MADDE VE ÖZELLİKLERİ BÖLÜM 9

Transkript

1 MADDE E ÖZELLİLERİ BÖLÜM 9 MODEL SORU 1 DE SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DE SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Maddenin özkütlesinin en büyük olduğu al, katı alidir. Y: Maddenin katı alidir. Maddenin acminin en büyük olduğu al, gaz alidir. Z: Maddenin gaz alidir. Buna göre, X: Maddenin sıvı alidir. 1. Fiziksel olaylarda maddenin kimyasal özellikleri değişmez. Fiziksel özellikleri değişir. Geometrik şekil değişir, yoğunluk ve toplam kütle değişmez. CEAP E 2. Demirin paslanması olayı kimyasal bir olaydır. Toplam kütle değişmez. imyasal özellikler değişir. İletkenlik için kesin birşey söylenemez. 2. Z nin acmi kuvvetle değiştirilemediğinden Z kesinlikle katıdır. X akışkan olduğuna göre sıvı veya gazdır. Y ısıtıldığında X e dönüştüğünden Y sıvı X gazdır.. Fiziksel olaylarda maddenin özelliği değişmez. ağıdın yırtılması, kalemin kırılması gibi. Gümüşün kararması, demirin paslanması, amurun mayalanması, ekmeğin küflenmesi de kimyasal bir olaydır.. Tanecikler arası çekim kuvveti en fazla Y olduğundan Y katı fazdadır. Gazların taneciklerinin enerjisi en fazla olduğundan X gazdır. Z ise sıvıdır. 4. Maddenin molekül yapısı kimyasal olaylarda değişir. Yaprağın sararması, yoğurdun ekşimesi kimyasaldır. Naftalinin süblimleşmesi ve tuzun da çözülmesi fizikseldir. Molekül yapı değişmez. 5. erilen durumlarda donduğunda katı ale geçer ve düzensizliği azalarak daa kararlı bir al alır. 4. ve L akışkan olduğundan gaz veya sıvıdırlar. M akışkan olmadığından katıdır. ve M ısı alarak L ye dönüşüyor. Bu durumda sıvı L de gaz olmalıdır. 6. Hal değiştirmeleri fiziksel olaylardır. Süblimleşmede bunlardan biridir. erilen durumlar içinde doğru eşleştirme iyodun süblimleşmesi fiziksel olaydır. MADDE E ÖZELLİLERİ 95

2 MODEL SORU TE SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 4 TE SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Yoğunlaşma sıcaklığı, yalnız gaz maddeler için ayırt edici bir özelliktir. X maddesi: Gaz alindedir. Donma sıcaklığı, yalnız sıvı maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Z maddesi: Sıvı aldedir. Buna göre, Y maddesi: atı aldedir. 1. saf kum (kum kar.) cm m kum + m 150 saf kum. d saf kum +.d d saf kum d saf kum 120 d saf kum g/cm olur. 2. ütle Eylemsizlik Boşluklu yapı Elektrikli yapı Yukarıda verilen nicelikler maddelerin ortak (temel) özelliklerindendir cm 100cm 80cm. Ayırt edici özellikler atı Sıvı Gaz Öz ısı kum Donma sıcaklığı + aynama sıcaklığı + Genleşme katsayısı + + Çözünürlük Tablodaki ayırt edici özelliklerden Donma sıcaklığı yanlış işaretlenmiştir. Donma sıcaklığı sıvı maddeler için ayırt edici özelliktir. um üzerine 40 cm eklendiğinde seviyesi 100 cm olduğuna göre kum içindeki boşluğun acmi boş ( kum + karışım ) cm tür. I. yargı doğrudur. umun acmi; kum cm tür. II. yargı yanlıştır. uru kumun 80 cm de 20 cm boşluk olduğuna göre boşluğun acim olarak % si 4. Özkütle Genleşme katsayısı Isı iletkenliği Yukarıdaki nicelikler em katı em de sıvı maddeler için ayırt edici özellik olarak kullanılır. 80 cm kuru kumun 20 cm ü boş ise 100 cm kuru kumun cm ü boştur cm olur. III. yargı doğrudur. 96 MADDE E ÖZELLİLERİ

3 . kum 100cm 5. 60cm kum 40cm 80cm I II III Dereceli silindirde 100 cm kuru kum varken üzerine 60 cm sıvı boşaltılıyor ve sıvı-kum seviyesi 140 cm oluyor. Bu durumda kumun acmi, boşluk cm kum 100 boşluk cm olur. umun yoğunluğu g/cm olduğuna göre kütlesi, m kum kum.d g olur. Sıvının kütlesi, m sıvı 20 m kum g sıvının yoğunluğu, msv 80 4 ds g/cm sv 60 olur. uru kum içindeki avanın acmi H cm tür. uru kumun acmi, kum cm tür. umun kütlesi 120 g olduğuna göre yoğunluğu m 120 d gcm / tür cm 150cm 120cm 0cm kum 60cm umun içindeki avanın acmi ava kum cm olur. 50 cm kuru kum içinde 10 cm ava var ise 100 cm kuru kum içinde ava vardır cm olur. ap 200 cm ve üzerine 150 cm 2 dökülüyor. Hiç boşluk olmasaydı taşan miktarı, taşan cm olurdu. aptan taşan 60 cm olduğuna göre kuru kum tanecikleri arasındaki boşluk, boşluk taşan cm olur. MADDE E ÖZELLİLERİ 97

4 O 2d r O d r 0 cm 40 cm m koni m küre 20 cm koni.d koni küre.d küre rr2 4.2d πr. d 2r ı ı 10 cm olur. 2 olur. r 11. A r 8. bilye B C 2r bofl düzlem D r m m cisim m taşan π r 2 9. m n. bilye.d bilye n. bilye.d 120 n. bilye.(d bilye d ) 120 n. 4( 1) 120 n n n 15 tane olur. A A 2A π r 2 aptaki toplam acmi, Σ π r 2 + π 4r 2 + π 9r 2 14π r 2 apta kalan yun acmi, ı 14π r 2 8π r 2 6π r 2 6π r 2 π 9r 2 ı 2 olur. L I II III A.2 + A. (A + A + 2A) ı 7A 6A ı ı 7 olur. 6 III. kabındaki yun acmi 2A. ı 2A A olur. düzlem bofl yer mcisim cm cisim d cisim m sistem g olur. 98 MADDE E ÖZELLİLERİ

5 MADDE E ÖZELLİLERİ TEST - 1 İN ÇÖZÜMÜ 1. Naftalinin süblimleşmesi ve etil alkolün buarlaşması al değişimi olayıdır. Şekerin da çözünmesi ve yun elementlerine ayrıştırılması al değişimi olayı değildir. 8. m m ci sim m ta şan cm olur. CE AP B 2. Ham petrolün ayrımsal damıtılması fiziksel değişmedir. Yaprağın sararması, bakırın oksitlenmesi, yun elektrolizi, idrojen ve azot gazlarından amonyak elde edilmesi kimyasal değişmedir. 9. kütle. Genleşme katsayısı katı ve sıvı maddeler için ayırt edici özelliktir. Buna göre, I., II. ve III. yargılar doğrudur. CEAP E fiekil-i düzlem 0 fiekil-ii zaman 4. ava ( kuru kum + ) kum karışımı ( ) cm 150 cm kuru kumun içerisinde 0 cm ava varsa, 100 cm kuru kumun içerisinde 20 cm ava vardır. Buna göre, kuru kumun içerisinde %20 ava vardır. 5. Özkütle ve çözünürlük maddelerin katı, sıvı ve gaz alleri için ayırt edici özelliktir. Genleşme katsayısı ve ısı iletkenliği maddelerin katı ve sıvı alleri için ayırt edici özelliktir. 6. Hacim, madde miktarına bağlı bir özelliktir. Özkütle, uzama katsayısı, erime ısısı madde miktarına bağlı olmayan ayırt edici özelliklerdir. 7. Öz acim: atı, sıvı ve gaz maddeler için ortak ayırt edici özelliktir. aynama sıcaklığı: Sıvı maddeler için ayırt edici özelliktir. Genleşme katsayısı: atı ve sıvı maddeler için ayırt edici özelliktir. Isı iletkenliği: atı ve sıvı maddeler için ayırt edici özelliktir. t 0 anında kapta bir miktar vardır. I. yargı doğrudur. Musluk sabit ızla akıtmaktadır. II. yargı doğrudur. III. yargı yanlıştır. 10. bilyelerin gerçek acmi bilye- kar cm mtop bil 80 d bilye 4 gcm / olur. bilyelerin gerçek acmi 20 Dm 11. oyuk ds v dtata m2 m1 ds v dtata , 06, , 100 cm olur. CEAP E MADDE E ÖZELLİLERİ 99

6 12. ü re nin top lam ac mi, 4 toplam. π. r cm olur. ü re nin do lu kıs mı nın ac mi, m dolu d cm olur. ü re içe ri sin de ki boş lu ğun ac mi, boş luk top lam do lu cm olur. CE AP C 1. E D C B A L yer B se vi ye si ne ka dar kap ta ki da bo şal ma ol ma dı ğın dan 0-t ara lı ğın da ki sı vı yük sek liği şe kil de ki gi bi olur. Bun dan son ra nin de bi si L nin de bisi nin iki ka tı ol du ğun dan yük sek li ği nin za ma na bağ lı de ği şim gra fi ği şe kil de ki gi bi olur yükseklik 0 t t 5t 7t zaman 14. küre n küp 4. r. r a olur. CE AP C 100 MADDE E ÖZELLİLERİ

7 MADDE E ÖZELLİLERİ TEST - 2 NİN ÇÖZÜMÜ 1. imyasal değişmelerde maddenin molekül yapısı değişir. Fiziksel değişmelerde maddenin molekül yapısı değişmez. Alkolün buarlaşması ve şekerin da çözünmesi fiziksel değişmedir. Üzüm yundan sirke oluşması ve yun elektrolizi kimyasal değişmedir. 7. Ta ne cik li ya pı Ha cim Ey lem siz lik Yukarıdaki nicelikler mad de le rin or tak (te mel) özel lik lerin den dir. CE AP B 8. ava ( kuru kum + ) kum karışımı ( ) cm 2. Fiziksel değişmeye uğrayan arı bir maddenin molekül yapısı genellikle değişmez. CEAP E. Eylemsizlik, maddelerin ortak özelliğidir. Çözünürlük, genleşme katsayısı, öz ısı ve yoğunlaşma sıcaklığı maddelerin ayırt edici özellikleridir. 50 cm kuru kumun içerisinde 15 cm ava varsa, 100 cm kuru kumun içerisinde 0 cm ava vardır. Buna göre, kuru kumun içerisinde %0 ava vardır. CEAP E 9. ü re nin do lu kıs mı nın ac mi, m dolu d , 100 cm olur. 4. saf kum (kum kar.) cm m kum + m 160 saf kum. d kum +. d d kum d kum d kum g/cm olur. 2 ü re nin top lam ac mi, Tm toplam d cm olur. boş luk top lam do lu cm olur. 10. Sıvının özkütlesine d diye- lim. CE AP B 5. Öz acim I. durumda: Donma sıcaklığı.d + m kap 5m...(1) aynama sıcaklığı II. durumda: Uzama katsayısı 5.d + m kap 8m...(2) s v Öz ısı Isı iletkenliği (1) ve (2) denklemlerinin çözümünden, düzlem Yukarıdaki nicelikler maddelerin ayırt edici özelliklerin- 5/ d + m kap 5 m dendir. CEAP E / 5 d + m kap 8 m 15 d + 5 m kap 25 m 6. ütle, öz acim ve eylemsizlik maddenin bulunduğu yere bağlı olmayan özelliklerdir. G m.g bağıntısına göre, g cismin bulunduğu yere değiştiğinden, cismin ağırlığı değişir d m kap 24 m 2 m kap m m kap 2 1 m olur. MADDE E ÖZELLİLERİ 101

8 11. 2r r r 4A A 9A 14. L 2 L 2 I II III s v yer 4A. + A. 2 (4A + A + 9A). ı 14A. 14A. ı ı olur. II I ka bın da ki yun ac mi, π. (r 2 ). 9π r 2 olur. CE AP C 1 / 00 m 2. d sıvı 2 / 200 m L. d sıvı 100 m 2m L m 2m L 100 m + m L 800 2m L m L 800 m L 900 m L 00 g olur. 12. Bilyelerin toplam acmi; CE AP B top cm Bilyelerin toplam kütlesi, m top top.d g 1 tane bilyenin kütlesi, 100 m 1 5 g olur π] 2r g. π 7] rg -] 4r g A. 2 r 2r 2 2 2r 5r. 2 olur MADDE E ÖZELLİLERİ