyeti 1 ila 2.5 milyar dolar arasındadır. Akalın HE, Hayran M, Özdemir O, et al. Direct medical cost analysis in patients with Diabetes mellitus in Turkey: Diabcost, Turkish J Endoc Metabolsm, 1:9-14, 1998.

22 Hastalık Yükü Çalışması Yaş İskemik kalp hastalığı Depresyon Serebrovasküler olay Osteoarthritis Trafik kazaları Demir eksikliği anemis İşitme kaybı KOAH Şizofreni Diabetes mellitus 60 Yaş Üzeri İskemik kalp hastalığı Serebrovasküler olay KOAH Diabetes mellitus Hipertansiyon Alzheimer ve diğer demanslar Akciğer kanseri Kalp kapak hastalıkları (Inflammatory heart disease) Osteoarthritis İşitme kaybı Sağlık Bakanlığı Hıfzısıhha Mektebi ve Başkent Üniversitesi, 2004

23 Sağlık Hizmeti Sunumunda Değişen Uygulamalar Kalite iyileştirme programları Koruyucu sağlık hizmetleri Tıbbi hataları önleme (hasta güvenliği) An estimated to deaths every year Between $17 billion and $29 billion a year Hastalık yönetimi ve popülasyon yönetimi Takım ve grup çalışması (karşıtı- solo çalışma) İyi organize olmuş integre sistemler

24 A Blueprint for the Future Institute of Medicine, 2001

25 The Institute of Medicine To Err is Human: Building a Safer Health System, 2000 Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century, 2001 Priority Areas for National Action: Transforming Health Care Quality, 2003

26 Crossing the Quality Chasm Hasta bakımında altı spesifik alanda iyileştirme Daha güvenli, Daha etkili-etkin, Hasta-odaklı, Zamanında, Verimli, ve Eşit SAĞLIK HİZMETİ Institute of Medicine, 2001

27 Altı Ana Konu Koruyucu hekimlikte öncelikli alanlar Davranış bilimlerinde öncelikli alanlar Kronik hastalıklarda öncelikli alanlar Yaşamın sonu konusunda öncelikli alanlar Çocuk ve adölesanlarla ilgili öncelikli alanlar Hastane ve cerrahi bakım ile ilgili öncelikli alanlar K Adams, JM Corrigan, Editors, Priority areas for national action, Transforming health care quality, IoM, 2003

28 10 En Önemli Sorun Kanser Diabet KOAH Yüksek kolesterol HIV/AIDS Hipertansiyon İskemik kalp hastalıkları (CHD) İnme Artirit Astma Safra kesesi hastalıkları Peptik ülser Sırt/bel problemleri Alzheimer s hastalığı ve diğer demanslar Depresyon and anksiete IOM, Crossing the Quality Chasm, 2001

29 Odaklanılması Gereken Öncelikli Alanlar Sağlık hizmetinin koordinasyonu Sağlık cahilliği/sağlık okuryazarlığı Astım Kanıta-dayalı kanser taramaları- Kolorektal ve servikal kanserlere odaklı Özel sağlık hizmetine ihtiyacı olan çocuklara odaklanma Diabet-erken hastalık yönetimine odaklı Kalp yetmezliği ve KOAH Hipertansiyon-erken hastalık yönetimine odaklı Yaşlılık-düşmelerin ve bası ülserlerinin önlenmesi Aşılama-çocuklarda ve yetişkinlerde İskemik kalp hastalıkları- önleme, iyileştirme Depresyon- tarama ve tedavi Medikasyon yönetimi- tıbbi hataları önleme, antibiotik kullanımını rasyonelleştirme Hastane infeksiyonları İleri evre kanserde ağrı yönetimi Gebelik ve doğum- uygun prenatal ve intrapartum bakım Şiddetli ve sürekli mental hastalıklar İnme- erken müdahale ve rehabilitasyon Tütün bağımlılığı tedavisi Obesite K Adams, JM Corrigan, Editors, Priority areas for national action, Transforming health care quality, IoM, 2003

30 Sağlık Hizmeti Kalitesinin Durumu:2003 Her yıl Amerikalı, uygun ve standart sağlık hizmetini alamadıkları için ölmektedirler. Bunların çoğunluğu, e yakını, iyi bilinen hastalıkların, hipertansiyon, yüksek kolesterol gibi, yeterince izlenmemesi ve kontrol altına alınamaması nedeni ile ölmektedirler. Diğerleri de uygun koruyucu sağlık hizmeti almadıkları için veya yüksek riskli olmalarına rağmen iyi izlenmedikleri için ölmektedirler. National Committee for Quality Assurance, September 18, 2003

31 Yeni Kavramlar Toplam kalite yönetimi Sağlık hizmetlerinde kalite Sürekli kalite iyileştirme programları Klinik uygulama rehberleri (guidelines) Hastalık yönetimi (disease management) Sonuçların değerlendirilmesi (outcomes research)

32 Sağlık Hizmetlerinde Kalite Kalite Risk Ayarlaması Toplam Kalite Yönetimi Sonuçların Değerlendirilmesi Klinik Uygulama Rehberleri Hasta Memnuniyeti Performans Ölçümü Hekim-Hasta İlişkileri

33 Sağlık Hizmetlerinde Kalite Tanımı National Health Service, UK doğru işlemleri, doğru kişilere, doğru zamanda uygulamak ve ilk defasında doğru yapmak. doing the right things to the right people at the right time, and doing things right-first time. Moss et al. BMJ 1998

34 Sağlık Hizmetinde Kalite Tanımı Institute of Medicine, USA Günün mesleki bilgileri içinde, kişilere ve topluma verilen sağlık hizmetinde istenilen ve beklenilen sonuçlara ulaşma. The degree to which health services for individuals or populations increase the likelihood of desired health outcomes and consistent with current knowledge. Lohr KN (editor), Institute of Medicine 1990

35 Sağlık hizmetlerinde kalite yönetimi Sağlık hizmetlerini sunarken uygulanan tüm süreçlerin sürekli incelenmesi ve iyileştirilmesi için kullanılan tekniklerin ve yöntemlerin tümü. Amaç; sunulan hizmet ve ürünlerin hastaların ve yakınlarının ihtiyaç ve beklentilerini karşılaması Institute of Medicine, 1992

36 Toplam Kalite Yönetimi-Felsefe Hasta odaklı Eğer hasta olmazsa, sunulan ürünlere ve hizmetlere gerek yoktur. Ana amaç hasta mutluluğu.

37 Hasta Odaklılık-Hasta Memnuniyeti The needs of the patient come first. Mayo Clinic Care of the sick, investigation of their problems, and further education of those who serve. Clinic Cleveland

38 Kalite İyileştirme Programlarına Yaklaşım Yöntemleri Kanıta-dayalı tıp Klinik uygulama rehberleri Karar verme kolaylaştırıcı yöntemler Mesleki eğitim ve gelişim Değerlendirme ve hesap verme yöntemleri Kamuya duyuru Hasta-merkezli hizmet Hastaların karar verme mekanizması içine alınması Ortak karar verme Toplam kalite yönetimi felsefesi Kalite sistemleri

39 Kalite/Performans Sonuçları-ABD Yetişkinlerde koruyucu tıp uygulamaları- %49 Çocuklarda 5 ana aşı uygulaması- %79 Çocuklarda medikal ve dental tarama- %59 Gerekli mental sağlık hizmeti ve tedavisi- %47-59 Kronik hastalık kontrolü- HbA1c <9% - %74 Kan basıncı kontrolü <140/90 mmhg - %29 Hastaneye yatan hastalarda AMI, CHF ve pnömoni için önerilen tedavinin uygulanması - %84 (75-91) Health Affairs, September 2006

40 Kaliteli Sağlık Hizmeti: Yol Haritası ABD de sunulan sağlık hizmetinin, genel olarak, beklenilenden daha kötü olduğu görülmektedir. Her ne kadar kalite iyileştirme konusunda önemli adımlar atılmış olsa da, bugünkü ücretlendirme sistemi içerisinde bu adımların başarılı olması çok sınırlı olacaktır. Bugünkü ücretlendirme sistemi klinik kalite, hastaodaklılık ve verimlilik gibi verilen hizmetin değer ini ölçememektedir. Bu nedenle kanıta dayalı bir performans sisteminin kurulması ve ücretlendirmede esas alınması gerekmektedir. Pathways to Quality Health Care, Rewarding Provider Performance, I of Medicine, 2007

41 Performans Nedir? Belirlenmiş standart ölçümlere göre, verilen sağlık hizmetinin kıyaslanmasıdır. Klinik sonuçların beklenilen standartları ile, elde edilen kişisel (hekim) veya kurumsal veriler karşılaştırılarak değerlendirme yapılır. Çoğu performans değerlendirme programı, kurum ve hekimi hasta güvenliği, klinik etkinlik ve hasta-odaklılık ile ilgili ölçümlerle değerlendirilir. IOM in (2001) kalite öncelikleri/hedefleri: hasta güvenliği, klinik etkinlik, hasta-odaklılık, zamanında hizmet, verimlilik ve eşitlik.

42 Performans Değerlendirmesi Klinik Kalite (klinik sonuçlar) Hasta merkezlilik Verimlilik

43 Önerilen Kalite ve Performans Ölçüm Alanları Ayaktan tedavi: Klinik Kalite: Koruyucu önlemler (7), koroner kalp hastalığı (3), kalp yetmezliği (2), diabet (6), astım (2), depresyon (2), prenatal bakım (2), fazla kullanım veya yanlış kullanım ile ilgili (2) Hasta Merkezlilik: Ulaşılabilirlik, iletişim, ihtiyaca cevap alma, sağlık eğitimi, ortak karar verme, klinik hikayeyi bilme, diğer sağlık çalışanlarının iletişimi Akut bakım: Klinik Kalite: Akut koroner sendrom (7), kalp yetmezliği (3), pnömoni (6), sigara bırakma (3), cerrahi infeksiyon kontrol (3) Süreçler: Kompüterize ilaç order sistemi, yoğun bakımda uzman, kanıta-dayalı sevk Hasta Merkezlilik: Hasta-hekim iletişimi, hasta-hemşire iletişimi, sağlık çalışanlarının ilgisi, çevre temizliği ve gürültü düzeyi, ağrı kontrolü, ilaçlarla ilgili iletişim, taburcu bilgilendirmesi Pathways to Quality Health Care, Rewarding Provider Performance, I of Medicine, 2007

44 Performansa Dayalı Ücretlendirme (P4P) İnsanları mutlu etme (patient satisfaction; the production of human happiness) Daha sağlıklı kılma (health outcomes; the production of better health) Sağlık sistemi proseslerine uyum (evidence-based practice guidelines; the nature of the health-care production process) Sağlık hizmeti üretiminde kullanılan alt yapının kalitesi (the quality of the inputs used in the production of health care and structure ) Uwe E Reinhardt, Paying the providers of health care: Rewarding superior quality. International Symposium: Toward an equitable, efficient, and high quality National Health Insurance, March 18-19, 2005, Taiwan

45 Performansa Dayalı Ücretlendirme ÜCRETLENDİRME Sağlık hizmeti sunucusunun alacağı ücretin bir bölümünün performans iyileştirmeye dayandırılması PERFORMANS Sık kullanılan performans değerlendirme alanları Klinik kalite (tıbbi süreçler) Hasta ile ilgili sonuçlar (klinik) Hasta güvenliği Hasta memnuniyeti Maliyet/verimlilik IT kullanımı National Committee for Quality Health Care, 2004

46 Kalite Ölçüm Setleri Kalite indikatörleri Performans indikatörleri

47 AHRQ Kalite İndikatörleri Koruyucu sağlık hizmeti kalite indikatörleri Diabet- Kısa süreli ve uzun süreli komplikasyonlu hasta yatış hızı KOAH lı hasta yatış hızı Hipertansiyonlu hasta yatış hızı Konjestif kalp yetmezlikli hasta yatış hızı İşlem yapılmadan yatan anginalı hasta sayısı Kan şekeri kontrol altına alınamamış diabetik hasta yatış hızı Yetişkin astımlı hasta yatış hızı Diabetik hastalarda alt ekstremite ambutasyon hızı

48 AHRQ Kalite İndikatörleri Yatan Hasta Kalite İndikatörleri Volüm indikatörleri Özofagal rezeksiyon sayısı Pankreatik rezeksiyon sayısı AAA tamir sayısı CABG sayısı (hasta) PTCA sayısı Karotid endarterektomi (CEA) sayısı Mortalite indikatörleri (işlem) Özofagal rezeksiyon mortalite hızı Pankreatik rezeksiyon mortalite hızı AAA tamir mortalite hızı CABG mortalite hızı PTCA mortalite hızı CEA mortalite hızı Kraniotomi mortalite hızı Kalça protez sonrası mortalite hızı

49 AHRQ Kalite İndikatörleri Yatan Hasta Kalite İndikatörleri Mortalite İndikatörleri (hastalık) AMI mortalite hızı KKY mortalite hızı Akut inme mortalite hızı Gastrointestinal kanama mortalite hızı Kalça kırığı mortalite hızı Pnömoni mortalite hızı Kullanım (utilization) indikatörleri Sezaryan doğum hızı Sezaryan sonrası normal doğum hızı Laparoskopik kolesistektomi hızı Bilateral kardiak kateterizasyon hızı

50 AHRQ Kalite İndikatörleri Hasta Güvenliği İndikatörleri Anestezi komplikasyonları Dekübitus ülserleri Bir işlem sonrası yabancı cisim bırakılması İatrojenik pnömotoraks Hastanede gelişen bazı infeksiyonlar (seçilmiş) Transfüzyon reaksiyonu Doğum travması Obstetrik travma Postoperatif kalça kırığı Postoperatif kanama veya hematom Postoperatif fizyolojik veya metabolik bozukluklar Postoperatif solunum yetmezliği Postoperatif pulmoner emboli veya DVT Postoperatif sepsis Postoperatif yara açılması

51 The Facts at BIDMC We re putting ourselves under a microscope! Hospital-Based Infections BIDMC Comparison Preventing VAP 99% 90% CLA Blood stream inf Hand hygiene-icu 71% N/A Hand hygiene-med/surg 57% N/A Nursing Care Pressure ulcers-med. U.1.90% 0% Pressure ulcers-surg. U. 4.70% 0% Patient falls-med. U Patient falls-surg. U

52 The Facts at BIDMC We re putting ourselves under a microscope! Pneumonia Performance Summary Appropriate RX BIDMC Comparison Assesing blood oxygena. 100% 100% Performing blood cultures 87% 100% Choosing appropriate ant. 78% 94% Adiministrating timely medi- 82% 93% cation (within 4 hours) Prevention Pneumococcal vaccination 87% 94% Advice stop smoking 100% 100%

53 The Facts at BIDMC We re putting ourselves under a microscope! Heart Care: Performance Summary Appropriate RX BIDM Top 10% Ace inhibitors and ARBs 94% 100% Administering aspirin on 100% 100% arrival Administering Beta blockers 100% 100% on arrival Prevention of Post-Surgical Infections Administering timely 93% 95% medication Selecting appropriate antibiotic 76% 100%

54 Cleveland Clinic Quality Report Surgical Care Improvement Project Indicator CC National % of inpatients receiving ant 89% 82% within 1 hour of surgery Prophylactic antibiotic selection 91% 90% for surgical patients % of inpatients antibiotics dc/ed 79% 78%

55 Cleveland Clinic High Risk Treatment Volumes CC Coronary artery bypass Percutaneous coronary intervention Abdominal aortic aneurysm Esophagectomy Pancreatic resection Standard

56 Brigham and Women s Hospital (Harvard) CBAG 683 (450) Mortalite %1.6 (1.8) 30-gün mortalite %1.8 (2.1) Taburcu olurken ASA %97 İnternal mammary arter kullanımı %97 Postoperatif infeksiyon hızı %1.8 (2.1) Taburcu olurken statin %97

57 Brigham and Women s Hospital (Harvard) Kalp Yetmezliği Hastane mortalitesi %3.29 (2.97) ACEI veya ARB reçeteleme %98 Taburcu olurken eğitim %90 LVF değerlendirilmesi %100 Sigara bırakma önerisi %92

58 Brigham and Women s Hospital (Harvard) AMI Hastane mortalitesi %5.95 (5.69) ACEI veya ARB reçeteleme (LVSD) %98 Yatışda ASA %100 Taburcu olurken ASA %100 Yatışta Beta-bloker %100 Taburcu olurken Beta-bloker %99 Sigara bırakma önerisi %99

59 Goals for Future Healthcare Practice of medicine / Tıbbi uygulamalar Evidence based decisions / Kanıta dayalı karar verme Safe care / Güvenli sağlık hizmeti- tıbbi bakım Transparency / Şeffaflık Anticipate patient needs / Hasta ihtiyaçlarına odaklanma Coordination of care / Hizmetin koordinasyonu Clinicians information exchange / Klinik bilginin paylaşılması Evidence based approaches to care of common conditions / Sık görülen hastalıklarda kanıta dayalı yaklaşım Collaborative redesign of care processes / Süreçlerin koordinasyonunda işbirliği Diffusion of knowledge to providers and patients / Hasta ve sağlık çalışanlarına bilginin aktarılması Institute of Medicine, Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century, 2001 Joint Commission, Weaving the Fabric: Strategies for improving our nation s health care, 2003

60 Sağlık Hizmetlerinde Kalite Kalite Risk Ayarlaması Toplam Kalite Yönetimi Sonuçların Değerlendirilmesi Klinik Uygulama Rehberleri Hasta Memnuniyeti Performans Ölçümü Hekim-Hasta İlişkileri

61 Teşekkür ederim.

62 The Nation s Health Dollar: 2003 Highlights National Health Expenditures, 2003, de ulaşıldı.

63 Hızla yükselen maliyet Türkiye Kişi başına harcama 2004 (Dolar kuru 1,342,100TL) Kamu kesimi $ 363 SSK $ 172 Bağ-Kur $ 279 Kişi başına harcama, Emekli Sandığı Mensupları 2002 $ $ $ 772 Kişi başına harcama (genel), 2001 $ 109, (WHO) ($196, OECD, 2000) de ulaşıldı.

64 Parameters play important role in determining total costs in patients with chronic illnesses/kronik hastalıklarda toplam maliyeti etkileyen parametreler Prevalence/Prevalans Comorbidity/Birlikte görülen hastalıklar Treatment costs/tedavi maliyeti Sociodemographics/Sosyaldemografi Coverage/Geri ödeme şekli Druss et al. Health Affairs 2001;20(Nov-Dec):

65 Değişim Klasik hiyerarşik yönetim sistemlerinden vazgeçme Her türlü bürokrasiyi minimuma indirme Tek bir süreç yerine birbirine bağlı süreçleri birleştirme/sistem yaratma Yönetim katlarını azaltma Yeni bir kültür yaratma Öğrenen bir organizasyon yaratma Empowered teams anlayışı ile sorumluluk ve yetkiyi tüm organizasyona yayma

66 Sağlık Hizmetlerinde Değişmesi Gerekli Kavramlar Bugünkü durum Hekim otonomisi Kişisel performansın sistemin performansının önünde olması Hekimlerin üretiminde önemli variasyonlar Performans beklentilerinin unifrom olmayışı İş (business) gerçeklerinden ayrı olma Kişisel kararların grubun üzerinde tutulması Sporatik sistem başarısı Olması gereken Stratejik plana önemli hekim katkısı Liderlik, bağlılık ve gönül verme kavramlarının ödüllendirilmesi Hekimlerin üretiminin sürekli yüksek düzeyde olması Kalite ve sonuçların değerlendirilmesine önem verilmesi Verimliliğin ve kullanımın iyileştirilmesi Grup ve sistem başarısının öneminin vurgulanması Sürekli sistem başarısı

67 Sağlık Hizmetleri Kronik Bakım Hastalıkla Yaşama Akut Bakım İyileşme Paliatif Bakım Yaşam Sonu Sorunlarla Başetme Koruyucu Bakım Sağlıklı Kalma K Adams, JM Corrigan, Editors, Priority areas for national action, Transforming health care quality, IoM, 2003

68 Sağlık Hizmetinde Kalite Ölçümü Sonuçların değerlendirilmesi (outcomes measures) Kıyaslama (benchmarking) Kalite ölçümü (quality measurement) Kalite iyileştirme (quality improvement) P Ellwood, NEJM 1988

69 Ulusal Strateji ve Program Sağlık kurumlarının tümü tarafından izlenmesi ve kamuya rapor edilmesi gerekli temel kalite ölçüm setlerinin hazırlanması, Kalite ölçüm ve raporlama alt yapısının hazırlanması, Verilen hizmetin kalitesinin, iyileştirici programlarla desteklenmesi, Kalite ölçümü ve raporlanması konusunda araştırma ve geliştirme yapılmasını destekleyen bir ortamın hazırlanması, Kıyaslamalarda kullanılacak raporlanan kalite ölçüm bilgilerinin doğru, ayrıntılı, tekrarlanabilen bir sistem ile geliştirilmiş ve topluma açık olmasının sağlanması. Institute of Medicine. Crossing the Quality Chasm, 2001

70 Öncelikli Alanlar Sağlık Hizmetini Etkileyenler Amaç ve Hedefler Hasta ve toplum Güvenli, etkili, hasta-odaklı, zamanlı, verimli, eşit Mikro-sistem Bilgiye dayalı, hastaya uyarlanmış, koopere ve koordine Organizasyon İnsan kaynakları, enformasyon teknolojisi, finans, liderlik Çevre Finansman kaynakları, yasa ve kurallar, eğitim, akreditasyon K Adams, JM Corrigan, Editors, Priority areas for national action, Transforming health care quality, IoM, 2003, DM Berwick, 2002.

71 Başarı Faktörleri Hastaya odaklanmak Kalite iyileştirme programlarını uygulamak İnsan kaynakları İnformasyon teknolojisinin kullanımı Sonuçların ölçülmesi ve performans değerlendirmesi (outcomes) Stratejik planlama