Tarihçe İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Bebekte septisimiyaya neden olmuştur 1958 ve 1961 de İngiltere de yine iki ölümcül menenjit vakasına neden olmuştur Enterobacter sakazakii ismi 1980 de, Riichi Sakazaki tarafından verildi 2008 de E. sakazakii Cronobacter cinsinin içine dahil edildi
1990 da bebek maması ve Cronobacter arasındaki ilişki ilk defa rapor edildi Bu tarihe kadar 120 rapor edilmiş Cronobacter enfeksiyonu mevcuttur 11 farklı ülkede 19 ölüme sebebiyet vermiştir 3 günlük ve 4 yaş çocukları To date, there have been approximately Diğer enfeksiyon hastalıklarına oranla düşük seviyede görülür Yılda 4-5 vaka Son yıllarda sayı artış göstermektedir En az 20 rapor edilmiş yetişkin vakası mevcuttur
Gıda ve İlaç Dairesi (DA) (2002), Amerika Birleşik Devletleri ndeki sağlık kuruluşlarını, toz bebek mamaları ile beslenen yeni doğan bebeklerde C. sakazakii den kaynaklanan enfeksiyonun varlığı hakkında uyarmıştır. Gıdaların Mikrobiyolojik Özellikleri Uluslararası Komisyonu (ICMSF), 2002 yılında C. sakazakii yi bağışıklık sistemi zayıf insanlar için şiddetli tehlike, yaşamı tehdit eden, kalıcı kronik sekel bırakan etken olarak bildirmiş ve bilinen su ve gıda kaynaklı Listeria monocytogenes, Clostridium botulinum tip A ve B ve Cryptosporidium parvum gibi patojenlerle aynı tehlike kategorisinde sınıflandırmıştır
Kodeks Gıda Hijyeni Komitesi tarafından 2003 yılında gerçekleştirilen toplantıda; toz bebek mamalarının mikrobiyolojik güvenliği ile ilgili sorunların uluslararası düzeyde arttığı gündeme getirilmiştir. Bunun üzerine Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından 2004 yılında düzenlenen, toz bebek mamalarında C. sakazakii ve diğer mikroorganizmalar konulu uzmanlar toplantısında, mikrobiyolojik tehlikeler üç grup olarak düzenlenmiştir. Buna göre Salmonella enterica ve C. sakazakii Grup A da, diğer Enterobacteriaceae üyeleri Grup B de ve o ana kadar toz bebek mamalarından izole edilemeyen Bacillus cereus, Clostridium difficile ve Clostridium botulinum Grup C de sınıflandırılmıştır Böylece, Cronobacter spp ve Salmonella serovarları toz bebek mamalarının en önemli hijyen indikatörü olarak kategorize edilmiştir C. sakazakii, 2004 yılında Mycobacterium paratuberculosis ile dikkat çekici tehlikeli bakteriyel patojenler olarak çalışma grubunun programına alınmıştır
C. sakazakii Gıda kaynaklı C. sakazakii enfeksiyonlarına sık rastlanmaz Bir çok gıdada tespit edilmiş olmasına rağmen: Et, sebze, peynir, tohum, kuru ot, baharat Önem arz etmesinin nedeni: Bakterinin toz bebek mamalarındaki varlığı, Yeni doğan bebeklerde bağışıklık sisteminin gelişmemiş olması Enfekte bebeklerde gözlemlenen yüksek mortaliteden (%40-80) dolayı
GELİŞME ÖZELLİKLERİ Enterobacteriaceae familyasından Gram pozitif, çubuk şekilli, peritrik flagellalarıyla hareketli, fakültatif anaerobdur 25 C de -parlak sarı renkli sıkı-sert yapıda koloni özelliğine sahiptir Dekarboksilaz pozitif lisin negatif, arjinin ve ornitin pozitif Sorbitol negatif
FENOTİPİK ve GELİŞME ÖZELLİKLERİ Jenerasyon süresi 23 C de 40 dakika, 5 ile 45C aralığındaki sıcaklıklarda büyür Isı toleransı olmayan bir bakteridir Sulandırılmış toz bebek mamalarında 62 C de D değerini 0.4 dakika, 71.5 C d değeri 0.7 saniye Pastörizasyon sıcaklığından kolayca inaktive olur Isıya direnç kazanabilirler- öldürmeyen sıcaklık dercesine maruz kalarak ph 7,0 deki ısı direncinin ph 4,0 dekine göre 10 kat fazla olduğu tespit edilmiştir
GELİŞME ÖZELLİKLERİ Yüksek ozmotik basınç ve kuru ortamlara oldukça dirençlidir Yüksek sıcaklıklarda kuru ortamlarda 2 yıldan fazla yaşayabilir 21 C de depolama sırasında 0.44 su aktivitesi mamalardaki bakterinin 6 ayda tespit edilebilir sayıların altına düştüğü, 0.31 ve 0.26 su aktivitesi değerine sahip olanlarda 12 ay sonunda 5 log kob/g dan 3 log kob/g a düştüğü; 30 C de depolama sırasında 0.44 su aktivitesi olanlarda 3. ay, 0.31 su aktivitesi olanlarda 9 ay ve 0.26 su aktivitesi olanlarda 12 ay sonunda tespit edilebilir seviyelerin altında kaldığı saptanmıştır
Biofilm Sıcaklık Kullanılan malzemeler Crobacter ın Proteaz salgılayarak kan beyin engellini aşar OmpA proteinin fibronektine bağlanması beğin hücrelerine geçişi sağlar Kandan beyine geçebilir Toz bebek maması Yüksek mide asitliği ph (>4) canlı kalması için etkendir Gastrointe stinal engelli aşar
Virulans Enfeksiyon dozu <1000 hücre Gastrointestinal bölge önemli hedefidir Epitel hücrelerine sağlanabilirliği ile paraleldir toksisitesi Biyofilm oluşturmaları diğer bir etkendir Yüksek düzeyde ekzopolisakakrit üretirler Fare çalışmalarında Enterosayt lara bağlandığı görülmüştür Bu hücrelerin ölmesi ile bakteri geçişi için engeller azalır OmpA proteini beğin hücrelerine geçişi sağlar kandaki savunma mekanizmasını alt eder
Başlıca menenjit, bakteriyemi, üriner sistem ve yara enfeksiyonunun yanı sıra pnömoni, konjuktivitis, vajinitis, apandisit, yeni doğanlarda nekrotik enterokolitis vb 1960 yılından 1999 a kadar yaptığı literatür taramasında, yeni doğan, bebek ve küçük çocuk hastalarda kayıtlara geçmiş 31 C. sakazakii enfeksiyon vakasından 21 inin menenjit, 7 sinin bakteriyemi, 1 inin üriner sistem enfeksiyonu, 1 inin diyare, 1 tanesinin ise dermoid kist olduğunu bildirmiştir.
Son dönemdeki Vakalar 2003, Brazilya, anne sütü ile beslenen bebek- menenjit ve ölüm 2004 Yeni Zellanda, yeni doğmuş bebek, bebek maması, menenjit ve ölüm, antibiyotiklere dirençli suş 2004, Fransa, 9 bebek, 2 si öldü, bebek maması 2011. Meksiko, 2 aylık bebek, bebek maması, kanlı ishal
Bulaşma yolu Kontamine toz bebek mamaları ve onun hazırlanmasında kullanılan ekipmanlar C. sakazakii nin başlıca kaynağı olarak bilinir Dolayısıyla sulandırılmış toz bebek mamalarındaki C. sakazakii nin kontaminasyonu, iç faktörler kontamine hammadenin pastörizasyon sonrası kullanımı, paketleme öncesi üretim ortamları mamanın sulandırılması ve hazırlama işlemlerinin diğer aşamaları sırasında oluşan harici kontaminasyonlardan hijyenik olmayan alet ve edevat kullanılması 141 bebek mamasının 20 sinde bu bakteriye rastlanmıştır Dozunun 3 kob/g toz ammadan az olduğu bulunmuştur