EPİDEMİYOLOJİ ETANOL

Transkript

1 DR.İBRAHİM HALİL YASAK FIRAT ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD Toksik Alkoller(Terim) Metanol ve Etilen glikol En yaygın tüketilen Etanol ve İzopropanol Sınıflandırma Ana bileşik ve metabolit ETANOL Legal Dünyada en sık ve suistamelde en sık Toksik morbidite sekonder hasar Toksisite i. Oral alım(en sık) ii. İnhalasyon iii. Perkütan Bulunduğu formlar Alkollü içecek,gargara,kolonya,parfüm Dezenfektanlarda %15-%40 kanda tespit 2006 ABD motorlu taşıt kaza %32 1

2 PATOFİZYOLOJİ Oral alım dk Midede Alkol dehidrogenaz absorpsiyon Erkek>Kadın Etanol bir SSS depresanıdır.ana olay; -GABA resp. Artışı(Upregülasyon) -NMDA resp. Bloke (Downregülasyon) Yoksunluk Sendromu PATOFİZYOLOJİ(DEVAM) Tolerans Fenomeni -Legal doz(80 mg/dl)- 5 mg/dl alışkanlık Ø KC de metabolize-%10 idrar,nefes,ter Alkol dehidr. Ve sit.p-450 kr.etanol alıcılarda daha aktif Eliminasyon oranı KLİNİK Toksisite işareti sarhoşluk Davranışsal değişiklikler SSS depresyonu-heceleyerek konuşma,nistagmus,ataksi ve motor kordinasyon Şiddetli intox.=>solunum depr. ve koma Periferik vazodilatasyon(hipotansiyon ve refleks taşikardi) Çocuk ve malnütrüsyonda Hipoglisemi Kr.alkolikler de Ketoasidoz TANI Fm,anamnez(mümkünse),lab.test Dikkatli ve seri gözlem Hasta başı glukotest Etyolojisi bilinmeyen mental durum değişikliği -etanol ölçümü Horizontal nistagmus sensitivitesi i. Etanol 80 mg/dl %70-80 ii. Etanol >100 mg/dl %80-90 Kokain kullanımı-18 kat ani ölüm riski 2

3 TEDAVİ Aktif kömür Hipoglisemi IV Glukoz -Wernicke Ensefalopatisi(Tiamin) -Malnütrisyonlu hstlar Sıvı tedavisi-eliminasyon Metadoxine-Etanol metabolizması DURUM VE TAKİP İZOPROPANOL Ucuz ev temizlik ürünler %70 -Dezenfektan,deri-saç ürünler,mücevher temizleyici,deterjan Toksisite Oral(ensık) İnhalasyan Dermal maruziyet Potent ve etki süresi 2* etanol PATOFİZYOLOJİ Oral alım dk KC de metabolize %50-80 Sekonder alkol-ketoz(metabolize) Ketoz ve met. Asidoz OLMADAN oluşan anyon gap Ana metabolit-aseton(toksisite sss depr.) %70 lik izopropanolun Toksik dozu 1mL/kg Letal dozu 2-4 ml/kg KLİNİK Etanol intoxuna benzer fakat sss bulguları daha ağır ve intox. Süresi daha uzundur Gastrik irritasyon sonucu hemorajik gastrit ve pankreatit Ağır zehirlenme de koma,solunum depr. Ve hipotansiyon 3

4 TANI Nefeste aseton kokusu Asidoz olmadan ketonemi-ketonüri Tanıda en güvenilir izopropanol düzeyi ölçümüdür İzopropanol >50 mg/dl TEDAVİ Tedavi destekleyicidir Gastrik lavaj endike değildir Solunum depr. Monitörize Hipotansiyon IV sıvı /vazopressör Gastrik hemoraji kan analizi ve izlem Hemodiyaliz endikasyonu Refrakter hipotansiyon Serum izopropanol>400 mg/dl DURUM VE TAKİP METANOL METANOL VE ETİLEN GLİKOL En basit alkol Otomatik yıkama solusyonları,soba yakıtları,yemek takımları,fotokopi sıvıları,antifrizde Oral alım(ensık) Gelişmekte olan ülkelerde alkollü içecek 4

5 PATOFİZYOLOJİ Oral alım dk Tedavi olmadan letal doz 1 gr/kg-1.25 ml/kg Kalıcı görme hasarı dozu -24 gr / 30 ml Toksik metaboliti FORMİK ASİT Toksisiteden ve met.asidozdan sorumlu Asidoz ve formik asit korelesyonu PATOFİZYOLOJİ(DEVAM) Formik asitin ana toksisite mekanizması Asidoz -Erken dönem Formik asit -Geç dönem Laktat Formik asit sit. Oksidaz inh. ph düşer Sonuç olarak format iyonu Format Retinal ve optik sinir hasarı ile SSS depresyonu KLİNİK Metanol zehirlenmesi klasik triadı 1. SSS depresyonu(baş ağrısı,vertigo,nöbet) 2. Met. Asidoz 3. Görsel değişiklik Zehirlenmenin şiddeti;asidoz seviyesi ile korele Retinal ve optik hasar Görüntüleme çalışmaları Kardiyovasküler bulgular-taşikardi,hipotans. Gis bulgular-pankreatit,gastrit ETİLEN GLİKOL Otomatik soğutma ve antifriz Sadece oral alım Şekerli tat çocuk Suicid-etanol yerine 5

6 PATOFİZYOLOJİ Oral alım 1-4 saat Letal doz 1-1.5ml/kg ya da gr/kg Toksisite metabolit end organ hasarı Etilen glikol Glikolik asit toksik met. Ve metabolik asidoz Glikooxikolik asit Hipokalsemi- Ca oxalat kristalleri KLİNİK 1. SSS depresyonu 2. Met. Asidoz 3. Renal yetmezlik ile karakerize Klinik zehirlenme 3 evrede incelenir I. 1.evre(Nörolojik evre) Oral alım 30 dk-12.saat SSS depresyonu Karakteristik etanol intox.-nefeste alkol kokusu yok Toxic metabolit-glikolik asit(4-12saat) KLİNİK 2 Glikolik asit i. Sitotoksisite,sss toksisitesi,serebral ödem,meningismus,nonenfeksiyoz meningoensefalit ii. Hipokalsemi nöbet 2.evre(Kardiyovasküler) i saat ii. Taşikardi,hipertansiyon,taşipne iii. Multi organ yetmezliği KLİNİK 3 3.Evre(Nefrotoksisite) saat karakteristik renal yetmezlik i. Akut tübüler nekroz ii. Oligürik renal yetmezlik Oxalik asit Nefrotoksik Herhangi bir evrede HİPOKALSEMİ QT intervalinde uzama,myokard depresyonu,aritmi 6

7 TANI(Metanol-Etilen glikol) Arteryel kan gazı,hemogram,elektrolitler,idrar tahlili Hastabaşı glukotest-bilinç değişikliği Kan metanol ve etilen glikol seviyeleri(spesifik tanı) Metanol seviyeleri i. <20 mg/dl Asemptomatik ii. >20 SSS semptomları iii. >50 Görsel semptomlar iv. > Ölümcül doz TANI 2 Metanol ve etilen glikol seviyelerinin tespit edilemediği durumlarda; -Osmolar gap Metanol ve etilen glikol osmotik aktiftirler Ölçülen serum osmolaritesi Calculated serum osmolarity = 2 x sodium + (blood urea nitrogen/2.8) + (glucose/18) + (ethanol/4.6) + (isopropanol/6.0) + (methanol/3.2) + (ethylene glycol/6.2) TANI 3 Osmolar gap = ölçülen serum osmolarity hesaplanan serum osmolarity i. Osmolar açıklık; - >10-15 toksisite - >50 alkol toksisitesi TEDAVİ Tedavi temel ilkeleri -destek tdvsi- -Asidozu düzeltilmesi(etanol-fomepizol) -toksik metabolitlerin oluşmasını engellenmesi(folik asit) -dializ 7

8 TEDAVİ 2 Table Indications for Metabolic Blockade with Fomepizole or Ethanol 1. Documented plasma methanol or ethylene glycol concentration of >20 milligrams/dl 2. If methanol or ethylene glycol level not immediately available: A. Documented or suspected significant methanol or ethylene glycol ingestion with ethanol level lower than approximately 100 milligrams/dl* B. Coma or altered mental status in patient with unclear history and: (1) Unexplained serum osmolar gap of >10 mosm/l or (2) Unexplained metabolic acidosis and ethanol level of <100 milligrams/dl* METABOLİK BLOKAJ Alkol dehidrogenaz inhibitörleri -Etanol ve Fomepizol Yüksek kompetatif afinite Yan etki Fomepizol > Etanol FOMEPİZOL Yükleme dozu: IV 15 mg/kg(30 dk) Takiben her 12 saatte bir IV 10mg/kg(30 dk) Zehirli alkol seviyesi <20 mg / dl ve metabolik asidoz düzelene kadar fomepizol devam edilir. Hemodiyaliz hastalarında 4 saatte bir Fomepizol k.e. İse Etanol ETANOL Yükleme dozu IV 800 mg/kg(%10 IV solüsyonu 10 mg/kg) İdame dozu ort. 100mg/kg/saat Oral yükleme dozu(po veya NG); -80-proof içki kullanarak 0,2-0,5 ml / kg / saat Oral idame dozu -1.5 ila 2.0 ml / kg Oral etanol IV kullanılmaz 1-2 saatte bir serum etanol seviyeleri izlenmeli 8

9 Indications for Urgent Hemodialysis after Methanol or Ethylene Glycol Ingestion Refractory metabolic acidosis: ph <7.25 with anion gap >30 meq/l and/or base deficit less than 15 Visual abnormalities* Renal insufficiency Deteriorating vital signs despite aggressive supportive care Electrolyte abnormalities refractory to conventional therapy Serum methanol or ethylene glycol level of >50 milligrams/dl TEŞEKKÜRLER 9