FEN, SOSYAL VE ÇEVRE EĞİTİMİNDE SON GELİŞMELER SEMPOZYUMU KASIM 2009 GİRESUN

Transkript

1 FEN, SOSYAL VE ÇEVRE EĞİTİMİNDE SON GELİŞMELER SEMPOZYUMU KASIM 2009 GİRESUN Sayın Neslihan Ültay ve Eser Ültay Kasım 2009 tarihlerinde Giresun Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesi ortaklığıyla Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi nde yapılacak olan Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler sempozyumuna başvuruda bulunduğunuz; Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Laboratuvar Deney Raporlarına Bakış Açısı başlıklı çalışmanız sempozyumda SÖZLÜ BİLDİRİ olarak sunulmak üzere Bilim Kurulu tarafından kabul edilmiştir. Sempozyumumuza gösterdiğiniz ilgiye ve yapacağınız değerli katkıya teşekkür eder, sempozyumda görüşmeyi dileriz. Bildiri Kodu: FE26 Prof.Dr. Mustafa TÜRKMEN Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı

2

3 İÇİNDEKİLER FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİ LİSE ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKİYE'DEKİ NÜKLEER ENERJİ UYGULAMALARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ... 2 FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN PROJE TABANLI YAKLAŞIMIN UYGULANABİLİRLİĞİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ LİSE ÖĞRENCİLERİNİN FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ VE MATEMATİK DERSLERİNDEKİ KONULARLA İLGİLİ ÖĞRENME ZORLUKLARININ TESPİTİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ISI VE SICAKLIK KONUSUNDAKİ KAVRAM YANILGILARININ KAVRAM HARİTALARIYLA BELİRLENMESİ SINIF FEN VE TEKNOLOJİ PROGRAMININ ALTERNATİF ÖLÇME DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI İLE İLGİLİ ÖĞRETMENLERİN FARKINDALIKLARI ve KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR LİSE ÖĞRENCİLERİNİN NÜKLEER ENERJİ KONUSUNDAKİ BİLGİ ve BİLGİ KAYNAKLARININ ANALİZİ İKİ DÜNYA KURAMSAL ÇERÇEVESİNDE SEVİYE BELİRLEME SINAVI FİZİK SORULARI ANALİZİ SINIF ÖĞRETMEN ADAYLARININ SIVILARIN GENLEŞMESİYLE İLGİLİ KAVRAM YANILGILARININ BELİRLENMESİ BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ LABORATUAR KULLANIMI ÖZ-YETERLİK ALGISI, ÖĞRETMENLİK ÖZ-YETERLİK ALGISI VE AKADEMİK ÖZ-YETERLİK DÜZEYİ İLİŞKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLKÖĞRETİM 6. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERS KİTAPLARININ OKUNABİLİRLİĞİ VE HEDEF YAŞ DÜZEYİNE UYGUNLUĞU FİZİK EĞİTİMDE İŞBİRLİĞİNE DAYALI YÖNTEMİN KULLANILMASINA YÖNELİK ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ DIŞ DİDAKTİKSEL DÖNÜŞÜMÜN FEN EĞİTİMİNDE UYGULANMASI: MADDENİN TANECİKLİ YAPISI ÖRNEĞİ ÖĞRENCİLERİN ORTAÖĞRETİM FİZİK DERSİ KONULARININ GÜNLÜK HAYATLA İLİŞKİSİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ LABORATUVAR DENEY RAPORLARINA BAKIŞ AÇISI BİLİMSEL ETKİNLİKLERİN BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ KAVRAM BAŞARISINA ETKİSİ III

4 Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu KASIM 2009 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ LABORATUVAR DENEY RAPORLARINA BAKIŞ AÇISI ÖZET Neslihan Ültay * Eser Ültay ** Laboratuvar yöntemi; fen bilimleri ile ilgili temel bilgilerin, onları kanıtlayarak, deneylerin bizzat öğrenciler tarafından yapılarak öğrenilmesini amaçlamaktadır. Laboratuvar raporları deneyde yapılanların üzerinden tekrar geçilerek, konunun pekiştirilmesi açısından önemli olduğu gibi, öğrencilerin deneyi yapmalarındaki amaçları belirlemelerine yardımcı olur. Aynı zamanda öğrenciler raporlar sayesinde teorik bilgi ile pratik bilgiyi birleştirebilmeyi de öğrenirler. Çalışmanın amacı Fen Bilgisi Öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan öğrencilerin laboratuvar deney raporlarına olan bakış açılarını belirlemektir. Örneklem grubu 52 kişiden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 15 çoktan seçmeli ve bir açık uçlu sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır. Çalışmanın verileri değerlendirildiğinde öğrencilerin laboratuvar raporlarının eğitici ve öğretici tarafının farkında olmalarına rağmen, yine de laboratuvar raporlarına gereken önemi vermedikleri ve ileride öğrencilerinden de laboratuvar raporu isteyip istememe konusunda henüz bir karara varmamış oldukları görülmektedir. Öğrenciler kaynak kullanımı konusunda bilinçsiz olduklarından öğrencilere kaynak kullanımının esasları, kullanılan kaynakların mutlaka belirtilmesinin gerekliliği ve başkalarının yazmış olduğu kaynakları referans göstermeden kullanmamızın doğru olmadığı öğretilmelidir. Anahtar Kelimeler: Fen bilgisi öğretmen adayları, deney raporu, fizik ve kimya laboratuvarları, fen eğitimi. 1. GİRİŞ Fen bilimleri derslerini diğer derslerden ayıran en temel özellik bu derslerin laboratuvarlar aracılığıyla teorik bilgiyi uygulamaya dönüştürme fırsatı tanımasıdır. Laboratuvar yöntemi; fen bilimleri ile ilgili temel bilgilerin, onları kanıtlayarak, deneylerin bizzat öğrenciler tarafından yapılarak öğrenilmesini amaçlamaktadır. Aynı zamanda, bu yöntemin öğrencilerde; akıl yürütmeyi, eleştirel düşünmeyi, ilmi bakış açısını, problem çözme yeteneklerini geliştirme başta olmak üzere pek çok olumlu etki yaptığı bilinmektedir. Bu yüzden laboratuvar uygulamaları, fen * Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü ** Giresun Üniversitesi, Giresun Meslek Yüksek Okulu 104

5 FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ eğitiminin ayrılmaz bir parçası ve odak noktasıdır (Domin, 1999; Serin, 2002; Hofstein, 2004; Singer vd, 2005). Öğrenciler tarafından daha karmaşık ve anlaşılması güç bulunan fen bilgisi, fizik ve kimya derslerinde (Ayas ve Demirbaş, 1997) laboratuvarlar sayesinde öğrenme daha kalıcı ve anlamlı kılınmaktadır. Öğrencilerin fen bilimleri ile ilgili temel bilgi ve öğrenmelerinin geliştirilmesinde kullanılabilecek laboratuvar çalışmalarının en önemli niteliklerinden birisi, öğrencilere yaparak-yaşayarak öğrenme ve kalıcı öğrenme ortamı sunmasıdır. Öğrencilerin fen derslerindeki başarılarının laboratuvar ortamında deneysel çalışmalara katılımları ile arttığı tartışılmaz bir gerçektir (İspir vd, 2007). Eğitim kurumlarında iyi bir fen eğitiminin verilebilmesi ve derslerin ezbercilikten kurtarılması için, derslerin laboratuvar uygulamalarıyla desteklenmesi gerekmektedir (Güven ve Gürdal, 2002). Öğrenciler tarafından karmaşık ve soyut bulunan kimya ve fizik dersinde öğrencilerin birçok kavram yanılgısına sahip oldukları bilinmektedir (Sanger, 2000; Tekin vd, 2004; Beerenwinkel, 2006; Yürük, 2007; Ültay ve Akpınar, 2008; Küçüközer ve Kocakülah, 2008; Şekercioğlu ve Kocakülah, 2008). Bu kavram yanılgılarının giderilmesinde ve öğrencilerde doğru bilgilerin yapılandırılmasında laboratuvar uygulamalarının etkili olacağı düşünülmektedir (Kurt ve Akdeniz, 2004). Laboratuvarlar sayesinde öğrenme geleneksel yöntemlere kıyasla daha kalıcı olduğu gibi daha zevkli ve öğrenci merkezli olur (Kılınç, 2007). Fen bilimlerinin öğretilmesinde bu denli önemli olan laboratuvar etkinliklerinin tasarlanması ve uygulamaya geçirilmesi fen bilimleri öğretmenlerinin sorumluluklarındandır. Bu konuda öğretmenler, basılmış laboratuvar kitaplarını (Ocakverdi, 2001; Özcan, 2003; Yalçın, 2006) kullanabilecekleri gibi gerektiğinde kendileri de etkinlik tasarlayabilmelidirler. Laboratuvarda deney öncesinde deneyin türüne göre kazanımlar tartışılmalıdır. Deneyle ilgili malzemeler deney masaları üzerine yerleştirilir. Okul dışından temin edilmesi gereken malzemeler deneyden önce temin edilmelidir. Öğrencilere kullanmaları gereken araç-gereçler tanıtılmalı ve nasıl kullanacakları gösterilmelidir. Laboratuvar güvenliğiyle ilgili gerekli hatırlatmalar yapılmalıdır. Deney öncesi hazırlıklar tamamlandıktan sonra, öğrenciler düzenekleri kurarlar. Kurdukları düzeneklerin doğru olup olmadığı öğretmenler tarafından kontrol edilir. Deney esnasında öğrencilere yönlendirici sorular sorularak yol gösterilmelidir. Örneğin, gözlemleriniz ne anlama geliyor, bulmayı beklediğiniz sonuçları bulabildiniz mi gibi sorular yöneltilir. Öğrenciler verileri istenilen şekilde (tablolara veya grafiklere) kaydederler. Deney sonrasında veriler analiz edilir ve sınıfta bu bulgular tartışılarak ortak bir noktaya varılmaya çalışılır. Son olarak öğrencilerden deneyle ilgili bir rapor hazırlamaları istenir (Ayas vd, 1997). Raporda öğrencilerden deneyin adı, amacı, teorik bilgi, kullanılan malzemelerin listesi, deneyin yapılışı ve sonuç 105

6 Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu KASIM 2009 bölümlerini yazmaları beklenir. Raporlar deneyde yapılanların üzerinden tekrar geçilerek, konunun pekiştirilmesi açısından önemli olduğu gibi, öğrencilerin deneyi yapmalarındaki amaçları belirlemelerine yardımcı olur. Aynı zamanda öğrenciler raporlar sayesinde teorik bilgi ile pratik bilgiyi birleştirebilmeyi de öğrenirler. Ancak laboratuvar raporlarının bütün bu olumlu yönlerine rağmen bazı öğrenciler deney raporlarının etkisiz olduğunu düşünmektedir (Ayas vd, 2002; Orbay vd, 2003). Atasoy (2004) e göre, Fen laboratuvarları içinde yer alınan veya şahit olunan olaylarla ilgili tecrübelerimizin kayıtlarının tutulduğu episodların kaynağıdır. Fakat öğrenciler deneyin başında deneyin amacını ve deneyin sonunda da deneyde kullandıkları bütün önermesel bilgileri yazmazlarsa, laboratuvarda kazandıkları episodla önermesel bilgileri ve zihinsel becerileri ilişkilendirilemezler. Bu çalışmanın amacı, Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan öğrencilerin laboratuvar deney raporlarına olan bakış açılarını belirlemektir. 2. YÖNTEM Çalışma akademik yılında Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinden 52 öğrenciyle örnek olay yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Bu yöntemin kullanılmasının amacı Fen Bilgisi Öğretmenliği öğrencilerinin laboratuvar deney raporlarına olan bakış açılarının derinlemesine araştırılmasıdır (Çepni, 2007). Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 15 çoktan seçmeli ve bir açık uçlu sorudan oluşan bir anket kullanıldı. Anketteki sorular öğrencilerin laboratuvar deney raporları hakkındaki görüş ve önerilerini ortaya çıkarmak için tasarlanmıştır. Anketteki 15 çoktan seçmeli sorunun 14 tanesi üç seçenekli, 1 tanesi de 7 seçenekli olup, son soru öğrencilerin deneyleri değerlendirmek için rapor haricindeki önerilerini ortaya çıkarmak amacıyla açık uçlu olarak hazırlanmıştır. 3. BULGULAR Öğrencilerin ankete vermiş oldukları cevaplar incelendiğinde, öğrencilerin yalnızca fizik ve kimya derslerinin laboratuvarlarında deney raporu yazdıkları ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin %52 si rapor hazırlarken internetten faydalanıyor, ancak internetten bulduğu bilgileri değiştirerek kullananlar, tüm öğrencilerin %25 ini oluşturuyor. Tüm öğrencilerin %50 si internetten bulduğu bilgileri bazen değiştirerek, %23 ü ise değiştirmeden kullandığını belirtmiştir. Öğrencilerin %61,5 i deney raporu yazarken ders kitabından, %88,5 i deney föyünden yararlanıyor, %54 ü ise arkadaşlarıyla bilgi alışverişinde bulunarak raporları hazırlıyor. 106

7 FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ Tablo 1. Öğrencilerin anket sorularına verdikleri cevapların yüzdeleri Rapor hazırlarken internetten faydalanıyorum. Rapor hazırlarken ders kitabından faydalanıyorum. Rapor hazırlarken deney föyünden faydalanıyorum. Rapor hazırlarken internetten bulduğum bilgileri değiştirmeden kullanıyorum. Rapor hazırlarken arkadaşlarımla bilgi alışverişinde bulunuyorum. Laboratuvar raporu hazırlamak konuyu öğrenmemde faydalı oluyor. Laboratuvar raporu hazırlarken konuyu pekiştirmiş oluyorum. Rapor hazırlamayı bir öğretmen adayı olarak eğitim-öğretim açısından faydalı buluyorum. İlerde laboratuvar derslerine gireceğim öğrencilerden laboratuvar raporu hazırlamalarını isteyeceğim. Laboratuvar raporlarına gereken önemi verdiğime inanıyorum. Deney sonunda laboratuvar raporu hazırlayacağım için deney esnasında daha dikkatli davranıyorum. Laboratuvar raporlarının notlandırılması deneyleri not kaygısı içinde yapmama sebep oluyor. Bu da öğrenmemi olumsuz etkiliyor. Laboratuvar raporlarına eksiklerimi açıklayan notlar yazılması bir sonraki raporu hazırlamamda faydalı oluyor. Evet Hayır Bazen Boş %52 %8 %40 - %61,5 %13,5 %25 - %88,5 - %11,5 - %23 %25 %50 %2 %54 %9,5 %36,5 - %77 %4 %17,3 %1,7 %73 %4 %23 - %81 %4 %15 - %52 %6 %40 %2 %56 %4 %40 - %67 %11,5 %19 %2,5 %27 %38,5 %34,5 - %77 %6 %13 %4 Öğrencilerin %81 i birer öğretmen adayı olarak laboratuvar raporu hazırlamayı eğitim-öğretim açısından faydalı bulduklarını söylerken, ilerde laboratuvar derslerinde öğrencilerden laboratuvar raporu isteyecek olanlar yalnızca %52 dir. Öğrencilere deneyin amacı, teorik bilgi, kullanılan araç gereçler, deneyin yapılışı, sonuç, deneyle ilgili sorular ve kaynaklar bölümlerini içeren laboratuvar raporlarında en gereksiz buldukları bölüm sorulduğunda öğrencilerin %17 si gereksiz bölüm olmadığını belirtmiştir. %38,5 i ise kaynaklar bölümünün, %30,5 i ise deneyle ilgili sorular bölümünün gereksiz olduğu kanısındadır. %8 i, teorik bilgi, 107

8 Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu KASIM 2009 %4 ü kullanılan araç gereçler ve %2 si ise deneyin yapılışı kısmını gereksiz bulmuştur. Öğrencilere laboratuvar raporu hazırlamayı gerekli buluyor musunuz sorusu sorulduğunda ise %79 u evet, %11,5 i hayır, çünkü vakit alıyor ve %9,5 i ise hayır, çünkü öğretici değil cevabını vermiştir. Öğrencilere yöneltilen açık uçlu Siz, geleceğimizin öğretmenleri olarak laboratuvar deneylerini rapor haricinde nasıl bir yöntemle değerlendirmeyi planlıyorsunuz? sorusuna rapor haricinde bir yöntem önerenler %40, önermeyenler %31 ve rapor yazmanın iyi bir yöntem olduğunu düşünenler ise %29 dur. Öğrenciler rapor haricinde en çok sözlü yapmayı (%57) bir değerlendirme yöntemi olarak önermişlerdir. Öğrencilerin %19 u aynı deneyi farklı bir günde tekrar yaptırarak değerlendirme yapmayı önermiştir, %14 ü ise deney esnasındaki becerilerinin de notlandırmaya dahil edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Öğrencilerin %5 i deneyle ilgili bir sunum hazırlatmayı önermiş, diğer %5 i ise aynı konuda farklı bir deney yaptırmayı önermiştir. Şekil 1. Öğrencilerin laboratuvar raporu haricinde önerdikleri değerlendirme yöntemleri ve yüzdelik dilimleri. 4. TARTIŞMA Fen Bilgisi Öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan öğrencilerin laboratuvar deney raporlarına olan bakış açıları belirlenmeye çalışılmıştır. Anketin sonuçları göz önünde bulundurulduğunda öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun laboratuvar raporu hazırlarken internetten ziyade ders kitabı ve deney föyünü kullandıkları görülmüştür. Geleceğimizin öğretmenlerinin eğitim 108

9 FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ teknolojisinden faydalanmakta yetersiz kaldığı gözlemlenmiştir. İnternetten faydalananlardan buldukları bilgileri değiştirerek kullananlar öğrencilerin yalnızca %25 ini oluşturmaktadır. Bu düşündürücü sonuç öğrencilerin kaynak kullanmayı bilmedikleri anlamına da gelebilir. Öğrencilerin laboratuvar raporlarında en gereksiz buldukları bölüm sorulduğunda %30,5 inin kaynaklar bölümünü seçmesi de tesadüf değildir. Öğrencilerin bir kaynaktan alıntı yapmanın, referans göstermenin bilincinde olmadıkları aşikardır. Öğrencilerin çoğunluğu laboratuvar raporu hazırlamanın konuyu öğrenmede ve pekiştirmede faydalı olduğunu düşünmektedir. Laboratuvar raporlarının eğitici ve öğretici yönlerini bilmelerine rağmen öğrencilerin yalnızca %56 sı deney raporlarına gereken önemi verdiğine inanmaktadır. %67 lik bir öğrenci grubu deney sonunda laboratuvar raporu hazırlayacağı için deney esnasında daha dikkatli davrandıklarını belirtmiştir. Bu durum öğrencilerin deneylere daha fazla motive olmalarına ve ilgili olmalarına fayda sağlasa da, öğrencilerin %27 si laboratuvar raporlarının notlandırılmasının, deneylerin not kaygısı içinde yapılmasına yol açtığını belirtmiştir. Raporların üzerine öğrencilerin eksiklerini belirten notlar yazılmasını %77 si bir sonraki raporu hazırlamada faydalı bulurken %6 sı bir etkisi olmadığını düşünmektedir. Laboratuvar raporlarının üzerine yazılan notlar öğrenciye dönüt verilmesi bakımından yararlı olabileceği gibi, bir sonraki raporu hazırlarken aynı hatalara düşülmemesine de yardımcı olabilir. Öğrencilere laboratuvardaki deneyleri değerlendirmeleri için rapor haricinde bir çözüm önermeleri istendiğinde öğrencilerin %29 luk bölümü kullanılan rapor yönteminin iyi bir yöntem olduğunu söyleyerek, bu yöntemi değiştirmeyeceklerini açık uçlu soruya verdikleri cevapta belirtmişlerdir. Ancak çoktan seçmeli sorular bölümünde öğrencilere ilerde öğrencilerinizden laboratuvar raporu isteyecek misiniz diye sorulduğunda ise %52 lik kısmı evet diye cevap vermiştir. Buradaki tutarsızlığın sebebi öğrencilerin henüz bu konudaki kararlarını netleştirmemiş olmalarından kaynaklanabilir. Öğrencilerin rapor haricinde önerdikleri yöntemler dikkate alındığında, büyük bir çoğunluğunun sözlü yapmayı önerdiği görülmektedir. Deneyden sonraki hafta, geçen hafta neler yapıldığına dair sorular sorulması hem deneyin unutulmamasını sağlar hem de öğrencilerin bakış açılarını anlamamıza yardımcı olur. Hangi noktaların tam anlaşılmamış olduğunu görmemize yarar. Sunum hazırlatmak da aynı şekilde öğrencilerin bilgilerinin taze tutulmasında faydalı olur, ancak her hafta bir grubun sunum yapması, o hafta deneyi sadece o grubun dikkatli yapması anlamına da gelebileceğinden, sunum yaptırmak faydadan çok zarar getirebilir. Farklı günde aynı deneyi yaptırmak ve aynı konuda farklı deney yaptırmak ders programı açısından ve zaman açısından pek kullanışlı olmayabilir. Ancak öğrencilerin önermiş olduğu deney becerilerinin notlandırılması deney 109

10 Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu KASIM 2009 raporlarına ek olarak faydalı olabilir. Çünkü laboratuvarlarda öğrenciler 4 veya 5 kişilik gruplarda deney yaptıklarından, bazı öğrenciler deneyin yapılmasında aktif rol alırken, bazıları bir köşede oturarak sadece izlemeyi tercih edebiliyorlar. Bu durumun önüne geçmek için deneyde becerilerini kullananların ödüllendirilmesi diğer öğrenciler için motive edici olabilir. 5. SONUÇ VE ÖNERİLER Çalışmanın verileri değerlendirildiğinde sonuç olarak öğrencilerin laboratuvar raporlarının eğitici ve öğretici taraflarının farkında olmalarına rağmen, yine de laboratuvar raporlarına gereken önemi vermedikleri ve ilerde öğrencilerinden de laboratuvar raporu isteyip istememe konusunda henüz bir karara varmamış oldukları görülmektedir. Öğrenciler kaynak kullanımı konusunda oldukça bilinçsiz olduklarından öğrencilere kaynak kullanımının esasları, kullanılan kaynakların mutlaka belirtilmesinin gerekliliği ve başkalarının yazmış olduğu kaynakları referans göstermeden kullanmamızın doğru olmadığı öğretilmelidir. KAYNAKLAR Atasoy, B., (2004). Fen Öğretimi ve Öğrenimi. Gözden geçirilmiş 2. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara. Ayas, A., ve Demirbaş, A., (1997). Turkish Secondary Students' Conceptions of Introductory Chemistry Concepts. Journal of Chemical Education, 74(5), Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D. ve Turgut, M. F., (1997). Kimya Öğretimi. YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirilme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara. Ayas, A., Karamustafaoğlu, S., Sevim, S. ve Karamustafaoğlu, O., (2002). Genel kimya laboratuvar uygulamalarının öğrenci ve öğretim elemanı gözüyle değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, Beerenwinkel, A., (2006). Fostering conceptual change in chemistry classes using expository texts. Ph.D Dissertation, Universitat Wuppertal, Germany. Çepni, S., (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Genişletilmiş 3. baskı, Celepler Matbaa, Trabzon. Domin, D.S., (1999). A Content Analysis of General Chemistry Laboratory Manuals for Evidence 10. of Higher-Order Cognitive Tasks, Journal of Chemical Education; 76(1), İspir, E., Aslantaş, M., Çitil, M., Küçükönder, A. ve Büyükkasap E., (2007). K.S.Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Fen Bölümlerinde Laboratuvar Uygulamalarının Yeterliliği Üzerine Bir Çalışma. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2),

11 FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ Güven, İ., Gürdal, A., (2002). Orta Öğretim Fizik Derslerinde Deneylerin Öğrenme Üzerindeki Etkileri, 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara. Hofstein, A., (2004). The Laboratory in Chemistry Education: Thirty Years of Experience With 13. Developments, Implementation, and Research, Chemistry Education: Research And Practice 5(3), Kılınç, A., (2007). The opinions of Turkish high school pupils on inquiry based laboratory activities. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 6(4), Article 6. Kurt, Ş. ve Akdeniz, A. R., (2004). Öğretmen adaylarının kuvvet kavramı ile ilgili yanılgılarını gidermede keşfedici laboratuvar modelinin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, Küçüközer, H. ve Kocakülah, S., (2008). Effect of Simple Electric Circuits Teaching on Conceptual Change in Grade 9 Physics Course. Journal of Turkish Science Education, 5(1), Ocakverdi, H., (2001). Genel biyoloji laboratuvar kitabı. Palme Yayıncılık, Ankara. Orbay, M., Özdoğan, T., Öner, F., Kara, M. ve Gümüş, S., (2003). Fen bilgisi laboratuvar uygulamaları I-II dersinde karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 157. Özcan, M., (2003). Modern temel kimya laboratuvarı. 3. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara. Sanger, M. (2000). Addressing student misconceptions concerning electron flow in aqueous solutions with instruction including computer animations and conceptual change strategies. Int. J. Sci. Educ., 22(5), Serin, G., (2002). Fen Eğitiminde Laboratuvar, Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, Singer, S., Hilton, M., and Schweingruber, H., Needing, (2005). A New Approach To Science 19. Labs. The Science Teacher, 72(7), 10. Şekercioğlu, A. G. ve Kocakülah, M, S., (2008). Grade 10 Students' Misconceptions about Impulse and Momentum. Journal of Turkish Science Education, 5(2), Tekin, S., Kolomuç, A. ve Ayas, A., (2004). Kavramsal değişim metinlerini kullanarak çözünürlük kavramını daha etkili öğretebilir miyim? Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1(2), Ültay, N. ve Akpınar, M., (2008). Öğretmen Adaylarının ve Öğrencilerin Özkütle Hakkındaki Kavram Yanılgılarının Tespiti. 8. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. 111

12 Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu KASIM 2009 Yalçın, N., (2006). Genel fizik laboratuvarı 1-2 deney kitabı. 1. baskı, Anı yayıncılık, Ankara. Yürük, N., (2007). The effect of supplementing instruction with conceptual change texts on students conceptions of electrochemical cells. J. Sci. Educ. Technol., 16,