Alkollü Sürücünün Kasko Hasarı Ödenir mi?

Transkript

1 ten OCAK-MART 2013 SAYI: 31 Alkollü Sürücünün Kasko Hasarı Ödenir mi? Gerek kasko sigortasında gerekse de motorlu araçların mali sorumluluk sigortasında, alkollü araç kullanma nedeni ile oluşan kazalar, bunun sonucu sigorta tazminatının ödenip ödenmemesi konusunda doğan ihtilaflar senelerdir devam ediyor

2 Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birli i yayınıdır 3 ayda bir yayınlanır Para ile satılmaz ISSN: mtiyaz Sahibi Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik fiirketleri Birli i Ad na Recep KOÇAK Genel Yay n Yönetmeni Erhan TUNÇAY Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gamze D LER Yay n Kurulu Erhan TUNÇAY Zihni METEZADE Mehmet KALKAVAN Gamze D LER Yay n Dan flman Noyan DO AN Görsel Danışman Sertaç BALA Çizer Serdar GÜNB LEN Yönetim Yeri Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik fiirketleri Birli i Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza No: 195/ Levent / STANBUL Tel: Faks: E-posta: birlikten@tsrsb.org.tr B RL K ten dergisinde yay mlanan yaz ve foto raflar n tüm haklar Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik fiirketleri Birli i ne aittir. Kaynak gösterilerek kullan labilir. Dergide yeralan köfle yaz lar ndan do abilecek hukuki sorumluluk, yazarlar n kendisine aittir. Bask Ömür Matbaac l k A.fi. Haramidere Beysan Sanayi Sitesi Birlik Cad. No: Büyükçekmece - stanbul info@omur.com.tr ten 7 13 İçindekiler GÖRÜŞ 1 Başkan dan 3 Bize Göre 9 Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü 4 DEİK in 2012 Yılı Olağan Genel Kurulu 4 OECD XI. Kurumlar Arası Eşgüdüm Toplantısı 4 Arnavutluk Finansal Denetleme Kurumu, Birliği Ziyaret Etti 6 Sigorta Sektörü Çorlu da İşadamları ile Buluştu 6 Sigorta Sektörüne Yeni Bir Kaynak 7 Türkiye Sigorta Birliği II. Kısa Film Yarışması Başvuruları Başladı 8 Spor Yönetiminin Sorunları Konulu Konferans Düzenlendi 8 Türkiye de Doğal Afet Sigortaları Çalıştayı HABERLER 36 GÜVENCE HESABI 40 SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU 44 SİGORTA BİLGİ VE GÖZETİM MERKEZİ 48 AVRUPA BİRLİĞİ VE SİGORTA 51 TSEV 56 SEGEM 59 DASK 63 TARSİM BİRLİK TEN HABERLER İNCELEME-ARAŞTIRMA 13 Kapak Konusu: Kasko Sigortasında Alkollü Sürücü ve Soruna Neden Kasko Genel Şart Hükmünün Geçersiz Olduğu 26 Mevzuat Sorunlar ve Yargı Kararları 29 Sigorta İstatistikleri DIŞ BASIN AB Düzenlemelerinin Birleşik Krallığa Maliyeti Gittikçe Artıyor Hırvatistan, Vize Rejimini AB ile Uyumlu Hale Getiriyor Swiss Re, Gıda Güvenliğini Mercek Altına Aldı Avrupa Komisyonu, Çevresel Sorumluluk Direktifi nin Etkinliğini Değerlendirdi Icc Ifo Raporu Dünya Ekonomisini İnceledi Rusya daki Meteor Patlamasının Etkileri Mercek Altına Alındı Çevre Sorumluluk Kanunu İspanya da Farklı Uygulamalara Neden Oldu Türkiye nin AB Katılım Müzakerelerinde Bir Fasıl Daha Açılıyor Avrupa daki Gıda Skandalları AB de Trafik Kazaları Nedeniyle Oluşan Ölümlerde Azalma 71

3 BAŞ KA N dan Sev gi li Mes lek taş la rım ve De ğer li Bir lik ten Okur la rı, Sek tö rü müz bu gün iti ba riy le risk le ri ni geç mi şe kı yas la da ha iyi ana liz ede bi len, ris ki da ha doğ ru fi yat la ya bi len bir sek tör ha li ne gel miş tir. Bu nu ya par ken de si gor ta lı kıy met le rin ta şı dı - ğı risk dü ze yi nin dü şü rül me si için mev cut ek - sik lik ler ile il gi li uya rı lar yap mak ta ve bun la rın ye ri ne ge ti ril me si ni ta kip et mek te dir. Bu ça lış - ma la rın bi rey sel ve top lum sal fay da la rı nın iyi ana liz edil me si ge rek mek te dir. Zi ra ris kin azal - tıl ma sı ve bu na bağ lı ola rak tek nik so nuç la rın dü zel me si sa ye sin de, ya kın bir ge le cek te va - tan daş la rı mız il gi len dik le ri ürün le re da ha az prim öde mek su re tiy le ula şa bi le cek ler dir. Ris ki fi yat la mak kap sa mın da ger çek leş tir di ği - miz iş lem ler de in ce le di ği miz stan dart lar; bu stan dart la ra sa hip ol ma yan ba zı iş let me le ri ra - hat sız et mek te dir. Özel lik le risk dü ze yi yük sek olan sek tör ler de fa ali yet gös te rip de as ga ri stan dart la ra da hi sa hip ol ma yan iş let me ler, bu şart lar sağ la nın ca ya ka dar si gor ta şir ket le rin ce te mi nat al tı na alın ma mak ta dır. Si gor ta tek ni ği ile bağ daş ma yan bu du ru mun ay rı ca si gor ta sek tö rü ta ra fın dan ya sal bir da ya na ğı da bu - lun mak ta dır. Si gor ta şir ket le ri nin ara dı ğı stan - dart la rın ge nel an lam da çer çe ve si de 27 Ka - sım 2007 ta rih li Res mi Ga ze te de ya yın la nan Bi na la rın Yan gın dan Ko run ma sı Hak kın da Yö net me li k te be lir len miş tir. Di ğer bir de yiş le iş let me ler de ara nan bu stan dart la rın mev zu at çer çe ve sin de ye ri ne ge ti ril me si bir zo run lu luk - tur. Bu zo run lu luk la rı ye ri ne ge tir me yen iş let - me ler po li çe bul mak ta do ğal ola rak zor luk ya - şa mak ta, Si gor ta şir ket le ri söz ko nu su stan - dart la ra sa hip olan şir ket le re te mi nat sağ la - mak ta dır lar. Za man za man gün de me ge len bu si gor ta la na bi lir şart la ra sa hip ola ma ma du ru - mu, önü müz de ki dö nem de de gün de mi miz de yer bu la cak tır. Re ka be ti en faz la içe ri sin de ba rın dı ran sek tör - le rin bi ri kuş ku suz si gor ta sek tö rü dür. Ni te kim re ka be tin fi yat üze ri ne odak lan ma sı ne de niy le sek tö rü müz geç ti ği miz yı lı re kor se vi ye de za rar ile ka pat mış tır. Kar şı la şı lan bu za rar lar son ra - sın da do ğal ref leks ola rak her şir ket ken di ön - le mi ni al ma yo lu na gi de cek tir. Bu gü ne ka dar el de et ti ği miz is ta tis tik ler bi ze gös ter miş tir ki; kriz yıl la rı ha riç sek tö rü müz re el ola rak bü yü müş tür. Geç ti ği miz yıl 19,8 Mil yon TL tu tar da bir prim üre ti mi ger çek leş ti ril miş, bu - nun 17,1 Mil yon TL si ha yat dı şı, 2.7 Mil yon TL si ise ha yat bran şın dan sağ lan mış tır. Bir ön - ce ki yıl ile kı yas lar sak ha yat dı şı branş lar da %18,23, ha yat bran şın da ise %0,95, ge nel top - lam da %15,52 ora nın da bir ar tış ya ka lan dı ğı nı söy le mek müm kün dür. Sek tö rü mü zün ha yat dı şı prim üre ti mi da ğı lı - mı na bak tı ğı mız za man; %21,03 Tra fik Bran - şın da, %12,68 Sağ lık Bran şın da, %26,49

4 BAŞ KA N dan Kas ko Bran şın da, %15,46 Yan gın ve Do ğal Afet Si gor ta la rın da, %10,19 Ge nel Za rar lar ve %14,14 di ğer si gor ta branş la rı top la mı ola rak ge nel bir tab lo or ta ya koy mak ta yız. Ha yat ve ha yat dı şı si gor ta lar da ki şi ba şı na dü şen prim üre ti mi miz 146 ABD Do la rı na yük sel miş tir. Sek tö rü müz prim üre ti mi nin %60,24 gi bi ha len yük sek bir ora nı nı acen te ler ka na lı ile sağ la mak ta dır. He men ar ka sın dan %22,72 ile ban ka lar, %10,29 ile bro ker ler ve %6,75 ile şir ket mer kez le ri gel mek te dir. Ge rek si gor ta sek tö rü müz ge rek se emek li lik sek tö rü müz 2013 yı lı na yük sek bir bü yü me ora nı ile baş la mış tır. İlk iki ay so nun da bir ön - ce ki yı la kı yas la si gor ta prim le ri %27,32 ora - nın da ar tış gös ter miş tir. Bi rey sel emek li lik ala - nın da ise, son ya pı lan mev zu at de ği şik lik le ri nin de et ki siy le bu yı lın ilk üç ayın da bi rey sel emek - li lik kat kı pa yı öde me si 2012 yı lı nın ay nı dö ne - mi ne kı yas la %71 ora nın da ar tış gös ter miş tir. Bi rey sel emek li lik sek tö rü nün bün ye mi ze dâ hil ol ma sı ile bir lik te, mev zu at ça lış ma la rı ve sis te min ta nı tı mı ko nu la rı na da ha ağır lık ve re rek ça lış mak ta yız. 29 Ha zi ran 2012 ta - ri hin de ya pı lan Ka nun de ği şik li ği ile bir lik te ikin cil mev zu at dü zen le me le ri nin gün de me gel di ği yo ğun bir sü reç baş la mış tır. Bir lik ola rak, ge rek sek tör üye le ri ile oluş tur - du ğu muz ko mi te ler le ve ge rek Ka nun dü - zen le yi ci ler ile bir lik te yap tı ğı mız ça lış ma la - rı mız la sü re ce kat kı sağ la mak ta yız. Ör ne ğin en son, 18 Ni san 2013 ta ri hin de Res mi Ga - ze te de ya yım la nan Tor ba Ya sa da yer alan Bi rey sel Emek li lik Ta sar ruf ve Ya tı rım Sis te - mi Ka nu nun da ya pı lan de ği şik li ğe yö ne lik gö rüş le ri mi zi sun duk. Bu ya sa ile bir lik te Bi - rey sel Emek li lik Sis te min de Dev let Kat kı sı Hak kın da Yö net me lik te ya pıl ma sı ge re ken de ği şik lik ile il gi li ola rak ça lış ma la rı mı zı ya - pıp gö rüş le ri mi zi ilet tik. Ay rı ca, Bi rey sel Emek li lik Sis te min den emek li olan ka tı lım cı la rın bi ri kim le ri ni de ğer - len di re rek ha yat bo yu emek li lik ge li ri al ma la - rı nı ön gö ren Yıl lık Ge lir Si gor ta la rı için bir da nış man lık şir ke ti ile an la şa rak ör nek ürün ta sa rım la rı ça lış ma sı nı ger çek leş tir dik. Sek tör üye le ri ve Ha zi ne Müs te şar lı ğı ile bir lik te yü - rüt tü ğü müz bu ça lış ma nın da 2013 yı lı içe - rin de ta mam lan ma sı plan lan mak ta dır. Di ğer ta raf tan Bir lik ola rak ta sar ruf bi lin ci nin art ma sı için yap tı ğı mız bi linç len dir me ve ta nı - tım ça lış ma la rı nın ya nı sı ra, Bi rey sel Emek li - lik Sis te mi nin özel lik le ri ve sun du ğu avan taj - lar ko nu sun da bil gi len dir me ça lış ma la rı nın ya pıl ma sı na de vam edil mek te dir. İl ki İk ti sa di Araş tır ma lar Vak fı ile bir lik te Ha zi ran ayın da İs tan bu l da bi rey sel emek li lik sis te mi ni ta nı - tan bir top lan tı ger çek leş ti ri le cek, ar dın dan Ey lül ayı iti ba rıy la Ma lat ya, Van, Es ki şe hir, Sam sun ve Ba lı ke si r de ben zer top lan tı lar la ül ke ge ne lin de bi rey sel emek li lik al gı sı nın kuv vet len di ril me si he def len mek te dir. Ama cı mız si gor ta ve bi rey sel emek li lik sek - tö rün de hak et ti ği miz ko nu ma ulaş mak adı - na önem li adım la rı at mak, ge rek li tüm ön - lem le ri al mak, ih ti yaç olu nan dü zen le me le ri yap mak, sek tö rün önü nü aça cak uy gu la ma - la ra kat kı sağ la mak tır. Siz ler le her üç ay da bir bu luş tu ğu muz BİR - LİK TEN say fa la rın da da atı lan hep bu önem li adım lar dan, ha ya ta ge çi ri len pro je - ler den, yük se len he def ve bek len ti le ri miz - den bah set mek, viz yo nu mu zu da ha da ge - niş le te rek siz ler le ulaş tı ğı mız ba şa rı la rı pay - laş ma yı umu yo rum. Bu duy gu ve te men ni ile sağ lık lı, hu zur lu ve mut lu bir yaz ge çir me ni zi di li yo rum. Say gı la rım la, Re cep KO ÇAK Baş kan 02

5 Bİ ZE GÖ RE De ğer li Bir lik ten Okur la rı, Sek tö rü müz ge rek bi rey sel si gor ta lar da ge rek se bi rey sel emek li lik ça lış ma la rın da yo ğun bir gün de me sa hip. Bir - lik ola rak tüm bu ge liş me le ri med ya ara cı lı ğıy la ka mu - oyu ile gün ve gün pay laş mak ta, bil gi len dir me le ri mi zi gör sel ve ya zı lı ba sın yo lu ile ger çek leş tir mek te yiz. Üç ay da bir kar şı nı za çık tı ğı mız der gi miz sa ye sin de siz ler le fa ali yet le ri mi zi, geç miş et kin lik le ri mi zi, ha ber le ri mi zi pay laş - ma fır sa tı bul du ğu muz BİR LİK TEN in bu sa yı sın da Ocak, Şu bat ve Mart ayı ça lış ma la rı mı zı, ül ke mi zin ve dün ya si gor - ta sek tö rü nün gün de mi ni siz le re ak tar ma ya ça lı şa ca ğız. 2 Ocak 2013 ta ri hin de Baş ba kan Yar dım cı sı Sa yın Ali Ba ba ca n ın ka tı lı mı ile yap mış ol du ğu muz Bi rey sel Emek li lik te %25 Dev let Kat kı sı ko nu lu ba sın top lan - tı mız ile bir lik te yo ğun rek lam ve ta nı tım kam pan ya sı bi rey sel emek li li ği ül ke mi zin fi nans ve si gor ta gün de mi - ne oturt tu. Bu ko nu da ki tren din ay nı hız la yıl bo yu de - vam ede ce ği ni dü şün mek te yiz. %25 Dev let kat kı sı sa - ye sin de bir an da sis te me gi riş ler de ya şa nan ar tış ora nı - nın da ha da yük sel me si ni te men ni edi yo ruz. Zi ra bu sa - ye de sis tem hem ül ke miz de ki dü şük ta sar ruf ora nı nın art tı rıl ma sı ça lış ma la rı na, hem de ya tı rım fon la rı mı zın ge liş me si ne kat kı sağ la ya cak. Eko no mik ko şul lar da ki iyi leş me le rin de dik ka te alın ma sıy la si gor ta cı lık ve bi - rey sel emek li lik sek tör le ri nin ya kın ge le cek te ül ke miz eko no mi si ve fi nans sek tö rü açı sın dan çok da ha önem - li bir ko nu ma ge le ce ği ni söy le ye bi li riz. Di ğer ta raf tan BİR LİK TE N de bu sa yı mız da Ha zi ne Müs - te şar lı ğı mız ca Si gor ta cı lık ve Özel Emek li lik Mev zu atın da ya pı lan en son de ği şik lik le ri de say fa la rı mız dan si ze ak ta - ra rak ba zı ko nu lar da ki so ru la ra ya nıt sun muş olu yo ruz. Ka pak ko nu mu zu ise son dö nem de si gor ta gün de mi nin ikin ci önem li hu su su olan oto mo bil si gor ta la rın da ki ye ni dü zen le me le re açık lık ge tir mek için ayır dık. Kas ko Si gor - ta sın da al kol lü sü rü cü le rin du ru mu ve bun dan kay nak lı so run la ra Kas ko Ge nel Şart Hü küm le ri ile Ka ra yol la rı Tra fik Ka nu nu ve Yar gı tay ka rar la rın ca tes pit olu nan hü - küm le ri Yö ne tim Ku ru lu Mü şa vi ri miz Zih ni Me te za de nin ça lış ma la rı ile siz le rin bil gi si ne su nu yo ruz. Si gor ta is ta tis tik say fa mız da da sek tö rü mü zün 2012 yıl so - nu so nuç la rı nı pay la şı yo ruz. Bir li ği mi zin web si te si den de de tay lı branş / şir ket ba zın da ge - çen dö nem le kı yas la ma lı ola rak ve ri le ri mi ze ula şa bi lir si niz. Gü ven ce He sa bı say fa sın da 2012 yıl so nu ve ri le ri, Tah - kim Ko mis yo nu ça lış ma la rın da da yıl so nu öze ti ni bu la bi - lir si niz. Son za man lar da iş gü cü ve tek no lo jik ola rak önem li ya tı rım lar yap tı ğı mız Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi miz de, Ocak, Şu bat, Mart ay la rın da ger çek leş ti - ri len ye ni lik ler ve önem li fa ali yet le ri BİR LİK TEN okur la - rı ile pay la şı yor. TSEV de ge rek eği tim fa ali yet le ri, ge - rek sos yal et kin lik le ri ile sek tö rün renk li yü zü ola rak ça - lış ma la rı nı sür dü rü yor. SE GEM ise sek tö rü mü zün tek nik in san gü cü ne ya tı rım yap ma ya de vam edi yor. Acen te ve eği tim ci le rin eği tim le ri hız la sü rü yor. Ay rı ca geç ti ği miz yıl biz le bir lik te baş la yan top lum da si gor ta bi lin ci yay ma ça - lış ma la rı nın ço cuk la ra yö ne lik aya ğın da ger çek leş ti ri len re sim ya rış ma sı nın or ga ni zas yo nu, ar tan il gi ne de ni ile bu yıl ikin ci si ger çek leş ti ri li yor. Bir lik ise da ha bü yük yaş grup la rı nın he def len di ği si gor ta al gı ve bi linç oluş tur ma ça lış ma la rı na kat kı sağ la mak için Kı sa Film Ya rış ma sı nın ikin ci si ni dü zen le di. Ya rış ma nın ko nu su Risk ve Ta sar - ruf Bi lin ci ola rak be lir len di. Ödül ala cak ça lış ma la rın ise yıl bo yu de ğer len di ril me si ne yö ne lik pro je le ri mi zin ger - çek leş me si ne ise az bir za man kal dı. DASK da tüm fa ali - yet le ri ül ke miz de dep rem si gor ta sız ko nut kal ma sın man tı ğı ile sür dür me ye de vam edi yor. DASK say fa mız da bu ça lış ma la rı ve ula şı lan ra kam la rı bu la bi lir si niz. Ben zer fa ali yet ler TAR SİM Ta rım Si gor ta la rı Ha vuz İş let me le ri - miz ta ra fın dan da ger çek leş ti ri li yor. TAR SİM bu sa yı mız - da ku rak lık so ru nu na si gor ta ba kı şı ile yer ver di. Si gor ta sek tö rün de her bir alan da ger çek leş ti ri len fa ali - yet le rin bun dan son ra ki yıl lar da çığ et ki si ile bü yü ye rek da ha da ar ta ca ğı na, sek tö rü mü zün önem li ge liş me le re sah ne ola ca ğı na, si gor ta nın ül ke miz de hak et ti ği ko nu - ma yak laş mak ta dün ya da ki em sal le riy le ara yı hız la ka - pat ma ya yak la şa ca ğı na gö nül den ina nı yo rum. Bu duy gu ve inanç la ba har dan ya za ge çe ce ği miz gü zel gün le rin siz ler le ol ma sı di le ğim ile.. Er han TUN ÇAY Ge nel Sek re ter 03

6 BİR Lİ K TEN HA BER LER DEİK İN 2012 Yılı Olağan Genel Kurulu ir lik, ku ru cu üye le ri ara sın da yer al dı ğı B Dış Eko no mik İliş ki ler Ku ru lu nun (DE İK) 22 Ara lık 2012 ta ri hin de İs tan bul Swis so te l de dü zen le nen 2012 Yı lı Ola ğan Ge nel Ku rul top - lan tı sı na ka tıl dı. DE İK 2012 Ola ğan Ge nel Ku - ru l una Baş ba kan Re cep Tay yip Er do ğan, Eko no mi Ba ka nı Za fer Çağ la yan, AB Ba ka nı Ege men Ba ğış, DE İK Baş ka nı M.Ri fat Hi sar cık lı - oğ lu, DE İK İş Kon se yi Baş kan la rı, DE İK üye le ri ve iş dün ya sın dan tem sil ci ler ka tıl dı. ir lik, Şu bat 2013 ta rih le rin de Dı şiş le - B ri Ba kan lı ğı ta ra fın dan An ka ra da dü - zen le nen OECD Ça lış ma la rı ile İr ti bat lı Ku rum lar XI. Eş gü düm top lan tı sı na ka tıl dı. Bir li ğin Ulus la ra - ra sı İliş ki ler Uz ma nı Mü ge Soy sal ta ra fın dan tem - sil edil di ği top lan tı nın ilk gün dü zen le nen otu ru - mun da Tür ki ye nin OECD Nez din de ki Dai mi Tem sil ci si Bü yü kel çi Ec vet Tez can ta ra fın dan OEC D nin önü müz de ki dö nem de ki gün de mi, eş gü düm me ka niz ma sı nın iş le yi şi ve Tür ki ye- OECD iliş ki le ri hak kın da bil gi len dir me ya pıl dı. Ge nel Ku ru l da 2012 yı lı fa ali yet fil mi gös te ri mi - ni ta ki ben DE İK İc ra Ku ru lu Baş ka nı Ro na Yır ca - lı ve DE İK Baş ka nı M. Ri fat Hi sar cık lı oğ lu açı lış ko nuş ma sı ya pa rak DE İK in 2013 yı lı he def le ri ni ka tı lım cı lar la pay laş tı. Ge nel Ku ru l da Baş ba - kan Re cep Tay yip Er do ğan ve Eko no mi Ba ka - nı Za fer Çağ la yan ta ra fın dan da DE İK in ça lış - ma la rı ve Türk eko no mi si hak kın da de ğer len - dir me ler de bu lu nul du. Açı lış ko nuş ma la rı nı ta - ki ben DE İK Yö ne tim Ku ru lu be lir len di. OECD XI. Kurumlar Arası Eşgüdüm Toplantısı Şu bat 2013 ta ri hin de Ar na vut luk Fi nan sal 25 De net le me Ku ru mu n dan (AF SA) bir he - yet Bir li ğe ça lış ma zi ya re ti ger çek leş tir di. Türk si - gor ta sek tö rü ve sek tör de ki ku ru luş la rın ta nı tıl dı ğı top lan tı da Bir lik, Bir lik Ge nel Sek re te ri Er han Tun - çay, Bir lik Ge nel Sek re ter Yar dım cı sı Atil la Ok say Top lan tı nın ikin ci gü nün de ger çek leş ti ri len otu - rum da ise OECD Sek re tar ya sı yet ki li le ri ta ra fın - dan il gi li eş gü düm bi ri mi yet ki li le ri ne OEC D nin ve ri ta ba nı OLI S in kul la nı mı hak kın da bil gi ve - ril di. Otu rum kap sa mın da OLI S e eri şim ve OLIS bün ye sin de ki kay nak lar dan fay da lan ma ko - nu sun da kul la nı cı la rın so ru la rı da ya nıt lan dı. OECD Ku rum lar ara sı Eş gü düm top lan tı sı na OECD Ulu sal Eş gü düm Bi rim le ri ve il gi li ku rum - lar dan çok sa yı da uz man ka tıl dı. Arnavutluk Finansal Denetleme Kurumu, Birliği Ziyaret Etti ile Ulus la ra ra sı İliş ki ler Uz ma nı Mü ge Soy sal ta ra fın - dan tem sil edil di. Top lan tı da Bir lik ta ra fın dan Bir lik, Bir li ğin ger çek leş tir di ği ça lış ma lar, Türk si gor ta sek - tö rü ve sek tö rün te mel gös ter ge le ri ne iliş kin bir su - nu mun ger çek leş ti ril me si nin ar dın dan Ar na vut he ye ti ta ra fın dan yö nel ti len so ru lar ya nıt lan dı rıl dı. 04

7 BES Reklam Kampanyası Televizyon Filmleri Yayına Girdi irey sel Emek li lik Sis te mi n de (BES) ta - B sar ru fun dev let ta ra fın dan des tek le - ne ce ği ye ni dö nem, Tür ki ye Si gor ta Bir li ği nin ye ni rek lam kam pan ya sı ile ka mu oyu na du - yu ru ldu. Tür ki ye Bi rik ti ri yor, Ödü lü nü Alı yor slo ga nıy la bi ri ki min öne mi ne dik kat çek me yi he def le yen rek lam kam pan ya sı, 18 yaş üs tü her ke se BE S le ya pa cak la rı bi ri ki min dev let ta ra fın dan ödül len di ri le ce ği me sa jı nı ve ri yor. Mar kom Leo bur nett Rek lam Ajan sı ta ra fın - dan ha zır la nan rek lam fil min de, Bi rey sel Emek li lik Sis te mi ne ka tı lan is tis na sız her ke sin ya tır dı ğı pa ra ya ek le nen %25 Dev let Kat kı sı, bi rik ti ri len mik ta ra pa ra ek le yen ikin ci bir el ola rak sim ge leş ti ril di. Film de ki pa ra bi rik tir me sah ne le rin de kum ba ra, ka va noz ve tah ta ku tu gi bi Türk in sa nı nın aşi na ol du ğu kla sik ob je ler kul la nı la rak da ha ön ce ver gi avan - ta jın dan ya rar la na ma yan ev ka dı nı, kü çük es naf, tak si şo fö rü... vb. ke sim ler özel lik le vur - gu lan dı. Ulu sal ve ye rel ga ze te, te le viz yon ve rad yo ka nal la rı ile si ne ma ve sos yal med - ya da ha ya ta ge çi ri len rek lam kam pan ya sı için 5 ay rı film ve or tak bir jing le oluş tu rul du. 05

8 BİR Lİ K TEN HA BER LER Sigorta Sektörü Çorlu da İşadamları ile Buluştu azi ne Müs te şar lı ğı nın, Si gor ta cı lık Bi linç - H len dir me ve Ta nı tım Stra te ji si çer çe ve - sin de Si gor ta Acen te le ri Der ne ği (SAB) ta ra fın - dan TOB B a bağ lı ti ca ret ve sa na yi oda la rın da dü zen le nen Güz/Kış Dö ne mi Ta nı tım Top lan tı la - rı nın 12.si ve so nun cu su Çor lu da ger çek leş ti. 23 Ocak ta ri hin de Çor lu Ti ca ret ve Sa na yi Oda sı n- da dü zen le nen top lan tı ya Tür ki ye Si gor ta Bir li ği - ni tem si len Ba sın Rek lam ve Halk la İliş ki ler Yö - net me ni Gam ze Di ler, Si gor ta Acen te le ri Der ne - ği(sab) Baş ka nı Ay şe Kı lı ç ın ya nı sı ra, Si gor ta Acen te le ri Sek tör Mec li si Baş ka nı Mus ta fa Ay dın Çe le bi ile ti ca ret oda sı tem sil ci le ri ka tıl dı. Top - lan tı da ay rı ca İs tan bul Üni ver si te si Öğ re tim Gö - Sigorta Sektörüne Yeni Bir Kaynak ak li yat Si gor ta la rın da Ha sar Uy gu la ma - N la rı" ad lı ki tap ça lış ma sı ya yım lan dı. Nak li yat si gor ta la rın da olu şan za ra rın hem tu tar hem de po li çe kap sa mı ile doğ ru de ğer len dir - me yön tem le ri ni ör nek ler le an la tı lan "Nak li yat Si gor ta la rın da Ha sar Uy gu la ma la rı" ad lı ki tap ça lış ma sı ya yım lan dı. Si gor ta eks per le ri Mu sa Gü nay dın ve Dur sun Sa rı ta ra fın dan si gor ta sek - tö rü ne yö ne lik ha zır la nan ça lış ma da, nak li yat si - gor ta sı bil gi le ri nin ya nı sı ra dış ti ca ret ter mi no lo - rev li si Zey nep As lan Gez gin ve ulus la ra ra sı de - ne yi me sa hip risk yö net me ni, Mar ma ra Üni ver si - te si Öğ re tim Gö rev li si Tan fer Din ler İş Adam la rı - İşi ni zi Siz Yö ne ti n Ris ki ni zi Biz Yö ne te lim ko nu lu bir gör sel su num da ger çek leş tir di. Top lan tı ya Çor lu ve çev re il ler den Ti ca ret ve Sa na yi Oda sı üye si işa dam la rı ile si gor ta sek tö rü ça lı şan la rı nın yo ğun ka tı lı mı ger çek leş ti. Baş ba kan lık Ha zi ne Müs te şar lı ğı nın Si gor ta cı lık Bi linç len dir me ve Ta nı tım Stra te ji si çer çe ve sin - de Ha zi ne Müs te şar lı ğı, TOBB ve TSB nin iş bir li ğiy - le ha ya ta ge çi ri len top lan tı lar, işa dam la rı nı si gor - ta sek tö rü öne mi ni ak tar mak için ta sar lan dı. ji si de yer alı yor. Ça lış ma da nak li yat sı ra sın da olu şan za ra rın hem tu tar hem de po li çe kap sa - mı ile doğ ru de ğer len dir me yön tem le ri ya şan - mış ör nek le riy le an la tı lı yor. Ça lış ma nın içe ri ğin - de nak li yat si gor ta la rı nın ge nel bil gi le ri, güm rük - lü sa ha la ra gi den ve ya ge len ma lın iz le di ği yol, ha sar uy gu la ma la rı, sov taj, rü cu ko nu la rı ağır lık - lı ola rak ele alı nı yor. Sek tör de bu ko nu da ye ter - li kay na ğın ol ma yı şın dan yo la çı kı la rak ha zır la - nan ça lış ma nın sek tö re ışık tut ma sı bek le ni yor. 06

9 Türkiye Sigorta Birliği II. Kısa Film Yarışması Başvuruları Başladı ür ki ye Si gor ta Bir li ği ta ra fın dan Si gor ta T Ta nı tım ve Bi linç len dir me Stra te ji si ça - lış ma la rı kap sa mın da ka mu oyun da si gor ta al gı sı oluş tur mak ama cıy la dü zen le nen II. Kı - sa Film Ya rış ma sı nın baş vu ru la rı 2 Ocak 2013 ta ri hin de baş la dı. 1 Ni san 2013 ta ri hi ne ka dar baş vu ru la rın ka bul edil di ği ya rış ma ya ka tı la - cak film le rin ta sar ruf bi lin ci ve si gor ta nın öne - mi ne odak lan ma sı ge re ki yor. Ya rış ma ya je - ne rik ha riç, en faz la 2 da ki ka lık 35 mm. film - le rin baş vu ru la rı ka bul edi li yor. Ay rı ca, ya rış - ma ya ka tı la cak olan film le rin 2011 yı lın dan son ra ta mam lan mış, da ha ön ce ben zer ni te - lik te bir ya rış ma ya ka tıl ma mış, öz gün ve te lif hak la rı nın sa tıl ma mış ol ma sı ge re ki yor. Aka - de mis yen, iş dün ya sı ve ku rum tem sil ci le rin - den olu şan jü ri nin de ğer len di re ce ği ya rış ma - nın 1.lik ödü lü , 2.lik ödü lü , 3.lük ödü lü TL ola rak be lir len di. Ay rı ca, de - ğer len dir me sü re cin de jü ri ta ra fın dan uy gun gö rül me si ha lin de iki ese re TL de ğe rin - de Jü ri Özel Ödü lü ve Teş vik Ödü lü ve ri le cek. 07

10 BİR Lİ K TEN HA BER LER Spor Yönetiminin Sorunları Konulu Konferans Düzenlendi por yö ne ti min de et kin ve ye ni lik çi yak - S la şım lar ge liş ti ril me si ama cıy la Ga la ta - sa ray Ku lü bü Baş ka nı Ünal Ay sa l ın ka tı lı mıy la S por Yö ne ti mi nin So run la rı ko nu lu bir kon fe - rans dü zen len di. İk ti sa di Araş tır ma lar Vak fı (İAV) ta ra fın dan, Bir li ğin des te ğiy le 7 Şu bat ta - ri hin de Bir lik mer ke zin de dü zen le nen kon fe - rans ta, spor ala nın da ki so run lar ve ye ni yak - la şım lar ele alın dı. Kon fe rans ta ay rı ca Prof. Dr. Or han Dik men Araş tır ma Ya rış ma sı ve Ünal Ay sal Tez De ğer len dir me Ya rış ma sı nın ödül le ri sa hip le ri ni bul du. Türkiye de Doğal Afet Sigortaları Çalıştayı ir lik, 14 Mart 2013 ta ri hin de Or ta do ğu B Tek nik Üni ver si te si ta ra fın dan Eu re ko Si - gor ta Ge nel Mer ke zin de dü zen le nen Tür ki ye - de Do ğal Afet Si gor ta la rı Ça lış ta yı na ka tıl dı. Tam gün sü ren ça lış tay da Tür ki ye de baş ta dep rem ol mak üze re do ğal afet ler den kay nak - la nan risk le rin be lir len me si, öl çül me si ve mo del - le me si es na sın da ya şa nan be lir siz lik ler den do la - yı olu şan fi nan sal gi der ler ile bu gi der le rin azal tıl - ma sın da uy gu lan ma sı ge re ken stra te ji ler yer li ve ya ban cı uz man lar ta ra fın dan de ğer len di ril di. Ça lış tay da ay rı ca ge le cek te uy gu la ma ya gir - me si bek le nen Sol vency II nin afet mo del le me - le ri üze rin de ki et ki le ri de ele alın dı. Ça lış ta ya Ha - zi ne Müs te şar lı ğı, si gor ta şir ket le ri ve si gor ta bro - ker lik şir ket le rin den çok sa yı da tem sil ci ka tıl dı. 08

11 HA Zİ NE MÜS TE ŞAR LI ĞI Sİ GOR TA CI LIK GE NEL MÜ DÜR LÜ ĞÜ Sigortacılık ve Özel Emeklilik Mevzuatında Yapılan En Son Değişiklikler igor ta cı lık ve özel emek li lik ile il gi li son S de ği şik lik ler 2012 yı lı Ha zi ran ayın da ya - pıl mış tı. Bu de ği şik lik le rin en önem li si ise BES teş - vik sis te mi nin de ğiş ti ri le rek Dev let Kat kı sı mo de - li ne ge çil me si idi. Bu de fa, 18 Ni san 2013 ta ri hin de Res mi Ga ze - te de ya yın la nan 6456 sa yı lı Ka nun ile si gor ta - cı lık ve özel emek li lik le il gi li ba zı hu sus lar da mev zu at de ği şik li ği ne gi dil miş tir. Bun lar aşa ğı - da ki baş lık lar ha lin de açık la na bi lir. 1Ni te lik li do lan dı rı cı lık ile il gi li suç la rı dü zen le yen 5237 sa yı lı Türk Ce za Ka nu nu nun 158 in ci mad - de si de ğiş ti ril miş, si gor ta be de li ni al mak ama cıy la iş le nen ni te lik li do lan dı rı cı lık su çun da ha pis ce za sı alt sı nı rı 2 yıl dan 3 yı la ve pa ra ce za sı ise, bu suç - tan el de edi len tu ta rın iki ka tı na çı ka rıl mış tır. 2Sı nır lı yet ki li acen te ler için de baş ka iş ya sa - ğı ge ti ril miş, mev cut lar için 18 Ni san 2013 ten iti ba ren iki yıl sü re ta nın mış tır. 3Acen te le re, si gor ta cı lık la bağ lan tı lı ol mak üze re di ğer ara cı lık la rı da ya pa bil me le ri im ka nı ge ti ril miş tir. 4Si gor ta cı lık Ka nu nu n da yer alan eks per tiz üc ret le ri ile il gi li hü küm ler Ka nun dan çı ka rıl - mış, bu su ret le TTK hü küm le ri nin uy gu lan ma sı - nın yo lu açıl mış tır. 5Si gor ta eks per li ği nin dü zen le ne bil me si için Ha zi ne Müs te şar lı ğı na ge niş yet ki alın mış tır. 6Si gor ta Tah kim Ko mis yo nu nun gö rev ala nı ge niş le til miş tir. Zo run lu si gor ta lar la il gi li ih ti - laf lar da, si gor ta şir ke ti Tah kim Ko mis yo nu na üye ol ma sa bi le, va tan daş la rın Ko mis yo na mü ra ca at ede bil me le ri nin yo lu açıl mış tır. 7Ha kem ka rar la rı na iti raz yo lu da ha ön ce TL ye ka dar ka pa lı iken, ye ni dü zen - le me ile TL nin üze ri tu tar lar için Ko mis yon nez din de iti raz im kâ nı ge ti ril miş tir. 8Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi nin gi der - le ri nin mev cut ge lir le ri ile kar şı la na ma ma sı du ru mun da, Bir lik Yö ne tim Ku ru lu na, şir ket ler - den ila ve kat kı pa yı ta lep et me yet ki si ve ril - mek te dir sa yı lı Ka nun da yer alan ce za lar ba kı - mın dan ih ti sas mah ke me le ri oluş tu rul ma sı hük me bağ lan mak ta dır. Hak sa hip le rin ce aran ma yan pa ra lar la il - 10 gi li dü zen le me ya pıl mak ta dır. Bi rey sel Emek li lik Sis te min de kat kı pay la rı 11 ile il gi li ola rak ope ras yon la il gi li ba zı dü - zen le me ler ya pıl mak ta dır. Va kıf ve san dık lar dan BE S e ya pı lan ak ta - 12 rım lar son ra sı üç yıl içe ri sin de sis tem den ay rı la cak olan lar için yüz de 3,75 ver gi ön gö rül - mek te dir. 1) Ya pı lan de ği şik lik ile Türk Ce za Ka nu nu nun il gi li mad de si aşa ğı da ki şe kil de oluş muş tur. Nİ TE LİK Lİ DO LAN DIRI CI LIK Mad de 158- (1) Do lan dı rı cı lık su çu nun; a) Di nî inanç ve duy gu la rın is tis mar edil me si su - re tiy le, b) Ki şi nin için de bu lun du ğu teh li ke li du rum ve - ya zor şart lar dan ya rar lan mak su re tiy le, c) Ki şi nin al gı la ma ye te ne ği nin za yıf lı ğın dan ya rar lan mak su re tiy le, d) Ka mu ku rum ve ku ru luş la rı nın, ka mu mes lek ku ru luş la rı nın, si ya si par ti, va kıf ve ya der nek tü zel ki şi lik le ri nin araç ola rak kul la nıl ma sı su re tiy le, e) Ka mu ku rum ve ku ru luş la rı nın za ra rı na ola rak, f) Bi li şim sis tem le ri nin, ban ka ve ya kre di ku rum - la rı nın araç ola rak kul la nıl ma sı su re tiy le, g) Ba sın ve ya yın araç la rı nın sağ la dı ğı ko lay lık - 09

12 HA Zİ NE MÜS TE ŞAR LI ĞI Sİ GOR TA CI LIK GE NEL MÜ DÜR LÜ ĞÜ tan ya rar lan mak su re tiy le, h) Ta cir ve ya şir ket yö ne ti ci si olan ya da şir ket adı na ha re ket eden ki şi le rin ti ca ri fa ali yet le ri sı - ra sın da; ko ope ra tif yö ne ti ci le ri nin ko ope ra ti fin fa ali ye ti kap sa mın da, i) Ser best mes lek sa hi bi ki şi ler ta ra fın dan, mes - lek le rin den do la yı ken di le ri ne du yu lan gü ve nin kö tü ye kul la nıl ma sı su re tiy le, j) Ban ka ve ya di ğer kre di ku rum la rın ca tah sis edil me me si ge re ken bir kre di nin açıl ma sı nı sağ la mak mak sa dıy la, k) Si gor ta be de li ni al mak mak sa dıy la, İş len me si ha lin de, iki yıl dan ye di yı la ka dar ha - pis ve beş bin gü ne ka dar ad lî pa ra ce za sı na hük mo lu nur. (Ek cüm le: 29/6/ /19 md.; De ği şik: 3/4/ /40 md.) An cak, (e), (f), (j) ve (k) bent le rin de sa yı lan hâl ler de ha pis ce za sı nın alt sı nı rı üç yıl dan, ad li pa ra ce - za sı nın mik ta rı suç tan el de edi len men fa atin iki ka tın dan az ola maz. (1) Bu fık ra da ge çen "Baş ka sı na ait olup da," iba re sin den son ra gel mek üze re, 29/6/2005 ta - rih li ve 5377 sa yı lı Ka nu nun 18 in ci mad de siy le "mu ha fa za et mek ve ya" iba re si ek len miş ve met ne iş len miş tir. (2) Ka mu gö rev li le riy le iliş ki si nin ol du ğun dan, on lar nez din de ha tı rı sa yıl dı ğın dan ba his le ve bel li bir işin gör dü rü le ce ği vaa diy le al da ta rak, baş ka sın dan men fa at te min eden ki şi, yu ka rı - da ki fık ra hük mü ne gö re ce za lan dı rı lır. Bu su ret le, ban ka cı lık suç la rı gi bi si gor ta cı lık la il - gi li ni te lik li do lan dı rı cı lık su çu da ce za sı ar tı rı lan suç lar ara sı na gir miş tir. Bu nun ile amaç la nan hu sus si gor ta do lan dı rı cı lık la rı nın önü ne da ha et kin bi çim de ge çil me si dir. 2-3) Si gor ta acen te le ri ile il gi li de ği şik lik ya pan mad de şu şe kil de dir sa yı lı Ka nu nun 23 ün cü mad de si nin onun cu fık ra sı aşa ğı da ki şe kil de de ğiş ti ril miş tir. (10) Ban ka lar ile özel ka nun la ku rul muş ve ken - di si ne si gor ta acen te li ği yap ma yet ki si ta nı nan ku rum lar ha riç ol mak üze re, si gor ta acen te le ri, bi rey sel emek li lik iş lem le riy le il gi li ara cı lık ile Müs te şar lı ğın uy gun gö re ce ği si gor ta cı lık la bağ lan tı lı di ğer ara cı lık fa ali yet le ri dı şın da baş - ka bir ti ca rî fa ali yet te bu lu na maz. Bu dü zen le me ile bir lik te, di ğer acen te ler gi bi, yal nız ca zo run lu si gor ta lar ve ha yat si gor ta la rı ile sı nır lı ola rak iş ya pan acen te le rin de baş ka iş yap ma la rı ya sak lan mak ta dır. Bu nun la bir lik te, acen te le rin si gor ta cı lık la bağ lan tı lı ol mak üze - re baş ka ara cı lık la rı ya pa bil me le ri nin de yo lu açıl mak ta dır. Bun la rın han gi le ri ol du ğu hu su su uy gu la ma ile ve Ha zi ne Müs te şar lı ğı nın be lir le - me le ri ile açık lı ğa ka vuş tu ru la cak tır. Bu mad de hük mü nün bir so nu cu ola rak, mev cut sı nır lı yet ki li acen te le re iki yıl sü re ta nın mak ta, sü re - nin bi ti min de ise hük me uy ma la rı bek len mek te dir. Di ğer bir ifa dey le, 18 Nsan 2013 ta ri hin den iti ba - ren lev ha ya ye ni ka yıt yap tır mak is te yen acen te - ler, sı nır lı yet ki li de ol sa lar baş ka iş ya sa ğı na ta bi ola cak lar, mev cut lar ise 18 Ni san 2015 e ka dar ya dö nü şe cek ler ya da tas fi ye ola cak lar dır. 4-5) Si gor ta eks per le ri ile il gi li hü küm ler ise şu şe kil de yer al mak ta dır. 3/6/2007 ta rih li ve 5684 sa yı lı Si gor ta cı lık Ka nu nu - nun 22 nci mad de si nin on do ku zun cu fık ra sı nın ikin ci ve üçün cü cüm le le ri yü rür lük ten kal dı rıl mış ve yir min ci fık ra sı aşa ğı da ki şe kil de de ğiş ti ril miş tir. (20) Si gor ta eks per li ği ya pa cak la rın ni te lik le ri ne; si gor ta eks per le ri nin sı nıf lan dı rıl ma sı na, branş lar iti ba rıy la gö rev ve yet ki alan la rı nın be lir len me si - ne; ruh sat, lev ha ya ka yıt ve fa ali ye te iliş kin usul ve esas lar ile bu mad de nin uy gu lan ma sı na iliş - kin di ğer hu sus lar yö net me lik le be lir le nir. De ği şen 22 n ci mad de nin 19 un cu ve yir min ci fık ra la rı çer çe ve sin de eks per tiz üc ret le ri nin han gi du rum lar da si gor ta cı, han gi du rum lar da si gor ta lı/hak sa hi bin ce öde ne ce ği hü küm le ri yer al mak ta iken, bu hü küm le rin kal dı rıl ma sı ile bir lik te, eks per tiz üc ret le ri de ha sa rın tes pi tin - de ki di ğer har ca ma lar gi bi ma kul ol mak kay - dıy la si gor ta cı ta ra fın dan öde ne cek tir. Di ğer yan dan, si gor ta eks per le ri ile il gi li ola rak dü zen le me yap ma ko nu sun da, söz ko nu su 10

13 mad de nin 20 n ci fık ra sı ile Ha zi ne Müs te şar lı ğı - na ge niş yet ki ve ril miş bu lun mak ta dır. 6-7) Tor ba ka nu nun tah kim le il gi li de ği şik lik mad de si aşa ğı da ki gi bi dir sa yı lı Ka nu nun 30 un cu mad de si nin; a) Bi rin ci fık ra sı na İl gi li mev zu at ile zo run lu tu tu - lan si gor ta lar dan kay nak la nan bu fık ra kap sa - mın da ki uyuş maz lık lar için il gi li ku ru luş si gor ta tah kim sis te mi ne üye ol ma sa da hi hak sa hip le ri bu bö lüm hü küm le ri ne gö re tah kim usu lün den fay da la na bi lir. Si gor ta tah kim sis te mi ne üye ol - ma yan ku ru luş lar ba kı mın dan Si gor ta Tah kim Ko mis yo nu gi der le ri ne ka tı lım Ha zi ne Müs te şar lı - ğın ca ay rı ca be lir le nir. cüm le si ek len miş tir. b) Oni kin ci fık ra sı nın ikin ci ve üçün cü cüm le le - ri aşa ğı da ki şe kil de de ğiş ti ril miş ve üçün cü cüm le den son ra gel mek üze re aşa ğı da ki cüm le ler ek len miş tir. Beş bin Türk Li ra sı nın al tın da ki uyuş maz lık lar hak kın da ve ri len ha kem ka rar la rı ke sin dir. Beş - bin Türk Li ra sı ve da ha üze rin de ki uyuş maz lık lar hak kın da ve ri len ha kem ka rar la rı na kar şı ka ra - rın Ko mis yon ca il gi li ye bil di ri min den iti ba ren on gün için de bir de fa ya mah sus ol mak üze re Ko - mis yon nez din de iti raz edi le bi lir. İti raz ta le bin de bu lun mak için bu mad de uya rın - ca be lir le nen baş vu ru üc re ti nin Ko mis yo na ya tı - rıl ma sı şart tır. İti raz üze ri ne ha kem ka ra rı nın ic ra sı du rur. İti raz ta le bi mün ha sı ran bu ta lep le ri in ce le - mek üze re Ko mis yon ta ra fın dan teş kil edi len ha - kem he yet le rin ce in ce le nir. İti raz ta le bi hak kın da işin he ye te in ti ka lin den iti ba ren iki ay için de ka rar ve ri lir. Beş bin Türk Li ra sı ve da ha üze rin de ki uyuş - maz lık lar hak kın da ve ri len ha kem ka rar la rı bu mad de uya rın ca sü re sin de iti raz baş vu ru sun da bu lu nul ma ma sı hâ lin de ke sin le şir. Bu uyuş maz lık - lar hak kın da bu mad de uya rın ca ya pı lan iti raz üze ri ne ve ri len ka rar ke sin dir. Kırk bin Türk Li ra sı nın üze rin de ki uyuş maz lık lar hak kın da iti raz üze ri ne ve ri len ka rar lar için tem yi ze gi di le bi lir. Bu dü zen le me ler ile bir lik te zo run lu si gor ta lar - da si gor ta lı/hak sa hi bi is te di ği tak dir de, si gor ta şir ke ti sis te me üye ol ma mış ol sa bi le, ko nu yu Si - gor ta Tah kim Ko mis yo nu na gö tü re bi le cek tir. Ay rı ca, da ha ön ce var ol ma yan iti raz mü es se - se si ge ti ril miş olup, TL yi aşan tu tar lar için Ko mis yon nez din de iti raz müm kün ola bi le cek - tir. iti raz du ru mun da, Si gor ta Tah kim Ko mis yo - nu içe ri sin de oluş tu ru la cak olan ha kem he yet - le ri iti raz la rı in ce le ye cek ve en geç iki ay içe ri - sin de ka rar ve re cek tir. İti raz mü es se se si, Ka nu - nun ya yı mı ( ) ta ri hin den 6 ay son ra yü rür lü ğe gi re cek tir. 8) SBM ka tı lım pay la rı ile il gi li ye ni dü zen le me aşa ğı da ki şe kil de yer al mış tır sa yı lı Ka nu nun 31/B mad de si nin ye din ci fık ra sı na ikin ci cüm le den son ra gel mek üze re aşa ğı da ki cüm le ek len miş tir. Bu su ret te tes pit edi len ka tı lım pay la rı nın Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi gi der le ri ni kar şı la ya - ma ma sı du ru mun da bu mad de uya rın ca ya - yım la na cak yö net me lik te be lir le ne cek usul ve esas lar dâ hi lin de Bir lik Yö ne tim Ku ru lun ca üye şir ket ler den ay rı ca ka tıl ma pa yı ta lep edi le bi lir. Böy le ce, SBM nin gi der le ri için, şir ket ler prim üre ti mi nin bin de bi ri ola rak be lir le nen tu ta rın (Müs te şar lık ça yüz de 50 ora nın da ar tı rı la bil - mek te dir) ye ter li ol ma ma sı ha lin de Bir lik Yö ne - tim Ku ru lu şir ket ler den ila ve kat kı ta le bin de bu - lu na bi le cek tir. 9) İh ti sas mah ke me le ri ba kı mın dan ge ti ri len ye ni hü küm şu şe kil de dir sa yı lı Ka nu nun 36 ncı mad de sin den son - ra gel mek üze re aşa ğı da ki mad de ek len miş tir. GÖ REV VE YET Kİ MAD DE 36/A- (1) Bu Ka nun da ta nım la nan ve ya atıf ta bu lu nu lan suç lar dan do la yı yar - gı la ma yap ma ya Hâ kim ler ve Sav cı lar Yük - sek Ku ru lu nun ih ti sas mah ke me si ola rak gö - rev len di re ce ği sulh, as li ye ve ya ağır ce za mah ke me le ri yet ki li dir. 11

14 HA Zİ NE MÜS TE ŞAR LI ĞI Sİ GOR TA CI LIK GE NEL MÜ DÜR LÜ ĞÜ 10) Hak sa hip le rin ce aran ma yan pa ra lar için Si gor ta cı lık Ka nu nu de ği şik li ği ile ge ti ri len ye - ni hü küm şu şe kil de dir sa yı lı Ka nu na 33/A mad de sin den son ra gel mek üze re aşa ğı da ki mad de ek len miş tir. HAK SA HİP LE RİN CE ARAN MA YAN PA RA LAR MAD DE 33/B- (1) Özel hu kuk hü küm le ri ne tâ bi si gor ta lar kap sa mın da hak sa hip le ri ne öden - me si ve ya ia de si ge re ken her tür lü pa ra nın il - gi li mev zu at uya rın ca za ma na şı mı na uğ ra ma - sı ve il gi li şir ket ve ya özel ka nun hü küm le ri dâ - hi lin de si gor ta fa ali ye tin de bu lu nan ku ru luş lar ta ra fın dan hak sa hi bi ne ula şı la ma ma sı hâ lin - de, anı lan pa ra lar ya pı la cak ila nı mü te aki ben il gi si ne gö re Gü ven ce He sa bı na ve ya özel ka - nun hü küm le ri ne da ya lı ola rak ku rul muş bu lu - nan ku ru luş la ra ge lir kay de di lir. (2) Bu mad de nin uy gu lan ma sı na iliş kin usul ve esas lar Müs te şar lık ça be lir le nir ) BES ile il gi li ola rak ya pı lan de ği şik lik ler şu şe kil de yer al mış tır. 28/3/2001 ta rih li ve 4632 sa yı lı Bi rey sel Emek li lik Ta sar ruf ve Ya tı rım Sis te mi Ka nu nu nun ek 1 in ci mad de sin de yer alan Dev let kat kı sı ve var sa ge ti ri le ri nin iba re le ri Dev let kat kı sı he sa bın da - ki tu ta rın şek lin de, Dev let kat kı sı ve ge ti ri le rin - den iba re le ri Dev let kat kı sı he sa bın da ki tu - tar lar dan şek lin de, Dev let kat kı sı na iliş kin he - sa bın da ki var sa hak ka za nıl ma yan bi ri kim tu ta - rı iba re si Dev let kat kı sı he sa bın da ki var sa hak ka za nıl ma yan tu tar lar şek lin de, Dev let kat kı sı ve ge ti ri le ri iba re si Dev let kat kı sı he sa bın da ki tu tar lar şek lin de de ğiş ti ril miş, mad de nin dör - dün cü fık ra sı na ikin ci cüm le den son ra gel mek üze re aşa ğı da ki cüm le ler ek len miş, al tın cı fık ra - sı aşa ğı da ki şe kil de de ğiş ti ril miş ve mad de ye aşa ğı da ki fık ra ek len miş tir. Öden me di ği ve ya ek sik öden di ği tes pit edi len tu tar lar, öden me si ge re ken ta rih ten iti ba ren 21/7/1953 ta rih li ve 6183 sa yı lı Am me Ala cak la - rı nın Tah sil Usu lü Hak kın da Ka nu nun 51 in ci mad de sin de be lir ti len ge cik me zam mı ora nı na gö re he sap la nan fai ziy le bir lik te 6183 sa yı lı Ka - nun hü küm le ri ne gö re tah sil edil mek üze re emek li lik gö ze tim mer ke zi ta ra fın dan il gi li ver gi da ire si ne bil di ri lir. Tah sil edi len tu tar lar ge nel büt çe ye ge lir kay de di lir ve tah si la ta iliş kin bil gi, ver gi da ire sin ce Müs te şar lı ğa ile ti lir. Ka tı lım cı la rın Dev let kat kı sı na esas teş kil eden kat kı pay la rı nın doğ ru he sap lan ma sın dan şir - ket ler so rum lu dur. Hak sız ola rak ya pıl dı ğı tes pit edi len Dev let kat kı sı, öde me ta ri hin den iti ba - ren 6183 sa yı lı Ka nu nun 51 in ci mad de sin de be lir ti len ge cik me zam mı ora nı na gö re he sap - la nan fai ziy le bir lik te 6183 sa yı lı Ka nun hü küm - le ri ne gö re tah sil edil mek üze re emek li lik gö ze - tim mer ke zi ta ra fın dan il gi li şir ke tin bağ lı ol du ğu ver gi da ire si ne bil di ri lir. Tah sil edi len tu tar lar ge - nel büt çe ye ge lir kay de di lir ve tah si la ta iliş kin bil gi, ver gi da ire sin ce Müs te şar lı ğa ile ti lir. Bu mad de kap sa mın da; Dev let kat kı sı nın Müs - te şar lık ça emek li lik gö ze tim mer ke zi ne, emek li - lik gö ze tim mer ke zin ce şir ket le re, şir ket ler ce ka - tı lım cı la rın he sap la rı na öden me si ya hut hak ka za nıl ma yan tu tar la rın şir ket ler ce ge ri öden - me si için Müs te şar lık ça ta nım la nan aza mî iki şer iş gün lük iş lem sü re le ri için emek li lik gö ze tim mer ke zi ve şir ket ler den ne ma ta lep edil mez. Emek li lik gö ze tim mer ke zi ta ra fın dan ger çek - leş ti ri len iş lem ler için Müs te şar lık ça emek li lik gö - ze tim mer ke zi ne üc ret öden mez. Ver gi ile il gi li ola rak ise aşa ğı da ki hü küm ge - ti ril miş tir sa yı lı Ka nu nun ge çi ci 1 in ci mad de si nin al tın cı fık ra sı na bi rin ci cüm le sin den son ra gel - mek üze re aşa ğı da ki cüm le ek len miş tir. Müs te şar lık ça uy gun gö rü len prog ram lı ge ri öde me tu tar la rı ha riç, ak ta rım ta ri hin den iti ba - ren üç yıl için de ka tı lım cı ta ra fın dan ma lû li yet ve ölüm ha ri cin de ki bir ne den le, ak ta rı lan bi ri - kim le rin bir kıs mı nın ve ya ta ma mı nın alı na rak sis - tem den çı kıl ma sı du ru mun da, ak ta rım ne de niy - le is tis na dan ya rar la nı lan tu tar üze rin den yüz de 3,75 ora nın da ge lir ver gi si tev ki fa tı ya pı lır. 12

15 KA PAK KO NU SU Kasko Sigortasında Alkollü Sürücü ve Soruna Neden Kasko Genel Şart Hükmünün Geçersiz Olduğu Zih ni Me te za de TSB Yö ne tim Ku ru lu Mü şa vi ri ürk Si gor ta sek tö rün de uzun yıl lar dan T be ri pri min yüz de i ni ka ra araç - la rı si gor ta la rı teş kil et mek te, bu pay için de, so rum lu luk si gor ta la rı, yüz de 18-21; mo tor lu ka ra araç la rı si gor ta la rı da yüz de gi bi olu şum gös ter mek te dir. Ge nel ola rak kas ko si gor ta la rı ola rak tes mi ye ede ce ği miz ka ra araç la rı nın si gor ta sın da, ge rek se, zo run lu ve - ya ih ti ya ri şe kil de ya pı lan ka ra yo lu mo tor lu araç la rı nın ma li so rum lu luk si gor ta sın da, al - kol lü araç kul lan ma ne de ni ile olu şan ka za - lar, bu nun so nu cu si gor ta taz mi na tı nın öde - nip öden me me si ko nu sun da do ğan ih ti laf lar se ne ler dir de vam et mek te dir. Son za man lar da med ya da, Al kol lü İçen Kas ko Öde mez Dev ri Bit ti Al kol lü ye de Öde me Ya - pı la ca k gi bi ve ya ben ze ri baş lık lar la öne çı kan bu ko nu, se ne ler den be ri, ge rek ba zı si gor ta cı - lar, ge rek se si gor ta lı lar ta ra fın dan an la şı la ma - mış tır. Bun da, mev cut Kas ko si gor ta la rı nın, bu hu sus ta ki hü küm le ri nin de ro lü ol muş, il gi li ka - nun la ra ve yer le şen yar gı iç ti hat la rı na rağ men, ge nel şart hü küm le rin de de ği şik lik ya pıl ma ma - sı, ko nu nun tar tış ma lı de va mı na yol aç mış tır. Sü rü cü sa yı sı nın 23 mil yo nu bul du ğu ül ke miz de, he men her yıl yak la şık bir mil yon ci va rın da mad di tra fik ka za sı ol mak ta ve bu ka za lar da ölüm sa yı sı 4-5bin ki şi ara sın da de ğiş mek te; bin ki şi de ya ra lan mak ta dır. Tra fik ka za la rı nın oluş ma sın da en önem li et ken in san dır. Yak la şık ola rak sü rü cü nün, yüz de 89, ya ya nın yüz de 10, ara cın, yüz de 0.5, yol cu nun, yüz de 0.5 ora nın - da ka za ya ne den ol du ğu an la şıl mak ta dır. İn san fak tö rü ne bağ lı tra fik ka za la rı nın ne den - le ri nin ba şın da, ace mi lik, dik kat siz lik, uzun sü re uy ku suz luk, ha ta lı sol la ma, aşı rı hız gel mek te; al kol lü araç kul lan mak da önem li bir yer al - mak ta dır. Bu ne den le, tra fik ka za la rın dan ko - run ma yol la rı ara sın da al kol lü araç kul la nıl ma - ma sı baş ta ge len uya rı lar dan bi ri ol mak ta dır. AL KOL LÜ ARAÇ KUL LAN MA YA SA ĞI Uyuş tu ru cu mad de ler ile bir lik te, al kol lü iç ki le - rin et ki sin de araç kul lan ma ya sa ğı 2918 sa yı lı Tra fik Ka nu nu nun 48 in ci mad de sin de dü zen - len miş tir. Ka nu nun 48 in ci mad de si ne gö re u yuş tu ru cu ve ya ke yif ve ri ci mad de le ri al mış olan lar ile al kol lü iç ki al mış ol ma sı ne de niy le, gü ven li sür me ye te nek le ri ni kay bet miş ki şi le rin ka ra yo lun da araç sür me le ri ya sak tır. Uyuş tu - ru cu ve ya ke yif ve ri ci mad de le rin cins le ri ile al kol lü iç ki le rin et ki de re ce le ri ve kan da ki mik - tar la rı, tes pit usul le ri ve mu aye ne şart la rı ha zır - la na cak yö net me lik le Sağ lık ve Sos yal Yar dım Ba kan lı ğı nın gö rü şü ne uy gun ola rak dü zen le - nir. Bu mad de hük mü ne uy ma yan sü rü cü ler der hal araç kul lan mak tan men olu nur. Mad de hük mü ile il gi li ola rak Ka ra yol la rı Tra fik Yö net me li ği nin, ko nu ya iliş kin 97 n ci mad de - sin de, al kol lü iç ki al mış ola rak kan da ki al kol mik ta rı na gö re araç sür me ya sa ğı, araç la ra 13

16 KA PAK KO NU SU gö re fark lı dü zen len miş tir. Mad de nin 1 ve 2 n - ci bent le rin de Tak si ve ya dol muş oto mo bil, mi ni büs, oto büs, kam yon, çe ki ci gi bi araç lar la ka mu hiz me ti, yük ve yol cu ta şı ma cı lı ğı ya pan sü rü cü ler ile res mi araç sü rü cü le ri al kol lü iç ki kul lan mış ola rak bu araç la rı sü re mez ler. Al kol lü iç ki al mış ola rak araç kul lan dı ğı tes pit edi len di ğer sü rü cü ler den kan la rın da ki al kol mik tar la - rı 0.50 pro mi lin üs tün de olan lar araç kul la na - maz la r hük mü ge ti ril miş; araç kul lan dı ğı tes pit edi len ler al mış ol duk la rı bu mad de le rin cins, mik tar ve et ki de re ce le ri ne ba kıl mak sı zın araç kul lan mak tan men edi lir ler ve hak la rın da Tra fik Ka nu nu nun 48 in ci mad de si ne gö re iş lem ya - pı lır. Uyuş tu ru cu ve ya ke yif ve ri ci mad de tes pi - ti, kan ve id rar ana li zi sağ lık ku ru luş la rın da ya - pı la rak sap ta nır. de nil miş tir. Yö net me li ğe gö - re, ya ra lan ma lı ve ölüm le so nuç la nan tra fik ka za la rın da, ya ra lı nın du ru mu nun aci li ye ti gi - bi se bep ler le tek nik ci haz la öl çü mün müm - kün ol ma ma sı ha lin de, bu sü rü cü le rin sevk edil dik le ri sağ lık ku ru luş la rın ca kan al mak su - re tiy le al kol tes pit le ri ya pı lır. Tek nik özel lik le re sa hip ol ma yan ci haz lar la ya pı lan öl çüm le re va ki iti raz lar ile mü te ca viz dav ra nış lar da bu lu nul ma sı ve ya ci haz la öl - çü me mu ka ve met gös te ril me si gi bi du rum - lar da, sü rü cü ler ad li tıp ku ru mu, ad li ta bip lik ve ya sağ lık ba kan lı ğı na bağ lı res mi sağ lık ku - ru luş la rı na olay anın dan iti ba ren en geç iki sa at için de sevk edi le rek al kol tes pit le ri yap - 14

17 tı rı lır. Ya pı lan tes pi tin de ğer len di ril me sin de tes pi ti ya pan ku ru luş ta ra fın dan olay anın - dan, tes pi tin ya pıl dı ğı ana ka dar ge çen sü re göz önün de bu lun du ru la rak so nuç be lir le nir. Gö rü lü yor ki; al kol lü iç ki al mış ola rak kan da ki al kol mik ta rı na gö re araç sür me ya sa ğın da araç tü rü ne gö re ayı rım ya pıl mak ta; tak si ve dol muş, oto mo bil, mi ni büs, oto büs, kam yon, çe ki ci gi bi araç lar la ka mu hiz me ti, yük ve yol - cu ta şı ma cı lı ğı ya pan araç la rın sü rü cü le ri nin al kol lü iç ki al mış ola rak bu araç la rı sür me le ri; di - ğer araç sü rü cü le rin de ise, an cak kan la rın da ya sak la nan pro mi lin üs tün de al kol olan la rın araç kul lan ma la rı ya sak lan mış bu lun mak ta dır. Al kol lü ola rak araç kul la nıl dı ğın dan şüp he edi len ve ha sar la so nuç la nan tra fik ka za la - rın da, sü rü cü le rin al kol du rum la rı ka za tes pit tu ta na ğı nı tan zim eden ele man lar ca olay ye rin de tek nik ci haz lar la tes pit edi le rek tu ta - na ğa ya zıl mak ta dır. Bu hal de ka za ya ka rı - şan la rın al kol du rum la rı nın tes pi ti için ay rı ca ad li dok to ra ve ya sağ lık ku ru luş la rı na sev ki ya pıl ma mak ta dır. Bu ve si ley le Yar gı ta y ın al - kol lü araç kul lan mak tan do la yı kas ko si gor ta, be de li nin si gor ta cı ta ra fın dan öden me me si ne de niy le çı kan ih ti laf la il gi li ver di ği bir ka rar - da salt kok la ma yo luy la alı nan al kol ra po ru - nun, is pat kül fe ti nin yer de ğiş tir me si ni sağ la - ma ya ca ğı na; ri zi ko nun iti bar edi len den fark lı bir şe kil de oluş tu ğu nun so mut de lil ler le ka nıt - lan ma sı yü kü nün da va lı si gor ta şir ke tin de ol - du ğu na ve Tra fik Ka nu nu na gö re sağ lık lı bir öl çüm ya pıl ma dı ğı ge rek çe siy le, ge rek siz ol - du ğu na da ir ka rar la rı na de ğin mek is te riz. Ka ra yol la rı Tra fik Ka nu nu nun 48 in ci mad de - si ne gö re Yö net me lik ile be lir ti len mik tar la rın üze rin de al kol lü araç kul lan dı ğı tes pit edi len sü rü cü le rin su çun iş len di ği ta rih ten iti ba ren ge ri ye doğ ru beş yıl için de bi rin ci de fa sın da sü rü cü bel ge le ri al tı ay sü rey le ge ri alın mak - ta ve hak la rın da pa ra ce za sı uy gu lan mak - ta dır. Su çun iki ve da ha faz la iş len me si ha - lin de bel ge le rin alı kon ma sü re si ve ce za lar ağır laş mak ta dır. KAS KO GE NEL ŞART LA RI NIN İL Gİ Lİ HÜK MÜ Kas ko si gor ta la rı ge nel şart la rı nın A.5 Te mi nat Dı şın da Ka lan Za rar la r bö lü mün de, 10 bent te sa yı lan hal ler de ta şıt ta mey da na ge len za rar - lar, si gor ta te mi na tı nın dı şın da tu tul muş tur. Bun - lar dan bi ri, 5.5 ben din de yer alan Ta şı tın uyuş - tu ru cu mad de ler ve ya Ka ra yol la rı Tra fik Ka nu - nu uya rın ca ya sak la nan mik tar dan faz la iç ki al mış ki şi ler ta ra fın dan kul la nıl ma sı sı ra sın da mey da na ge len za rar la r dır. Tra fik Ka nu nu uya rın ca ya sak la nan mik tar ola rak yu ka rı da de ği nil di ği gi bi 0.50 pro mil baz alın mak ta dır. An cak sü rü cü nün salt al kol lü ol ma sı, bir di ğer de yiş le al kol lü sü rü cü nün ka za ya ka rış ma sı, kas ko si gor ta sı taz mi na tı al ma sı na en gel mi - dir? Bu du rum yar gı da, iç ti hat lar la çö zü me bağ lan mış tır. YAR GI İÇ Tİ HAT LA RI Yar gı da, ko nu, bu gün için ke sin çö zü me bağ lan dı ğı hal de, taz mi nat öde me le rin de so run lar ve ya ta raf la rın ko nu yu iç ti hat lar çer - çe ve sin de de ğer len dir me me le ri, si gor ta lı ve si gor ta şir ket le ri ni kar şı kar şı ya ge tir mek te dir. Taz mi na tın öden me si için aşa ğı da de ği ni len iki şart çok önem li dir ve ri zi ko yu do ğu ran olay bu na gö re de ğer len di ril me li dir. 1. Ka za nın Al ko lün Et ki si Al tın da Oluş ma ma sı Ne den sel lik Ba ğı Yar gı nın sa yı sız de ni le bi le cek ka rar la rın da ve oluş tur du ğu iç ti hat lar da Ka ra yol la rı Tra fik Ka - nu nu nun 48 in ci mad de si esas ol muş; al kol lü iç ki alın mış ol ma sı ne de niy le gü ven li sür me ye te ne ği nin kay be dil miş olup ol ma dı ğı üze - rin de du rul muş tur. Zi ra, sü rü cü nün al mış ol du ğu al ko lün ka za nın olu şu mun da hiç et ki si ol ma dı ğı hal de (kır mı zı ışık ta du ran al kol lü sü rü cü nün ara ba sı na çarp ma gi bi) al kol al mış ol mak, si gor ta taz - mi na tı nı al ma ya ke sin ola rak ma ni de ğil dir. 15

18 KA PAK KO NU SU Yar gı, ka za nın mey da na ge li şin de, ara cı kul la na nın al dı ğı al ko lün de re ce si nin ge rek ref leks ler, ge rek se gö rüş ve di rek si yon hâ ki - mi ye ti ne te sir et ki si; di ğer bir de yiş le ka za nın al ko lün te si riy le mey da na ge lip gel me di ği üze rin de dur mak ta ve çok ke re, bu nun, ara la rın da hu kuk çu, tra fik ve nö ro lo ji uz ma - nın da bu lun du ğu bi lir ki şi va sı ta sıy la in ce - len me si ni is te mek te dir. Di ğer yan dan, si gor ta cı nın so rum lu bu lun du - ğu ri zi ko lar dan bi ri, si gor ta po li çe siy le is tis na tu tul muş sa, va ki ha sa rın is tis na tu tu lan ri zi ko - lar dan doğ du ğu nun is pa tı nın da si gor ta cı ya ait ol du ğu na da ir ya sal hü küm ler çer çe ve - sin de, si gor ta cı bu ha li is pat la zo run lu tu tul - mak ta dır. Bu ne den le dir ki, yar gı yu ka rı da de ğin di ği miz gi bi salt kok la ma yo luy la alı nan al kol ra po ru nu ge çer siz sa ya rak is pat kül fe ti - ni si gor ta cı ya yük le mek te dir. 2. Al kol lü Sü rü cü nün Gü ven li Araç Sür me Ye te ne ği ni Kay bet me me si Yar gı tay, al kol lü iç ki alın mış ol ma sı ne de niy le gü ven li araç sür me ye - te ne ği nin kay be di lip, kay be dil me - di ği üze rin de dur mak ta dır ve bu ye te ne ği kay be den ki şi le rin ka ra - yol la rın da araç sür me le ri nin ya sak - lan ma sı ile il gi li 48 in ci mad de hük - mü nün, Ka ra yol la rı Tra fik Yö net me li ği ile de ğiş ti ri le me ye ce ği gö rü şün de dir. Ör ne ğin, Yar gı tay, Özel Da ire nin 23 Ekim 2003 ta rih li, 2003/588 sa yı lı bir baş ka Ka ra rın da Ka ra - yol la rı Tra fik Yö net me li ği nin 110 un cu mad de - sin de, ya sa da yer alan gü ve ni lir araç sür me ye te ne ği ni kay bet me hük mü nü dik ka te al ma - dan, mü cer re t 0.50 pro mi l üs tün de alı na n al - kol mik ta rı na gö re araç kul lan ma ya sa ğı ge ti - ril me si, ya sal da ya na ğı bu lun ma dı ğın dan ge - çer siz dir. Ge çer siz yö net me lik hü küm le ri nin ya - sa ya ay kı rı bir şe kil de po li çe de ge nel şart ola - rak ka bu lü müm kün de ğil dir. Bu iti bar la, ya sa hük mü uya rın ca kan da ki pro mil ora nı dik ka te alın mak sı zın, ola yın sü rü cü nün al ko lün et ki si ne de niy le gü ven li sü rüş ye te ne ği ni kay bet me - si so nu cu mey da na ge lip gel me di ği nin sap - tan ma sı önem ka zan mak ta dır. Zi ra al ko lün et - ki si ki şi le rin bün ye si ne gö re de ği şik so nuç lar or - ta ya çı ka ra bil mek te di r de nil miş tir. Yar gı tay; al kol lü araç kul la nıl ma sı ha lin de gü ven li sür me ye te ne ği nin kay be dil di ği nin araş tı rıl ma sın da, tra fik po li si nin al kol öl çüm alet le riy le sap ta dı ğı pro mil ora nı nı ka bul et - me mek te dir. Al kol lü iç ki al mış ol mak la za ra rı do ğu ran olay ara sın da bir il li yet ba ğı bu lun ma lı dır. Al kol al mış ol ma nın olay la hiç bir et ki si nin ol - ma dı ğı, al kol al ma mış bir ki şi nin da hi ay nı şe kil de tra fik ola yı na ka rı şa bi le ce ği, ola yın al ko lün et ki si al tın da mey da na gel me di ği hal ler de ha sa rın po li çe kap sa mı için de ola - ca ğı ka bul edil me li dir. Yar gı ta y ın bir çok ka ra rı ile be nim se di ği ve iç ti - hat ha li ne ge len uy gu la ma sı, bu ko nu da nö ro - lo ji uz ma nı, dok tor, tra fik uz ma nı ve bir hu kuk çu dan mü te şek kil bi lir ki şi le rin bir ara ya ge le rek tra fik ka za sı nı oluş tu ran et ken ve un sur la rın, özel lik le ka za nın; sü rü cü nün al - kol lü ol ma sın dan ile ri ge lip gel - me di ği nin sap tan ma sı ve va rı la - cak gö rüş doğ rul tu sun da ger çek - le şen ri zi ko nun si gor ta ku ver tü rü kap sa mın da ka lıp kal ma dı ğı nın or ta - ya çı ka rıl ma sı yo lun da dır. KAS KO GE NEL ŞART LA RI NIN KO NU YA İLİŞ KİN A/5-5-5 MAD DE Sİ NİN GE ÇER SİZ Lİ Ğİ Yar gı ka rar la rın da şu hu sus lar yer leş miş tir. 1. Al kol lü ka za lar da, al kol lü araç kul lan ma ile ka za ara sın da il li ye ti ba ğı nın olup ol ma dı - ğı nın araş tı rıl ma sı; ka za nın salt (tek ba şı na) al ko lün et ki si ol ma dan mey da na gel me si ha lin de si gor ta te mi na tı nın iş le ye bi le ce ği; Ri - zi ko nun te mi nat dı şın da ka la bil me si için sü rü - cü nün, sa de ce al kol lü ol ma sı ye ter li ol ma yıp ka za nın al ko lün et ki sin de oluş tu ğu nun si gor - ta cı ta ra fın dan is pa tı nın ge rek ti ği, 16

19 2. Sü rü cü ta ra fın dan alı nan al kol lü iç ki nin gü - ven li araç sür me ye te ne ği ni kal dı rıp kal dır ma - dı ğı hu su su nun araş tı rıl ma sı şart la rın ve ku su run ağır lı ğı na gö re taz mi nat ta yin edil me si, 3. Salt kok la ma yo luy la alı nan al kol ra po ru - nun ge çer siz ol du ğu yo lun da dır, Ka ra Ta şıt la rı Kas ko Si gor ta sı Ge nel Şart la rı nın A mad de sin de Te mi nat dı şın da ka lan za rar la r baş lı ğı al tın da ta şı tın Ka ra yol la rı Tra - fik Ka nu nu uya rın ca ya sak la nan mik tar dan faz la iç ki al mış ki şi ler ta ra fın dan kul la nıl ma sı sı ra sın da mey da na ge len za rar la rın te mi nat dı şın da ol du ğu açık lan mış tır. Uy gu la ma da bu hü küm si gor ta şir ket le rin ce, sü rü cü nün al dı ğı al ko lün ka zay la ala ka lı ro lü - nü be lirt mek için esas alın mak ta ve Tra fik Yö - net me li ği n de ya sak la nan mik tar da al kol lü iç ki al mış olan la ra çok ke re taz mi nat öde me - si ya pıl ma mak ta dır. Yar gı nın iç ti ha t ını pek leş tir mek üze re Yar gı - tay Hu kuk Ge nel Ku ru lu nun ta rih li E 2004/11.217, K.2004/12 sa yı lı ka ra rı na de ğin - mek is te riz. Zi ra si gor ta şir ket le ri nin kay bet ti ği bu tür taz - mi nat da va la rın da bu gö rüş esas ol mak ta dır. Ka ra ra gö re: Kas ko Si gor ta sı Ge nel Şart la rı - nın A.5.5 mad de si nin da ya na ğı nı teş kil eden Ka ra yol la rı Tra fik Ka nu nu nun 48 in ci mad de si nin dü zen le yen ilk fık ra sın da al kol lü iç ki al mış ol ma sı ne de niy le gü ven li araç sür - me ye te nek le ri ni kay bet miş ki şi le rin ka ra yo - lun da araç sür me le ri ya sak lan mış olup ay nı mad de nin 2 n ci fık ra sın da ki yö net me lik dü - zen le me si ne ola nak ta nı yan hü küm de, ya - sak la ma yet ki si yö net me li ğe bı ra kıl mış ol ma - dı ğın dan, Ka ra yol la rı Tra fik Yö net me li ği nin 97 in ci mad de sin de yu ka rı da anı lan ya sa hük mü tek rar lan dık tan ve mü te akip, uyuş tu - ru cu ve ya ke yif ve ri ci mad de ler ile al kol lü iç ki le rin oran la rı nın ne şe kil de sap ta na ca ğı be lir len dik ten son ra, ya sa da yer alan hük - mü dik ka te al ma dan salt (mü cer ret) 0.50 pro mil üs tün de alı nan al kol mik ta rı na gö re araç kul lan ma ya sa ğı ge ti ril me si nin ya sal da ya na ğı bu lun ma dı ğın dan ge çer siz bu lun - mak ta dır. Ge çer siz yö net me lik hü küm le ri nin, 17

20 KA PAK KO NU SU ya sa ya ay kı rı bir şe kil de ge nel şart ola rak ka bul lü de müm kün de ğil dir. Yar gı ka rar la rın dan an la şı la ca ğı üze re, ha sa rın te mi nat dı şı ka la bil me si için ka za nın mey da na ge liş iti ba riy le sü rü cü nün salt (mün ha sı ran) al - ko lün et ki si al tın da ka za yap mış ol ma sı ge rek - mek te dir. Di ğer bir an la tım la sü rü cü nün al kol lü ol ma sı, tek ba şı na ha sa rın te mi nat dı şı kal ma - sı nı ge rek tir mez. Üs te lik böy le bir du rum da ha - sa rın te mi nat dı şın da kal dı ğı nın ka nıt yü kü si - gor ta cı ya dü şe cek tir. Yar gı ta y ın ka zi yei mu - ha ke me olan ka rar la rı kar şı sın da, Kas ko Ge nel Şart la rı nın mad de si hük mü ge çer siz bu - lun mak ta; hük mün, tıp kı Tra fik si gor ta sı Ge nel Şart la rı nın B/4-d mad de sin de ol du ğu gi bi, Tra - fik Ka nu nu nun 48 in ci mad de si ne pa ra lel şe kil - de dü zen len me si ge rek mek te dir. Ay nı hü küm 1 Ni san 2013 ta ri hin de yü rür lü ğe gi re cek Kas ko Ge nel Şart la rı nın A mad - de sin de da ha açık bir şe kil de an cak, an la mı ay nı ka lan bir ifa dey le yer al mış tır. Mad de ye gö re A ra cın uyuş tu ru cu mad de ve ya Ka ra yol la rı Tra fik Yö net me li ğin de be lir - le nen se vi ye nin üze rin de al kol lü iç ki al mış ki - şi ler ce ve ya ay nı mev zu at la al kol lü iç ki ala - ma ya ca ğı be lir ti len ki şi ler ce al kol lü iç ki alın - ma su re tiy le kul la nıl ma sı sı ra sın da mey da na ge len za rar lar te mi nat dı şı dır. Yar gı nın şim di ye ka dar ki gö rü şü nü ve yo ru mu - nu de ğiş tir me ye cek olan bu ifa de ha len ol du - ğu gi bi, al kol lü iç ki alın mak su re tiy le kul la nıl ma - yı ön gör mek te; za ra rın doğ ma sın da al kol le eh li yet ba ğı aran ma mak ta; bu ha liy le al kol lü iç ki alın mış ol ma sı ne de niy le za ra rın doğ ma sı nı ara yan yar gı iç ti ha dıy la uyuş ma mak ta dır. Al - kol lü, fa kat ku sur suz sü rü cü yü te mi nat dı şı bı ra - kan bu ifa de nin de şim di ye ka dar ki yar gı ka - rar la rı kar şı sın da dik ka te alın ma ya ca ğı açık tır. SO NUÇ Yar gı tay, iç ti hat la rın da hiç bir za man pro mil ora nı nı ka bul et me miş ve yö net me lik le bu ora nın, sap tan ma sı nın ya sal da ya nak tan mah rum ol du ğu gö rü şü ile gü ven li sür me nin olup ol ma dı ğı nın, yu ka rı da de ği nil di ği gi bi, bi lir ki şi he ye tin ce sap tan ma sı nı ara mış tır. Bu - nun ya pıl ma dı ğı hal ler de, pro mil ora nı na gö - re ya pı lan tes pit le ri ve tu ta nak la rı dik ka te al - ma ya rak, ye rel mah ke me ler ce pro mil ora nı - na gö re alı nan ka rar la rı boz muş tur. Ka nı mız ca, Yar gı ta y ın yer leş miş olan bu iç ti - ha dı nı de ğiş tir me za ma nı gel miş tir. Şöy le ki, bi lim sel ola rak ve is ta tis tik le re gö re al - kol lü sü rü cü nün 0,5 pro mil de ğe rin den son ra ka za yap ma ih ti ma li yük sek bir eği lim gös ter - mek te dir. Bu nun so nu cu ola rak, ka nın da 1.00 pro mil al kol bu lu nan sü rü cü le rin yüz de 70 i nin ka za la ra se bep ol du ğu sap tan mış tır. Kan da ki al kol mik ta rı ar tık ça ki şi nin den ge, gör me ve işit me gi bi be yin sel fonk si yon la rın - da azal ma lar or ta ya çık mak ta, kas kon tro lü gi bi çok önem li duy gu ve kon trol ka bi li yet le - ri de azal mak ta dır. Tıb ben sap ta nan bu du - ru mu, Yar gı ta y ın dik ka te al ma sı za ru ri dir. Ad li Tıp ve ya bu ko nu da yet ki li ku rum ve ya mer ci de la le tiy le al kol ne de ni ile sü rü cü nün gü ven li sür me ye te ne ği nin kay bol ma ora nı - nın ne ol du ğu hu su sun da ya pı la cak bir sap - ta ma, yar gı nın ka ra rı na esas ol ma lı ve gü - ven li sür me ye te ne ği ni kay bet me bu esa sa bağ lan ma lı dır. Bu hu sus ta ge re kir se, Tra fik Yö net me li ği n de ki yüz de 50 pro mil ora nı da ye ni den göz den ge çi ril me li; Sap ta na cak oran ka nun hük mü ola rak ya sal laş ma lı dır. Ak si tak dir de, ge rek yar gı ge rek si gor ta lı, ge - rek se al kol lü sü rü cü nün al ko lün et ki si al tın da gü ven li sür me ye te ne ği ni kay bet miş ol du ğu - nu is pat zo run lu lu ğun da ka lan si gor ta cı ile si - gor ta lı ara sın da ki so run lar ve an laş maz lık lar de vam edip gi de cek tir. Şim di ki ve 1 Ni san 2013 de yü rür lü ğe gir me si ön gö rü len Kas ko Ge nel Şart la rın da ge çer siz A mad de si hük mü de ğiş me di ği sü re ce de bu hük me is ti na den taz mi nat öde me yen si gor ta şir ket le ri da va la rı nı kay be de cek ler dir. 18

21 İN CE LE ME ARAŞ TIR MA Türkiye Sigorta Tutum ve Davranış Araştırması Kantitatif Araştırma Raporu III. Bölüm Devlet tarafından sağlanan Sağlık Güvencesi ile ilgili düşünceler 5 li skalada kesinlikle katılıyorum+katılıyorum diyenler yüzdesi (Top 2) Devlet tarafından sağlanan sağlık güvencesinin yanında, özel sağlık sigortasına da sahip olmalıyım (Top lam %49) Yaşa göre: yaş (%52) ve yaş grubunda (%49) Cinsiyete göre: Kadınlarda (%38) Medeni duruma göre: Bekarlarda (%49) SES e göre: A SES grubunda (%49) Sigorta sahipliğine göre: Özel Sağlık Sigortası Olanlarda (%75), Ferdi Kaza Sigortası Olanlarda (%65) Ve Bireysel Emeklılık Sigortası Olanlarda (%59) Sigorta Türleri Bilinirliği Yardımsız bilinirlik Katılımcılara bildikleri sigorta türleri ilk olarak yardımsız, ardından her bir sigorta türünün ismi kart yoluyla gösterilerek yardımlı sorulmuştur. Bireysel Emeklilik, yardımsız sorgulamada en fazla bilinen ürün olarak öne çıkmakta olup 2008 yılından 2012 yılına bireysel emeklilik cevabı verenlerin oranı artmıştır. Bireysel emekliliği, kasko, hayat sigortası, özel sağlık ve konut sigortası izlemektedir. Baz tüm ka tı lım cı lar 2012= =

22 İN CE LE ME ARAŞ TIR MA Sigorta Türleri Bilinirliği Yardımlı ve Yardımsız bilinirlik toplamı Katılımcılara bildikleri sigorta türleri ilk olarak yardımsız, ardından her bir sigorta türünün ismi kart yoluyla gösterilerek yardımlı sorulmuştur. Baz tüm ka tı lım cı lar 2012= =3033 Sigorta Türleri Bilinirliği Yardımsız bilinirlik Bursa: %64 Denizli: %71 Mersin: %72 Trabzon: %78 Gaziantep: %62 Antalya: %71 Denizli: %86 Samsun: %60 Trabzon: %59 Ankara: %55 Bursa: %53 Denizli: %54 İzmir: %55 Ankara:%52 Konya: %52 Samsun:%46 G.antep: %54 Mersin: %61 Antalya: %46 Bursa: %55 Denizli: %59 İzmir: %55 Bursa: %51 Samsun: %54 Mersin: %50 Antalya: %47 Trabzon: %72 Samsun: %51 Bursa: %60 Ankara: %51 Denizli: %68 İzmir: %48 Tekirdağ: %49 Bursa: %45 Mersin: %45 İstanbul: %16 Denizli: %88 Samsun: %46 Trabzon: %31 20

23 Özel Sigorta Sahipliği Halen Çok Düşüktür Katılımcılara bildikleri sigorta türleri ilk olarak yardımsız, ardından her bir sigorta türünün ismi kart yoluyla gösterilerek yardımlı sorulmuştur kişi içerisinde sadece %24 ü özel sigorta sahibi olup kişi başına ortalama özel sigorta sahipliği sayısı 2.01 dir yılından 2012 yılına sigorta sahipliğinde bir artış olmamıştır. Trafik sigortası ve Kasko en fazla sahip olunan sigorta türleridir. Baz tüm ka tı lım cı lar 2012= =3033 Özel Sigorta Sahipliği Katılımcıların %24 ü özel sigorta sahibi olup özel sigorta sahipliği A SES grubunda (%38) ve yaş grubunda (%32) daha yüksektir. Özel sigorta sahipliğinin en yüksek olduğu bölgeler Ege ve Karadeniz bölgesidir ve 2012 yılında artmıştır. Denizli, İzmir, Malatya, Trabzon, Tekirdağ, Samsun ve Antalya özel sigorta sahipliğinin yüksek olduğu illerdir. Baz tüm ka tı lım cı lar 2012= =

24 İN CE LE ME ARAŞ TIR MA Özel Sigorta Sahipliği Trafik sigortası, kasko, işyeri sigortası sahipliği Ege, Karadeniz ve Doğu/G.doğu bölgelerinde diğer bölgelerden daha yüksektir. Zorunlu deprem sigortası sahipliğinin Karadeniz ve Ege Bölgesi nde diğer bölgelere göre daha yüksek iken Marmara Bölgesi nde %6 ile Türkiye ortalaması ile aynı değerde olması ilgi çekicidir. Denizli: %54 Trabzon: %28 Malatya: %34 Denizli: %49 Trabzon: %28 Malatya: %30 Denizli: %31 Trabzon: %24 Denizli: %17 Tekirdağ: %16 Denizli: %10 Tekirdağ: %13 Malatya: %10 Denizli: %12 Tekirdağ: %12 Kocaeli: %8 Tekirdağ: %11 Trabzon: %8 İzmir: %8 Özel Sigorta Sahiplerinin Demografik Profili: Cinsiyet Bireysel emeklilik, Özel sağlık sigortası sahipliği erkeklere kıyasla, kadınlarda daha yüksektir. Kasko, İşyeri sigortası sahipliği kadınlara kıyasla, erkeklerde daha fazladır. 50% 39% 48% 65% 50% 71% 51% 43% 49% 57% 22

25 Özel Sigorta Sahiplerinin Demografik Profili: Yaş Zorunlu deprem sigortası sahipliğinde yaş grubun üstünlüğü dikkat çekmektedir. Ortalama Yaş Türkiye geneli (n=3007) 55-64: %19, 45-54: %17, 35-44: %21, 25-34: %26, 16-24: %18 Ortalama yaş: 38 Özel Sigorta Sahiplerinin Demografik Profili: Medeni Durum Özel sigorta sahiplerinin %78 i evli olup evli olanların İşyeri ve Konut sigortası sahipliğindeki payı diğer sigorta sahipliğine göre daha yüksektir. Ferdi Kaza ve Özel Sağlık sigortası sahipliğinde ise bekarların oranı, diğer sigorta sahipliğine göre daha yüksektir. Türkiye geneli (n=3007) Evli: %59, Bekar: %36, Dul/Boşanmış: %5 23

26 İN CE LE ME ARAŞ TIR MA Özel Sigorta Sahiplerinin Demografik Profili: SES Sigorta sahiplerinin %63 ü AB SES grubuna dahildir. AB SES grubu, Bireysel Emeklilik ve Kasko sahipliğinde daha ağırlıklı bir paya sahiptir. Ferdi Kaza, Hayat ve Konut sigortası sahipliğinde ise C1 SES grubunun ağırlığı, AB SES grubuna göre daha yüksektir. 37% 30% 37% 34% 36% 39% 44% 42% 50% 44% Türkiye geneli (n=3007) C1 SES: %53, AB SES: %47 Sigorta Yaptırmama Sebepleri: Yardımsız bilinirlik Sigorta yatırmama nedenleri içerisinde en çok ifade edilen neden, ödemekte zorlanacağım dır yılından 2012 yılına 6 puan düşüş göstermiştir. Sosyal güvencenin yeterli görülmesi 2. sırada söylenen sigorta yaptırmama nedenidir. Sigortanın ihtiyaç halinde kayıplarını karşılamayacağını, gelecekte kendini başka yollarla garanti altına aldığını söyleyenlerin ve sigorta ürünleri hakkında bilgi sahibi olmadığı için sigorta yaptırmayanların oranı 2008 yılından 2012 ye artmıştır. Sigorta sahibi olmayanlar 2012 (n=2295 kişi) /2008 (2214 kişi) 24

27 Sigorta Yaptırmama Sebepleri: Yardımsız bilinirlik Si gor ta ya tır ma ma ne den le ri içe ri sin de en çok ifa de edi len ne den, Mad di sı kın tı lar yü zün den prim öde me le rin de zor la nı la ca ğı ne de ni, İç Ana do lu böl ge si dı şın da di ğer böl ge ler de baş lı ca ne den dir. İç Ana do lu Böl ge sin de en önem li ne den ola rak Sos yal Gü ven ce nin ye ter li gö rül me si gel mek te dir. Ak de niz böl ge si si gor ta dı şın da baş ka yol lar la ge le ce ği ni ga ran ti al tı na al ma, si gor ta ürün le ri hak - kın da bil gi sa hi bi ol ma ma m ve ge le cek te sı kın tı çe ke ce ği ni dü şün me di ğin den si gor ta da hil her han - gi bir ön le m al ma ma ne den le ri ile di ğer böl ge ler den öne çık mak ta dır. Si gor ta ve ge rek li li ği hak kın - da doğ ru bil gi len dir me ile bu böl ge de si gor ta yap tır ma ora nı ar tı rı la bi lir. Bursa: %60 Ankara: %49 Konya: %53 Kayseri: %39 Trabzon: %59 Erzurum: %59 Malatya: %58 Mersin: %64 Antalya: %32 Adana: %33 Kocaeli: %62 Tekirdağ: %81 Denizli: %78 Samsun: %85 Adana: %78 Mersin: %95 Bursa: %48 Adana: %28 Mersin: %62 Denizli: %15 Adana: %27 Antalya: %22 Sigorta Yaptırmama Sebepleri: Yardımsız bilinirlik Geçmişte sigorta sahibi olup çeşitli nedenlerle bırakma oranı açısından Ege Bölgesi (İzmir: %12) önde gelmektedir. Bursa: %26 Kocaeli: %18 Tekirdağ %9 İzmir: %7 Antalya: %9 İzmir: %12 Tekirdağ %9 İzmir: %7 Antalya: %9 De vam Ede cek... 25

28 MEV ZU AT - SO RUN LAR - YAR GI KA RAR LA RI Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Uygulamasında Rönesans Zih ni ME TE ZA DE TSB Yö ne tim Ku ru lu Mü şa vi ri ilin di ği üze re, ku sur lu ve hu ku ka ay kı rı B bir fi il le baş ka sı na za rar ve ren, bu fi il - den do ğan za ra rı gi der mek le yü küm lü dür. Za - rar ve ri ci fii li ya sak la yan bir hu kuk ku ra lı bu lun - ma sa da hi, ah la ka ay kı rı bir fi il le baş ka sı na kas ten za rar ve ril me si ha lin de da hi bu za ra rın za rar ve ren ta ra fın dan gi de ril me si ge re kir. Za ra rın mik ta rı nın tam ola rak is pat edi le me me - si ha lin de, hâ kim olay la rın akı şı nı ve za rar gö re - nin al dı ğı ted bir le ri göz önü ne ala rak, za ra rın mik ta rı nı hak ka ni ye te uy gun ola rak sap ta ya - cak tır. Ge rek ön ce ki 818 sa yı lı Türk Borç lar Ka - nu nun da, ge rek 01 Temmuz 2012 ta ri hin de yü - rür lü ğe gi ren Türk Borç lar Ka nu nun da yer alan bu ku ral lar çer çe ve sin de, taz mi na tın kap sa mı, öden me bi çi mi ve ge re ği ni, ku su run ağır lı ğı na gö re be lir le me hâ ki min tak di rin de kal mak ta dır. Anı lan ka nun lar da, özel du rum lar da, bu za - rar la rın na sıl sap ta na ca ğı be lir til miş tir. Ya zı mız ko nu su nun des tek ten yok sun kal ma taz mi na - tı ol ma sı ne de niy le bu taz mi na tın he sap lan - ma sın da açık lı ğa ka vuş tu ru lan ye ni de ni le bi - le cek yön tem üze rin de du rul muş tur. Des tek ten yok sun kal ma taz mi na tı özel du - rum lar dan bi ri olan ölüm ne de niy le doğ mak - ta dır. Ölüm ha lin de uğ ra nı lan za rar lar özel lik le, ölüm he men ger çek leş me miş se te da vi gi der - le ri ile ça lış ma gü cü nün azal ma sın dan ve ya yi ti ril me sin den do ğan za rar lar, öle nin ce na ze gi der le ri, öle nin des te ğin den yok sun ka lan ki şi - le rin bu se bep le uğ ra dık la rı za rar la rı içe rir sa yı lı Türk Borç lar Ka nu nu nun 55 nci mad de sin de yer alan des tek ten yok sun taz - mi na tı,, ken di le ri ne yar dım eden ölen kim se - nin ge li rin den ve ya yar dı mın dan mah rum ka - lan kim se le rin, men fa at le ri nin ih la le uğ ra ma sı ha lin de, bu ka yıp ora nın da za ra rı nın kar şı lan - ma sı dır. Ma ne vi taz mi nat, ya nın da bu mad di taz mi na tın is te ne bil me si için ölen des te ğin, yok sun ka la na fii len bak ma sı ve ya ona ile ri de bak ma sı ih ti ma li nin bu lun ma sı ara nır. Öle nin mi ras çı sı ol mak şart de ğil dir. Hak sız fi il so nu cu be de ni za ra ra uğ ra yan kim - se, ta ma men ve ya kıs men ça lış ma ma sın dan ve iler de de ik ti sa den uğ ra ya ca ğı ka yıp lar - dan do ğan za ra rı nı ve bü tün mas raf la rı nı is te - ye bi lir sa yı lı ka nun da be den sel za rar la - rın, özel lik le te da vi gi der le ri, ka zanç kay bı, ça lış ma gü cü nün azal ma sın dan ya da yi ti ril - me sin den do ğan ka yıp lar, eko no mik ge le ce - ğin sar sıl ma sın dan do ğan ka yıp lar ol du ğu be lir til miş tir, (Mad. 54). Ak tü er yal he sap la ma nın önem ka zan dı ğı bu taz mi nat öde me le rin de, bil has sa des tek ten yok sun kal ma taz mi na tı nın he sa bı, he sap tan dü şü le cek gi der ler, sos yal gü ven lik ku rum la rın - dan sağ la nan ge lir le rin taz mi nat ta ki ye ri, in di - ri me ta bi tu tu lup tu tul ma ya ca ğı gi bi hu sus lar yar gı da da fark lı ve ade ta bir bi ri ni nak ze der uy gu la ma la ra ne den ol muş tur. 26

29 Özel lik le, sos yal gü ven lik ku rum la rın ca bağ la - nan ge lir ve ay lık la rın ba zı yük sek yar gı ka rar la - rın da taz mi nat tan dü şül me si yo lun da ka rar alın mış sa da, ge nel de bu ge lir le rin dü şül me - me si yo lun da iç ti hat oluş muş tur. Ak tü er yal he sap la ma da ki, ba zen bu ge lir le ri dü - şen, ba zen düş me yen fark lı lık la ra kar şın yar gı iç ti - hat la rı bağ la nan ge lir ve ay lık la rın kö ke ni ne gö re de ğer len dir me yap mış tır. Bu de ğer len dir me de ölüm si gor ta sın dan bağ la nan ge lir ve ay lık la rın taz mi nat tan in di ril me di ği; iş ka za sı si gor ta sın da, rü cu hal le rin de, ge lir ve ay lık la rın pe şin ser ma ye de ğe ri nin mad di taz mi nat tan in di ril di ği, bu me - yan da, T.C. Emek li San dı ğın ca bağ la nan ge lir le - ri nin taz mi nat tan in di ril me me si nin yer leş miş bir iç - ti hat ol du ğu an la şıl mak ta dır. Gö rü lü yor ki, öde - me le rin ma hi ye ti ne gö re des tek ten yok sun kal - ma taz mi na tın dan mah sup ya pıl mak ta; an cak bu hu sus ta ya sal ku ral bu lun ma mak ta dır. Bu boş lu ğu ka pat mak ve yek ne sak lı ğı te min için 6098 sa yı lı ya sa nın 55nci mad de siy le ye ni bir hü küm ge ti ril miş tir. 55nci mad de ye gö re, Des tek ten yok sun kal - ma za rar la rı ile be den sel za rar lar, bu ka nun hü - küm le ri ne ve so rum lu luk hu ku ku il ke le ri ne gö re he sap la nır. Kıs men ve ya ta ma men rü cu edi le - me yen sos yal gü ven lik öde me le ri ile ifa ama cı - nı ta şı ma yan öde me ler, bu tür za rar la rın be lir - len me sin de gö ze ti le mez; za rar ve taz mi nat tan in di ri le mez. He sap la nan taz mi nat, mik tar esas alı na rak hak ka ni yet dü şün ce si ile ar tı rı la maz ve ya azal tı la maz. Bu ka nun hü küm le ri her tür lü ida ri ey lem ve iş lem - ler ile ida re nin so rum lu ol du ğu di ğer se bep le rin yol aç tı ğı vü cut bü tün lü ğü nün kıs men ve ya ta - ma men yi ti ril me si ne ya da ki şi nin ölü mü ne bağ lı za rar la ra iliş kin is tem ve da va lar da uy gu la nır. Mad de, so rum lu luk il ke le ri göz önü ne alı na rak ha zır lan mış; za rar la rın be lir len me sin de fark lı uy gu - la ma lar kal dı rı la rak, tek bir esas tan ha re ket edil - miş tir. Bu ra da sos yal gü ven lik ku rum la rın ca ya pı - lan öde me ler de in di rim iş le vi nin ya pı lıp ya pıl ma - ma sı için bu gi der le rin, ola ya ne den olan la ra ya - pı la bi le cek rü cu du ru mu na ba kı la cak tır. Bu ne - den le rü cu edi le me yen emek li san dı ğa maa şı, ölüm si gor ta sı ay lı ğı, ma lul lük ay lı ğı öde me le ri ve ben ze ri öde me ler mah sup edi le me ye cek tir. Bu tür öde me le rin, taz mi nat he sa bın dan dü şül - me me si za rar ve re nin, ak si bir uy gu la ma ile ödül len di ril me me si için dir. Bu ra da, rü cu edi le - me yen sos yal gü ven lik öde me le ri nin oluş ma - sın da, za rar ve re nin hiç bir kat kı sı nın ol ma dı ğı dik ka te alın mak ta; za rar ve re nin rü cu do la yı sıy - la bir öde me si ol ma dı ğı için mü ker rer öde me si de bu lun ma mak ta dır. 55nci mad de, ifa ama cı ta şı ma yan öde me le - rin de des tek ten yok sun kal ma za rar la rı ile be - den sel za rar la rın be lir len me sin de, dü şül me ye - ce ği ni hük me bağ lan mış tır. Bu ra da, za rar ve - ren ya hut üçün cü ki şi ta ra fın dan öde me kas tı dı şın da ka lan sa ik ler le ya pı lan yar dım lar ve ben zer le ri gi bi öde me ler kas te dil miş tir. An cak, sos yal gü ven lik ku ru mun ca ya pı lan öde me le rin han gi si nin kıs men ve ya ta ma men mah sup edi lip edil me ye ce ği, öde me le rin iş ka - za sı kap sa mın da mü ta la a edi lip edil me ye ce ği, uy gu la ma da so run ol ma ya de vam ede cek tir. Zi ra 5510 sa yı lı Sos yal Si gor ta lar ve Ge nel Sağ lık Si gor ta sı Ka nu nun 21nci mad de sin de de iş ka - za sı ve mes lek has ta lı ğı ile has ta lık ba kı mın dan iş ve re nin ve üçün cü ki şi le rin so rum lu lu ğu dü - zen len miş tir. Mad de hük mü ne gö re bu du rum - la rın üçün cü bir ki şi nin ku su ru ne de niy le mey - da na gel me si ha lin de, si gor ta lı ya ve hak sa - hip le ri ne bağ la nan ge li rin baş la dı ğı ta rih te ki ilk pe şin ser ma ye de ğe ri nin ya rı sı için se bep olan üçün cü ki şi le re ve şa yet ku su ru var sa bun la rı ça lış tı ran la ra rü cu edi lir. Ge ne ay nı ka nu nun 39 ncu mad de sin de uzun va de li si gor ta kol la rın - da, üçün cü bir ki şi nin kas tı ne de niy le ma lul ka - lan si gor ta lı ya ve ya ölü mü ha lin de hak sa hip le - ri ne bu ka nun uya rın ca bağ la na cak ay lı ğın baş la dı ğı ta rih te ki ilk pe şin ser ma ye di ğe ri nin ya rı sı için Ku rum ca za ra ra se bep olan ki şi le re rü cu edi le ce ği be lir til miş tir. Di ğer yan dan, Borç lar Ka nu nu nun 55nci mad de - si, Sos yal Gü ven lik Ku ru mu nun tüm/kıs mi ka çı nıl - 27

30 MEV ZU AT - SO RUN LAR - YAR GI KA RAR LA RI maz lık, tek nik arı za ve ben ze ri se bep ler ne de niy - le yap tı ğı ve rü cu edi le me yen ni te lik te ki öde me - le ri nin de mah su bu na im kân ver mek te dir. Ak tü er yal he sap lar la sap ta nan des tek ten yok - sun kal ma taz mi na tı nın he sap lan ma sın da, sos - yal gü ven lik ku ru mun ca ya pı lan öde me le rin olu şu mu nu, se be bi ni, za rar ve re nin ni ye ti ni, rü - cu du ru mu nu ve gi de rin kay na ğı nı bil mek önem li dir. Bu hu sus la rın si gor ta şir ket le rin ce bi - lin me si zor dur. Ku rum ile si gor ta şir ket le ri ara sın - da yön tem ve çö züm yol la rı için iş bir li ği nin sağ - lan ma sı ge rek li gö rül mek te dir. 55nci mad de ile ge ti ri len bir ye ni lik, 818 sa yı lı Borç lar Ka nu nun 43ncü mad de sin de yer alan hâ ki min hal ve mev ki in ica bı na gö re taz mi na tın su re ti ni ve şü mu lü nün de re ce si ni tak dir yet ki si ne yö ne lik ol muş tur. Bu hu sus ta ki 51 in ci mad de de hâ kim, taz mi na tın kap sa mı nı ve öden me bi çi - mi ni, du ru mun ge re ği ni ve özel lik le ku su run ağır lı - ğı nı göz önü ne ala rak be lir le r hük mü yer al mış tır. An cak bu de re ce ka tı dü şün me mek la zım dır. 55 n ci mad de de açık ça, he sap la nan taz mi - nat, mik tar esas alı na rak hak ka ni yet dü şün ce si ile ar tı rı la maz ve ya azal tı la ma z de nil mek te dir. Bu ifa de, taz mi na tın az lı ğı ve çok lu ğu nu dik ka - te ala rak, hâ ki min tak dir ta sar ru fu nu kul lan ma - sı nı ön le mek te dir. Ka nun mad de sin de, ya sa ya ve he sap la ma il ke le ri ne uy gun ola rak be lir le - nen taz mi na ta azal tı cı ve ya ar tı rı cı yön de mü - da ha le nin taz mi nat hak kı nın ma hi ye ti ve hak - ka ni ye te uy gun lu ğu ile bağ daş ma ya ca ğı dik - ka te alın mış tır. Ve ri le re gö re be lir le nen taz mi - na ta bağ lı ka lın ma sı asıl ol muş tur. Her tür lü de lil le ri de ğer len di ren, bi lir ki şi ra por la - rı na bağ lı ol ma yan, ya sa la rın amir hü küm le ri ha riç, hak ve ne fa set ku ral la rı nı gö ze te rek, hiç - bir kim se nin mü da ha le si ol mak sı zın ka rar ver - me muh ta ri ye ti ne sa hip hâ ki me, 55nci mad de ile tak yit ge ti ril me si tar tı şı la bi lir. Bi ze gö re hâ ki - min ba zı özel hal le ri dik ka te ala rak taz mi nat tan mah sup yap ma sı müm kün dür. Ha tır ta şı ma sı, ka çı nıl maz lık hal le ri böy le dir. Di ğer yan dan, 818 sa yı lı Borç lar Ka nu nu nun 44ncü mad de sin - de yer alan e ğer za rar kas ten ve ağır bir ih mal ve ya ted bir siz lik le ya pıl ma mış ol du ğu ve taz mi - ni de borç lu yu mü za ya ka ya ma ruz bı rak tı ğı tak dir de hâ kim hak ka ni ye ti tev fi kan za rar ve zi - ya nı ten kis ede bi li r hük mü, şim di ki Türk Borç lar Ka nu nu nun 52nci mad de sin de za rar gö ren, za ra rı do ğu ran fii le ra zı ol muş ve ya za ra rın doğ - ma sın da ya da art ma sın da et ki li ol muş ya hut taz mi nat yü küm lü sü nün du ru mu nu ağır laş tır mış ise, hâ kim taz mi na tı in di re bi lir ve ya ta ma men kal dı ra bi lir. Za ra ra ha fif ku sur la se bep olan taz - mi nat yü küm lü sü, taz mi na tı öde di ğin de yok sul - lu ğa dü şe cek olur ve hak ka ni yet de ge rek ti rir - se ha kim taz mi na tı in di re bi li r şek lin de de ğiş - miş tir. Bu hük mün 55nci mad de nin uy gu lan ma - sın da dik ka te alı na bi le ce ği şüp he siz dir. Şim di ye ka dar ki, kök leş miş yük sek yar gı iç ti hat - la rı ya nın da, 55nci mad de ile ge ti ri len ya sal du rum çer çe ve sin de, des tek ten yok sun kal ma taz mi na tı tes pi ti nin de ği ni len ko nu lar da, hu ku - ken ve uy gu la ma fark lı lı ğı na ma hal ver me den, yer le şe ce ği açık tır. Ha zi ne Müs te şar lı ğı nın, Zo - run lu Si gor ta lar Gü ven ce He sa bı Kap sa mın da - ki Si gor ta lar Çer çe ve sin de Ak tü er yal He sap la - ma yı Ge rek ti ren Taz mi nat Öde me le rin de Uy - gu la ma ya İliş kin Ge nel ge de de ği şik lik ya pıl - ma sı na iliş kin 2011/4 sa yı lı Ge nel ge ile de, Türk Borç lar Ka nu nu nun 55nci mad de si ile des tek - ten yok sun kal ma taz mi na tı nın tes pi tin de ye ni esas la rın ka bul edil di ği dik ka te alı na rak, sos yal gü ven lik ku ru mun ca hak sa hip le ri ne sağ la nan ve za rar so rum lu su na rü cu edi le bi len öde me le - rin bu taz mi na tın he sa bın da mah sup edi le bi le - ce ği, rü cu edil me yen le rin mah sup edil me ye - ce ği be lir til miş tir. 01 Mart 2011 ta ri hin den iti ba - ren baş la yan ge nel ge uy gu la ma sı ile si gor ta sek tö rü nün yıl lık taz mi nat yü kü nün Mil yon TL ara sın da ar ta ca ğı ifa de edil mek te dir. Tek nik yön den olan bu du rum kar şı sın da, uy gu - la ma ve yar gı ka rar la rın da ki bi lir ki şi le rin-ak tü er - le rin fark lı ha sar yön tem le ri ve var sa yım lar kul - lan ma sın dan; de ği şik des tek sü re le ri ve ev len - me ola sı lık la rı ön gör me le rin den; he sap la ma da fark lı fa iz oran la rı nın kul la nıl ma sın dan do ğan çe liş ki ler gi de ril me li dir. Hu ku ki yön den 55 in ci mad de nin uy gu la ma ya gir me siy le hu ku ki ba - zın iç ti hat şek lin de olu şa ca ğı açık tır. 28

31 Sİ GOR TA İS TA TİS TİK LE Rİ Sigorta Sektörünün 2012 Yılı Sonuçlarının Değerlendirmesi Meh met KAL KA VAN TSB Ge nel Sek re ter Yard mc s u sa yı mız da Si gor ta Sek tö rü nün 2012 yı - B lı so nuç la rı nı de ğer len di re ce ğiz. Sek tö - rün ge ne li üze rin de kı sa bir de ğer len dir me ya - pa cak olur sak, ha yat dı şı şir ket ler prim üre ti mi - ni yüz de 19,10 ora nın da ar tı rır ken, ha yat ve emek li lik şir ket le ri prim üre ti mi ni yüz de 1 ora nın - da ar tır mış lar dır. Di ğer ta raf tan bi rey sel emek li - lik ala nın da öde nen kat kı pa yı yüz de 29,10 ora nın da ar tış gös ter miş tir. Bu na kar şı lık, 2012 yı lı nı, ha yat dı şı şir ket ler 589 Mil yon TL tek nik za - rar la ka pa tır ken, ha yat ve emek li lik şir ket le ri ise 281 Mil yon TL tek nik kâr ile ka pat mış tır. Ha yat dı şı şir ket le rin bu za ra rın da ki ana ne den tra fik si gor ta sın da el de edi len so nuç lar dır. Di ğer branş lar dan el de edi len tek nik kar lar la tra fik si - gor ta sın dan el de edi len men fi so nuç an cak ya rı ya in di ri le bil miş; do la yı sıy la son yıl lar da kar - şı la şı lan en yük sek za rar la yıl ka pa tıl mış tır. I- HA YAT DI ŞI Ş RKET LER A- B LAN ÇO 1- Ak tif Ak tif te ki Ak tif te ki De ği şim 2012 Pay (%) 2011 Pay (%) (%) Cari Varlıklar , ,08 16,21 Nakit Ve Nakit Benzeri Varlıklar , ,54 29,50 Fin. Varl. İle Riski Sigort. Ait Fin. Yat , ,13 4,45 Esas Faaliyetlerden Alacaklar , ,53 6,84 İlişkili Taraflardan Alacaklar , ,03 45,96 Diğer Alacaklar , ,19 88,92 Gelecek Aylara Ait Giderler , ,18 18,33 Diğer Cari Varlıklar , ,49 10,30 Cari Olmayan Varlıklar , ,92 16,40 Esas Faaliyetlerden Alacaklar , ,07 11,04 İlişkili Taraflardan Alacaklar , ,00 97,61 Diğer Alacaklar , ,01 1,13 Finansal Varlıklar , ,19 23,33 Maddi Varlıklar , ,74 5,06 Maddi Olmayan Varlıklar , ,04 4,71 Gelecek Yıllara Ait Giderler , ,10 17,54 Diğer Cari Olmayan Varlıklar , ,76 131,26 AKTİF TOPLAMI , ,00 16,23 29

32 Sİ GOR TA İS TA TİS TİK LE Rİ Ha yat Dı şı branş lar da fa ali yet gös te ren si gor ta şir ket le ri nin Ak tif Top la mı ge çen yı la gö re yak la - şık yüz de 16 ora nın da bir ar tış gös te re rek Mil yon TL ye yük sel miş tir. Ca ri Var lık lar ile Ca ri Ol - ma yan Var lık lar da yüz de 6 ora nın da bir ar tış mey da na gel miş tir yı lı so nu bi lan ço su nun ak ti fin de ki en bü yük pay yüz de 38 ile Na kit ve Na kit Ben ze ri Var lık la r ka le mi ne ait tir. 2- Pa sif Na kit ve Na kit Ben ze ri Var lık la r ın yüz de 30 ora nı - na te ka bül eden Mil yon TL tu ta rın da ki de ği - şim, Ak tif Top la mın da ki de ği şi min te mel be lir le yi ci si ol muş tur Mil yon TL tu ta rın da ki Na kit ve Na - kit Ben ze ri Var lık la r ka le mi nin Mil yon TL si Ban ka la r he sa bı al tın da ki Va de li Mev du at ta yer alır ken, va de li he sap lar da ki bu tu ta rın da Mil yon TL si Türk Li ra sı mev du atın da top lan mış tır. Pa sif te ki Pa sif te ki De ği şim 2012 Pay (%) 2011 Pay (%) % Kısa Vadeli Yükümlülükler , ,04 25,18 Finansal Borçlar , , ,44 Esas Faaliyetlerden Borçlar , ,95 2,99 İlişkili Taraflardan Borçlar , ,17 6,68 Diğer Borçlar , ,01 41,13 Sigortacılık Teknik Karşılıkları , ,22 26,50 Ödenecek Vergi Vb. Yüküm , ,05 27,37 Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar , ,49 38,68 Gelecek Aylara Ait Gelirler , ,07 20,28 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler , ,08 20,60 Uzun Vadeli Yükümlülükler , ,36 11,97 Finansal Borçlar , ,01 78,35 Esas Faaliyetlerden Borçlar , ,03 41,52 İlişkili Taraflara Borçlar , ,05 20,19 Diğer Borçlar , ,34 17,33 Sigortacılık Teknik Karşılıkları , ,54 35,53 Diğer Yükümlülükler ve Karşılıklar , ,01 5,66 Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar , ,36 25,40 Gelecek Yıllara Ait Gelir ve Gider Tahakk , ,03 13,61 Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler , ,01 73,39 Özsermaye , ,60 1,75 Ödenmiş Sermaye , ,69 3,08 Sermaye Yedekleri , ,31 0,63 Kâr Yedekleri , ,26 29,33 Geçmiş Yıllar Kârları , ,49 61,07 Geçmiş Yıllar Zararları( ) , ,06 7,64 Dönem Net Kârı , , ,17 PASİF TOPLAMI , ,00 16,23 30

33 Ha yat dı şı si gor ta şir ket le ri nin pa sif top la mı son bir yıl içe ri sin de yüz de 16 ora nın da ar ta rak Mil yon TL ye yük sel miş tir. Bu ar tı şın en önem li ne de ni, kı sa va de li yü küm lü lük ler al tın - da yer alan Si gor ta cı lık Tek nik Kar şı lık la rı he - sa bı nın Mil yon TL art mış ol ma sı dır. Kı sa Va de li Yü küm lü lük le rin pa sif içe ri sin de ki pa yı bir ön ce ki dö ne me gö re 5 pu an lık ar tış la yüz de 70 e yük se lir ken, top lam tek nik kar şı lık - la rın pa sif top la mı için de ki pa yı ise 3 pu an lık ar tış la yüz de 59 ola rak ger çek leş miş tir. Ha yat dı şı dal lar da fa ali yet gös te ren si gor ta şir ket le - ri, 2011 yı lın da 15 Mil yon TL bi lan ço za ra rı el de eder ken, 2012 yı lın da 658 Mil yon TL bi lan ço za ra rı ile kar şı kar şı ya kal mış lar dır. Kı sa Va de li Yü küm lü lük le r için de ki Mil - yon TL tu ta rın da ki E sas Fa ali yet ler den Borç la - r ka le mi içe ri sin de ki en bü yük pay, 781 Mil yon TL tu ta rın da ki Si gor ta cı lık Fa ali ye tin den Borç - la r he sa bı na ait tir. Bu ka le min 482 Mil yon TL - si re asü rör le re iliş kin iken, ara cı la ra iliş kin borç tu ta rı 191 Mil yon TL, si gor ta şir ket le ri ne borç lar ise 105 Mil yon TL dir. Bu bö lüm de yer alan Mil yon TL tu ta rın da ki Si gor ta cı lık Tek nik Kar şı lık la rı nın Mil yon TL si Ka za nıl ma mış Prim ler Kar şı lı ğı n dan, Mil yon TL si ise Mu al lak Ha sar ve Taz mi nat Kar şı lı ğı n dan oluş mak ta dır. Kı sa Va de li Yü küm lü lük ler içe ri - sin de yer alan 406 Mil yon TL tu ta rın da ki Ge le - cek Ay la ra Ait Ge lir le r in 353 Mil yon TL si Er te - len miş Ko mis yon Ge lir le ri n den oluş mak ta dır. B- KÂR/ZA RAR HE SA BI 1- Tek nik So nuç lar YA ZI LAN PR MLER TEKN K KÂR De ği şim% De ği şim (%) KAZA , ,17 HASTALIK/SAĞLIK , ,79 KARA ARAÇLARI , ,00 RAYLI ARAÇLAR , ,34 HAVA ARAÇLARI , ,35 SU ARAÇLARI , ,46 NAKLİYAT , ,69 YANGIN VE DOĞAL AFETLER , ,89 GENEL ZARARLAR , ,49 KARA ARAÇLARI SORUMLULUK , ,43 HAVA ARAÇLARI SORUMLULUK , ,47 SU ARAÇLARI SORUMLULUK , ,18 GENEL SORUMLULUK , ,65 KREDİ , ,24 EMNİYETİ SUİSTİMAL , ,32 FİNANSAL KAYIPLAR , ,19 HUKUKSAL KORUMA , ,56 DESTEK , ,47 HAYAT DIŞI TOPLAM , ,47 HAYAT BRANŞINDAN GELEN , ,61 TOPLAM , ,35 TRAFİK , ,44 MOT. ARAÇLAR. İHT. MALİ SORUMLULUK SİGORTASI , ,27 31

34 Sİ GOR TA İS TA TİS TİK LE Rİ Ha yat dı şı şir ket ler ce ya zı lan prim ler de bir ön ce ki yı la gö re yüz de 19 ora nın da bir ar tış sağ lan mış ve prim tu ta rı Mil yon TL ye yük sel miş tir. Ha yat dı şı si gor ta şir ket le ri nin tek nik so nuç la rı ise ge çen yıl so nun da 59 Mil - yon TL tek nik za rar la ka pa nır ken, bu yıl ger - çek leş ti ri len fa ali yet ler de 589 Mil yon TL za - rar la kar şı la şıl mış tır yı lın da, olum lu an lam da en faz la dik - kat çe ken iki hu sus, ele men ter şir ket ler ce has ta lık/sağ lık bran şın da ge çen yıl el de edi - len 20 Mil yon TL tu ta rın da ki kâ rın, bu yıl 150 Mil yon TL ye; Ge nel Za rar lar bran şın da ge - çen yıl el de edi len 23 Mil yon TL tu ta rın da ki tek nik kâ rın ise bu yıl 166 Mil yon TL ye yük sel - me si ve kas ko si gor ta sın da ge çen yıl ger - çek le şen 191 Mil yon TL tu ta rın da ki za ra rın 61 Mil yon TL ye ge ri le me si dir. So nuç la ra olum - suz an lam da en çok te sir eden hu sus, tra fik si gor ta sın da 2011 yı lın da kar şı la şı lan za ra rın bu dö nem yüz de 178 ora nın da ar ta rak 462 Mil yon TL den Mil yon TL ye yük sel me si - dir. Olum suz an lam da iki diğer gelişim ise yan gın ve do ğal afet ler bran şın da ge çen yıl el de edi len 175 Mil yon TL tu ta rın da ki kâ rın bu yıl 48 Mil yon TL ye ge ri le me si ve 2011 yı - lın da 22 Mil yar TL kâr el de edi len Ge nel So - rum lu luk bran şı nın 2012 yı lı nı 140 Mil yon TL za rar la ka pat ma sı dır. 2- Ma li So nuç lar De ği şim (%) Yatırım Gelirleri ,83 Fin. Yatırımlardan Elde Edilen Gelirler ,31 Fin. Yat. Nakte Çevrilmesinden Elde Edilen Kârlar ,54 Finansal Yatırımların Değerlemesi ,00 Kambiyo Kârları ,29 İştiraklerden Gelirler ,91 Bağlı Ort.ve Müşt.Yön.Tabi Teşeb.Gel ,30 Arazi, Arsa İle Bin.'dan Eld.Ed.Gel ,98 Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler ,47 Diğer Yatırımlar ,16 Hayat Teknik Bölümünden Aktarılan Yatırım Gel ,00 Yatırım Giderleri ,38 Yatırım Yönetim Giderleri ( ) ,33 Yatırımlar Değer Azalışları ( ) ,98 Yatırımların Nakte Çevrilmesinden Oluşan Zararlar ( ) ,97 Hayat Dışı Teknik Böl. Aktarılan Yatırım Gelirleri ( ) ,81 Türev Ürünler Son. Oluşan Zararlar ( ) ,99 Kambiyo Zararları ( ) ,43 Amortisman Giderleri ( ) ,54 Diğer Yatırım Giderleri ( ) ,62 Diğer Faal. Gelir &Giderler(+/ ) ,78 Karşılıklar Hesabı (+/ ) ,46 Reeskont Hesabı (+/ ) ,65 Zorunlu Deprem Sigortası Hesabı (+/ ) ,71 Enflasyon Düzeltmesi Hesabı (+/ ) 0 0 0,00 Ertelenmiş Vergi Varlığı Hesabı (+/ ) ,15 Ert. Vergi Yükümlülüğü Gideri ( ) ,44 Diğer Gelir Ve Kârlar ,05 Diğer Gider Ve Zararlar ( ) ,99 Önceki Yıl Gelir Ve Kârları ,26 Önceki Yıl Gider Ve Zararları( ) ,72 Net Dönem Kârı Veya Zararı ,53 32

35 2012 yı lın da, Ya tı rım Ge lir le ri yüz de 3 ora nın - da ar ta rak Mil yon TL ye ula şır ken, Ya tı - rım Gi der le ri n de yüz de 15 ora nın da bir ar tış mey da na gel miş ve ya tı rım ge lir le ri ya tı rım gi - der le ri nin 7 Mil yon TL üze rin de ger çek leş miş tir. Di ğer Fa ali yet Ge lir ve Gi der le ri he sa bı da yüz de 87 ora nın da aza la rak 14 Mil yon TL ye ge ri le miş tir. Bu aza lı şın ne de ni Er te len miş Ver - gi Var lı ğı He sa bı nın 7 Mil yon TL den 181 Mil - yon TL ye yük sel me sin den kay nak lan mak ta - dır. Tüm bu ge liş me ler çer çe ve sin de, ha yat dı şı si gor ta şir ket le ri 2011 yı lın da 3 Mil yon TL ma li kâr el de eder ken, 2012 yı lın da 6 Mil yon TL ma li za rar la kar şı kar şı ya kal mış lar dır. II- HA YAT - EMEKL L K Ş RKET LER A- B LAN ÇO 1- Ak tif Ak ti fe ki Ak ti fe ki De ği şim 2012 Pay (%) 2011 Pay (%) (%) Cari Varlıklar , ,93 28,77 Nakit Ve Nakit Benzeri Varlıklar , ,25 19,31 Fin. Varl. İle Riski Sigort. Ait Fin.Yat , ,26 11,08 Esas Faaliyetlerden Alacaklar , ,68 44,37 İlişkili Taraflardan Alacaklar , ,03 26,35 Diğer Alacaklar , ,04 66,09 Gelecek Aylara Ait Giderler , ,61 14,46 Diğer Cari Varlıklar , ,06 28,34 Cari Olmayan Varlıklar , ,07 31,79 Esas Faaliyetlerden Alacaklar , ,89 36,48 İlişkili Taraflardan Alacaklar 0 0,00 0 0,00 0,00 Diğer Alacaklar , ,00 15,85 Finansal Varlıklar , ,00 86,32 Maddi Varlıklar , ,46 23,03 Maddi Olmayan Varlıklar , ,59 105,85 Gelecek Yıllara Ait Giderler , ,03 52,22 Diğer Cari Olmayan Varlıklar , ,11 6,68 AKTİF TOPLAMI , ,00 29,71 Ha yat ve emek li lik şir ket le ri nin Ak tif Top la mı ge çen yı la oran la yak la şık yüz de 30 ora nın - da bir ar tış gös te re rek Mil yon TL ye ulaş mış tır. Ca ri Var lık lar da yüz de 29, Ca ri Ol - ma yan Var lık lar da ise yüz de 32 ora nın da bir ar tış mey da na gel miş tir. Ca ri Var lık lar ile Ca ri Ol ma yan Var lık la rın ak tif için de ki pay la rı sı ra - sıy la yüz de 69 ve yüz de 31 ora nın da ger çek - leş miş tir. Ca ri Var lık lar al tın da ki Mil yon TL tu ta rın da ki E sas Fa ali yet ler den Ala cak la - r tu ta rı nın Mil yon TL si E mek li lik Fa ali - ye tin den Ala cak la r ka le min den gel mek te - dir. Ca ri Ol ma yan Var lık la r al tın da yer alan Mil yon TL tu ta rın da ki E sas Fa ali yet ler - den Ala cak la r ka le mi nin Mil yon TL tu - ta rın da ki kıs mı da E mek li lik Fa ali ye tin den Ala cak la r al tın da ki Sak la yı cı Şir ket ten Ala - cak la r ka le min den oluş mak ta dır. 33

36 Sİ GOR TA İS TA TİS TİK LE Rİ 2- Pa sif Pa sif te ki Pa sif te ki De ği şim 2012 Pay (%) 2011 Pay (%) % Kısa Vadeli Yükümlülükler , ,55 37,54 Finansal Borçlar , , ,09 Esas Faaliyetlerden Borçlar , ,57 45,43 İlişkili Taraflardan Borçlar , ,08 2,50 Diğer Borçlar , ,16 10,49 Sigortacılık Teknik Karşılıkları , ,96 15,72 Ödenecek Vergi Vb. Yüküm , ,29 8,54 Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar , ,23 34,00 Gelecek Aylara Ait Gelirler , ,19 11,09 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler , ,07 17,02 Uzun Vadeli Yükümlülükler , ,94 25,52 Finansal Borçlar 0 0, ,00 100,00 Esas Faaliyetlerden Borçlar , ,25 37,57 İlişkili Taraflara Borçlar ,00 0 0,00 0,00 Diğer Borçlar , ,00 24,88 Sigortacılık Teknik Karşılıkları , ,53 1,59 Diğer Yükümlülükler ve Karşılıklar , ,02 1,24 Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar , ,07 29,87 Gelecek Yıllara Ait Gelir ve Gider Tah , ,00 11,24 Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler , ,07 452,95 Özsermaye , ,51 14,30 Ödenmiş Sermaye , ,25 14,70 Sermaye Yedekleri , ,99 44,07 Kâr Yedekleri , ,42 37,47 Geçmiş Yıllar Kârları , ,67 38,59 Geçmiş Yıllar Zararları( ) , ,22 1,29 Dönem Net Kârı , ,40 26,86 PASİF TOPLAMI , ,00 29,71 Ha yat ve emek li lik şir ket le ri nin öz ser ma ye le ri 2011 yı lı na kı yas la yüz de 14 ora nın da ar tış gös te - re rek Mil yon TL ye yük sel miş tir. Öz ser ma ye - nin Pa sif Top la mı için de ki pa yı bu dö nem yüz de 2 aza la rak yüz de 11 e ge ri le miş tir. Kı sa va de li yü küm lü lük le rin pa sif içe ri sin de ki pa yı 2012 yı lın da yüz de 2 ora nın da ar ta rak yüz de 49 a yük se lir ken, uzun va de li yü küm lü lük le rin pa yı yüz - de 1 aza la rak yüz de 40 a ge ri le miş tir. Kı sa va de li yü küm lü lük ler yüz de 38 ora nın da ar tış gös te re rek Mil yon TL ye yük se lir ken, uzun va de li yü - küm lü lük ler yüz de 26 ora nın da ar ta rak Mil - yon TL ye yük sel miş tir. Bir ön ce ki yıl Kı sa ve Uzun Va de li Si gor ta cı lık Tek nik Kar şı lık la rı nın top lam pa sif içe ri sin de ki pa yı yüz de 27 iken yüz de 5 ge ri - le ye rek yüz de 22 ola rak ger çek leş miş tir yı lın da, ha yat si gor ta şir ket le ri, 437 Mil - yon TL tu ta rın da net kâr el de et miş olup bu tu - tar ge çen yı la kı yas la yüz de 27 ora nın da bir ar tı şı ifa de et mek te dir. Pa sif ta ra fın da ki ka lem le re dik kat et ti ği miz de, kı sa ve uzun va de li yü küm lük ler ara sın da yer alan ve pa sif ta ra fın bü yük lük an la mın da ilk iki ka le mi ni oluş tu ran E sas Fa ali yet ler den Borç la r ka lem le ri nin ta ma mı na ya kı nı E mek li lik Fa ali - yet le rin den Borç la r ka le mi al tın da ki Ka tı lım cı - la ra Borç la r dan mey da na gel mek te dir Mil yon TL tu ta rın da ki kı sa va de li si gor ta cı lık tek - nik kar şı lık la rı nın Mil yon TL si, Mil yon TL tu ta rın da ki uzun va de li si gor ta cı lık tek nik kar - şı lık la rı nın ise Mil yon TL si ha yat ma te ma tik kar şı lık la rın dan oluş mak ta dır. 34

37 B- KÂR/ZA RAR HE SA BI 1- Tek nik So nuç lar YAZILAN PRİMLER/KATKI PAYI TEKNİK KÂR De ği şim(%) Değişim(%) HAYAT , ,55 FERDİ KAZA , ,91 HASTALIK SAĞLIK , ,59 TOPLAM PRİM , ,65 BİREYSEL EMEKLİLİK , ,85 2- Ma li So nuç lar Ha yat ve emek li lik şir ket le ri nin ha yat bran şı prim üre ti min de bir De ği şim(%) ön ce ki yı la gö re yüz de 1 ora nın - Yatırım Gelirleri ,73 da bir ar tış ger çek leş miş ve prim üre ti mi Mil yon TL ola rak ger çek leş miş tir. Bu na kar şı lık ha - yat bran şı tek nik kâ rı yüz de 25 ora nın da ar ta rak 247 Mil yon TL - ye yük sel miş tir. Emek li lik bran şın - da ise bir ön ce ki yıl ger çek le şen TL tu ta rın da ki tek nik kâr mik ta rı, bu dö nem TL ye yük sel miş tir. Finansal Yatırımlardan Elde Edilen Gelirler ,14 Finansal Yatırımların Nakde Çevr. Elde Edilen Kârlar ,59 Finansal Yatırımların Değerlemesi ,14 Kambiyo Kârları ,73 İştiraklerden Gelirler ,15 Bağlı Ortak. Ve Müşterek Yönetime Tabi Teşeb. Gel ,00 Arazi, Arsa İle Binalardan Elde Edilen Gelirler ,58 Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler ,49 Diğer Yatırımlar ,06 Hayat Teknik Bölümünden Aktarılan Yatırım Gel ,97 Yatırım Giderleri ,46 Yatırım Yönetim Giderleri ( ) ,43 Yatırımlar Değer Azalışları ( ) ,64 Yatırımların Nakte Çevr. Oluşan Zararlar ( ) ,60 Hayat Dışı Teknik Böl. Aktarılan Yatırım Gelirleri ( ) ,52 Türev Ürünler Sonucunda Oluşan Zararlar ( ) ,00 Kambiyo Zararları ( ) ,54 Amortisman Giderleri ( ) ,70 Diğer Yatırım Giderleri ( ) ,80 Diğer Faaliyetlerden Gelir &Giderler(+/ ) ,95 Karşılıklar Hesabı (+/ ) ,87 Reeskont Hesabı (+/ ) ,06 Zorunlu Deprem Sigortası Hesabı (+/ ) 0 0 0,00 Enflasyon Düzeltmesi Hesabı (+/ ) 0 0 0,00 Ertelenmiş Vergi Varlığı Hesabı (+/ ) ,34 Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü Gideri ( ) ,41 Diğer Gelir Ve Kârlar ,05 Diğer Gider Ve Zararlar ( ) ,49 Önceki Yıl Gelir Ve Kârları ,30 Önceki Yıl Gider Ve Zararları( ) ,30 Net Dönem Kârı Veya Zararı ,27 Ha yat ve emek li lik şir ket le ri nin ha - yat dı şı branş lar da ger çek leş tir di ği prim üre ti mi ka za bran şın da yüz de 26 ora nın da ar ta rak 139 Mil yon TL - ye yük sel miş tir. Has ta lık/sağ lık bran - şın da ise ha yat şir ket le ri nin üre ti mi yüz de 19 ora nın da ge ri le ye rek 287 Mil yon TL ola rak ger çek leş miş tir. Her iki branş ta da so nuç lar kâr ile ka pa - tıl mış olup tek nik kâr tu tar la rı sı ra sıy - la 5 ve 18 Mil yon TL dir. Ha yat ve emek li lik şir ket le ri 462 Mil - yon TL ya tı rım ge lir le ri ne kar şı lık 110 Mil yon TL ya tı rım gi de ri yap mış ve 28 Mil yon TL tu ta rın da di ğer fa ali - yet ler den kay nak la nan gi der le rin de ek len me siy le, 2012 yı lı nı 324 Mil - yon TL ma li kâr ile ka pat mış lar dır. Bu tu tar ge çen yı la gö re yüz de 28 ora - nın da bir ar tı şı ifa de et mek te dir. Ya - tı rım ge lir le rin de yüz de 25 ora nın da ar tış mey da na ge lir ken, ya tı rım gi - der le rin de ise yüz de 7 ora nın da bir ar tış mey da na gel miş tir. 35

38 GÜ VEN CE HE SA BI 2012 Yılı Sonuna Göre Başvurular 120 Bine Yaklaştı, Ödemeler ise 360 Milyon Lira ya Ulaştı! A. Ka di r KÜ ÇÜK Gü ven ce He sa b Mü dü rü Ara lık 2012 iti ba riy le Gü ven ce He sa bın - 31 dan, ge le nek sel iş lem le rin den kay nak - la nan be de ni taz mi nat ta lep le ri için 229,2 Mil - yon TL, if las eden si gor ta şir ket le ri için 63,4 Mil - yon TL, di ğer ku rum ve ku ru luş la ra 67,1 Mil yon TL ol mak üze re top lam 359,9 Mil yon TL öde me ya pıl dı yı lı so nu iti ba ri ile ya pı lan baş vu ru - lar ise 119 Bin 559 ade de ulaş tı. Gü ven ce He sa - bı na 2012 yı lın da adet baş vu ru ya pıl dı ve top lam ,-TL taz mi nat öden di. Gü ven ce He sa bı gün geç tik çe da ha çok ta nı - nıp, bi li ni yor. Gü ven ce He sa bı nın kap sa mın - da bu lu nan zo run lu si gor ta lar ile il gi li ola rak za - rar gö ren le rin be de ni za rar la rı nın kar şı lan ma sı ko nu sun da önem li bir gö rev üst le nen ve bu ka za lar dan do la yı mağ dur olan la ra taz mi nat öde me le ri ya pan Gü ven ce He sa bı, her gün da ha faz la ta nın mak ta ve ver di ği hiz met ler yurt ça pın da yay gın la şı yor. Bedeni Tazminatlar ile İlgili Başvuru ve Ödemeler: A) Trafik Branşı: a) Başvurular HASAR TÜRLERİNE GÖRE BAŞVURU ADETLERİ 2012 OCAK-ARALIK SONUÇLARI HasarTuru\TazminatTuru Ölüm Maluliyet Tedavi Maddi Toplam % Çalıntı Sigortasız Tespit Edilemeyen TOPLAM yı lı Ara lık ayı iti ba ri ile top lam adet baş vu ru ol muş tur. Ya pı lan baş vu ru la rın ha sar tür le ri ne gö re; ade di (yüz de 82 si) Si gor ta - sız araç lar dan, 489 ade di (yüz de 18 i) Tes pit edi le me yen araç lar dan, 13 ade di ise (yüz de 1 i) Ça lın tı araç lar dan oluş mak ta dır. Taz mi nat tür le ri ne gö re; 907 ade di (yüz de 32 si) ölüm, ade di (yüz de 50 si) Ma lu li yet ve 452 ade - di (yüz de 16 sı) Te da vi ve 75 ade di ( yüz de 2 si) Mad di baş vu ru lar dan oluş mak ta dır. BAŞVURULARIN KARŞILAŞTIRILMASI OCAK-ARALIK 2011 / 2012 Hasar Türü\Yıllar Fark Fark (%) Ölüm Maluliyet Tedavi Maddi TOPLAM Baş vu ru lar da 2012 Ara lık ayı iti ba ri ile kar şı laş - tır ma so nu cu na gö re, ölüm baş vu ru la rın da yüz de 17, ma lu li yet baş vu ru la rın da yüz de 30 luk bir ar tış ol muş tur. Te da vi öde me le ri dur - du rul du ğun dan bir ar tış ol ma mış tır.

39 HASAR TÜRLERİNE GÖRE BAŞVURU ADETLERİ 2012 ARALIK İTİBARİ İLE SONUÇLAR HasarTuru\TazminatTuru Ölüm Maluliyet Tedavi Maddi Toplam % Çalıntı Sigortasız Tespit Edilemeyen TOPLAM Ara lık ayı iti ba ri ile Ha sar tür le ri ne gö re; ölüm taz mi na tı için adet (yüz de 14), Ma lu li - yet taz mi na tı için adet (yüz de 10), Te da vi taz mi na tı için adet (yüz de 75) ve mad - di taz mi nat lar için adet (yüz de 2) ol mak üze re top lam adet baş vu ru ya pıl mış tır. Taz mi nat tür le ri ne gö re; ade di (yüz de 89 u) si gor ta sız, ade di (yüz de 10 u) tes pit edi le me yen, 275 ade di ise ça lın tı araç lar dan oluş mak ta dır. b) Ödemeler HASAR TÜRLERİNE GÖRE ÖDEMELER 2012 OCAK-ARALIK Ölüm Maluliyet Tedavi Toplam Hasar Turu\ Tazminat Turu Adet TL Adet TL Adet TL Adet TL Çalıntı Sigortasız Tespit Edilemeyen Toplam Toplam olarak yapılan TL ödemenin, Tazminat Türüne göre yüzde 45 i ölüm, yüzde 53 ü maluliyet, yüzde 2 si tedavi tazminatı için yapılmıştır. HASAR TURLERINE GÖRE ÖDEMELERİN KARŞILAŞTIRILMASI OCAK-ARALIK 2011 / 2012 Hasar Türü/Yıllar/TL Fark Fark (%) Çalıntı Araç % Sigortasız Araç % Tespit Edilemeyen % Toplam % 2012 yılında geçen yılın aynı dönemine göre tutarda yüzde 7 lik bir azalış gerçekleşmiştir. HASAR TÜRLERİNE GÖRE ÖDEMELER 2012 ARALIK İTİBARİ İLE SONUÇLAR Ölüm Maluliyet Tedavi Toplam Hasar Turu\ Tazminat Turu Adet TL Adet TL Adet TL Adet TL Çalıntı Sigortasız Tespit Edilemeyen Toplam Toplam olarak yapılan TL ödemenin, Tazminat Türüne göre yüzde 53 ü ölüm, yüzde 36 sı maluliyet, yüzde 11 i tedavi tazminatı olarak, Hasar Türüne göre ise yüzde 75 i sigortasız, yüzde 23 ü tespit edilemeyen, yüzde 1 i çalıntı araçlar için yapılmıştır. 37

40 GÜ VEN CE HE SA BI B) Diğer Branşlar: DİĞER BRANŞLAR OCAK-ARALIK 2011 / 2012 Braş Başvuru Ödenen Adet Ödenen Tutar Başvuru Ödenen Adet Ödenen Tutar Ödenen Artış (%) Taşımacılık % Ferdi Kaza Koltuk % Tüpgaz % Tehlikeli Maddeler % TOPLAM % 2012 yılında diğer branşlarda yapılan ödemeler, bir önceki yıla göre Taşımacılıkta yüzde 71, Ferdi Kaza Koltukta yüzde 425, Tüp Gaz da yüzde 100 ve Tehlikeli Maddelerde yüzde 37 artış gerçekleşmiştir. DİĞER BRANŞLAR 2012 ARALIK İTİBARİ İLE SONUÇLAR Branş Başvuru Ödenen Adet Ödenen Tutar Taşımacılık Ferdi Kaza Koltuk Tüp gaz Tehlikeli Maddeler TOPLAM Ara lık 2012 iti ba riy le di ğer branş lar dan ta şı ma - cı lık ta 389, fer di ka za kol tuk ta 822, teh li ke li mad de - ler de 69, tüp gaz da ise 69 ol mak üze re top lam baş vu ru ger çek leş miş tir. Bu na kar şı lık 24,7 Mil - yon TL öde me ya pıl mış tır. BEDENİ TAZMİNATLARDA TOPLAM BAŞVURU VE ÖDEMELER: F3- YILLARA GÖRE BAŞVURULAR VE ÖDEMELER YILLAR BAŞVURU SAYISI ARTIŞ ÖDEMESAYISI ARTIŞ ÖDENEN TL ARTIŞ % 48 54% % % 79 65% % % 93 18% % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % TOPLAM Aralık 2012 tarihi itibariyle başvuru sayısı olarak gerçekleşmiştir yılında yapılan başvuru sayısı olmuş ve yapılan başvuru sayısı bir önceki yıla göre yüzde 72 azalmıştır yılında aylık başvuru sayısı ortalama 266 olarak gerçekleşmiştir. 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle toplam dosya için TL ödeme yapılmıştır yılında ise dosya ödeme ile sonuçlandırılmış ve bu dosyalar için TL ödeme yapılmıştır. Aylık ortalama ödenen dosya sayısı 103 civarında, aylık ortalama ödeme ise TL civarında gerçekleşmiştir. Ödenen dosyalarda adet açısından yüzde 85 azalmış, tutar açısından bir önceki yıla göre yüzde 15 artış olmuştur. 38

41 1. Kanunu nun 14.Üncü Maddesinin C Bendi Gereği, Mali Bünye Zafiyeti İçinde Bulunan Veya İflas Eden Sigorta Şirketleri ile İlgili Tazminatlar İle İlgili Başvuru ve Ödemeler: a) Başvurular Mali bünye zafiyeti veya iflas nedenleri ile Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında hasar tazminatları ödenmekte olan 6 sigorta şirketine ait muallak hasar durumları ve 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle yapılan başvurular şöyledir: BAŞVURULARIN KARŞILAŞTIRILMASI OCAK-ARALIK 2011 / 2012 Şirketler Şirket Kayıtlarına Muallak Hasarlar Adet Akdeniz Sigorta % EGS Sigorta % Emek Sigorta % GIC Dünya Sigorta % Kapital Sigorta % Universal Sigorta % TOPLAM % Tutar ARALIK 2012 tibariyle Yapılan Başvurular Başvuru Yüzdesi 6 sigorta şirketine ait muallak hasar dosya sayısı yaklaşık olarak olarak tespit edilmiş ve bu dosyalardan 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Hesap a başvuru olmuştur. Başvuru oranı yüzde 75 dir. b) Ödemeler GENEL SONUÇLAR: Şirketler Ödenen Ödenen Dosya Adedi Tutar Yıllar flas Tazminatları Bedeni Tazminatlar Diğer Ödemeler Toplam Ödemeler Akdeniz Sigorta EGS Sigorta Emek Sigorta GIC Dünya Sigorta Kapital Sigorta Universal Sigorta Toplam Mali bünye zafiyeti veya iflas etmiş altı sigorta şirketi için Güvence Hesabı tarafından 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle adet dosya için TL ödeme yapılmıştır ve Öncesi TOPLAM Ara lık 2012 iti ba riy le Gü ven ce He sa bın dan, ge le nek - sel iş lem le rin den kay nak la nan be de ni taz mi nat ta lep le - ri için 229,2 Mil yon TL if las eden si gor ta şir ket le ri için 63,4 Mil yon TL di ğer ku rum ve ku ru luş la ra 67,1 Mil yon TL ol - mak üze re top lam 359,9 Mil yon TL öde me ya pıl mış tır. Ya pı lan öde me le rin yüz de 64 ü ge le nek sel be de ni taz - mi nat lar için, yüz de 17 si ise if las eden şir ket ler için, yüz - de 19 u ise di ğer öde me ler için ger çek leş miş tir. 39

42 Sİ GOR TA TAH KİM KO MİS YO NU 2012 Yılında Sigorta Tahkim Komisyonu Me tin KA RA CAN Si gor ta Tah kim Ko mis yo nu/mü DÜR yuş maz lık baş vu ru la rı nı ka bul et me ye U 2009 yı lı son la rın da baş la yan Tah kim Ko mis yo nu, 2012 yı lı si gor ta uyuş maz lık la rı nın çö zü mün de üçün cü tak vim yı lı nı ta mam la - mış tır yı lın da da Ko mis yo na ya pı lan baş vu ru ade di ön ce ki yıl lar da ol du ğu gi bi ar tış gös ter miş, ay rı ca ni ce lik sel ar tı şın ya nın - da baş vu ru lar ni te lik ola rak da da ha bü yük bir çe şit li lik arz et miş tir yı lın da ay rı ca Ko mis yon fa ali yet le ri nin ya sal da ya na ğı nı oluş tu ran 5684 sa yı lı Si gor - ta cı lık Ka nu nu nun 30 un cu mad de si de de - ği şik li ğe uğ ra mış tır ta ri hin de yü - rür lü ğe gi ren de ği şik lik çer çe ve sin de, si gor ta ha kem le rin ce ve ri len ka rar la rın uyuş maz lık ta raf la rı na bil di ri mi gö re vi Si gor ta Tah kim Ko - mis yo nu na ve ril miş, bu çer çe ve de ka rar lar ta raf la ra bil di ril dik ten son ra uyuş maz lık dos - ya la rı Ko mis yon eliy le sak lan mak üze re yet ki - li mah ke me le re gön de ril miş tir. 30 un cu mad - de ye ek le nen 17 nci fık ra ile de, ta le bi kıs - men ya da ta ma men red de di len ler aley hin - de hük mo lu na cak ve kâ let üc re ti nin Avu kat - lık As ga ri Üc ret Ta ri fe sin de be lir le nen mik ta rın beş te bi ri ol ma sı esa sı ge ti ril miş, bu şe kil de si - gor ta cı lık ta tah ki min ma li ye ti nin ta raf lar için da ha da azal tıl ma sı ön gö rül müş tür. Bu nun ya nın da, 6327 sa yı lı Ka nun ile Kat ma De ğer Ver gi si Ka nu nu na da bir hü küm ek le ne rek Ko mis yo nun mün ha sı ran tah kim sis te mi ne iliş - kin ver di ği hiz met le re KDV is tis na sı ta nın mış tır. Be lir ti len de ği şik lik ler le Ko mis yo nun uyuş maz - lık çö zü mü hiz me ti ni da ha et kin ve dü şük ma li yet le sağ la ma sı amaç lan mış tır. Si gor ta Tah kim Ko mis yo nu nun 2012 yı lın da ki fa ali yet le ri ne iliş kin bil gi ler ana baş lık lar ha lin - de aşa ğı da su nul muş tur. TAH KİM SİS TE Mİ NE GER ÇEK LE ŞEN ÜYE LİK LER Bi lin di ği üze re, tah kim sis te mi ne üye lik 5684 sa yı lı Ka nu nun 30 un cu mad de si uya rın ca si - gor ta cı lık ya pan ku ru luş lar ba kı mın dan ih ti - ya ri olup, sis te me üye lik an cak üye lik ta ri hin - den son ra mey da na ge len ri zi ko lar ba kı mın - dan hü küm ifa de et mek te dir. Tah kim sis te mi ne ilk üye lik ler Tem muz 2009 da ger çek leş miş olup, 2009 yı lı so nu iti - ba riy le 40, 2010 yı lı so nu iti ba riy le de 46, 2011 yı lı so nu iti ba riy le de 48 si gor ta ku ru lu şu sis te - me üye lik le ri ni ger çek leş tir miş ler dir yı - lın da da 3 si gor ta şir ke ti, Si gor ta cı lık ta Tah ki - me İliş kin Yö net me li ğin 15 in ci mad de si nin 1 in ci fık ra sı çer çe ve sin de Ha zi ne Müs te şar lı - ğın ca be lir le nen sa bit ka tı lım pa yı nı öde mek ve üye lik söz leş me si ni im za la mak su re tiy le tah kim sis te mi ne üye ol muş lar dır. 1 si gor ta şir - ke ti ise sis tem den ay rıl mış tır yı lın da ger - çek le şen ka tı lım lar la bir lik te tah kim sis te mi ne üye ku ru luş sa yı sı yıl so nu iti ba riy le 50 ye ulaş - mış tır. Öte yan dan, tah kim sis te mi ne ka tı lım - lar 2013 yı lı nın ilk üç ay lık di li min de de de - vam et miş ve As ya Emek li lik ve Ha yat AŞ, 40

43 Gü ven ce He sa bı ve TAR Sİ M in de sis te me ka tı lı mıy la bir lik te üye sa yı sı 53 e yük sel miş tir. Tür ki ye Si gor ta Bir li ği ta ra fın dan ya yın la nan ve ri le re gö re, sek tö rün 2012 yı lın da ki top lam prim üre ti mi TL olup, söz ko nu - su prim üre ti mi nin TL lik kıs mı ha yat dı şı branş lar da, TL lik kıs - mı ise ha yat bran şın da ger çek leş miş tir yı lı so nun da tah ki me üye ku ru luş la rın ha - yat dı şı branş lar da ki prim üre ti mi TL ile sek tör prim üre ti mi nin yüz de 97,52 si ni oluş - tur mak tay dı yıl so nu iti ba riy le ise üye ku ru - luş la rın ha yat dı şı branş lar da ki prim üre ti mi TL olup söz ko nu su tu tar sek tö rün ha yat dı şı prim üre ti mi nin yüz de 96,23 ü nü oluş - tur mak ta dır. Ha yat bran şın da da 2011 yıl so nu iti ba riy le tah ki me üye ku ru luş la rın top lam prim üre ti mi TL ile sek tör prim üre ti mi nin yüz - de 95,65 i ni oluş tur mak tay dı yı lın da, tah ki me üye ku ru luş la rın ha yat bran şın da ki prim üre tim le ri nin top la mı TL, ha yat bran şın da ki top lam prim üre ti mi için - de ki pay la rı ise yüz de 95,98 ola rak ger çek - leş miş tir. Bu çer çe ve de, tah ki me üye ku ru luş la rın sek - tör de ki pa zar pay la rı top la mı 2010 yı lın da yüz de 90,1, 2011 yı lın da yüz de 97,23, 2012 yı - lı so nun da ise yüz de. 96,21 ol muş tur. Sİ GOR TA HA KEM LE Rİ Bi lin di ği üze re Ko mis yo na ya pı lan baş vu ru la rın esa sı hak kın da ka rar ver me yet ki si 5684 sa yı lı Si gor ta cı lık Ka nu nu nun 30 un cu mad de si uya rın ca Ko mis yon ta ra fın dan tu tu lan Si gor ta Ha kem li ği Lis te si ne ka yıt lı bu lu nan si gor ta ha - kem le ri ne ta nın mış tır. Ko mis yon nez din de gö - rev ya pan si gor ta ha kem le ri nin sa yı sı 2009 yı lı so nun da 100, 2010 yı lı so nun da ise 137, 2011 yı lı so nun da ise 150 ol muş tur yı lın da Ha - zi ne Müs te şar lı ğı nın al dı ğı ka rar uya rın ca ha - yat dı şı branş lar dan ye ni ha kem lik baş vu ru su alın ma ma sı ne de niy le, ha kem sa yı sın da ilk de fa ola rak ar tış ger çek leş me miş ve ha kem lik gö re vin de ay rı lan lar ol ma sı so nu cun da ha - kem sa yı sı bir ön ce ki yı la gö re dü şüş gös te re - rek yıl so nu iti ba riy le 148 ol muş tur. Si gor ta ha kem lis te si ne ka yıt lı 148 si gor ta ha ke - mi nin, 84 ü si gor ta hu kuk çu su, 43 ü emek li sek - tör men su bu, 21 i ise Ha zi ne Müs te şar lı ğı Si gor - ta De net le me Ku ru lun da gö rev ya pan si gor ta de net le me uz man la rı ve si gor ta de net le me ak tü er le ri dir. Si gor ta ha kem lis te si, Ko mis yon in - ter net si te sin de de gün cel ola rak ka mu oyu - nun bil gi si ne su nul mak ta dır. Ha yat dı şı branş lar da 137, ha yat bran şın da 11 ol mak üze re si gor ta ha kem li ği lis te si ne ka yıt lı top lam da 148 si gor ta ha ke mi nin branş ve il ba zın da da ğı lı mı aşa ğı da ki tab lo da ve ril miş tir. Branş lar İs tan bul An ka ra İz mir Ada na Bur sa Sa kar ya An tal ya Er zin can Ma lat ya Sam sun Top lam Hayat Dışı Hayat Top lam YI LIN DA KO MİS YO NA YA PI LAN BAŞ VU RU LAR Si gor ta Tah kim Ko mis yo nu uyuş maz lık baş vu ru - la rı nı ka bul et me ye Ağus tos 2009 da baş la mış olup, tah kim sis te mi nin ka mu oyun ca da ha faz la ta nın ma sı na bağ lı ola rak baş vu ru lar her ge çen yıl bir ön ce ki yı la gö re önem li oran lar da ar tış gös ter mek te dir. Bu çer çe ve de, Ko mis yo na ya - pı lan baş vu ru ade di 2010 yı lın da 1.133, 2011 yı - lın da ise olur ken, 2012 yı lın da ya pı lan baş - vu ru lar 2010 yı lı na gö re yüz de 107,67, 2011 yı lı na gö re ise yüz de 26,71 lik bir ar tış la e yük sel - miş tir yı lın da ki baş vu ru nun i (yüz de 94,13) ha yat dı şı branş lar dan, 138 i (yüz - de 5,87) ise ha yat bran şın dan ya pıl mış tır. Po li çe tür le ri ba zın da Ko mis yo na ya pı lan baş - vu ru la ra ba kıl dı ğın da, baş vu ru la rın yüz - de72 lik kıs mı nın (Tra fik yüz de 38, Kas ko yüz de 34) sek tö rün prim üre ti miy le de pa ra lel ola rak 41

44 Sİ GOR TA TAH KİM KO MİS YO NU ka ra araç la rı ve ka ra araç la rı so rum lu luk si gor - ta la rın dan do ğan uyuş maz lık la ra iliş kin ol du ğu gö rül mek te dir. Bu nun la bir lik te 2011 yı lın da tra fik po li çe le rin den do ğan uyuş maz lık la ra iliş - kin baş vu ru la rın tüm baş vu ru lar için de ki pa yı yüz de 44 iken 2012 yı lın da 6 pu an lık bir dü şüş gös te re rek yüz de 38 ol muş tur. Kas ko si gor ta la - rı na iliş kin ya pı lan baş vu ru lar ise 2011 yı lın da yüz de 29 luk pa ya sa hip ken 2012 yı lın da 5 pu - an lık bir ar tış gös te re rek yüz de 34 e ulaş mış tır. Son iki yı la iliş kin ve ri ler sa yı sal ola rak kar şı laş tı - rıl dı ğın da ise, tra fik po li çe le rin den ge len baş - vu ru sa yı sı nın bir ön ce ki yı la oran la yüz de 9,4 lük bir ar tış gös ter di ği gö rül mek te dir. Kas ko po li çe le rin den ge len baş vu ru sa yı sı ise 2011 yı - lı na gö re yüz de 49,71 lik bir ar tış gös ter miş ve bu su ret le Ko mis yo na ya pı lan baş vu ru lar da bir ön ce ki yı la gö re en çok ar tış gös te ren branş kas ko si gor ta la rı ol muş tur. Tra fik ve kas ko po li çe le ri ne iliş kin baş vu ru la rı, bir ön ce ki yıl da da ol du ğu gi bi, yüz de 9 ile yan gın bran şı na iliş kin baş vu ru lar ta kip eder - ken, yan gın bran şı nın ar dın dan yüz de 3 ile ma ki ne kı rıl ma sı ve yüz de 2 do la yın da ki pay - la rıy la sağ lık, kre di ve hır sız lık si gor ta la rı na iliş - kin baş vu ru lar gel mek te dir. la şık 2 pu an dü şe rek yüz de 23 ol muş tur. Gö rü le ce ği üze re 2012 yı lın da da Ko mis yon ağır lık lı şe kil de sis te min ku ru luş ama cı na da uy gun ola rak mik ta rı nis pe ten dü şük uyuş maz - lık la rın çö zü mü nü sağ la mış tır. Bu nun la bir lik te, da ha yük sek mik tar lı uyuş maz lık la ra iliş kin baş - vu ru lar ba kı mın dan Ko mis yo nun ter cih edil me ora nın da da dik kat çe ki ci bir ar tış ol du ğu gö - rül mek te dir yı lın da, ila TL ara lı ğın da ki baş vu ru la rın ora nı yüz de 10 iken bu oran 2012 yı lın da yüz de 15 e yük sel miş, TL ve üze rin de ki uyuş maz lık la rın ora nı da bir ön ce ki yı la gö re 3 pu an ar ta rak yüz de 10 a ulaş mış tır. Ko mis yo na yük sek mik tar lı uyuş maz lık lar hak kın da ya pı lan baş vu ru lar da - ki ar tış, Ko mis yo nun bir ih ti sas ku ru mu ola rak ken di ni ka bul et tir me ye baş la dı ğı ve sağ la dı - ğı sü re ve ma li yet avan taj la rı ne de niy le bu tür de uyuş maz lık la rın çö zü mü ba kı mın dan da ter cih edil di ği şek lin de de ğer len di ril mek te dir yı lın da ki baş vu ru la rın uyuş maz lık mik - ta rı na gö re da ğı lı mı aşa ğı da ki gra fik te gös - te ril miş tir. Ko mis yo na 2012 yı lın da ya pı lan baş vu ru la rın po li çe tü rü ba zın da da ğı lı mı aşa ğı da ki gra fik - te ve ril miş tir. Uyuş maz lık mik ta rı ba zın da da ğı lı ma ba kıl dı ğın - da, baş vu ru la rın 2010 yı lın da yüz de 62 si ni, 2011 yı lın da yüz de 59 u nu TL nin al tın da ki uyuş - maz lık lar oluş tu rur ken, 2012 yı lın da ise TL - nin al tın da ki uyuş maz lık la rın ora nı yüz de 52 ola - rak ger çek leş miş tir ila TL ara sın da - ki uyuş maz lık la rın ora nı bir ön ce ki yı la gö re yak - Baş vu ru la rın coğ ra fi da ğı lı mı na ba kıl dı ğın da, 2012 yı lın da bir ön ce ki yı la gö re yüz de 3,48 lik bir dü şüş gös ter mek le bir lik te Mar ma ra Böl ge - sin den ya pı lan baş vu ru la rın ge nel baş vu ru lar için de ya rı ya ya kın pa ya sa hip ol ma ya de vam et ti ği, bu na kar şın Ak de niz ve Ka ra de niz Böl ge - si dı şın da ki di ğer böl ge le rin baş vu ru lar için de ki pa yı nın art tı ğı gö rül mek te dir. Baş vu ru ora nın da 2011 yı lı na gö re en yük sek ar tış gös te ren böl ge yüz de 2,58'le İç Ana do lu Böl ge si ol muş tur. 42

45 2012 yı lın da ki baş vu ru la rın coğ ra fi böl ge le re gö re da ğı lı mı aşa ğı da ki gra fik te gös te ril miş tir Yı lın da Ve ri len Ha kem Ka rar la rı nın Da ğı lı mı 2012 yı lın da, si gor ta ha kem le rin ce ka ra ra bağ la - nan dos ya sa yı sı da bir ön ce ki yıl da ka ra ra bağ - la nan dos ya ya gö re yüz de 33 ora nın da ar - ta rak a ulaş mış tır. Si gor ta ha kem le rin ce ka ra ra bağ la nan 409 adet dos ya da (yüz de 27) baş vu ru da be lir ti len taz mi nat ta le bi nin ta ma mı ka bul edil miş ken, 532 adet dos ya da (yüz de 35) baş vu ru sa hip le ri nin ta lep le ri nin kıs men ka bul edil di ği, 589 dos ya da (yüz de 38) ise ta lep edi len taz mi nat tu ta rı nın red de dil di ği gö rül mek te dir. Ha kem ler ce ka ra ra bağ la nan dos ya lar da ya - şa nan ar tı şa kar şın, dos ya la rın çö züm sü re le rin - de önem li bir ar tış mey da na gel me miş olup, uyuş maz lık la rın ha kem ler ce or ta la ma çö züm sü re si 2011 yı lın da 60 gün iken 2012 yı lın da 62 gün ola rak he sap lan mış tır. Ko mis yo na 2012 yı lın da top lam 77 fark lı il den baş vu ru ya pıl mış olup, 2012 yı lın da da baş vu - ru lar için de en bü yük pa yı yüz de 31,92 ile İs - tan bu l dan ge len baş vu ru la rın oluş tur muş tur. Bu nun la bir lik te, 2011 yı lıy la kı yas lan dı ğın da İs - tan bul dı şın dan ge len baş vu ru la rın yüz de 8 do la yın da art tı ğı gö rül mek te dir. Söz ko nu su ve ri ler tah kim sis te mi nin Tür ki ye ge ne lin de da - ha faz la bi lin me ye baş la dı ğı nı ve Ko mis yo nun mer ke zi İs tan bu l da ol mak la bir lik te di ğer il le - ri miz den de ko lay lık la baş vu ru ya pı la bil di ği ni gös ter mek te dir. Ay nı şe kil de 3 bü yük il den (İs - tan bul, An ka ra, İz mir) ge len baş vu ru lar 2011 yı lın da top lam baş vu ru la rın yüz de 54,01 i ni oluş tu rur ken, 2012 yı lın da ise bu oran yüz de 47,94 e ge ri le miş tir yı lın da ki baş vu ru la rın il le re gö re da ğı lı mı aşa ğı da ki gra fik te ve ril miş tir yı lın da ve ri len ha kem ka ra rı nın, ka - rar lar da ve ri len hü küm ba zın da da ğı lı mı na iliş - kin gra fik aşa ğı da su nul muş tur. BAŞVURUDA BELİRTİLEN TALEBİN KABULÜ Baş vu ru lar la il gi li da ha ay rın tı lı bil gi le rin Ko mis - yo nun in ter net si te sin den de ( gor ta tah - kim.org.tr) ula şı la bi le cek olan 2012 yı lı Fa ali yet Ra po ru n dan edi nil me si müm kün dür. 43

46 Sİ GOR TA BİLGİ VE GÖZETİM MERKEZİ Geliştirilen ve Hayata Geçirilen Projeler (Ocak-Mart 2013) Aydın SATICI Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi Müdürü ür ki ye'de si gor ta sis te mi, hak et ti ği ye re T ulaş ma ko nu sun da emin adım lar ile iler ler ken, Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi de "si gor ta lı"nın ve "si gor ta şir ket le ri"nin ya nın da, si gor ta cı lık sis te min de ki tüm pay daş la rı ile bir - lik te tüm im kan la rı nı kul la na rak, sis te me des te - ği ni et kin ça lış ma lar ile sür dür mek te dir. Hiz met kap sa mı mız da 62 si gor ta şir ke ti, acen - te, eks per, 340 ku rum, 115 ak tü er, ka yıt lı kul la nı cı bu lun mak ta dır. Ha yat, Has ta lık / Sağ lık, Zo run lu Tra fik, Ye şil kart, Zo - run lu Ka ra yo lu Ta şı ma cı lık Ma li So rum lu luk, Oto - büs Zo run lu Kol tuk Fer di Ka za, Mo tor lu Ka ra Ta şıt - la rı - Kas ko, Tıb bi Kö tü Uy gu la ma Zo run lu Ma li So - rum lu luk Si gor ta sı, Teh li ke li Mad de ler ve Tüp gaz Zo run lu So rum lu luk Si gor ta sı, Mes le ki So rum lu luk Si - gor ta la rı 'na iliş kin bil gi ler ile, va tan daş la rı mız dan ve si gor ta şir ket le rin den sağ la nan "yan lış si gor ta uy gu la ma la rı" ve si gor ta su is ti ma li ne ko nu ola bi le - cek ve ri ler mer ke zi miz de top lan mak ta dır. Top la nan ve ri ler ile; Si gor ta cı lık fa ali yet le ri nin da ha kap sam lı ve et kin şe kil de yü rü tül me si, Sek tör ge ne lin de uy gu la ma bir li ği nin sağ lan - ma sı, Sağ lık lı fi yat lan dır ma ya pı la bil me si, Yan lış si gor ta uy gu la ma la rı nın tes pit edi le bil - me si, Gü ve ni lir is ta tis tik le rin oluş tu rul ma sı, Si gor ta sis te mi ne olan gü ve nin ar tı rıl ma sı ve ka mu gö ze tim-de ne ti mi nin et kin leş ti ril me si sa ye sin de si gor ta lı oran la rı nın art ma sı ve do la - yı sıy la top lu mun re fah ve hu zur se vi ye si nin yük - sel me sin de pay sa hi bi ol mak tan gu rur lu yuz. Ver di ği miz hiz met ler ile va tan daş la rı mız; Ka rış tık la rı ka za lar ile il gi li "ka za tes pit tu ta - nak la rı nı" ve "ku sur oran la rı nı" gör mek te, ay nı ta raf şir ket için iti raz da bu lu na bil mek te dir. Ha sar lı araç lar için il gi li eks per le rin sis te mi mi - ze gir di ği "eks per ra por la rı nı", ken di le ri ne ait olan "po li çe ve ha sar bil gi le ri ni" web por ta lı - mız da ki sor gu la ma uy gu la ma la rı ara cı lı ğı ile gö rün tü le ye bil mek te dir. Si gor ta sek tö rü nün bek len ti le ri ne ve bil gi tek - no lo ji le ri ala nın da ki ge liş me le re pa ra lel ola rak Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi ni si gor ta sek - tö rün de ol ma sı ge re ken ye re ta şı mak için ge - rek li ham le le ri hız la ger çek leş tir me ye baş la dık. 44 Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezinin Sektöre Açılan Yüzü Olan Web Sitemizi Yeniledik Gelişen yeni teknoloji alt yapısı ve yalın bir ara yüz ile tasarlanan kurumsal web sitemiz yi, 1 Mart 2013 tarihinde yayına aldık. Bu yenileme ile birlikte, TRAMER ( HATMER ( SAGMER ( HAYMER ( sitelerini yayından kaldırdık.

47 SBM den Sektöre Yeni Bir Soluk yı lı iti ba riy le he ye can duy du ğu muz ve 2013 si gor ta sek tö rün de ki tüm şir ket, ku rum ve ku ru luş lar ile Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke - zi (SBM) ara sın da çok iyi bir ile ti şim köp rü sü ola - ca ğı na inan dı ğı mız BİL Gİ ad lı der gi mi zi ha zır - la dık. 4 ay da bir çı kart ma yı plan la dı ğı mız der - gi mi zin ilk sa yı sı nı 1 Mart 2013 ta ri hin de elek tro - nik or tam da ya yı na al dık. Kesintisiz Hizmet İçin Çalışmalarımıza Devam Ediyoruz nce lik li he def le ri miz ara sın da olan Ö ke sin ti siz hiz me ti sağ la mak adı na ya - zı lım ge liş tir me sü re ci nin bir par ça sı olan dep loy ment sü reç le ri mi zi ye ni den dü zen le - dik. Plan lı dep loy ment (yay gın laş tır ma) iş - lem le ri mi zi şir ket tes t ve ü re ti m or tam la rı - na bi rer kez ol mak üze re ay da sa de ce iki kez yap ma ya baş la dık. Yet ki li kul la nı cı la rı mı zın, dep loy ya pı lan uy gu la ma la rın ne za man ya - pıl dı ğı bil gi si ve kap sa dı ğı de ği şik lik ler ile mer ke zi miz ta ra fın dan gön de ri len son 10 du - yu ru içe ri ği ne de bu lu nan Kul la nı cı Yö ne ti mi uy gu la ma sı ana say fa sın - dan ula şı la bil me si ni sağ la dık. Şirketler İçin İlişki Yöneticileri Belirledik ir ket ler ile da ha faz la ile ti şim de bu lu - Ş nup, ih ti yaç lar ve ya şa nan sı kın tı la rın da ha hız lı çö zü me ulaş tı rıl ma sı açı sın dan si gor - ta şir ket le ri için İliş ki le ri yö ne ti ci le ri ata dık. Uy - gu la ma lar ile ta lep ler her za man ol du ğu gi bi yi ne şir ket ler üze rin den Ta lep Yö ne tim Sis te mi (Jİ RA) üze rin den gi ril me ye ve çö züm len me ye de vam et mek te dir. TYS de gi ri len ka yıt lar, ge - rek li ekip ler ta ra fın dan ti tiz lik le in ce le ne rek çö - zül mek te dir. Şir ket iliş ki yö ne ti ci le ri ile şir ket le rin ge rek si nim le ri ni, is tek le ri ni ve bek len ti le ri ni doğ ru an la yıp, ger çek leş ti ril me si yö nün de sü - rek li ve et kin ile ti şim kur ma sı nı ve sü reç le ri hız - lan dı rıl ma sı nı he def le dik. IT Komiteleri yı lı için de şe kil le nen ve 2013 yı lı iti ba riy le si gor ta sek tö rü ile or tak ola rak ha ya ta ge çi ri len bir di ğer pro je miz ise Ha ya - t ve Ha yat Dı şı ol mak üze re iki IT Ko mi te si ku rul ma sı ol muş tur. Ko mi te le rin ku rul ma sı ile ama cı mız Si gor ta Bil gi Ve Gö ze tim Mer ke zi bün ye sin de ya pı lan ve ya pı la cak tüm pro je - ler de, sek tö re bir lik te yön ver mek ve or tak çö - züm ler üret mek tir. Şu ana ka dar üç ke re top - la nan ko mi te nin önü müz de ki se ne ler için de 45

48 Sİ GOR TA BİLGİ VE GÖZETİM MERKEZİ sek tö rün or tak bir dil ya rat ma sı na ve pro je ge - liş tir me si ne yön ve re ce ği ni umu yo ruz. Ko mi te top lan tı la rın da ya pı lan gö rüş me ler doğ rul tu - sun da 2013 Ni san ayı için de Sağ lık ve Su is ti mal ol mak üze re 2 adet alt ko mi te da ha ku rul ma - sı na ka rar ve ril miş tir. Kaza Tespit Tutanağı Uygulamasını Yeniledik un la rın dı şın da 1 Ni san 2008 yı lın da ilk B ola rak Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim mer - ke zi ta ra fın dan dev re ye alı nan ve 5. yı lı nı ta - mam la mak üze re olan Ka za Tes pit Tu ta na ğı uy gu la ma sı nı da her ge çen gün ge li şen tek - no lo ji ve ta lep ler doğ rul tu sun da ye ni len miş olup, ye ni ara yü zü, di na mik ve da ha gü ven - li ya pı sı ile kul la nı ma aç tık. Ka za Tes pit Tu ta - na ğı uy gu la ma sı ile Mer ke zi miz de top la nan ve ri ler den el de edi len 2012 yı lı na ait is ta tis ti ki bir kaç ra po ru da si zin le pay laş mak is te rim. Alt ta ki gra fi ğe bak tı ğı mız da, il le re gö re da ğı - lım da ilk beş sı ra nın İs tan bul, An ka ra, İz mir, Bur sa ve An tal ya ol du ğu gö rül mek te dir. Ka - za oran la rın da son 5 se ne de ol du ğu gi bi en yük sek il ge ne İs tan bul ol muş tur. Grafik 1: İllere Göre Maddi Hasarlı Kaza Tespit Tutanak Adetleri Dağılımı ( Tarihleri Arası) Ka za Tes pit Tu ta na ğı İl le re Gö re Da ğı lım Araç grubu bazında en yüksek kaza oranına sahip araç grubu otomobiller olurken, minibüs en düşük kaza oranına sahip araç türüdür. 46

49 Grafik 2: Araç Grubu Bazında Kaza Tespit Tutanağı Adetleri ( Tarihleri Arası) Araç Grubu Bazında Kaza Tespit Tutanağı Adetleri Aşa ğı da yer alan tab lo dan da an la şı la ca ğı üze re 2012 yı lı nın ilk ayın da ka za oran la rı yük sek dü zey de iken, ya za doğ ru düş müş fa kat Ha zi ran ayın dan iti ba ren ge ne yük se li şe geç miş tir. Ekim ayın dan iti ba ren yaz ay la rı na oran la ka za lar da ge ne dü şüş ya şan dı ğı gö rül mek te dir. 47

50 Sİ GOR TA BİLGİ VE GÖZETİM MERKEZİ Sigorta Suiistimalleri ile Mücadeleye Devam ayıs 2010 ta ri hin de ha ya ta ge çir di ği miz Si - M gor ta Su is ti mal le ri Bil gi Sis te mi (SİS BİS) uy - gu la ma sı gi de rek da ha da önem ka zan mak ta ve bir çok si gor ta şir ke ti bu sis te me en teg re ola rak on - li ne kon trol ler yap ma ya baş la mış tır. Sis tem de yer alan ve ri le re gö re en çok sui is ti ma lin Ka za Tes pit Tu ta nak la rın da ya şan dı ğı göz lem le nir ken, ko nuy - la iliş kin ba zı ra por la rı siz ler le pay laş mak is te rim. Grafik 3: Sigorta Şirketi Bildirimlerindeki Suistimal Yöntemleri ( ) Sahte KTT (Kaza Tespit Tutanağı) Suiistimalleri %50 Diğer %13 Hasar Sonrası Sigortalama Suiistimalleri %10 Kendi Malına Zarar Verme Suiistimalleri %3 %7 Sahte Belge Suiistimalleri Planlanmış Hasar (Organize Hasar) %17 Grafik 4: Sigorta Şirketi Bildirim Nedenleri ( ) Yalan Beyan Sebebiyle Reddedilenler %17,7 Dava Sürecindeki Suiistimaller %1,1 Diğer Suiistimaller %18,7 Ek Araştırma İle Saptanmışlar Mahkeme Sonucu Tespit Edilmişler %1,8 %3,4 So nuç ola rak; Sigortalının Feragat Ettikleri %57 48 SBM bün ye sin de sü rek li pro je üre ti mi ne de vam edil mek te dir. Ge rek ka mu nun ge rek se sek tö rün ih ti - yaç la rı doğ rul tu sun da ka pa si te ve ya tı rım lar da bu na pa ra lel ola rak bü yü mek te dir yı lı nın ge rek si gor ta lı lar ge rek se sek tör açı sın dan da ha iyi ve ha yır lı geç me si di le ği mi su nu yo rum.

51 AVRUPA BİRLİĞİ VE SİGORTA Sigorta Suiistimallerinin Etkisi * Mü ge SOY SAL TSB Av ru pa Bir li ği ve Ulus la ra ra sı İliş ki ler Uz man u sa yı mız da Av ru pa Si gor ta ve Re asü rans B Fe de ras yo nu (In su ran ce Eu ro pe) ta ra fın - dan ha zır la nan Si gor ta Su iis ti mal le ri nin Et ki si baş lık - lı ça lış ma yı siz le re su na ca ğız. Ça lış ma da, Av ru pa ge ne lin de si gor ta su iis ti mal le ri nin tür le ri, bo yut la rı ve et ki le ri hak kın da ge nel bir bil gi su nul mak la bir lik te si - gor ta sek tö rü nün si gor ta su iis ti mal le ri ni azalt mak üze re ger çek leş tir di ği ey lem ler yer al mak ta dır. Sİ GOR TA SUİİS Tİ MA Lİ NE DİR? Si gor ta su iis ti ma li, ha yat-dı şı, ha yat ve ya sağ lık si - gor ta sı ayırt et mek si zin her tür lü si gor ta bran şı nı et - ki le mek te ve aşa ğı da ki du rum la rı içer mek te dir: Si gor ta te mi na tı al mak için ya pı lan baş vu ru lar - da asıl sız ve ya ek sik bil gi ver mek ve ya si gor ta tek - lif for mun da so ru lan so ru la ra asıl sız ve ya ek sik ya - nıt lar ver mek; Ger çek bir ta le bin abar tıl ma sı da dâ hil ol mak üze re ya nıl tı cı ve ya asıl sız ko şul la ra da ya lı ka yıp la - ra iliş kin taz mi nat baş vu ru sun da bu lun mak; Si gor ta söz leş me si al tın da fay da sağ la mak üze - re si gor ta cı ile ya pı lan an laş ma da ya nıl tı cı ve ya ger çek ol ma yan bir ta vır be nim se mek. Si gor ta su iis ti ma li, po li çe sa hi bi ve ya taz mi nat ta le - bin de bu lu nan bir üçün cü şa hıs ta ra fın dan ya pı la - bil mek te dir. Si gor ta su iis ti mal le ri, ha ya li yol cu ha - sar la rı ve ger çek ol ma yan tra fik ka za la rı ile bir lik te fır sat çı taz mi nat ta lep le rin den, ol duk ça or ga ni ze suç zin cir le ri ne ka dar ge niş bir kap sa ma sa hip tir. SİGOR TA SU İİS Tİ MAL LE Rİ NİN ÖL ÇÜ SÜ VE ET Kİ LE Rİ NE LER DİR? Si gor ta su iis ti mal le ri nin bo yu tu ül ke ler ara sın da fark lı lık gös ter mek te dir. Tes pit edi len ve edil me yen su iis ti mal le rin Av ru pa da ki tüm ha sar öde me le ri nin yüzde 10 u na ka da rı ka dar ol du ğu tah min edil - mek te dir. Bu oran, ül ke ler ve si gor ta branş la rı ara - sın da pi ya sa nın na sıl fa ali yet gös ter di ği ve ya tek bir si gor ta çe şi di nin hâ ki mi ye ti gi bi bir çok fak tör ne de niy le fark lı lık gös ter mek te dir. Si gor ta su iis ti mal le ri nin ta nım lan ma sı na yö ne lik yak la şım da Av ru pa ül ke le ri ara sın da fark lı laş - mak ta dır. Ba zı ül ke ler de tes pit edi len ve edi le me - yen su iis ti mal le re iliş kin doğ ru bir tah min ya pıl ma - sı na önem ve ri lir ken, ba zı ül ke ler bu ay rı ma da ha az önem ve re rek tes pit edi len su iis ti mal le rin azal - tıl ma sı na odak lan ma yı ter cih et mek te dir. Bu na rağ men, he def ay nı dır: mev cut su iis ti mal kar şı tı gi ri şim le rin ba şa rı lı olan la rı nın bo yu tu nun ge niş le - til me si ve da ha faz la gi ri şi min ge rek li olup ol ma dı - ğı nın tes pit edil me si. Sİ GOR TA SUİİS Tİ MAL LE Rİ NİN SO NUÇ LA RI NE LER DİR? Sah te taz mi nat ta lep le ri ile şüp he li du rum la rın so - ruş tu rul ma sı nın ma li ye ti dü rüst si gor ta lı la rın da ha yük sek prim öde me si ne yol aç mak ta dır. Si gor ta su iis ti mal le ri nin so ruş tu rul ma sı nın si gor ta cı la rın ger - çek taz mi nat ta lep le ri ile hız lı ca il gi len me ka bi li yet - le ri üze rin de de et ki si bu lun mak ta dır. Bu na ek ola - rak, si gor ta cı lar ta ra fın dan ya pı lan son ça lış ma la - rın so nuç la rı na gö re, si gor ta su iis ti mal le ri di ğer baş - ka cid di suç la ra ser ma ye te min ede rek bu suç la - rın iş len me si ne ola nak sağ la mak ta dır. Da ni mar ka Si gor ta Bir li ği ne (F&P) gö re yak la şık 500 Mil yon Da ni mar ka Kro nu (67 Mil yon Eu ro) bel - ge li su iis ti mal ler le mü ca de le ye ay rıl dı ğın dan ger - çek ha sar öde me le ri bu oran da azal mak ta dır. Al man Si gor ta Bir li ği ve ri le ri ne gö re si gor ta su iis ti - mal le ri nin ma li ye ti her yıl 4 Mil yar Eu ro yu aş mak ta dır. İn gi liz Si gor ta lar Bir li ği nin (ABI) tah min le ri ne gö re, si gor ta su iis ti mal le ri her po li çe sa hi bi nin yıl lık si gor ta pri mi ne bir yıl da or ta la ma 50 Po und (58 Eu ro) de - ğe rin de eks tra bir yük ge tir mek te dir. İs ve ç te en az 214 tra fik ka za sı nın mey da na gel - me si ni or ga ni ze eden bir suç ör gü tü tes pit edil miş tir. İs veç si gor ta pi ya sa sın da fa ali yet gös te ren he men he men her ha yat-dı şı si gor ta şir ke ti bu suç ör gü tü - nün fa ali yet le rin den olum suz şe kil de et ki len miş tir. 49

52 AVRUPA BİRLİĞİ VE SİGORTA Si gor ta cı lar, ger çek taz mi nat öde me le ri nin hız lı bir şe kil de ger çek leş ti ril me si için ka rar lı lık la rı nı sür dür - mek te olup ola sı si gor ta su iis ti mal le ri nin so ruş tu rul - ma sı ve ger çek taz mi nat ta lep le ri nin ge cik ti ril me - me si ara sın da bir den ge tut tur mak için ça ba gös - ter mek te dir. Si gor ta cı lar tüm ola sı su iis ti mal le ri so ruş tur mak zo - run da olup, adil ola rak taz mi nat ta lep eden le rin öde me le ri ni hız lı ve et kin şe kil de ger çek leş ti re bil - mek için tüm ça ba yı gös ter mek te dir. Si gor ta cı lar, si gor ta su iis ti ma li su çu iş le yen ki şi le re kar şı ön lem al mak ta dır. Bu na gö re si gor ta su iis ti mal - le ri nin so nuç la rı: Taz mi na tın öden me me si ni Si gor ta po li çe si nin ip ta li ni Si gor ta cı nın mas raf la rı ödet me si ni Si gor ta ve di ğer fi nan sal hiz met le rin te da ri ki nin en gel len me si ni Va ka nın da ha faz la so ruş tur ma için po li se ra por edil me si ni Ad li ta ki bat ve gö ze tim al tı na alın ma yı Sa bı ka kay dı nı içer mek te dir Sİ GOR TA SEK TÖ RÜ, Sİ GOR TA SU İİS Tİ MAL LE Rİ İLE MÜ CA DE LE KO NU SUN DA NE YA PIYOR? Si gor ta su iis ti mal le ri ne kar şı si gor ta en düs tri si ta - ra fın dan ve ri len mü ca de le ül ke ler ara sın da fark - lı lık gös ter mek te olup gi ri şim ler ge niş kap sam lı dır. Ör ne ğin: Bir çok ül ke de si gor ta cı lar ola sı si gor ta su iis ti mal le - ri ni teş his et mek adı na ko nu ile il gi li bil gi pay la şı mın - da bu lun mak ta dır. Si gor ta cı lar, bil gi pay la şı mı ko - nu sun da şef faf bir ta vır ser gi le ye rek ve ri ko ru ma ve giz li lik ge rek le ri ne uy gun ha re ket et mek te dir. Si gor - ta cı lar ara sın da ki söz ko nu su bil gi pay la şı mı (çe şit li şe kil ler de) Hır va tis tan, Es ton ya, Fin lan di ya, Al man - ya, İr lan da, Mal ta, Hol lan da, Nor veç, Por te kiz, Slo - ven ya, İs pan ya, İs veç ve Bir le şik Kral lı k da ve Gü - ney Kıb rıs Rum Ke si mi n de ger çek leş ti ril mek te dir. Fran sa, İs veç ve Bir le şik Kral lı ğın da dâ hil ol du ğu bir çok ül ke si gor ta su iis ti mal le ri ni so ruş tur mak üze re ku rum lar te sis et miş tir. Bir çok ül ke de si gor ta cı lar ka nun uy gu la yı cı ku - rum lar la iş bir lik le ri ni de art tır mış tır. Bu ül ke ler ara sın - da Hır va tis tan, Da ni mar ka, Es ton ya, Al man ya, İr - lan da, Hol lan da, Por te kiz, İs pan ya, İs veç ve Bir le şik Kral lık bu lun mak ta dır. Si gor ta cı lar, si gor ta su iis ti mal le ri ni or ta ya çı kar - mak üze re gi de rek da ha faz la tek no lo ji kul lan - mak ta dır. Söz ko nu su tek no lo jik yön tem ler ara sın - da taz mi nat ta lep le ri ni des tek le mek üze re su nu - lan do kü man la rın ori ji nal li ği ni tes pit et mek üze re kul la nı lan elek tro nik ay gıt lar ile çe şit li sos yal med - ya ve di ğer in ter net si te le rin de ka mu ya açık bil gi - nin kul la nı mı yer al mak ta dır. Si gor ta su iis ti mal le ri hak kın da far kın da lı ğın art tı rıl - ma sı, su iis ti mal le rin na sıl tes pit edi le bi le ce ği ni gös - ter mek ve hi le kâr lar ta ra fın dan kul la nı lan ye ni ve de ği şen usul le re dik kat çek mek üze re si gor ta per - so ne li ile po li sin eği ti mi ne ge niş yer ve ril mek te dir. Şi ka yet hat la rı nı n kul la nı mı ise İr lan da, İs veç ve Bir le şik Kral lık da dâ hil ol mak üze re bir çok ül ke de ba şa rı lı ol muş tur. Bu ül ke ler de halk şüp he li ve ya bi - li nen bir si gor ta su iis ti ma li ni ra por et mek üze re bir yar dım hat tı nı ara ya bil mek te dir. Yar dım hat tı nı ara - yan ki şi nin is mi giz li tu tu la rak ki şi nin si gor ta su iis ti ma - li ni ra por et me si teş vik edil mek te dir. So nuç Si gor ta su iis ti mal le ri nin tes pi ti ve azal tıl ma sı si gor ta - cı lar için bir ön ce lik tir. Si gor ta su iis ti mal le ri, dü rüst ki şi le rin mağ du ri ye ti ne ne den olan bir suç tur. Bu du rum, gö ze tim al tı na al ma ce za sı da dâ hil ol mak üze re si gor ta su iis ti ma lin den suç lu bu lu nan ki şi ler için do ğan so nuç lar da ken di ni gös ter mek te dir. Dü rüst si gor ta lı lar, yük sek prim ler öde ye rek hi le kâr - lı ğın be de li ni öde mek du ru mun da bı ra kıl ma ma lı - dır. Si gor ta sek tö rü, baş vu ru ve ya ha sar sü re cin de ol sun her çe şit su iis ti ma lin tes pi ti ve ön len me si ni ga ran ti et mek üze re sis tem le ri ni ve de ne tim le ri ni kuv vet len dir me ye ve si gor ta su iis ti mal le ri nin si gor - ta cı la ra olan ma li ye ti ni ve böy le ce de dü rüst si - gor ta lı lar üze rin de ki et ki le ri ni as ga ri ye in dir me ye de vam et mek te dir. Hi le li dav ra nış lar da ki de ği şik - lik ler le mü ca de le et mek üze re si gor ta cı la rın yön - tem le ri de sü rek li ge liş mek te dir. *Bu ça lış ma, Av ru pa Si gor ta ve Re asü rans Fe de ras yo nu (In su ran ce Eu ro pe) ta ra fın dan ha zır lan mış olup ça lış ma - nın İn gi liz ce as lı na su ran ce eu ro pe.eu/up - lo ads/mo du les/pub li ca ti ons/fra ud-bo ok let.pdf bağ lan tı - sı üze rin den ulaş mak müm kün dür. 50

53 TSEV Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı Web Sitesini Yeniledi Prof Dr. Su na ÖZ YÜK SEL Türk Si gor ta Ens ti tü sü Va k f Mü dü rü SE V in ye ni web si te si, kul la nı cı la rın T me rak et tik le ri ko nu la ra ra hat lık la ulaş ma sı için ta sar lan dı. Ay rı ca, kul la nı cı lar web say fa sı üze rin de ki link ten fa ce bo ok say - fa sı nı da ek le ye rek TSEV ta ra fın dan dü zen le - nen tüm eği tim ler ve et kin lik le re ra hat lık la ula şı la bil mek te. Eği tim ler bö lü mün de, Si gor ta cı lık Eği tim le ri, E-öğ ren me Eği tim le ri, BES Eği tim le ri ve Ki şi sel Ge li şim Eği tim le ri baş lık la rı bu lun mak ta. Bu baş lık lar al tın da il gi li eği tim prog ram la rı nın içe rik le ri ve prog ram lar hak kın da ge nel bil gi - ler yer alı yor. Ya yın lar bö lü mü ise, TSE V in ya - yın la dı ğı Si gor ta Araş tır ma la rı Der gi si, Si gor ta Araş tır ma ve İn ce le me Ya yın la rı ile Kon fe - rans ki tap la rı nın için de ki le ri ve ya zar la rı hak - kın da bil gi le ri içe ri yor. Bir di ğer bir baş lık ise Hak kı mız da bö lü mü. Bu bö lüm de, TSEV ile il gi li bil gi le rin ya nı sı ra, Hiz - met ler de tay lı bir şe kil - de an la tı lı yor. Hiz - met ler eği tim - ler, ku rum sal sı nav, da - nış man lık, ya yın lar, s e m i - ner/kon - fe rans lar TSEV, tüm hizmetlerinin yer aldığı web sitesi ( tasarımını ve içeriklerini yeniledi. Hizmetlerin kapsamlı bir şekilde yer aldığı web sitesi genel olarak Eğitimler, Yayınlar, Takvim ve Hakkımızda bölümlerinden oluşuyor. ve kü tüp ha ne yi kap sı yor. Özel lik le, Se mi - ner/kon fe rans lar bö lü mü TSE V in dü zen le di ği ulu sal ve ulus la ra ra sı top lan tı la rı içe ri yor. Bu baş lık tan bu top lan tı lar da ya pı lan su num la ra eriş mek müm kün ola cak. Ku rum sal Sı nav ve Da nış man lık bö lüm le rin de ise TSE V in bu ko nu - lar da ne tür hiz met ler ver di ği an la tı lı yor. 51

54 TSEV TSEV 6. Seminerler Dizisi Sektörün Profesyonellerini Bir Araya Getirdi emel Si gor ta cı lık Eği tim Prog ra mı öğ ren - T ci le ri ne, fark lı ko nu lar da uz man laş mış pro fes yo nel le rin ba kış açı la rı nı ta nıt mak ama - cıy la, se mi ner der si kap sa mın da çe şit li ko nu baş lık la rın da dü zen le nen ve sek tö rün ta le biy le, ge nel ka tı lı ma da üc ret siz ola rak açık olan Se - mi ner ler Di zi si'nin bu yıl 6.ncı sı dü zen len di. nel Mü dü rü Akif EROĞ LU, Türk Si gor ta Sek tö rü - nün Gay ri Sa fi Mil li Ha sı la sı nın 30 kat bü yük lü - ğün de te mi nat ver di ği ni be lir te rek eko no mi nin sağ lık lı iş le me si aşa ma sın da si gor ta sek tö rü nün öne mi ni vur gu la dı. Eroğ lu, fon top la ma ile il gi li sü re ci is ta tis ti ki ve sa yı sal ve ri ler le açık la dık tan son ra ka tı lım cı la rın so ru la rı nı ce vap la dı. 26 Şu ba t ta Al li anz Si gor ta A.Ş. Tek nik UW ve Ri - zi ko Kon trol Grup Mü dü rü Cey hun ERE N in Risk Yö ne ti mi ko nu lu se mi ne ri ile baş la yan se mi ner - ler di zi sin de EREN, yan gın si gor ta la rın da ki risk le - ri ör nek olay lar ile açık lar ken, ne den si gor ta cı - la rın bel li risk le ri üst len me di ği ne de de ğin di 1 Mar t ta AB Uz ma nı Dr. Can BAY DA RO L un Kü re sel So run lar Kü re sel Çö züm le ri Ge ti rir mi? so ru su nu eko no mik, si ya sal ve sos yo lo jik açı lar - dan ör nek ler su na rak ce vap la dı ğı su nu mu ile de vam et ti. Ay rı ca, 2014 yı lın da Av ru pa'da si - ya si ve eko no mik bir dö nü şü mün bek len di ği nin al tı nı çi zen Bay da rol, ka tı lım cı lar dan ge len so - ru la rı ya nıt la ya rak ye ni bir dün ya dü ze ni ne gi ril - di ği me sa jı nı ver di. 4 Mar t ta Zi ra at Si gor ta Ge - 5 Mart ta ri hin de Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi Müdürü Ay dın SA TI CI Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi 'nin en önem li gö rev le - rin den bi ri nin su is ti ma li en gel le mek ve si gor - ta lı lık ora nı nı art tır ma ya ça lış mak ol du ğu nu be lir tir ken, Mer kez'in si gor ta sek tö rü için 7/24 ke sin ti siz yap tı ğı ça lış ma lar dan ve sek tör için öne min den bah set ti. Se mi ner ler Di zi si nin son ko nu ğu Si gor ta Tah kim Ko mis yo nu Müdürü Me tin KA RA CAN ol du. Ka - ra can tah kim sis te mi nin iş le yi şi, ya pı sı ve fonk si - yo nu hak kın da ay rın tı lı bil gi ler ve rir ken Me tin Ka ra ca n a ko nuş ma sın da Si gor ta Tah kim Ra - por tö rü Zey nep Ko nal eş lik et ti. Ko nal tah kim ra por aşa ma sı nı ör nek ler le an lat tı. 52

55 Türk Sigorta Sektörü 5. Bowling Ligi Başladı SE V in si gor ta sek tö rü nün ge li şi mi ni des - T tek le yen ça lış ma la rı nın ya nı sı ra sos yal fa ali yet ler le de sek tör ça lı şan la rı nı bir ara ya ge - tir mek, iş or ta mı nın dı şın da da bir lik te li ği sağ la - mak ama cıy la 2009 yı lın dan bu ya na dü zen le - di ği TSEV Türk Si gor ta Sek tö rü Bow ling Li gi nin 5.si bu yıl 21 Şu ba t ta baş la dı. 7 oyun dan olu şan li gin ilk 4 oyu nu ta mam lan dı. Bu yıl 23 Ma yı s ta şam pi yon la rı nı be lir le ye cek olan 5. Bow ling li gin de her yıl ol du ğu gi bi ka za - nan ka tım cı lar ödül len di ri le cek. TSEV Eğitim-İK Platformu, 2013 Yılı İlk Toplantısı Gerçekleştirildi er yıl, si gor ta sek tö rün de fa ali yet gös te - H ren si gor ta şir ket le ri nin İK ve eği tim bi ri - mi yö ne ti ci le ri ile ger çek leş ti ri len "TSEV Eği tim ve İK Plat for mu"nun, 2013 yı lın da ki ilk top lan tı sı, 22 Şu bat ta ri hin de sa bah kah val tı sı eş li ğin de ya pıl dı. Vak fı mı zın eği tim le ri nin ve pro je le ri nin sek tö rün ih ti ya cı nı kar şı la yıp kar şı la ma dı ğı, sek - tö rün ta lep le ri vb hu sus la rın de ğer len di ril di ği top lan tı da, TSEV'in ye ni web say fa sı nın ta nı tı mı - nın ar dın dan, 30. Dö nem Te mel Si gor ta cı lık Eği - tim Prog ra mı Branş Eği tim le ri, 2013 yı lın da ki eği - tim le ri, pro je le ri ve sek tö rü mü zün in san kay nak - la rı ve eği tim ko nu sun da ki prob lem le ri ile çö - züm öne ri le ri ko nu şul du. Plat form'da gün de me ge ti ri len ko nu lar dan bir di ğe ri de Tür ki ye Si gor ta Bir li ği (TSB) nez din de ki "İK ve Eği tim Ko mi te si"nin ye ni den ku rul ma sı ih ti - ya cı ol du. TSB'nin, TSEV'in 2007 yı lın da ger çek leş - tir di ği ye ni den ya pı lan ma sü re ci son ra sın da, ken di bün ye sin de ki eği tim bi ri mi ni ka pa ta rak, bu ko nu da ki ça lış ma la rı nı Va kıf ara cı lı ğıy la yü - rüt me sin den ha re ket le, si gor ta sek tö rü nün eği - tim ve in san kay nak la rı so run la rı nın ele alın ma sı ve il gi li ko nu la rın tar tı şıl ma sı ama cıy la, "İn san Kay nak la rı Ko mi te si" ve "Eği tim Ko mi te si"nin, TSEV bün ye sin de ku rul ma sı na ka rar ve ril di. Ku ru - la cak Ko mi te ler de, si gor ta şir ket le ri nin il gi li ko nu - lar da ki so run la rı de ğer len di ri le cek ve Ko mi te ler - de ha zır la nan Ra por lar Bir li ğe de gön de ri le cek. 53

56 TSEV 30. Dönem Temel Sigortacılık Eğitim Programı İkinci Dönemi Başladı irin ci dö nem eği tim le ri ne 9 Ekim 2012 ta ri - B hin de baş la yan ve eği tim le ri Se mi ner ler Di zi siy le ta mam la yan 30. Dö nem Te mel Si gor ta cı - lık Eği tim Prog ra mı, 11 Mar t ta ikin ci dö nem eği - tim le ri ne baş la dı. Bir aka de mik yıl sü ren ve iki dö - nem den olu şan prog ra mın ilk dö ne min de si gor ta - cı lık mes le ği ne iliş kin ge nel ko nu lar da eği tim alan öğ ren ci ler, ikin ci dö nem de, ça lış ma ve ya il gi alan la rı na gö re prog ram da ki 6 tek nik branş tan (Yan gın ve Mü hen dis lik Si gor ta la rı, Ka za Si gor ta la - rı, Nak li yat Si gor ta la rı, Ha yat Si gor ta la rı, Sağ lık Si - gor ta la rı ve Mu ha se be) bir ta ne si ni se çe rek uz - man lık eği tim le ri ne de vam edi yor lar. İkin ci dö nem eği tim le ri 30 Ma yıs ta ri hin de son bu la cak olan prog ram, haf ta da en faz la 2 ve ya 3 gün gün düz ve ge ce ola cak şe kil de plan lan dı Yılı 2. Dönem (Nisan- Mayıs-Haziran) Kısa Süreli Eğitim Programları Duyuruldu igor ta cı lık ve il gi li ko nu lar da, ya rım gün ile S beş gün ara sın da de ği şen sü re ler le açı lan ve sı nav sız eği tim prog ram la rı olan Kı sa Sü re li Eği - tim Prog ram la rı bu yıl 3 ay lık pe ri yot lar da du yu rul - mak ta dır. İlk 3 ay lık dö ne min (Ocak-Şu bat-mart) eği tim prog ram la rı nı top lam da 70 ka tı lım cı ile ta - mam la yan TSEV, ikin ci 3 ay lık dö nem (Ni san-ma - yıs-ha zi ran) için 31 eği tim prog ra mı du yur muş tur. Bu prog ram lar da, ge nel si gor ta cı lık, si gor ta branş - la rı, si gor ta mev zu atı eği tim le ri, mu ha se be-fi nans eği tim le ri ve sa tış-pa zar la ma eği tim le ri nin ya nı sı ra risk yö ne ti mi eği tim le ri de yer alı yor. Ay rı ca Kı sa Sü re li Eği tim Prog ram la rı kap sa mın da Ma te ma tik, Fi nan sal Ma te ma tik ve Ola sı lık-is ta tis - tik ol mak üze re Ak tü er Aday la rı na Yö ne lik Eği tim Prog ram la rı da dü zen len mek te dir. Di ğer Ta raf - tan, son za man lar da si gor ta sek tö rü gün de mi ni meş gul eden ko nu lar dan bi ri olan Ye ni Kas ko Si - gor ta sı Ge nel Şart la rı 1 Ni sa n da de ği şi yor. Bu çer - çe ve de, Ye ni Kas ko Si gor ta sı Ge nel Şart la rı ile Ge ti ri len De ği şik lik ler ve Ye ni lik ler, Uy gu la ma da Kar şı la şı lan So run la r eği tim prog ra mı 18 Ni san ta - ri hin de sa at le ri ara sın da Türk Si gor ta Ens ti tü sü Vak fı n da ger çek leş ti ri le cek. Prog ram da, Ye ni Kas ko Si gor ta sı Ge nel Şart la rı ile Es ki Kas ko Si - gor ta sı Ge nel Şart la rı ara sın da ki fark lı lık lar, ye ni dü - zen le me le rin tü ke ti ci le hi ne ge tir di ği ye ni lik ler, Kas - ko çe şit le ri nin ayı rım la rı ve ri zi ko grup la rı ile ör nek olay lar ve çö züm le ri de yer ala cak. Si gor ta sek tö rü nün gi de rek ar tan yan gın bran - şı za rar la rı nı göz önün de bu lun du ra rak, ikin ci dö nem 3 ay lık (Ni san-ma yıs-ha zi ran) Kı sa Sü re li Eği tim Prog ram la rı na Risk Mü hen dis li ği eği tim - le ri ni ek le yen TSEV, bu eği tim ler de ka tı lım cı lar la bir lik te de ği şik te sis le re zi ya ret ler dü zen le ye rek, il gi li te sis ler de özel risk le rin ne ler ol du ğu nu be lir - 54

57 le me ve bu risk le re kar şı na sıl ted bir alın ma sı ge rek ti ği ni an la tan ve ay rı ca tek nik eği tim le rin de ve ri le ce ği eği tim ler dü zen li yor. Bu çer çe ve - de, Te mel Yan gın Mü hen dis li ği eği tim prog - ra mın da yan gın ol gu su, yan gın çı kış ne den le ri ve or ta dan kal dı rıl ma sı, yan gı nın ya yıl ma sı nın ön len me si, ha sar he sap la ma yön tem le ri ve yan gın risk ana li zi ör nek uy gu la ma lar ile ele alı - e mel Si gor ta cı lık Eği tim Prog ra mı me - T zun la rı ile si gor ta sek tö rün de ça lı şan de ne yim li per so ne lin uy gu la ma ağır lık lı ile ri dü - zey tek nik bil gi ih ti yaç la rı nı kar şı la mak üze re, 2009 yı lın dan be ri dü zen le nen İ le ri Dü zey Si - gor ta cı lık Eği tim Prog ram la rı (İSEP) eği tim le ri ta mam lan dı. Her yıl sa de ce bir kez ol mak üze re, top lam dört branş ta açı lan İSEP, si gor ta sek tö rü nün ha len tek pro je ve uy gu la - ma odak lı eği tim prog ram la rı dır. Bu yıl 4.sü dü zen le nen Yan gın-mü hen dis lik Si - gor ta la rı Bran şı ve 3.sü dü zen le nen Ka za-so - rum lu luk Si gor ta la rı Bran şı eği tim le ri nin ta - mam lan ma sı nın ar dın dan, pro je su num la rı nı da ba şa rıy la ta mam la yan öğ ren ci le ri miz, Ey lül ayın da ya pı la cak olan Me zu ni yet Tö re ni n de na cak. Di ğer ta raf tan, E lek trik Se bep li Yan gın Ha sar la rı, İp lik Üre tim Te si si ve Teks til Yı ka ma ve Bo ya Te si si Risk İn ce le me si, Bo ya Üre tim Te sis le rin de Risk İn ce le me si ve Kü çük Tu rizm Te sis le rin de Risk İn ce le me si eği tim prog ram la - rın da da ka tı lım cı lar la bir lik te te sis ler zi ya ret edi le rek te sis le rin özel risk le ri ve bu doğ rul tu da alın ma sı ge re ken ön lem ler an la tı la cak. İleri Düzey Sigortacılık Eğitim Programlarının Dersleri Tamamlandı emel si gor ta cı lık eği tim prog ra mı nın T bi rin ci dö nem ders le ri nin de ğer len di - ril me si ve öğ ren ci le rin öne ri ve gö rüş le ri nin alın ma sı ama cıy la, 26 Şu ba t ta TSEP öğ ren - ci le riy le bir top lan tı ya pıl dı. Top lan tı da ele ser ti fi ka la rı nı ala cak lar. Ay rı ca eği tim le ri ni ta - mam la yan an cak pro je su num la rı nı Ni san ve Ma yıs ay la rın da ya pa cak olan 2. Mu ha se be- Fi nans Bran şı ve 2. Re asü rans Bran şı öğ ren - ci le ri de ba şa rı lı ol ma la rı du ru mun da Ey lül 2013 Me zu ni yet Tö re ni n de ser ti fi ka la rı nı ala cak lar. Prog ram lar da ko nu lar, sek tö rün üst dü zey yö ne ti ci ve uz man la rı ile ka mu bü rok rat la rı ta ra fın dan, sek tö rel uy gu la ma lar, va ka ça lış - ma la rı, ya şan mış ör nek ler ve en iyi uy gu la - ma ör nek le ri ile in ce len mek te dir yı lı içe ri sin de dü zen le ne cek olan İle ri Dü zey Si gor ta cı lık Eği tim Prog ram la rı nın Ey lül ayın da baş la ma sı ve Ara lık ayın da bit me si plan lan mak ta dır. Temel Sigortacılık Eğitim Programı (TSEP) Öğrencileri ve Öğretim Elemanlarıyla Toplantılar Düzenledi alı nan ve öğ ren ci le rin di le ge tir di ği hu sus lar, 28 Şu bat ta ri hin de, öğ re tim ele man la rıy la ya pı lan top lan tı da de ğer len di ril di ve ikin ci dö nem eği tim le rin de uy gu la na cak te mel pren sip ler ka rar laş tı rıl dı. 55

58 SEGEM SEGEM'in "Çocuk Gözüyle Sigorta" Konulu Resim Yarışması Yurt Genelinde İlgi Görüyor... Tu ran ÖZ SE GEM / Mü dür igor ta Haf ta sı et kin lik le ri çer çe ve sin de S SE GEM ta ra fın dan il ko kul ça ğın da ki öğ ren ci le rin si gor ta kav ra mı ile ta nış ma la rı ve top lum da si gor ta bi lin ci nin art tı rıl ma sı ama cı ile bu yıl ikin ci si dü zen le nen re sim ya rış ma sı Tür ki ye ge ne lin de bü yük il gi gö rü yor. İl ko kul 2, 3 ve 4. sı nıf öğ ren ci le ri ne yö ne lik ya rış ma nın bu yıl ki ko - nu su "Ço cuk Gö züy le Si gor ta" ola rak be lir len di. Şu bat ayı içe ri sin de re sim ya rış ma sı afiş le ri nin İl ve İl çe Mil li Eği tim Mü dür lük le ri ile il köğ re tim okul la rı na gön de ril me si ni ta ki ben, SE GE M e tüm il ve il çe ler den re sim ler gel me ye baş la dı. Ya rış ma ya ka tı la cak olan re sim le rin, 29 Mart 2013 ta ri hi ne ka dar SE - GE M e ile til me si ge re - ki yor. Ni san ayın da ya - rış ma jü ri si ta ra fın dan ya pı la cak olan de ğer - len dir me le ri ta ki ben ödül al ma ya hak ka za - nan öğ ren ci ler Ma yıs ayı içe ri sin de açık la na - cak. Ödül tö re ni ve ser - gi açı lı şı ise Si gor ta Haf - ta sı nın son gü nü olan 31 Ma yıs 2013 ta ri hin de İs tan bu l da SE GE M in yer le şik ol du ğu TOBB Pla za da ya pı la cak. Ba - şa rı lı bu lu nan eser ler Ha zi ran ayı bo yun ca TOBB Pla za Ser gi Sa lo nu n da ser gi le ne cek. Ya - rış ma da de re ce ye gi ren öğ ren ci le re ve okul mü dür lük le ri ne ödül ve pla ket ler ve ri le cek Yılı Banka ve Özel Kurumlara Yönelik Eğiticinin Eğitimi Programı EGEM ta ra fın dan ban ka la ra ve özel ku - S rum la ra yö ne lik ola rak ha zır la nan E ği ti - ci nin Eği ti mi Prog ra mı Şu bat 2013 ta rih le rin - de ger çek leş ti ril di. 3 gün sü ren E ği ti ci nin Eği ti mi Prog ra mı n da eği tim ci ler, Si gor ta cı lı ğa İliş kin Kav - ram sal Çer çe ve, Acen te le re İliş kin Kav ram sal ve Hu kuk sal Çer çe ve, Tür ki ye de Si gor ta Uy gu la ma - la rı ve Ban ka lar ko nu baş lık la rın da top lam 21 sa - at lik eği tim al dı. Eği ti ci nin Eği ti mi Ser ti fi ka sı alan eği tim ci ler, 10 Şu bat-31 Mart 2013 ta rih le ri ara sın - da ken di ku rum la rın da si gor ta cı lık iş le mi ya pan ki şi le re tek nik per so nel eği ti mi ve re cek ler. 56

59 2013 Yılı Banka Teknik Personel Eğitimleri yı lın da SE GEM ta ra fın dan dü zen le nen 2013 Eği ti ci nin Eği ti mi Prog ra mı na ka tı la rak ser ti fi ka al ma ya hak ka za nan 22 ban ka dan 58 eği tim ci ile ön ce ki yıl lar da Eği ti ci nin Eği ti mi Ser ti fi ka sı alan eği tim ci ler, 10 Şu bat-31 Mart 2013 ta rih le ri ara sın da ken di ku rum la rın da si - gor ta cı lık iş le mi ya pan ki şi le re tek nik per so nel eği ti mi ve re cek ler. İki gün lük tek nik per so nel eği ti mi ni ta mam la yan aday lar, 27 Ni san 2013 ta ri hin de Ada na, An ka ra, Di yar ba kır, İs tan bul, İz mir ve Sam sun il le rin de dü - zen le ne cek olan mer ke zi sı na va ka tı la cak lar. Sı nav lar da da ba şa rı lı olan aday lar, Acen te Tek - nik Per so nel Ser ti fi ka sı al ma ya hak ka za na cak ve tek nik per so nel ola rak gö rev ala bi le cek Yılı Acente Teknik Personel Eğitimleri es le ğe ye ni gi re cek ve/ve ya mes le ki de - M ne yim sü re si ni ta mam la ma mış acen te yö ne ti ci si ve ya tek nik per so ne li nin, Si gor ta Acen - te le ri Yö net me li ği nin 19(1). Mad de si uya rın ca, SE GEM ta ra fın dan dü zen le nen eği ti mi ta mam la - ma la rı, ya pı la cak sı nav da ba şa rı lı ol ma la rı ve ser ti fi ka al ma ya hak ka zan ma la rı ge re ki yor. Baş vu ru la rı 28 Ocak-15 Şu bat 2013 ta ri hin de ta mam la nan Si gor ta Acen te le ri Tek nik per so - nel Eği ti mi ne mes le ğe ye ni gi re cek ve acen te - ler de si gor ta hiz met le ri hak kın da bil gi len dir me, pa zar la ma ve sa tış iş lem le ri ni yap ma ya yet ki li ola cak tek nik per so nel ile ger çek ve tü zel ki şi acen te yö ne ti ci le ri ve mü dü rü ve ya bu un va - nı ta şı ma sa bi le fii len bu gö re vi ye ri ne ge ti re - cek ler ile özel ka nun la rı na gö re ken di le ri ne si - gor ta acen te li ği yap ma yet ki si ve ril miş ku rum - lar da (Ban ka lar ha riç) si gor ta iş lem le rin den so - rum lu tek nik per so nel ka tı lı yor. 23 Şu ba t ta baş la yan Acen te Tek nik Per so nel Eği ti min de aday lar, 2 gün (13 sa at) bo yun ca Te mel Si gor ta cı lık, Tür ki ye de Si gor ta Uy gu la - ma la rı ve Si gor ta cı lık Mev zu atı ko nu la rın da kap sam lı bir eği tim alı yor lar. Eği tim le rin ta mam - lan ma sı nı ta ki ben aday lar, 18 Ma yıs 2013 Cu - mar te si gü nü Ada na, An ka ra, İs tan bul, İz mir ve Trab zon il mer kez le rin de sı na va ka tı la cak lar. Sı nav da ba şa rı lı olan aday lar, Acen te Tek nik Per so nel Ser ti fi ka sı al ma ya hak ka za na cak ve tek nik per so nel ola rak si gor ta acen te le - rin de gö rev ala bi le cek. 57

60 SEGEM 2012 Yılı Aktüerlik Üçüncü Seviye Sınav Sonuçları Açıklandı Ekim 2012 ve 3 Ka sım 2012 ta rih - 13 le rin de, An ka ra ve İs tan bu l da ger çek leş - ti ri len Ak tü er lik Üçün cü Se vi ye Sı nav la rın da ba şa - rı lı olan aday lar, SE GEM in ter net si te sin de ilan edil - di yı lı ak tü er lik üçün cü se vi ye sı nav la rın da ba şa rı lı olan la rın lis te si ne gem. org.tr/du yu ru De tay.asp?du yu ru ID=287 ad re si üze rin den eri şim sağ la mak müm kün Yılı Aktüerlik Sınav Takvimi Yayımlandı... yı lı Ak tü er lik Sı nav Tak vi mi, SE GEM in ter net si te sin de ya yın lan dı. Ak tü er lik sı - nav la rı kap sa mın da; bi rin ci, ikin ci ve üçün cü se vi ye sı nav la rı na, yurt için de ve ya dı şın da bir yük sek öğ re tim ku ru mu na li sans de re ce si al - mak üze re de vam eden ler ve ya bu yük sek öğ re tim ku rum la rın dan me zun ola rak li sans de re ce si al mış olan lar baş vu ra bi le cek. AKTÜERLİK SINAV TAKVİMİ Birinci Seviye Sınavları Finansal Matematik: 03/08/2013 İstatistik ve Olasılık: 04/08/2013 Matematik: 17/08/2013 Temel Sigortacılık ve Ekonomi: 18/08/2013 İkinci Seviye Sınavları Muhasebe ve Finansal Raporlama: 05/10/2013 Sigorta Matematiği(Hayat ve Hayatdışı): 06/10/2013 Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme: 12/10/2013 Finans Teorisi ve Uygulamaları 13/10/2013 Üçüncü Seviye Sınavları Hayat Sigortaları: 14/12/2013 Finans Yatırım ve Risk Yönetimi: 15/12/2013 Emeklilik Sistemleri: 22/12/2013 Sağlık Sigortaları: 28/12/2013 Hayat Dışı Sigortalar: 29/12/2013 Dördüncü Seviye Sınavları Türk Sigortacılık Uygulamaları ve Yasal Çerçeve: 29/12/2013 (Uluslararası kabul görmüş sınavlar veya usullerle aktüer unvanını alanlar için) Sigorta Şirketlerine Yönelik Yanlış Sigorta Uygulamaları Eğitimi Devam Ediyor an lış Si gor ta Uy gu la ma la rı nın Tes pi ti, Y Bil di ri mi ve Bu Uy gu la ma lar la Mü ca de - le Usul ve Esas la rı Hak kın da Yö net me li ğin 9. Mad de si uya rın ca, si gor ta şir ket le ri nin, yö ne - tim ku ru lu da hil tüm ça lı şan la rı na yö ne lik ola - rak SE GEM ta ra fın dan e-öğ ren me yön te miy le ha zır la nan Yan lış Si gor ta Uy gu la ma la rı Eği tim - le ri de vam edi yor. Mev cut eği tim le rin 29 Mart 2013 ta ri hin de ta mam lan ma sı nı ta ki ben, şir ket - le rin is tih dam et tik le ri ye ni per so ne lin eği tim le - ri nin sağ la na bil me si ama cı ile eği ti me iliş kin baş vu ru sis te mi ve ge ma ka de mi.org.tr ad re si üze rin den sağ la nan e-öğ ren me mo dül - le ri, yıl so nu na ka dar açık ka la cak. SE GEM Aka de mi üze rin den e-öğ ren me yön te miy le ger çek leş ti ri len eği ti mi ta mam la yan aday lar, Yan lış Si gor ta Uy gu la ma la rı Prog ra mı Ba şa rı Ser ti fi ka sı al ma ya hak ka za na cak. 58

61 DASK DASK ta Hedef 10 Milyon Sigortalı Konut T ür ki ye de 1999 yı lın da ko - nut la rın si gor ta lı lık ora nı yüz de 4 ken bu oran, bu gün zo run - lu dep rem si gor ta sıy la or ta la ma yüz de 31 e yük sel di. 12 yıl ara dan son ra çı ka rı lan Afet Si gor ta la rı Ka - nu nu DASK için önem li bir dö nüm nok ta sı ol du. Şu bat ayın da zo run lu dep rem si gor ta lı ko nut sa yı sı nı 5 mil yo na yük sel ten DASK, 5 yıl için de 10 mil yon po li çe ye ulaş ma yı he def li yor. DASK Yö ne tim Ku ru lu Baş ka nı Se la met Ya zı cı, si gor ta nın iş le vi ni an lam lı bir şe kil de ger çek - leş ti re bil me si için son za man lar da kay de di - len ar tı şın sür dü rül me si ve si gor ta lı lık oran la - rın da ül ke ge ne lin de yüz de 50 le rin üze ri ne çı kıl ma sı ge rek ti ği ni be lirt ti. Ya zı cı açık la ma - sı na şu şe kil de de vam et ti: DASK Yö ne tim Ku ru lu Baş ka nı Se la met Ya zı cı Bu ne den le, 2013 yı lın da ol duk ça önem li pro je le ri mi zi ha ya ta ge çi re - ce ğiz. Bu pro je ler üç ana baş lık ta ola cak. Kon trol uy gu la ma la rı nın da - ha da et kin leş ti ril me si, ta nı tım fa ali - yet le ri nin ar tı rıl ma sı ve si gor ta ya eri - şi min ko lay laş tı rıl ma sı. Bu ça lış ma la rı ya par ken te mel il ke le ri miz den bi ri si, il gi li di ğer ku rum la rı mız la or tak ça lış - mak ve aza mi eş gü dü mü sağ la ya cak pro je le ri ha ya ta ge çir mek. He de fi miz, beş yıl için de si gor - ta lı ko nut sa yı sı nı 10 mil yo nun üze ri ne çı kar mak. Afet Si gor ta la rı Ka nu nu ile bir lik te ko nut kre di - le ri ve ta pu iş lem le ri nin ya nı sı ra elek trik ve su abo ne li ği iş lem le rin de de zo run lu dep rem si - gor ta sı po li çe si aran ma sı, bu ar tı şa bü yük kat - kı da bu lun du. Po li çe sa yı sı 6 ay gi bi kı sa bir sü - re de yak la şık yüz de 35 art tı. 59

62 DASK DASK, Hedeflerini Başbakan Yardımcısı Ali Babacan la Birlikte Açıkladı oğal Afet Si gor ta la rı Ku ru mu (DASK), zo - D run lu dep rem si gor ta lı ko nut la rın sa yı sı nı ar tır mak ve dep rem gü ven ce li ha ya tı teş vik et - mek ama cıy la 2012 de ger çek leş tir di ği fa ali yet - le rin so nuç la rı nı ve he def le ri ni Baş ba kan Yar - dım cı sı Ali Ba ba ca n ın ka tıl dı ğı top lan tı da açık - la dı. Şu bat ayın da zo run lu dep rem si gor ta lı ko - nut sa yı sı nı 5 mil yo na yük sel ten DASK, 5 yıl için - de 10 mil yon po li çe ye ulaş ma yı he def li yor. İna nı yo rum ki 18 Ağus tos 2012 de yü rür lü ğe gi ren Afet Si gor ta la rı Ka nu nu ile bir lik te ge ti ri - len ye ni uy gu la ma lar sa ye sin de si gor ta lı lık ora nı ül ke ge ne lin de art ma ya de vam ede - cek ve böy le ce tüm ev sa hip le ri ne uy gun ko - şul lar da si gor ta gü ven ce si sağ la na cak. VA N DA TÜM KO NUT LAR SI GOR TA LI OL SAY DI TAZ MİNAT ÇOK DA HA YÜK SEK OLUR DU Tür ki ye de DASK sa ye sin de dep rem si gor ta sı nın pek çok ge liş miş ül ke den bi le da ha iyi bir nok - ta ya gel di ği ni be lir ten Baş ba kan Yar dım cı sı Ali Ba ba can şun la rı ifa de et ti: Zo run lu dep rem si gor ta sıy la ken di ni dep re - me kar şı gü ven ce ye alan 5 mil yo nun üze rin - de ko nut bu lu nu yor. Bu sa yı nın yak la şık 1 mil - yo nu son 6 ay için de sis te me ka zan dı rıl dı. Ül ke miz de do ğal afet ler so nu cu olu şan can ve mal ka yıp la rı nın yüz de 61 i nin dep rem ler ne de niy le mey da na gel di ği ni vur gu la yan Ba ba can şöy le ko nuş tu: An cak mad di ka yıp la rın he nüz az bir kıs mı si - gor tay la kar şı la nı yor. Bu nun te mel ne de ni, geç - miş te si gor ta lı lık oran la rı nın özel lik le ba zı böl ge - le ri miz de dü şük kal ma sı dır. Va n da 2011 yı lın da 60

63 mey da na ge len dep rem ler sı ra sın da il de ki si - gor ta lı lık ora nı yüz de 9 gi bi ol duk ça dü şük bir se vi ye de bu lu nu yor du. Bu na kar şın DASK, ha sar gö ren si gor ta lı ev sa hip le ri ne top lam 120 Mil yon TL öde me yap tı. Eğer tüm ko nut lar si gor ta lı ol - say dı öde ne cek top lam si gor ta taz mi na tı çok da ha yük sek olur du. Bu ba kım dan, si gor ta alış - kan lı ğı nın yay gın laş ma sı nı, mad di ka yıp la rın hız - lı ve doğ ru bir şe kil de te la fi edil me si ba kı mın - dan vaz ge çil mez gö rü yo rum. DO ĞAL AFET ZA RAR LA RI 2012 DE DÜN YA GE NE LİN DE 170 MİL YAR DO LAR OL DU Ge liş mek te olan ül ke le rin, hat ta ba zı ge liş miş ül ke le rin, zo run lu dep rem si gor ta sı sis te mi nin ba şa rı sı nı ya kın dan iz le dik le ri ni ve ör nek al dık - la rı nı da söz le ri ne ek le yen Ba ba can ko nuş ma - sı na şöy le de van et ti: Son 10 yıl da do ğal afet le rin ne den ol du ğu mad di ka yıp lar da bü tün dün ya da önem li bir ar tış ol du ğu gö rü lü yor de dün ya nın fark lı yer le rin de mey da na ge len dep rem da hil çe şit - li do ğa olay la rı so nu cu olu şan mad di ka yıp la rın top la mı 170 mil yar do la rı bul du. Bu nun 70 mil yar do la rı, ya ni yüz de 40 ı si gor tay la te la fi edil di. Ya rış ma da de re ce ye gi ren il le ri teb rik eden Ba ba can il ler de ya pı lan fa ali yet le ri şu şe kil - de be lirt ti: Bur dur ili miz, hem mer kez de hem de 10 il - çe sin de dü zen le di ği zo run lu dep rem si gor ta - sı eği tim le riy le ge niş bir ke si me ulaş tı. Ha tı ra or ma nı ve do ğa yü rü yü şü gi bi et kin lik ler le il - de dep rem si gor ta sı nın ta nın ma sı na önem li kat kı sağ la dı. Tun ce li ili miz de tüm şeh ri so kak so kak do la şa rak zo run lu dep rem si gor ta sı nı an lat tı. Ay rı ca ca mi ler de bil gi len di ri ci va az - lar ve ril di. Bur sa ve Ya lo va il le ri miz ise zo run lu dep rem si gor ta sı bi lin ci ni ar tır mak için okul - lar da ki eği tim le re ağır lık ver di. 5 Mil yo nun cu Po li çe Sa hi bi ne Ödül Top lan tı da 5 mil yo nun cu zo run lu dep - rem si gor ta sı po li çe si nin sa hi bi Ha cer Or ku n a da te şek kür pla ke ti tak dim edil - di. Or kun ai le si nin ev le ri nin bun dan son - ra ki 5 yıl lık zo run lu dep rem si gor ta sı prim öde me le ri de DASK ta ra fın - dan üst le nil di. BUR DUR, TUN CE Lİ, BUR SA VE YA LO VA İL LE Rİ NE ÖDÜL Şe hir ler Ya rı şı yor, Si gor ta - lı lar Ka za nı yo r ya - rış ma sın da de re ce - ye gi ren Bur dur, Bur - sa, Tun ce li ve Ya lo va il le ri nin pla ket le ri Baş - ba kan Yar dım cı sı Ali Ba ba can ta ra fın dan tak dim edil di. Her dört ilin İl Afet ve Acil Du rum Mü dür lük le ri ne dep rem le il gi li ça lış ma lar da kul la nıl - mak üze re ih ti yaç la rı doğ - rul tu sun da mal ze me yar dı mı ya pı la cak. 61

64 DASK DASK, Zorunlu Deprem Sigortasında Adres Kodu Uygulamasını Başlattı oğal Afet Si gor ta la rı Ku ru mu (DASK), D zo run lu dep rem si gor ta sı po li çe si iş - lem le rin de Ulu sal Ad res Ve ri Ta ba nı n da (UAVT) ka yıt lı ad res kod la rı nı kul lan ma ya baş la dı. Ev sa hip le ri UAVT ad res kod la rı na muh tar lık, be le di ye ve ya nü fus mü dür lük le - rin den ko lay lık la ula şa bi li yor. Ay rı ca Nü fus ve Va tan daş lık İş le ri Ge nel Mü dür lü ğü nün in ter net si te si üze rin den de ad res ko du sor - gu la na bi li yor. Ül ke sı nır la rı için de ki tüm ad - res le ri stan dart laş tı ran bu sis tem sa ye sin de ko nut la il gi li iş lem ya pan tüm ku rum lar ara - sın da ko or di nas yon ve en teg ras yon da ha ko lay sağ la nı yor. DAS K ın, ad res ko du nun kul la nı mın da ve yay gın laş tı rıl ma sın da ilk ku rum lar dan bi ri ol - mak is te di ği ne dik kat çe ken Yö ne tim Ku ru lu Baş ka nı Se la met Ya zı cı şöy le ko nuş tu: Tüm ku rum lar ta ra fın dan stan dart ad res bil gi le ri nin kul la nı mı na im kan ta nı yan bu or - tak sis tem sa ye sin de si gor ta lı ko nut la rı da ha iyi ta kip et me yi, hiz met se vi ye mi zi yük selt - me yi ve ha sar yö ne ti mi ni da ha et kin ha le ge tir me yi amaç lı yo ruz. Ad res ko du nu bir ba ğım sız bö lü me ait kim lik nu ma ra sı ola rak ta nım la ya bi li riz. Ko nut sa hi bi de ğiş se de ko - nu tun ad res ko du her za man ay nı ka lı yor. Biz de ya zı lı mı mı zı 10 ha ne li ad res ko du nu re fe rans ala cak şe kil de ye ni le dik. Ko nut iş - lem le rin de ad res ko du uy gu la ma sı nın yay - gın laş ma sı nın, va tan da şa su nu lan hiz met - ler de ka li te nin yük sel me si ne ve ope ras yo - nel et kin lik sağ lan ma sı na önem li kat kı la rı ola ca ğı nı dü şü nü yo ruz. Ad res ko du kul la nı mı nın va tan daş la ra ek bir iş lem yü kü ge tir me ye ce ği ni de vur gu la yan Ya zı cı şöy le ko nuş tu: Zo run lu dep rem si gor ta sı yap tır mak is te yen ev sa hip le ri nin si gor ta acen te si ne ya da ban - ka şu be si ne git tik le rin de ad res le ri ni tam ve doğ ru bir şe kil de ver me le ri ge re ki yor. Ad res te bir ha ta yok sa ad res ko du Ulu sal Ad res Ve ri Ta ba nı n da oto ma tik ola rak gö zü kü yor. Ad - res ha ta lıy sa in ter net üze rin den sor gu la ya rak ya da muh tar lık, be le di ye ve ya nü fus mü dür - lük le ri ne baş vu ra rak sis tem de ka yıt lı ad res kod la rı na ko lay lık la ula şa bi li yor lar. MÜ KER RER PO Lİ ÇE ÖN LE NE CEK, HA SAR YÖ NE Tİ Mİ DA HA ET KİN HA LE GE LE CEK Ad res ko du na ge çi şin DAS K ın sun du ğu hiz - met le ri her an lam da bir adım ile ri ye ta şı ya - ca ğı nı be lir ten Ya zı cı şun la rı ifa de et ti: Ön ce lik le ad res bil gi le ri nin ek sik ya da fark lı ifa - de edi li şin den kay nak la nan, ha ta lı ve mü ker rer po li çe üre ti mi nin önü ne ge çi le cek. Ay nı za - man da, kap sam da ki ko nut lar da ha ko lay ta kip edi le bi le cek, ye ni le me in di rim le ri oto ma tik ola - rak uy gu la na bi le cek. Zo run lu dep rem si gor ta sı kap sa mı dı şın da ka lan bi na lar için seh ven po li - çe üre ti mi or ta dan kal ka cak. En önem li si ise her han gi bir dep rem du ru mun da zo run lu dep - rem si gor ta lı ko nut ha sar gör dü ğün de stan dart ad res ko du sis te mi sa ye sin de il gi li ko nu tun ye ri ni be lir le mek ve hiz me ti ulaş tır mak ko lay la şa cak. Bu da ha sar yö ne ti mi mi zi da ha hız lı ve et kin ha - le ge tir me mi ze im kan ta nı ya cak. 62

65 TARSİM Tarımda Kuraklık Riskinin Çeşitli Sigorta Programları İle Sigortalanabilirliği Ne ca ti İÇER Tek nik Mü dür/ta rım Si gor ta la rı Ha vuz İş let me si A.Ş. urak lık; esas ola rak ya ğış ye ter siz li ği ne K bağ lı su az lı ğıy la or ta ya çık mak ta, ta rım - sal üre tim de azal ma ya, üre ti ci le rin eko no mik ka - yıp la ra uğ ra ma sı na, ye ter siz bes len me ye, so nuç - ta kıt lık, aç lık ve ölüm le re ne den ola bil mek te ve çok önem li sos yal ve eko no mik so run lar ya şa na - bil mek te dir. Ku rak lık de ni lin ce ge nel ola rak; me - te oro lo jik, ta rım sal, hid ro lo jik ku rak lık ak la gel mek - te dir. Ta rım sal ku rak lık; bit ki nin kök böl ge sin de, bü - yü yüp ge liş me si için ye ter li ne min bu lun ma ma sı du ru mu ola rak ifa de edi lir. Ta rım sal ku rak lık, bü yü - me pe ri yo du bo yun ca, be lir li bir bit ki nin su ya ih ti - yaç duy du ğu be lir li kri tik dö nem le rin de ye ter li top rak ne mi ol ma dı ğı za man ta rım sal ku rak lık mey da na ge lir. Ta rım sal ku rak lık me te oro lo jik ku - rak lık tan son ra ve hid ro lo jik ku rak lık tan ön ce or ta - ya çı kan ti pik bir du rum dur (DMİ). Çift çi le rin, üre tim le rin de ve ge lir le rin de önem li ka - yıp la ra ne den olan ve do la yı sıy la eko no mik ve sos yal is tik rar sız lık la ra yol açan do lu, fır tı na, don, sel ve su bas kı nı gi bi do ğal me te oro lo jik kay nak lı risk le rin et ki le ri ni azal ta bil mek için en et kin risk yö - ne tim ara cı ta rım si gor ta sı dır. Bir çok ne den le si gor ta kap sa mı na alı na ma yan ku rak lık gi bi ka tas tro fik ni te lik li bir risk için da ha ge - niş kit le le re hi tap eden, yö ne ti le bi lir ve sür dü rü le bi - lir bir Ta rım Si gor ta sı Prog ra mı nın ge liş ti ril me si bü yük önem arz et mek te dir. Ta rım sal ku rak lık ris ki nin çe - şit li si gor ta prog ram la rı ile si gor ta la na bi lir li ği nin de - ğer len di ri le bil me si için ön ce lik le ta rım sal üre ti mi et - ki le yen do ğal risk le rin ta rım si gor ta sı açı sın dan özel lik le ri nin be lir til me sin de ya rar bu lun mak ta dır. Ta rım si gor ta sı nın ko nu su olan üre tim risk le ri nin özel lik le ri, uy gu la nan si gor ta prog ram la rı ve taz - mi nat he sa bın da uy gun la nan yön tem ler Tab lo 1 de yer al mak ta dır. Tablo 1 Tarımsal Üretimi Etkileyen Risklerin Tarım Sigortası Açısından Karşılaştırılması Riskin Adı Dolu Yangın Fırtına Hortum Don Sel ve Su Baskını Heyelan Kuraklık Riskin Özellikleri Kısa süre içerisinde gerçekleşen olaylar olup, sınırlı alanlarda etkili olmaktadır. Belirtileri tanımlanabilmekte ve hasar etkileri doğrudan ölçülebilmektedir. Başlangıç ve bitiş tarihi belirsizdir, aylarca sürebilmektedir, Çok geniş alanlarda görülebilmektedir. Hasarın etkisi doğrudan ölçülememekte ve diğer faktörlerin etkisiyle artabilmektedir. Ekonomik boyutu yüksektir. Toplam zarar içinde en büyük paya sahip olan risktir. Uygulanan Sigorta Programı ve Tazminat Hesabı Tanımlanmış Risk Sigortası Programları uygulanır. Tazminat hesabı, söz konusu riskin neden olduğu hasar oranı şeklinde belirlenerek yapılır. Verim Sigortası Programı veya İndeks Bazlı Sigorta Programları uygulanır. Tazminatın hesabı, parsel bazında verim miktarı veya bölge bazında indeks değerleri esas alınarak yapılmaktadır. Yukarıda yapılan açıklmalar çerçevesinde, bu yazıda tarımsal kuraklık riskinin çeşitli sigorta programları ile sigortalanabilirliği değerlendirilecektir. 63

66 TARSİM TA RIM DA KU RAK LIK RİS Kİ NİN ÇE ŞİT Lİ Sİ GOR TA PROG RAM LA RI İLE Sİ GOR TA LA NA Bİ LİR Lİ Ğİ NİN DE ĞER LEN Dİ RİL ME Sİ VERİM Sİ GOR TA SI PROG RA MI AB D de yay gın ola rak uy gu la nan Ve rim Si - gor ta sı (MPCI) prog ra mı nın ti pik özel li ği; kon - trol edi le me yen tüm risk le rin te mi nat kap sa - mı na alın ma sı, par se lin geç miş yıl lar da ki ve - rim le rin or ta la ma sı nın be lir li bir yüz de si nin (yüz de 50-yüz de 70) ga ran ti edil me si ve ha - sar tes pit le ri nin bi rey sel ola rak her par sel de ni hai ve ri min öl çül me si şek lin de ol ma sı dır. İs pan ya da ve rim si gor ta sı, ba zı tar la ürün le - rin de In teg ral Yi eld In su ran ce şek lin de uy - gu lan mak ta dır. Ha sar tes pi ti her par sel de ya pıl mak la be ra ber, iş let me de tüm par sel le - rin son 5 yı lın ve rim mik ta rı or ta la ma ve ri min yüz de i nin al tı na düş me si ha lin de taz - mi nat öde me si söz ko nu su ol mak ta dır (Ag ro - se gu ro, 2004). Ya ni, ku rak lık ne de niy le bir çift çi nin bü yük lük le ri eşit olan iki par se lin de ki or ta la ma ve ri mi nin yüz de 50 azal ma sı, di ğer iki par se li nin yüz de 20 azal ma sı ha lin de hiç taz mi nat öde me si ya pıl ma mak ta dır. Ve rim Si gor ta sı Prog ra mı nın ba şa rı lı bir şe kil - de uy gu la na bil me si için, çift çi ta ra fın dan be yan edi len ta rih sel ve rim (son 5 yı lın) bil gi - le ri nin doğ ru ol ma sı ve eks per le rin ve rim ek - sik li ği ne ne den olan tüm fak tör le rin (kül tü rel uy gu la ma la rın ek sik li ği, has ta lık lar ve di ğer risk ler) ayırt edil me sin de ye ter li bil gi ve de ne - yim sa hi bi ol ma sı bü yük önem ta şı mak ta dır. Ve rim si gor ta sı prog ra mın da; hem mo ral ris - kin azal tıl ma sı, hem de çok yük sek olan prim fi ya tı nın çift çi ler ta ra fın dan öde ne bi lir dü ze ye çe ki le bil me si ama cıy la, ta rih sel or - ta la ma ve ri min yüz de i nin ga ran ti edil me si; ya ni bir ha sar ha lin de po tan si yel ve ri min her ha lü kar da yüz de 30 ile yüz de 50 si nin si gor ta lı la ra öden me me si an la mı na gel mek te dir. Ger çek ten de, bir ku rak lık ha - sa rı çok şid det li de ğil se Ve rim Si gor ta sı uy - gu la ma la rın da taz mi nat öden me mek te dir. Ku rak lık ris ki nin ge le nek sel si gor ta kap sa - mın da Ve rim Si gor ta sı Prog ra mı ile bir çok ül ke de et kin ve yay gın bir şe kil de si gor ta la - na ma ma sı nın ve hat ta ge nel lik le si gor ta la - na bi lir ola rak gö rül me me si nin bel li baş lı ne - den le ri aşa ğı da yer al mak ta dır: HA SAR TES Pİ Tİ Ku rak lık dı şın da aşa ğı da sa yı lan bir çok fak - tö rün ve ri mi et ki le me si do la yı sıy la, ku rak lık ris ki nin ha sar tes pi ti kar ma şık ve zor dur. İk lim sel fak tör ler (ha va sı cak lı ğı, rüz gâr, nis pi nem vb.) Top rak özel lik le ri (top ra ğın ya pı sı, pro fil de rin li ği, su tut ma ka pa si te si) Ara zi nin du ru mu (ra kı mı, to pog raf ya, coğ ra fi ko num) Ta rım sal uy gu la ma lar (top rak iş le me, ekim za ma nı, ekim de rin li ği, ekim nö be ti, güb re le me, zi rai mü ca de le vb.) Ürü nün çe şit özel li ği (Bit ki su tü ke ti mi, ku - rak lı ğa da ya nık lı lı ğı, fe no lo jik özel li ği vb.) Bu ne den le, Par sel Baz lı Ve rim Si gor ta sı Prog ra mın da ku rak lık ris ki tek ba şı na ve ri le - me di ği için, kon trol edi le me yen tüm me te - oro lo jik risk ler te mi nat kap sa mı na alın mak - ta dır. Bu prog ram da ger çek le şen ve ri me ba kı la rak ta rih sel ve rim or ta la ma sı nın be lir - le nen bir yüz de si nin al tı na düş me si ha lin de taz mi nat öden mek te dir. Ve rim si gor ta sı uy gu la ma la rın da üre ti ci ha ta la rı ile has ta lık ve za rar lı la rı gi bi te mi - nat kap sa mın da ol ma yan fak tör le rin ne - den ol du ğu ve rim ka yıp la rı nın; ik lim sel risk le rin ne den ol du ğu ve rim ka yıp la rın - dan ayır te di le bil me si için, ye ter li sa yı da çok de ne yim li eks pe re ih ti yaç bu lun mak - ta dır yıl da bir kez mey da na ge le cek bir ku rak lık ha sa rı için bin ler ce de ne yim li eks pe rin her an ha zır tu tul ma sı müm kün gö rün me mek te dir. 64

67 MO RAL RİSK Par sel ba zın da geç miş yıl la ra ait kul la nı la bi - lir ve rim ka yıt la rı nın si gor ta cı nın elin de bu - lun ma ma sı ne de niy le mo ral risk yük sek tir. Mo ral ris kin azal tıl ma sı için risk kon trol le ri nin ya pıl ma sı ge rek mek te dir. Bu da, özel lik le ge liş mek te olan ül ke ler de ara zi le rin kü çük ve çok par ça lı ol ma sı ne de niy le ar tan mas - raf lar prim le rin da ha da yük sel me si ne ne - den ola cak tır. Sİ GOR TA CI ALEY Hİ NE RİSK SE Çİ Mİ Geç miş yıl la ra ait ve rim ka yıt la rı nın si gor ta cı - da bu lun ma ma sı; risk le rin iş let me ve ya par sel ba zın da doğ ru bir şe kil de sı nıf lan dı rı la ma ma - sı na ve prim fi yat la rı nın doğ ru be lir le ne me - me si ne ne den ol mak ta dır. Bu du rum, sa de - ce risk po tan si ye li yük sek çift çi le rin si gor ta yap tır ma sı ile so nuç lan mak ta ve ha sar prim den ge si ni olum suz et ki le mek te, prim fi yat la rı - nı da ha da ar tır mak ta dır. So nuç ta si gor ta sür dü rü le bi lir ol mak tan çık mak ta dır. MAS RAF LA RIN YÜK SEK Lİ Ğİ Özel lik le ge liş mek te olan ül ke ler de ta rım ara zi le ri nin çok kü çük, par ça lı ve da ğı nık ol - ma sı ne de niy le on bin ler ce tar la da ger çek - leş ti ri le cek si gor ta iş lem le ri, risk kon trol le ri ve ha sar tes pit le ri için ya pı la cak mas raf lar za - ten risk fi ya tı yük sek olan ku rak lık ris ki için prim fi yat la rı nın da ha da yük sel me si ne ne - den ol mak ta ve prim ler çift çi ler ta ra fın dan öde ne mez ha le gel mek te dir. Fİ NANS MAN VE RİSK TRANS FE Rİ Yük sek prim fi ya tı nın çift çi ta ra fın dan öde ne - me me si ne de niy le dev le tin prim des te ği ka - çı nıl maz ol mak ta dır. An cak, özel lik le ge liş - mek te olan ül ke le rin ma li kay nak la rı nın sı nır lı ol ma sı, ka tas tro fik ni te lik li risk le rin fi nans ma - nın da sı kın tı la ra ne den ol mak ta ve do la yı sıy - la si gor ta lan ma sı nı zor laş tır mak ta dır. Di ğer ta raf tan, si gor ta cı nın öz kay nak la rı nın ye ter li ol ma ma sı ve re asü rans te mi nin de ki so run lar ku rak lık ris ki nin si gor ta prog ra mı na alın ma sı nı zor laş tır mak ta dır. SÜR DÜ RÜ LE Bİ LİR LİK Bir si gor ta prog ra mı nın ba şa rı lı ve fi nan sal ola rak sür dü rü le bi lir ol ma sı için or ta va de de top la nan prim le rin, ya pı lan öde me ler den da ha faz la ola cak şe kil de ger çek leş me si ge - rek mek te dir. Ha zell, sür dü rü le bi lir bir si gor ta için or ta va de de ge rek li olan şar tı şu şe kil de for mü le et mek te dir: (M+H)/P < 1 ( M = Mas raf lar, H = Öde nen ha sar lar, P = Prim ler) Yu ka rı da açık la nan olum suz luk lar ne de niy - le, Ge le nek sel Ve rim Si gor ta sı Prog ram la rı - nın ço ğu fi nans man ba kı mın dan ba şa rı sız lık - la so nuç lan mış tır. Tablo 2 Bazı Ülklelerde Elde Edilen Sigorta Sonuçları Ülke Dönem H/P M/P (M+H)/P Brezilya ,29 0,28 4,57 Kostarika ,26 0,54 2,80 Hindistan ,11 Japonya ,48 1,17 2,60 Japonya ,99 3,57 4,56 Meksika ,18 0,47 3,65 Filipinler ,94 1,80 5,74 ABD ,87 0,55 2,42 Kaynak: Hazell Tablo 2 de görüldüğü gibi elde edilen olumsuz sonuçlar, kuraklık riskinin devlet desteği olsa bile geleneksel Tarım Sigortaları çerçevesinde Parsel Bazlı Verim Sigortası programı ile başarılı bir şekilde sigortalanamayacağını ve finansal olarak sürdürülebilir olmayacağına işaret etmektedir. 65

68 TARSİM İN DEKS Sİ GOR TA LA RI Ku rak lık ris ki için çift çi le re bir ko ru ma su nu la bil - me si ama cıy la ge liş ti ri len al ter na tif prog ram ise İn deks Si gor ta la rı dır. ABD, Ka na da, Mek si ka, Pe ru, Ar jan tin, Ni ka ra gu a, Bre zil ya, Çin, Ma la - wi, Hin dis tan, En do nez ya, Tay land, Eti op ya, Fas, Se ne gal, İs pan ya, Ro man ya, Uk ray na ve da ha bir çok ül ke de uy gu la ma ya ko nu lan, ba - zı la rı pi lot pro je aşa ma sın da olan ve ba zı la rı da ba şa rı sız lık la so nuç lan mış olan İn deks Si gor ta la - rı; son yıl lar da üze rin de en çok tar tı şı lan ta rım si - gor ta sı prog ram la rı dır. İn deks Si gor ta sı Prog ram la rı çift çi nin kon tro lü dı şın da ki fak tör le re bağ lı ol du ğun dan mo ral risk ve si gor ta cı aley hi ne risk se çi mi nin eli mi ne edil me si ne ve ara zi le re gi dil me di ğin den yük - sek si gor ta mas raf la rı nın azal tıl ma sı na yar dım cı ol mak ta dır (Bryla and Syro ka, 2007). Do la yı sıy - la, prim fi ya tı nın Ve rim Si gor ta sı Prog ra mı na gö re da ha dü şük se vi ye le re çe kil me si müm kün ol du ğun dan İn deks Si gor ta sı Prog ram la rın da dev le tin fi nan sal des te ği ne çok da ha az ge - rek si nim du yul mak ta dır. En yay gın olan In deks Si gor ta sı Prog ram la rı nı şu şe kil de sı nıf lan dır mak müm kün dür. Böl ge sel İk lim Ve ri le ri ne Da ya lı İn deks Si gor ta sı Böl ge sel Ürün Ve ri mi Ve ri le ri ne Da ya lı İn deks Si gor ta sı Uy du Ve ri le ri ne Da ya lı Ve je tas yon İn deks Si - gor ta sı Böl ge sel İk lim Ve ri le ri ne Da ya lı İn deks Si gor ta sı Prog ra mın da en çok ya ğış de ğer le ri ku la nıl - mak ta dır. Bu prog ra mın en önem li avan taj la - rın dan bi ri; gün lük ya ğış mik tar la rı nın me te oro - lo ji is tas yon la rın da ob jek tif ola rak öl çü le rek üre tim dö ne mi için de ya ğış la rın ye ter siz ol ma sı ha lin de, ara zi de ha sar tes pi ti ya pıl ma sı na ge - rek kal ma dan taz mi nat öde me si ya pıl ma sı na ka rar ve ri le bil me si dir. İn deks Si gor ta sı nın bu avan ta jı na kar şın il çe ba zın da taz mi nat öden me si ni ge rek ti ren eşik de ğe re ula şıl ma ma sı ha lin de ba zı üre ti ci le rin ürün ve ri min de azal ma ol sa bi le taz mi nat ala ma ma sı In deks Si gor ta sı nın ba şa rı lı bir şe - kil de uy gu lan ma sı nı ön le yen önem li bir fak - tör dür. Ya ğış mik ta rı nın böl ge için de ho mo - jen da ğıl ma ma sı ne de niy le olu şa bi le cek bu de za van ta jın et ki si nin po tan si yel ku rak lık teh - li ke si nin ol du ğu ku ru ta rım böl ge le rin de ta - rım sal eko lo jik fark lı lık la rı tem sil ede cek ka dar ye ter li sa yı da elek tro nik ya ğış öl çüm ci haz la - rı nın ku rul ma sı ile kıs men azal tıl ma sı müm kün ola bi lir. An cak, ül ke miz de uzun dö nem li ve - ri ye sa hip me te oro lo ji is tas yon la rınn sa yı sı Re - sim 1 de gö rül dü ğü üze re sa de ce 265 adet ol ma sı, ya ğış ve ri le ri ne da ya lı in deks si gor ta sı uy gu la ma sı nı güç leş tir mek te dir. Resim 1 Uzun Dönemli Verilere Sahip Meteoroloji İstasyonlarının Dağılımı 66

69 Di ğer ta raf tan, ya ğış lar ho mo jen ola rak da ğıl sa bi le, top rak nem li li ği ni et ki le yen top ra ğın teks tü - rü, or ga nik mad de mik ta rı, ara zi nin eği mi gi bi fi - zi ki fak tör ler ile sü rüm de rin li ği, sü rüm za ma nı, ekim za ma nı, ekim yön te mi, güb re le me ve na - das/ekim nö be ti gi bi ta rım sal uy gu la ma lar da ki fark lı lık lar, has ta lık ve za rar lı lar, ürün çe şi di ve di - ğer do ğal risk le rin et ki siy le bir bi ri ne ya kın ara zi ler - de ve rim fark lı lık la rı mey da na gel mek te dir. Bu ve rim fark lı lık la rı da, ku rak lık ha sa rı nın şid det li bo - yut lar da ol ma dı ğı (be lir le nen eşik de ğe ri aş ma - dı ğı) yıl lar da ba zı si gor ta lı la rın ve rim kay bı ol sa bi - le taz mi nat ala ma ma sı na ne den ol mak ta dır. Bu du rum in deks si gor ta sı nın bir de za van ta jı ola rak gö rül mek te dir. Ay rı ca, ger çek le şen ve rim ile ya - ğış mik ta rı ara sın da her za man yük sek bir ko re - las yon bu lun ma ma sı da ya ğı şa bağ lı in deks si - gor ta sı nın ba şa rıy la uy gu lan ma sı nı en gel le mek - te dir. Gra fik 1 de, Kon ya ilin de ya ğış mik ta rı ile ve rim ara sın da ki ko re las yo nu gös ter mek te dir. Avus tur ya da uy gu la nan ku rak lık si gor ta sın da her bir km2 de bir ola cak şe kil de çok sık me te - oro lo jik öl çüm ya pıl ma sı na rağ men ya ğış ve ri le - rin den be lir li öl çü de ya rar la nıl mak ta an cak ger - çek le şen ya ğış mik ta rı be lir len miş olan eşik de - ğer ler ara sın da kal ma sı ha lin de par sel ba zın da ha sar(ve rim) tes pit le ri ya pı la rak ku rak lık si gor ta sı ba şa rı lı bir şe kil de uy gu lan mak ta dır. İn deks si gor ta sı için yu ka rı da be lir ti len de za van - taj la rın azal tıl ma sı ama cıy la Ni ka ra gu a da kı sıt lı me te olo ro jik ve ri ler den Mark Sim prog ra mı ile 99 yı lık ya ğış ve sı cak lık ve ri le ri üre ti le rek (Jo nes et al., 2002), ya ğı şın ay lık da ğı lım la rı, sı cak lık, ürün çe şit le ri, top rak teks tür le ri, ara zi eğim le ri ve ekim ta rih le ri nin fark lı kom bi nas yon la rı na gö re İk lim Ve ri le ri ne Da ya lı İn deks Si gor ta sı Prog ram la rı için çe şit li mo del le me ler, si mü las yon lar ve fi zi bi li te ça lış ma la rı ya pıl mış bu lun mak ta dır (Nie to, Co ok, Lundy, Fis her, Sanc hez, Gu eva ra (2004). Bu şe kil - de ve ri mi et ki le yen çe şit li fak tör ler le iliş ki ku ru la - rak ya pı lan mo del le me ler so nu cu na gö re uy gu - la na cak si gor ta prog ram la rı nın ba şa rı sı nın iz len - me sin de ya rar bu lun mak ta dır. Böl ge Baz lı Ve rim İn deks Si gor ta sın da ise köy ve ya il çe le rin uzun yıl la ra (en az 20 yıl lık) ait gü ve ni lir ve - rim bil gi le ri ge rek mek te dir. Ül ke miz de il çe ba zın - da uzun dö nem li kul la nı la bi lir ürün ve rim bil gi le ri - nin he nüz bu lun ma ma sı, Böl ge Baz lı Ve rim İn deks Si gor ta sı nın da uy gu lan ma sı nı güç leş tir mek te dir. Uy du Ve ri le ri ne Da ya lı Ve je tas yon İn deks Si gor - ta sın da (NDVI) ürün ge li şi mi doğ ru dan uzak tan al gı la ma ile öl çül dü ğün den me te oro lo ji is tas yo - nu ve uzun dö nem li ve rim ka yıt la rı ih ti ya cı nın or - ta dan kalk ma sı bir avan taj ola rak gö rü le bi lir. NDVI prog ra mı böl ge baz lı ola bi le ce ği gi bi iş let - me baz lı da uy gu la na bil mek te dir. An cak, İş let - me Baz lı Ve je tas yon İn deks Si gor ta sı Prog ra mı uy gu la ma sın da da ha doğ ru so nuç la rın el de edil me si müm kün ise de bi rey sel ta rım sal uy gu la - ma lar da ki fark lı lık lar ne de niy le mo ral risk yük sek - tir. Böl ge Baz lı Ve je tas yon İn deks Si gor ta sın da ise 67

70 TARSİM mo ral risk söz ko nu su ol ma yıp, ma li yet ve za man açı sın dan avan taj la rı nın ol du ğu be lir til mek te dir (Bo bo jo nov, Som mer, 2011). İs pan ya ve AB D de uy gu lan dı ğı gi bi NDVI prog - ra mı ile ot lak la rın bü yü me dö ne min de ki bi yo küt - le göz lem le ri, ni hai ürün mik ta rı nın ba şa rı lı bir şe - kil de tah min edil me si ni sağ la mak la be ra ber, mı - sır ve buğ day gi bi ta ne li tar la ürün le ri için ger çek - leş ti ril me si ko lay gö rün me mek te dir. Çün kü çim - len me, bü yü me ve çi çek len me gi bi kri tik ev re ler - de ki bes len me ve su stre si gi bi çe şit li fak tör ler ne - de niy le NDVI ile tar la ürün le ri ara sın da ki ko re lâs - yon za yıf tır. Ay rı ca, at mos fer de ki su bu ha rı, ae ro - sel ler, bu lut lar ve top ra ğın ıs lak lık du ru mu gi bi ve - je tas yon in deks le ri ni olum suz et ki le yen bir çok fak tör ge li şen tek no lo ji ile gi de ril mek le be ra ber ve je tas yon in deks le ri nin ye ter li sa yı da yer öl çüm - le ri ile iliş ki len di ril me si ge rek ti ğin den NDVI prog - ram la rı nın tar la ürün le rin de yay gın ola rak ha ya ta geç me si ya kın dö nem de pek im kân dâ hi lin de gö rün me mek te dir. İk lim Ve ri le ri, Top rak Ve ri le ri, Uy du Gö rün tü le ri, NDVI Ve ri le ri, Ve rim İs ta tis tik le ri ve CBS Alt lık Ha ri ta la rı kul - la nı la rak ya pı lan Buğ day ve Ar pa Ve rim Tah mi ni Yön tem le ri nin Araş tı rıl ma sı so nuç la rı na gö re, böl ge - ler ve yıl lar dik ka te alın dı ğın da (Yıl dız, H., 2013); Tah min edi len ve göz le nen buğ day ve rim le rin de 0,05 an lam lı lık dü ze yin de; Do ğu Ana do lu, Ak de - niz, İç Ana do lu ve Mar ma ra Böl ge sin de önem li bir fark lı lık gös ter me miş fa kat Ege, Gü ney do ğu Ana - do lu ve Ka ra de niz Böl ge sin de tah min ler ara sın da önem li bir fark lı lık gös ter miş tir. Gra fik 3, il ba zın da bi le dü şük olan ko re las yo nun il çe ba zın da çok da ha az ola ca ğı nı işa ret et mek te dir. Do la yı sıy la, çok sı nır lı sa yı da par sel ler de ya pı la cak yer öl çüm - le rin de bu lu nan ve rim ler le, ve ri mi et ki le yen me te - or lo jik ve ri ler, to pog raf ya, top rak, ürün çe şit özel li - ği, su tü ke ti mi vb. fak tör ler ara sın da ku ru la cak iliş - ki ler yar dı mıy la par sel ba zın da ris kin be lir le ne bi lir li - ği nin ir de len me sin de ya rar bu lun mak ta dır. Di ğer ta raf tan, her il çe de ye ter li sa yı da be lir le ne - cek re fe rans par sel ler de doğ ru dan ve rim öl çü - mü nün ya pı la bi le ce ği bir si gor ta prog ra mı ge liş ti - ri le bi lir. Bu nun için ya pı la cak bir kaç yıl lık AR GE ça - lış ma sı ile ön ce lik le kul la nı la bi lir bir ve ri alt ya pı sı nın oluş tu rul ma sı ge rek mek te dir. Bu amaç la, ku rak lık - tan en çok et ki le nen tar la ürün le ri nin yo ğun ola - rak ye tiş ti ril di ği köy ler de en az 10 ar par sel ola cak şe kil de re fe rans par sel ler be lir le ne bi lir. Bu par sel - ler de çe şit ba zın da nor mal ve rim ler tes pit edi le - rek, il çe ba zın da ve rim or ta la ma sı bu lu nur. Ha sar ger çek leş ti ğin de ha sar (ve rim) tes pit le ri de da ha ön ce be lir len miş olan bu re fe rans par sel ler de ya - pı lır. İl çe ba zın da ger çek le şen ve rim, se çi len te mi - na tın (Ga ran ti edi len ve ri min) al tı na düş me si ha - lin de be lir le ne cek ku ral la ra gö re taz mi nat öde nir. Bu uy gu la ma ya ön ce lik li ola rak Buğ day ürü nün - de se çi le cek il çe ler de pi lot ola rak baş la tı la bi lir. Da ha son ra ki yıl lar da ül ke ge ne lin de ka de me li ola rak ku ru ta rım ko şul la rın da ye tiş ti ri len di ğer se - rin ik lim ta hıl la rı, ay çi çe ği, kol za ve bak la gil ler gi - bi di ğer tar la ürün le ri ile te mi nat kap sa mı ge niş le - ti le bi lir. Böy le ce, ku rak lık te mi na tı nın ve ri le bil me si - nin ön ko şu lu olan ve ri ta ba nı nın oluş ma sı için on - lar ca yıl bek le me ye ge rek kal ma mış olur. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçvesinde; ülkemizde tarımsal üretimi tehdit eden risklerin en başında yer alan kuraklık riskinin teminat kapsamına alınması konusunda aşağıdaki hususların dikkate alınmasında yarar görülmektedir: 68

71 Ku ru ta rım alan la rın da ye tiş ti ri len ürün tür le ri nin çe şit ve par sel ba zın da en az 5 yıl lık kul la nı la bi lir ve rim ka yıt la rı nın te min edil me si ola sı lı ğı nın çok za yıf ol ma sı ne de niy le ak tü er yal ça lış ma la rın sağ - lık lı bir şe kil de ya pı la ma ya ca ğı, si gor ta cı aley hi ne risk se çi mi nin ola ca ğı, mo ral ris kin ola ca ğı, si gor ta ve ha sar tes pit mas raf la rı nı do la yı sıy la prim fi ya tı - nın çok yük se le ce ği ve ola sı bir ku rak lık ha sa rı için bin ler ce de ne yim li eks pe rin ha zır tu tul ma sı nın im - kân sız lı ğı gi bi ne den ler le Par sel Baz lı Ve rim Si gor - ta sı Prog ra mı nın uy gu la na bi lir li ği ve fi nan sal ola - rak sür dü rü le bi lir li ği çok zor gö rün mek te dir. Köy ba zın da en az 20 yıl lık ve ri sağ la ya cak me - te oro lo ji is tas yon la rı nın bu lun ma ma sı ve di ğer ta - raf tan il ve il çe ba zın da ki ya ğış ve ri le ri ile ürün le rin ve rim le ri ara sın da ko re las yo nun yük sek dü zey de ol ma ma sı ne de niy le sa de ce ya ğış ve ri le ri ne da - ya lı bir in deks si gor ta sı prog ra mı nın ba şa rı lı ol ma - sı nı nın im kan sız ol du ğu gö rün mek te dir. Ürün tür le ri nin çe şit ba zın da il çe ba zın da en az 20 yıl lık kul la nı la bi lir ve rim ka yıt la rı nın bu lun ma ma - sı ne de niy le Böl ge Baz lı Ve rim İn deks Si gor ta sı Prog ra mı da uy gu la na bi lir gö rün me mek te dir. Uy gu la na bi lir al ter na tif ku rak lık si gor ta sı prog - ram la rı nın araş tı rıl ma sı ama cıy la uzak tan al gı la - ma ve CBS gi bi tek no lo jik im kan lar da kul la nıl mak su re tiy le tüm mik ro ta rım sal eko lo jik alan la rı tem sil ede cek şe kil de ye ter li sa yı da re fe rans par sel ler de yer öl çüm le ri ya pı la rak, gün lük ik lim ve ri le ri (sı cak - lık, ya ğış, nem ve rüz gar), to pog ra fik, top rak ve ta rım sal pa ra met re ler ile ürün ve rim le ri ara sın da iliş ki le rin be lir len me si için ge rek li araş tır ma ça lış - ma la rı ya pıl ma sın da ya rar bu lun mak ta dır. Bu nun la be ra ber, ül ke miz de ya kın dö nem de Ku rak lık Si gor ta sı na baş lan ma sı nın ön gö rül me si ha lin de ge rek li AR-GE ça lış ma la rı ya pı la rak re fe - rans par sel ler de ya pı la cak tes pit ler le İl çe Baz lı Ku rak lık Si gor ta sı Prog ra mı ge liş ti ri le bi lir. SO NUÇ: Ku rak lık ris ki için si gor ta prog ra mı nın se çi min de ve uy gu lan ma sın da; uzun dö nem li me te oro lo jik ve ri sağ la yan is tas yon la rın sa yı sı, il çe/köy/par sel ba - zın da kul la nı la bi lir ve rim ka yıt la rı nın te min edi le bi - lir li ği, dev le tin fi nan sal des te ği nin mik ta rı, ta rım sal alt ya pı, ürün de se ni, risk po tan si ye li, iş let me öl - çek le ri, ha sar tes pi ti, mas raf la rın bü yük lü ğü ve re - asü rans gi bi bir çok fak tör rol oy na mak ta dır. Bu ne den le, sür dü rü le bi lir bir ku rak lık si gor ta prog ra - mı nın oluş tu rul ma sı için araş tır ma ve fi zi bi li te ça lış - ma la rı nın ya pıl ma sı, bu na gö re gö re ge rek li ve ri alt ya pı sı nın ta mam la na rak si gor ta prog ra mı nın ta sar lan ma sın dan son ra uy gu la ma ya ge çil me si - nin müm kün ola bi le ce ği dü şü nül mek te dir. Ku rak lık te mi na tı nın, par sel baz lı ve rim si gor ta sı ola rak ve ya in deks si gor ta sı prog ra mı ile ve ril me - sin de ki sı kın tı lar göz önü ne alın dı ğın da, ül ke miz de ya pı la cak AR GE ça lış ma la rı ile re fe rans par sel ler - de ha sar tes pit le ri nin ya pı la bi le ce ği İl çe Baz lı Ku - rak lık Si gor ta sı Prog ra mı ta sar la nıp, za man için de ge liş ti ril me si en uy gun çö züm ola bi le cek gi bi gö - rün mek te dir. Di ğer ta raf tan, is ter ve rim si gor ta sı, is ter in deks si - gor ta sı prog ra mın da ol sun, bi rey sel ha sar la rın bir kıs mı nın kar şı lan ma ma sı nın ve hat ta şid det li ol ma - yan bir ku rak lık ha sa rın da hiç taz mi nat öden me - me si nin ku rak lık si gor ta sı nın sür dü rü le bi lir li ği açı sın - dan ge rek li ve zo run lu ol du ğu nun çift çi le ri miz ta - ra fın dan da be nim sen me si ge rek mek te dir. KAY NAK ÇA: 1) Agroseguro. (2004), Drought Risk Cover in Spain. 2) Bryla, E. and J. Syroka (2007). "Developing Index Based Insurance for Agriculture in Developing Countries." 3) Bar nett, B.J., Black,J.R. Hu,Y., and Ske es, J.R., (2005), Is Are a Yi eld In su ran ce Com pe ti ti ve with Farm Yield Insurance? Journal of Agricultural and Resource Economics 30(2): ) Bobojonov, I., Sommer, R., (2011), Alternative Insurance Indexes for Drought Risk in Developing Countries, Paper Prepared for Presentation at the EAAE Congress 5) Cec ca to, P.*, Brown, M., Funk, CQ, Small, C., Holt ha us, E.*, Sie bert, A.*, Ward, N*, (2005), Workshop: Technical Issues in Index Insurance, Topic 8: Remote Sensing Vegetation. 6) DMİ, 7) European Commission (2001), Working Document, Risk Management Tools for EU Agriculture with a Special Focus on Insurance. 8) Gı da, Ta rım ve Hay van cı lık Ba kan lı ğı, Tür ki ye Ta rım sal Ku rak lık la Mü ca de le Stra te ji si ve Ey lem Pla nı ( ) 9) Hess, U. (2003), Risk Management Challenges in Rural Finanacial Market, Comments on Pa per World Bank. 10) IFAD. (2011),Weather Index based Insurance in Agricultural Development Technical Guideline Index Insurance and ClimaTE Risk: Prospect for Development and Disaster Management. 11) İçer, N. (2003), Ye ni Bir Ta rım Si gor ta sı Sis te mi Oluş tu ru lur ken, Tür ki ye Si gor ta ve Re asü rans Şir ket le ri Bir li ği, BİR Lİ K TEN Der gi si Sa yı: va te/trk/sa yi31/ince31.htm 12) Kasten, E. (2003), Growing Opportunities in Agriculture Insurance, Risk Transfer, and Volume 1 Issue 5. 13) Kuzak, D.E. (2000), Feasibility of Agricultural Crop Insurance in Turkey Prepared for the Agricultural Economics Research Institute of Turkey. 14) Nie to, J.D.; Co ok,s., Lundy, M., M., Fis her; M., Sanc hez, D., Gu eva ra, E. (2004), A System of Drought Insurance for Poverty Alleviation in Rural Areas. 15) Nwan ze, K., Ze bi ak, S., Of fen he iser, R., Singh, R., Kjor ven, O., Shee ran, J., (20099, In dex Insurance and Climate Risk: Prospects for Development and Disaster Management 16) OECD. (2000), Workshop Publication on Income Risk Management in Agriculture, Paris. 17) Ske es, J.R., Ha zel, P. and Mi ran da, M., (1999), New Ap pro ac hes to Pub lic / Pri va te Crop Yi eld In su ran ce To be pub lis hed by the World Bank. 18) Skees,J.R. and Barnett, B.J. (1999), Conceptual and Practical Considerations for Sharing Catastrophic/Systemic Risks, Review of Agricultural Economics. 19) Stop pa, A., Hess, U. (2003), De sign and Use of We at her De ri va ti ves in Ag ri cul tu ral Po li ci es: The Case of Rainfall Index Insurance in Morocco. 20) Varagnis,P., Skees, J.R., Lester. R., Kalavakonda, V., Gober, S., (2001), Developing Rainfall Based Index Insurance in Morocco. 21) Yıldız. H. (2013),Buğday ve Arpa Verim Tahmini Yöntemlerinin Araştırılması 69

72 DIŞ BASIN AB Düzenlemelerinin Birleşik Krallığa Maliyeti Gittikçe Artıyor ir le şik Kral lık si gor ta pi ya sa sı nın, uy gu la - B ma ya gir me si ne pek faz la ih ti mal ve ril - me yen dü zen le me le re ha zır lık için 3 Mil yar Po - un d dan faz la pa ra har ca dı ğı be lir til di. In de - pen dent ga ze te si nin ha be ri ne gö re 2011 yı lın da Fi nan sal Hiz met ler Ku ru mu ta ra fın dan ya pı lan tah min ler ışı ğın da Sol vency II nin yü rür lü ğe gir - me si için ya pı lan ha zır lık ça lış ma la rı ile bü rok ra - tik mas raf la rın ma li ye ti 1,8 Mil yar Po un d u aş tı. AB si gor ta cı la rın yü küm lü lük le rin den da ha faz - la ser ma ye yi ayır ma la rı su re tiy le Sol vency II nin si gor ta cı la rı ma li kriz le re kar şı ko ru ya ca ğı nı sa - vu nu yor. Bu na kar şın kı ta ge ne lin de ilk ola rak 2-3 Mil yar Eu ro de ğe rin de ma li ye te ulaş ma sı tah min edi len Sol vency II dü zen le me le ri nin fa - tu ra sı son 10 yıl da ol duk ça kat lan dı. Bir le şik Kral lık si gor ta pi ya sa sın da ki hâ kim gö rü şe gö re mil yar lar ca pa ra har ca nan Sol vency II nin mev cut dü zen le yi ci re jim den fark lı bir sis te mi ge tir - me si bek len mi yor. Son yıl lar da Sol vency II dü zen - le me le ri nin pi ya sa ge ne lin de ge niş öl çü de ten kit edil me si ile Bir le şik Kral lı ğın bu dü zen le me ler den vaz geç me si yö nün de ki ta lep ler ar tış gös ter di. (Kay nak: The In de pen dent, 27 Ocak 2013) İklim Değişikliği, Davos ta Yeniden Dünyanın Gündemine Taşındı klim de ği şik li ği, Ame ri kan Baş ka nı Ba - İ rack Oba ma ve Bir leş miş Mil let ler Ge - nel Sek re te ri Ban Ki-mo on un te şeb bü süy le bir lik te Da vo s ta ye ni den dün ya nın gün de mi - ne ta şın dı. Dün ya Eko no mik Fo ru mu n da bir ara ya ge len dün ya li der le ri ik lim de ği şik li ği nin kü re sel eko no mi üze rin de ki yı kı cı et ki le ri ne dik - kat çek se de iş dün ya sı nın li der le ri mev cut uy - gu la ma la rı de ğiş tir me ye yö ne lik eko no mik teş vik ler ya rat ma mü ca de le si ve ri yor. Ar tan aşı rı ha va olay la rı na kar şın iş dün ya sı ve po li ti - ka cı lar dan dü şük dü zey de des tek gel me si dik kat çe ki yor. Bir çok şir ket ta ra fın dan dü şük kar bon eko no mi si ne ge çiş le ge len fır sat lar olum lu de ğer len di ril se de de vam eden eko - no mik kriz iş dün ya sı ve hü kü met le ri uzun va - de li bir ba kış açı sı ge liş tir mek ten alı ko yu yor. (Kay nak: In su ran ce Jo ur nal, 25 Ocak 2013) Hırvatistan, Vize Rejimini AB ile Uyumlu Hale Getiriyor em muz 2013 ta ri hin de Av ru pa Bir li ği - T ne ka tı la cak Hır va tis tan vi ze re ji mi ni AB ku ral la rı ile uyum lu ha le ge tir mek ama cıy - la Tür ki ye ile Yu gos lav ya ara sın da vi ze le ri kal - dı ran 1967 ta rih li an laş ma yı ya kın za man da as kı ya al ma ya ha zır la nı yor. Hır va tis ta n ın AB - ye ka tı lı mın dan üç ay ön ce vi ze re ji mi ni AB ile uyum lu ha le ge tir me si zo run lu lu ğu ile Tür ki ye 70

73 de 1 Ni san ta ri hin den iti ba ren vi ze ta lep edi - len ül ke ler ara sın da yer ala cak. Ye ni vi ze uy gu la ma sın dan ön ce Türk va tan - daş la rı 90 gü ne ka dar olan se ya hat le ri için Hır va tis ta n a vi ze siz gi riş ya pa bi li yor du. Hır va - tis tan, AB ye ka tı lı mı ile bir lik te Rus ya gi bi vi ze mu afi ye ti iliş ki si bu lu nan ba zı ül ke ler le ara sın - da ki vi ze re ji mi ni de as kı ya ala cak. (Kay nak: Eu rac tiv-tr, 25 Ocak 2013) Swiss Re, Gıda Güvenliğini Mercek Altına Aldı wiss Re ta ra fın dan ha zır la nan Yük se len S pi ya sa lar da gı da gü ven li ği için or tak lı k baş lık lı Sig ma ça lış ma sı nın so nu cu na gö re, 2050 yı lın da 9 Mil yar a ula şa cak olan dün ya nü fu su - nu do yur mak üze re kü re sel ta rım üre ti mi nin % 60 ora nın da art tı rıl ma sı ge re ki yor. Ça lış ma da gı da gü ven li ği so ru nu na yö ne lik çok pay daş lı bir yak la şım öne ri li yor. Swiss Re, ta rım si gor ta sı - nın ta rım sal risk le rin yö ne til me si, çift lik ge lir le ri nin den ge len me si ve gı da zin ci ri alt ya pı sı nın güç - len di ril me si için ta rım sal ya tı rım la rın teş vik edil - me sin de yar dım cı ola ca ğı nı be lir ti yor. Ça lış ma ya gö re gı da gü ven li ği ye ter li, gü - ven li ve bes le yi ci gı da ya fi zik sel, sos yal ve eko no mik eri şi mi ifa de edi yor. An cak sa bit nü fus ar tı şı, ye ter siz ta rım ya tı rım la rı, sos yoeko no mik den ge siz lik ler ve olum suz ha va ko - şul la rı gı da te mi ni ni en gel le yen baş lı ca zor luk - lar ara sın da yer alı yor. Swiss Re ye gö re ta rım si gor ta la rı 2011 yı lın da özel lik le yük se len pi ya sa lar da bü yü me gös te - re rek prim mik ta rı yak la şık 23,5 Mil yar Do la ra ulaş tı. Ça lış ma da yük se len eko no mi ler de si gor - ta nın tek ba şı na gı da gü ven li ği ni sağ la ya ma - ya ca ğı be lir til se de risk le rin ha fif le til me si için bi - linç ya ra tıl ma sın da ve ta rım sal et kin lik için ya tı - rım la rı nın art tı rıl ma sın da bü yük rol oy na ya ca ğı ifa de edi li yor. Bu amaç la, çift çi, üre ti ci, hü kü - met ve ko ope ra tif le rin si gor ta cı ve re asü rör ler ta ra fın dan su nu lan risk yö ne ti mi çö züm le rin den fay da la na bi le cek le ri ne dik kat çe ki li yor. (Kay nak: In su ran ce Jo ur nal, 16 Ocak 2013) 71

74 DIŞ BASIN Avrupa Komisyonu, Çevresel Sorumluluk Direktifi nin Etkinliğini Değerlendirdi vru pa Ko mis yo nu ta ra fın dan Çev re sel A So rum lu luk Di rek ti fi nin et kin li ği ne iliş kin ola rak 2012 yı lın da baş la tı lan ça lış ma ilk so nuç - la rı nı ver di. Mev cut di rek ti fin olum lu ve ek sik yan la rı nı tes pit et me yi he def le yen ça lış ma ya gö re di rek ti fin AB ül ke le rin de ulu sal hu ku ka ak - ta rıl ma sı fark lı so nuç la ra ne den ol du. Bu na gö - re bir çok ül ke de ce zai ta ki bat sey rek ol mak la bir lik te di rek tif ope ra tör le rin çev re sel risk le re kar şı si gor ta ve ya baş ka bir fi nan sal ko ru ma ön le mi ni al ma sı nı sağ la mak ta ba şa rı sız ol du. Da ni mar ka, Fran sa, Al man ya, Ma ca ris tan, Po - lon ya, İs pan ya ve Bir le şik Kral lık gi bi ye di AB ül - ke sin den alı nan so nuç la ra doğ rul tu sun da ha - zır la nan ça lış ma ya gö re, di rek tif kir le ten öde - r il ke si ni ha ya ta ge çi re me mek le be ra ber risk yö ne ti ci le ri ve şir ket le rin çev re sel risk ler için al - ma la rı ge re ken ön lem ler açı sın dan ye ter siz ka - lı yor. Ça lış ma da ay rı ca bu ül ke ler ara sın da di - rek ti fin uy gu lan ma se vi ye si ko nu sun da bü yük fark lı lık lar ol du ğu na da dik kat çe ki li yor. (Kay nak: Com mer ci al ris ke uro pe.com, 24 Ocak 2013) Icc-Ifo Raporu Dünya Ekonomisini İnceledi a ris mer kez li Ulus la ra ra sı Ti ca ret Oda la - P rı Bir li ği (ICC) ile Mü nih mer kez li Eko no - mik Araş tır ma lar Mer ke zi (IFO) ta ra fın dan ya pı - lan araş tır ma nın so nu cu na gö re dün ya eko no - mi si al tı ay lık dur gun luk tan son ra iyi leş me sin - yal le ri ver me ye baş la dı. ICC-IFO araş tır ma sı na gö re, eko no mi de en bü - yük iler le me, eko no mik gös ter ge le rin uzun dö - nem de ki or ta la ma nın üze rin de çı kan As ya da kay de dil di. Eko no mik gös ter ge nin iyi leş me gös - ter di ği di ğer böl ge ise Ku zey Ame ri ka ol du. Son dö nem de dur gun luk içe ri sin de olan Eu ro böl - ge sin de ise son al tı ay lık gös ter ge ler geç ti ği miz iki yı lın en olum lu gös ter ge le ri ol du. Araş tır ma da, Yu na nis tan, Por te kiz, İtal ya ve İs - pan ya gi bi ül ke le rin eko no mi le ri nin ha len sı kın - tı için de ol du ğu na da dik kat çe kil di. (Kay nak: In su ran ce Jo ur nal, 13 Şu bat 2013) Afrika Ülkeleri Sukuk a Yöneliyor ir çok Af ri ka ül ke si ge niş alt ya pı fon la rı - B nın ih ti yaç la rı ve ya tı rım cı çe şit li li ği nin sağ lan ma sı için Su kuk ih raç et me ye yö nel di. Su kuk, Av ru pa ül ke le rin de ki bo no ya ben zer fi - nan sal bir ser ti fi ka ol mak la be ra ber İs la mi ka - nun la ra gö re ih raç edi li yor. Stan dard & Po or s - un ye ni ra po ru na gö re, Arap Ba ha rı ve böl ge - de ki İs lam cı par ti le rin yük se len et ki si, İs la mi fi - nan sın ge li şi mi nin hü kü met le rin gün de min de faz la ca yer al ma sı na yol aç tı. 72

75 Gü ney Af ri ka, Ni jer ya, Se ne gal ve Mo ri tan ya İs lam Cum hu ri ye ti son yıl lar da su kuk ih ra cı ya pa bi le cek le ri nin sin ya li ni ver di. S&P, Mı sır ve Tu nu s un büt çe açık la rı nı su kuk ih ra cı ile çöz mek için gi ri şim le re baş la dık la rı nı be lir ti - yor. Af ri ka Kal kın ma Ban ka sı na gö re Af ri ka - nın alt ya pı ih ti yaç la rı nın sağ lan ma sı için yıl - lık yak la şık 90 Mil yar Do lar ge re ki yor. Af ri ka - da eko no mik bü yü me nin ma den kay nak la - rı nın ge liş ti ril me si ve ar tan tü ke ti ci har ca ma - la rı ile des tek len me si bek le ni yor. (Kay nak: Glo bal Re in su ran ce, 27 Şu bat 2013) Rusya daki Meteor Patlamasının Etkileri Mercek Altına Alındı D oğal afet mo del le me şir ke ti AIR Worl dwi de ta ra fın dan ha zır la nan ra por geç - ti ği miz ay Rus ya nın Chel ya binsk şeh rin de mey da na ge len me te or pat la ma - sı so nu cu olu şan za rar la rı de ğer len dir di. Ural Dağ la rı böl ge sin de mey da - na ge len ve di ğer 6 şe hir de his se di len me te or pat la ma sı yüz ler ce ki - şi nin ya ra lan ma sı na ve 3000 den faz la ev ve iş ye ri nin ha sar gör me si ne ne den ol du. AIR ta ra fın dan sey rek rast la nan bir do ğa ola yı ol ma sı na kar şın ge liş miş si gor ta pi ya sa sı na sa hip ül ke ler de kap sam lı si gor ta po li çe le rin de özel lik le kap sam dı şı bı ra kıl ma dı ğı du rum da me te or pat la ma sı nın mey da na ge tir di ği ha sa rın taz min edil di ği vur gu la nı yor. (Kay nak: In su ran ce Jo ur nal, 18 Şu bat 2013) 73

76 DIŞ BASIN Çevre Sorumluluk Kanunu İspanya da Farklı Uygulamalara Neden Oldu span ya da ki Risk Yö ne ti mi Bir li ği Agers, İ çev re so rum lu luk ka nu nun da de ği şik lik ya pıl ma sı yö nün de öne ri de bu lun du. Zi ra 2007 yı lın da ulu sal hu ku ka ak ta rı lan Av ru pa Bir li ği di - rek ti fi nin İs pan ya ge ne lin de ki böl ge sel hü kü met - ler ta ra fın dan fark lı yo rum lan ma sı ne de niy le ka - nu na uyum da zor luk lar ya şa nı yor. Çev re sel so - rum lu luk ko nu sun da ül ke ge ne lin de ki fark lı uy gu - Türkiye nin AB Katılım Müzakerelerinde Bir Fasıl Daha Açılıyor vru pa Bir li ği Dai mi Tem sil ci ler Ko mi te si A (CO RE PER) Tür ki ye'nin AB mü za ke re le - rin de 22. fa sıl olan Böl ge sel Po li ti ka lar ve Ya - pı sal Araç la rın Ko or di nas yo nu fas lı nın açıl - ma sı na onay ver di. Tür ki ye nin ka tı lım mü za - ke re le rin de Fran sa'nın ve to et ti ği Ta rım ve Kır - sal Kal kın ma (11. fa sıl), E ko no mik ve Pa ra sal Po li ti ka la r (17. fa sıl), Ma li ve Büt çe sel Hü - küm le r (33. fa sıl) ve Ku rum la r (34. fa sıl) baş - la ma la rı en gel le mek üze re Çev re Ba kan lı ğı ta ra - fın dan bir re form kam pan ya sı baş la tıl dı. Ager s in de için de bu lun du ğu il gi li ta raf lar de ği şik lik öne - ri le ri ni içe ren bir tas lak ha zır la dı. Agers ta ra fın - dan ha zır la nan de ği şik lik tek li fi, ka nu nun sa de - leş ti ril me si ni ve çev re sel ha sa ra yö ne lik tek bir fi - nan sal te mi na tın tat bik edil me si ni he def li yor. (Kay nak: Com mer ci al ris ke uro pe, 28 Şu bat 2013) lık la rı ara sın da yer alan Böl ge sel Po li ti ka lar ve Ya pı sal Araç la rın Ko or di nas yo nu fas lı nın Av - ru pa Bir li ği Kon se yi'nin ni ha ona yı nın ar dın dan mü za ke re ye açıl ma sı bek le ni yor. CO RE PE R in ona yı ile bir lik te Av ru pa Ko mis yo nu nun ge niş - le me den so rum lu üye si Ste fan Fü le, Tür ki ye - nin mü za ke re ler de ye ni bir fa sıl aç ma ya bi raz da ha yak laş tı ğı nı ifa de et ti. (Kay nak: Eu rac tiv.com,tr, 28 Şu bat 2013) Solvency II, İspanyol Sigortacılar İçin Endişe Teşkil Ediyor eç ti ği miz haf ta Mad ri d de dü zen le nen G bir top lan tı da bir ara ya ge len İs pan yol si gor ta cı lar Sol vency II nin be ra be rin de ge tir di ği aşı rı dü zen le me ler hak kın da en di şe le ri ni di le ge - tir di. İs pan yol si gor ta cı la ra gö re, mev cut ha liy le Sol vency II sek tö rü olum suz et ki le ye cek. Bu na 74

77 kar şın İs pan yol si gor ta cı lar ül ke nin için de bu lun - du ğu olum suz eko no mik ko şul la ra rağ men sek - tö rün sağ lık lı bir du rum da ol du ğu nu ifa de et ti. Top lan tı da söz alan üst dü zey yö ne ti ci ler, Sol vency II ne de niy le uy gu la na cak aşı rı dü - zen le me le rin sek tö rü olum suz et ki le ye ce ği ve il gi li ma kam la rın Sol vency II re ji mi ni ida re ede me ye ce ği yö nün de ki en di şe le ri ni di le ge tir di. Yet ki li ler, Sol vency II nin sek tö re ba zı ka zanç lar sağ la ya ca ğı nı ka bul eder ken ye ni re ji min si gor ta şir ket le ri için bü rok ra tik yük ler de ge ti re ce ği ne dik kat çek ti. (Kay nak: Com mer ci al ris ke uro pe.com, 15 Mart 2013) ABI, Yol Kazalarında Meydana Gelen Sarsıntı Hasarlarına İlişkin Teklif Hazırladı ngi liz Si gor ta Bir li ği (ABI) ar ka dan İ çarp ma ne de niy le mey da na ge len tra fik ka za la rın da sar sıl ma so nu cu do lay lı ola rak bo yun ve omu ri lik te olu şan ha sar la ra yö ne lik öne ri ha zır la dı. ABI nin öne ri si, sar sın - tı so nu cu ha sar gö ren ki şi le rin yet ki li bir sağ - lık uz ma nı nın in ce le me si ne ta bi tu tul ma sı nı sa vu nu yor. ABI ye gö re her gün ki şi sar sın tı ha sar - la rı ne de niy le taz mi nat ta le bin de bu lu nu - yor. ABI, son 4 yıl da yol ka za la rı nın azal ma - sı na kar şın kay de di len sar sın tı ne de niy le olu şan ha sar la rın yük se li şe geç ti ği ne dik kat çe ki yor. Ve ri le re gö re, yol ka za la rın da sar - sın tı lar ne de niy le mey da na ge len ha sar la rın yıl lık ma li ye ti 2 Mil yar Po un d u bu lu yor. ABI yol ka za la rın da ki sar sın tı lar so nu cu olu - şan ha sar la rın teş hi si nin zor ol du ğu nu be lir - te rek bir çok ki şi nin bu tür ha sar la rı su iis ti mal ola rak kul lan dı ğı na dik kat çe ki yor. ABI, sar sın tı ha sar la rı na yö ne lik sun du ğu tek - lif le bir lik te bu tür ha sar la rın da ha iyi de ğer - len di ril me si ni ve ger çek ha sar la rın da ha hız lı bir şe kil de taz min edil me si ni he def li yor. ABI - nin öne ri si ay rı ca hak sız prim le ri en gel le ye rek su iis ti mal le ri ber ta raf et me yi amaç lı yor. (Kay nak: In su ran ce Jo ur nal, 15 Mart 2013) Avrupa daki Gıda Skandalları ir le şik Kral lı k ta or ta ya çı kan at eti B skan da lı ve Av ru pa da ki ben zer va - ka lar gı da sek tö rün de ürün ge ri ça ğır ma si - gor ta sı na ve risk yö ne ti mi hiz met le ri ne yö - ne lik ta le bin ar ta ca ğı na iliş kin yo rum la ra ne den ol du. Zi ra Av ru pa da ki olay lar gı da sek tö rü nün te da rik zin ci ri yö ne ti mi nin üze ri - ne şüp he dü şür dü. Gün cel gı da skan dal la rı gı da iş let me le ri nin te da rik zin ci ri risk yö ne ti - mi usul le ri nin ka tı laş tı rıl ma sı ih ti ya cı nı be ra - be rin de ge tir di. Av ru pa da ki at eti skan da lı nın er te sin de tü - ke ti ci hak la rı ko nu sun da ar tan far kın da lık ve med ya nın et ki siy le bir lik te gı da mal la rı nın ge - ri ça ğı rıl ma sı na yö ne lik ola rak fark lı ke sim ler - den bü yük bir bas kı ola ca ğı tah min edi li yor. (Kaynak: Commercialriskeurope.com, 23 Mart 2013) 75

78 DIŞ BASIN AB de Trafik Kazaları Nedeniyle Oluşan Ölümlerde Azalma vru pa Bir li ği, 2012 yı lın da tra fik ka za la rı A so nu cu mey da na ge len ölüm le rin % 9 ora nın da azal dı ğı nı du yur du. AB kay nak la rı na gö re, her gün Av ru pa da 75 ki şi tra fik ka za la rı so - nu cu ha ya tı nı kay be di yor. Av ru pa Bir li ği ta ra fın - dan ha zır la nan yol gü ven li ği stra te ji si ise yıl la rı ara sın da tra fik ka za la rı so nu cu mey - da na ge len ölüm le ri ya rı ya rı ya azalt ma yı he - def li yor. AB ye gö re geç ti ği miz 10 yıl içe ri sin de tra fik ka za la rı so nu cu olu şan ölüm va ka la rı % 43 ora nın da azal ma gös ter di. Av ru pa Bir li ği n de yol gü ven li ği ni art tır mak üze re ya pı lan ça lış ma lar ara sın da ise ye ni yü rür lü ğe gi ren AB eh li ye ti ile üye ül ke ler de ki tra fik ih lal le ri nin ta ki bi bu lu nu yor. (Kay nak: Eu rac tiv.com.tr, 19 Mart 2013) 2020 Yılında Asya-Pasifik Bölgesi Prim Büyüklüğünde Lider Piyasa Olacak unich Re nin Eko no mi Araş tır ma De part - M ma nı ta ra fın dan ha zır la nan ça lış ma As - ya-pa si fik böl ge si ni mer cek al tı na al dı. Ça lış ma - ya gö re, 2020 yı lı iti ba riy le As ya-pa si fik si gor ta pi - ya sa sı dün ya si gor ta pi ya sa sı nın ge li şi min de li der pi ya sa ola cak. Mu nich Re, 2020 yı lın da böl ge - de ki prim ge li ri mik ta rı nın iki ka tı na çı ka rak 1 Tril - yon Eu ro yu aşa ca ğı nı tah min edi yor. Bu na gö - re, 2020 yı lın da Çin ve ya Hin dis tan gi bi yük se len pi ya sa la rın As ya-pa si fik böl ge sin de ki si gor ta pi - ya sa sı na kat kı sı yak la şık 670 Mil yar Eu ro ola cak. Ça lış ma ya gö re, dün ya nın ilk on si gor ta pi ya - sa sı sı ra la ma sın da ilk beş pi ya sa As ya-pa si fik böl ge sin den ola cak.2020 yı lı na ka dar prim üre ti min de en faz la bü yü me ger çek leş ti re cek ül ke le rin sı ra sıy la Çin, Ame ri ka ve Ja pon ya ola ca ğı tah min edi li yor. Mu nich Re ye gö re ar tan risk far kın da lı ğı ve or ta sı nıf As ya-pa si fik ül ke le rin de kay de di len bü yü me nin ar dın da ki baş lı ca ne den ler ola - rak sı ra la nı yor. Zi ra yük se len tü ke ti ci ta sar ruf mik ta rı ha yat ve sağ lık si gor ta la rı na olan ta - le bi art tı rı yor. Ça lış ma ya gö re, de ği şen dü - zen le me ler ve tü ke ti ci nin ko run ma sı na yö ne - lik ted bir ler mo tor lu ta şıt so rum lu luk si gor ta sı - na; bü yük çap lı alt ya pı ya tı rım la rı ise sa na yi si gor ta sı na yö ne lik ta le bi art tı ra cak. (Kay nak: In su ran ce Jo ur nal, 20 Mart 2013) 76