Arter Kan Gazları: Örnek Olgular Prof. Dr. Turan Acıcan AÜTF Göğüs Hastalıkları ABD
Örnek Olgu 1 19 yaşında bir erkek eroin enjeksiyonundan 5 dk sonra acil servise getiriliyor. SS=7/dk ve hasta ağrılı uyaranlara cevap veriyor. Kan gazı örneği: ph=7.2 PaCO2= 71mmHg Act HCO3= 26.5 mmol/l Std HCO3= 26 mmol/l Baz excess= - 1.4 mmol/l
ph=7.2 PaCO2= 71mmHg Act HCO3= 26.5 mmol/l Std HCO3= 26 mmol/l Baz excess= - 1.4 mmol/l Analiz ph düşük=asidemi PaCO2 yüksek = Respiratuvar asidoz Std HCO3 ve BE= Normal Yorum: Hastada akut respiratuvar asidoz var kompansasyon başlamamış.
Örnek Olgu 2 67 yaşında bir kadın hasta operasyon için hastaneye yatıyor. Hasta stabil KOAH lı ve alınan arter kan gazı örneğinde ph= 7.35 PaCO2= 60mmHg Act HCO3= 32.0mmol/L Std HCO3=30.0 mmol/l Baz excess= + 4 mmol/l
ph= 7.35 PaCO2= 60mmHg Act HCO3= 32.0mmol/L Std HCO3=30.0 mmol/l Baz excess= + 4 mmol/l Yorum: ph hafif azalmış=hafif bir asidemi var PaCO2 yüksek= respiratuvar asidoz Sdt HCO3 ve baz excess artmış= Metabolik kompanzasyon var. Kronik respiratuvar asidozda da klinik bulgular olabilir ancak daha yüksek PaCO2 değerlerinde ancak hasta komaya girebilir.
Örnek Olgu 3 27 yaşında epileptik bir hasta grand mal epilepsi nöbeti geçiriyor. Tedavi edilmeksizin nöbet kendiliğinden geçiyor. Alınan arter kan gazı örneği: ph= 7.27 PaCO2= 27.6 mmhg Act HCO3= 12.2mmol/L Std HCO3= 12.9 mmol/l Baz excess= -13.3 mmol/l
ph= 7.27 PaCO2= 27.6 mmhg Act HCO3= 12.2mmol/L Std HCO3= 12.9 mmol/l Baz excess= -13.3 mmol/l Yorum ph düşük=asidemi var Std HCO3 ve baz excess düşük= metabolik asidoz var. PaCO2 düşük= respiratuvar kompanzasyon için
Örnek Olgu 4 33 yaşında insülin bağımlı DM erkek hasta. Son 3 gündür kötü. Başlangıçta sık idrar ve disürisi var iştahı azalıyor. Son 24 saatte terleme bulantı, kusma ve yemek yiyememe ekleniyor. Helikopterle acil servise getiriliyor. kan gazı: ph=7.2 PaCO2=22mmHg ActHCO3= 5.4mmol/L StdHCO3=7.5mmol/L Baz excess= -26mmol/L
Yorum ph düşük= Asidemi StdHCO3 düşük= Metabolik asidoz Baz excess ileri derecede düşük= Fazla H+ iyonlarını tamponlamak için vücut ekstrasellüler tampon sisteminin tamamını kullanmış PaCO2 düşük= Respiratuvar kompansasyon var.
Örnek Olgu 5 68 yaşında erkek göğüs ağrısı ve dispne ile acil servise geliyor. Muayene sonucu biventriküler yetmezlik saptanıyor. Kan gazı incelemesinde ph=6.99 PaCO2= 109.5mmHg ActHCO3= 15.5mmol/L StdHCO3= 15.3mmol/L Baz excess= -12.4 mmol/l
ph=6.99 PaCO2= 109.5mmHg ActHCO3= 15.5mmol/L StdHCO3= 15.3mmol/L Baz excess= -12.4 mmol/l Yorum ph düşük= asidemi PaCO2 çok yüksek= respiratuvar asidozis StdHCO3 düşük ve bazexcess belirgin olarak düşük= Metabolik asidoz
Örnek Olgu 6 16 yaşında kız, erkek arkadaşı ile tartışmayı takiben fenalaşıyor. Her hangi bir ilaç almıyor, fizik muayenede akciğerler normal, solunum hızı 34/dk. Alınan arter kan gazı örneğinde: ph= 7.5 PaCO2= 27mmHg Act HCO3= 20.5mmol/L StdHCO3=23.1mmol/L Baz excess= -1mmol/L
ph= 7.5 PaCO2= 27mmHg Act HCO3= 20.5mmol/L StdHCO3=23.1mmol/L Baz excess= -1mmol/L Yorum ph artmış=alkalemi PaCO2 azalmış= Respiratuvar alkalozis StdHCO3 ve baz excess normal= Metabolik kompanzasyon yok.
Örnek Olgu 7 26 yaşında bir erkek. Tatil dönüşü 4 gündür şiddetli kusması var hafif diaresi de var. Kan gazı örneğinde: ph=7.48 PaCO2=43.6mmHg ActHCO3= 31.5mmol/L StdHCO3=30mmol/L Baz excess= +4.5 mmol/l
ph=7.48 PaCO2=43.6mmHg ActHCO3= 31.5mmol/L StdHCO3=30mmol/L Baz excess= +4.5 mmol/l Yorum: ph yüksek= alkalemi PaCO2 üst sınırda= respiratuvar kompansasyon başlamış Std HCO3 ve Baz excess artmış= Metabolik alkalozis.
Örnek Olgu 8 81 yaşında kadın hasta. İskemik kalp hastası bacaklarda ödem için bir tiyazid diüretiği veriliyor.bir anginal atağı takiben acil servise geliyor. Kan gazı analizinde: ph=7.54 PaCO2=50.2mmHg ActHCO3= 44mmol/L StdHCO3= 37mmol/L Baz excess= +17 mmol/l
ph=7.54 PaCO2=50.2mmHg ActHCO3= 44mmol/L StdHCO3= 37mmol/L Baz excess= +17 mmol/l Yorum ph yüksek= alkalemi PaCO2 yüksek= respiratuvar asidozis (kompansasyon) Act HCO3 yüksek ve bazexcess belirgin olarak yüksek= Metabolik alkaloz
Örnek Olgu 9 52 yaşında erkek. Son birkaç gündür öksürük ve göğüs ağrısı var. Alınan kan gazı örneğinde: ph=7.52 PaCO2= 13.7mmHg ActHCO3= 12.2mmol/L StdHCO3= 14.1mmol/L Baz excess= - 8.2mmol/L
ph=7.52 PaCO2= 13.7mmHg ActHCO3= 12.2mmol/L StdHCO3= 14.1mmol/L Baz excess= - 8.2mmol/L Yorum ph artmış=alkalemi PaCO2 azalmış= respiratuvar alkalozis StdHCO3 ve baz excess düşük= metabolik asidoz yapacak neden yok. Olay metabolik kompansasyona yetecek kadar uzun sürmüş, metabolik kompansasyon var.ancak kısmen.
Örnek Olgu 9 30 yaşında kadın. Alkol over dozu sonunda intihar ediyor. Kanala atlıyor. Sudan çıkarıldığında SS: 18/dk, N: 107/dk TA: 137/90mmHg. Akciğer oskültasyonunda bilateral raller ve ronküsler var. Isı: 28.7 derece. %85 nazal O2 ile Kan Gazları ph:7.23 PaCO2: 41.5 ActHCO3: 16.7 StdHCO3: 16.4 Base excess: -10.2 PaO2 86mmHg
Asit-Baz Dengesi Bozukluklarında Kompansasyonda Beklenen Değişiklikler Akut respiratuvar asidoz: PaCO2 de 1mmHgartış Act HCO3 de 0.1mmol/L Kronik respiratuvar asidoz: PaCO2 de 1 mmhg artış Act HCO3 de 0.4mmol/L artış yapar. Akut respiratuvar alkalozis: PaCO2 de 1mmHg düşüş ActHCO3 de 0.2mmol/L Kronik respiratuvar alkalozis: PaCO2 de 1mmHg lik düşüş, ActHCO3 de 0.5mmol/L azalma yapar.
Asit-Baz Dengesi Bozukluklarında Kompansasyonda Beklenen Değişiklikler Metabolik asidoz: ActHCO3 de 1 mmol/l lik azalma PaCO2 de 1.0-1.3mmHg lik azalma yapar. Metabolik alkalozis: ActHCO3 de her 1mmol/L lik artış, PaCO2 de 0.6mmHg yükseliş yapar.
ÖRNEKLER Akut respiratuvar asidoz PaCO2 Hesaplama ActHCO3 49 mmhg 24.5+(9x0.1)mmol/L 25.4 60 73 Kronik respiratuvar asidoz 50 24.5+(10x0.4)mmol/L 28.0 65 58
Örnekler Akut respiratuvar alkalozis PaCO2 Hesap ActHCO3 30mmHg 24.5-(10x0.2) 22.5 28 20 Kronik Respiratuvar alkalozis 32 24.5-(8x0.5) 20.5 29 26
Örnekler Metabolik asidozis ActHCO3 Hesap PaCO2 12.5 ( 40-(1.3x12)-40-(1x12)) 24.4-28 16.5 18.5 Metabolik alkalozis 32.5 40+(0.6x8) 44.8 34.5 37.5
PCO2, HCO3, ph -Kompansasyon PCO2 de 12 mmhg değişiklik= ph da 0.1 değişiklik HCO3 de 6 mmol/l değişiklik = ph da 0.1 değişiklik
Oksijenasyon Yüz maskesi ile FIO2 %30 PaO2=228 Normal? FIO2 %50 PaO2=180 mmhg Normal?