Portal Hipertansiyon. Prof. Dr. Abdullah Sonsuz, Dr. Dilek Rahmano lu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Portal Hipertansiyon. Prof. Dr. Abdullah Sonsuz, Dr. Dilek Rahmano lu"

Transkript

1 Tıp Eğitimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Hepato-Bilier Sistem ve Pankreas Hastal klar Sempozyum Dizisi No: 28 Ocak 2002; s Sürekli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu Portal Hipertansiyon Prof. Dr. Abdullah Sonsuz, Dr. Dilek Rahmano lu PORTAL VENÖZ S STEM N N ANATOM S Karaci er hepatik arter ve portal ven yoluyla iki farkl damar sisteminden kan alan bir organd r. Portal ven, superior mezenterik ven, inferior mezenterik ven ve splenik ven'in birleflmesiyle oluflur. Bu temel vasküler yap lar n d - fl nda, sol gastrik ven ve k sa gastrik venler de portal venöz sistemle iliflkili di- er önemli damarlar olarak say labilir. Portal ven karaci ere gelen kan n %75'ini ( ml/dakika) tafl r. Portal ven kan oksijen içeri i bak m ndan nisbeten yetersiz olmas na ra men ak m miktar n n hepatik arterden fazla olmas nedeniyle karaci erin O2 gereksiniminin ço unu karfl lar. Karaci erin venöz drenaj, diyafragman n hemen alt nda vena kava inferiora kat lan hepatik venlerle sa lan r (fiekil 1). HV LGV PV SV HV: Hepatik ven VCI: Vena kava inferior PV: Portal ven SMV: Superior mezenterik ven IMV: nferior mezenterik ven VCI SMV IMV SV: Splenik ven LGV: Sol gastrik ven fiekil 1. Portal venöz sistemin anatomisi 101

2 Abdullah Sonsuz, Dilek Rahmano lu Tablo 1. Portal venöz sistemde bas nçlar Ölçüm yeri Portal ven bas nc (PVP) Splenik pulpa bas nc (SPP) FHVP (serbest hepatik ven bas nc ) WHVP (hepatik ven ucu bas nc ) HVPG (hepatik venöz bas nç gradienti) Bas nç < 10 mmhg < 15 mmhg 2 mmhg 5 mmhg 2-6 (3) mmhg PORTAL H PERTANS YONUN F ZYOPATOLOJ S Portal hipertansiyonun manometrik tan m portal ven bas nc na veya portal ven ile vena kava inferior aras ndaki bas nç fark na dayanmaktad r. Bir vasküler sistemdeki bas nç gradienti, DP=Q (Ak m) X R (Direnç) formülü ile ifade edilir. Bu nedenle portal bas nç gradientini belirleyen unsurlar portal venöz ak m ile portal venöz sistem direncidir. Direnç ise vasküler sistemin uzunlu u, yar çap ve kan n viskozite katsay s na ba l olup, R=8 µl pr 4 (L=vasküler sistemin uzunlu u, r=yar çap, µ=viskozite katsay s ) formülü ile belirlenir. Bu genel tan mlamalardan anlafl labilece i gibi portal hipertansiyon, vasküler direnç art fl, portal venöz ak m art fl veya her ikisinin kombinasyonu fleklinde geliflebilir. Portal venöz sistemde de iflik lokalizasyon ve yöntemlerle ölçülen bas nç de erleri Tablo 1 de görülmektedir. Vasküler Direnç Art fl 1. Portal/kollateral vasküler direnç 2. Hepatik vasküler direnç (Yap sal-fonksiyonel) 3. Posthepatik vasküler direnç Portal Venöz Ak m Art fl 1. Yap sal: (A-V fistüller, splenomagali) 2. Fonksiyonel: a. Periferik arteriyel vazodilatasyon ve hiperdinamik sirkülasyon b. Splanknik arteriyel vazodilatasyon c. Plazma volüm art fl Normal koflullarda vena portan n vasküler direnç üzerindeki katk s oldukça az olup fizyolojik direnç daha çok hepatik mikrosirkülasyon düzeyinde ortaya ç kmaktad r. Portal hipertansiyonda geliflmifl olan kollaterallerin, ak - ma oranla küçük çapl olmalar, uzun ve k vr ml yap lar, kollateral portal vasküler direnci art r c bir faktör olarak önem kazan r. Bunun d fl nda, baz portal hipertansiyon tiplerinde, prehepatik (portal ven trombüsü, splenik ven 102

3 Portal Hipertansiyon trombüsü) veya posthepatik (hepatik venlerin trombüsü, v.kava inferiorda trombüs veya bas ) alanda belirgin bir portal vasküler direnç art fl oluflabilir. ntrahepatik vasküler direncin oluflumunda lobül yap s ndaki bozulman n yan s ra, terminal portal ven dallar, sinüzoidler ve hepatik venüller düzeyinde, regenerasyon nodülleri, artan ba dokusu ve iltihabi infiltrasyondan kaynaklanan baz yap sal de ifliklikler de rol oynamaktad r. Bu yap sal de ifliklikler, presinüzoidal alanda portal traktüsteki ba dokusu art fl, iltihabi infiltrasyon veya granülomatöz lezyonlar; sinüzoidler düzeyinde Disse mesafesinde kollagen birikimi, sinüzoid porlar n n daralmas veya kapanmas (sinüzoidlerin kapillerizasyonu) ve hepatosit volümündeki art fl, post sinüzoidal alanda ise terminal hepatik venül çevresinde ba dokusu art fl fleklindeki lezyonlard r (Karaci er sirozunun etyolojisi ve patogenezi bölümündeki fiekli 1 e bak - n z). Sarkoidoz, schistosomiasis gibi hastal klarda daha çok presinüzoidal tutulumdan, venookluzif hastal kta ise postsinüzoidal direnç art fl sözkonusudur. Dala n portal hipertansiyon d fl bir nedenle büyümesi, splenik veya mezenterik arterio venöz fistül gibi anomalilerde portal venöz sisteme giren kan ak m belirgin bir flekilde artm fl olabilir. Ancak portal hipretansiyonun patogenezindeki portal venöz ak m art fl bunlarla s n rl de ildir. Sebebi ne olursa olsun, a r portal hipertansiyon bulgular tafl yan hastalarda portal venöz ak - m n artm fl oldu u saptanabilir. Hiperdinamik sirkülasyon olarak tan mlanan bu durum, dolafl mdaki endojen vazodilattaörler ile vazokonstriktörler aras ndaki dengenin vazodilattaör faktörler lehine de iflmifl olmas ve endojen vazokonstriktörlere karfl duyarl l n azalmas ndan kaynaklan r. Bu vazoaktif maddelerin bir k sm n n etki mekanizmas ve portal hipertansiyondaki hemodinamik de iflikliklere katk s henüz tam olarak ayd nlat lamam flt r. Vazodilatasyona neden olan maddeler aras nda en önemli rol, muhtemelen glukagon ve NO (nitrik oksit)'e aittir. PORTAL H PERTANS YONUN SINIFLANDIRILMASI Portal hipertansiyonun s n fland r lmas portal hipertansiyona neden olan vasküler direncin lokalizasyonunu dikkate almaktad r. 1. Prehepatik portal hipertansiyon Portal venöz ak m n art fl (splenik arteriovenöz fistül) Portal ven trombüsü Splenik ven trombüsü 2. ntrahepatik portal hipertansiyon Karaci er sirozu Kongenital hepatik fibroz Sarkoidoz 103

4 Abdullah Sonsuz, Dilek Rahmano lu Schistosomiasis Nodüler rejeneratif hiperplazi Venooklüzif hastal k 3. Posthepatik portal hipertansiyon Hepatik ven trombozu Vena kava inferior trombozu nferior vena kavada darl k veya bas Restriktif kardiyomyopati PORTAL H PERTANS YONDA TANI Portal hipertansiyonda tan klinik bulgular, laboratuvar incelemeleri, radyolojik bulgular, endoskopik incelemeler ve gere inde histopatolojik bulgular kapsayan bir inceleme sürecine dayanmaktad r. Hastalarda portal hipertansiyona iliflkin bulgular altta yatan karaci er hastal n n bulgular ile birlikte bulunur. Portal hipertansiyonlu bir hastada dikkati çeken klinik bulgular splenomegali, kollateral dolafl m, assit olarak s ralanabilir. Bu bulgular n d fl nda karaci er hastal n yans tan di er bulgulara rastlan lmas da olas d r. Muayene bulgular portal hipertansiyonun tipi hakk nda fazla bir bilgi vermez. Splenomegali, her üç tip portal hipertansiyonda da görülebilir ve dalak büyüklü- ü ile portal bas nç aras nda bir iliflki yoktur. A r l ve hassas bir hepatomegali, öncelikle posthepatik portal hipertansiyonu düflündürür. Asitin varl hepatik veya posthepatik tipteki bir portal hipertansiyonu akla getirmelidir, presinüzoidal portal hipertansiyon assite neden olmaz. Günlük klinik uygulamalarda portal hipertansiyon tan s için manometrik ölçümlere nadiren ihtiyaç duyulabilir. Esasen bu de erlendirmeler daha çok araflt rmalar veya tedaviye yönelik özel giriflimlerin bir gere i olarak uygulanmaktad r. E er bu tip ölçümler yap lm flsa bulunan de erlerin yorumlanmas nda portal vasküler direncin lokalizasyonu da dikkate al nmal d r (Tablo 2). Tablo 2. Çeflitli portal hipertansiyon tiplerinde portal venöz sistem bas nçlar Portal ven bas nc FHVP WHVP HVPG Prehepatik PH ntrahepatik PH Posthepatik PH N, N N N N (PP: Portal bas nç, FVHP: Hepatik ven serbest bas nc, WHVP: Hepatik ven uç bas nc, HVPG: Hepatik venöz bas nç fark ) 104

5 Portal Hipertansiyon Portal kollateral dolafl m n gösterilmesi: Kollateral dolafl m n görüntülenmesi endoskopik inceleme olana n n bulunmad dönemlerde baryumlu özofagus pasaj grafisi ile yap lmaktayd. Günümüzde endoskpik inceleme olana n n yag nlaflmas neticesinde neredeyse tümüyle terkedilmifltir. Endoskopik inceleme özofagus varislerinin gösterilmesi yan s ra bunlar n derecelendirilmesi, kanama riskini belirlemeye yarayan iflaretlerin saptanmas için de önem tafl maktad r. Splenoportografi özellikle splenik ven trombozu, portal ven trombozu gibi prehepatik nedenlerin de erlendirilmesinde yararl d r. Doppler US incelemeleri baz olgularda bu yöntemin yerine geçebilirse de özellikle portal hipertansiyona yönelik bir cerrahi giriflime aday olan hastalarda splenoportografi gere ini ortadan kald rmamaktad r. Ultrasonografi, CT veya MR daha çok portal hipertansiyona neden olan hastal kla ilgili olarak yap lan incelemeler olmakla beraber, bunlarda da kollateral dolafl ma ait bulgular saptanabilir. Portal hipertansiyonlu hastalar n laboratuvar bulgular nda t pk klinik bulgularda oldu u gibi altta yatan karaci er hastal na iliflkin laboratuvar bulgular da saptanmaktad r. Bu bulgular do rudan portal hipertansiyonun varl veya a rl na iliflkin veriler içermemektedir. Buraya kadar bildirilen konular bu seminerin ana konusu olan portal hipertansiyonun klinik sonuçlar n kavrayabilmek için zorunlu olan temel bilgileri içermektedir. Portal hipertansiyonun klinik sonuçlar flunlard r: 1. Özofagus varisleri ve varis kanamalar 2. Assit 3. Hepatik ensefalopati 4. Splenomegali ve hipersplenizmdir. Assit ve hepatik ensefalopati ba ms z birer bölüm olarak ele al naca ndan bu bölümde öncelikle özofagus varisleri ve varis kanamalar konusu ifllenecektir. ÖZOFAGUS VAR SLER ve VAR S KANAMALARI Portal hipertansiyon, yüksek bas nç alt nda sirküle etmek zorunda kalan portal ven kan n vena kava sistemine tafl yan çeflitli kollateral venlerin geliflmesine neden olur. Bu kollateraller, belirli anatomik bölgelerde önceden mevcut baz vasküler yap lar n genifllemesi veya yeni damar oluflumu fleklinde geliflmektedirler. Portal-sistemik kollaterallerin geliflti i yerler: 1. Kardiya ve fundus varisleri 2. Rektal varisler (Alt hemoroidal venler - orta ve üst hemoroidal venler aras nda) 3. Kar n içi organlar n retroperitoneal dokulara temas etti i yerler 4. Splenik ile sol renal ven aras nda 105

6 Abdullah Sonsuz, Dilek Rahmano lu 5. Umblikal ven veya paraumblikal venlerin rekanalizasyonu (Caput medusa) Özofagus varisleri genelde 1/3 distal özofagusta bulunurlar. Özofagus varisleri baz hastalarda genelde mide fundusunda görülen gastrik varislerle birlikte bulunur. Fundus varislerinin tek bafl na bulunmas ise çok daha az görülen bir durumdur ve splenik venin proksimal trombozlar n düflündürebilir. Portal hipertansiyonlu hastalarda nadir olarak, rektum, kolon, duodenum, jejunum ve ileum gibi bölgelerde de varislere rastlan labilir. Ektopik varisler olarak adland r lan bu kollaterallerden oluflan kanamalar n tan ve tedavisi daha zordur. Portal hipertansiyon, varis oluflumu d fl nda gastrointestinal mukozada baz de iflikliklere de (Portal hipertansif gastropati gibi) neden olmaktad r. Varis Kanamalar n n Tan s Varis kanamalar, hematemez, melena veya hematochezia fleklinde görülebilir. Bununla birlikte portal hipertansiyonlu hastalarda görülen tüm gastrointestinal kanamalar varislere ba l de ildir. Endoskopik tan olanaklar n n geliflmifl oldu u merkezlerde bu kanamalar n %10-20 sinin peptik ülser, erozif gastrit, Mallory-Weiss sendromu ve portal hipertansif gastropati gibi nedenlere ba l oldu u görülmektedir. Varis kanamalar n n kesin tan s ancak acil endoskopik inceleme ile konulabilir. Bu olana n bulunmad koflullarda kanamalar olas bir varis kanamas kabul edilmeli, ve varis kanamalar gibi takip ve tedavi edilmelidir Özofagus varisleri HVPG'nin mmhg y aflt hastalarda geliflmeye bafllar. Kanama için 12 mmhg gibi bir risk efli inden bahsedilmekteyse de bu olgular n büyük k sm nda ölçülen bas nç gradienti eflik de erin oldukça üstündedir. Buna ra men böyle bir eflik de erin afl lm fl olmas mutlaka varis kanamas oluflaca anlam na da gelmemektedir ve kanama riskinin ortaya ç kmas nda efllik eden di er baz faktörlerin de rolü bulunmaktad r. Varis kanamas na etkili faktörler: Kollaterallerin anatomik özelli i, varislerin büyüklü ü Portal bas nç ve varis içi bas nc n yüksekli i Varis duvar gerilimi Varis yüzeyinin özellikleri Karaci er hastal n n a rl Klinik uygulamalarda hastalar n risk de erlendirilmesi, uygulanan profi- 106

7 Portal Hipertansiyon laksi yöntemlerinin etkinli inin saptanmas ve neticede profilaksi yöntemlerinin seçiminde yaralanabilece imiz baz indeksler gelifltirilmifltir. Bu indekslerden "Beppu" skorunda yaln zca varislerin endoskopik görünümleri dikkate al nm fl, daha basit, fakat kullan fll bir yöntem olan NIEC (North Italien Endoscopic Club) skorunda ise endoskopik kriterlerden ba ms z birer risk faktörü oldu u gösterilen varis büyüklü ü ve varis yüzeyinin görünümü ve karaci er hastal n n a rl ndan yararlan lm flt r. Özofagus Varis Kanamalar nda Tedavi Varis kanamalar n n tedavisi öncelikle bu hastalar n izlenmesindeki baz genel prensipleri bilmeyi gerektirir. Varis kanas düflünülen bir hastaya yaklafl m m z afla daki flemada özetlenmifltir (fiekil 2). Portal hipertansiyonlu hastada üst G S kanamas Acil endoskopik inceleme Acil endoskopik inceleme olana yok Varis d fl kanama Varis kanamas Muhtemel varis kanamas Endoskopik tedavi yöntemleri Medikal tedavi Balon tamponad Cerrahi giriflim fiekil 1. Özofagus varis kanamalar nda tedavi flemas 107

8 Abdullah Sonsuz, Dilek Rahmano lu Farmakolojik Tedavi Önceki y llarda kullan lan vazopressin infüzyonu varis yan etkilerinin s kl ve alternatif ilaçlar n ortaya ç kmas nedeniyle neredeyse tamamen terkedilmifltir. Bu alternatif ilaçlar n bulunmad dönemde vazopressin tek bafl na veya vazopressin + nitrogliserin kombinasyonu fleklinde kullan lmaktayd. Günümüzde farmakolojik tedavi alan nda geçerlili ini koruyan ilaçlar glipressin, somatostatin veya somatostatin analoglar (octreotid) olarak say labilir. Glypressin, vazopressinin uzun ömürlü bir sentetik analo udur. Sürekli infüzyonu gerekmez, 2 mg (iv) bolüsü takiben, her dört saate bir 1-2 mg (iv) uygulan r. Sistemik yan etkileri daha azd r. Tedavi süresi 5 güne kadar uzat - labilir. Bununla birlikte saat içerisinde kanama kontrolü sa lanamam flsa di er tedavi alternatifleri de düflünülmelidir. Somatostatin varis kanamalar ndaki etkisi, vazodilatasyon yap c bir grup gastrointestinal peptidin (glukagon, VIP, substans-p) sekresyonunu inhibe etmesine dayanmaktad r. Bu inhibisyon sonucunda, selektif splanknik arteriyel vazokonstriksiyon oluflturarak portal kan ak m n azalt r. Uygulama flekli bafllang çta 250 mikrogram (iv) verilip idame dozu olarak saatte 250 mikrogram olacak flekilde sürekli infüzyon ile devam etmektir. Octreotide, somatostatinin sentetik bir analogudur mg iv bolus, bunu takiben mg / saat dozunda sürekli infüzyon fleklinde verilebilir. Daha uzun etkili oldu undan aral kl olarak uygulanmas da mümkündür. Balon Tamponad Varis kanamalar n n durudurulmas nda etkili bir yöntemdir. Deneyimli bir kifli taraf ndan usulüne uygun olarak olarak tatbik edildi inde baflar oran %90 kadard r. Özofagus mukozas nda erezyonlara ve pulmoner aspirasyona sebep olmas, hava yollar n t kayabilmesi, ve hastay ileri derecede rahats z edici olmas gibi sak ncalar vard r. Varis kanamalar nda kullan lan farkl balon tipleri bulunmaktad r. Bunlardan en iyi bilineni, Sengstaken-Blakemore balonudur. Bu balon nazogastrik sonda gibi tatbik edilir. Sonda ucunun mideye girdi inden emin olduktan sonra mide balonu 100 ml hava ile fliflirilip haifçe geriye çekilerek kardiyaya temas etmesi sa lan r ve içerisindeki hava ml olacak flekilde ayarlan r. Sonda gergin halde tutulurken özofagus balonu ml hava ile fliflirilir (fiekil 3). Balonlar su ile fliflirilmemelidir. Bu uygulama varsiler üzerinde yeterince bas oluflturmaz ve balonlar n delinmesi durumunda sorunlar yaratabilir. Kanama durdu unda önce özofagus balonu indirilmelidir (24 saatten uzun süre tutulmamas tavsiye olunur), daha sonra mide balonu da söndürülür. Havas tamamen boflalt lan balon bir süre daha midede b rak lmal d r. Böylelikle yeniden bafllayabilecek bir kanama erkenden fark edilir ve balonlar n yeniden fli- 108

9 Portal Hipertansiyon flirilmesi ile kontrol alt na al nabilir. Balon hastadan tamamen ç kar laca zaman havas n n iyice boflalt lm fl oldu u kontrol edilmelidir. fiekil 3. Sengstaken-Blakemore balonunun uygulan fl Endoskopik Tedavi Endoskopik giriflimler varis kanamalar nda ilk olarak baflvurulabilecek yöntemlerden birisidir. Burada baflvuruabilecek uygulamalar skleroterapi veya band ligasyonu olabilir. Ancak kanamal bir hastada band ligasyonunun uygulanmas elektif koflullara göre çok daha güçtür. Buna karfl l k skleroterapiye göre bir üstünlü ü de gösterilememifltir. Endoskopik skleroterpi varis içi veya varis kenar na uygulanabilir. Skleroterapi için en s k kullan lan madde polidocanoldür. Acil Cerrahi Giriflimler Shunt d fl giriflimler (özofageal transseksiyon, devaskülarizasyon, Suguira operasyonu) acil shunt operasyonlar uygulanabilir. Kanamal hastalarda güç ve altta yatan a r karaci er hastal nedeniyle riskli operasyonlard r. Olanak bulunan merkezlerde cerrahi giriflimden önce TIPS (transjugular intrahepatik portal sistemik shunt) uygulamas n n denenmesi yararl olabilir. Özofagus Varis Kanamalar n n Profilaksisi Varis kanamalar na yönelik profilaksi ikiye ayr labilir. Bunlardan birincisi henüz varis kanamas oluflmam fl portal hipertansiyonlu hastalarda olas bir 109

10 Abdullah Sonsuz, Dilek Rahmano lu kanaman n önlenmesi için uygulanan "primer profilaksi" di eri ise varis kanamas geçirmifl hastalarda yeni kanamalar n önlenmesi için uygulanan "sekonder profilaksi"dir. Primer profilakside bu gün için önerdi imiz uygulama beta bloker kullan m d r. Bu amaçla propranolol tercih edilmektedir. lac n dozu, hastan n istirahatteki kalp h z n %20 oran nda azaltacak flekilde ayarlan r. Bu maksatla 2 x 20 mg ile bafllay p istenilen cevap al n ncaya kadar doz art r l r. Bu hastalarda skleroterapi ve band ligasyonu gibi yöntemler ancak özel klinik araflt rmalar n kapsam nda uygulanabilir. Bu tür giriflimlerin genellefltirilmesi do ru de ildir. Sekonder profilaksi kanama geçiren bir hastada yeni kanamalar n önlenmesidir. Hemen tüm çal flmalar göstermektedir ki varis kanamas geçiren hastalarda bu kanaman n tekrarlama olas l oldukça yüksektir. Kanama riski ilk 4 haftada, özellikle de bunun ilk bir haftas nda en yüksektir. lk 4 hafta içerisinde oluflan kanamalar erken, daha sonra görülenler ise geç kanama olarak adland r lmaktad r. Çeflitli serilerde erken kanama oranlar %25-%55, geç kanama oranlar ise %45-%75/y l aras nda de iflmektedir. Bu hastalardaki profilaksi seçenekleri; beta bloker, skleroterapi, band ligasyonu, TIPS, cerrahi giriflimler olarak s ralanabilir. Uygulamadaki endoskopik giriflim veya medikal profilaksi seçeneklerinin birbirlerine göre üstünlükleri konusundaki görüfller çeliflkilidir. Karar mevcut imkanlar ve kiflisel deneyim temelinde verilmelidir. KAYNAKLAR 1. Boyer TD: Portal Hypertension and Bleeding Oesophagial Varices. Zakim D, Boyer TD (ed): Hepatology, Philadelphia, W.B Saunders Comp, , Bosch J, Groszmann RJ: Portal Hypertension, Pathophysiology and treatment. Oxford, Blackwell Scientific Publications, Macmathuna P, Westaby D,Wiliams R: Portal Hypertension: Pathophysiology, Diagnosis and Teratment. Millward-Sadler G.H, Wright R, Arthur MJP (ed): Liver anad Biliary Disease, London, W.B Saunders Comp, , Pagliaro L, D'Amico G, Luca A: Portal hypertension: diagnosis and treatment. J Hepatol 23:(Supl- 1): 36-44, Bosch J, Navasa M, Garcia-Pagan J.C, et al: Portal hypertension. Med Clin North Am 73:(4), , Genecin P, Groszman RJ: Portal Hypertension. Schiff L, Schiff E (ed): Disease of the Liver, Philadelphia, J.B Lipincott Comp , Buroughs A.K, Jenkins S.A (ed): Management strategies in bleeding oesophagial varices. Drugs 44:2 (supl), 1-72, Sonsuz A: Portal Hipertansiyon. Hepatoloji, Cerrahpafla T p Fakültesi Yay nlar. 9. Ökten A: Portal Hipertansiyon. Gastroenterohepatoloji, Nobel T p Kitabevi, 2001;

Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı

Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı Portal Hipertansiyon Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı 2006-2007 GİS Dalak Portal Ven Karaciğer Hepatik Ven Hepatik Arter Portal Hipertansiyonun Tanımı Portal hipertansiyon:

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA PORTAL HİPERTANSİYON

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA PORTAL HİPERTANSİYON ÇOCUKLUK ÇAĞINDA PORTAL HİPERTANSİYON Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi 2007 Normal portal ven basıncı : 7 mm Hg

Detaylı

Portal Hipertansiyonda Doppler USG. Dr.S.Süreyya Özbek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi

Portal Hipertansiyonda Doppler USG. Dr.S.Süreyya Özbek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Portal Hipertansiyonda Doppler USG Dr.S.Süreyya Özbek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrenim Hedefleri Portal hipertansiyon Portal Doppler tekniği Gri-skala komponent İntrahepatik Doppler analiz Ekstrahepatik

Detaylı

Gastrointestinal Sistem Kanamaları. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012

Gastrointestinal Sistem Kanamaları. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Gastrointestinal Sistem Kanamaları Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Etyoloji Klinik Üst GIS kanamaları Alt GIS kanamaları Tanı Tedavi Tanım Treitz

Detaylı

Özofagus varislerinde endoskopik tedavi. Dr. Ömer Topalak D.E.Ü.T.F Gastroenteroloji Kliniği İzmir

Özofagus varislerinde endoskopik tedavi. Dr. Ömer Topalak D.E.Ü.T.F Gastroenteroloji Kliniği İzmir Özofagus varislerinde endoskopik tedavi Dr. Ömer Topalak D.E.Ü.T.F Gastroenteroloji Kliniği İzmir SİROZ direnç SINUSOID SİNUZOİD VARİS portal basınç Splanknik vazodilatasyon Akım Mezenterik damarlar SPLENO-

Detaylı

1. Tanım. 2. Sınıflandırma. 3. Genel bilgiler. 4. Patogenez. 5. Kollateral dolaşım (varisler) 6. Doğal seyir ve Prognoz. 7. Tanı. 8.

1. Tanım. 2. Sınıflandırma. 3. Genel bilgiler. 4. Patogenez. 5. Kollateral dolaşım (varisler) 6. Doğal seyir ve Prognoz. 7. Tanı. 8. PORTAL HİPERTANSİYON Ömer ŞENTÜRK Tanım Portal ven sist. basınç 5-10 mmhg (~ 7 mmhg) 12 mmhg veya 150 mm su düzeyini aşarsa = Portal Hipert. Portal ven = Splenik ve mezenterik venler İnsanlarda portal

Detaylı

Lütfen cep telefonlarınızı kapatınız

Lütfen cep telefonlarınızı kapatınız Lütfen cep telefonlarınızı kapatınız PORTAL HİPERTANSİYON PROF.DR.ENVER DOLAR GASTROENTEROLOJİ BİLİM DALI ANATOMİ Portal sistem sindirim kanalının abdominal kısmı, dalak pankreas ve safra kesesinin kanını

Detaylı

Hipertansiyon tan m ve s n flamas

Hipertansiyon tan m ve s n flamas .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri KARD YOLOJ GÜNDEM Sempozyum Dizisi No: 64 Nisan 2008; s. 67-73 Arteryel Hipertansiyon Tedavisi Prof. Dr. Serap Erdine Dünya Sa l k Örgütü

Detaylı

PORTAL HİPERTANSİYON Yrd.Doç.Dr.Murat KAPAN Dicle Üniversitesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı

PORTAL HİPERTANSİYON Yrd.Doç.Dr.Murat KAPAN Dicle Üniversitesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı PORTAL HİPERTANSİYON Yrd.Doç.Dr.Murat KAPAN Dicle Üniversitesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı İki kapiller ağ arasında kalan dolaşım bölümüne PORTAL SİSTEM denilmektedir. Karaciğer portal sistemi sindirim

Detaylı

AKUT ÜST GASTRO NTEST NAL KANAMA

AKUT ÜST GASTRO NTEST NAL KANAMA .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Acil Hekimlik Sempozyumu 16-17 Ekim 1997, stanbul, s. 233-245 AKUT ÜST GASTRO NTEST NAL KANAMA Prof. Dr. Hülya Uzunismail Akut üst gastrointestinal

Detaylı

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür.

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür. SİROZ Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür. İlerleyici ilerleyici karaciğer hastalıkları sonuçta siroz ile sonuçlanan progresif fibrozise neden olur. Safra kanalikülü

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

PORTAL HİPERTANSİYON YRD.DOÇ.DR.MURAT KAPAN

PORTAL HİPERTANSİYON YRD.DOÇ.DR.MURAT KAPAN PORTAL HİPERTANSİYON YRD.DOÇ.DR.MURAT KAPAN İki kapiller ağ arasında kalan dolaşım bölümüne PORTAL SİSTEM denilmektedir. Karaciğer portal sistemi; sindirim sistemi ve dalağın venöz kapiller ağı ile başlar,

Detaylı

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma) .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil

Detaylı

Portal Hipertansiyon Kanamaları ve Tedavisi

Portal Hipertansiyon Kanamaları ve Tedavisi Portal Hipertansiyon Kanamaları ve Tedavisi Dr. Kubilay Çınar Ankara Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Gastroenteroloji BD Türkiye-Azerbaycan Ortak Hepatoloji Kursu/İstanbul stanbul 2015 Neler yapılabilir??

Detaylı

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON 1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

Varislerin Yönetimi: Endoskopinin Yeri. Ömer ŞENTÜRK

Varislerin Yönetimi: Endoskopinin Yeri. Ömer ŞENTÜRK Varislerin Yönetimi: Endoskopinin Yeri Ömer ŞENTÜRK Portal Hipertansiyon ve Varis PH un ¾ ünün nedeni kc sirozu Kc sirozlu hastaların %50 sinde varis var Varis tanısı konduktan sonra 2 yıl içerisinde %30

Detaylı

Gastrointestinal Kanamalar. Doç. Dr. Mehtap Bulut UÜTF Acil Tıp AD Bursa

Gastrointestinal Kanamalar. Doç. Dr. Mehtap Bulut UÜTF Acil Tıp AD Bursa Gastrointestinal Kanamalar Doç. Dr. Mehtap Bulut UÜTF Acil Tıp AD Bursa Giriş Gastrointestinal sistem (GİS) kanamaları acil servislere en sık başvuru nedenlerinden biridir. Mortalite oranı %10 Üst GİS

Detaylı

PORTAL H PERTANS YON

PORTAL H PERTANS YON PORTAL H PERTANS YON -253- Tan m ve fizyopatoloji Prof. Dr. Tülay Erkan Tan m Portal hipertansiyon (PH), portal vendeki bas nc n patolojik düzeyde artmas olarak tan mlanmaktad r. Normal koflullarda portal

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI I T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI SİYANOAKRİLAT UYGULANAN GASTRİK VARİSLİ HASTALARDA ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİ İLE TEDAVİ ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

Portal Hipertansiyon ve Varis. Varislerde Endoskopik Tedaviler. Varis kanaması. Varis kanaması. Kronik Karaciğer Hastalığının Doğal Seyri

Portal Hipertansiyon ve Varis. Varislerde Endoskopik Tedaviler. Varis kanaması. Varis kanaması. Kronik Karaciğer Hastalığının Doğal Seyri Varis duvarındaki gerilim Portal Hipertansiyon ve Varis Varislerde Endoskopik Tedaviler Ömer ŞENTÜRK Portal hipertansiyonun %9 nedeni kc sirozu Karaciğer sirozlu hastaların %5 sinde varis var Karaciğer

Detaylı

Portal Hipertansiyonun Cerrahi Tedavisi

Portal Hipertansiyonun Cerrahi Tedavisi .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Hepato-Bilier Sistem ve Pankreas Hastal klar Sempozyum Dizisi No: 28 Ocak 2002; s. 121-127 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa

Detaylı

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem

Detaylı

YAfiLIDA H PERTANS YON VE TEDAV S

YAfiLIDA H PERTANS YON VE TEDAV S .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Geriatrik Hasta ve Sorunlar Sempozyumu 12-13 Kas m 1998, stanbul, s. 15-19 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Detaylı

Hepatorenal Sendrom. Yrd.Doç.Dr.Mücahit Avcil

Hepatorenal Sendrom. Yrd.Doç.Dr.Mücahit Avcil Hepatorenal Sendrom Yrd.Doç.Dr.Mücahit Avcil 1 Bir hastalığı tedavi etmenin tek yolu onu anlamaktır. 2 TİP1-TIP2 Ölümcül Siroz komplik. fizyopatoloji KC? Genel bilgiler Splanknik alanda arteriyel vazodilatasyona

Detaylı

standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika

standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika Standartlar ve Sertifikalar.1. Genel Önceki bölümlerde paslanmaz çeliklere ait pek çok özellikler, standartlar ve karfl l klar hakk nda baz bilgiler verilmiflti.

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

BALIK YAĞI MI BALIK MI? BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda

Detaylı

PORTAL VEN TROMBOZU. II. Hepatoloji Okulu. Dr. Erol Avşar

PORTAL VEN TROMBOZU. II. Hepatoloji Okulu. Dr. Erol Avşar PORTAL VEN TROMBOZU II. Hepatoloji Okulu Dr. Erol Avşar SORU PVT lu hastalarda akut veya kronik olguyu ayırt eden kavernöz transformasyon oluşumu genelde kaç haftada tamamlanır? a) 2 hafta b) 5 hafta c)

Detaylı

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm) 3. KANAL KONSTRÜKS YONU Türk Standart ve fiartnamelerinde kanal konstrüksiyonu üzerinde fazla durulmam flt r. Bay nd rl k Bakanl fiartnamesine göre, bas nç s - n fland rmas na ve takviye durumuna bak lmaks

Detaylı

Ödem, hiperemi, konjesyon. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

Ödem, hiperemi, konjesyon. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Ödem, hiperemi, konjesyon Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 1 Hemodinamik bozukluklar Ödem Hiperemi / konjesyon Kanama (hemoraji) Trombüs / emboli İnfarktüs Şok 2 Hemodinamik bozukluklar Ödem 3 Ödem Tanım: İnterstisyel

Detaylı

CO RAFYA AKARSULAR. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir.

CO RAFYA AKARSULAR. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir. CO RAFYA AKARSULAR ÖRNEK 1 : Afla daki haritada bir yöredeki akarsular gösterilmifltir. K ÖRNEK 2 : Bir nehrin deltas ndan, on y ll k bir biriktirme kesiti al narak incelenmifltir. Bu inceleme sonucunda

Detaylı

Selülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze. www.ortadoguas.com

Selülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze. www.ortadoguas.com Be Selülit ile mücadelede son nokta Cellulaze www.ortadoguas.com Cellulite Laser Workstation Sadece tek bir uygulamadan sonra etkinli i kan tlanm fl, baflar l sonuçlar Cellulaze minimal invaziv bir selülit

Detaylı

Endokrin Testler Cep K lavuzu

Endokrin Testler Cep K lavuzu Deomed Medikal Yay nc l k Endokrin Testler Cep K lavuzu Prof. Dr. fiazi mamo lu Prof. Dr. Canan Özyard mc Ersoy Uzm. Dr. Sinem K y c Uzm. Dr. Metin Güçlü Uzm. Dr. Özen Öz Gül Uzm. Dr. Soner Cander Uzm.

Detaylı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI SOMATOSTATİN EUMEDICA 250 µg i.v. İnfüzyon için Liyofilize Toz içeren Flakon Damardan uygulanır. Etkin madde: Her flakonda etkin madde olarak, 250 µg somatostatine eşdeğer miktarda hidratlanmış

Detaylı

ÇOCUKLARDA PORTAL HİPERTANSİYONUN NEDENLERİ, UZUN DÖNEM İZLEMİ, TEDAVİSİ VE KOMPLİKASYONLARI UZMANLIK TEZİ DR. EMİNE NUR SUNAR YAYLA TEZ DANIŞMANI

ÇOCUKLARDA PORTAL HİPERTANSİYONUN NEDENLERİ, UZUN DÖNEM İZLEMİ, TEDAVİSİ VE KOMPLİKASYONLARI UZMANLIK TEZİ DR. EMİNE NUR SUNAR YAYLA TEZ DANIŞMANI GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ÇOCUKLARDA PORTAL HİPERTANSİYONUN NEDENLERİ, UZUN DÖNEM İZLEMİ, TEDAVİSİ VE KOMPLİKASYONLARI UZMANLIK TEZİ DR. EMİNE NUR SUNAR

Detaylı

Karaci er Sirozunun Etyolojisi ve Patogenezi

Karaci er Sirozunun Etyolojisi ve Patogenezi .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Hepato-Bilier Sistem ve Pankreas Hastal klar Sempozyum Dizisi No: 28 Ocak 2002; s. 87-91 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

Özofagus Varis Kanaması. Dr. Yusuf Yazgan

Özofagus Varis Kanaması. Dr. Yusuf Yazgan Özofagus Varis Kanaması Dr. Yusuf Yazgan Özofagus Varis Kanaması Siroz ve portal hipertansiyon evreleri Portal hipertansiyon tanısı Portal hipertansiyonda tarama Portal hipertansiyon patofizyolojisi Portal

Detaylı

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Renovasküler Hipertansiyonda Doppler US

Renovasküler Hipertansiyonda Doppler US Renovasküler Hipertansiyonda Doppler US Dr. Süha Süreyya Özbek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı İzmir Öğrenim Hedefleri Renovasküler Hastalık Doppler teknik, püf noktası ve tuzaklar

Detaylı

TANIM Orofarinks ile anüs arasından kaynaklanan kanamalar. Gastrointestinal kanamalar tek başına bir hastalık değil, kanamaya neden olan hastalığın semptomudur. ÜST GĐS: Farinks, Özofagus, Mide, Duodenum

Detaylı

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? HAKEMS Z YAZILAR MAL PART T ME ÇALIfiMALARDA DENEME SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? I. Girifl: Erol GÜNER * Sürekli bir ifl sözleflmesi ile ifle giren iflçi, ifli, iflvereni ve iflyerindeki iflçileri tan

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel)

N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel) N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel) Laminasyon tekni i ile kaplanm fl 1 cm lik özel süngerli kumafltan yap lan dizli in sa ve sol yanlar nda 1'er adet arkada ise 3 adet cep içine yerlefltirilmifl sert

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

SOSYAL GÜVENL K S STEM NDE S GORTALILARIN YAfiLILIK AYLI ININ HESAPLANMASININ USUL VE ESASLARI

SOSYAL GÜVENL K S STEM NDE S GORTALILARIN YAfiLILIK AYLI ININ HESAPLANMASININ USUL VE ESASLARI SOSYAL GÜVENL K S STEM NDE S GORTALILARIN YAfiLILIK AYLI ININ HESAPLANMASININ USUL VE ESASLARI Yunus YELMEN* I-G R fi 5510 say l Kanuna göre sigortal lar n yafll l k ayl na hak kazan p kazanmad klar yafl

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

ELEKTRON K DEVRE ELEMANLARI

ELEKTRON K DEVRE ELEMANLARI LKTRO K DVR LMALARI MODL SORU 1 DK SORULARI ÇÖZÜMLR MODL SORU 2 DK SORULARI ÇÖZÜMLR 1. Diyot kare dalgan n negatif parças n geçirmeyece inden ç k fl gerilimi; 1. fiekildeki K transistörü ; L transistörü

Detaylı

Pnömokokal hastal klar

Pnömokokal hastal klar Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar

Detaylı

.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 56 Nisan 2007; s. 115-119. Prof. Dr.

.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 56 Nisan 2007; s. 115-119. Prof. Dr. .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri KRON K VENÖZ YETERS ZL K Sempozyum Dizisi No: 56 Nisan 2007; s. 115-119 Telenjiektazi ve Retiküler Ven Tedavisi; Skleroterapi, Transkutan

Detaylı

BAfiA RILI HASTANIN DE ERLEND R LMES

BAfiA RILI HASTANIN DE ERLEND R LMES .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Bafl A r lar - Bafl Dönmeleri Sempozyumu 10-11 Aral k 1998, stanbul, s. 15-20 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

TIBBİ ULTRASONOGRAFİ DERNEĞİ ÜST ABDOMEN ULTRASONOGRAFİ İNCELEMESİ UYGULAMA KILAVUZU

TIBBİ ULTRASONOGRAFİ DERNEĞİ ÜST ABDOMEN ULTRASONOGRAFİ İNCELEMESİ UYGULAMA KILAVUZU TIBBİ ULTRASONOGRAFİ DERNEĞİ ÜST ABDOMEN ULTRASONOGRAFİ İNCELEMESİ UYGULAMA KILAVUZU Düzenlenme Tarihi: Aralık 2006 ÖNSÖZ Bu kılavuz, hastalar için en uygun yaklaşımı sağlamaya çalışan ultrasonografi uygulayıcıları

Detaylı

Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı

Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı Plasebo? H 2 RA? PPİ? H.pilori eradikasyonu? Endoskopik tedavi? Prof.Dr. Ömer ŞENTÜRK 1 2 Her 100 000 yatıştan 10-50 üst gis kanama En sık neden p.ülser Mortalite

Detaylı

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri

Detaylı

Çocukluk Çağında Portal Hipertansiyon: İki Merkez Deneyimi ve Literatür İncelemesi

Çocukluk Çağında Portal Hipertansiyon: İki Merkez Deneyimi ve Literatür İncelemesi Güncel Pediatri The Journal of Current Pediatrics ÖZGÜN ARAŞTIRMA ORIGINAL ARTICLE Çocukluk Çağında Portal Hipertansiyon: İki Merkez Deneyimi ve Literatür İncelemesi Portal Hypertension in Childhood: Two

Detaylı

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Portal ven trombozu. Dr İbrahim Hatemi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi. Gastroenteroloji Bilimdalı

Portal ven trombozu. Dr İbrahim Hatemi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi. Gastroenteroloji Bilimdalı Portal ven trombozu Dr İbrahim Hatemi İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilimdalı Portal Ven Trombozu Ekstrahepatik Sıklık %1-2 Akut PVT Kronik PVT Sirotik hastada PVT Rajani

Detaylı

4. Sistem dengede oldu una. hareketli piston. P o. esnek CEVAP E. balon ESEN YAYINLARI P X. 6atm 5L. .g 200 = 8 (20 + V D. Buna göre; 25 = 20 + V D

4. Sistem dengede oldu una. hareketli piston. P o. esnek CEVAP E. balon ESEN YAYINLARI P X. 6atm 5L. .g 200 = 8 (20 + V D. Buna göre; 25 = 20 + V D AZ BASINCI ES - 1 1. Balona etki eden toplam bas nç; aç k ava bas nc - na, yüksekli ine ve un a rl na ba l - d r. Bu büyüklükler kald rma kuvvetini etkiledi inden, gerilme kuvvetini de etkiler. areketli

Detaylı

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi

Detaylı

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı

Bulunduğu Kaynaştırma

Bulunduğu Kaynaştırma İşitme Engelli Öğrencilerin Bulunduğu Kaynaştırma Ortamlarında Fiziksel Düzenlemeler Araş. Gör. Duygu BÜYÜKKÖSE Araş. Gör. Hüseyin KOÇ Doç. Dr. Hasan GÜRGÜR ÖZEK 2015, Anadolu Üniversitesi Giriş İşitme

Detaylı

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES Ahmet AKIN / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 387 388 Genel Oturum III - Meslek Mensuplar Aç s ndan Türkiye Denetim Standartlar n

Detaylı

Behçet Hastalığı Son II Yıl Damar Tutulumu ve Tedavisi

Behçet Hastalığı Son II Yıl Damar Tutulumu ve Tedavisi Behçet Hastalığı Son II Yıl Damar Tutulumu ve Tedavisi Dr. Kenan Aksu Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çıkar Çatışması Çıkar Çatışması Yoktur. Vasküler tutuluş (% 25-62) Venöz lezyonlar arteriyel lezyonlardan

Detaylı

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla

Detaylı

GEOMETR 7 ÜN TE III S L ND R

GEOMETR 7 ÜN TE III S L ND R ÜN TE III S L ND R 1. S L ND R K YÜZEY VE TANIMLAR 2. S L ND R a. Tan m b. Silindirin Özelikleri 3. DA RESEL S L ND R N ALANI a. Dik Dairesel Silindirin Alan I. Dik Dairesel Silindirin Yanal Alan II. Dik

Detaylı

Kanserde Erken Tan. Prof.Dr. Adnan Ayd ner. Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can

Kanserde Erken Tan. Prof.Dr. Adnan Ayd ner. Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can Kanserde Erken Tan Prof.Dr. Adnan Ayd ner Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can KANSERDE ERKEN TANI Ço u insan kanseri düflünmek bile istemez. Ancak unutmay n ki, kanser ne kadar erken saptan rsa onu yenme flans n

Detaylı

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ Kronik Pankreatit Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ Tanım Pankreasın endokrin ve ekzokrin yapılarının hasarı, fibröz doku gelişimi ile karakterize inflamatuvar bir olay Olay histolojik

Detaylı

VARİS KANAMALARI. Doç.Dr.Fatih Güzelbulut Haydarpaşa Numune EAH Gastroenteroloji Kliniği 28 Nisan 2016

VARİS KANAMALARI. Doç.Dr.Fatih Güzelbulut Haydarpaşa Numune EAH Gastroenteroloji Kliniği 28 Nisan 2016 VARİS KANAMALARI Doç.Dr.Fatih Güzelbulut Haydarpaşa Numune EAH Gastroenteroloji Kliniği 28 Nisan 2016 Treitz ligamentinin proksimalinden kaynaklanan kanamalar, üst gastrointestinal kanama olarak tanımlanmaktadır.

Detaylı

Tedavi. Tedavi hedefleri;

Tedavi. Tedavi hedefleri; Doç. Dr. Onur POLAT Tedavi DVT tanısı konduktan sonra doğal gidişine bırakılırsa, ölümcül komplikasyonu olan PE ve uzun dönemde sakatlık oranı son derece yüksek olan posttromboflebitik sendrom ve Pulmoner

Detaylı

Gastrointestinal Sistem Kanamalar nda T bbi Tedavi

Gastrointestinal Sistem Kanamalar nda T bbi Tedavi Tıp Eğitimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Gastrointestinal Sistem Hastal klar Sempozyumu 11-12 Ocak 2001, stanbul, s. 301-308 Sürekli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Detaylı

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU 2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına

Detaylı

AORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

AORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 AORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Ani ölümün önemli bir nedenidir Sıklığı yaşla birlikte artar 50 yaş altında nadir rastlanır E>K Aile

Detaylı

TRAKEOSTOMİ KANÜLLERİ

TRAKEOSTOMİ KANÜLLERİ TRAKEOSTOMİ KANÜLLERİ Doç Dr Zühal Karakurt, Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Trakeostomi kanülünün yapısı Trakeostomi kanülü distal ve proksimal bölüm ile beraber

Detaylı

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar. Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,

Detaylı

ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU. Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET

ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU. Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET Gebeliğin doğru tarihlendirilmesi sonuçları iyileştirmek açısından oldukça önemlidir ve ayrıca halk sağlığı ve araştırmalar

Detaylı

Hepinizin bildi i gibi bilgi ça olarak adland r lan günümüzde bilim ve teknoloji alan nda

Hepinizin bildi i gibi bilgi ça olarak adland r lan günümüzde bilim ve teknoloji alan nda Say n Meslektafllar m z, Hepinizin bildi i gibi bilgi ça olarak adland r lan günümüzde bilim ve teknoloji alan nda bafl döndürücü flekilde h zl ilerlemeler olmaktad r. Bu geliflmelerin en fazla oldu u

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ

Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Temel Kaynak 5 Yaflam m zdaki Elektrik BAS T ELEKTR K DEVRES Devrede Ampullerin n Nas l De ifltirebiliriz? Basit bir elektrik devresinde pil ampul anahtar ba lant

Detaylı

KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA. Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji

KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA. Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji Doğumsal kalp hastalığının sıklığı % 0.9 Ciddi anomali % 0.3 Her yıl 1.2 milyon kalp hastası bebek dünyaya gelmekte

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi

Detaylı

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,

Detaylı

KARACİĞER SİROZLU HASTALARDA ERCP : KOMPLİKASYONLARDAN KAÇINMA. Dr Erkan Parlak TYİH, Gastroenteroloji Kliniği, Ankara

KARACİĞER SİROZLU HASTALARDA ERCP : KOMPLİKASYONLARDAN KAÇINMA. Dr Erkan Parlak TYİH, Gastroenteroloji Kliniği, Ankara KARACİĞER SİROZLU HASTALARDA ERCP : KOMPLİKASYONLARDAN KAÇINMA Dr Erkan Parlak TYİH, Gastroenteroloji Kliniği, Ankara Safra kese taşı sıklığı yüksek Sekonder biliyer siroz CCA KC S ERCP HCC Alkol..Pankreas

Detaylı

Tesislerde Akustik Boyutland rma Yeni VDI 2081 in Uygulamalar

Tesislerde Akustik Boyutland rma Yeni VDI 2081 in Uygulamalar Tesisat Mühendisli i Dergisi Say : 92, s. 17-22, 2006 Tesislerde Akustik Boyutland rma Yeni VDI 2081 in Uygulamalar Prof. Dr. Karl-Josef Albers * Bu makale, Alman So utma ve klimlendirme Tekni i Derne

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9. Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9. Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9 Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi 1.0 Girifl 1.1 ndirgenmifl nakit ak fl ( NA)

Detaylı

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,

Detaylı

Hasta Rehberi Say 11. ÇO UL H POF Z HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber

Hasta Rehberi Say 11. ÇO UL H POF Z HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Hasta Rehberi Say 11 ÇO UL H POF Z HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Ço ul Hipofiz Hormonu Eksikli i - Say 11 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı

seramikler Afl nma de erlerine göre alfabesi 22

seramikler Afl nma de erlerine göre alfabesi 22 Seramik in alfabesi 22 Afl nma de erlerine göre seramikler Seramikler, afl nma de erlerine göre 5 e ayr l r. Seramik karolar n afl nma dayan m s n f PEI yöntemi kullan larak belirlenir. Bu kategoriler

Detaylı