Yaşar DEMİR, Selami SİPAHİ Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, BÖTEB, Erzurum.



Benzer belgeler
daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

Available online at

PROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

Doç.Dr. HİLAL AKTAMIŞ

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ, CİNSİYET ÖĞRENME STİLİ İLİŞKİSİ VE ÖĞRENME STİLİNE GÖRE AKADEMİK BAŞARI 1

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/BİYOLOJİ EĞİTİMİ (DR)

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ GK- 373 V Ön Koşul. Yok

ÖZGEÇMİŞ 0(222) / 1657

Fen Bilgisi Eğitimi ( Yüksek Lisans) Adnan Menderes Üniversitesi (Aydın) Fen Bilgisi Eğitimi ( Yüksek Lisans)

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

Doç.Dr. EYLEM YILDIZ FEYZİOĞLU

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

EĞİTİM Doktora Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Eğitim Fakültesi, Bilgisayar Öğretimi ve Teknolojileri Bölümü

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

Kimya Öğretmen Adaylarının Bazı Kimya Konuları İle İlgili Anlama Düzeylerinin Sınıflara Göre Değişimi

ÖZGEÇMİŞ DERECE ALAN ÜNİVERSİTE YIL. Lisans Kimya Atatürk Üniversitesi Yüksek Lisans Kimya Kafkas Üniversitesi 1995

Hasan GÜRBÜZ * Mustafa KIŞOĞLU **

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK, KİMYA VE BİYOLOJİ LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Warwick 2010 Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Cambridge 2012

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

Yrd. Doç. Dr. İsmail KENAR

ESERLER. A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities & Diğerleri)

T A R K A N K A C M A Z

Arş. Gör. Raziye SANCAR

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

PORTFOLYONUN FEN VE TEKNOLOJİ DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI VE KALICILIĞA ETKİSİ

Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program/Alan Üniversite Bitirme Yılı Lisans Fizik / Fen Edebiyat / Fizik Dicle Üniversitesi 2004

Yaşam Temelli Öğrenme. Yazar Figen Çam ve Esra Özay Köse

MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MATEMATİK OKURYAZARLIĞI ÖZYETERLİK DÜZEYLERİ

Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2, Temmuz 2011

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YETENEK ve İLGİLERİ

PROJE TABANLI ÖĞRENMEDE ÇOKLU ZEKÂ YAKLAŞIMININ MATEMATİK ÖĞRENME BAŞARISINA VE MATEMATİĞE KARŞI TUTUMA ETKİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Mustafa SÖZBİLİR Şeyda GÜL Fatih YAZICI Aydın KIZILASLAN Betül OKCU S. Levent ZORLUOĞLU. efe.atauni.edu.tr

FEN ÖĞRETİMİNDE LABORATUVAR YAKLAŞIMLARI. Burak Kağan Temiz

Yrd.Doç.Dr. AYŞE ELİTOK KESİCİ

Artırılmış Gerçeklik Teknolojilerinin Sınıfta Kullanımlarıyla İlgili Bir İnceleme

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ (BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

Yrd.Doç.Dr. Nihal TUNCA

DETERMINING THE CURRENT AND FUTURE OPINIONS OF THE STUDENTS IN SECONDARY EDUCATION ON NANOBIOTECHNOLOGY *

ÖZGEÇMĐŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans

Serap POYRAZ Celal Bayar Ü. Eğitim Fakültesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Manisa.

Yrd. Doç. Dr. Sevda TURKİS Ordu University, Elif ÇİL

Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

İLKÖĞRETİM 6., 7. VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLGİSİ DERSLERİNDEKİ FİZİK KONULARINA KARŞI TUTUMLARI

ARAŞTIRMACI FEN ÖĞRETİMİ YAKLAŞIMIYLA SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 3. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL YÖNTEM YETENEKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

İZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 72, Haziran 2018, s

İLKÖĞRETİM 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KAVRAM HARİTASI KULLANIMININ ÖĞRENCİ AKADEMİK BAŞARISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

KAVRAM YANILGILARININ ÜÇ-AŞAMALI SORULARLA FARKLI BİR ŞEKİLDE DEĞERLENDİRİLMESİ

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. OrtaöğretimMatematikEğitimi BoğaziciÜniversitesi 2007

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ - 1. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği

DERS PLANI VE AKTS FORMU

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI VE MESLEKİ BENLİK SAYGILARININ İNCELENMESİ

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/İLKÖĞRETİM FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ (DR)

Yrd.Doç.Dr. MELTEM YALIN UÇAR

İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği

ÖZGEÇMİŞ: Yard. Doç. Dr. Şirin İlkörücü

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI THE INFORMATION TECHNOLOGIES DEPARTMENT

SON BEŞ YIL İÇİNDE YAPILAN LİSANS YERLEŞTİRME (LYS) SINAVLARI İLE ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ (ÖABT) SINAVLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN İNTERNET VE E-POSTA KULLANIMLARI

ORTAÖĞRETİME ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE "MESLEK BİLGİSİ" BAKIMINDAN FEN-EDEBİYAT VE EĞİTİM FAKÜLTELERİNİN ETKİLİLİĞİ

ÖZGEÇMİŞ. Araştırma Görevlisi Okul Öncesi Öğretmenliği Gazi Üniversitesi

ÖZGEÇMĠġ VE ESERLER LĠSTESĠ

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

Yrd.Doç.Dr. GÖZDE İNAL KIZILTEPE

CK MTP31 AYRINTILAR. 5. Sınıf Fen Bilimleri. Konu Tarama No. 01 Güneş in Yapısı ve Özellikleri. 02 Ay ın Yapısı ve Özellikleri

Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının E-içerik Geliştirme Becerileri ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Sınıf Öğretmeni Adaylarının İlkokul Dördüncü Sınıf Fen Bilimleri Dersi Ünitelerine İlişkin Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi.

Sınıf Öğretmenliği Son Sınıf Öğrencilerinin Fen Öğretiminde Yeterlilik Düzeyi Algıları

İÇİNDEKİLER / CONTENTS

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fizik Laboratuvarına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması

İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLİĞİ, FEN BİLGİSİ VE MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARI

THE SKILLS TRAINING RAN IN ENTERPRISES

FEN LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜNE

ORTAÖĞRETİM FİZİK DERSLERİNDE DENEYLERİN ÖĞRENME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR LİSTESİ Uluslararası yayın evleri tarafından yayınlanan kitap veya kitap bölümleri

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anadolu Üniversitesi 2003

Açık ve Uzaktan Öğretimde Farklılaştırılmış Öğretim. Hasan UÇAR, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Doç. Dr. Alper Tolga KUMTEPE, Anadolu Üniversitesi

Transkript:

Mart 2007 Cilt:15 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi 231-240 FEN BİLGİSİ PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME FEN BİLGİSİ (FEN VE TEKNOLOJİ) MÜFREDATINDAKİ ÜNİTE, KONU VE KAVRAMLARA DAİR FARKINDALIK DÜZEYLERİ Yaşar DEMİR, Selami SİPAHİ Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, BÖTEB, Erzurum. Sakıp KAHRAMAN, Mehmet YALÇIN Atatürk Üniversitesi, Bayburt Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Bayburt. Özet Bu çalışmanın amacı Fen Bilgisi Öğretmenliği programı öğrencilerinin, ilköğretim ikinci kademe fen bilgisi derslerinde işlenilen ünite, konu ve kavramlardan haberdarlık düzeylerini ortaya koymak ve böylece öğretmenlik mesleğine hazırlık düzeylerini tespit etmektir. 2005-2006 öğretim yılı ikinci döneminde gerçekleştirilen çalışmada, örneklem olarak (her sınıftan N=15 kişi) rasgele seçimle belirlenen 60 Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği öğrencisi alınmıştır. Öğrencilerin ilköğretim fen bilgisi dersine ait ünite, konu ve kavramların ne düzeyde farkında olduklarını ortaya koymak amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan çizelgelerden derse ait ünite, konu ve kavramları öğrencilerden seçmeleri ya da yazılı olarak ifade etmeleri istenmiştir. Ayrıca, öğrencilerin bu ünite, konu ve kavramların fen bilgisi dersi içerisinde yer aldığını ne şekilde öğrendiklerini ortaya koymak amacıyla, bu kavram, ünite ve konuların hangi yoldan ve ne şekilde farkında olduklarını yazılı olarak ifade etmeleri istenmiştir. Elde edilen yazılı materyallerin analizinden öğrencilerin önemli bir kısmının, ilköğretim fen bilgisi dersi müfredatı ile ilgili farkındalık seviyelerinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Farkındalık düzeyi bakımından sınıflar arasında bir farklılık olup olmadığının tespiti amacıyla yapılan istatiksel analiz (ANOVA) sınıflar arasında önemli bir farklılığın olmadığını göstermiştir. Ayrıca, dördüncü sınıf öğrencilerinin öğretmenlik uygulaması etkinlikleri çerçevesinde ilköğretim okullarında daha fazla bulunmaları ve derslere katılmalarına rağmen farkındalık düzeylerinin bir, iki ve üçüncü sınıflara oranla değişmediği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Öğretmen Eğitimi, Müfredat, Fen Öğretimi, Farkındalık Düzeyi PRESERVICE SCIENCE TEACHERS LEVELS OF AWARENESS ABOUT TOPICS, UNITS AND CONCEPTS IN PRIMARY SCIENCE CURRICULUM Abstract The propose of the study is to explore preservice science teachers levels of awareness about topics, units and concepts in primary science curriculum and reveal their levels of being ready the teacher profession. March 2007 Vol:15 No:1 Kastamonu Education Journal

232 Yaşar DEMİR, Sakıp KAHRAMAN, Selami SİPAHİ, Mehmet YALÇIN The study was carried out in second semester of 2005-2006 academic year. The sample for the study was composed of 60 undergraduate students selected randomly and (15 student for each grade) ranging grade one to grade four at the Department of Primary Science Education of Kazım Karabekir Education Faculty, Ataturk University. To explore preservise science teachers levels of awareness about topics, units and concepts in primary science curriculum, it was asked the students to choose or write down about topics, units and concepts existing in primary science curriculum to the lists prepared by researchers. In addition, it was asked the participants to write the way they are aware of being conscious about it and how they are aware about it. The findings from the analysis of the student written materials suggest that participants level of awareness about topics, units and concepts in primary science curriculum are quite low. To reveal the possible difference among the variety of grades with regard to the level of awareness, Variance Analysis (ANOVA) was conducted. The statistical results indicated that there is not statistically significant difference among the grades according to their level of awareness. The findings suggest that although the teacher profession practices in schools had contributed the final year students levels of awareness, the contribution was not as much as leading to create any difference statistically significant when compared with other three grades. Key words: Teacher training, Science Curriculum, Science Education, Level of Awareness Giriş Fen eğitiminin en önemli amaçlarından biri, fen programları içerisindeki konularla ilgili bilgi ve becerilerin öğrencilere kazandırılmasıdır. Bu bilgiler; kavramlar ve teorilerden oluşmaktadır. Öğrencilerin kavramları doğru olarak anlamalarını ve bu kavramları karşılaştıkları sorunların çözümünde kullanabilmelerini sağlamak önemlidir. Öğrencilere yardımcı olmak ve yol göstermek, öğretmenlerin üzerine düşen en önemli görevler arasındadır. Bu nedenle öğretmenlerin bu kavram, konu ve teorilerle ilgili farkındalık düzeyi öğretim sürecinin etkinliği açısından büyük önem taşımaktadır. 1950 den beri bütün hükümetler eğitim sistemini geliştirmeye ve ilişkili problemleri çözmeye çalışmışlardır. Öğretmen eğitiminin sorunları da bu bağlamda değerlendirilmiştir. Öğretmen eğitimi ile ilgili sorunlar ilköğretimden yüksek öğretime kadar öğretimin kalitesini önemli ölçüde olumsuz yönde etkileyen unsurlar arasında sayılabilir. Türk eğitim sürecinde sürekli bir değişim süreci yaşanmış, fakat bu değişim süreci beklenen sonuçları hızlı ve verimli bir şekilde yerine getirememiştir. Öğretmen eğitim programının problemleri önemli ölçüde onların yapılarından kaynaklanmaktadır. 1980 den sonra öğretmen eğitim programlarının müfredatı hakkındaki tartışmalar daha da artarak devam etmiştir. Son zamanlarda ise bilgi toplumunun gerektirdiği yaratıcı öğretmenlerin eğitimi için, öğretmen eğitimi programlarının geliştirilmesi için büyük çabalar harcanmaktadır. Bu çabalar üniversitelerin, eğitim fakülteleri programlarının etkinlik ve verimlilik gibi prensiplere göre yeniden düzenlenmesine neden olmuştur (1,2). Acaba bu değişim sürecinde geliştirilen ve uygulanan yeni müfredat, öğretmen adaylarının kendi alanları ile ilgili müfredat konularına ve kavramlarına dair ne düzeyde bir farkındalık oluşturmaktadır? Öğretmen eğitimini ve sınıflardaki öğretim kalitesini arttırmak için yeterlik sahibi bir öğretmenin hangi niteliklere sahip olması gerektiği, en iyi müfredatın nasıl belirleneceği ve öğretmen yeterliğinin nasıl ölçüleceği bu alanda cevaplanması gereken sorular arasındadır. Yeterlik birçok faktöre bağlı olduğu için öğretmen yeterliğini geliştirmek ve belirlemek her zaman kompleks bir konu olmuştur. Öğretmen eğitimi Mart 2007 Cilt:15 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fen Bilgisi Programı Öğrencilerinin İlköğretim İkinci Kademe Fen Bilgisi Müfredatındaki 233 müfredatının öğretmen adaylarının; özel durumlu çocuklar, belirli bir öğretim konteksine dair sahip oldukları bilgi, öğretim kavramları, etik, uygulama bilgisi, konu alanı bilgisi ve araştırma bilgisi üzerine dayalı olarak karar verebilmelerini sağlayacak şekilde kendi kendilerini geliştirmeleri için yapılandırılması gerekmektedir. Standardize edilmiş öğretmen bilgi testleri, öğrenci başarı notları ve öğretmen değerlendirmelerinin, yeterliği ölçmek için etkili araçlar olmadıkları ortaya konmuştur. Öğretmen yeterliğinin ölçülmesine ve geliştirilmesine yönelik çeşitli çalışmalar yapılmıştır (3,4). Öğretmen yeterliğini artırmak için çeşitli iyileştirme önerileri ileri sürülmüştür. Mobil öğrenme, kendi kendine öğrenme bunlar arasında sayılabilir (2,5,6,7). Fen eğitimi programlarının okullardaki uygulayıcıları öğretmenler olduğundan, öğretmen adaylarının çağdaş bilgi, beceri ve tutumlara sahip olarak yetiştirilmeleri ve fen bilimleri eğitiminde kullanılan yeni öğrenme ve öğretme yaklaşım ve kuramlarından haberdar olmaları önem taşımaktadır. Okullarda fen eğitiminin başarıya ulaşabilmesi için; öğretmen adaylarının öğretmenlik yapacakları alanlara ait müfredata uygun olarak yetiştirilmesi ve bu müfredata ait ünite, konu ve kavramlarla ilgili yüksek bir farkındalık düzeyine sahip olmaları önemlidir. Öğretmen adaylarının ilerideki öğretmenlik yaşamlarında karşı karşıya kalacakları alan müfredatı ile ilgili farkındalık düzeyleri onların öğretmenlik programları içerisinde yer alan dersleri ve etkinlikleri algılamalarını ve motivasyonlarını büyük oranda etkileyecektir. Bu nedenle yüksek farkındalık düzeyi, öğretmen adaylarının mesleğe hazır olmaları ve meslekleriyle ilgili öz güvenleri açısından önem taşımaktadır. Ayrıca, öğrencilerin kendi alanlarındaki müfredatla ilgili farkındalık seviyeleri öğretmen yetiştirme programlarının ve politikalarının başarısının da önemli bir göstergesidir. Yapılan araştırmalar gerçek okul yaşamı ve uygulamaları ile uyumlu olmayan öğretmen eğitimi programlarını mesleğe yeni başlayan öğretmenlerde bir tür şok etkisi yaptığını göstermektedir (8). Öğretmen eğitiminde uygulama eksikliğini ve öğretmen yetiştirme programlarının okul müfredatı ile olan uyum eksikliğini ortaya koyan ve bu uyum eksikliğinin öğretmenler üzerinde olumsuz etkisine dikkat çeken çalışmalar mevcuttur (9,10,11). Bu bilgilerin ışığında mevcut çalışmanın amacı; Fen Bilgisi Öğretmenliği programı öğrencilerinin, ilköğretim fen bilgisi derslerinde (şimdi bu ders fen ve teknoloji dersi adı altında verilmektedir) öğretilen ünite, konu ve kavramlarla ilgili farkındalık düzeylerini ortaya koymak ve bu sonuçları öğretmen eğitim sistemi açısından değerlendirmektir. Örneklem, Veri Toplama Aracı ve Yöntem Bu çalışmanın örneklemi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği programında okuyan ve rasgele seçimle belirlenen on beşer birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrencilere araştırmacılar tarafından hazırlanan ve öğrencilerin ilköğretim fen bilgisi müfredatından haberdarlık düzeylerini ölçen dört soru yöneltilmiş ve soruları yazılı olarak ifade etmeleri istenmiştir. Birinci soru öğrencilerin ilköğretim altı, yedi ve sekizinci sınıf fen bilgisi derslerinde işlenilen ünitelerden farkındalık düzeylerini ölçmeye yönelik olup araştırmacılar tarafından oluşturulan iki sütunlu bir tabloda öğrencilerden bu sınıflardaki üniteleri ve fizik, kimya ve biyoloji gibi ait olduğu alanı yazmaları istenmiştir. İkinci soruda 20 kavram verilmiş ve müfredata ait olanları işaretlemeleri istenmiştir. Üçüncü soru ise, ikincisine paralel olarak öğrencilerden araştırmacılar tarafından verilen 20 March 2007 Vol:15 No:1 Kastamonu Education Journal

234 Yaşar DEMİR, Sakıp KAHRAMAN, Selami SİPAHİ, Mehmet YALÇIN konudan müfredata ait olanları seçmeleri istenmiştir. Son soru ise, öğrencilerin bu ünite, konu ve kavramların fen bilgisi dersi içerisinde yer aldığını hangi kaynaktan ve ne şekilde öğrenerek farkında olduklarını belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Varyansların homojenliğinin test edilmesi için levene istatistiği yapılmıştır. Ayrıca, farklı sınıflar arasında farkındalık düzeyi bakımından farklılıkların olup olmadığının tespiti için, istatistiksel analiz (ANOVA) yapılmıştır. Bulgular ve Tartışma Soru1. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarında okutulan Fen Bilgisi dersi müfredatına ait üniteler ve alanlarını yazınız (Ek 1). Öğrencilerin bu soruya verdikleri cevaplar analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar Şekil 1 de verilmiştir. 16 Birinci Soru İçin Doğru Cevap Ortalaması 14 12 10 8 6 4 2 0 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Şekil 1. Öğrencilerin sınıflara göre fen bilgisi dersi müfredatı içerisinde yer alan ünitelere ilişkin cevapların dağılımı İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf Fen Bilgisi derslerinde işlenen ünitelerin istendiği soruya dördüncü sınıf öğrencilerinin doğru cevap ortalaması 15, ikinci sınıf öğrencilerinin 12, üçüncü sınıf öğrencilerinin 11 ve birinci sınıf öğrencilerinin ise 10 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan dördüncü sınıf öğrencilerinin ilköğretim Fen Bilgisi derslerinde işlenilen ünitelere dair farkındalık düzeylerinin diğer sınıflara göre ilk bakışta yüksek olduğu görülmektedir. Diğer sınıf öğrencileri ise birbirine yakın oranlarda farkındalık düzeyleri sergilemişlerdir. Fen bilgisi dersinde yer alan üniteler Ek 5 de verilmiştir. Soru2. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarında Fen Bilgisi dersleri müfredatında yer alan kavramları seçiniz (Ek 2). Mart 2007 Cilt:15 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fen Bilgisi Programı Öğrencilerinin İlköğretim İkinci Kademe Fen Bilgisi Müfredatındaki 235 İkinci Soru İçin Doğru Cevap Ortalaması 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Şekil 2. Öğrencilerin sınıflara göre Fen Bilgisi dersi müfredatı içerisinde yer alan kavramlara ilişkin verdikleri cevapların dağılımı Bu soruda ilköğretim Fen Bilgisi derslerinde yer alan ve almayan toplam 20 kavram verilmiş ve öğrencilerden fen bilgisi dersinde yer alan kavramları seçmeleri istenmiştir. Bu soruyu birinci sınıf öğrencileri ortalama olarak 14, ikinci sınıf öğrencileri 18, üçüncü sınıf öğrencileri 17 ve dördüncü sınıf öğrencileri ise 18 oranında doğru olarak cevaplamışlardır. Öğrenciler, ilköğretim Fen Bilgisi derslerinde geçen kavramların sorulduğu bu soruda büyük oranda başarı sergilemişlerdir. Birinci sınıf öğrencilerinin doğru cevap ortalaması düşük olmakla birlikte diğer sınıfların oldukça yakın ortalamalara sahip olduğu tespit edilmiştir. Soru 3. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarında Fen Bilgisi müfredatında yer alan konuları seçiniz (Ek 3). Üçüncü Soru İçin Doğru Cevap Ortalaması 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Şekil 3. Öğrencilerin sınıflara göre ilköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarda Fen Bilgisi müfredatında yer alan konulara ilişkin cevapların dağılımı March 2007 Vol:15 No:1 Kastamonu Education Journal

236 Yaşar DEMİR, Sakıp KAHRAMAN, Selami SİPAHİ, Mehmet YALÇIN Üçüncü soruda öğrencilere ilköğretim Fen Bilgisi müfredatında yer alan ve almayan 20 konu verilmiş ve müfredatta yer alan konuları seçmeleri istenmiştir. Şekilde görüldüğü gibi birinci sınıftan dördüncü sınıfa doğru bir artış görülmektedir. Verilerin analizinden dördüncü sınıf öğrencilerinin doğru cevap ortalaması 20, üçüncü sınıf öğrencilerinin 19, ikinci sınıf öğrencilerinin 17 ve birinci sınıf öğrencilerinin ise 12 olarak tespit edilmiştir. Bu ise, fen bilgisi öğretmenliği programı öğrencilerinin ilköğretim Fen Bilgisi derslerinde işlenilen konulara, ilerleyen yıllarla birlikte aşinalıklarının arttığına işaret etmektedir. Ayrıca bir, iki ve üçüncü soruyla ilgili karar verme süreçlerine göre öğrencilerin çeşitli farkındalık düzeylerine göre dağılımını ortaya koymak amacıyla verdikleri yanıtlara ne şekilde ulaştıkları sorulmuştur (Ek 4). Verilen cevaplar Şekil 4 te yer almaktadır. Öğrencilerden yanıtlarının farkındalık düzeyleri ile ilgili olarak şu dört sınıflamayı dikkate almaları istenmiştir: 1-tahmin ediyorum, 2-kendi öğrenciliğimden hatırlıyorum, 3-merak ettiğim için araştırdım, 4-okul uygulamaları etkinlikleri esnasında öğrendim. Son maddeyle özellikle okul uygulamalarının öğrencilerin bu farkındalık düzeyleri üzerine nasıl bir etkisinin olduğunu ortaya koyma amaçlanmıştır. 12 10 Ortalama Değer 8 6 4 Tahmin Hatırlama Araştırma Okul Uygulaması 2 0 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Şekil 4. Bir, iki ve üçüncü soruyla ilgili karar verme süreçlerine göre öğrencilerin çeşitli farkındalık düzeylerine göre dağılımı Şekil 4 te de görüldüğü gibi, 11 birinci sınıf öğrencisi, tahmin seçeneğini işaretlerken, 2 si hatırlama ve 2 si ise araştırma seçeneğini işaretlemişlerdir. 7 ikinci sınıf öğrencisi hatırlama seçeneğini işaretlerken, 5 i araştırma ve 3 ü ise tahmin seçeneğini işaretlemişlerdir. Araştırma ve tahmin seçeneklerinde birinci sınıf öğrencilerine göre belirgin bir artış söz konusudur. Yine aynı grafikte 7 üçüncü sınıf öğrencisi hatırlama seçeneğini işaretlerken, 5 i tahmin seçeneğini ve 3 ü ise araştırma seçeneğini işaretlemiştir. 9 dördüncü sınıf öğrencisi okul uygulamaları seçeneğini işaterlerken, 3 ü araştırma seçeneğini, 2 si hatırlama seçeneğini ve son olarak 1 öğrenci tahmin seçeneğini işaretlemiştir. Son sınıfta öğrencilerin farkındalıklarını büyük oranda okul uygulamalarına bağladıkları görülmektedir. Farklı sınıflar arasında bir, iki ve üçüncü soruları birlikte dikkate alarak öğrencilerin Fen Bilgisi dersi müfredatıyla ilgili farkındalıkları arasında istatiksel Mart 2007 Cilt:15 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fen Bilgisi Programı Öğrencilerinin İlköğretim İkinci Kademe Fen Bilgisi Müfredatındaki 237 olarak anlamlı bir farkın olup olmadığını ortaya koymak amacıyla Varyans analizi yapıldı. Grupların ortalama ve standart sapmaları Tablo 1 ve Varyans analizi sonuçları ise Tablo 2 de verilmiştir. Varyans analizinin temel kabullerinden varyansların homojenliği kabulü levene istatistiği ile test edildi (Levene istatistiği değeri (3,8) = 0.267, p = 0.848>0.05). Bu analizden varyansların homojen kabul edilebileceği sonucuna varıldı. Ayrıca verilerin normal dağıldığı varsayımı da, örneğin P-P grafiği çizilerek test edildi. Bu dağılım Şekil 5 te görülmektedir. Doğrusal değişim normallik kabulün geçerliliğine işaret etmektedir. Tablo 1. Farklı sınıfların farkındalık düzeyleri ile ilgili ortalama ve standart sapma değerleri Birinci sınıf İkinci sınıf Üçüncü sınıf Dördüncü sınıf N=3 N=3 N=3 N=3 Ort SS ort SS ort SS ort SS 13 3.60 16.65 4.50 16.65 4.90 19 3.64 Ort; ortalama SS; standart sapma N; madde sayısı Tablo 2. Farkındalık düzeyi için Varyans analizi sonuçları (ANOVA) sd KO F *P Gruplar Arası 55,333 3 18,444 1,059 0,419 Grupiçi 139,333 8 17,417 Toplam 194,667 11 *P>0.05 sd; serbestlik dercesi KO; kareler ortalaması 1,0 Beklenen Kümülatif Olasılık,8,5,3 0,0 0,0,3,5,8 1,0 Gözlenen Kümülatif Olasılık Şekil 5. Verilerin normallik testi için P-P grafiği Fen Bilgisi öğretmenliği programı öğrencilerinin, ilköğretim fen bilgisi derslerinde işlenen ünite, konu ve kavramlardan haberdarlık düzeylerini ortaya koymak ve böylece öğretmenlik mesleğine hazırlık düzeylerini tespit etmek amacıyla yapılan bu çalışmada, March 2007 Vol:15 No:1 Kastamonu Education Journal

238 Yaşar DEMİR, Sakıp KAHRAMAN, Selami SİPAHİ, Mehmet YALÇIN öğretmen adaylarının müfredatla ilgili farkındalık düzeylerinin düşük olduğu ve sınıflar arasında anlamlı bir farkın bulunmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin karar verme süreçleriyle ilgili dağılımı dikkate aldığımızda uygulama okullarının öğrencilerin farkındalıklarının artırılmasına yönelik önemli bir etkiye sahip olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın sonuçları öğretmen yetiştirme müfredatının öğrencilerin farkındalık düzeylerine dönük olmadığına işaret etmektedir. Küçük bir örneklem ile yapılan bu araştırmanın sonuçlarını genellemenin yanlış olacağı ve sonuçlarının başka çalışmalarla desteklenip doğrulanması gerekliliği açıktır. Bununla birlikte bu çalışma öğretmen eğitim müfredatının öğrenciyi öğretmenliğe hazırlama yeterliğinin sorunlarına dikkat çekmektedir. Mevcut çalışmanın öğretmen yeterliği, müfredat ve öğretmen adaylarının müfredata ilişkin farkındalıklarıyla ilgili çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir. Kaynaklar 1. Deniz, S., Sahin, N., (2006) The Restruction Process of Teacher Training System in Turkey: A Model of Teacher Training Based on Post-Graduate Education (PGCE) Journal of Social Science, 2(1), 21-26 2. Riley, D.A. and Roach, M.A., (2006) Helping Teachers Grow: Toward Theory and Practice of an Emergent Curriculum Model of Staff Development, 2006, Early Childhood Education Journal, 33(5), 363-370 3. Ashburn, E. A., (1987) Three Crucial Issues Concerning the Preparation of Teachers for Our Classrooms: Definition, Development, and Determination of Competence., -01-00, ERIC Clearinghouse on Teacher Education, Washington, DC. 4. Anderson, C.W., (2000) Challenges to Science Teacher Education, Journal of Research in Science Teachnig, 37(4), 293-294 5. Seppälä, P. and Alamäki, H., (2003) Mobile Learning in Teacher Training, Journal of Computer Assisted Learning, 19, 330-335 6. Burgess, H., (2000) What Future for Initial Teacher Education? New Curriculum and New Directons, The Curriculum Journal, 11(3), 405-417. 7. David, H., (1998) Repeat Prescription: The National Curriculum for Initial Teacher Training, British Journal of Educational Studies, 46(1), 68-83. 8. Cor, P.K., (1995) Bridging the Gap Between Initial Teacher Training and Teacher Induction, Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 21(3), 333-346. 9. De Lima, J. A., (2003) Trained for Isolation: the Impact of Departmental Cultures on Student Teachers Views and Practices of Collaboration, Journal of Education for Teaching, 29(3), 197-218. 10. McLaughlin, M., (1993) What matters most in teachers workplace context?, in: J.W. Little & M.W. McLaughlin (Eds) teachers Work: Individuals, Colleagues, and Contexts (New York & London, Teachers College Press). 11. Lèonie, J. R., (2001) Teacher Collaboration in Curriculum Change: The Implementation of Technology Education in the Primary School, Research in Science Education 31, 49-69. Mart 2007 Cilt:15 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fen Bilgisi Programı Öğrencilerinin İlköğretim İkinci Kademe Fen Bilgisi Müfredatındaki 239 Ekler Ek 1 Soru 1. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarında okutulan Fen Bilgisi dersinde işlenilen konuları üniteler halinde yazınız. Alanı Konunun Adı Fizik, Kimya, Biyoloji Ek 2 Soru 2. Aşağıda bazı kavramlar yer almaktadır. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarda Fen Bilgisi derslerinde öğretilen kavramları işaretleyiniz. Kuvvet İvme Eylemsizlik Moment Frekans Element Bileşik ph Rezonans İyonik bağ Orbital Amino asit Entalpi Organel Fotosentez Kromozom Antikor Katalizör Aromatiklik Ekosistem Ek 3 Soru 3. Aşağıda bazı konular yer almaktadır. İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarda Fen Bilgisi derslerinde öğretilen konuları işaretleyiniz. Kuvvetin ölçülmesi Basit makineler Genleşme Absorpsiyon Elektroliz Aynalar Manyetik alan Açık hava basıncı Radyoaktivite Ayrımsal damıtma Karbonhidratlar Alkanlar Replikasyon Molarite Glikoliz Madde döngüleri Yükseltgenme-indirgenme Sindirim sistemi tepkimeleri Hücrede madde geçişi Mayoz bölünme March 2007 Vol:15 No:1 Kastamonu Education Journal

240 Yaşar DEMİR, Sakıp KAHRAMAN, Selami SİPAHİ, Mehmet YALÇIN Ek 4 Soru 4. bir, iki ve üçüncü soruyla ilgili cevaplarınıza temel teşkil eden karar verme süreçlerini yazınız. (1-tahmin ediyorum, 2-kendi öğrenciliğimden hatırlıyorum, 3- merak ettiğim için araştırdım, 4-okul uygulamaları etkinlikleri esnasında öğrendim) Ek 5 6. SINIF 7. SINIF 8. SINIF 1. Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme 2. Kuvvet ve Hareket 3. Maddenin Tanecikli Yapısı 4. Yaşamımızda Elektrik 5. Vücudumuzda Sistemler 6. Madde ve Isı 7. Işık ve Ses 8. Yer Kabuğu Nelerden Oluşur? 1. Vücudumuzda sistemler 2. Kuvvet ve Hareket 3. Yaşamımızda Hareket 4. Maddenin Yapısı ve Özellikleri 5. Işık 6. İnsan ve Çevre 7. Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi 1. Hücre Bölünmesi ve Kalıtım 2. Kuvvet ve Hareket 3. Maddenin Yapısı ve Özellikleri 4. Ses 5. Maddenin Halleri ve Isı 6. Canlılar ve Enerji İlişkileri 7. Yaşamımızda Elektrik 8. Doğal Süreçler Mart 2007 Cilt:15 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi