Teknik Eğitim ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İlk ve Ortaöğretim ile Yükseköğretimdeki Mesleki Benlik Algılarının Karşılaştırılması

Transkript

1 Polieknik Dergisi Journal of Polyechnic Cil:12 Sayı: 4 s , 2009 Vol: 12 No: 4 pp , 2009 ve Öğrencilerinin İlk ve Oraöğreim ile Yükseköğreimdeki Mesleki Benlik Algılarının Karşılaşırılması Mura Gürkan GÜLCAN, Sibel CENGİZHAN ÖZET Araşırmanın amacı; eknik eğiim ve eğiim fakülelerindeki öğremen adaylarının ilgi ve yeeneklerine ilişkin kendilerini geçmişe ve bugün nasıl ladıklarının, bu lar ve bölümler arasında farklılığın olup olmadığının belirlenmesidir. Araşırma, beimsel bir çalışma olup, ilişkisel arama modeli ile yürüülmüşür. Araşırmanın evrenini Marmara Üniversiesi Aaürk ve, örneklemini ise bu fakülelerde yer alan bölümlerden esadüfî örnekleme yönemi ile seçilmiş 346 öğremen adayı oluşurmakadır. Araşırmaya veri oplamak amacıyla araşırmacılar arafından gelişirilen ve alan uzmanları arafından konrol edilerek düzelilen 44 soruluk anke, İlköğreimde Yönelme Yönergesi nde yer alan Öğrenci Gözlem Formu nun gözlem ölçülerinden yararlanılarak gelişirilmişir. Ankee yer alan 44 sorudan; 1-7. sorular; sözel-dilsel ilgi ve yeenekler, sorular; şekil-uzay ilgi ve yeenekler, sorular; mekanik ilgi ve yeenekler, sorular; sayısal ilgi ve yeenekler, sorular; sana-spor ilgi ve yeenekler, sorular; kişilik özellikleri konusunda öğrencinin geçmişe ve şimdi olarak iki ayrı boyua ele alınan ifadeleri içermekedir. Araşırma sonucunda elde edilen puanların dağılımlarının normal dağılım eğrisine uygunluğunun es edilmesi amacıyla her bir al boyu için Kolmogorov-Simirnov esi yapılmış ve elde edilen değerlerde dağılımın normal olduğu belirlenmişir. Bu nedenle elde edilen veriler 0.05 anlamlılık düzeyinde eşleşirilmiş iki grup ve ilişkisiz grup -esleri ile analiz edilmişir. Elde edilen bulgularda araşırmaya kaılan öğrencilerin; üm alanlara ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu ve eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre şimdiki ilgi ve yeenek alanlarındaki larının daha yüksek olduğu sonuçlarına ulaşılmışır. Araşırmanın son bölümünde elde edilen sonuçlar doğrulusunda yararlı olacağı umulan öneriler geirilmeye çalışılmışır. Anahar Sözcükler: eğiim, yönlendirme, eğisel rehberlik, mesleki rehberlik mesleki benlik. The Comparison of Occupaional Self-Percepion During Primary, Secondary and High Educaion of he Sudens in he Technical Educaion Faculy wih Those in he Educaion Faculy ABSTRACT The purpose of his research, is o deermine he percepion of he eacher candidaes sudying in he echnical educaion and educaion faculies of hemselves in he pas and oday regarding heir ineress and abiliies and he possible differences beween hese percepions if here is any. This research which is a descripive sudy was carried ou wih a relaional screening model. The universe of he research is resriced o Aaürk Faculy of Educaion and Faculy of Technical Educaion in Marmara Universiy and he populaion of he sudy consiss of 346 eacher candidaes seleced wih random sampling among he deparmens of hese faculies. In order o gaher daa for his sudy, a quesionnaire of 44 quesions which was developed by he researchers and correced by field expers, was developed based on he Suden Observaion Form in he Governing Regulaions on Orienaion in Primary Educaion. Among 44 quesions, quesions 1-7 cover verbal-linguisic ineress and abiliies, quesions 8-13 cover shape-spaial ineress and abiliies, quesions cover mechanical ineress and abiliies, quesions cover numerical ineress and abiliies, quesions cover arisic-sporive ineress and abiliies, quesions cover personal rais of he sudens expressed in wo dimensions as in he pas and in he presen. In order o deermine he conformiy of he daa obained as a resul of he research wih he normal disribuion curve, Kolmogorov-Simirnov es was used for each sub-dimension and i is deermined ha he disribuion is normal. Therefore, he daa obained was analyzed wih -ess of 0.05 significance level. As a resul, i was deermined ha he curren awareness of he sudens relaed o all fields is more han in he pas. In addiion, he curren percepion of he sudens in he faculy of educaion relaed o he fields of ineres and abiliy was deermined o be higher han he percepion of he sudens in he faculy of echnical educaion. In he final par of he research, some recommendaions are presened in accordance wih he resuls of he sudy. Key words: Technical educaion, orienaion, educaional guidance, professional ideniy Makale arihinde gelmiş, arihinde yayınlanmak üzere kabul edilmişir. M. G.GÜLCAN, Gazi Üniv.Teknoloji Bilimleri Bölümü e-posa : mgulcan@gazi.edu.r S. CENGİZHAN, Marmara Üniversiesi Teknoloji Bölümü e-posa : scengiz@marmara.edu.r Digial Objec Idenifier / , GİRİŞ Yönlendirme, öğrencinin eğiim süreci içinde bireysel ve oplumsal ihiyaçlar çerçevesinde yönelmesine yardımcı olmak, kendisini büünlüğü içerisinde anımasına, mesleki gelişimine ilişkin davranışları kazanmasına, kararlar vermesine ve geleceğini planlamasına yö- 225

2 Mura Gürkan GÜLCAN, Sibel CENGİZHAN / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 nelik bilimsel hizmeleri, süreklilik içinde öğrenciye vermek için düzenlenen ekinliklerin ümüdür (23). de yönlendirme, yükseköğreimdeki çeşilenme ve uzmanlaşma arıkça önem kazanmış ve bugün de en çok arışılan konulardan biri olmuşur. Bazı eğiim sisemlerinde yönlendirme, herkese orak bir emel eğiim verdiken sonra üniversiede, meslek yüksek okullarında okuyacakların seçimi ve geri kalanların emel eğiimlerini amamlama şeklindedir. Bu seçme ve yönelme öğrencilerin yeenek ve zekâ özelliklerinden ziyade genel başarıya göre yapılır. Ailelerin çocuklara sağladıkları desek ve sosyal sınıfların aşırı ekilerinden dolayı, bu yönlendirmenin eğiimde şans ve fırsa eşiliğini oldukça bozduğu görülmekedir. Başka bir yönlendirme, lise çeşililiğine ve genel liselerdeki alan ayrımlarına uygun öğreime dayalı bir yönlendirmedir (8). Kesinisiz zorunlu eğiim dolayısıyla lise başlangıcına çekilen bu yönlendirmenin ne kadar demokraik olduğu, öğrencilerin zekâ, yeenek ve iseklerine ne kadar uygun düşüğü arışılır. Meslekî gelişimle ilgili bilimsel çalışmalar, yaşam boyu süren meslekî gelişim sürecinde, çocukluk döneminin anlamlı bir yeri olduğunu gösermekedir. Bu çerçevede ilköğreim sürecinde bireylere kazandırılması hedeflenen meslekî gelişim görevlerinin, meslekî gelişim sürecinin sonraki aşamalarını ekileme açısından önemi, diğer dönemlere kıyasla çok daha fazladır. Okullarda yürüülen yönlendirme çalışmaları, eğiimsel yönlendirme ve mesleki yönlendirme olmak üzere iki gruba ayrılır. sel sorunlarla ilgili olarak eğiim siseminde bireye ve bireylere göürülen yardım ekinliklerine eğiimsel yönlendirme, bireye mesleksel ercihler yapmasında, bir meslek alanına yönelmesinde, bu meslek alanı içinde bir meslek seçmesinde ve mesleğe hazırlanmasında göürülecek ekinlikleri içeren yönlendirme çalışmalarına meslekî yönlendirme denilmekedir (34). sel yönlendirmenin emel ilkesi bireyi anımak, onun kendisini anımasına, yeenek, ilgi ve isekleri doğrulusunda başarıya ulaşmasına yardımcı olmakır. Eğisel yönlendirme ve alan seçimi yönelme sınıfında (9. sınıf) yapılır. Öğrenciler alan ve derslerini seçerken aynı zamanda bir mesleğe yönelmiş olurlar(39). in nihai amacı insanlara bir meslek kazandırmakır. Meslek, ilerdeki yıllarda insan kişiliğinin en önemli unsurlarından biri haline gelmekedir. Yönlendirmelerin (asıl) amacı, kişinin baskın zekâ alanı ve yeeneklerine en uygun mesleke yeişmesini sağlamakır(8). Yönlendirme, ülkemizde sadece bir rehberlik ve psikolojik danışmanlık faaliyei olarak lanmış ve okul rehberlik hizmeleri içinde yer almışır. Bireyin ilgi ve yeeneklerini anımasında önemli olan yönlendirme hizmelerinin iyi uygulanamaması nedeniyle öğrenci, yönlendirme ekinliklerinin öznesi değil, nesnesi durumundadır. Çünkü ilköğreim okullarının sekizinci sınıfının ikinci yarısından iibaren yapılan yönlendirme hizmeleri, bir bakıma öğrencilerinin bu sınıfan sonra gidecekleri okulu anıma hizmei olarak sunulmakadır sayılı Milli Temel Kanunu nun 6. maddesi ve 4306 sayılı Yasa ile Milli Temel Kanunu nun 23 üncü maddesine eklenen 3 üncü fıkra ve Rehberlik Hizmeleri Yönemeliği nin ilgili maddeleri de İlköğreimde Yönelme çalışmalarını zorunlu kılmakadır öğreim yılında yürürlüğe konan İlköğreimde Yönelme Yönergesi ile ilköğreim sürecinde yer alan öğrencilere yönelik ekili ve doğru yönelme çalışmalarını gerçekleşirmekle görevli sınıf öğremeni ve sınıf / şube rehber öğremenlerine yüklenen görevler ile rehber öğremenlerin ve yöneicilerin görevlerini ekin bir biçimde yerine geirebilmeleri hedeflenmişir. Yönergede; öğrencilerin; ilgi, isek, yeenek ve kişilik özelliklerini dikkae alarak; olumlu bir benlik kavramı gelişirebilmelerine, alernaiflerden haberdar olmalarına, poansiyellerinin farkında olarak onu gelişirmeye çalışmalarına, bu çerçevede kararlar alabilmelerine, aldıkları kararların sonuçlarını görebilmelerine ve sorumluluğunu almalarına yönelik bilimsel hizmelerin düzenli ve sürekli bir biçimde verilmesi gerekiği belirilmekedir. Yönelme sürecinde öğrencilerin; (1) yeeneklerini, ilgilerini ve kişilik özelliklerini anımalarına, iseklerinin farkında olmalarına, (2) sahip oldukları benlik kavramının kendi geleceklerini ve meslek seçimini ekileyeceğini anlamalarına, (3) üm mesleklerin opluma yararlı olduğu bilincini gelişirmelerine, (4) eğiim sürecinde farklı programlar, kendilerini sınayabilecekleri seçmeli dersler, ders dışı ekinlikler, üs öğrenim kurumları ve çalışma alanları hakkında bilgi sahibi olmalarına, (5) meslek inceleme yönemlerini kavramalarına ve bu yönemleri uygulamalarına, (6) yaşamları ile ilgili kararlar alabilmelerine, uygulayabilmelerine ve alacakları kararların sonuçlarını önceden kesirebilmelerine, (7) akademik başarının üs öğrenim kurumlarına veya çalışma hayaına yönelmelerinde önemli olduğunu kavramalarına, (8) nieliklerine uygun akademik eğiime, meslekî ve eknik eğiime, güzel sanalar eğiimine yönelmelerine yardımcı olmak hedeflenmişir. Güvendi arafından ilköğreim seviyesinde yapılmış olan bir araşırmada da yürüülmeke olan rehberlik ekinliklerinin daha çok şekil düzeyinde kaldığı, öğrencilere ulaşılamadığı, öğrenci beklenileri ile yürüülen ekinlikler arasında uyum bulunmadığı sonucuna ulaşılmışır(12). Çevik arafından yapılmış bir başka araşırmada ise öğremenlerin çoklu zekâ ekinlikleri ile ilgili yeeri kadar yönlendirme bilgisine sahip olmadığı bulgusuna varılmışır(6). Yine Karagüven ve Cengizhan arafından yapılan bir araşırmada da öğremenlerin öğrencilerin öncelikli olarak eğisel daha sonra da kişiselsosyal ve mesleki alanda rehberliğe ihiyaç duydukları görüşünde birleşikleri belirlenmişir(15). Benzer olarak Kulu; Yüksel Şahin arafından yapılmış araşırmalarda da okullarda sunulan rehberlik hizmelerinin öğrenci 226

3 TEKNİK EĞİTİM VE EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN İLK VE ORTAÖĞ / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 beklenilerini karşılamadığı sapanmışır(19, 40). Dolayısıyla bugün üniversiede öğrenim gören öğrencilerin bir kısmının ilköğreimde sunulması beklenen yönlendirme hizmelerinden yararlanamadığı ya da sınırlı bir yönlendirme hizmei aldıkları söylenebilir. Bu öğrenciler, ileriki dönemlerde kendilerini daha iyi anıdıkça, ilgi ve yeeneklerinin farkına daha iyi vardıkça doğru bir alanda eğiim almadıklarına ilişkin kaygıları da armakadır. Tüm yaşam boyu verilmesi gereken rehberlik ve yönelme hizmelerinden öğrencilerin sınırlı bir şekilde yararlanmaları, sadece ek dereceli bir sınavla üs öğreime yönlendirilmelerinin sonucu olarak her yıl üniversieyi kazanamayan binlerce öğrenci ile birlike doğru bir alana yönlendirilmediğini düşünen binlerce öğrenci de musuz olmakadır. Bunlar arasında kuşkusuz öğremen yeişiren kurumlar başa gelmekedir. Bu doğruluda araşırmanın emel amacı; eğiim ve eknik eğiim fakülelerindeki öğremen adaylarının ilgi ve yeeneklerine ilişkin kendilerini geçmişe ve bugün nasıl ladıklarının, bu lar arasında farklılığın olup olmadığı ve bölümler arasındaki farklılıkların belirlenmesi olarak sapanmış ve aşağıdaki sorulara cevap aranmışır: YÖNTEM 1.Üniversiede öğremenlik mesleğine yönelmiş öğrenciler, kendilerini ne kadar anımakadırlar? 2.İlgi, yeenek ve kişilik özelliklerini nasıl lamakadırlar? 3.Bu özelliklerini ilk ve ora öğreimde fark edebilmişler midir? 4.Öğrencilerin fakülelerine göre ilk ve ora öğreimdeki farkındalıkları arasında farklılık var mıdır? Araşırmada beimsel bir çalışma olup, ilişkisel arama modeli ile yürüülmüşür. İlişkisel arama modeli; iki ya da daha fazla sayıdaki değişken arasında, birlike değişim varlığı ve/veya ni belirlemeyi amaçlayan bir araşırma modelidir(16, 17). Buna göre araşırmaya kaılan deneklerin araşırmaya konu olan maddelere verdikleri cevaplar, cevaplara verilen puanlar ve bu puanlara göre maddelerin oplam puanları ile bunların yorumlanması konusundaki aşamalar aşağıda verilmişir. Evren ve Örneklem Araşırmanın evrenini Marmara Üniversiesi Aaürk ve, örneklemini ise bu fakülelerde yer alan bölümlerden esadüfi örnekleme yönemi ile seçilmiş 346 öğremen adayı oluşurmakadır. Araşırmaya kaılan öğrencilerin cinsiye, faküle, bölüm ve mezun oldukları oraöğreim kurumlarına göre dağılımları Tablo 1. de sunulmuşur. Tablo 1. Öğremen Adaylarının Cinsiye, Faküle, Bölüm ve Mezun Oldukları Oraöğreim Kurumuna Göre Dağılımları Cinsiye f % Erkek Kadın Faküle ve Bölüm 48.8 Özel Bölümü Oraöğreim Maemaik Bölümü Oraöğreim Kimya Bölümü Bilgisayar ve Öğreim Teknolojileri Bölümü Sınıf Öğremenliği Makine i Bölümü Elekronik-Bilgisayar i Bölümü Teksil i Bölümü Mezun Olunan Oraöğreim Kurumu Genel Lise Meslek Lisesi Anadolu Öğremen Lisesi Süper Lise Anadolu Lisesi Diğer Tablo 1. incelendiğinde araşırmaya kaılan öğremen adaylarının %43.4 ünün erkek, %56.6 sının ise kız olduğu, %48.8 inin eğiim fakülesi %51.2 sinin ise eknik eğiim fakülesi öğrencisi olduğu görülmekedir. Kaılımcıların bölümlere göre dağılımı incelendiğinde ise; %9 unun özel eğiim, %8.7 sinin oraöğreim maemaik, %10.7 sinin oraöğreim kimya, %9.2 sinin bilgisayar v e öğreim eknolojileri, %11.3 ünün sınıf öğremenliği bölümü, %13.9 unun makine, %11 inin elekronik-bilgisayar, %26.3 ünün ise eksil eğiimi bölümü öğrencisi olduğu belirlenmişir. Bu öğrencilerin %16.2 si genel, %60.4 ü, meslek, % 13.9 u Anadolu öğremen, %2.9 u süper, %3.2 si Anadolu lisesi %3.5 i ise diğer lise ürlerinden mezun olmuşur. Veri Toplama Araçları Araşırmaya veri oplamak amacıyla araşırmacılar arafından İlköğreimde Yönelme Yönergesi nde yer alan Öğrenci Gözlem Formu nun gözlem ölçülerinden yararlanılarak 44 soruluk anke formu hazırlanmışır. Anke iki bölümden oluşmakadır. Birinci bölümde öğremen adaylarının kişisel bilgileri, ikinci bölümde öğrencilerin ilgi ve yeenekleri ile ilgili ifadeler yer almışır. Ayrıca 44 soru alı al başlıka incelenmişir. Buna göre; 1-7. sorular; sözel-dilsel ilgi ve yee- 227

4 Mura Gürkan GÜLCAN, Sibel CENGİZHAN / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 nekler, sorular; şekil-uzay ilgi ve yeenekler, sorular; mekanik ilgi ve yeenekler, sorular; sayısal ilgi ve yeenekler, sorular; sana-spor ilgi ve yeenekler, Sorular ise kişilik özellikleri, konusunda öğrencilerin geçmişe ve şimdiki larını ölçmeye yönelikir. Gelişirilen 44 soruluk anke 30 kişilik pilo bir öğrenci grubuna uygulanmışır. Uygulama sonunda anlaşılması güç olan/anlaşılamayan ifadeler çıkarılmış/düzelilmiş, daha sonra da rehberlik ve yönlendirme alanında uzman üç öğreim üyesi arafından konrol edilmişir. Ankee yer alan ifadelerin öğrenciler arafından ne derece gözlenebilir olduğu hiç ile amamen arasında yer alan beşli derecelendirme kullanılarak düzenlenmişir. Ankee yer alan geçmişeki ve şimdiki lara ilişkin ifadelerin iç uarlılıkları kasayıları Tablo 2. de sunulmuşur. Tablo 2. Anke İfadelerine Ai İç Tuarlılık Kasayıları Geçmişeki Algılara ilişkin İfadeler Algılara ilişkin İfadeler Cronbach Alpha Guman Spearman- Brown Tablo 2.incelendiğinde; ankee yer alan geçmişeki lara ilişkin ifadelerin iç uarlılık kasayılarının farklı isaisik ekniklere göre 0.80 ile 0.94 arasında, şimdiki lara ilişkin ifadelerin ise 0.75 ile 0.88 arasında değişiği görülmekedir. Bu değerler de ankee yer alan ifadelerin uarlı olduğunu kanılar nielikedir. Verilerin Çözümlenmesi Araşırmada öncelikle her bir al başlık ve ankee yer alan maddeler için araşırmaya kaılanların verdikleri yanıların oralamaları ve sandar ları hesaplanmış ve bunlar göreli önem sırasına konularak sonra da ankein oplam oralama ve sandar sı bulunmuşur. Araşırma sonucunda elde edilen puanların dağılımlarının normal dağılım eğrisine uygunluğunun es edilmesi amacıyla her bir al boyu için Kolmogorov- Simirnov esi yapılmış ve elde edilen değerlerde dağılımın normal olduğu belirlenmişir (Z Geçmiş-Sözel =1.18, Z Geçmiş-Sayısal =1.42, Z Geçmiş-Şekil Uzay =1.36, Z Geçmiş-Mekanik=1.33, Z Geçmiş-sana spor =1.34, Z Geçmiş-Kişilik =1.14, Z Şimdi-Sözel=1.59, Z Şimdi-Sayısal =1.75, Z Şimdi-Şekil Uzay =1.64, Z Şimdi-Mekanik=1.55, Z Şimdi-sana spor =1.53, Z Şimdi-Kişilik =1.60, ) Bu nedenle elde edilen veriler 0.05 anlamlılık düzeyinde eşleşirilmiş iki grup -esi ve ilişkisiz grup -esi ile analiz edilmişir. BULGULAR VE YORUM Araşırmanın bu bölümünde elde edilen bulgular iki başlık halinde sunulmuşur. İlk başlıka öğremen adaylarının geçmişeki ve şimdiki ilgi ve yeeneklerine ilişkin her bir al boyua almış oldukları puanların değerlendirilmesiyle elde edilmiş nicel bulgular ablolaşırılarak yorumlanmışır. İkinci başlıka ise öğremen adaylarının faküleleri arasındaki farklılıkları değerlendirilmişir. 1. Araşırmaya Kaılan Öğrencilerin Geçmişeki Ve İlgi ve Yeeneklerine İlişkin Algılarına Ai Bulgular ve Yorum Bu bölümde her bir al boyua ilişkin öğremen adaylarının geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasındaki farklılığın belirlenmesi amacıyla 0.05 anlamlılık düzeyinde eşleşirilmiş iki grup -esi yapılmış ve elde edilen bulgulardan sadece anlamlı olanlar ablolaşırılarak sunulmuşur. Tablo 3. Öğrencilerin Sözel İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Geçmişeki ve Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 3. incelendiğinde; öğremen adaylarının sözel ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =14.36, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının sözel ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki puanları oralaması (22.52) şimdiki puanları oralamasına göre (26.01) daha düşükür. Bu bulgu da kaılımcıların sözel alana ilişkin geçmişeki farkındalıklarının şimdikinden daha az olduğu, diğer bir ifadeyle sözel alana ilişkin larının yüksek öğreimde daha fazla olduğu Tablo 4. Öğrencilerin Sayısal İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Geçmişeki ve Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 4. incelendiğinde; öğremen adaylarının sayısal ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =13.81, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının sayısal ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki puanları oralaması (21.26) şimdiki puanları oralamasına göre (24.31) daha düşükür. Bu bulgu da kaılımcıların sayısal alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu 228

5 TEKNİK EĞİTİM VE EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN İLK VE ORTAÖĞ / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 Tablo 5. Öğrencilerin Şekil-Uzay İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Geçmişeki ve Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 5. incelendiğinde; öğremen adaylarının şekil-uzay ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =17.93, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının şekiluzay ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki puanları oralaması (17.04) şimdiki puanları oralamasına göre (20.30) daha düşükür. Bu bulgu da kaılımcıların şekil-uzay alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu Tablo 6. Öğrencilerin Mekanik İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Geçmişeki ve Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 6. incelendiğinde; öğremen adaylarının mekanik ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =22.53, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının mekanik ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin şimdiki puanları oralaması (20.29) geçmişeki puanları oralamasına göre (16.45) daha yüksekir. Bu bulgu da kaılımcıların mekanik alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu Tablo 7. Öğrencilerin Sana-Spor İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Geçmişeki Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 7. incelendiğinde; öğremen adaylarının Sana-Spor ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =8.84, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının sana-spor ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin şimdiki puanları oralaması (32.43) geçmişeki puanları oralamasına göre (29.53) daha yüksekir. Bu bulgu da kaılımcıların sana-spor alanına ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu Tablo 8. Öğrencilerin Kişilik Özellikleri İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Geçmişeki Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 8. incelendiğinde; öğremen adaylarının kişilik özellikleri ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =16.30, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının kişilik özellikleri ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin şimdiki puanları oralaması (46.39) geçmişeki puanları oralamasına göre (39.99) daha yüksekir. Bu bulgu da kaılımcıların kişilik özellikleri alanına ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu Tablo 9. Öğrencilerin Geçmişeki ve Toplam Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Geçmişeki Tablo 9. incelendiğinde; öğremen geçmişeki ve şimdiki oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (345) =21.04, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre öğremen adaylarının şimdiki puanları oralaması (.73) geçmişeki puanları oralamasına göre (146.79) daha yüksekir. Bu bulgu da kaılımcıların şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu 2. Öğremen Adaylarının Faküleleri Arasındaki Algı Farklılıklarına İlişkin Bulgular ve Yorum Bu bölümde; fakülelerle her bir al boyua ilişkin öğremen adaylarının geçmişeki ve şimdiki puanları oralamaları arasındaki farklılığın belirlenmesi amacıyla 0.05 anlamlılık düzeyinde ilişkisiz grup -esi yapılmış ve anlamlı çıkan bulgular ablolaşırılarak sunulmuşur. 229

6 Mura Gürkan GÜLCAN, Sibel CENGİZHAN / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, Öğrencilerin Faküleleri Arasındaki Geçmişeki Algı Farklılıklarına İlişkin Bulgular ve Yorum Tablo 10.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Geçmişeki Sözel Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 10. incelendiğinde; öğrencilerin geçmişeki sözel alana ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =6.97, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin geçmişeki sözel puanları oralaması (24.38), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin sözel puanları oralamasına göre (20.74) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki sözel alana ilişkin ilgi ve yeeneklerinin daha fazla farkında oldukları Tablo 11.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Geçmişeki Sayısal Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 11. incelendiğinde; öğrencilerin geçmişeki sayısal alana ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =3.46, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin geçmişeki sayısal puanları oralaması (22.20), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin sözel puanları oralamasına göre (20.36) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki sayısal alana ilişkin ilgi ve yeeneklerinin daha fazla farkında oldukları şeklinde yorumlanabilir. Tablo 12.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Geçmişeki Şekil-Uzay Algı Puanı Oralama-ları - Tesi Bulguları , Tablo 12. incelendiğinde; öğrencilerin geçmişeki şekil-uzay alana ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =2.79, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin geçmişeki şekil-uzay puanları oralaması (17.67), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin şekil-uzay puanları oralamasına göre (16.44) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki şekil-uzay alana ilişkin ilgi ve yeeneklerinin daha fazla farkında oldukları Tablo 13.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Geçmişeki Sana-Spor Algı Puanı Oralamaları - Tesi Bulguları Tablo 13. incelendiğinde; öğrencilerin geçmişeki sana-spor alana ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =4.81, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin geçmişeki sana-spor puanları oralaması (31.38), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin sana-spor puanları oralamasına göre (27.77) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki sana-spor alana ilişkin ilgi ve yeeneklerinin daha fazla farkında oldukları Tablo 14.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Geçmişeki Kişilik Özellikleri Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 14. incelendiğinde; öğrencilerin geçmişeki kişilik özelliklerine ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =6.42, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin geçmişeki kişilik özelliklerine ilişkin puanları oralaması (42.65), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin kişilik özellikleri puanları oralamasına göre (37.45) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki kişilik özelliklerine ilişkin ilgi ve yeeneklerinin daha fazla farkında oldukları 230

7 TEKNİK EĞİTİM VE EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN İLK VE ORTAÖĞ / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 Tablo 15.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Geçmişeki İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 15. incelendiğinde; öğrencilerin geçmişeki ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =6.15, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin geçmişeki ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralaması (155), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralamasına göre (138.94) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki ilgi ve yeenek alanlarına larının daha fazla olduğu 2.2. Öğrencilerin Faküleleri Arasındaki Algı Farklılıklarına İlişkin Bulgular ve Yorum Tablo 16. Faküle Bağımsız Değişkeni İle Öğremen Adaylarının Sözel İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 16. incelendiğinde; öğrencilerin şimdiki sözel ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =3.91, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin şimdiki sözel ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralaması (26.90), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin sözel ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralamasına göre (25.16) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre şimdiki sözel ilgi ve yeenek alanlarına larının daha fazla olduğu Tablo 17. Faküle Bağımsız Değişkeni İle Öğrencilerin Sana- Spor İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 17. incelendiğinde; öğrencilerin şimdiki sana-spor ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =3.12, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin şimdiki sana-spor ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralaması (33.74), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin sana-spor ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralamasına göre (31.18) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre şimdiki sana-spor ilgi ve yeenek alanlarına larının daha fazla olduğu Tablo 18.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin Kişilik Özellikleri İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 18. incelendiğinde; öğrencilerin şimdiki kişilik özelliklerine ilişkin puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =2.03, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin şimdiki kişilik özelliklerine ilişkin puanları oralaması (47.11), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin kişilik özelliklerine ilişkin puanları oralamasına göre (45.70) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre şimdiki kişilik özellikleri larının daha fazla olduğu Tablo 19.Faküle Bağımsız Değişkeni ile Öğrencilerin İlgi ve Yeenek Alanlarına İlişkin Algı Puanı Oralamaları -Tesi Bulguları Tablo 19. incelendiğinde; öğrencilerin şimdiki ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin oplam puanları oralamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmekedir ( (344) =2.77, p<.05). Elde edilen bu bulguya göre; eğiim fakülesi öğrencilerinin şimdiki ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralaması (172.78), eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin ilgi ve yeeneklerine ilişkin puanları oralamasına göre (166.81) daha yüksekir. Bu bulgu da eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre 231

8 Mura Gürkan GÜLCAN, Sibel CENGİZHAN / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 şimdiki ilgi ve yeenek alanlarında larının daha fazla olduğu SONUÇLAR eğiim ve eğiim fakülelerindeki öğremen adaylarının ilgi ve yeeneklerine ilişkin kendilerini geçmişe ve bugün nasıl ladıklarının, bu lar arasında farklılığın olup olmadığının ve bölümler arasındaki farklılıkların belirlenmesi amacıyla yapılan araşırmadan elde edilen sonuçlar aşağıda sunulmuşur. 1. Araşırmaya Kaılan Öğrencilerin Geçmişeki ve İlgi ve Yeeneklerine İlişkin Algılarına Ai Sonuçlar Araşırmaya kaılan öğrencilerin; 1. Sözel alana ilişkin geçmişeki farkındalıklarının şimdikinden daha az olduğu, diğer bir ifadeyle sözel alana ilişkin olarak sayılabilecek; dili kurallarına uygun olarak kullanma, boş zamanlarını okuyarak değerlendirme, jeslerini ve mimiklerini içerikle uygun biçimde sunma gibi yeeneklerinin daha çok yüksek öğreimde farkına vardıkları, 2. Sayısal alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu, diğer bir ifadeyle sayılar arasındaki ilişkileri kavrayabilme, zihinden hesaplamalar yapabilme gibi sayısal alana ilişkin yeeneklerinin daha çok yükseköğreimde farkına vardıkları, 3. Şekil-uzay alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu, diğer bir deyişle varlıklar ve geomerik şekiller arasındaki ilişkileri ilköğreim düzeyinden çok yükseköğreim düzeyinde daha iyi kavrayabildikleri, 4. Mekanik alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişen daha fazla olduğu, diğer bir ifadeyle; bir ale, makine ve düzeneğin nasıl işlediğini kavrayabilme ve ale, makine ve düzenek kurmakan ve onarmakan hoşlanma ile ilgili becerilerinin yükseköğreimde daha çok farkında oldukları, 5. Sana-spor alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişen daha fazla olduğu, diğer bir deyişle müzik ve sana ekinliklerinden hoşlanma ile ilgili farkındalıklarının yükseköğreimde daha fazla olduğu, 6. Kişilik özellikleri alana ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu diğer bir ifadeyle yükseköğreimde işbirliği içinde çalışabildiğinin, eleşirel düşünebildiğinin ve kendine güvenebildiğinin daha fazla farkında olduğu sonuçlarına ulaşılmışır. Elde edilen bulgular genel olarak değerlendirildiğinde ise kaılımcıların üm al alanlara ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu sonucuna varılmışır. 2. Öğrencilerin Faküleleri Arasındaki Algı Farklılıklarına İlişkin Sonuçlar 2.1.Öğrencilerin Faküleleri Arasındaki Geçmişeki Algı Farklılıklarına İlişkin Sonuçlar Araşırmaya kaılan öğrencilerden eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki; 1. Sözel alana ilişkin farkındalıklarının (dili kurallarına uygun olarak kullanma, boş zamanlarını okuyarak değerlendirme vb.), 2. Sayısal alana ilişkin farkındalıklarının (sayılar arasındaki ilişkileri kavrayabilme, zihinden hesaplamalar yapabilme vb.), 3. Şekil-uzay alana ilişkin farkındalıklarının (varlıklar ve geomerik şekiller arasındaki ilişkiler), 4. Sana-spor alana ilişkin müzik ve sana ekinliklerinden hoşlanma ile ilgili farkındalıklarının ve 5. Kişilik özelliklerine ilişkin ilgi ve yeeneklerinin daha çok farkında oldukları sonuçlarına ulaşılmışır. Elde edilen bulgular genel olarak değerlendirildiğinde ise; eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre geçmişeki sözel, sayısal, şekil-uzay, sana, kişilik özellikleri ilgi ve yeenek alanlarına ilişkin larının daha fazla olduğu, buna karşılık mekanik alandaki farkındalıklarında bir farklılık olmadığı sonuçlarına varılmışır Öğrencilerin Faküleleri Arasındaki Algı Farklılıklarına İlişkin Sonuçlar Araşırmaya kaılan öğrencilerden eğiim fakülesi öğrencilerinin eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre şimdiki; sözel, sana-spor ve kişilik özelliklerine ilişkin larının daha fazla olduğu, sayısal, şekiluzay ve mekanik alanlara ilişkin larında ise bir farklılık olmadığı sonuçlarına ulaşılmışır. ÖNERİLER Araşırma bulgularından elde edilen sonuçlardan yola çıkıldığında; araşırmaya kaılan öğrencilerin üm al alanlara ilişkin şimdiki farkındalıklarının geçmişekinden daha fazla olduğu belirlenmişir. Oysaki ilköğreim yönelme yönergesi doğrulusunda öğrencilerde gözlenmesi gereken kazanımlar dikkae alındığında bireylerin ilköğreimden iibaren izlediklerini, dinlediklerini ve okuduklarını anlaabilme, yazıyla ifade edebilme, sayılar arasındaki, ilişkileri kavrayabilme, proje asarlayabilme, maemaikle ilgili araç gereçleri doğru kullanabilme, eşyaların şekil ve kullanımı arasındaki ilişkilerini kavrayabilme, ablo, haria, grafik, çizelge ve kroki okuyabilme, sesleri doğru layabilme, işbirliği içinde çalışabilme, görev ve sorumluluk alabilme gibi emel becerileri gösermesi ve bunun farkında olması gerekmekedir. Bunun için de bireye hizme edecek rehberlik programının amacına ekili bir şekilde ulaşabilmesinde sahip olması gereken emel rehberlik ser- 232

9 TEKNİK EĞİTİM VE EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN İLK VE ORTAÖĞ / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, 2009 vislerinden biri olan bireyi anıma servislerinin okullarda daha ekin olarak çalışması önerilmekedir. Ayrıca güven duygusu gelişirmede, uyum içinde çalışmayı ve bireyin kendini daha iyi anlamasına yardımcı olmada ekin olan kişisel-psikolojik rehberlik ve danışmanın da ilköğreim seviyesinden iibaren ekili bir şekilde bireylere sunulması önerilmekedir. Tüm bunlar gerçekleşirilirken ilköğreim yönelme yönergesinde öğrenciden beklenen kazanımlara ilişkin bilgiler ve öğrencilerin durumları ailelere bildirilmeli, öğrenci değerlendirmesinde porfolyo gibi çağdaş yaklaşımların kullanımına gidilmelidir. Bireyin kendisini doğru olarak anımasının özellikle ilköğreim düzeyinde yapılacak olan ekili bir rehberlik ve yönlendirme ile gerçekleşirilebileceği düşünüldüğünde yönlendirmenin önemi daha ne olarak görülebilecekir. Birey, ilköğreim düzeyinde emel olan bilgi ve becerilerinin farkında olduğu ölçüde kendini daha da gelişirebilecekir. Bu nedenle bireylerin geçmişeki farkındalıklarının geleceğe ışık uacağı söylenebilir. Geçmişeki farkındalığı yüksek olan bir birey geleceke alacağı eğiimle daha üs düzey düşünme becerisine sahip olabilecek ve fikirlerini özgürce ifade edebilen yaraıcı bireyler olabilecekir. Çalışmanın diğer bir bulgusu da; eğiim fakülesi öğrencilerinin sözel, sayısal, şekil-uzay, sana-spor ve kişilik özelliklerine ilişkin geçmişeki farkındalıklarının eknik eğiim fakülesi öğrencilerine göre daha fazla olduğu sonucudur. Buna karşılık eğiim fakülesi ve eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin mekanik alana ilişkin geçmişeki larında bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmışır. Oysaki araşırmaya kaılan öğrencilerin geleceğin öğremen adayları olduğu düşünüldüğünde; eğiim fakülesi için özellikle ablo, haria, grafik ve çizelge okuyabilme, eknik eğiim fakülesi öğrencileri için ise bir ale, makine ve düzeneğin nasıl işlediğinin kavranması ve uygulanması gibi emel becerilerin kazandırılması önem aşımakadır. Bu nedenle öğrencilere ilköğreim seviyesinden iibaren bilişsel ve duyuşsal alanların yanında psikomoor becerilerin gelişimine yönelik uygulamalar da yapırılması önerilmekedir. Böylelikle bireyin doğru alana yönlendirilmesi, yönlendirildiği alanda daha başarılı olması ve daha nielikli bireyler yeişirmesi sağlanabilecekir. Tüm bu genel önerilerden yola çıkılarak araşırmacılar ve uygulayıcılar için aşağıdaki öneriler sunulmuşur: Uygulayıcılar İçin Öneriler 1. Araşırmada sadece eğiim fakülesi ve eknik eğiim fakülesi öğrencilerinin şimdiki ve geçmişeki sözel, sayısal, şekil-uzay, mekanik, sana-spor ve kişilik özelliklerine ilişkin farklılıkları ele alınmışır. Bundan sonraki çalışmalarda farklı alandaki fakülelerin karşılaşırılması önerilmekedir. 2. Yapılacak olan yeni bir çalışmada öğrencilerinin şimdiki ve geçmişeki sözel, sayısal, şekil-uzay, mekanik, sana-spor ve kişilik özelliklerine ilişkin farklılıklarının nedenleri araşırılarak olumsuz durumlar için öneriler sunulabilir. 3. Geleceke yapılacak bir çalışmada her bir alana ilişkin farkındalık düzeyleri ile öğrencilerin baskın zekâ alanları arasında ilişki aranabilir. Araşırmacılar İçin Öneriler 1. Öğrencilerin farklı öğrenme alanlarına ilişkin ları incelenebilir. 2. Aynı öğrenci grubunun çeşili öğrenme seviyelerindeki farklılıkları araşırılabilir. 3. Araşırmacılar arafından öğrencilerin farkındalıklarını ekileyebilecek; cinsiye, mezun olunan lise ürü, akademik başarı ve rehberlik faaliyelerinden yararlanıp yararlanmamama durumları incelenebilir. KAYNAKÇA 1. Arslan, M. M. Ve Kılıç, Ç. (2000). Bazı Avrupa Ülkelerinde ve Türkiye de Zorunlu de Yönlendirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi, Milli Dergisi S. 148 Ankara, Kasım Binbaşıoğlu, C. (2000). Ailede Ve Okulda Sorunları. İsanbul: MEB. Yayınevi. 3. Büyükkaragöz, S. (1990). Okulda Uyumsuzluk ve Başarısızlıka Ailenin Rolü I. Aile Şurası Bildirileri. Ankara: Başbakanlık Aile Araşırma Kurulu Başkanlığı Yayınları. 4. Can, G.(Ediör) Yazıcı H. (2006) Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ankara: PegemA Yayınları 5. Colee, Darois, Educaional and Vocaional Guidance Services for he Age Group. Belgium, France and The Grand-Duchy of Luxembourg. European Communiies. Brussels-Luxembour Çevik, K. (2008). İlköğreimde Çoklu Zeka Kuramına Dayalı Yönlendirme Ekinliklerinde İşbirliği ve Uyum Boyularında Karşılaşılan Sorunlar, Kuramsal Bilim Dergisi, 1(1), Dökmen, Ü. (1995). Sosyodrama ve Psikodrama. Ankara: Sisem Yayıncılık. 8. Ergün, Musafa. Reformlarının Felsefesi Türkiye Özel Okullar Birliği Büleni. 8, İsanbul Erkan, S. (1997). Örnek Grup Rehberliği Ekinlikleri. Ankara: Pegem Yayınları. 10. European Commission, Educaion And Iniial Training Sysem, Luxembourg, Fidan, N. (1996). Okulda Öğrenme ve Öğreme. Ankara: Alkım Yayınları. 12. Guvendi, M. (2000). İlköğreim okulları ikinci kademesinde yürüülmeke olan rehberlik ekinlikleri ve öğrenci beklenilerine ilişkin bir araşırma, Pamukkale Üniversiesi Dergisi, 8, 17 Kasım 2009 arihinde hp://egiimdergi.pamukkale.edu.r adresinden indirilmişir. 13. Güleryüz, H. (2000). Programların Dili Ve Yaraıcı Öğrenme. Ankara: PEGEM Yayıncılık. 14. Hollingsworh ve Hoover. (1991). İlköğreimde Öğreim Yönemleri. (Çeviren: Gürkan, T. ve diğerleri). Ankara: Ankara Ünv. Yay. No:

10 Mura Gürkan GÜLCAN, Sibel CENGİZHAN / POLİTEKNİK DERGİSİ, CİLT 12, SAYI 4, Karagüven, H. ve Cengizhan, S. (2005), Öğremenlere Göre Meslek Lisesi Öğrencilerinin Rehberlik Gereksinimleri, Marmara Üniversiesi Aaürk Bilimleri dergisi, 22, Karasar, N. (1999). Bilimsel Araşırma Yönemi Kavramlar, İlkeler, ler. Ankara: Nobel Yayın Dağıım 17. Kırcaali-İfar,G. (1998). Sosyal Bilimlerde Araşırma Yönemleri. Ediör: Ali Aıf Bir, Eskişehir: Anadolu Üniversiesi Yayınları No: Koçer, D. (225). Okulda Uygulamalı Rehberlik, Ankara: Pirami Yayınevi. 19. Kulu, M. (2002). Üniversie Öğrencilerinin Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmelerinden Beklenileri, ve Bilim Dergisi, 27 (123), Kuzgun, Y. (1995). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: ÖSYM Yayınları. 21. Küçükahme, L. (1997). Programları ve Öğreimi. (8. Baskı). Ankara: Gazi Kiabevi Yayınları. 22. MEB Tebliğler Dergisi, sayı : 2504, 9 Eylül MEB, Ölçme ve Değerlendirme Sisemi Gelişirme 1: Ölçme ve Değerlendirme Sisemi Özel İhisas Komisyonu Raporu Ankara MEB. (1996). 15. Milli Şurası sonuç raporu. MEB. Yayınları. 25. MEB. 15. Millî Şûrası Genel Sekreerliği Yıllarda Türk Millî i, Ankara, MEB. 16. Millî Şûrası Hazırlık Dokümanı, Ankara Milli Bakanlığı, Tebliğler Dergisi Ankara, Eylül Milli Temel Kanunu, Milli Mevzuaı, MEB Yayımlar Dairesi Başkanlığı Yayınları Ankara, Oğuzkan, F. (1993). Terimleri Sözlüğü. (3. Baskı). Ankara: Emel Mabaacılık. 30. Öner, N. (1997). Türkiye de Kullanılan Psikolojik Tesler. (3. Baskı). İsanbul: Boğaziçi Yayınları. 31. Özden, Y. (1997). Öğrenme ve Öğreme. Ankara: PEGEM Yayınları. 32. Özgüven, İ. E. (1999). Çağdaş de Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ankara: PDREM Yayınları. 33. Özgüven, İ. E. (2005). Bireyi Tanıma leri. Ankara: PDREM Yayınları. 34. Özoğlu, S. Ç. Rehberlik ve Psikolojik Danışma. İzmir Selçuk Z. (2000). Bireyi Tanıma leri. (Ediör: Kuzgun, Y.). İlköğreimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıım. 36. Şimşek, A.(1999) Türkiye de Mesleki ve in Yeniden Yapılanması İsanbul : TÜSİAD Yayınları. 37. Yeşilyaprak, B. (2000). de Rehberlik Hizmeleri. Ankara: Nobel Yayıncılık. 38. Yüksel-Şahin, F. (2008). Oraöğreimdeki öğrenci görüşlerine göre psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) hizmelerinin değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2). 234