HASTALARIN GÜVENLİ TRANSFERİ VE TAŞINMASI PROSEDÜRÜ HEMŞİRELİK HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜ HB.PR.03 09.05.2018 Revizyon No Revizyon tarihi 1/8 1. AMAÇ Hastanın güvenli bir şekilde kaldırılması, sedyeye alınması, hızlı ve güvenli bir biçimde taşınması, düşme ve travma riskinden korunması, hastane içinde bölümler arası veya başka bir hastaneye transferinin tıbbi şartlara uygun olarak güvenli, zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasıdır. 2. KAPSAM Bu prosedür, hastane içi ve hastane dışı hasta transfer kriterlerini kapsar. 3. SORUMLULAR Bu prosedürün uygulanmasından Hekimler, Hemşireler, Ambulans Personeli, Hizmetlisi Personel, Anestezi Teknisyenleri / Teknikerleri ve Paramedikler; denetiminden Başhekim ve Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü sorumludur. 4.TANIMLAR 4.1. Kritik Hasta: Yaşamsal fonksiyonları yaşamsal risk taşıyacak şekilde bozulmuş hastadır. 4.2. Hasta Transferi: Hastanın tanı veya tedavi amaçlı olarak, kurum içi, kurumlar arası veya dışarıdan kuruma nakil işlemidir. 4.3. Mekanik Ventilatör: İstenen sabit bir tidal hacmi her solunumda hastaya sağlayan mekanik bir cihazdır. 4.4. Ambu: Solunum arresti gibi temel yaşam desteği sunulacak veya anestezi uygulanan durumlarda solunumu desteklemek amaçlı manuel kullanılan bir ekipmandır. 4.5. Aspiratör: Havayolundaki, ağız içindeki veya üst gastrointestinal sistemden sekresyonları veya yabancı cisimleri aspire ederek uzaklaştıran vakum cihazıdır. 4.6. Monitör: Monitörize edilen hayati bulguları gösteren cihazdır. 4.7. Defibrilatör: Hastaya elektriksel akım vererek aritmiyi düzeltmeye yarayan cihazdır. 6.FAALİYET AKIŞI 6.1 Hastaların Bölümlere Transferi 6.1.1. Bölümler arası hasta transferinde hastayı takip eden asistan hekim hastanın gönderileceği bölüm asistanı ile görüşüp yerini ayarlar ve hasta hakkında bilgilendirme yapar. 6.1.2. İlgili hekim hastanın genel durumunu değerlendirip ne şekilde taşıma yapılacağına karar verir (sedye, tekerlekli sandalye, vs.) eksikler transfer öncesinde temin edilir. 6.1.3. Hemşire tarafından ekipmanların kullanılabilir durumda oldukları kontrol edilir. 6.1.4. Hemşire ve personel transferde hastanın güvenliğini sağlar ve transferi gerçekleştirir. 6.1.5. Doğru hastanın transferinin sağlanması için kimlik doğrulaması yapılır. 6.1.6. Hekim tarafından hasta ve yakınına ne amaçla transfer yapılacağı ve gideceği klinik-bölüm hakkında bilgi verilir, yapılacak işlem ve nedeni açıklanır. 6.1.7. Hastanın özelliğine göre uygun araçla (tekerlekli sandalye, sedye, transport kuvöz, yatak vb.) taşınması sağlanır. 6.1.8. Özellikle ortopedik, nöroşirurji vakaları ve trafik kazaları için uygun taşıma teknikleri kullanılır. 6.1.9. Kritik hastanın transfer endikasyonuna hastanın hekimi karar verir. 6.1.10. Kritik hastaların transferi esnasında oksijen tüpü ve acil müdahale seti bulundurulur. 6.1.11. Gerekli perfüzyonların dışında kalabalık yaratacak damar yolları çekilir, acil durumda kullanılacak damar yolu açık olmalı, transport öncesi damar yolunun tıkalı olup olmadığı, kullanılan ekipmanların şarj durumu kontrol edilir. 6.1.12. Hastanın idrar sondası, toraks dreni varsa, birikmiş mayiler boşaltılır. Sonda, serum seti, monitör kabloları gibi bağlantıları sarkmayacak şekilde, toparlanır ve herhangi bir yere takılmayacak şekilde güvenceye alınır. 6.1.13. Hastanın transferinde hastaya ait kişisel bilgiler, eşyalar, ilaçlar, varsa tıbbı cihaz ve ekipmanlar ile, bakım sürecine ilişkin bilgiler, vb. sağlık çalışanları tarafından güvenliği sağlanarak, tam ve doğru olarak hasta ile beraber Hasta Transfer Formu a kaydedilerek teslim edilir. 1
6.1.14. İlgili servise getirildiğinde, sedye hastanın alınacağı yatağın yanına alınır, seviyesi eşitlenir, frenleri kilitlenir ve hasta sedyeden indirilip yatağa alınır. 6.1.15. Hasta mümkün olduğunca az hareket ettirilir. 6.1.16. Tüm hareketleri yönlendirecek bir sağlık personeli olmalı, bu kişi ağırlığın en fazla olduğu ve en fazla dikkat gerektiren baş, boyun kısmını tutan kişi olmalıdır. 6.1.17. Hastanın tetkik veya tedavi amacıyla, laboratuarlar, radyoloji, acil, ameliyathane, doğumhane, yoğun bakım vb. birimlere transfer edilmesi istenebilir. Tetkikler için transferlerde öncelikle hastanın beklememesi için randevu alınır. Birimden haber verilince hasta transferi gerçekleştirilir. Radyoloji tetkikleri için hasta transferi personel eşliğinde götürülüp tetkiki yapılır, durumu kritik hastalarda ise hemşire/hekim refakat eder. Laboratuvar tetkikleri için istenen numune hasta yatağında alınır ve pnömotikle ilgili laboratuvara gönderilir. Pnomotikle gönderilemeyen numuneler taşıma personeli ile laboratuvara gönderilir. Transfer edilen hasta ve beraberindeki malzemeler Hasta Transfer Formu ile gittiği birim çalışanlarına teslim edilerek, teslim süreci imza ile kayıt altına alınır. 6.2 Kurum Dışı Transfer 6.2.1. Hastanın transfer kriterlerine uygunluğu değerlendirilir. 6.2.2. Hekimi tarafından transferi uygun görülmeyen hastalar transferleri ertelenir. 6.2.3. Hasta ve hasta yakını transfer işlemleri, gideceği hastane ya da yapılacak işlem hakkında bilgilendirilir. 6.2.4. Hastanın gideceği hastaneden (sevki kabul eden hekim ve birim hakkında) bilgi alınır. 6.2.5. Hastanın sevkinin hangi yolla yapılacağı belirlenir. Sevk işlemi 112 aracılığıyla yapılacaksa, hastanın hekimi tarafından 112 Komuta Kontrol Merkezi aranır ve gerekli araç talebi yapılır. 6.2.6. Sevk için araç temin edildikten sonra, hastanın tüm tıbbi kayıtlarının bir örneği/epikriz doldurulur, çıktısı imzalanarak hasta yakınlarına/transfer ekibine teslim edilir. 6.2.7. Hastanın aldığı tedavi, klinikten ayrılmadan önce alınan son yaşam bulguları ve varsa özel notlar (varsa otomasyon üzerinden) hekim tarafından hasta sevk formuna (Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu, İller Arası ve Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu, Yenidoğan Sevk ve Nakil Formu) kaydedilir ve çıktısı alınır. 6.2.8. Hasta, uygun taşıma tekniği ile güvenlik önlemleri sağlanarak yatağından ambulans sedyesine alınır. İntravenöz tedavisi varsa ve devam edecekse damar yolu açıklığı ve güvenliği kontrol edilir. Hasta, hastanın hekimi ve hemşiresi tarafından, hastaya eşlik edecek 112 ekip üyesine sözlü ve yazılı teslim yapılır. 6.2.9. İzolasyon önlemlerinin gerektiği durumlarda (solunum, damlacık, temas vb. izolasyon) sevk sırasında ekip üyelerinin koruyucu ekipman (eldiven, koruyucu maske, önlük) kullanmaları sağlanır. 6.3 Yatan hasta ve Acil Servis Hastalarının Transferi 6.3.1. Hastanın ilk müdahalesi acil serviste yapılmış ve hasta ilgili servise transfer edilecek ise; Acil Servis hekimi veya ilgili branş hekim tarafından hastanın tıbbi durumuna göre hasta veya hasta yakınları bilgilendirilir, tedavisini HBYS üzerinden düzenler ve acil serviste yapılan işlemlerle daha sonra yapılmasını istediği ilaçları order eder. 6.3.2. Acil Servis hemşiresi/sağlık memuru tarafından gideceği birimin hemşiresi aranarak hasta hakkında bilgilendirilir ve hasta taşıma personeli ve Hasta Transfer Formu ile kliniğe teslim edilir. 6.3.3. Hastayı kabul edecek hemşire serviste yatak ayarlaması yaptıktan sonra hastanın dosyası hemşiresi tarafından düzenlenir. Servis sekreteri tarafından HBYS üzerinden hasta yatışı kabul edilir. İlgili servise hasta hakkında acil hekimi ve hemşiresi tarafından bilgi verilir. Acil birimde radyolojik tetkik istenen hastalar sedye veya tekerlekli sandalye ile personel eşliğinde ilgili görüntüleme birimine (röntgen, MR, tomografi, USG gibi) götürülür. Kritik hastaların transferinde sağlık çalışanı ve/veya hekim refakat eder. Daha sonra servise transfer yapılır. 6.3.4. Acil servisten başka bir kuruma 112 ile sevk edilecek hastalar için; acil servis hekimi veya ilgili uzman hekim sevk edilecek kurumdan onay ve hastanın teslim edileceği birimden ilgili bir hekim ismi alır. 112 Komuta Kontrol Merkezi ile irtibata geçilerek gidilecek hastaneden alınan hekim isim bildirilir. Hastanın durumu hakkında bilgi verilir, transfer onayı alınır. Hasta Sevk Formu ve Epikriz Formu doldurularak, 112 hekimine veya ATT ye teslim edilir. 6.3.5. Hastanın nakli, gerekli acil müdahaleler yapılarak 112 Ambulansı ile gerçekleştirilir. 112 Ambulans Servisi Ambulans Kayıt Formunun bir nüshası, Hasta Sevk Formu ve Epikriz Formu ile hasta ilgili kuruma teslim edilir. 2
(Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu, İller Arası ve Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu, Yenidoğan Sevk ve Nakil Formu) 6.3.6. Ambulans ile sevklerde hasta yerinden kaldırılmaz, ambulans ekibi sedye ile hastayı yatağından alır, hastanın sedyeye, kemerleri aracılığı ile mutlaka sabitlenmesi yapılır. 6.3.7. Hastanın baş kısmı gidiş yönünde olacak şekilde sedye ambulansa tekerlekleri kızakta yerleştirilir. Bu işlem tamamlandıktan sonra hasta nakledilir. 6.3.8. Acilden yoğun bakıma yatışa karar verilen hastalar hastayı takip eden hemşire hastanın gönderileceği bölüm hemşiresi ile görüşüp yerini ayarlar ve hasta hakkında bilgilendirme yapar. 6.3.9. Acil servisten Cerrahi girişim için ameliyathaneye ve angiografi ünitesine gönderilecek hastalar, taşıma elemanı ve sağlık çalışanı tarafından götürülür ve cerrahi ekibine hasta transferinden önce haber verilir ve Hasta Transfer Formu ile teslim eder. 6.4 Özellikli Hastaların Transferi 6.4.1 Ameliyathanede Hasta Transferi 6.4.1.1 Hekim tarafından ameliyatına karar verilen hasta ameliyathaneye taşınmadan önce servis hemşiresi tarafından yapılacak işlemler hakkında bilgilendirilir. 6.4.1.2 Ameliyat öncesi hasta değerlendirme, tetkik ve tanı sonuçları, bulguları dosyaya kaydedilir. 6.4.1.3 Ameliyathaneye gönderilecek hastaya ameliyat önlüğü giydirilir, 6.4.1.4 Hasta ameliyathaneye götürülür ameliyathane hemşiresi/ anestezi teknikeri ilgili formu imzaladıktan sonra hastayı teslim alır. Acil servisten Cerrahi girişim için ameliyathaneye ve angiografi ünitesine gönderilecek hastalar, taşıma elemanı ve sağlık çalışanı tarafından götürülür ve cerrahi ekibine hasta transferinden önce haber verilir ve Hasta Transfer Formu ile teslim eder. Aynı şekilde cerrahi müdahalesi biten hastalar uyandırma sonrasında taşıma elemanı ve sağlık çalışanı ile birlikte ilgili birime transferi Hasta Transfer Formu ile sağlanır. 6.4.1.5 Ameliyathaneye getirilen hasta, yarı steril alandaki kızaklı sedyeye alınır. 6.4.1.6 Ameliyathaneye getirilen hasta anestezi teknisyeni ve/veya ameliyathane hemşiresi tarafından teslim alınır. Doğru hasta transferi için kimlik doğrulaması tekrarlanır. 6.4.1.7 Ameliyat sonrası hasta uyandırma odasına anestezi teknisyeni ve transfer personeli tarafından taşınır. 6.4.1.8 Ameliyatı tamamlanan hasta durumuna uygun pozisyon verilerek (solunum sıkıntısı olanlar ve spinal anestezi alanların başı yukarıda, genel anestezi alan hastalar sırt üstü yatış başı yanda vs.), yukarıda belirtilen temel ilkelere uyularak, sağlık personeli refakatinde (kritik durumlarda hekim de refakat eder) beraberinde taşınması gereken ilgili dokümanlar, ilaçlar, malzemeler, vs. ile servise transferi sağlanır. Servis hemşiresine sözlü ve yazılı olarak hasta teslim edilir. 6.4.2 Yoğun Bakımda Hasta Transferi 6.4.2.1 Yoğun bakımdan Servise transferi uygun görülen hastanın dosyası hemşiresi tarafından düzenlenir. Hastanın sekreter tarafından HBYS üzerinden yoğun bakımdan servise nakli yapılır. İlgili servise hasta hakkında yoğun bakım hemşiresi tarafından bilgi verilir. Hastayı kabul edecek hemşire serviste yatak ayarlaması yaptıktan sonra servis sekreteri tarafından HBYS üzerinden hasta nakli kabul edilir. Hasta transferi taşıma elemanı ve sağlık çalışanı tarafından Hasta Transfer Formu ile uygun gerçekleştirilir. HBYS deki veri girişleri mesai saati içinde ilgili birim sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi veri giriş personeli tarafından yapılır. 6.4.2.2 Servisten yoğun bakıma transferi uygun görülen hastanın dosyası hemşiresi tarafından düzenlenir. Hastanın dosyası servis hemşiresi tarafından düzenlenir. 6.4.2.1 deki aşamalar izlenir. 6.4.2.3 Bu işlemler yoğun bakımdan başka bir yoğun bakıma nakil durumunda; ilgili yoğun bakım doktorundan konsültasyon istenir. Konsültasyon sonucuna göre nakli uygun görülen hastanın dosyası hemşiresi tarafından düzenlenir. 6.4.2.1 deki aşamalar izlenir. 6.4.2.4 Acil Servisten genel durumu kötüleşip yoğun bakım ihtiyacı doğan hasta ilgili uzman hekim tarafından yoğun bakım kabul kriterlerine uygun olarak yoğun bakıma transfer kararı verir. Hastanın dosyası servis hemşiresi tarafından düzenlenir. 6.4.2.1 deki aşamalar izlenir. 6.4.3 Diyaliz Ünitesinde Hasta Transferi 3
6.4.3.1 Tedavi gören hastalar, programa uygun olarak diyaliz nakil aracıyla evlerinden alınıp, Diyaliz Biriminde ilgili sağlık personeline teslim edilir. Tedavi sonrası hastalar tekerlekli sandalye ile veya yürüyerek, personel eşliğinde nakil aracına bindirilerek adreslerine transfer edilir. 6.4.3.2 Yataklı servislerden diyaliz ünitesine transfer edilen hasta tekerlekli sandalye, sedye veya yatakla personel eşliğinde, kritik hastalar hekim eşliğinde transfer edilir. Yoğun bakımlardan diyalize hasta transferi yapılması gerektiği durumlarda; Hastanın diyaliz planlanması Diyaliz hemşiresi tarafından yapılır. Yoğun bakım aranır, hastanın diyalize gireceği saat belirtilir ve diyalize istenir. Hasta taşıma personeli ve yoğun bakım hemşiresi tarafından kliniğine uygun şekilde taşınarak (tekerlekli sandalye, sedye veya yatak) diyaliz birimine götürülür. Diyaliz hemşiresine Hasta Transfer Formu ile teslim edilir. Hastanın seansı bitince diyaliz hemşiresi tarafından yoğun bakım aranarak seansın bittiği haber verilir, hastanın taşıma personeli ve yoğun bakım hemşiresi tarafından yoğun bakıma transferi yapılır. 6.4.4 Yeni Doğan Transferi Bebeklerin transfer sürecinin güvenli bir şekilde gerçekleşmesi için gerekli ekipman ve personel ile transferi yapılır. Bebeğin kliniği ve transfer edilen bölüme göre gerekli ekipman ve personel niteliği değişebilir. Aşağıda transfer sırasında gerekli olan ekipman ve cihazlar için örnekler verilmiştir: Ventilatörlü transport kuvözü Transport monitörü Oksijen tüpü ve hava tüpü Oksijen ile hava karıştırıcı İnfüzyon pompası Taşınabilir aspirasyon aleti Entübasyon seti Balon-valf-maske sistemi (tercihen T-parça canlandırıcı) bulundurulur. 6.4.4.1 Doğumhaneden transferi sağlanacak bebeğin yoğun bakıma transferi; tam teçhizatlı transport kuvöz ile herhangi bir sıkıntısı olmayan bebeğin transferi anne isteği doğrultusunda anne veya sağlık çalışanı tarafından kucakta gerçekleştirilir. Anne veya sağlık çalışanının kucağında taşınamadığı durumlarda transfer anne yanında kod yatakları ile gerçekleştirilir. Transferler kimlik doğrulama yapılarak Bebek Teslim Formu ile kayıt altına alınır. 6.4.4.2 Doğumhaneden ameliyathaneye alınmış annenin bebeği sezaryen sonrası taşıma ve transfer için tanımlanmış sağlık çalışanı tarafından yapılır. 6.4.4.3 Genel kadın doğum ameliyathanesinde doğmuş, herhangi bir sıkıntısı olmayan bebek, anne ameliyathaneden çıkana kadar bekletilir. Bebek ameliyathane içindeki kuvözde bebek hemşiresi tarafından takip edilir. Anne sezaryenden çıktıktan sonra transfer anne yanında kod yatakları ile gerçekleştirilir. Transferler kimlik doğrulama yapılarak Bebek Teslim Formu ile kayıt altına alınır. 6.4.4.1 Yenidoğan uzmanları tarafından servise gönderilmesi uygun görülen hastanın dosyası hemşiresi tarafından düzenlenir. YDYB sekreteri tarafından HBYS üzerinden yenidoğan yoğun bakımdan servise nakli yapılır. İlgili servise hasta hakkında bebek hemşiresi tarafından bilgi verilir. Hastayı kabul edecek hemşire serviste yatak ayarlaması yaptıktan sonra servis sekreteri tarafından HBYS üzerinden hasta nakli kabul edilir. Hasta transferi transport kuvöz ile gerçekleştirilir. Bu işlemler mesai saati içinde ilgili birim sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi bilgi işlem personeli tarafından yapılır. Yenidoğan yoğun bakımdan başka bir yoğun bakıma nakil durumunda; doktoru tarafından başka bir yoğun bakıma nakli uygun görülen bebek için ilgili birim doktorundan konsültasyon istenir. Konsültasyon sonucuna göre nakli uygun görülen bebeğin dosyası hemşiresi tarafından düzenlenir. Bebeğin YDYB sekreteri tarafından HBYS üzerinden yenidoğan yoğun bakımdan diğer yoğun bakıma nakli yapılır. İlgili yoğun bakıma hasta hakkında yenidoğan yoğun bakım hemşiresi tarafından bilgi verilir. Hastayı kabul edecek hemşire yoğun bakımda yatak ayarlaması yaptıktan sonra YDYB sekreteri tarafından HBYS üzerinden hasta nakli kabul edilir. Hasta transferi transport kuvöz ile taşıma elemanı ve sağlık çalışanı tarafından gerçekleştirilir. 6.4.4.2 Yenidoğan cerrahi girişim için ameliyathaneye gönderilecek ise, bebeğin ailesinden ilgili girişim için rıza belgesi alınır, taşıma elemanı ve sağlık çalışanı tarafından götürülür ve cerrahi ekibine Hasta Transfer Formu ile teslim eder. 4
Aynı şekilde cerrahi müdahalesi biten bebekler uyandırma sonrasında taşıma elemanı ve sağlık çalışanı ile birlikte ilgili birime transferi transport kuvöz ile sağlanır. 6.4.4.3 Servislerde hekim tarafından yenidoğan yoğun bakıma alınması uygun görülen hastanın dosyası servis hemşiresi tarafından düzenlenir. Hastanın servis sekreteri tarafından HBYS üzerinden servisten yoğun bakıma nakli yapılır. İlgili yoğun bakıma hasta hakkında servis hemşiresi tarafından bilgi verilir. Hastayı kabul edecek hemşire yatak ayarlaması yaptıktan sonra yoğun bakım sekreteri tarafından HBYS üzerinden hasta nakli kabul edilir. Hasta transferi transport kuvöz ile taşıma elemanı ve sağlık çalışanı tarafından gerçekleştirilir. 6.4.4.4 Hasta transfer işlemleri mesai saati içinde ilgili birim sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi bilgi işlem personeli tarafından yapılır. 6.4.4.5 Kuvöz nakil öncesi çalıştırılıp, kuvöz içi sıcaklık vücut ısısına göre ayarlanır. Kuvöz aydınlatma lambası ve oksijen açılır, bebek kuvöze konmadan önce tekerlekler sabitlenmek amacı ile fren ayaklıkları emniyete alınır ve yeni doğan transport kuvözüne yerleştirilir, hastanın üzerine kesinlikle herhangi bir alet konmamalıdır. 6.4.5 Psikiyatri hastalarının transferi Kurum içinde Psikiyatri Hastalarının transferi hekimin uygun gördüğü şekilde (yatak, sedye, tekerlekli sandalye) sağlanır. Başka bir sağlık kurumuna sevki gereken durumlarda hastayı kabul edecek kurumla görüşülür il içi ise Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu ile il dışı gönderilecekse İller Arası ve Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu doldurulur, 112 tarafından transferi sağlanır. Kurum içi ve kurum dışı transferlerde Ajite, kendine ve çevresine zarar verebilecek hastaların tespiti hekim kararıyla hasta tespit bağları ile sağlanır. 6.5 Hasta Transferinde Dikkat Edilecek Noktalar 6.5.1 Transfer sırasında hem hastanın güvenliği sağlanmalı, hem de transferi yapan kişi kendi beden mekaniğini korumalıdır. Sırt gerginliğini koruyacak şekilde dizleri ve kalçaları bükmeden hareket eder. Hasta yerden kaldırılıyorsa ağırlık kalça kaslarına verilerek dizler en uygun biçimde doğrultulur. Baş her zaman düz tutulur. Yavaş ve düzgün adımlarla yürünür; yürürken adımlar omuzdan geniş olmamalıdır. Ağırlık kaldırılırken karın muntazam tutulup kalça kasılır. Omuzlar leğen kemiği ve omuriliğin hizasında tutulur. Yön değiştirirken ani dönme ve bükülmelerden kaçınılır. 6.5.2 Hastaların hastane içerisindeki tüm birimlerde güvenli ve gerektiğinde çabuk bir biçimde taşınması esastır. 6.5.3 Hasta taşınması ve/veya transferi sırasında en güvenli ve bilinen güzergah kullanılır. 6.5.4 Hasta transferi konuyla ilgili eğitim almış taşıma personeli tarafından yapılmalıdır. Taşıma personeli hasta kaldırılmadan ve taşınmadan önce mutlaka hastanın rahatsızlığı ile ilgili, sağlık personelinden bilgi edinir. 6.5.5 Tüm hasta kaldırma ve taşıma faaliyetlerinde hasta mahremiyetine ve güvenliğine özen gösterilir. 6.5.6 Tüm hasta kaldırma ve taşıma faaliyetlerinde hasta baş-boyun-gövde ekseni esasa alınarak kavranır ve olabildiğince az hareket ettirilir. 6.5.7 Hemşire hastanın nakledileceği birimle transfer öncesi iletişim kurarak bilgi vermelidir. 6.5.8 Hasta/ailesine transfer konusunda ve gideceği birimde kendisine yapılacak işlemler hakkında bilgi verilmelidir. 6.5.9 Tüm hasta taşıma işlemleri (yatak, sedye, tekerlekli sandalye) sağlık personeli talebi ile sağlık personeli eşliğinde ve gözetiminde yapılmaktadır. 6.5.10 Sedye ya da başka bir taşıma aracı, hastaya olabildiğince yaklaştırılmalı, hastaya yakın mesafede çalışılmalıdır, bu şekilde hastanın elde taşınacağı mesafe en aza indirilmelidir. 6.5.11 Hastanın sedye ile taşınması gerekiyorsa, taşıma işlemi minimum iki kişi ile yapılmalı, gerekirse çevredeki kişilerden yardım istenmelidir. 6.5.12 Özellikli vakalar (Ortopedik vakalar, Nöroşirurji vakaları, trafik kazaları vb.) için uygun taşıma teknikleri kullanılır ve taşıma işlemi esnasında ilgili sağlık personelinin desteği alınır. 6.5.13 Obez hastaları kaldırma ve taşıma işlemlerinde tek başına hareket edilmez, destek taşıma personeli istenir. 5
6.5.14 Sedye veya başka bir taşıma aracı ile hasta taşırken hastaya mutlaka uygun/rahat pozisyon verilmeli, sedyenin kenarlıkları kaldırılmalı, emniyet kemerleri takılmalı ve mahremiyet açısından hastanın üzeri temiz çarşaf ile örtülmeli, sedyenin baş tarafı gidiş yönünde olmalıdır. 6.5.15 Hastanın düşme riski değerlendirilmeli ve buna göre dikkat edilmelidir. 6.5.16 Hasta laboratuvar, ameliyathane veya herhangi özel uygulama birimine gönderilirken, gerekli ilaçları, tıbbi malzemeleri, gerekli dokümanları hastanın yanında hazır bulundurulmalıdır. 6.5.17 Hastanın kısa sürede nakli için uygun personel tarafından önceden hasta taşıma asansörü hazırlanmalıdır. Transfer esnasında hasta her an gözlenmelidir. 6.5.18 Transfer sırasında, ambulansa yerleştirilirken hastanın başı her zaman önde olmalıdır. 6.5.19 Hasta taşınırken sedye sarsılmamalı hastaya hissettirilmemelidir. 6.5.20 Hasta sabit bir hızla taşınır. 6.5.21 Hastayı ilerletmeden önce kapılar açılır. Geçmeden önce tüm otomatik kapıların tamamen açık olduğundan emin olunur. 6.5.22 Asansöre girerken hastanın kapanan asansör kapısına sıkışmayacağından emin olunur. 6.5.23 Varış yerine ulaşıldığında hasta bilgilendirilir. Hasta kaldırma ve taşıma sırasında kullanılan tüm ekipmanlar, kullanım sonrasında temiz ve kullanılabilir şekilde yerine bırakılır. 6.5.24 İzolasyon önlemi gereken hastaların transferi esnasında Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanım Talimatı na göre gerekli koruyucu ekipman kullanılır. 6.6 Transferde kullanılacak araçların uygunluğu ve kullanımı 6.6.1. Hastanın Yataktan Sedyeye Alınması Transfer yapılacak durumda, hasta taşımasına yardımcı olacak hasta taşıma personeline hastanın hastalığı hakkında bilgi verilir. Yatağın ve sedyenin kenarlıkları indirilir. Sedye hasta yatağının yanına, baş kısımları aynı yönde olacak şekilde getirilir. Hasta yatağı sedye hizasına kadar yükseltilir. Sedye yatağa bitişik konumdayken frenleri kilitlenir. Yatağın da frenlerinin kilitli olup olmadığı kontrol edilir. Hastanın ayak ve baş kısmına geçilir. Gerekirse üçüncü kişi (başka bir sağlık personeli ya da oda destek personeli) orta kısımda bulunur. Çarşafla yapılan işlemlerde, hemşirenin bir, iki, üç. komutuyla ekibin aynı anda uyumlu bir şekilde hareket ederek hastayı transfer etmesi önemlidir, aksi durumlarda hasta zarar görebilir. Hastanın yatağında hasta hafif yan döndürülerek transferde kullanılacak çarşaf yerleştirilir. Hasta yerleştirilen çarşafın üstüne hafif yan çevrilerek çarşafın tamamı hastanın altından alınarak yatağa serilir, hasta sırt üstü pozisyona getirilir. Hemşirenin "bir, iki, üç.. komutuyla hasta çarşaf ile birlikte sedyeye alınır. Sedyenin emniyet kenarlıkları yükseltilir ve emniyet kemerleri takılır. Hastanın üzeri örtülür, mahremiyetine dikkat edilir ve hastanın kolları sedyenin içinde kalacak şekilde pozisyon verilir. Sedyenin frenleri açılarak ön ve arka tarafına geçilir ve hasta ilgili bölüme hemşire ve / veya yardımcı personel eşliğinde gerekli Bölümler arası Transfer Formu ile birlikte transfer edilir. 6.6.2. Hastanın Sedyeden Yatağa Alınması Sedyenin emniyet kenarlıkları indirilir. Sedye yatağa bitişik konumdayken frenleri kilitlenir. Yatağın da frenlerinin kilitli olup olmadığı kontrol edilir. Hemşirenin bir, iki, üç.. komutuyla hasta sedye üzerindeki çarşaf ile birlikte yatağa alınır. Hasta hafifçe yan döndürülür ve çarşaf çekilir. Hastanın üzeri örtülür ve mahremiyetine dikkat edilir. 6
6.6.3. Yatak ile Hasta Taşıma Servisten servise hasta transferi hastanın durumuna göre hasta yatağı ile ya da tekerlekli sandalye ile yapılır. Bunun kararını servis hemşiresi verir. Yatak ile transfer edilecekse yatak kenarlarının kaldırılmış olmasına dikkat edilir. Hekim direktifi var ise hasta yatağa tespit edilebilir. Yatak frenleri çalışır durumda olmalıdır. Hasta transfer edilmeden önce transfer edileceği bölümlerdeki yatağı hazır olmalıdır. Transfer sırasında sağlık personeli taşıma sürecince hastanın yanında bulunur. 6.6.4. Sedye ile Hasta Taşıma Hastanın sedye ile taşınması gerekiyor ise taşıma işlemi minimum iki kişi ile gerçekleştirilir ve bunlardan birisi mutlaka hemşire olmalıdır. Gerekli durumlarda taşıma işlemi 3 ya da 4 kişi ile de yapılabilir. Hasta taşınmasına yardımcı olacak personel haberdar edilir. Hasta kaşık sedye ile taşınacak ise; öncelikle hastanın elleri göğsünden birleştirilir. 2 kişinin yardımı ile kaşıklar yerleştirilir. Kaşıkların kilitli olduğundan emin olunur. 1 kişi kaşıkların baş bölümünden diğeri ayak bölümünden tutarak (1,2,3 ) komutu ile hasta sedyeye alınır. Hastanın üzeri örtülür ve mahremiyetine dikkat edilir. Sedyenin emniyet kenarlıkları yükseltilir. Kemeri bağlanır. Sedyenin frenleri açılır, başı gidiş yönüne çevrilir. Öndeki sağlık personeli sağ, arkadaki sol adım ile harekete geçer. Sedyeyi tutan personel\hemşire baş kısmında bulunmak üzere personel ve\veya hemşire refakatinde hasta bölüme iletilir. 6.6.5. Tekerlekli Sandalye ile Taşıma Hastanın tekerlekli sandalye ile taşınması gerekiyor ise bu işlem 1 yardımcı personel ve\ veya hemşire desteği sağlanır. Tekerlekli sandalye hasta yatağının yanına getirilir. Tekerlekli sandalyenin frenleri kilitlenir. Hasta önce yatağında oturtulur ve hastanın karşıya bakması sağlanır. Hastanın ayakları yataktan aşağıya sarkıtılır. Tekerlekli sandalyenin ayak gelecek kısmı dış yanlara doğru açılır. Hasta kendini iyi hissediyor ise karşıya bakması sağlanarak ayağa kaldırılır ve sonra kendi ekseni etrafında döndürülerek yüzünün sandalyenin ters yönde olması sağlanır. Hasta oturtulur ve tekerlekli sandalyenin ayakları düzeltilerek hastanın ayakları yerleştirilir ve sandalyenin frenleri açılır. Sandalyenin kemeri bağlanır. Hastanın tekerlekli sandalyeye alınması, taşınması sırasında hastaya takılı tüm bağlantılara (parenteral mayi, angiocat vb.) dikkat edilir. Hastanın üzeri örtülür ve ilgili bölüme hemşire ve/ veya servis yardımcı personeli eşliğinde güvenli şekilde iletilir. 6.6.6. Bulaşıcı Hastalığı Olan Hastaların Taşınması: Bulaşıcı hastalığı hastalar taşınacağında İzolasyon önlemlerinin alınması çalışan sağlığı ve güvenliği açısından önem arz etmektedir. Bu durumlarda taşıma ve transfer sırasında tüm ekip kişisel koruyucu ekipman kullanır. Taşıma esnasında tek kullanımlık malzeme tercih edilir. Atıklar için gerekirse çift torba yöntemi kullanılır. Hastanın durumuna uygun sedye veya tekerlekli sandalye ile transfer sağlanır. Taşıma ambulans ile yapılıyorsa, kullanılmayan malzemeler ambulans dışına çıkarılır, transfer bitiminde ambulansın içi tamamen dezenfekte edilir, kişisel temizlik sağlanır. 7
6.6.7. Çocuk Hastaların Taşınması: Çocuklar taşınırken mutlaka bir ebeveyninin yanında olmasına özen gösterilir. Taşıma malzemeleri çocukların boy ve kilosuna göre seçilir. Sedye, Transport kuvözde çocuk dikkatli bir şekilde tespit edilir. 6.6.8. Özürlü Hastanın Taşınması: Hastaların azalmış hareketlilik nedeni ile yaralanma risklerinin arttığı unutulmamalı, özel ve koruyucu malzemelerle postürlerine uygun taşınmaları için dikkat edilmelidir. 6.6.9. Yaşlı Hastaların Taşınması: Özellikle yaşlı bayanların osteoporoz olabilecekleri bu nedenle taşıma sırasında kırıkların oluşabileceği unutulmamalı, fevri ve sert hareketlerden kaçınarak yavaş hareket edilmelidir. 6.6.10. Kalça omurga ve bacak kırığı olan hastalar, sırt üstü düz taşınır. 6.6.11. Taşınırken CPR yapılan hastalar, sırt tahtası üzerinde (sert zemin), düz yatar vaziyette taşınır. 6.6.12. Komada veya bilinci kapalı hastalar, sabit yan pozisyonda yatırılarak taşınır. 6.6.13. Beyin kanaması vb. durumlarda hastanın sadece kafası yükseltilir. 6.6.14. Solunum sıkıntısı halinde taşıma aracının baş tarafı yükseltilir. 6.7 Transferde yer alacak çalışanlar Hastanın birimler arası transferi güvenli transfer hasta taşıma personelleri ve/veya sağlık personeli eşliğinde gerçekleştirilir. Hasta kaldırma ve taşıma sırasında hastanın üzerinde varsa yardımcı cihaz veya tıbbi ekipman (serum, sonda, kateter, oksijen maskesi vb.) kontrolü sağlık personeli tarafından yapılır ve çıkmamasına dikkat edilir. Tüm hastalarda taşımaya sağlık personeli refakat eder. Tüm yatan hastalar diğer ünitelere (Servisler, yoğun bakım, ameliyathane, radyoloji ve laboratuvar üniteleri) transfer edilirken veya taşınan hasta herhangi bir cihaza bağlı, entübe, bilinci kapalı vb. ise mutlaka hemşire veya sağlık çalışanı ile birlikte transfer edilir. 7. İLGİLİ DOKÜMANLAR Hasta Transfer Formu Hasta Sevk Formu Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu, İller Arası ve Kurumlar Arası Vaka Nakil Talep Formu, Yenidoğan Sevk ve Nakil Formu Bebek Teslim Formu Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanım Talimatı 8