TCK Çerçevesinde Adli Raporları Düzenlenen Çocukluk Çağı Travma Olgularının Değerlendirilmesi

Transkript

1 ORİJİNAL ARAŞTIRMA TCK Çerçevesinde Adli Raporları Düzenlenen Çocukluk Çağı Travma Olgularının Değerlendirilmesi Dr. Kenan KARBEYAZ, a Dr. Tarık GÜNDÜZ, a Dr. Hakan TOKA, a Dr. Yasemin BALCI a a Adli Tıp AD, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Eskişehir Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: Ka bul Ta ri hi/ac cep ted: Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Dr. Kenan KARBEYAZ Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adli Tıp AD, Eskişehir, TÜRKİYE/TURKEY drkenankarbeyaz@hotmail.com ÖZET Amaç: Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rı nın ön le ne bi lir ol ma sı ne de niy le ko ru yu cu he kim lik ça - lış ma la rı nın bu alan da ki öne mi vur gu lan mak ta dır. Ko ru yu cu ön lem le rin alı na bil me si için ço cuk - luk ça ğı ya ra lan ma la rı nın ve ölüm le ri nin ay rın tı lı in ce len me si ge rek ti ği be lir til mek te dir. Bu ça lış ma, ana bi lim da lı mız ta ra fın dan ad li tıb bi de ğer len dir me si ya pı la rak ad li ra po ru dü zen le nen ço - cuk ol gu la rın ya ra lan ma la rı nın in ce le ne rek ve ri ta ba nı oluş tu rul ma sı ama cıy la ya pıl mış tır. Ge reç ve Yön tem ler: Ye ni Türk Ce za Ka nu nu nun yü rür lü ğe gir di ği 1 Ha zi ran 2005 ile 31 Ara lık 2008 ta - rih le ri ara sın da Es ki şe hir Os man ga zi Üni ver si te si Üni ver si te si, Ad li Tıp Ana bi lim Da lı n ca dü zen - len miş 0-18 yaş gru bu na ait ad li trav ma ra por la rı de ğer len di ril miş tir. Bul gu lar: 0-18 yaş gru bun da yer alan 154 ad li trav ma ol gu su nun, 67 si nin (%43.5) tra fik ka za sı na ma ruz kal dı ğı, 43 ünün (%27.9) yaş ve 43 ünün de (%27.9) 5-9 yaş gru bun da yer al dı ğı, 90 ol gu da sap ta nan lez yon la rın (%58.4) ba sit tıb bi mü da ha le ile gi de ri le me ye cek ni te lik te lez yo nu ol du ğu, 68 ol gu nun (%44.2) ya - şam sal teh li ke ge çir di ği sap tan mış tır. So nuç: Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rın da, ölüm le rin ve sa kat - lık la rın azal tıl ma sı için; il köğ re tim ça ğın dan iti ba ren tra fik eği ti mi ve ril me si, ço cuk la ra ge niş ve gü ven li oyun alan la rı ya ra tıl ma sı, park la rın ve ye şil alan la rın art tı rıl ma sı, ai le le rin ev ka za la rı ile il - gi li ola rak bil gi len di ril me si ge rek mek te dir. Anah tar Ke li me ler: Ço cuk, trav ma, ad li tıp ABS TRACT Ob jec ti ve: Be ca u se child ho od in ju ri es are pre ven tab le, it has be en stres sed that pre venti ve me di ci nal stu di es are very im por tant in this to pic. For ta king pre ven ti ve me a su res, it is known that child ho od in ju ri es and de ath ne ed to be lo o ked in to in de ta il. In this study, our ma in ob jec ti - ve is to analy ze the ca ses as ses sed by the De part ment of Fo ren sic Me di ci ne and who se fo ren sic report we re pre pa red and to cre a te a da ta ba se. Ma te ri al and Met hods: The tra u ma re ports of 0-18 age gro up with, fo ren sic me di ci ne branch of Es ki se hir Os man ga zi Uni ver sity bet we en the da tes 1 Ju - ne 2005 and 31 De cem ber 2008, on which the new Tur kish Pe nal Co de put in to for ce, we re analy - zed. Re sults: It was se en that 67 (43.5%) of 154 fo ren sic tra u ma ca ses traf fic ac ci dents, 43 (27.9%) ca ses are bet we en age gro up, 43 (27.9%) are in 5-9 age gro up, 90 (58.4%) ca ses are with le si - ons that can not be tre a ted simp le me di ci nal in ter ven ti on and in 68 of them (44.2%) fa ced with de - ath risk. Conc lu si on: For re du cing child ho od age in ju ri es, de ath and di sa bi li ti es, it is ne ces sary gi ve traf fic edu ca ti on chil dren be gin ning from pri mary scho ol, to cre a te wi de and sa fe play grounds, parks and gre en are as and to in form the fa mi li es about ho me ac ci dent. Key Words: Child, tra u ma, fo ren sic me di ci ne Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1):7-12 Cop yright 2009 by Tür ki ye Kli nik le ri ocuk hakları sözleşmesine göre, 18 yaşını tamamlamayana kadar herkes çocuk olarak kabul edilmektedir. 1 Çocukluk çağındaki ölümlerin en fazla kaza sonucu oluşan travmatik lezyonlara bağlı olduğu bilin- Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1) 7

2 Kenan KARBEYAZ ve ark. TCK ÇERÇEVESİNDE ADLİ RAPORLARI DÜZENLENEN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA OLGULARININ... mek te dir. 2-5 Ço cuk luk ça ğın da sık lık la tra fik ka za - la rı, ev ka za la rı, ço cuk ih ma li-is tis ma rı ve cin sel sal dı rı id di a la rı ne de ni ile ad li tıb bi de ğer len dir me ya pıl mak ta olup; ateş li si lah ya ra lan ma la rı, ke si ci de li ci alet ya ra lan ma la rı, darp gi bi et ki li ey lem ler eriş kin le re na za ran da ha az sık lık la gö rül mek te - dir. 6,7 1 Ha zi ran 2005 ta ri hin de yü rür lü lü ğe gi ren ye ni Türk Ce za Ka nu nu, ad li trav ma to lo ji ala nın - da ki uy gu la ma lar da da ba zı ye ni lik ler ge tir miş tir. Vü cut Do ku nul maz lı ğı na Kar şı Suç la r baş lı ğı altın da yer alan mad de ler de trav ma nın ağır lı - ğı na gö re suç lu ya ve ri le cek ce za lar be lir len miş tir. Es ki Türk Ce za Ka nu nu nun 456. Mad de sin de yer alan mu tad iş ti ga l kav ra mı kal dı rıl mış, ba sit tıb - bi mü da ha le kav ra mı ge ti ril miş, ay rı ca kı rık lar ay - rı bir baş lık al tın da de ğer len di ri le rek, her bir kı rı ğın ha yat fonk si yon la rı na et ki si göz önü ne alınmış tır. 8,9 Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rı nın ön le ne bi lir ol ma sı ne de niy le ko ru yu cu he kim lik ça lış ma la rı - nın bu alan da ki öne mi vur gu lan mak ta dır. Ko ru yu - cu ön lem le rin alı na bil me si için ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rı nın ve ölüm le ri nin ay rın tı lı in ce len - me si ge rek ti ği be lir til mek te dir. 2,6 Bu ça lış ma, anabi lim da lı mız ta ra fın dan ad li tıb bi de ğer len dir me si ya pı la rak ad li ra po ru dü zen le nen ço cuk ol gu la rın ya ra lan ma la rı nın in ce le ne rek ve ri ta ba nı oluş tu - rul ma sı ama cıy la ya pıl mış tır. GE REÇ VE YÖN TEM LER Ye ni Türk Ce za Ka nu nu nun yü rür lü ğe gir di ği 1 Ha zi ran 2005 ile ta rih le ri ara sın da Es kişe hir Os man ga zi Üni ver si te si, Ad li Tıp Ana bi lim Da lı n ca dü zen len miş 842 ad li ra por dan 0-18 yaş gru bun da yer alan ve ad li trav ma to lo ji ile il gi li olan 154 ol gu ya ait ra por de ğer len di ril miş tir. Ol gu lar; yaş, cin si yet, ra po ru gön de ren ku rum, ol gu nun geldi ği yer, olay tü rü, lez yon böl ge si ve ra po run içe ri - ği açı sın dan in ce len miş tir. Ay rı ca olay tü rü ile cin si yet, yaş gru bu ve lez yon böl ge le ri ara sın da ki iliş ki de ğer len di ril miş tir. Ça lış ma ve ri le ri, SPSS 13 prog ra mı kul la nı la - rak ana liz ler ger çek leş ti ril miş tir. Ana liz ler de Pe ar - son ki-ka re yön te mi kul la nıl mış tır. p< 0.05 an lam lı ola rak ka bul edil miş tir. BUL GU LAR Ana bi lim Da lı mız ta ra fın dan 1 Ha zi ran 2005 ile 31 Ara lık 2008 ta rih le ri ara sın da dü zen le nen 842 ad li ra po run 622 si ni (%73.9) trav ma ol gu la rı oluş tur - mak ta dır. Tüm ol gu la rın 218 i (%25.9) 0-18 yaş gru bun da yer al mak ta ve bu ol gu la rın 154 ünü de (%70.7) trav ma ol gu la rı oluş tur mak ta dır. Ol gu la - rı n %61.7 si (n= 95) er kek, %38.3 ü (n= 59) kız dır. Ol gu la rın yaş or ta la ma la rı 10.2 ± 5.2 yıl ola rak saptan mış tır. 1 Ha zi ran 2005 ile 31 Ara lık 2008 ta rih - le ri ara sın da ana bi lim da lı mız ca ve ri len tüm ad li trav ma ra por la rı ve 0-18 yaş gru bu ad li trav ma rapor la rı Şekil 1 de de ğer len di ril miş tir. Ol gu la rın %68.2 inin (n= 105) cum hu ri yet savcı lık la rı, %16.9 unun (n= 26) em ni yet mü dür lük le - ri ve ya po lis ka ra kol la rı, %3.9 unun (n= 6) jan dar ma ka ra kol la rı, %11 inin (n= 17) mah ke me - ler ta ra fın dan gön de ril di ği be lir len miş tir. Ol gu la - rın %31.8 inin (n= 49) Es ki şe hir ili mer kez il çe sin den gön de ril di ği, ge ri ka lan %68.2 si nin (n= 105) çev re il ve il çe ler den gön de ril di ği tes pit edilmiş tir. Ol gu la rın olay tür le ri ne gö re da ğı lı mı Şekil 2 de su nul muş tur. 67 (%43.5) ol gu ya tra fik ka za sı ne de niy le ra por dü zen len di ği sap tan mış tır. ŞEKİL 1: Adli travmatoloji raporlarının yıllara göre dağılımı. *2005 yılında 1 Haziran sonrasında verilen raporlar değerlendirilmiştir. ŞEKİL 2: Olguların olay türlerine göre dağılımı. * ASY; Ateşli silah yaralanması, ** KDAY; Kesici, delici alet yaralanması. 8 Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1)

3 TCK ÇERÇEVESİNDE ADLİ RAPORLARI DÜZENLENEN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA OLGULARININ... Kenan KARBEYAZ ve ark. Ol gu la rın, olay tür le ri ve cin si ye te gö re da ğı - lı mı Tab lo 1 de su nul muş tur. Olay tür le ri ile cin si - yet ara sın da an lam lı bir iliş ki ol du ğu sap tan mış tır (p< 0.05). Ateş li si lah ya ra lan ma sı, ke si ci alet ya ra - lan ma sı, darp gi bi ey lem ler de er kek ol gu la rın çoğun luk ta ol du ğu, ze hir len me ol gu la rın da ise kız la rın ço ğun luk ta ol du ğu sap tan mış tır. Ol gu la rın, olay tür le ri ve yaş grup la rı na gö re da ğı lı mı Tab lo 2 de su nul muş tur. Olay tür le ri ile yaş grup la rı ara sın da an lam lı bir iliş ki bu lun muş tur. Olgu la rın %27.9 unun (n= 43) 15-18, %27.9 unun (n= 43) 5-9, %24 ünün (n= 37) ve %21.2 si nin de (n= 31) 0-4 yaş gru bun da ol du ğu be lir len miş tir yaş gru bun da ki ol gu la rın da ha kü çük yaş grubun da ki ol gu la ra gö re et ki li ey le me le re da ha sık ma ruz kal dık la rı sap tan mış tır (p< 0.001). Lez yon böl ge le ri nin olay tür le ri ne gö re da ğı lı - mı Tab lo 3 te su nul muş tur. Lez yon böl ge le ri ile olay tür le ri ara sın da an lam lı bir iliş ki sap tan mış tır (p< 0.05). 27 ze hir len me ol gu su çı ka rıl dı ğın da, lez- TABLO 1: Olguların olay türlerinin, cinsiyetlere göre dağılımı. Olay Türü Cinsiyet Toplam Erkek Kadın n % n % n % Ateşli silah (8)/ kesici delici alet yaralanması (12) Künt travmatik etkili eylem (17) Trafik kazası (67) Zehirlenme (27) Diğer* Toplam Pearson ki-kare; , p< *12 olgu düşme, 6 olgu elektrik çarpması, 5 olgu hayvan ısırmasıdır. TABLO 2: Olay türlerinin, yaş gruplarına göre dağılımı. Olay Türü Yaş Grupları Toplam Etkili Eylem Ateşli silah, kesici delici alet yaralanması, darp Kaza Trafik kazası, düşme, zehirlenme, elektrik çarpması, hayvan ısırması Toplam Pearson ki-kare; , p< TABLO 3: Lezyon bölgelerinin olay türlerine göre dağılımı. Olay Türü Lezyon Bölgesi Toplam Baş, boyun Toraks Batın Ekstremite Etkili Eylem Ateşli silah, kesici delici alet yaralanması, darp Kaza Trafik kazası, düşme, elektrik çarpması, hayvan ısırığı Toplam Pearson ki-kare; , p< Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1) 9

4 Kenan KARBEYAZ ve ark. TCK ÇERÇEVESİNDE ADLİ RAPORLARI DÜZENLENEN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA OLGULARININ... yon la rın en sık baş, bo yun böl ge sin de (%43.3) yer al dı ğı sap tan mış tır. Baş, bo yun böl ge sin de ki lezyon la rın ise %78.2 si nin (n= 43) ka za ya bağ lı eylem ler so nu cu oluş tu ğu sap tan mış tır. Ol gu la rın ad li ra por la rı nın de ğer len di ril me si Tab lo 4 te su nul muş tur. Ol gu la rın 90 ın da (%58.4) lez yon la rın ba sit tıb bi mü da ha le ile gi de ri le me ye - cek ni te lik te ol du ğu sap tan mış tır. Ba sit tıb bi mü da - ha le ile gi de ri le bil me ve olay tü rü ara sın da an lam lı bir iliş ki sap tan mış olup, et ki li ey lem so nu cu oluşan lez yon lar da ba sit tıb bi mü da ha le ile gi de ri le - me yen lez yon la ra da ha sık rast lan dı ğı sap tan mış tır. Ol gu la rın 68 inin olay so nu cu (%44.2) ya şam sal tehli ke ge çir di ği sap tan mış tır. Olay tü rü ile ya şam sal tehlike ara sın da an lam lı bir iliş ki sap ta na ma mış tır (p> 0.05). TAR TIŞ MA Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rı ile il gi li ya pı lan ça lış - ma lar da ki yaş or ta la ma sı ve cin si yet bul gu la rı çalış ma mız la uyum lu bu lun muş tur. 6,10-13 Ço cuk luk ça ğın da, eriş kin le re oran la, ateş li si lah ve ke si ci deli ci alet ya ra lan ma sı gi bi et ki li ey lem le re da ha az sık lık la rast la nıl mak ta dır. 6,12 Ulu çay ve ark.nın çocuk luk ça ğı trav ma la rı nı de ğer len dir dik le ri ça lış - ma da 557 ol gu nun yal nız ca 37 sin de (%6.6) et ki li ey lem so nu cu ya ra lan ma bil di ril miş tir. 13 Bu ça lış - ma da ateş li si lah ve ke si ci de li ci alet ya ra lan ma la - rı, darp gi bi et ki li ey lem so nu cu olu şan lez yon la rın en sık (%52.5) yaş gru bun da ve en az da 0-4 yaş gru bun da (%2) ol du ğu sap tan mış tır. Bu nun sebe bi nin, adö le san dö nem de ki ço cuk la rın, dı şa rı da da ha faz la va kit ge çir me ye baş la ma la rı, duy gu sal ve çev re sel fak tör le rin da ha faz la et ki sin de ol ma la rı na bağ lan mış tır. Ana bi lim da lı mız ca de ğer len di ri len ol gu la rın sık lık la Es ki şe hir İli ne bağ lı il çe ler den ve kom şu il ler den gel me si nin se be bi nin Es ki şe hir İl mer ke - zin de Ad li Tıp Şube Mü dür lü ğü nün fa a li yet te bulun ma sı ve baş vu ru la rın sık lık la bu ra ya ya pıl masın dan kay nak lan dı ğı dü şü nül mek te dir. Olay tür le ri de ğer len di ril di ğin de, ol gu la rın %43.5 inin (n= 67) tra fik ka za sı so nu cu mü ra ca at et ti ği, her iki cin si yet te ve her yaş gru bun da en sık tra fik ka za sı ne de niy le ra por dü zen len di ği sap tan - mış tır. İzmir de Er gö ren ve ark.nın yap tı ğı bir ça lışma da, 0-18 yaş gru bun da de ğer len di ri len 155 ol gu nun 99 unun (%63.9) tra fik ka za sı ol du ğu bildi ril miş tir. 6 Is par ta da Bü yük ya vuz ve ark.nın yaptı ğı trav ma ya ma ruz ka lan 339 ço cu ğun de ğer len diril di ği ça lış ma da, ol gu la rın 167 si nin (%49.3) tra fik ka za sı so nu cu baş vur du ğu su nul muş tur. 14 Ço cuk luk ça ğı ze hir len me le ri nin ge nel lik le kü çük le rin ka za ile ilaç ve ya te miz lik mad de le ri ni vü cu da al ma la rı so nu cu mey da na gel di ği bi lin - mek te dir Aşır di zer ve ark.nın ço cuk luk ça ğı ev ka za la rı nın de ğer len di ril di ği 414 ol gu nun de ğer - len di ril di ği ça lış ma da, ol gu la rın 178 inin (%43) zehir len me ol du ğu bil di ril miş tir. 18 Su nu lan ça lış ma - da, yal nız ca ev ka za la rı de ğil, tüm ço cuk luk ça ğı trav ma la rı de ğer len di ril miş olup, ol gu la rın 27 si nin (%17.5) ze hir len me ne de ni ile baş vur duk la rı saptan mış tır yaş gru bu 4 kız ol gu nun ilaç içe rek in ti har gi ri şi min de bu lun du ğu, 3 ol gu nun kar bon mo nok sit ze hir len me si ile baş vur du ğu, ge ri ka lan 20 ol gu nun ise ka za ile ilaç ve ya te miz lik mad de si ile ze hir len me ne de niy le baş vur du ğu sap tan mış tır. Ze hir len me ile baş vu ran ol gu la rın 12 sin de mev cut kli nik tab lo nun, ba sit tıb bi mü da ha le ile gi de ri le - TABLO 4: Adli rapor içeriklerinin, olgu türlerine göre dağılımı. Olay Türü Adli Rapor İçeriği Basit tıbbi müdahale Yaşamsal tehlike Giderilir Giderilemez Var Yok Etkili Eylem Ateşli silah, kesici delici alet yaralanması, darp Kaza Trafik kazası, düşme, elektrik çarpması, hayvan ısırması Toplam P değeri p< 0.05 p> Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1)

5 TCK ÇERÇEVESİNDE ADLİ RAPORLARI DÜZENLENEN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA OLGULARININ... Kenan KARBEYAZ ve ark. me ye cek ni te lik te ol du ğu ve 10 un da ya şam sal tehli ke nin mev cut ol du ğu be lir len miş tir. Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma ve ölüm le rin de düşme le rin da ha çok beş yaş al tı grup ta gö rül dü ğü etiyo lo ji si nin de ço ğun luk la ka za ol du ğu be lir til mek - te dir. 19,20 İstan bul da ya pı lan 414 ço cuk otop si si nin de ğer len di ril di ği ça lış ma da ol gu la rın 68 inin (%16.4) düş me so nu cu öl dü ğü bil di ril miş tir. 18 Süley man De mi rel Üni ver si te si Tıp Fa kül te si Ço cuk Cer ra hi si Kli ni ği n de 10 yıl lık dö nem de de ğer len - di ri len 339 trav ma ol gu su nun 91 inin (%26.8) yüksek ten düş me ne de niy le baş vur du ğu su nul muş tur. 12 Edir ne de ya pı lan bir ça lış ma da ise yük sek ten düşme nin ço cuk luk ça ğı trav ma ol gu la rı nın %14.3 ünü oluş tur du ğu bil di ril miş tir. 21 Su nu lan ça lış ma da 12 ol gu nun (%7.8) düş me so nu cu ya ra lan dı ğı sap tan - mış tır. Düş me ol gu la rı nın di ğer ça lış ma la ra oran la dü şük ol ma sı, düş me le rin ge nel lik le ad li va ka kapsa mı na so kul ma ma sı na bağ lan mış tır. Ço cuk luk yaş gru bun da gö rü len düş me ler ço ğun luk la ka za so nu - cu ol ma la rı na ve bir ta kım ted bir ler le ön le ne bi lir ol ma la rı na rağ men ha len önem li bir mor bi di te ve mor ta li te ne de ni dir. 22 Ol gu la rın %35.7 sin de (n= 55) baş, bo yun bölge sin de lez yon sap tan mış tır. Baş, bo yun böl ge sin de sap ta nan lez yon la rın baş ta tra fik ka za sı ol mak üze - re da ha sık ola rak ka za ya bağ lı ey lem ler so nu cu mey da na gel di ği sap tan mış tır (p< 0.05). Si vas ta trafik ka za sı ne de niy le acil ser vi se baş vu ran 1300 olgu nun de ğer len di ril di ği bir ça lış ma da, ol gu la rın %65.4 ün de baş, bo yun böl ge si ni il gi len di ren lezyon ol du ğu bil di ril miş tir. 23 Ke si ci, de li ci alet ya ra lan ma sı ve ateş li si lah yara lan ma sı ço cuk luk ça ğın da eriş kin le re gö re na dir gö rü len lez yon lar dır. 13,24 Su nu lan ça lış ma da ol gu - la rın %7.8 inin (n= 13) ke si ci, de li ci alet ya ra lan - ma sı, %5.2 si nin (n= 8) ateş li si lah ya ra lan ma sı ol du ğu sap tan mış tır. Ateş li si lah ya ra lan ma sı be lir - le nen 8 ol gu nun 3 ünün 5-9 yaş, 5 inin yaş gru bun da bu lun du ğu; ke si ci-de li ci alet ya ra lan ma - sı be lir le nen 12 ol gu nun ta ma mı nın yaş grubun da ol du ğu sap tan mış tır. Elek trik çarp ma sı, ad li trav ma to lo ji de çok sık gö rül me me si ne rağ men öl dü rü cü ol ma sı ve ön le ne bi lir li ği ba kı mın dan dik kat edil me si ge re - ken du rum lar dan dır. Ço cuk luk ça ğın da elek trik çarp ma la rı ge nel lik le ev de ya da so kak ta bo zuk ya da kon trol süz bı ra kı lan elek trik li alet ler, elektrik tel le ri ya da kab lo la rı ne de niy le ka za ori jin - li ola rak or ta ya çık mak ta dır. 25, yaş gru bun da ev ka za la rı na bağ lı öl dü ğü bil di ri len 414 ol gu nun de ğer len di ril di ği bir ça lış ma da olgu la rın 20 si nin (%4.8) elek trik çarp ma sı so nu cu öl dü ğü bil di ril miş tir. 18 Ol gu la rın 8 in de (%5.2) elek trik çarp ma sı na bağ lı ya ra lan ma ol du ğu saptan mış tır. Ke mik kı rı ğı de ğer len dir me si ye ni Türk Ce za Ka nu nu ile bir lik te yü rür lü ğe gi ren bir kav ram dır. Su nu lan ça lış ma da ol gu la rın 57 sin de (%37) ke mik kı rı ğı sap tan mış tır. Bu ol gu lar dan 1 in de kı rı ğın ha - yat fonk si yon la rı nı ha fif (1. de re ce), 27 sin de or ta (2, 3. de re ce) ve 29 un da ise ağır de re ce de (4, 5, 6. de re ce) et ki le ye cek ni te lik te ol du ğu be lir len miş tir. Ol gu la rın 11 in de iş lev za yıf lı ğı ve 6 sın da iş lev yiti mi sap tan mış tır. 14 ol gu da ise iti ba - riy le trav ma son ra sın da ki 18 ay lık sü re he nüz ta mam lan ma mış tır. Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rı ile il gi li ya pı lan bir çok ça lış ma da, bu yaş gru bun da ki ya ra lan ma la - rın önem li bir kıs mı nın ön le ni le bi lir ol du ğu bil di - ril mek te dir. 6,11,14,27,28 Ço cuk luk ça ğı ya ra lan ma la rın - dan, bil has sa en sık kar şı la şı lan trav ma tü rü olan tra fik kaz la rı so nu cu mey da na ge len ölüm le rin ve sa kat lık la rın azal tıl ma sı için; il köğ re tim ça ğın dan iti ba ren tra fik eği ti mi ve ril me si şart tır. Ar ka koltuk ta da hi em ni yet ke me ri kul la nı mı ve yay gın laş - tı rıl ma sı, mo to sik let kul la nan la rın kask tak ma sı nın zo run lu tu tul ma sı, al kol lü araç kul la nı mı nın önlen me si, ço cuk la rın ön kol tu ğa otur ma la rı nın önlen me si, ara ba lar da be bek kol tuk la rı nın yay gın laştı rıl ma sı, ço cuk la ra ge niş ve gü ven li oyun alan la rı ya ra tıl ma sı, park la rın ve ye şil alan la rın art tı rıl ma - sı ge rek mek te dir. Yük sek ten düş me le rin ço cuk luk yaş ça ğın da sık lık la gö rül me si ne de niy le an ne ba ba eği ti mi ne önem ve ril me li, oyun es na sın da ço cuk gö zet len me li, pen ce re ve bal kon - lar da gü ven li ği sağ la ya cak ön lem ler alın ma lı dır. Ai le le rin ev ka za la rı ile il gi li ola rak bil gi len di ril - me si, ça ma şır su yu v.b te miz lik mad de le ri ile ilaç la rın ço cuk la rın ula şa ma ya cak la rı yer ler de mu ha fa za edil me si, elek trik li ev alet le ri ni nin ve Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1) 11

6 Kenan KARBEYAZ ve ark. TCK ÇERÇEVESİNDE ADLİ RAPORLARI DÜZENLENEN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA OLGULARININ... priz, kab lo, fiş gi bi elek trik ka ça ğı ol ma ris ki olan alet le rin ço cuk lar dan uzak tu tul ma sı ge rek - mek te dir. Ço cuk luk ça ğı ön le ne bi lir ka za la rın azal tıl ma sı, sağ lık lı ne sil ler ye tiş me si ve özür lü in - san sa yı sı nın azal ma sı açı sın dan ha ya ti öne me haiz dir. 1. Po lat O. [De fi ni ti on of Child]. Chil dren and Vio len ce Bo ok. Po lat O. (ed) Der ya yın la rı 312. İstan bul 2001: İna nı cı MA, Bir gen N. [0-5 age gro up child mor ta lity di men si on of fo ren sic] Ad li Tıp Bülte ni 2001;6(2): Me el BL. Mor ta lity of chil dren in the Trans ke i Re gi on of So uth Af ri ca. The Ame ri can Jo ur nal of Fo ren sic Me di ci ne and Pat ho logy 2003;24(2): Dur kin MS, La ra qu e D, Lub man I, Bar low B. Epi de mi o logy and pre ven ti on of traf fic in ju ri es to ur ban chil dren and ado les cents. Pe di at rics 1999;103: Ku loğ lu BM. [Early Eva lu a ti on and Emer gency Ma na ge ment of Chid ho od Trav ma] Tur ki ye Kli nik le ri J Pe di atr Surg-Spe ci al To pics 2008, 1(1): Er gö ren AT, Sön mez E, Öz de mir MH. De mi - roğ lu Z, Sa la çin S. [155 chil dren eva lu a ted by De part ment of Fo ren sic Me di ci ne, Do kuz Ey - lül Uni ver sity Me di cal Fa culty]. Ad li Tıp Bül te - ni, 2006;11(3): Gü nay Y, Çe tin G. [The eva lu a ti on in the exa - mi na ti on of the re a sons exa mi ned bet we en the ages of 7-17 of chil dren in An ka ra Gro up of The Co un cil of Fo ren sic Me di ci ne] Edi tör; Ağ rıt mış H. 7. Ulu sal Ad li Tıp Gün le ri, Pos ter Su nu la rı Ki ta bı: An tal ya 1993: Bal cı Y, Gü zel S, Çe tin G. [The new Tur kish Pe nal Co de will be or ga ni zed wit hin the fra - me work of Gu i de li nes for Fo ren sic Re ports]. Edi tör; Bal cı Y.[For all Fo ren sic Me di ci ne] Eskiş hir 2008: Bil gin N G, Dok göz H, Kar H. [Com pa ri son of le gal re ports pre pa red ac cor ding to old and recent Tur kish Pe nalty Co des] Ad li Tıp Bül te ni 2006;11(2): Yü cel AB, Sü to luk Z, Yıl maz HL, Ak ba ba M, Ay taç N. [Eva lu a ti on of the pa ti ents ha ving vi - KAYNAKLAR si ted Pe di at ric Emer gency Ser vi ce in the Fa - culty of Me di ci ne of Çu ku ro va Uni ver sity and re cor ded as me di co le gal ca ses in 2004]. Ad li Tıp Bül te ni, 2005;10(3): Çe kin N, Hi lal A, Gül men MK, Kar H, As lan M, Öz de mir MH. Me di co le gal child ho od de aths in Ada na, Tur key. To ho ku J Exp Med 2005;206: Bü yük ya vuz Bİ, Ya vuz MS, Sa vaş Ç, Öz gü - ner İF, Çu buk çu SE. [The eva lu a ti on of childho od tra u mas by Pe di at ric Sur gery De part ment: Ten ye ars ret ros pec ti ve study.] Ad li Tıp Der gi si 2006;20(3): Ulu çay T, Gül lü ça yır S, Ya vuz MS, Zey fe oğ lu Y, Er bü yün K, Aşır di zer M. [In ju ri es child ho od pe ri od tra u ma ad mit ted to emer gency ca re cen ter at the hos pi tal of Ce lal Ba yar Uni ver - sity Scho ol of Me di ci ne]. 6. Ana do lu Ad li Bi l- im ler Kon gre si Sö zel ve Pos ter Bil di ri ler Ki ta bı (eds). Aşır di zer M, Ya vuz MS. Ce lal Ba yar Üni ver si te si Mat ba a sı, Ma ni sa 2007; Raz zak JA, Luby SP, Laf lam me L, Cho ta ni H. In ju ri es among chil dren in Ka rac hi, Pa kis tanwhat, whe re and how. Pub lic He alth 2004;118: Genç G, Sa raç A, Er tan Ü, Yük sel S, Yük sek M. [In cre a sing Dan ger of child ho od po i so ning: amit - ript yli ne] Fı rat Tıp Der gi si 2007;12(1): Öz can T, To sun A, İnan G, Yen dur G, Öz bek E, Can D, Önal H. [Hos pi tals re fer to our eva l- u a ti on of the phe no me non of po i son.] Ad nan Men de res Üni ver si te si Tıp Fa kül te si Der gi si. 2002;3(1): So yu cen E, Ak tan Y, Sa ral A, Ak gün N, Numa noğ lu AÜ. [Back ward eva lu a ti on is re a so - nably ne ces sary to child ho od po i so ning in Sa kar ya re gi on] Ço cuk Sağ lı ğı ve Has ta lık la - rı Der gi si 2006;49: Asir di zer M, Ya vuz MS, Al bek E, Can turk G. In fant and ado les cent de ath du e to ho me acci dent in Is tan bul. Tur kish Jo ur nal of Pe di at - rics 2005;47(2): Lal lo o R, Van As AB. Pro fi le of chil dren with he ad in ju ri es tre a ted at the tra u ma unit of Red Cross War Me mo ri al Chil dren s Hos pi tal, SAMJ 2004;94(7): Is tre GR et al. Child ho od in ju ri es du e to falls from apart ment bal co ni es and Win dows. Injury Pre ven ti on 2003;9: Gü zel A, Ka ra sa li hoğ lu S, Kü çü ku ğur lu oğ lu Y. [Eva lu a ti on of the fall-re la ted tra u ma ca ses app li ed to our pe di at ric emer gency de part ment] Ulus Trav ma Acil Cer ra hi Derg 2007;13(3) : Bu lut M, Kork maz A, Ak ko se S, Bal ci V, Oz - guc H, Tok yay R. [Epi de mi o lo gic and cli ni cal fe a tu res of child ho od falls] Ulus Trav ma Derg Oct;8(4): Va rol O, Eren ŞH, Oğuz türk H, Kork maz İ, Bey dil li İ. [In ves ti ga ti on of The Pa ti ents Who Ad mit ted Af ter Traf fic Ac ci dent To The Emergency De part ment] Cum hu ri yet Üni ver si te si Tıp Fa kül te si Der gi si 2006:28(2); Ço ba noğ lu U. [Chest Tra u ma: 110 Ma tu re's Analy sis] To raks Der gi si 2006; 7(3): Byard RW. Ac ci den tal child ho od de ath and the ro le of the pat ho lo gist. Pe di at ric and De ve - lop men tal Pat ho logy 2000; Zu ba ir M, Bes ner GE. Pe di at ric elec tri cal burns: ma na ge ment stra te gi es. Burns 1997; 23: Hong Kong Child ho od In jury Pre ven ti on Rese arch Gro up. Child ho od in jury pre ven ti on in Hong Kong. HKMJ 1998;4: Wal ker PJ, Cass DT. Pa e di at ric tra u ma: ur ban epi de mi o logy and an analy sis of met hods for as ses sing the se ve rity of tra u ma in 598 in ju red chil dren. Aust N Z J Surg 1987;57(10): Turkiye Klinikleri J Foren Med 2010;7(1)