399 International Conference on New Trends in Education and Their Implications

Transkript

1 399 Türkiye de Yaratıcılığın Gelişmesine Olanak Sağlayan Müzik Öğretim Yöntemlerinden Orff Öğretisi İle İlgili Yapılan Araştırmalar: Yılları Arası Yrd. Doç. Dr. D. Beste CEVIK, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı, Arş. Gör. Güliz ŞAHİN, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı, Özet Bu çalışma, Türkiye de yaratıcılığın gelişimine olanak sağlayan müzik öğretim yöntemlerinden biri olan Orff öğretisi ile ilgili yılları arasında yapılan araştırmaları incelemeyi ve bu araştırmaların genel durumunu belirlemeyi amaçlamaktadır. Tarama modelinin kullanıldığı bu çalışma, Orff öğretisi ile ilgili makalelerin, öğretmen yetiştirme lisans programlarının çeşitli alanlarında (Sınıf Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliği) yapılan çalışmalarda kullanılma durumunun ortaya konması bakımından betimsel nitelik taşımaktadır. Elde edilen bulgulara dayanarak, lisans programları alanlarında yapılan makalelerin çoğunluğunun betimsel ve deneysel çalışmalar olduğu, en çok kullanılan veri toplama yönteminin anket tekniği olduğu ve veri analizinde de en çok nicel araştırma yönteminin kullanıldığı belirlenmiştir. Örneklem dağılımına göre ise çoğunlukla lisans öğretmen adayları ve ilköğretim öğrencileri ile okulöncesi yaş grubu öğrencileri ile ilgili çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Türkiye de öğretmen yetiştiren lisans programlarında yaratıcılığın gelişimine imkân tanıyan müzik öğretim yöntemlerinden biri olan Orff öğretisine ilişkin yapılmış çalışmaların yetersiz olduğu gözlenmiş, bu çalışmanın Orff öğretisi ile ilgili yapılacak olan diğer çalışmalara kaynak oluşturup, yardımcı olması bakımından önem taşıdığı düşünülmektedir. Anahtar sözcükler: Yaratıcılık, Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları, Müzik Öğretim Yöntemleri, Orff Öğretisi. GİRİŞ Bir toplumun ilerlemesi, o toplumdaki hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin yaratıcılığı geliştirmeye yönelik çabaları ile yakından ilgilidir. Eğitim kurumları, kişilerin yaratıcılığının geliştirilmesi açısından önem taşımaktadır (Şahin, 2003). Bu bağlamda, eğitim kurumlarında en önemli işleve sahip olan öğretmenler, kişinin yaratıcılık gücünü ortaya koyabilmesine olanak sağlamalıdır. Kişinin başarılı olmasında büyük rol oynayan yaratıcılık, Torrance a (1968) göre, kişinin bir problemle karşılaştığı zaman, problemi çözmede yeni bir ürün ortaya koyması; Hıldebrand a (1991) göre, karşılaşılan yeni durumlara karşı ilgili olmak, çabuk düşünebilmek ve hareket edebilmektir. Günümüzde hızlı değişim ve gelişimlere karşın; araştıran, problemlere çözüm yolları üretebilen yaratıcı bireylere gereksinim giderek artmaktadır. Eğitim fakültelerinin öğretmen yetiştirme programlarında öğrenim gören öğrencilerin, alanlarındaki temel bilgi ve becerilerle birlikte, ileriki meslek yaşantılarında müzik, drama gibi eğitim araçlarını da kullanabilecekleri donanıma sahip olarak yetiştirilmeleri önem taşımaktadır. Müzik, çoğu branş için en fazla yararlanılan işlevsel eğitim araçlarından biridir. Uçan a (1994) göre müzik eğitimi, Bireylere kendi yaşantısı yoluyla amaçlı ve yöntemli olarak belirli müziksel davranışları kazandırma veya bireylerin müziksel davranışlarını kendi yaşantıları yoluyla amaçlı ve yöntemli olarak değiştirme, dönüştürme, geliştirme süreci olarak tanımlanmaktadır. Bireyin özgüvenli ve yaratıcı yetiştirilebilmesinde müzikten bilgiye gidilmeli, yaşayarak öğrenilmeli ve öğrencinin aktif olarak katılımını sağlayacak müzik öğretim yöntemleri kullanılmalıdır. Bu yöntemlerden en çok kullanılanlardan birisi Orff yöntemidir. Orff öğretisinin temel amacı; bireyin yaparak yaşayarak öğrenmesini, özgürce hareket etmesini, doğaçlama yapmasını, kendini müzikle ifade etmesine olanak

2 400 sağlamasıdır. Orff öğretisinde, Orff çalgıları ile yapılan ritmik doğaçlamalar, yaratıcı drama, oyunlaştırılmış müziksel etkinlikler, insan sesi ile veya çalgılarla yapılan ezgisel doğaçlamalar ve dans doğaçlamaları vardır. Orff yöntemi bireyin bilgiyi kendisinin keşfetmesine, değişik çalgılarla birlikte vücut dilinin kullanılmasına olanak vererek öğrenilenleri daha kalıcı hale getirmeye, daha zevkli ve eğlenceli ders ortamları oluşturmaya yardımcı olmaktadır. Bu bağlamda, bu araştırma, yılları arasında ülkemizde öğretmen yetiştirme lisans programlarının çeşitli alanlarında (Sınıf Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliği) yapılan çalışmalarda müzik öğretim yöntemlerinden biri olan Orff yönteminin kullanılma durumunu tespit etmek amacı ile yapılmıştır. Bu amaçla, yılları arasında ülkemizde yayınlanan dergiler taranmıştır. YÖNTEM Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modelleri, geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan bir araştırma yaklaşımıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır (Karasar, 2005). Genel tarama modelindeki çalışmada, veri toplama yöntemlerinden döküman analizi/incelenmesi kullanılmıştır. Yapılan çalışma yılları arası tezler, bilimsel yayın yapan dergiler ve bu dergilerin sayılarındaki çalışma başlığı altındaki makaleler ile sınırlıdır. Çalışma, Türkiye de yayınlanan hakemli ve elektronik dergiler ile sempozyum ve kongrelerde sunulmuş ve yayınlanmış ulaşılabilinen araştırmaları kapsamaktadır. Verilerin Toplanması Verilerin toplanması aşamasında, ülkemizde yayın yapan bilimsel dergilerin, yılları arasında araştırmanın devamı süresince çıkardıkları tüm sayılar incelenerek, ülkemizde öğretmen yetiştirme lisans programlarının çeşitli alanlarında (Sınıf Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliği) Orff yöntemi ile ilgili yapılmış makaleler bir araya getirildi. Verilerin Analizi Araştırma verileri konu ile ilgili dergi, kongre ve tez çalışmalarının taranması sonucunda elde edilmiştir. Aynı alanda ve aynı araştırmacıya ait birden fazla yazılmış çalışmaların olması durumunda, yayınların yayınlanma tarihi dikkate alınmıştır ve tarihler geçmişten-günümüze sıralanarak oluşturulmuştur. Verilerin analizinde bununla birlikte, öğretmen yetiştirme lisans programlarının çeşitli alanlarında (Sınıf Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliği) yapılan çalışmalarda Orff yöntemi ile ilgili araştırmalar; makale yazarının/yazarlarının soyadı-adı, makalenin yayımlanma yılı, makalenin/tezin başlığı, makalenin yayınlandığı derginin adı belirtilerek ele alınmıştır. BULGULAR Ülkemizde yaratıcılığın gelişimine olanak sağlayan Orff yöntemine ilişkin öğretmen yetiştirme lisans programlarında çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Araştırmanın bu bölümünde, lisans programlarının çeşitli alanlarında (Sınıf Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliği) yapılan çalışmalarla ilgili bulgulara yer verilmiştir. Sınıf öğretmenliği eğitimi alanında Orff yöntemi ile ilgili yapılan çalışmalar Toksoy, A. C., Beşiroğlu, Ş. (2006). Orff Yaklaşımı Çerçevesinde İlköğretim I. Kademesinde Müzik ve Hareket Eğitimine Başlangıç İçin Bir Model Önerisi, İTÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Toksoy ve Beşiroğlu (2006), Orff yaklaşımının gelişimini ve yapısını ortaya koyarak, ilköğretim müzik eğitimi içinde kullanımı ile ilgili örnekler geliştirmişler ve bu örneklerin ilköğretim alanında uygulanıp, müzik eğitiminde kullanılabilirliklerini test etmeye çalışmışlardır. Uygulamalar sonucunda birinci ve ikinci sınıflarla elde edilen bulgular arasında belirgin bir farklılaşma olmamasına rağmen,

3 401 birinci sınıf düzeyinde ritim ve hareket eğitimi uygulamalarının ağırlık kazanmasının daha sağlıklı olacağı saptanmıştır. İkinci sınıfta, ritim ve hareket eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların devam etmesinin yanı sıra, ezgi çalgılarının eşlik amaçlı kullanımı öngörülmüştür. İkinci sınıfın sonundan ya da üçüncü sınıfın başından başlayıp tekerleme, sayışma, türkü ve şarkılarımızdan yararlanma yolu ile ikiüç sesten oluşan ezgilerin öğretiminde ezgi çalgılarına geçiş yapılması önerilmiştir. Dördüncü ve beşinci sınıflarda Türk müzik kültürüne ait öğelerin; dans-müzik-hareket temelinde drama ile işbirliği yapılarak kültür pedagojisi uygulamaları şeklinde, alanlararası geçişe olanak tanıyan bir anlayışla yer alabileceği belirtilmiştir. Arslan, A. (2008). Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında Orff Yaklaşımıyla Müzik Öğretimi, VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Arslan (2008) ın yapmış olduğu araştırmanın evrenini, İstanbul ili Marmara Üniversitesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği ABD 5. Dönem A ve C şubesi öğrencileri oluşturmuştur. Bu araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının Orff yaklaşımı konusunda ne düşündüklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntemin uygulanmasıyla geleneksel müzik öğretimi arasındaki fark deneysel bir çalışma ile saptanmaya çalışılmıştır. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin bilgi ve beceri düzeylerinin eşit olduğu ise varsayım olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın verileri anket uygulanması şeklinde yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında ise, geleneksel öğretim yöntemlerine göre Orff- Schulwerk elementer müzik uygulamalarında öğrencilerin daha aktif ve araştırmacı oldukları belirlenmiştir. Yücesan, E. (2008). Orff Yaklaşımına Dayalı Etkinliklerin İlköğretim Beşinci Sınıf Müzik Dersine Uygulanışı ve Öğrencilerin Müziksel-Ritmik Zekâ Düzeyleri Üzerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yücesan (2008) araştırmasında, Orff yaklaşımına dayalı etkinliklerin ilköğretim beşinci sınıf müzik derslerine uygulanışını ve bu uygulamaların öğrencilerin müziksel-ritmik zekâ düzeyleri üzerine etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma, Bayburt İli Aydıntepe İlçesi Şehit Erdal Eraslan İlköğretim Okulu beşinci sınıfta öğrenim gören 20 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmada öğrencilerin çoklu zekâ düzeylerini ölçmek için 1992 yılında Sue Teele tarafından geliştirilen TIMI (Teele Inventory of Multiple Intelligences), Teele Çoklu Zekâ Testi kullanılmıştır. Deneysel biçimde yürütülen bu araştırmada, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerine Teele tarafından geliştirilen çoklu zekâ envanteri öntest ve sontest olarak uygulanmış, araştırma sonunda bu testler arasındaki farklar istatistiksel olarak çözümlenmiş ve elde edilen veriler yorumlanmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda ise, Orff yaklaşımına dayalı etkinliklerle müzik derslerinin işlendiği deney grubu öğrencilerinin, müziksel-ritmik zekâlarının gelişimi açısından grup lehine anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Kandemir, T. (2009). İlköğretim Sınıf Müzik Eğitiminde Orff Yaklaşımıyla Doğaçlama Çalışmalarının Müziksel Yaratıcılık Sürecine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kandemir (2009) bu araştırmayı, sınıf müzik eğitiminde Orff yaklaşımıyla yapılan doğaçlama çalışmalarının öğrencilerin müziksel yaratıcılık sürecine olan etkisini sorgulamak ve sonuçlar dâhilinde ilköğretim müzik dersi programı için bazı önerilerde bulunabilme düşüncesi ile gerçekleştirmiştir. Öntest/son-test/kontrol gruplu deneme modelinin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu Açık İlköğretim Okulu nda okuyan 4. sınıf öğrencilerinden oluşan (n=21) deney grubu ve yine 4. sınıf öğrencilerinden oluşan (n=21) kontrol grubu oluşturmuştur. Araştırmanın ön test aşamasında Khatena ve Torrance tarafından geliştirilen Sesler ve Sözcüklerle Yaratıcı Düşünme adlı ölçek deney ve kontrol grubuna uygulanmıştır. Daha sonra sadece deney grubu ile altı hafta süresince Orff yaklaşımıyla doğaçlama çalışması yapılmış, kontrol grubu ise bu çalışmadan muaf tutulmuştur. Araştırmanın son test aşamasında ise aynı ölçek deney ve kontrol grubuna uygulanmış ve Orff yaklaşımıyla doğaçlama çalışmasının öğrencilerin müzikal yaratıcılıklarına etkisinin olup/olmadığı ölçülmeye çalışılmıştır. Ön-test ve son-test sonuçlarının analizinde Mann Whitney U ve Wilcoxon testleri kullanılmıştır. İstatistiksel analiz sonuçlarına göre Orff yaklaşımı ile eğitim alan deney grubundaki öğrencilerin müzikal yaratıcılık düzeylerinde anlamlı artış saptanırken, kontrol grubundaki öğrencilerin düzeylerinde ise herhangi bir değişiklik olmadığı gözlenmiştir.

4 402 Okul Öncesi eğitimi alanında Orff yöntemi ile ilgili yapılan çalışmalar Canakay, E. U. (2003). Okul Öncesi Müzik Eğitiminde Orff Öğretisinin Müziksel Beceriler Üzerindeki Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Canakay (2003) bu araştırmasını, dokuz kişilik 2 6 yaş grubu çocuklar üzerinde gerçekleştirmiştir. Araştırma çerçevesinde deney ve kontrol grupları oluşturulmuş, gruplardan birine araştırmacı tarafından Orff Öğretisine dayalı müzik öğretimi, diğerine ise geleneksel yaklaşıma dayalı müzik öğretimi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda ise, 6 yaş grubu çocuklar üzerinde Orff Öğretisinin, müziksel işitme becerileri ve güzel şarkı söylemenin gelişimi ile müzik derslerine ilgi ve katılım yönlerinden geleneksel öğretime göre daha etkili olduğu gözlenmiştir. Sungurtekin, Ş. (2005). Orff Çalgılarının Okul Müzik Eğitimindeki Yeri ve Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sungurtekin (2005) bu araştırmasında, okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin Orff-Schulwerk yaklaşımına ilişkin bilgi düzeyleri ve okul öncesi müzik derslerine yönelik bakış açılarını irdelemeye çalışmıştır. Kaynak tarama temelli betimleme modeline dayanan bu araştırmanın verileri; görüşme, anket ve çeşitli yazılı kaynakları (tezler, makaleler, ansiklopedi vb.) tarama sonucunda elde edilip işlenerek araştırmacı tarafından yorumlanmıştır. Bu bağlamda resmi ve özel olmak üzere Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinde ana sınıfları olan ilköğretim okulu ve anaokulu yöneticilerine, ayrıca okul öncesi eğitimde müzik derslerini yürüten öğretmenlere anket formu uygulanmış, elde edilen veriler SPSS 11.5 for Windows ile çözümlenip yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, özellikle resmi okullardaki yönetici ve öğretmenlerin büyük bir bölümünün Orff-Schulwerk yaklaşımına ve çalgılarına ilişkin bilgi düzeylerinin düşük olduğu, hem resmi hem de özel okullardaki öğretmenlerin ise müzik derslerinde Orff çalgıları kapsamında yapılan etkinliklere daha az yer verdikleri gözlenmiştir. Aral, N., Akyol, A. K., Sığırtmaç, A. (2006). Beş-Altı Yaş Grubundaki Çocukların Yaratıcılıkları Üzerinde Orff Öğretisine Dayalı Müzik Eğitiminin Etkisinin İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Aral, Akyol ve Sığırtmaç (2006) tarafından yapılan araştırmada, beş-altı yaş grubundaki çocukların yaratıcılıklarında Orff öğretisi temelinde verilen müzik eğitiminin etkisinin incelenmesi temel alınmıştır. Araştırmaya Çukurova Üniversitesi Anaokuluna devam eden beş-altı yaş grubundaki çocuklardan 40 çocuk dâhil edilmiş, basit tesadüfî örnekleme yoluyla deney ve kontrol grubuna ayrılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Genel Bilgi Formu ve Torrance Yaratıcı Düşünme Testi-Şekil Form A kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarındaki çocuklara ön test ve son test olarak Torrance Yaratıcı Düşünme Testi-Şekil Form A uygulanmıştır. Deney grubundaki çocuklara Orff öğretisi temelinde müzik eğitimi verilmiş, kontrol grubundaki çocuklar da okul öncesi eğitimlerine devam etmişlerdir. Elde edilen veriler iki faktörlü ANOVA modeli kullanılarak değerlendirilmiş ve araştırmanın sonucunda, deney ve kontrol grubundaki çocukların ön test ve son test yaratıcılık puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde bir farklılığın olmadığı, ancak grup ayrımı yapılmadığında ön test ve son test yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir farklılığın olduğu bulunmuştur. Canakay, E. U., Bilen, S. (2006). Okulöncesi Müzik Eğitiminde Orff Öğretisinin Müziksel Beceriler Üzerindeki Ekileri, Eurasian Journal of Educational Research. Canakay ve Bilen (2006) tarafından yapılan bu araştırma, Orff öğretisinin, öğrencilerin müziksel işitme ve güzel şarkı söyleyebilme becerileri üzerindeki etkilerini, müzik dersine olan ilgi ve katılımları üzerindeki etkilerini geleneksel yaklaşım ile karşılaştırmalı olarak incelemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma, okul öncesi dönem 6 yaş grubundan oluşan iki grup üzerinde yapılmıştır. Gruplardan birinde Orff öğretisine dayalı müzik öğretimi, diğerinde ise geleneksel yaklaşıma dayalı müzik öğretimi 14 ders süresince uygulanmıştır. Araştırmanın verileri, deney sürecinden sonra uygulanan test, gözlem ve görüşmeler ile toplanmıştır. Yapılan araştırma sonuçlarına göre; Orff öğretisine dayalı müzik öğretimi, geleneksel yaklaşıma dayalı müzik öğretimine göre; müziksel işitme

5 403 becerileri ile güzel şarkı söyleyebilme becerileri üzerinde daha etkili olduğu, bununla birlikte, Orff öğretisine dayalı müzik öğretiminin derse olan ilgi ve katılımı arttırdığı ortaya çıkarılmıştır. Işın, D. (2008). Okulöncesi Müzik Eğitiminde Uygulanan Orff Yaklaşımının 5 6 Yaş Grubundaki Çocukların Ritimsel Becerilerine Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işın (2008) bu araştırmasında, okul öncesi müzik eğitiminde uygulanan Orff yaklaşımının, 5 6 yaş grubundaki çocukların ritimsel becerilerine etkilerinin belirlenmesini amaçlamıştır. Araştırmanın örneklemi, araştırma evreninden küme yöntemiyle seçilen, beş yuva ve kreşten oluşan 5 6 yaş grubundaki 80 çocuktan oluşmaktadır. Bu araştırmada verilerin toplanması için 5 6 yaş grubundaki çocuklara ön test ve son test olmak üzere iki aşamalı sorular uygulanmıştır. Testte yer alan otuz adet tartım kalıbı çocukların ritimsel becerilerini ölçmeyle ilgili konudaki soruları kapsamıştır. Araştırma sonucunda; Orff yaklaşımı uygulamalarının, çocukların ritimsel algılarını geliştirdiği belirlenmiştir. Uygulanan tartım kalıplarının aşama aşama zorlaştığı testte ise çocukların da aynı oranda ritim kalıplarını vermekte zorlandıkları gözlenmiş, fakat ön test sonrası uygulanan Orff yaklaşımıyla devam eden eğitim süreci sonunda, çocukların test sorularına başarı artışı ile karşılık verdikleri saptanmıştır. Eldemir, A. C., Umuzdaş, S., Umuzdaş, M. S. (2009). Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı Müzik Dersleri İçinde Orff Yönteminin Yeri ve Bu Yönteminin Okul Öncesi Öğretmenleri Tarafından Kullanılma Durumu, I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Eldemir, Umuzdaş ve Umuzdaş (2009) bu araştırmalarında, okul öncesi öğretmenliği lisans programında yer alan müzik derslerinde, okul öncesi döneme en uygun müzik öğretim yöntemlerinden biri olan Orff yöntemine ne kadar değinildiğini ve okul öncesi öğretmenlerinin verilen bu bilgilerden mesleki yaşamlarında ne kadar yararlandıklarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde MEB e bağlı resmi ve özel okullarda görev yapmakta olan okul öncesi öğretmenleri; örneklemini ise, okul öncesi öğretmenleri arasından Random yöntemiyle atanan 70 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem grubuna uygulanan anket, bilgi bölümü ve yedi sorudan oluşmaktadır. Araştırmanın sonucunda; okul öncesi öğretmenliği lisans programından mezun olan öğretmenlerin Orff yöntemi konusunda kendilerini yeterli hissetmedikleri veya Orff yöntemi ile ilgili mevcut bilgilerini mesleki yaşamlarında yeteri kadar kullanamadıkları tespit edilmiştir. SONUÇ Topluma faydalı bireyler yetiştirilmesi için eğitim sisteminin, bireyin aktif olarak katılımı sağlayacak, ezbercilikten uzak ve öğrenci merkezli olması gerekmektedir. Böylece, derste uygun ortamlar yaratıldığı zaman, öğrencilerin yaratıcılıklarının gelişimine olanak sağlanmış olunacaktır. Öğretmen yetiştiren programlarda yer alan derslerde, yaratıcı etkinliklere yer verilmesi büyük önem taşımaktadır. Yaratıcılığın geliştirilmesine olanak sağlayan Orff yöntemi, bireyin bilgiyi kendisinin keşfetmesine, değişik çalgılarla birlikte vücut dilini kullanmasına olanak vererek öğrenilenleri kalıcı hale getirmeye, doğaçlamaya, oyunlara yer verilerek yaratıcılığın geliştirilmesine, daha zevkli ve eğlenceli ders ortamları oluşturmaya yardımcı olmaktadır. Eğitimcilerin bu yöntemleri iyi bilmeleri ve kullanmaları durumunda hem bireyin daha kalıcı öğrenmesi sağlanabilir hem de dersler daha zevkli hale getirilebilinir. Bu bağlamda, bu programlardaki derslerin içeriğinde, Orff yöntem ve yaklaşımının kullanılmasına dönük çalışmalar ağırlık kazanmalıdır. Araştırmada, incelenen makale ve tezlerin çoğunluğu Türkçe olarak yayımlanmıştır. Bununla birlikte, lisans programlarındaki derslerin içeriğinde Orff yöntem ve yaklaşımlarının kullanılmasına dönük çalışmalar daha ağırlık kazanmalıdır. Türkiye de öğretmen yetiştiren lisans programlarında yaratıcılığın gelişimine olanak sağlayan müzik öğretim yöntemlerinden Orff öğretisine ilişkin yapılmış çalışmaların kullanılma durumunun ortaya konulması önemlidir. Bu çalışmanın mevcut durumun ileriki yıllarda da ortaya konabilmesi adına devamının yapılması önerilmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın bu alanda çalışan araştırmacılara ve ilgililere faydalı olabileceği düşünülmektedir.

6 404 KAYNAKÇA Aral, N., Akyol, A. K., Sığırtmaç, A. D. (2006). Beş-Altı Yaş Grubundaki Çocukların Yaratıcılıkları Üzerinde Orff Öğretisine Dayalı Müzik Eğitiminin Etkisinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 1 9. Arslan, A. (2008). Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında Orff Yaklaşımıyla Müzik Öğretimi, VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Mayıs 2008, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Canakay, E. U. (2003). Okul Öncesi Müzik Eğitiminde Orff Öğretisinin Müziksel Beceriler Üzerindeki Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Canakay, E. U., Bilen, S. (2006). Okul Öncesi Müzik Eğitiminde Orff Öğretisinin Müziksel Beceriler Üzerindeki Ekileri. Eurasian Journal of Educational Research, 22, Eldemir, A. C., Umuzdaş, S., Umuzdaş, M. S. (2009). Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı Müzik Dersleri İçinde Orff Yönteminin Yeri ve Bu Yönteminin Okul Öncesi Öğretmenleri Tarafından Kullanılma Durumu, I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale. Hildebrand, V. (1991). Young children s care and education: Creative teaching and management. Early Child Development and Care, 71, Işın, D. (2008). Okulöncesi Müzik Eğitiminde Uygulanan Orff Yaklaşımı nın 5-6 Yaş Grubundaki Çocukların Ritimsel Becerilerine Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Kandemir, T. (2009). İlköğretim Sınıf Müzik Eğitiminde Orff Yaklaşımıyla Doğaçlama Çalışmalarının Müziksel Yaratıcılık Sürecine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, s.77. Sungurtekin, Ş. (2005). Orff Çalgılarının Okul Müzik Eğitimindeki Yeri ve Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa. Şahin, Ç. (2003). Değişen Dünyada Sınıf Öğretmenlerinin Değişen Toplumsal ve Yaratıcılık Rolleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:1, Ankara. Toksoy, A. C., Beşiroğlu, Ş. (2006). Orff Yaklaşımı Çerçevesinde İlköğretim I. Kademesinde Müzik ve Hareket Eğitimine Başlangıç İçin Bir Model Önerisi. İTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2, Torrance, E. P. (1968). Education and the Creative Potential. Minneapolis: The University of Minnesota Press. Yücesan, E. (2008). Orff Yaklaşımına Dayalı Etkinliklerin İlköğretim Beşinci Sınıf Müzik Dersine Uygulanışı ve Öğrencilerin Müziksel-Ritmik Zekâ Düzeyleri Üzerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Uçan, A. (1994). Müzik Eğitimi Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, s. 25.