PCa Erken teşhis, lokal hastalık, ve progresyonda PSA ve dinamikleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PCa Erken teşhis, lokal hastalık, ve progresyonda PSA ve dinamikleri"

Ayşe Şahin
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PCa Erken teşhis, lokal hastalık, nüks ve progresyonda PSA ve dinamikleri Dr. Tarık k ESEN Tıbbı Onkoloji Derneği Ürolojik Tümörlerde T TıbbT bbı Onkolojik Yaklaşı şım m Kursu Aralık k 2008

2 PCa ABD 2.6 milyon PCa teşhis 375 bin ölüm 2.1 milyar $ makale (son 3 yıl y makale) Avrupa 2.6 milyon PCa teşhis/y his/yıl Erkek Ca ların %11 Erkek ölümlerinin %9

3 PSA ve deriveleri PSA (HK3) Kallikrein ailesi glikoprotein α1- antikimotripsin ve α2- makroglobuline bağlı serbest

6 PSA Yaşa özgü PSA PSA dansitesi (PSAD) PSA dansite transizyonel zon PSA-DTZ PSA hızı h (PSAV) Serbest PSA/ total PSA oranı fpsa/psa fpsa alt fraksiyonları Pro-PSA, PSA, intakt PSA, BPSA, cpsa HK2

7 Tarama ve PSA

8 Tarama programının özellikleri I Hastalık önemli bir sağlık k problemi olmalıdır. Uygulanacak test basit, güvenilir, g valide edilmiş olmalıdır. Hastalık k erken tanı ile tam olarak tedavi edilebilmelidir. Taramanın n o hastalık k için i in mortaliteyi azalttığı randomize kontrollü çalışmalarla gösterilmelidir.

9 PSA Prostat kanseri taramasında etkin bir testtir erkek serum örnekleri, Finnish Cancer Registry,, eşlee leştirmeli vaka kontrollü çalışma Cut- off: : 4.0 ng/ml sensitivite %93 Cut-off : 2.5 ng/ml ; sensitivite %100 Hakama, Hakama, J J Urol,2001 Urol,2001

10 Lokalize prostat kanseri tedavisi etkilidir. Klinik lokalize prostat kanserinde RRP vs WW. N= 695, ww: : 348, RRP: 347 Ortalama takip 6.2 yıly Hastalığ ığa a spesifik mortalite RRP grubunda %50 oranında nda daha az. %20 vs %60 lokal progresyon WW grununda uzak metastaz %14 daha fazla. Toplam mortalitede fark yok. Holmberg et al. NEJM, 2002

11 Tarama ile prostat kanserine bağlı mortalite düşürülebilir mi? 1-Tyrol çalışması Avusturya (Bartsch( ve ark, Urology 2001) : 1999: Erkek popülasyonunun 2/3 ü üne tarama (PSA) yapılm lmış. Tarama ve hastalığı ığın n erken evrede tedavisi ile prostat kanserine bağlı mortalitede %42 azalma sağlanm lanmış. Randomizasyon kolu yok.

13 2-Quebec çalışması (Labrie F ve ark. Prostate,, 1999) 7155 hasta tarama ile takip kontrol grubu PSA eşik e değeri eri 3.0ng/ml Tarama grubunda mortalite: : 15.0/ Kontrol grubunda mortalite: : 48.7/ OR: 3.25

14 Tarama Yaş? PSA Alt sınır? s Parmakla Rektal Muayene (PRM) Görüntüleme???

17 Erken Tanı ve PSA Yaş Aile riski Alt üriner sistem semptomları Prostat büyüklb klüğü Üriner enfeksiyon PSA yükseltici y diğer faktörler Geçmi miş PSA değerleri erleri

18 Olgu 1 54 yaşı şında Asemptomatik Aile riski yok İlk kez geliyor PRM 25 gr adenom PSA 3.2 ng/ml????

20 Tartış ışma Noktaları I PSA yükseltebilecek y faktörler elimine Edilmeli Lab.. Hatası elimine edilmeli gün g n ampirik antibiyotik kullanımı??????

21 Tartış ışma Noktaları II Antibiotik kullanımı : Bilimsellik tartış ışmalı Metodoloji net değil Ne kadar süre s? Hangi antibiotik? Ne zaman PSA?

22 Tartış ışma Noktaları III Tamamlayıcı testler Yeni PSA f/t PSA,c/t PSA PSA dansitesi,velositesi PSA kinetiği PCA 3 MR Spektroskopi Cholin PET?

23 Yaşa özgü PSA

24 PSAV En az 3 PSA ay içindei inde >0.35ng/ml/yıl-- bx ERSPC çalışmasında (PSA karşı şısında teşhiste anlamlı değil) PSAV>2ng/ml/yıl kansere özgü sağkal kalım daha kısak

25 fpsa/psa fpsa/psa <%20 (PSA 4-10ng/ml) 4 gereksiz biyopsilerden %29 kaçınılıyor İkinci biyopsi kararını vermede belirleyici

29 Erken tanıda PSA PRM normalse : Semptomlar,hacim,aile riskini gözetg 2.PSA baktır 2 hafta Antibiotik olabilir Hasta ile biopsiyi konuş PCA 3 ve MR Spektroskopi kullan

30 Partin nomogramları

33 Kattan nomogramları

34 Kattan nomogramları Düşük k riskli erkeklerde nüksü az öngörüyor Yüksek riskli erkeklerde nüksü fazla öngörüyor

35 Lokal hastalık: tedavi Aktif izlem PRM / PSA / biyopsi ile takip T1a, beklenen yaşam am süresis resi>10 yıly T1b-T2b, T2b, beklenen yaşam am süresis resi<10 yıly

36 Tedavi Sonrası Nüks RRP sonrası PSA>0.2ng/ml RT sonrası nadir değer er + 2ng/ml

37 Nüks Lokal? PSADT 11.7 ay PSA hız<0.75ng/ml/yh z<0.75ng/ml/yıl Sistemik? PSADT 4.3 ay Cerrahi sonrası ilk 2 yıl y PSA hız>0.75ng/ml/yh z>0.75ng/ml/yıl

39 PSA progresyonu Klinik olarak tanı,, PSA yükselmesinden y 6-48 ay sonra Endorektal MR veya PET lokal rekurensi saptayabilir (PSA>1-2.0ng/ml) RT sonrası lokal rekürens rens tanısı 18 ay sonra biyopsi ile konabilir

40 RRP sonrası nüks tedavisi Lokal rekürens rens: : PSA<0.5ng/ml Kurtarma RT 64-66Gy 66Gy Takip (genel durumu iyi olmayan) Sistemik rekürens rens: Androjen Deprivasyon Tedavisi (ADT)/ Hormonoterapi

41 Progresyon Tedavi altında yükselen y PSA : Kurtarma RT sonrası Metastatik hastalıkta HT altında Semptomlar? Artış hızı? Yeni met?

42 Antiandrojen Geri Çekme Ort.. PSA cevabı : % 30 Bu cevabın n süreklilis rekliliği i : ort.. 4 ay

43 2009 da PSA BPH ile karışı ışıyor ama PSA dönemi d kapanmadı PCA 3 daha fazla kullanılmal lmalı f/t sanıld ldığı kadar yardımc mcı değil Yeni bir görüntg ntüleme lazım En güvenilir g PSA post Rad.Px

Benzer belgeler

Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım

Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım Dr. Ö. Levent ÖZDAL Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Üroloji Kliniği, Ankara Tarihçe 1979 da Wang ve ark. Prostat dokusunda PSA yı pürifiye ettiler Serumda