PROSTAT KANSERİNDE YÜKSELEN PSA

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PROSTAT KANSERİNDE YÜKSELEN PSA"

Zeki Çetin
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PROSTAT KANSERİNDE YÜKSELEN PSA Dr. Eyüp GÜMÜŞ Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği

2 yükselen PSA Asistan hasta dosyası ile geldi. RP T2a, Gleason 3+3 cerrahi sınır negatif 3. ay PSA 0.5 ng/ml Ne yapalım?

3 PSA/ Pca tanı, tedavi ve takipte Erken tanı, lokal hastalığın yayılımını göstermede Cerrahi ve RT sonrası hastalığın kontrolü İleri hastalıkta/sistemik tedavi etkinliğinde

4 yükselen PSA (rising PSA) Lokal definitif tedavi sonrası PSA progresyonu Görüntüleme yöntemleri yetersiz Her yıl Amerikan erkeklerinin i bu kategoriye düşüyor (Moul, 2000)

5 yorumda anahtar konu yükselen PSA sistemik bir hastalık mı? lokal rekürrens mi? sistemik+lokal bir hastalık mı?

6 klinisyenin kararı? progresyon gösterecek hastalık & progresyon göstermeyecek hastalık ilave tedavi yan etki, yaşam kalitesi anksiyete balans

7 yükselen PSA /tanımlama/ kavram kargaşası yapılan primer tedaviye PSA ölçüm yöntemlerinin duyarlılığı WW protokolunda PSA artışı X yükselen PSA değil Lokalize Pca+ADT sonrası PSA artışı X yükselen PSA değil

WW protokolunda PSA artışı X yükselen PSA değil

8 yükselen PSA /tanımlama/ kavram kargaşası cerrahi sonrası kalan non-malign prostat dokusu- psa üretimi sabit yükseklikte psa RT sonrası- irradiye gland- PSA üretimi psa ölçüm yöntemleri- testesteron seviyeleri- psa etkilenir

sabit yükseklikte psa RT sonrası- irradiye gland- PSA

9 RP post-prostataektomi düşük psa seviyeleri cerrahi sınırda benign glandlar tedavi yetersizliğini gösteren seviye nedir?

10 RP/ PSA relaps yaygın kabul edilen eşik değerler 0.2 veya 0.4 ng/ml (Han ve ark. J Urol, 2003) bazı merkezler, 0.01 ng/ml (Amling ve ark. 2001) 0.07 ng/ml (Gretzer ve ark. 2002)

11 tedavide yetersizlik? takipte plato çizmeyen değerler 0.4 ng/ml üzerinde değer yükselen PSA (Amling ve ark, 2000)

12 RP/ Hasta Post-RP progrese psa 0.4 ng/ml psa yarılanma zamanı 2-3 gün 8 hafta sonra ilk saptanabilir PSA= etkisiz tedavi Benign dokular psa 0.4 ng/ml takipte sabit değer 0.4 ng/ml 0.4 ng/ml nüks mü?

13 RT Biokimyasal yetmezlik 3 ardışık PSA yüksekliği 3 ay ara ile RT başlangıcından en az 2 yıl sonra ng/ml relaps için eşik değerler 2 adet 0.5 ng/ml değer relaps için yeterli ASTRO, Critz ve ark, 1996, Ward ve ark, 2005

5ng/ml relaps için eşik değerler 2 adet 0.

14 yükselen psa/ CT Abdomino-pelvik sınırlı değer erken met saptamada duyarsız 0.5 cm altında düşük limit skar veya fibrozisi tümörden ayırımı zor nonspesifik (Maul ve ark, 2001)

15 yükselen psa/kemik sintigrafi yeterli büyüklüğe ulaşan met. saptar 0.4 cm altında lezyonlarda duyarlılık az kemik iliği tutulumunu saptamaz yanlış pozitiflik, travma, enflamasyon, enfeksiyon

16 lokalize/sistemik ayırımı MRI+endorektal coil prostatik yatak ve mesane çevresinde rekürren hastalığı gösterebilir, prostatik yatak biopsileri için- guide Sella ve ark, 2004

17 lokalize/sistemik ayırımı PET fluoro-deoxy glucuse (FDG) nodal ve lokal rekürrens saptanması kemik sintigrafide yalancı + alanların ayırımında etkili kemik sintigrafide lezyonlar görülmeden önce saptar

sintigrafide yalancı + alanların ayırımında etkili

18 ProstaScint scan FDA onaylı normal prostat dokusu ve prostat kanser hücrelerinde PSMA PSMA (tip 2 glikoprotein)- mab 7E11 erken pca- met saptamada PET gibi met. saptamada araştırma safhasında

19 Post RP, yükselen PSA biopsi kararı? prostatik yatak biopsisi RT etkin olacak grup palpabl kitle- mutlak biopsi palpabl kitle yok- lokal nüks bulgusu yok. Ne yapalım? Kör biopsi? standart olarak düşünülmemeli Scher ve ark. 2004

20 Post RT-biopsi EBRT sonrası lokal persistan hastalık saptamada salvage RP/cryo-cerrahi/brakiterapi hastanın yönlendirilmesi RT tamamlandıktan en az 2 yıl sonra yapmak lazım (Yanlış + biopsi riski azalmakta)

21 Pca/survival tahmin modelleri PARTIN KATTAN YÜKSELEN PSA, tahmin modelleri tedavi öncesi mutlaka hastalık kategorize edilmeli, gereksiz tedavi önlemi prostat kanseri tümörler arasında belkide en fazla tahmin modelinin olduğu hastalık (A. Partin)

22 tahmin modelleri/ gereksiz tedavi 53 yaş, erkek PSA 9 ng/ml, Gleason 4+3 preop iskelet sintigrafisi yok RP- patolojik grade 4+3 CM- negatif 6. ay PSA- 7 ng/ml iskelet sintigrafi- yaygın met+

23 uzak metastaz/ iyi prognostikler düşük tedavi öncesi PSA Gleason 7 altı düşük klinik/patolojik evre uzun PSA relaps zamanı (1 yıl üzeri) uzun PSADT (1 yıl üzeri)

24 salvage RT/ progresyon prediktörleri Gleason skor 8-10 pre-rt PSA 2.0 ng/ml üzeri negatif cerrahi margin PSADT 1 yıl altında

25 metastatik hastalık gelişim risk belirleyicisi- PSADT Hastalık spesifik survival ve metastaz prediktörü D'Amico ve ark optimal PSA değer sayısı interval ardışık mı olacak?

26 PSADT-SURVİVAL

27 PSADT-SURVİVAL

28 yükselen PSA/sistemik tedavi PSADT 12 ay altındaki grup amaç- metastazı önlemek +survival katkı optimal zaman? erken & geç tedavi?

30 yükselen PSA/sistemik tedavi bu çalışmalar yükselen PSA grubuna tam olarak uyarlanamaz yükselen PSA da erken hormon tedavisisurvival avantaj sağlar? çalışma yok. Yükselen PSA-Docetaxel monoterapisi? %20-25 ölüm riskinde azalma, survival fayda 2-3 ay Petrylak, Tannock ve ark, 2004

31 yükselen PSA/ salvage RT Kooy ve ark. 35 hasta, klinik lokal rekürren hasta biopsi ve FM + salvage RT median survival %80 sadece biyokimyasal relaps median survival %94 Mc Donald ve ark, 2005

33 RTOG-9601 Hormon+ salvage RT zaman, doz, survival Post RP, yükselen PSA bicalutamid+rt/rt prospektif randomize çalışma

34 salvage RT yüksek doz- en az 64 Gy önemli morbidite yok, daha etkin ASTRO konsensus, Cox ve ark, 1999 Düşük dereceli gastrointestinal,genitoüriner yan etki %6.3, %8.9 yaşam kalitesi? randomize çalışma yok.

35 PSADT yüksek risk- 3 ay altında, intermediate grup ay düşük risk- PSADT uzun, 12 ay üzeri D'Amico ve ark, 2004

36 PSADT/tedavi (D'Amico, 2004) KISA- 3 ay'dan az mikrometastatik hastalık AD UZUN- 12 ay üzeri salvage RT gözlem ARA GRUP AY Kombine modalite, RT+AD

37 özet/yükselen psa PSADT kategorizasyonda en önemli prediktör Yüksek/yükselen psa ayırımı plato/ardışık artan PSA tedavi- düşük, ara, yüksek risk grubuna göre salvage RT, AD veya kombine tedavi Taxan- tedaviye yeni alternatif

Benzer belgeler

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ Lokalize prostat Ca: 1-radikal prostatektomi 2- radyoterapi RP sonrası rezidü PSA olmaması gerekir. PSA nın total olarak ortadan kaldırılmasından