Andragoji, Kilit Noktalar & Hayat Boyu Öğrenmeye (HBÖ) ilişkin destekleyici öğeler Jove Jankulovski, Eğitim Kilit Uzmanı Ekim, 2016

Transkript

1 Esnaf ve Sanatkarların Uyum Yeteneğinin Artırılması Teknik Destek Projesi Andragoji, Kilit Noktalar & Hayat Boyu Öğrenmeye (HBÖ) ilişkin destekleyici öğeler Jove Jankulovski, Eğitim Kilit Uzmanı Ekim, 2016

2 Vücut Dili Sunum İçeriği Andragoji (Yapılması ve yapılmaması gerekenler + temel prensipler) Yetişkinlere özgü öğrenme stilleri Yetişkinlerle etkileşim (geri bildirimde bulunma) Hayat Boyu Öğrenme (HBÖ) için kilit yeterlikler Önceki öğrenmenin tanınması (kavram, temel noktalar)

3 Yaklaşım Bana bir şey söylersen unuturum, Bana bir şey gösterirsen hatırlarım, Bana bir şey yaptırırsan öğrenirim ve asla unutmam Çin Atasözü

4 Yaklaşım

5 Yaklaşım Çok çalışmayın, Akıllıca çalışın

6 Approach

7 Hayat Boyu Öğrenme, Tanımı Kişisel, sosyal ve/veya istihdam ile ilişkili bir bakış açısı içinde bilgi, beceri ve yetkinlikleri geliştirmek amacıyla hayat boyunca gerçekleştirilen tüm öğrenme faaliyetleri (Avrupa Eğitim Öğretim Politikası terminolojisi, Cedefop, 2014)

8 Andragoji, Kilit Gerçekler Andragoji kelime olarak Latince adnr-yetişkin, agogus- lider anlamına gelmektedir. Aslında, yetişkin eğitimi teorisidir Bu ifade ilk olarak Alman eğitimci Alexander Kapp tarafından 1833 te kullanılmıştır.

9 Gerçek Yaşamdaki Durum Trafik lambasına yaklaşırken araç kullanma Adam bu durumda karısına ne der?

10 Anlaşılıyor muyuz? Mesaj hedef kitleye ulaştı mı? Mesaj doğru bir şekilde anlaşıldı mı? Karşı tarafın mesajı doğru bir şekilde anladığını teyit ediniz.

11 Anlaşılıyor muyuz? Çoğu zaman aslında iletişim KURMUYORUZ, sırayla konuşuyoruz!

12 Beden Dili İletişim problemleri sıklıkla söylenen şey ile beden dili arasındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Beden diliniz: Kendinizi nasıl algıladığınızı, İletişim kurduğunuz kişinin sizi anlaması konusunda ne düşündüğünüzü, Söylediğiniz şeye olan inancınızı göstermektedir. Söylediğiniz şeyi karşınızdaki kişiler nasıl algılar? 55% beden diliniz 38% söyleme şekliniz 7% gerçekte söylenen şeyler

13 Sözsüz İletişim Ses tonu (ses düzeyi/yüksekliği) Yüz ifadeleri Jestler Sessizlik Göz teması Mesafe / mesafenin kullanımı

14 İletişimde Mesafeler 0-50 cm 0,5 1,3 m 1,3 3,75 m 3,75 ca. 8 m Mahrem mesafe. Kavga ettiğimiz ve sadece sevdiğimiz insanların girmesine izin verdiğimiz alandır. Kişisel mesafe. Güvendiğimiz kişilerle konuştuğumuz alandır. Sosyal mesafe. Sosyal yaşamımızın gerçekleştiği mesafedir (iş, arkadaşlıklar vs.) Kamusal mesafe. Konferans konuşmalarının, tiyatro ve benzeri etkinliklerin yapıldığı mesafedir.

15 Otonom İşaretler Doğrudan kontrol edemediğimiz işaretlerdir. Kızarma Terleme Titreme Hedef kitlenin anlaması açısından bu tür iletişimin çok da açık ve net olmadığını unutmayın!

16 Ellerinizin Dili Yapılan hareketler genellikle konuşulan dili destekleyici ve güçlendirici etkiye sahiptir. Tekrarlar Vurgu Resim çizme Konuşmayı Yönlendirme İleri sürdüğünüz savın gücünü artırır.

17 Göz Teması Beden dilinin temel ögesidir. -Göz teması ve etki arasındaki ilişki -Hoşlandığımız insanlara daha çok bakarız. -Olumlu sonuçlar beklediğimizde kişilere daha çok bakarız. -Göz teması eksikliği antipati ve/veya ilgi eksikliği olarak algılanır.

18 Eye contact

19 Kullanılan Sözler Tutum göstergesi Konuşulan konuya karşı tutumunuzu gösterir. Kayınvalidemin gelme ihtimali/şansı var Kayınvalidemin gelme riski var

20 Kullanılan Sözler Konuşurken karşıt düşündeki kişiyle anlaşır gibi görünseniz de hemen ardından aksini söylersiniz. Evet ama Hayır ama Ciddi olamazsın! Hayır ancak bu şekilde daha iyi olacağını düşünüyorum.

21 Yaygın kullanılan cümleler Klişeler Sadece kendi adınıza konuşun kullanmanıza yönelik herhangi bir talep olmadığı takdirde klişe sözcükler, cümleler kullanmayın. Randevularını hep unutuyorsun Her zaman.. dersin Asla, her zaman, %100 kesin gibi sözcükleri kullanırken dikkatli olun.

22 Yetişkin Eğitimi Olumlu deneyimleriniz Olumsuz deneyimleriniz İşin / faaliyetin başarılı olduğunu nereden biliyorsunuz?

23 Yetişkinler nasıl öğrenir? Yetişkinler daha önceden edindikleri farklı bilgi ve becerileri öğrenme süreçlerine dahil ederler. Yetişkinler yeni öğrenmeler karşısında kendilerini huzursuz hissederler ve yeni öğrenmelere korkuyla yaklaşırlar. Yetişkinler hissettikleri ve var olan yetkinliklerini etkileyen faktörlere karşı direnç gösterirler. (Brookfiеld, 1986, Bush & Middlewood, 2005

24 Yetişkinler nasıl öğrenir? Yetişkinler öğrenmelerinin neticelerini görmelidir ve bu öğrenmeler hakkında doğru geribildirim almalıdır. Yetişkinlerin yeni öğrenmelerine dahil ettikleri deneyim ve alışkanlıklar, eğitim sırasında ve sonrasında onlardan beklenenlerle çelişebilir. Bazen yeni bir şey öğrenileceği zaman eski öğrenmenin unutulması gerekir. (Brookfiеld, 1986, Bush & Middlewood, 2005)

25 Yetişkin Eğitimi Prensipleri Yetişkinler : Pasif öğrenme yerine aktif öğrenme tercih ederler. Asıl problemler ve pratik çözümler üzerine odaklanırlar. Kendi deneyimlerini kullanırlar. Öğrenme süreçlerini kontrol etmek isterler. Kendi kendilerini motive ederler.

26 Yetişkin Eğitimi Özellikleri Deneyimlerinize dayanarak: -Yetişkin eğitiminde yapılması gereken şeyler nelerdir? (grup 1 ve 2) -Yetişkin eğitiminde yapılmaması gereken şeyler nelerdir? (grup 3 ve 4)

27 Yetişkin Eğitiminde Yapılması Gerekenler Özgüven ve pozitif enerji bulaşıcıdır. Diğer kişilerin deneyimlerine ve bilgilerine saygı duyun. Yapılan her çalışmayı ve sonucu takdir edin ve ödüllendirin.

28 Yetişkin Eğitiminde Yapılması Gerekenler Empati gösterin ve anlayışlı olun. Anlaşılmadığınızı düşünüyorsanız açımlama yapın ve/veya anlaşılmak için süre verin. Konu hakkında hiçbir fikriniz yoksa soruyu karşınızdaki gruba yöneltin.

29 Yetişkin Eğitiminde Yapılmaması Gerekenler Güvensiz ve hazırlıksız görünmek Başkalarının kişiliği hakkında tartışmak Birine doğrudan yanlış düşündüğünü ifade etmek Başkalarının başarılarını umursamamak Başkalarının bilgi ve deneyimini umursamamak

30 Yetişkin Eğitiminde Yapılmaması Gerekenler Bilmediğiniz sorulara cevap vermek ya da nasıl cevap vereceğinizi bilmemek Eğitim sürecinin kontrolünü yitirmek Düşüncenin her yönüyle empoze edilmesi Başkasının adına sonuçlar çıkarmak

31 Yetişkin ve Genç Eğitimi arasındaki Farklılıklar Yetişkinlerin yaşam tecrübelerinden kaynaklanan farklı birikimleri (iyi ya da kötü) varken, çocuklar henüz tecrübe oluşturma aşamasındadırlar. Yetişkinler toplumda birçok rolü yerine getirerek öğrenirken (ör; öğrenci, arkadaş, vatandaş, işçi, aile üyesi vb.), gençlerin yerine getirmeleri gereken en fazla bir ya da iki rolü vardır.

32 Yetişkin ve Genç Eğitimi arasındaki Farklılıklar Yetişkinler aile ve toplumda oluşturulmuş oldukça sağlam/değişmez bir benlik (iyi veya kötü) bulundururken, gençler henüz bu benliği oluşturma aşamasındadırlar. Gençler mesleğe hazırlanmak, oysa yetişkinler işlerini korumak ve yükselmek için eğitime ihtiyaç duyarlar.

33 Yetişkin ve Genç Eğitimi arasındaki Farklılıklar Bazı yetişkinler öğrenme konusunda kendi bakış açılarını oluşturan çeşitli resmi eğitim tecrübesine (iyi veya kötü) sahiptir. Yetişkinlere oranla gençlerin teknolojiyle araları daha iyidir.

34 Yeni alınmış (son teknoloji) bir cihazı nasıl çalıştırırsınız?

35 Öğrenme Stilleri Öğrenme stilleri metodolojisinin kullanımıyla, eğitim alan topluluk farklılıklara daha hassas yaklaşır. Bilişsel stil, genellikle davranışları, değerleri ve sosyal etkileşimi etkileyen kişisel boyut olarak tanımlanır.

36 Öğrenme Stilleri Kişinin öğrenmeye karşı yaklaşımını ve davranışını tanımlar. Kişilerin öğrenme tercihlerini belirtir. Kişilerin belli durumlarda uyguladıkları spesifik öğrenme stratejileridir. Jankulovski ve diğerleri, 2004

37 Öğrenme Stilleri Öğrenme süreç(ler)inde bireysel farklılıklar mevcuttur. Bireysel öğrenme stili zaman zaman durağandır. Problem çözme, ödev yapma durumlarında bireysel öğrenme stili oldukça durağandır. Bireysel öğrenme stili ölçülebilir. Jankulovski ve diğerleri, 2004

38 Deneyimsel Öğrenme Somut yaşantı (deneyim) Yansıtıcı gözlem Somut kavramsallaştırma Aktif yaşantı (deneyim) Kolb & Lewin, 1984

39 Support for the implementation of Albania s National Education Strategy with special focus on Pre-University VET EuropeAid/128450/C/SER/AL This project is financed by the European Union... Training of VET School Directors and Deputy Directors, Organisation Development in VET Schools, Tirana, February

40 Çıktı 1 deki öz algı envanterine devam edin!

41 Pratik, pratik, pratik.

42 Yetişkinlerle Etkileşim Kişi işiniz ya da performansınız hakkında yorumda bulunuyor Yapmaması gereken şeyler nelerdir?

43 Yetişkinlerle Etkileşim Çıktı 2 deki faaliyete devam edin!

44 Yetişkinlerle Etkileşim Yapıcı Geri Bildirim Düşünce ve fikir alışverişi için ortam Destek sağlama Yetişkinler için öğrenme olanağı Özgüven artırma Dikkat: Bu hem bir fırsat hem de risktir!

45 Yetişkinlerle Etkileşim Tartışma Unsurları Yer ve zamanın ayarlanması Pozitif tutum/ortam Aktif dinleme İş arkadaşına karşı empati duyma Erčulj and Vodopivec ve diğerleri, 2004

46 Yetişkinlerle Etkileşim Tartışmada Altın Kurallar 1. Spesifik olun, genelleme yapmayın. 2. Kişiliği değil davranışı tanımlayın. 3. Fazla yüklenmeyin. En önemli 2 3 konuyu belirleyin. 4. ANCAK..ve

47 Yetişkinlerle Etkileşim Tartışmada Altın Kurallar 5. Gözlemin yanı sıra değişim için gerekli olan aracı da sunun. 6. Ilımlı davranın. yapmak zorundasın, yapmalısın, hep yapıyorsun yerine Belki yapabilirsin gibi cümle yapıları kullanın. 7. Geribildirim de bir tür iletişimdir; Bu iletişimi açık uçlu sorularla yönlendirin.

48 Yetişkinlerle Etkileşim Tartışmada Altın Kurallar 8. Kişisel duygularınızı bir kenara bırakın ve hale etkisinden kaçının. 9. Dürüst olun. Sandviç tekniğini dikkatli kullanın. 10. Görüşmeyi toparlayarak, sorumluluk alın (özel olarak)

49 Yetişkinlerle Etkileşim Tartışmada Altın Kurallar Tutumunuz Fayda ve pratik uygulama içinde olmalısınız. Aktif dinleyin Cevap vermeden önce duyduğunuz şeyi etraflıca düşünün. Kaçınılması gereken durumlar Tartışma, savunma, özür dileme, saldırma Egonuzu bir kenara bırakın! Savunmacı davranışlardan kaçının. Anlayışlı olun Konuya açıklık getirecek sorular sorun ve spesifik örnekler verilmesini isteyin.

50 Yetişkinlerle Etkileşim Ek ipuçları Gizlilik dış etkilerden uzak olarak yeterli zaman ayırın. Eleştiri ve geribildirim arasındaki farkı unutmayın. Geribildirimde bulunma bir iletişim şeklidir; beklenmeyen diğer konular için zaman ayırın. Sadece kendi adınıza konuşun.

51 Geri Bildirimde bulunulmaması gereken durumlar Sinirli, stresli ve aşırı duygusal olunan zamanlar Amacın yardım etmekten çok küçümsemek olduğu durumlar Davranışın bizzat geribildirim yapan kişi tarafından gözlenmediği durumlar Geri bildirimin kişinin değiştiremeyeceği bir davranış hakkında olduğu durumlar Yer, zaman ve şartların uygun olmadığı durumlar

52 Tartışmayı mahvetmek için ne yapmalısınız? Hazırlıksız ve hızlı yapın. Belirli bir plan dahilinde yapmayın. Sinirli bir şekilde söyleyin. Arkadaşınızı takdir etmeyin. Telefonunuzun çalmasına müsaade edin. O an sizin için daha önemli olan başka şeyler yapın. Görüşmenin amacına uygun olmayan sorular sorun. Eğitimciye izleme faaliyetlerini takip edeceğinizden bahsetmeyi unutun.

53 Hayat Boyu Öğrenme, Tanım Kişisel, sosyal ve/veya istihdam ile ilişkili bir bakış açısı içinde bilgi, beceri ve yetkinlikleri geliştirmek amacıyla hayat boyunca gerçekleştirilen tüm öğrenme faaliyetleri (Avrupa Eğitim Öğretim Politikası terminolojisi, Cedefop, 2014)

54 Hayat Boyu Öğrenme için Kilit Yeterlikler Ana dilde iletişim Yabancı dilde iletişim Bilim ve teknoloji alanında matematik okuryazarlığı ve temel yeterlikler Dijital yeterlik Öğrenmeyi öğrenme Sosyal ve vatandaşlık yeterlikleri Girişimcilik (Kişisel teşebbüs ve girişimcilik) Kültürel anlatım (Kültürel farkındalık ve anlatım) (Avrupa Komisyonu, Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü, 2007)

55 MEÖ için Küresel Vizyon Öğrenme çıktıları yaklaşımına dayalı olarak, esnek öğrenme yollarını destekleyen, farklı eğitim öğretim alt sistemleri (okul eğitimi, MEÖ, yüksek öğrenim, yetişkin eğitimi) arasında geçişleri sağlayan ve işyerinde edinilen yeterlilikler dahil olmak üzere yaygın ve serbest öğrenime geçerlilik kazandırmayı sağlayan esnek MEÖ sistemleri. (Bruges Bildirgesi, 2010) süreci için mesleki eğitim ve öğretim konusunda Avrupa işbirliğinin güçlendirilmesi

56 MEÖ için Küresel Vizyon MEÖ öğrencileri ve MEÖ çalışanlarının uluslararası hareketliliği için büyük ölçüde artan fırsatlar; Kolay erişilebilir ve kaliteli hayat boyu bilgi, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri (Bruges Bildirgesi, 2010) süreci için mesleki eğitim ve öğretim konusunda Avrupa işbirliğinin güçlendirilmesi

57 dönemi için Stratejik Hedefler 3. Eğitim ve yeterliliklere esnek erişim sağlama 2020 yılına kadar eğitim öğretime katılan yetişkinlerin %15 ölçütüne ulaşmasına yönelik MEÖ katkısını güçlendirmek. (Bruges Bildirgesi, 2010) süreci için mesleki eğitim ve öğretim konusunda Avrupa işbirliğinin güçlendirilmesi

58 Hayat Boyu Öğrenmeye Katılım Endeksi Araştırmadan 4 hafta öncesine kadar eğitim öğretime katılan yaş aralığındaki nüfus yüzdesi (EuroStat, İşgücü Anketi, 2016)

59 Hayat Boyu Öğrenmeye Katılım Endeksi Erkek Kadın Toplam (EuroStat, İşgücü Anketi, 2016)

60 dönemi için Stratejik Hedefler (e) 2015 ten önce, ulusal yeterlilikler çerçevesi tarafından desteklenen yaygın ve serbest öğrenmenin tanınması ve geçerli kılınması için ulusal prosedürlerin geliştirilmeye başlanması. Bu prosedürler nerede edinildiklerine bakılmaksızın bilgi, beceri ve yeterlilikler üzerine odaklanmalıdır, örneğin yetişkin öğrenimi, MEÖ, iş deneyimi ve gönüllü faaliyetler. Ayrıca, tam örgün yeterliliklerle sonuçlanmayacak bilgi, beceri ve yeterlilikler de göz önünde bulundurulmalıdır. (Bruges Bildirgesi, 2010) süreci için mesleki eğitim ve öğretim konusunda Avrupa işbirliğinin güçlendirilmesi

61 Komisyon, Üye Ülkelerin okul ve üniversite dışındaki becerileri tanımasını ısrarla tavsiye ediyor Avrupa Komisyonu nun tavsiyesi; özellikle yaşı daha büyük ve daha düşük vasıflı çalışanlar gibi az örgün yeterliliğe sahip kişiler ve işsiz gençler için iş fırsatlarını artırmayı hedeflemektedir. Ayrıca, özellikle yetişkin öğrenciler için yüksek öğrenime erişimi artırmayı amaçlamaktadır. (Avrupa Komisyonu, 5 Eylül 2012)

62 Komisyon, Üye Ülkelerin okul ve üniversite dışındaki becerileri tanımasını ısrarla tavsiye ediyor Bu tavsiyeye göre, Komisyon 2015 yılına kadar Üye Ülkelerin yaygın ve serbest öğrenmenin geçerli kılınması için ulusal sistemler kurmasını öneriyor. Bu durum örgün eğitim dışında edinilen beceri ve yeterliliklere dayanarak vatandaşların tam veya kısmi yeterlilik almasını sağlayacaktır. (Avrupa Komisyonu, 5 Eylül 2012)

63 Durum #1 Kişinin ehliyeti var. En son 10 yıl önce araba kullanmış. Aynı kişi tekrar araba kullanmak istiyor. Böyle bir durumda ne yapardınız? - Yeni sınav - Pratik uygulama (kendi kendine pratik) - Pratik kursu - Başka (ne olabilir?)

64 Durum #2 Bir ev kadını 5 yıl öncesine kadar 3 çocuk yetiştirip 2 aileye bakmıştır. Şimdi ise yaşlı bakıcısı olarak için iş bulmak istiyor. Böyle bir durumda ne yapardınız? - Okula yollamak - Bilgisini ölçmek - Simüle bir ortamda becerilerini ölçmek - Gerçek hayat durumunda becerilerini ölçmek - Başka (ne olabilir?)

65 Durum #3 Kişi lise 3. sınıfının yarısını tamamlamıştır. 8 yıldır çalışmakta, şu anda araba tamircisi olarak çalışmaktadır. Bu kişi araba tamircisi olarak belge almak istiyor. Böyle bir durumda ne yapardınız? - Okula yollamak (Ne okulu?) - Bilgisini ölçmek - Simüle bir ortamda becerilerini ölçmek - Gerçek hayat durumunda becerilerini ölçmek

66 Önceki Öğrenmenin Tanınması Önceki öğrenmelerin tanınması; örgün, yaygın eğitim ve/ya serbest öğrenme çerçevesinde elde edilen öğrenme çıktılarının üzerinde mutabık kalınan bir standarda göre tanınmasına ilişkin süreçtir.

67 Önceki Öğrenmenin Tanınması Önceki öğrenme ifadesi şu kelimelerle tanımlanmaktadır: öğrenme çıktılarının tanınması, öğrenme çıktılarının belgelendirilmesi ve öğrenme çıktılarının geçerlilik kazanması (Avrupa Eğitim Öğreti Politikası Terminolojisi, Cedefop, 2014)

68 Sosyo-ekonomik Rasyonel Eğitim ve istihdama yönelik bireylerin hareketliliği ve erişimini sağlayarak eğitim öğretim ve işgücü piyasasında hareketliliğin desteklenmesi; Bireylerin özel öğrenme fırsatlarına erişebilmesine yardımcı olarak eğitim öğretimde etkinliğin artırılması; Nerede edinildiğine bakılmaksızın, bireylerin beceri ve yetkinliklerinin tanınması için onlara eşit fırsatlar sunulması (Yaygın ve Serbest Öğrenmelerin Geçerli Kılınması için Avrupa Kılavuzu, Cedefop, 2015)

69 Sosyo-ekonomik Rasyonel Göçmen, mülteci, işsiz ve yaşlılar gibi dezavantajlı grupların desteklenmesi; Hayat boyu öğrenmenin tanınmasının mümkün olduğu şekilde hayat boyu öğrenmenin desteklenmesi; Diğer (AB) ülkeler ile uyumun sağlanması; Beceri eksikleri konusunda sektörün ihtiyaçlarının ele alınması veya mesleki yeterliliklere ilişkin düzenlemelere uyulması; Demografik değişime verilen yanıtın desteklenmesi; Yeterlilik eksikliğiyle mücadele edilmesi (Yaygın ve Serbest Öğrenmelerin Geçerli Kılınması için Avrupa Kılavuzu, Cedefop, 2015)

70 UYÇ ile İlişki Yaygın ve serbest öğrenme ihtiyaçlarının ulusal yeterlilikler sistemine güçlü bir şekilde bağlımuhtemelen entegre- olarak geçerli kılınması Geçerlilik kazandırma süreçlerinin dayandığı standartlar aynı olabilir ve bu süreçlerin sonucu da farklı öğrenme yollarına bakılmaksızın öğrenme çıktılarının bir araya getirildiği belgelendirmedir. (Yaygın ve Serbest Öğrenmelerin Geçerli Kılınması için Avrupa Kılavuzu, Cedefop, 2015)

71 İş dünyası Eğitim/öğretim dünyası Meslek Standardı Değerlendirme Standardı Yeterlilik Standardı Öğrenme Çıktıları Yüksek öğrenim seviyeleri MEÖ mezunları Eğitim / Öğretim Müfredat / Program Eğitim / Öğretim

72 Birim 1 Öğrenme Çıktısı 1 Yeterlilik 1 Birim 2 Öğrenme Çıktısı 2 Birim 3 Öğrenme Çıktısı 3 Yeterlilik Öğrenme Çıktısı xxx Birim xx.

73 Faydalar Nüfusun yetkinliklerinden faydalanma Nitelikli çalışan eksikliğini giderme İstihdam beklentileri, hayat standardı ve kişilerin öz saygılarını artırma İleriki eğitimler için talep yaratma

74 Zorluklar Sistemi geliştirmeye yönelik harcamalar Farkındalık artırma ihtiyacı Beklentilerin yönetilmesi

75 Eğitimin Değerlendirilmesi Eğitim beklentilerinizi ne ölçüde karşıladı? Bu eğitimden sonra yetişkinlerle çalışma ve/ya eğitim verme konusunda kendinizi daha iyi hissediyor musunuz?

76 Çok teşekkür ederim!