TÜRKİYE VOLEYBOL FEDERASYONU 4. KADEME ANTRENÖR KURSU SPOR ANATOMİSİ VE KİNEZİYOLOJİSİ Ş. NAZAN KOŞAR Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 1
SUNUM AKIŞI Kassal Analiz Gövde hareketlerinin kassal analizi Üst üye hareketlerinin kassal analizi Alt üye hareketlerinin kassal analizi Voleybola özgü hareketlerin kassal analizi 2
Kassal Analizin Önemi Bir hareketin kassal analizinin doğru şekilde yapılması, o hareket sırasında kullanılan kaslara yönelik olarak yapılmak istenen özel antrenmanın doğru yönlendirilebilmesine olanak sağlar. Spor performansının gelişimine katkıda bulunur Spor yaralanmalarının önlenmesine katkıda bulunur. 3
Kassal Analizde Yanıtlanması Gereken Başlıca Sorular 1. Harekete hangi eklemler katılıyor? 2. Bu eklemlerde gerçekleşen hareketler nelerdir? 3. Gerçekleştirilen eklem hareketlerine hangi kaslar katılıyor? 4. Eklem hareketine katılan kasların kasılma tipleri nasıldır? 4
KAS KASILMA TİPLERİ 1. İzotonik Kasılma Dinamik bir kasılma şeklidir. Vücut üyesinde gözle görülen bir harket gerçekleşir. Kas boyunda değişim gerçekleşir. Kas boyundaki değişim, kısalma şeklinde gerçekleşiyor ise konsantrik, uzama şeklinde gerçekleşiyor ise eksantrik olarak isimlendirilir. a) Konsantrik kasılma: Kas kasılması sırasında kas boyunda kısalma meydana gelir. Eklem üyesinde gözle görülen bir hareket gerçekleşir. b) Eksantrik Kasılma: Kas kasılması sırasında kas boyunda uzamanın meydana geldiği kasılma tipidir. Burada kastedilen uzama, daha önce kısalmış bir kasın uzamasıdır. 2. İzometrik Kasılma Statik bir kasılmadır. Kasın boyunda bir değişiklik olmaksızın gerçekleşen kasılma tipidir. Gözle görülen bir hareket söz konusu değildir. 5
KAS KASILMA TİPLERİ KONSATRİK: Kas kısalır İZOMETRİK: Kas boyu değişmez EKSENTRİK: Kas uzar 6
7
8
GÖVDE HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Gövde 1. Omurga 2. Göğüs kafesi 9
Omurganın Hareketleri Fleksiyon Ekstansiyon - Hiperekstansiyon Lateral fleksiyon Rotasyon 10
Omurganın Kasları Düz karın kası İç çapraz karın kası Dış çapraz karın kası Psoas major Erektör spina Derin arka spinal kaslar Sternokleido mastoid 1 1 Levator skapula
Omurga Hareketlerinin Kassal Analizi GÖVDE FLEKSİYONU 1. Düz karın kası 2. Dış çapraz karın kası 3. İç çapraz karın kası 4. Psoas major GÖVDE EKSTANSİYONU 1. Erektor spina göğüs ve bel bölgesi 2. Derin arka spinal kaslar göğüs ve bel bölgesi 12
Omurga Hareketlerinin Kassal Analizi GÖVDE LATERAL FLEKSİYONU 1. Düz karın kası 2. Dış çapraz karın kası 3. İç çapraz karın kası 4. Psoas major 5. Erektor spina göğüs ve bel bölgesi 6. Derin arka spinal kaslar göğüs ve bel bölgesi 13
Omurga Hareketlerinin Kassal Analizi GÖVDE ROTASYONU AYNI TARAFA 1. İç çapraz karın kası 2. Erektor spina göğüs ve bel bölgesi KARŞI TARAFA 1. Dış çapraz karın kası 2. Derin arka spinal kaslar göğüs ve bel bölgesi 14
Baş ve Boyun Hareketlerinin Kassal Analizi BOYUN FLEKSİYONU 1. Sternokleidomastoid 2. Boyun ön bölgesinde yer alan diğer kaslar BOYUN EKSTANSİYONU 1. Erektor spina Baş ve boyun bölgesi 2. Derin arka spinal kaslar Baş ve boyun bölgesi 3. Boyun arka bölgesinde yer alan diğer kaslar 15
Baş ve Boyun Hareketlerinin Kassal Analizi BOYUN LATERAL FLEKSİYONU 1. Sternokleidomastoid 2. Erektor spina Baş ve boyun bölgesi 3. Derin arka spinal kaslar Baş ve boyun bölgesi 4. Levator skapula 16
Baş ve Boyun Hareketlerinin Kassal Analizi BOYUN ROTASYONU KARŞI TARAFA 1. Sternokleidomastoid 2. Derin arka spinal kaslar Baş ve boyun bölgesi AYNI TARAFA 1. Erektor spina Baş ve boyun bölgesi 17
ÜST ÜYELER VE HAREKETLERİ Üst Üyeler 4 bölümde incelenir 1. Omuz kemeri Skapula (1) Klavikula (1) 2. Kol Humerus (1) 3. Önkol Radius (1) Ulna (1) 4. El Karpaller (8) Metakarpaller (5) Falankslar (14) 18
OMUZ KEMERİ: Hareketleri Omuz kemeri hareketleri, skapulanın hareketlerine göre tanımlanır Bu hareketler: 1. Elevasyon 2. Depresyon 3. Abduksiyon 4. Adduksiyon Elevasyon : Kürek kemiğinin omurgaya paralel olarak yukarıya doğru yükselmesidir Depresyon : Kürek kemiğinin omurgaya paralel olarak aşağı doğru hareket etmesidir Abduksiyon : Kürek kemiğinin omurgadan uzaklaşmasıdır Adduksiyon : Kürek kemiğinin omurgaya yaklaşmasıdır 19
OMUZ KEMERİNİN KASLARI 20
OMUZ KEMERİ Hareketlerinin Kassal Analizi ELEVASYON Levator skapula Trapezius üst lifler Rhomboideus major Rhomboideus minör DEPRESYON Pektoralis minör Trapezius alt lifleri ADDUKSİYON Levator skapula Trapez Rhomboideus major Rhomboideus minör ABDUKSİYON Pektoralis minör Serratus anteriör 21
OMUZ EKLEMİNİN HAREKETLERİ 22
OMUZ EKLEMİNİN KASLARI infraspinatus Teres minör Supraspinatus Deltoid 23
OMUZ EKLEMİNİN KASLARI 24
OMUZ ROTATOR KILIF KASLARI Rotator kılıf kasları; 1. Supraspinatus 2. İnfraspinatus 3. Teres minör 4. Subskapularis Bu dört kas birlikte omuz eklemini çevreler, yapısal bütünlüğünü korur, ön vuruş, arka vuruş ve sallama hareketlerinde kuvvet üretiminde rol oynar. Tenis, disk atma, hentbol, yüzme, voleybol gibi branşlarda en sık yaralanan kas grubudur. 25
OMUZ EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ FLEKSİYON Pektoralis major Deltoidin ön parçası HORİZONTAL FLEKSİYON Pektoralis major Deltoidin ön parçası EKSTANSİYON Deltoidin arka parçası Latissimus dorsi Teres major Teres minör İnfraspinatus HORİZONTAL EKSTANSİYON Deltoidin arka parçası Supraspinatus İnfraspinatus Teres minör 26
OMUZ EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ ABDUKSİYON Deltoid (her üç parça) Supraspinatus İÇ ROTASYON Pektoralis major Deltoidin ön parçası Subskapularis Latissimus dorsi Teres major ADDUKSİYON Latissimus dorsi Teres major Pektoralis major Subskapularis DIŞ ROTASYON Deltoidin arka parçası Supraspinatus İnfraspinatus Teres minör 27
Omuz ekleminde abduksiyon 28
ÖNKOL: Hareketleri Supinasyon: Ön kolun dışa döndürülmesidir. Pronasyon: Ön kolun içe döndürülmesidir. 29
ÖNKOL: Kasları Brakioradialis 30
ÖNKOL HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ FLEKSİYON Biseps braki Brakioradialis Brakialis EKSTANSİYON Triseps braki PRONASYON Pronator teres Pronator kuadratus SUPİNASYON Biseps braki Supinator 31
ALT ÜYELER VE HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ 32
UYLUK VE KALÇA EKLEMİNİN TEMEL HAREKETLERİ 33
UYLUK VE KALÇA KASLARI: KALÇA EKLEMİNİ ÖNDEN KATEDEN KASLAR Rektus femoris 34
UYLUK VE KALÇA KASLARI: HAMSTRİNG/İSKİOKRURAL KASLAR Semitendinosus Biseps femoris Semimembranosus 35
UYLUK VE KALÇA KASLARI: GLUTEAL KASLAR Gluteus maksimus Gluteus medius Gluteus minimus 36
UYLUK VE KALÇA KASLARI: ADDUKTÖR KASLAR 37
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ FLEKSİYON İliopsoas Rektus femoris Sartorius Tensör fasya lata (TFL) ABDUKSİYON Gluteus medius Gluteus minimus Sartorius Tensör fasya lata (TFL) EKSTANSİYON Gluteus maksimus Semitendinosus Semimembranozus Biseps femoris ADDUKSİYON Adduktor minimus Adduktor brevis Adduktor longus Adduktor magnus 38
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ DIŞ ROTASYON Derin dış rotator kaslar İliopsoas Sartorius Biseps femoris Gluteus maksimus HORİZONTAL FLEKSİYON Adduktor longus&brevis İliopsoas Rektus femoris Sartorius Tensör fasya lata İÇ ROTASYON Gluteus medius Gluteus minimus Semitendinosus Semimembranosus Tensör fasya lata (TFL) HORİZONTAL EKSTANSİYON Gluteus maksimus Gluteus medius Gluteus minimus Derin dış rotator kaslar 39
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Kalça fleksiyonu 40
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Kalça ekstansiyonu 41
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Engel geçişi sırasında kalça savurma bacağında fleksiyon, diğerinde ekstansiyon vardır 42
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Kalça ekleminde uyluğun abduksiyonunu sağlayan hareket örnekleri 43
UYLUK VE KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Sağ kalça ekleminde uyluğun adduksiyonu 44
ALT BACAK VE DİZ EKLEMİNİN HAREKETLERİ Ekstansiyon Fleksiyon 45
ALT BACAK VE DİZ EKLEMİNİN KASLARI GASTROKNEMİUS VE KUADRİSEPS Rektus femoris VL-VI-VM Gastroknemius 46
ALT BACAK VE DİZ EKLEMİNİN KASLARI HAMSTRİNGLER Semitendinosus Biseps femoris Semimembranosus 47
ALT BACAK VE DİZ EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ FLEKSİYON Hamstring grubu Biseps femoris Semitendinozus Semimembranozus Gastroknemius EKSTANSİYON Kuadriseps femoris Rektus femoris Vastus lateralis Vastus medialis Vastus intermedialis 48
ALT BACAK VE DİZ EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Diz eklemi fleksörlerine yönelik bir çalışma örneği 49
ALT BACAK VE DİZ EKLEMİ HAREKETLERİNİN KASSAL ANALİZİ Diz ekleminde ekstansörlerin çalışması 50
AYAK VE AYAK BİLEĞİ EKLEMİNİN HAREKETLERİ Dorsi fleksiyon Plantar fleksiyon Eversiyon Abduksiyon Pronasyon İnversiyon Adduksiyon Supinasyon 51
Ayak ve Ayak Bileği Kasları Gastroknemius Soleus Tibialis posterior 52
Ayak ve Ayak Bileği Kasları Tibialis anteriör Perenous brevis Perenous longus 53
Ayak ve Ayak Bileği Hareketlerin Kassal Analizi Plantar Fleksiyon Gastroknemius Soleus Tibialis posterior Pronasyon (Eversiyon, abduksiyon) Peroneus longus Peroneus brevis Dorsi Fleksiyon Tibialis anterior Supinasyon (İnversiyon, adduksiyon) Tibialis anterior Tibialis posterior 54
Ayak ve Ayak Bileği Hareketlerin Kassal Analizi Ayak topuğunda yükselirken dorsal fleksörler çalışır 55
Ayak ve Ayak Bileği Hareketlerin Kassal Analizi Plantar fleksiyon 56
Ayak Parmaklarının Hareketlerin Kassal Analizi Fleksiyon Fleksör digitorum longus Fleksör hallusis longus Ekstansiyon Ekstansor digitorum longus Ekstansör hallusis longus 57
TEMEL KUVVET ALIŞTIRMALARININ KASSAL ANALİZİNE ÖRNEKLER 58
Enseden bar itme 59
Bükülü kalça pozisyonunda halterin yukarı çekilmesi 60
Halterle dirsek bükülmesi 61
Lat Pull Hareketi 62
Bench press hareketi 63
Şınav 64
Squat (çömelme) hareketi 65
Ağırlıkla ayak ucunda yükselme 66
Leg Press 67
Voleybola Özgü Hareketlerin Kassal Analizi 68
69
70
71
72
73
74
75