ERDOĞANLAR İNŞAAT TAAHHÜT GIDA AKARYAKIT ÜRN.NAK.TAR. YEM MAD.SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ. KALKER OCAĞI VE KONKASÖR TESİSİ ADANA İLİ, ALADAĞ İLÇESİ, CERİTLER KÖYÜ, SİCİL 83085 (ER 3294181) NOLU SAHA ATASAR MÜHENDİSLİK İMAR İNŞAAT MAD.PET. VE SAĞ.ÜRN.DAN.LTD.ŞTİ. Güzelyalı Mahallesi,81038 Sokak, No: 1 Ostay Apt. K.1-2/1Çukurova / ADANA ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU ADANA / KASIM 2014
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI VERGİ DAİRESİ / VERGİ NO PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ ( İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE ERDOĞANLAR İNŞAAT TAAHHÜT GIDA AKARYAKIT ÜRN.NAK.TAR. YEM MAD.SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ. Orhan Gazi Mahallesi, Buruk Caddesi, No: 199 Sarıçam / ADANA 0 322 341 38 71 / 0 533 957 30 75 KALKER OCAĞI VE KONKASÖR TESİSİ 750.000,00 TL ADANA İLİ, ALADAĞ İLÇESİ, CERİTLER KÖYÜ, SİCİL 83085 (ER 3294181) NOLU SAHA Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Arka Sayfada Yer Almaktadır EK I MADDE 28 MADENCİLİK PROJELERİ PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ ( SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI RAPORUN HAZIRLANIŞ TARİHİ ( GÜN, AY, YIL ) a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler, d) Kırma-eleme-yıkama tesisleri (3213 sayılı Maden Kanunu 1. (a) ve 2. (a) grup madenler ile hafriyat malzemeleri 400 000 ton/yıl). ATASAR MÜHENDİSLİK İMAR İNŞAAT MAD.PET. VE SAĞ.ÜRN.DAN.LTD.ŞTİ. Güzelyalı Mahallesi, 81038 Sokak, No: 1 Ostay Apt. K: 1-2/1 Çukurova / ADANA 0 322 457 22 90 0 322 457 35 80 25 / 11 / 2014 2
PROJE ALANI KOORDİNATLARI Datum : ED-50 Türü : UTM Elemanların Sırası : Sağa, Yukarı Projeksiyon : 6 Derece DOM : 33 ZON : 36 Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİK Elemanların Sırası : Enlem, Boylam Projeksiyon : --- DOM : --- ZON : --- S. No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Ruhsat Alanı Koordinatları ( 92,99 Hektar ) 712411.00:4150835.00 712447.00:4150902.00 712581.00:4151040.00 712724.00:4151104.00 712750.00:4151000.00 713097.00:4150796.00 713301.00:4150315.00 712300.00:4150486.00 712300.00:4150500.00 712263.00:4150492.00 711748.00:4150580.00 711709.00:4151262.00 712218.00:4151396.00 712282.00:4151310.00 712326.00:4151139.00 712357.00:4150900.00 712374.00:4150836.00 37.47838119:35.40189601 37.47897630:35.40232214 37.48018827:35.40387621 37.48073173:35.40551066 37.47978915:35.40577443 37.47787205:35.40963663 37.47349327:35.41180255 37.47526371:35.40054109 37.47538979:35.40054513 37.47532624:35.40012473 37.47623688:35.39433064 37.48238774:35.39408599 37.48347774:35.39987674 37.48268855:35.40057521 37.48113846:35.40102314 37.47897898:35.40130454 37.47839870:35.40147819 ÇED İzin Alanı Koordinatları ( 48,9 Hektar ) 1 2 3 4 5 6 7 8 711709.00:4151262.00 712189.23:4151388.43 712374.00:4150836.00 712446.52:4150460.97 712300.00:4150486.00 712300.00:4150500.00 712263.00:4150492.00 711748.00:4150580.00 37.48238774:35.39408599 37.48341591:35.39954942 37.47839870:35.40147819 37.47500400:35.40218949 37.47526371:35.40054109 37.47538979:35.40054513 37.47532624:35.40012473 37.47623688:35.39433064 Konkasör Tesisi Koordinatları ( 750 m 2 ) 1 2 3 4 712330.07:4150798.50 712352.77:4150800.41 712355.53:4150767.57 712332.83:4150765.67 37.47807108:35.40097096 37.47808298:35.40122802 37.47778606:35.40124972 37.47777416:35.40099266 Ürün Stok Alanı Koordinatları ( 500 m 2 ) 1 2 3 4 712340.80:4150828.42 712359.64:4150830.00 712361.84:4150803.64 712343.01:4150802.06 37.47833789:35.40110083 37.47834797:35.40131419 37.47810971:35.40133144 37.47809963:35.40111819 3
Bitkisel Toprak Stok Alanı Koordinatları ( 300 m 2 ) 1 2 3 4 712325.93:4150847.12 712344.77:4150848.71 712346.10:4150832.87 712327.27:4150831.29 37.47850971:35.40093819 37.47851979:35.40115155 37.47837630:35.40116199 37.47836621:35.40094875 Pasa Stok Alanı Koordinatları ( 500 m 2 ) 1 2 3 4 712315.67:4150826.72 712334.51:4150828.30 712336.72:4150801.94 712317.89:4150800.36 37.47832835:35.40081637 37.47833843:35.40102972 37.47810018:35.40104709 37.47809009:35.40083384 İdari Bina Koordinatları ( 25 m 2 ) 1 2 3 4 712365.88:4150784.27 712370.16:4150784.27 712370.16:4150778.57 712365.88:4150778.57 37.47793407:35.40137149 37.47793309:35.40141986 37.47788176:35.40141822 37.47788274:35.40136985 Fosseptik Koordinatları ( 6 m 2 ) 1 2 3 4 712367.88:4150777.13 712370.16:4150777.13 712370.16:4150774.43 712367.88:4150774.43 37.47786967:35.40139205 37.47786915:35.40141781 37.47784483:35.40141703 37.47784536:35.40139127 4
İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER 5 TABLOLAR DİZİNİ 9 ŞEKİLLER DİZİNİ 10 BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 11 1.1 Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu 11 BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Durumu ve Planlanan Durumu ile İlgili Olarak Çevresel 13 Özelliklerin Belirtilmesi ) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu 13 2.1.1. Proje Yer Seçimi ( İlgili Valilik Veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan Yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı Sınırları İçinde İse Bu Alan Üzerinde, Değil İse Mevcut Arazi 15 Kullanım Haritası Üzerinde Koordinatları İle Birlikte Gösterimi ) 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu 15 2.1.2.1. Ocak 15 2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi 16 2.1.2.3. Stok Alanı 16 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı 17 2.1.2.5. Şantiye/İdari Bina 17 2.1.2.6. Nakliye Güzergâhı 18 2.1.2.7. Diğer 18 2.2. Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum 19 2.3. Projenin Özellikleri 20 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı 20 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri 28 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınması ve Depolanmaları 29 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergâhı, Güzergâh Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine 30 Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.) BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 31 3.1. Projenin ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri 31 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler) 31 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş 32 Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı) 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar) 33 3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler 33 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkânları, Nüfus Hareketleri 33 5
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri) 34 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/ Sosyal Altyapı İhtiyaçları 34 3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi 35 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri 38 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü 38 3.1.11. Zamanlama Tablosu 40 3.2. Diğer Hususlar 40 BÖLÜM 4: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI ( Bölgesel ve Çalışma Alanı Baz Alınarak 40 Mevcut ve Planlanan Durum Verilmelidir.) 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu 40 4.1.1 Tarım ve Hayvancılık 40 4.1.1.1 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü 40 4.1.1.2 Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları 41 4.1.1.3 Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları 41 4.1.2 Orman Alanları 43 4.1.2.1 Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri 43 4.1.2.2 Ocak Yerinin İşlendiği Mescere Haritası ve Yorumu 43 4.1.2.3 Sahanın Yangın Görüp Görmediği 44 4.1.3 Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi 44 4.1.3.1 Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler 44 4.1.3.2 Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti 45 4.1.3.3 Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı 45 4.1.3.4 Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu 46 4.1.3.5 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme 46 Sonrası) 4.2. Toprak Özellikleri 46 4.2.1 Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması 46 4.2.2 Yamaç Stabilitesi 47 4.2.3 Erozyon 47 4.2.4 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme 48 Sonrası) 4.3. Jeolojik Özellikler 48 4.3.1 Bölge Jeolojisi 48 4.3.2 Proje Alanı Jeolojisi 49 4.3.3 Cevherleşme 52 4.3.4 Depremsellik 53 4.3.5 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 4.4. Hidrojeolojik Özellikler 54 4.4.1 Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler 54 4.4.2 Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri 55 4.4.3 Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su 55 6 54
Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı) 4.4.4 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, 55 İşletme ve İşletme Sonrası) 4.5. Hidrolojik Özellikler 56 4.5.1 Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri 56 4.5.2 Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre 56 Konumu 4.5.3 Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik 56 Üretimi, Diğer Kullanımlar ) 4.5.4 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme 56 ve İşletme Sonrası) 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikleri 57 4.6.1 Bölgesel veproje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler 57 4.6.2 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler ile Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 4.7. Flora-Fauna 73 4.7.1 Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora- Fauna 73 4.7.2 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora- Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 4.8. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) 84 4.8.1 Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları 84 4.8.2 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme 88 ve İşletme Sonrası) 4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş Alanlar, 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu 88 Kararı ile Sınırlandırılmış Alanlar v.b. ) 4.9.1 Proje Alanı ve Proje Etki Alanı 88 4.9.2 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme 88 Sonrası) BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İlgili Yönetmelikler Kapsamında ve Kümülatif 89 Olarak Gerekli Değerlendirme Yapılacaktır.) 5.1. Emisyon Hesaplamaları ( Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 89 5.2. Su Kullanımı ve Bertarafı ( Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, 90 Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı ve Bertarafı) 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) 92 5.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri, (Akustik Rapor) 94 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi 98 73 84 7
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı 98 5.7. Risk Analizi 99 5.7.1 Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi 99 5.7.2 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve 100 İşletme Sonrası) 5.8. Diğer Hususlar 103 BÖLÜM 6: PROJE ALTERNATİFLERİ ( Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak Önlemlerin Alternatiflerinin 103 Karşılaştırılması Yapılacak ve Tercih Sıralaması Belirtilecektir ) BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI 104 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale 104 Planı 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri" Başlığının 4. 107 Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI ( Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Nasıl ve Hangi Yöntemlerle Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin ve Konu İle İlgili Açıklamaların na 108 Yansıtılması ) BÖLÜM 9: SONUÇLAR ( Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı ve Projenin Gerçekleştirilmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı 108 Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme ) NOTLAR VE KAYNAKLAR 117 EKLER 118 8
TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1 Zamanlama Tablosu 13 Tablo 2 Ocak ( ÇED ) Alanı Koordinatları 15 Tablo 3 Konkasör Tesisi Koordinatları 16 Tablo 4 Ürün Stok Alanı Koordinatları 16 Tablo 5 Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları 17 Tablo 6 İdari Bina Alanı Koordinatları 18 Tablo 7 Pasa Stok Alanı Koordinatları 18 Tablo 8 Fosseptik Alanı Koordinatları 19 Tablo 9 Patlatma Dizaynı Parametreleri 25 Tablo 10 Makine ve Ekipman Listesi 28 Tablo 11 İl, İlçe ve Köy Nüfusu 32 Tablo 12 İlçe, Yaş Grubu Ve Cinsiyete Göre Nüfus - 2012 32 Tablo 13 Personel ve İşçilik Giderleri 35 Tablo 14 Yıllık İşletme Giderleri 37 Tablo 15 Yıllık İşletme Karı 38 Tablo 16 Basınç Değerleri 58 Tablo 17 Sıcaklık Değerleri 59 Tablo 18 Yağış Değerleri 60 Tablo 19 Nem Değerleri 61 Tablo 20 Sayılı Günler Değerleri 62 Tablo 21 Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri 63 Tablo 22 Buharlaşma Değerleri 64 Tablo 23 Aylık ve Yıllık Rüzgâr Yönü 65 Tablo 24 Yönlere Göre Rüzgâr Hızı (m/sn) 66 Tablo 25 Mevsimlik Rüzgâr Yönü 69 Tablo 26 Rüzgâr Hızı ve Yönü Dağılımı 70 Tablo 27 Yıllık ve Aylık Rüzgâr Dağılımı 71 Tablo 28 Flora Listesi 74 Tablo 29 Amphibia (İki Yaşamlılar) Listesi 79 Tablo 30 Reptilia (Sürüngenler) Listesi 80 Tablo 31 Aves (Kuşlar) Listesi 80 Tablo 32 Mammalia (Memeliler) Listesi 81 Tablo 33 Günlük Su İhtiyacı 91 Tablo 34 Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri 96 Tablo 35 Bina Temeli Titreşim Hızı (V0) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri 96 Tablo 36 Patlatma Yapılan Kaya Türü Ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Değişim Gösteren K Katsayısı Asgari Ve Azami Değerleri (Kyn. Armac 97 Printing Company) Tablo 37 Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En 97 Yüksek Değerleri Tablo 38 Binalarda, Bina İçindeki Makine ve Teçhizatın Yaratacağı Titreşimlerin Sınır Değerleri 97 Tablo 39 Faaliyetle İlgili Önerilen İzleme Programı 104 9
ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil 1 Proje Yeri 14 Şekil 2 İş Akım Şeması 21 Şekil 3 Patlatma Tasarım Modeli Parametreleri 26 Şekil 4 Türkiye Deprem Tehlike Haritasında İnceleme Alanının Konumu (DAM, 1996) 54 Şekil 5 Basınç Değerlerinin Grafiksel Gösterimi 58 Şekil 6 Sıcaklık Değerlerinin Grafiksel Gösterimi 59 Şekil 7 Yağış Değerlerinin Grafiksel Gösterimi 60 Şekil 8 Nem Değerlerinin Grafiksel Gösterimi 61 Şekil 9 Kar Örtülü ve Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiksel Gösterimi 62 Şekil 10 Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı Günler Değerleri Grafiksel Gösterimi 63 Şekil 11 Kar Kalınlığı Değerleri Grafiksel Gösterimi 64 Şekil 12 Buharlaşma Değerlerinin Grafiksel Gösterimi 65 Şekil 13 Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran Ayları Esme Sayısına Göre Rüzgâr Yönleri 67 Şekil 14 Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık Ayları Esme Sayısına Göre Rüzgâr Yönleri 68 Şekil 15 İlkbahar, Yaz, Sonbahar, Kış Mevsimleri Esme Sayısına Göre Rüzgâr Yönleri 69 Şekil 16 Yıllık Esme Sayısına Göre Rüzgâr Yönleri ve Hızları 70 Şekil 17 Ortalama ve Maksimum Rüzgâr Hızları 71 Şekil 18 Fırtınalı Günler Sayısı ve Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması 72 Şekil 19 1960 2012 Yılları Arası ile 2009 Yılı Rüzgâr Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Gülü 89 10
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1 Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Proje konusu, Adana İli, Aladağ İlçesi, Ceritler Köyü sınırları içerisinde bulunan Sicil 83085 (ER 3294181) nolu alanda kurulması projesi dir. Söz konusu proje hükümleri 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve 30.06.2011 Tarih ve 27980 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik EK - I Madde 28 ( a ) ve ( d ) bendi gereği Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu (ÇED) hazırlanması gereken faaliyetler arasında yer almaktadır. Söz konusu sahada yapılan incelemeler sonucunda üretilmeye değer kalker rezervine rastlanmış olup, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü nden 11.07.2013 tarihinde İşletme Ruhsatı alınmıştır. Sicil 83085 (ER 3294181) numaralı saha toplam 92,99 hektar olup bu alanın 48,9 hektarlık kısmı ÇED İzin Alanı olarak kullanılacaktır. 48,9 hektarlık ÇED alanı içerisinde 750 m 2 alana sahip Konkasör Tesisi, 500 m 2 alana sahip Ürün Stok Alanı, 500 m 2 alana sahip Pasa Stok Alanı, 300 m 2 alana sahip Bitkisel Toprak Stok Alanı, 25 m 2 alana sahip İdari Bina ve 6 m 2 alana sahip fosseptik alanı bulunacaktır. Çalışma alanlarını gösterir koordinatlar Bölüm 2 de ayrıntılı olarak verilmiştir. Proje kapsamında yılda 12 ay, ayda 25 gün, günde 16 saat çift vardiya şeklinde çalışma yapılacaktır. Proje kapsamında 12 işçi çalıştırılması planlanmaktadır. Proje kapsamında üretim faaliyetleri, sahadaki kalker rezervine ve yıllık üretim miktarına bağlı olarak sürdürülecektir. Faaliyet alanındaki rezerv miktarı 36.541.440 Ton olup uzun yıllar hammadde ihtiyacını karşılayabilecek kapasitedir. Rezerv ile ilgili detay açıklamaları Bölüm 2.3.1 de sayfa 22, 23 de verilmiştir. Bununla birlikte ekonomik ömrünü tamamlayan veya teknolojik sebeplerle revize edilmesi gereken araç ve ekipmanlar yenilenecek ve bakımları düzenli olarak yapılacaktır. Böylece kalker ocağının uzun yıllar yöreye ve ülke ekonomisine hizmet etmesi sağlanacaktır. 11
Üretimin gerçekleştirileceği ocak alanında bulunan kalker açık ocak işletmeciliği yapılarak patlatma yoluyla çıkarılacaktır. Üretim ile ilgili detay açıklamaları Bölüm 2.3.1 de sayfa 24, 25, 26 da verilmiştir. Nüfusu hızla artan, sanayileşen ve kentleşen ülkemizde konut, sanayi, tarım ve ulaştırma yapılarına duyulan gereksinim artmaya devam etmektedir. Bu yapıların inşasında çoğunlukla bağlayıcı malzeme (çimento-asfalt) ile birlikte agrega kullanılmaktadır. Gün geçtikçe artan agrega gereksiniminin doğal kaynaklardan (deniz, nehir, göl ve ocak) karşılanması güçleşmektedir. Bunda doğal kaynakların yetersizliği kadar, bu kaynaklardan agrega alınmasının çevreye verdiği zararlar da önemli olmaktadır. Bu nedenlerle yapı işlerinde gereksinim duyulan agreganın, kayaların çeşitli tiplerdeki taşkırma makineleri (konkasörler) ile kırılması yoluyla elde edilmesi kaçınılmaz olmaktadır. Bu amaçla daha çok kalker kayaçları tercih edilmektedir. Bu tercihte, kalker kayaçlardan elde edilen agreganın pürüzlü bir yüzey oluşturarak, çimento ile iyi karışım sağlaması, bol miktarda ve yaygın olarak bulunması, kalker kayaçlarının diğer bazı kayaçlara oranla daha yumuşak olması nedeniyle, kırma işlemi sırasında makinelerde sorun yaratmaması başlıca etkendir. İhracat-ithalatın söz konusu olmaması, beton malzemesi dışında, dolgu ve ıslah malzemesi, yol inşaatlarında asfalt ve temel malzemesi olarak önemli miktarlarda kullanılması agreganın inşaat sektöründeki payını her geçen gün arttırmaktadır. Bu kapsamda yapılacak yatırımla inşaat ve altyapı çalışmalarında yoğun olarak kullanılan mıcır talebinin karşılanması ve ülke ekonomisine katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Proje ile ilgili olarak ÇED kararının olumlu olarak sonuçlanmasına müteakip Orman İzni, İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı gibi izinler alınacaktır. Gerekli izinler alındıktan sonra hazırlık çalışmaları yapılarak üretime geçilecektir. Proje konusu faaliyetle ilgili olarak planlanan zamanlama tablosu aşağıda verilmiştir. 12
Rehabilitasyon Çalışmaları Tablo 1. Zamanlama Tablosu AYLAR AÇIKLAMA YIL 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ÇED Sürecinin Tamamlanması Ve 2013- Diğer İzinlerin 2014 Alınması (Öngörülen) Üretim Yapılması 2014 2014- BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Durumu ve Planlanan Durumu ile İlgili Olarak Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje alanı Adana İlinin 54 km kuzeyinde, Aladağ İlçesinin 5 km güneyinde, Ceritler Köyünün 1,65 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Proje sahasına en yakın konut ise 1 km güneybatısında bulunan konut olup bu konut Ceritler Köyüne bağlı konuttur. Tesis sahası ve yakın civarı engebeli tepelik arazi yapısına sahiptir. Proje alanı Orman Bölge Müdürlüğü nden alınan ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formunda orman arazisi vasfında olduğu, orman kadastro haritasında ve mescere haritasında ormanlık alan olarak görülmektedir. Adana İl Özel İdare Müdürlüğü nden alınan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında ise proje alanı çoğunlukla Orman alanı olarak görülmekte olup çok az bir kısmı Tarım Alanı olarak görülmektedir. Faaliyet alanında açık ocak işletmeciliği ile üretim planlanmaktadır. Proje alanının üzerinde bulunduğu ruhsat alanı firma adına ruhsatlıdır. Faaliyet alanı madencilik açısından kalker rezerv alanıdır. Bundan dolayı bu alan kalker madeni sahası olarak ruhsatlandırılmıştır. Proje alanı ve koordinatlarını gösteren 1/25.000 ölçekli topografik harita Ek 9 da, Vaziyet Planı Ek 12 de verilmiştir. Ayrıca proje ilgili tüm koordinatlar 2. Bölümün ilerleyen kısımlarında verilmiştir. 13
Şekil 1. Proje Yeri 14
2.1.1. Proje Yer Seçimi ( ilgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, onanlı çevre düzeni planı veya imar planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları ) Proje alanı Adana İlinin 54 km kuzeyinde, Aladağ İlçesinin 5 km güneyinde, Ceritler Köyünün 1,65 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Proje sahasına en yakın konut ise 1 km güneybatısında bulunan konut olup bu konut Ceritler Köyüne bağlı konuttur. Üretimin gerçekleştirileceği alanda kalker madeni üzerinde orman ağaçları bulunmamaktadır. Alan üzerinde bulunan bitkisel toprak sıyrılarak alınacak ve bitkisel toprak stok alanında muhafaza edilecektir. Daha sonra patlayıcı malzemeler yerleştirilerek patlatma yapılacaktır. Patlatma sonucu çıkarılan kalker aynı alan içerisine kurulması planlanan konkasör tesisine nakledilecektir. Konkasör tesisinde malzemenin kırılması sırasında oluşacak pasa ve hafriyat ise pasa stok alanında ayrı ayrı muhafaza edilecektir. Proje alanının işlendiği Çevre Düzeni Planı ve Lejantı Ek 11 de verilmiştir. 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu 2.1.2.1. Ocak Planlanan ocak alanı 48,9 hektar olup alanın tamamı ormanlık alandır. Ocak alanı koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo 2. Ocak ( ÇED ) Alanı Koordinatları N. No Y X 1 711709.00: 4151262.00 2 712189.23 4151388.43 3 712374.00 4150836.00 4 712446.52 4150460.97 5 712300.00 4150486.00 6 712300.00 4150500.00 7 712263.00 4150492.00 8 711748.00 4150580.00 Toplam 48,9 Hektar 15
2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi Sahada üretilecek olan kalker kamyonlarla ocak alanı içerisine kurulması planlanan konkasör tesisine taşınacaktır. Proje alanı içerisine kurulması planlanan 750 m 2 alana sahip konkasör tesisi koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo 3. Konkasör Tesisi Koordinatları N. No Y X 1 712330.07 4150798.50 2 712352.77 4150800.41 3 712355.53 4150767.57 4 712332.83 4150765.67 Toplam 750 m 2 Kurulacak olan konkasör tesisinin kapasitesi 90 m 3 /saat olacaktır. Kırma eleme tesisinde toz oluşumunu önlemek amacıyla gerekli tüm önlemler alınacaktır. Tesisteki toz kaynağı olan bunker, kırıcılar, elekler, bantlar kapalı ortam içerisinde olacaktır. Kapalı ortam içerisinde olacak ünitelerde torbalı filtre kullanılarak toz indirgeme sistemi kurulacaktır. Kırma-Eleme Tesisi ile ilgili olarak Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü nün 08.07.2009 tarih, B 18 0 ÇED 0 02 02/238-02-04 5102-40174 sayı ve ÇED Uygulamaları konulu yazısında belirtilen hükümlere uyacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. 2.1.2.3. Stok Alanı Proje kapsamında üretilecek olan kalker ocak alanı içerisinde belirlenmiş olan ürün stok alanına taşınacaktır. Proje alanı içerisinde 500 m 2 alana sahip ürün stok alanı olarak belirlenmiş olan alanın koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo 4. Ürün Stok Alanı Koordinatları N. No Y X 1 712340.80 4150828.42 2 712359.64 4150830.00 3 712361.84 4150803.64 4 712343.01 4150802.06 Toplam 500 m 2 16
Söz konusu stok alanı belirlenirken talep edilen alan içerisinde orman alanı dışında alternatif sahalar bulunmamaktadır. Proje sahası ormanlık alan olup bozuk orman alanı niteliğindedir. Bu sebeple stok alanı belirlenirken yine saha içerisinde bozuk orman alanı tercih edilmiştir. Stok alanının bozuk orman alanı içerisinde olacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı Alan üzerinde bulunan bitkisel toprak sıyrılarak alınacak ve bitkisel toprak stok alanında muhafaza edilecektir. Muhafaza edilecek bitkisel toprak üretimi biten yerlere rehabilitasyon çalışmaları kapsamında geri serilecektir. Proje alanı içerisinde 300 m 2 alana sahip bitkisel toprak depo alanı olarak belirlenmiş olan alanın koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo 5. Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları N. No Y X 1 712325.93 4150847.12 2 712344.77 4150848.71 3 712346.10 4150832.87 4 712327.27 4150831.29 Toplam 300 m 2 Söz konusu bitkisel toprak depolama alanı belirlenirken talep edilen alan içerisinde orman alanı dışında alternatif sahalar bulunmamaktadır. Proje sahası ormanlık alan olup bozuk orman alanı niteliğindedir. Bu sebeple bitkisel toprak depolama alanı belirlenirken yine saha içerisinde bozuk orman alanı tercih edilmiştir. Bitkisel toprak depolama alanının bozuk orman alanı içerisinde olacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. Bitkisel toprağın erozyona karşı korunması için gerekli tüm tedbirler alınacaktır. 2.1.2.5. Şantiye/İdari Bina İşçiler sosyal ihtiyaçlarını ocak sahası içerisinde bulunacak olan idari binadan sağlayacaktır. Proje alanı içerisinde 25 m 2 alana sahip idari bina alanı olarak belirlenmiş olan alanın koordinatları aşağıda verilmiştir. Yapılacak olan idari bina seyyar konteynırdan yapılacak olup şantiye alanında kalıcı binalar yapılmayacaktır. 17
Tablo 6. İdari Bina Alanı Koordinatları N. No Y X 1 712365.88 4150784.27 2 712370.16 4150784.27 3 712370.16 4150778.57 4 712365.88 4150778.57 Toplam 25 m 2 2.1.2.6. Nakliye Güzergâhı Proje kapsamında üretilecek kalker ocak alanı içerisinde bulunacak olan konkasör tesisine nakledilecektir. Konkasör tesisine kalkerin nakliyesi için patlatma sırasında açılacak olan palye düzlükleri ocak içi yol olarak kullanılacaktır. Proje konusu ocak alanına Adana-Aladağ yolu kullanılarak Aladağ a 10 km kala Ceritler Köyü yol ayrımından dönülerek 300 m sonra ocak alanına ulaşılacaktır. Konkasör tesisinde üretilecek malzemenin satılması faaliyetleri sırasında ise yine köy yollarından mecut yollarına çıkılarak ulaşım sağlanacaktır. Proje kapsamında yol yapılması düşünülürse yapılacak yollar yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle yapılacaktır. Ayrıca kullanılacak olan orman yollarının bakım ve onarımının yapılacağını işletme sahibi tahhüt etmektedir. Nakliye sırasında oluşacak olan toz ile ilgili yolda sulama işlemleri yapılacaktır. 2.1.2.7. Diğer Konkasör tesisinde malzemenin kırılması sırasında oluşacak pasa ve hafriyat ise pasa stok alanında ayrı ayrı muhafaza edilecektir. Proje alanı içerisinde 500 m 2 alana sahip pasa stok alanı olarak belirlenmiş olan alanın koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo 7. Pasa Stok Alanı Koordinatları N. No Y X 1 712315.67 4150826.72 2 712334.51 4150828.30 3 712336.72 4150801.94 4 712317.89 4150800.36 Toplam 500 m 2 18
Söz konusu pasa stok alanı belirlenirken talep edilen alan içerisinde orman alanı dışında alternatif sahalar bulunmamaktadır. Proje sahası ormanlık alan olup bozuk orman alanı niteliğindedir. Bu sebeple pasa stok alanı belirlenirken yine saha içerisinde bozuk orman alanı tercih edilmiştir. Pasa stok alanının bozuk orman alanı içerisinde olacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. Dosya içerisinde koordinatları verilen pasa stok alanı belirlenirken erozyona, heyelana sebep olmayacak şekilde arazi seçilmiş olup etki alanında dere, baraj ve gölet bulunmamasına dikkat edilmiştir. Ayrıca döküm alanı haricinde ormanlara ve izne konu olmayan yerlere herhangi bir pasa ve hafriyat toprağı bırakmamayı işletme sahibi taahhüt etmektedir. Projenin işletilmesi sürecinde çalışacak işçilerin ihtiyaçları için fosseptik çukuruna ihtiyaç duyulacaktır. Bu kapsamda saha içerisine fosseptik çukuru yapılacaktır. Proje alanı içerisinde fosseptik alanı olarak belirlenmiş olan alanın koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo 8. Fosseptik Alanı Koordinatları N. No Y X 1 712367.88 4150777.13 2 712370.16 4150777.13 3 712370.16 4150774.43 4 712367.88 4150774.43 Toplam 6 m 2 Verilebilecek başka bir husus bulunmamaktadır. 2.2. Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Proje alanı Adana İlinin 54 km kuzeyinde, Aladağ İlçesinin 5 km güneyinde, Ceritler Köyünün 1,65 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Proje sahasına en yakın konut ise 1 km güneybatısında bulunan konut olup bu konut Ceritler Köyüne bağlı konuttur. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde yapılan incelemeler sonucunda, orman vasfında arazi olmasına rağmen ağaç bulunmadığı gözlenmiştir. Ayrıca, bozkır alanlarına nazaran otsu türlerle kaplı olduğu tespit edilmiştir. Madencilik sektöründe çalışmalar ve orman kesiminde çalışmalar yıl boyunca sürer. Bu köyün ekonomisinde büyük yer tutar. Bunun yanında hayvancılık ve tarım da 19
destekleyici gelirlerdir. Genç nüfus İlçe Merkezini veya Adana yı yaşamak için tercih etmektedir ve buralarda çalışmaktadır. 2.3. Projenin Özellikleri 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı ÇED izni talep edilen alanda kalker madeni üretilecektir. Kalker üretimi esnasında kullanılacak yöntemler ve ekipmanlar günün teknolojisine uygun olarak seçilecektir. Bu proje ve yer için farklı bir alternatif düşünülmemiştir. Üretim, ancak mevcut şartlar göz önüne alınarak, bu şartların gerek teknik, gerekse ekonomik yönleri dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Rapora konu olan kalker ocağı için en uygun yöntem olarak açık ocak işletme yöntemi seçilmiştir. Bu yöntemin uygulanmasında üretim kayıpları en az düzeyde tutulurken, doğal bir kaynak olan kalker ülkemiz ekonomisine sunulmuş olacaktır. İşletme yönteminin seçilmesinde topografya, cevherin jeolojik konumu yanı sıra etken olan diğer hususlar, ekonomik yeterlilik, ekonomik oranda işletmecilik kapasiteye ulaşabilme ve iş güvenliği sağlayabilmektedir. Faaliyet sahasında açık ocak işletmeciliği şeklinde çalışılırken delikler açılacak, açılan deliklere patlayıcı yerleştirilerek gevşetme patlatması yapılacak, gevşetilen kalker sökülecek ve konkasör tesisine nakledilecektir. ÇED izni talep edilen alan ile ilgili olarak hazırlanan İmalat Haritası Ek 13 de verilmiştir. Açık Ocak İşletmeciliği: Üretimin gerçekleştirileceği alanda kalker madeni üzerinde orman ağaçları bulunmamaktadır. Alan üzerinde bulunan bitkisel toprak sıyrılarak alınacak ve bitkisel toprak stok alanında muhafaza edilecektir. Daha sonra patlayıcı malzemeler yerleştirilerek patlatma yapılacaktır. Patlatma sonucu çıkarılan kalker aynı alan içerisine kurulması planlanan konkasör tesisne nakledilecektir. Konkasör tesisinde malzemenin kırılması sırasında oluşacak pasa ve hafriyat ise pasa stok alanında ayrı olarak muhafaza edilecektir. Tesisin ayrıntılı iş akım şeması şekil 2 de verilmiştir. 20
Toz + Gürültü Arazinin Hazırlanması Bitkisel Toprak Patlayıcı Maddelerin Yerleştirilmesi Bitkisel Toprak Stok Alanı Toz + Gürültü Patlatma Yapılması Toz + Gürültü Sökülecek Olan Malzemenin Yükleyici İle Alınması Toz + Gürültü Kamyonlara Yüklenmesi Toz + Gürültü Konkasör Tesisine Taşınması Toz + Gürültü Malzemenin Boyutlandırılması Pasa Toz + Gürültü Stok Alanına Taşınması Pasa Stok Alanı Satış Şekil 2. İş Akım Şeması Proje kapsamında yılda 12 ay, ayda 25 gün, günde 8 saat tek vardiya şeklinde çalışma yapılacaktır. Proje kapsamında 12 işçi çalıştırılması planlanmaktadır. ÇED İzni Talep Edilen Alanda Üretim Planı Proje kapsamında üretim faaliyetleri, sahadaki görünür kalker rezervine ve yıllık üretim miktarına bağlı olarak sürdürülecektir. Faaliyet alanındaki toplam rezerv miktarı uzun yıllar hammadde ihtiyacını karşılayabilecek kapasitedir. Bununla birlikte ekonomik ömrünü tamamlayan veya teknolojik sebeplerle revize edilmesi gereken araç ve 21
ekipmanlar yenilenecek ve bakımları düzenli olarak yapılacaktır. Böylece kalker ocağının uzun yıllar yöreye ve ülke ekonomisine hizmet etmesi sağlanacaktır. Talep edilen 48,9 hektarlık alan içerisinde yapılan çalışmalar sonucunda; alan içerisindeki cevherleşme boyutları ve görünür, muhtemel ve mümkün rezerv miktarı aşağıda sunulmuştur. Görünür Rezerv: Ana kuyu, tali kuyu, galeri, kılavuz, baş yukarı, baş aşağı, desandri, yarmalar vasıtasıyla dört yam; devamlılık arzeden muntazam yataklarda ise tic yam (diger bir yam birkaç sondajla) açılmış bulunan maden kesimlerini belirleyen rezerv kavramı. Görünür rezerv kısmında istihsal için gerekli olan bilgilerin tesbit edilmiş olması istenir. Bu bilgiler genellikle maden kalitesi, İli drojeolojik şartlar, yataklanma durumu ve rezervsinin, mineralizasyon durumu ve dağılışı, tektonik karakterler, jeolojik faktörler hakkındadır. Görünür rezerv işletmelerde ihzarat durumuna göre çıkarılmaya hazır ve çıkarılmaya hazır değil (belirli) diye iki ayrı rakamla ifade edilir. Pratikte görünür rezervin hatasının çok iyi bilinen yataklarda ± % 5, genellikle ± % 20 olarak kabul edilir. Görünür Rezerv : Ort. Uzunluk x Ort. Genişlik x Ort. Kalınlık Ortalama Uzunluğu : 800 metre Ortalama Genişliği : 610 metre Ortalama Kalınlığı : 25 metre olarak tespit edilmiştir. Buna göre ; Görünür Rezerv Miktan : 800 metre x 610 metre x 25 metre x 2,6 ton/cm 3 = 31.720.000 ton Sahada gerçekleştirilen prospeksiyon çalışmalarına göre yapının kırıklı olduğu bu nedenle de aralara toprak girdiği gözlenmiştir. İşletme verimi bu veriler ışığında % 80 olması beklenmektedir. İşletme verimi: % 80 İşletilebilir Görünür Rezerv: 31.720.000 ton x 0,80 = 25.376.000 ton dur. Muhtemel Rezerv: İki boyutu ile belirlenmiş olan ve devamlılığı konusunda görünür rezerve nazaran daha büyük risk taşıyan maden kütlesini belirleyen bir kavram olup, prospeksiyon çalışmaları, jeolojik ve jeofizik etüdleri tamamlanan, madenin muhtemel bulunduğunu gösteren jeolojik etkenler bilinmekle birlikte kuyu, yarma, galeri gibi madencilik faaliyetlerinin veya sondajların çok geniş aralıklarla yapılmış olması 22
nedeniyle sınırlan ve devamlılığı görünür rezervde oldugu kadar, kesinlikle tarif edilemeyen ve dolayısıyla işletme hesaplarına ve planlama çalışmalarına esas teşkil edilebilecek belirliliğe erişmesi için ilave arama çalışmalarını gerektiren rezerv sınıfı. Pratikte muhtemel rezervin hatasının genellikle ± 20-40 olarak kabul edilir. Muhtemel Rezerv, görünür rezervin % 20 oranındadır. Muhtemel Rezerv = 0,20 x Görünür Rezerv Muhtemel Rezerv = 0,20 x 25.376.000 ton Muhtemel Rezerv = 5.075.200 ton Görünür Rezerv + Muhtemel Rezerv = 30.451.200 Mümkün Rezerv: Boyutları belli bir şekilde belirlenmemiş olan ve varlığı ancak limit edilen maden kütlesini ifade eden kavram olup, prospeksiyon çalışmaları, jeolojik ve jeofizik etüdleri kısmen tamamlanmış olup, genel jeolojik yapıya ve varlığı belirlenmiş olan diğer rezerv sınıflarına dayanak bulunacagı limit edilen, fakat arama işlemlerinin yapılmamış veya yok denecek kadar yetersiz olması nedeni ile lokasyonu ve uzantıları İli bir şekilde tarif edilemeyen, dolayısı ile işletme ve planlama çalışmalarında rezerve katılmayan rezerv sınıfı. Mümkün rezerv, işletilebilirlik açısından yapılan ekonomik hesaplara dahil edilmez. Mümkün rezerv belirli mümkün rezerv ve tahmini mümkün rezerv olmak üzere ikiye ayrılır. Pratikte mümkün rezervin hatasının genellikle ± % 50 nin üzerinde kabul edilir. Mümkün Rezerv = (Gör.Rez. + Muh. Rezerv ) + (Gör.Rez. + Muh. Rezerv ) % 60 Mümkün Rezerv = (30.451.200 ton) +(30.451.200 ton ) x 0,60 Mümkün Rezerv = 36.541.440 ton Faaliyet alanında yapılan jeolojik araştırmalar ve rezerv tespit çalışmaları sonucunda 36.541.440 ton işletilebilir görünür rezerve rastlanılmıştır. Faaliyet alanında yıllık ortalama 1.000.000 ton ( 384.615,4 m 3 /yıl ) üretim yapılacağı göz önüne alındığında projenin ekonomik ömrü; Toplam Rezerv / Yıllık Üretim Miktarı 36.541.440 Ton / 1.000.000 Ton/yıl 36 yıl olduğu görülmektedir. Maden ruhsatları genelde 10 yıl süreli verilmektedir. ÇED İzni talep edilen alanda işletme ruhsat süresinin sonunda, sahadaki rezerv durumuna göre gerekli izinlerinin 23
uzatılması için ilgili kurumlara başvuruda bulunulacaktır. Ayrıca hazırlanan ÇED Projesinde belirtilen yıllık üretim miktarı (1.000.000 ton/yıl ( 384.615,4 m 3 /yıl )) ile ilgili olarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne işletme projesi vermeyi işletme sahibi taahhüt etmektedir. PATLATMA TASARIMI Ocakta maden üretimi; delme-patlatma metodu ile ve geciktirmeli kapsüller kullanılarak yapılacaktır. İşletmede delme-patlatma ile patlayıcı madde kullanılarak üretim yapılacak; morfolojik yapının bozulmaması ve üretim kolaylığı açısından basamakta üretim yapılacaktır. İşletme sahasında basamak yükseklikleri en çok 10 metre ile sınırlandırılacaktır. Ocakta basamak genişliği; kullanılacak olan iş makinelerinin manevra kabiliyetlerine göre projelendirilir. Basamaklarda kullanılacak iş makinesinin geri ve ileri manevra yapabileceği ve dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde hareket edebileceği bir basamak genişliği yeterli olmaktadır. Bu genişlik uygulamada 10-14 m. arasında olacak şekilde planlanmıştır. Palya düzlüğü aynı zamanda ulaşım yolu olarak kullanılacaktır. Basamak şev açısı 60-70 planlanmıştır. Proje kapsamında 9 basamak oluşturulması düşünülmektedir. Proje alanı ile ilgili hazırlatılan İmalat Haritası Ek 13 de verilmiştir. İşletmede gecikmeli patlatma yapılacak olup, delikler açılıp patlayıcı madde yerleştirildikten sonra denetimden geçmiş (TSE standartlarına uygun) gecikmeli kapsüller kullanılacaktır. Ocak alanında yapılacak patlatma işleminde patlayıcı madde olarak Anfo ve dinamit (veya muadili emülsiyon patlayıcı), ateşleyici olarak gecikmeli kapsül kullanılacaktır. Patlatma işlemi için açılacak deliklerde bu işler için tasarlanmış delik delme makinesi kullanılacak olup, bu makine ile açılacak deliklere yerleştirilen patlayıcıların patlatılması ile kalker sökülecektir. Patlayıcı yerleştirilen deliklerde iyi bir sıkılama yapılarak taş savrulması riski önlenecektir. Patlatma işleminde gecikmeli kapsüller kullanılarak ve patlatma kalibrasyonuna uygun hareket edilerek patlatma esnasında tehlikeli çok büyük taş parçalarının uzak mesafelere fırlaması engellenmiş olacaktır. Ateşleme kablosu uygun uzaklıkta kurulacak barikat arkasına kadar uzatılıp ateşleme yapılacaktır. Patlatma sahasına giriş ve çıkışlar kontrollü sağlanacak olup, saha çevresine ikaz levhaları yerleştirilecektir. Ateşleme sahasına yetkililerden başkasının 24
girmesine izin verilmeyecektir. Ateşlemelerde ateşçi ehliyetine sahip kişiler görevlendirilecektir. Kalker ocağında patlatma işlemi için sadece gerekli miktarda patlayıcı temin edilecek olup, patlayıcı madde gerekli izinler alınarak merci mevzuat çerçevesinde ve jandarma nezaretinde ve teknik nezaretçi kontrolünde alınarak taşınacaktır. Tablo 9. Patlatma Dizaynı Parametreleri PARAMETRELER Mevcut Durum Talep Edilen Birim Formasyon : Kalker Kayaç Yoğunluğu : 2,6 ton/m 3 Yıllık Çalışma Süreleri : 300 gün/yıl Yıllık Üretim Miktarı : 1.000.000 ton/yıl Aylık Üretim Miktarı : 83.333,33 ton/ay Aylık Üretim Miktarı : 32.051,28 m³/ay Günlük Üretim Miktarı : 3.333,33 ton/gün Günlük Üretim Miktarı : 1.282,05 m³/gün Kaç günde bir patlatma yapacağı : 17 gün : 5 ay ayda 2 Aylık Patlatma Sayısı patlatma, 7 ay ayda 1 adet patlatma Yıllık Patlatma Sayısı : 17 adet Delik Paterni : Delik Çapı : 89 mm Delik Eğimi : 75 Basamak Boyu : 10 m Dip Delgi : 1 m Delik Boyu : 11 m Sıkılama Boyu : 2,8 m Yük Mesafesi : 2,8 m Delikler Arası Mesafe : 3,5 m Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri : 17/500 ms Sıralar Arası Gecikme Süresi : 42 ms Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 107,8 m 3 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 280,28 ton Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları Ana Şarj (ANFO) Miktarı : 45 kg Yemleyici (Dinamit) Miktarı : 1 kg Elektriksiz Kapsül Miktarı : 2 adet Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı : 46 kg o 25
Birim Tüketimler ANFO Yemleyici (Dinamit) Elektriksiz Kapsül Elektrikli Kapsül Sıralar Arası Gecikme Kapsülü Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) Delgi : 0,4174 kg/m 3 : 0,0092 kg/m 3 : 0,0185 ad/m 3 : 0,00008 ad/m 3 : 0,0001 ad/m 3 : --- m/m 3 : 0,102 m/m 3 Bir Atımdaki Tüketimler Bir atımdaki üretim : 22.638 m³/atım ANFO : 9.450 kg/atım Dinamit : 210 kg/atım Elektriksiz Kapsül : 420 adet/atım Elektrikli Kapsül : 2 adet/atım Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 4 adet/atım Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : --- m/atım Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı Delik Sayısı : 210 adet/atım Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları ANFO : 160.650 kg/yıl Dinamit : 3.570 kg/yıl Elektriksiz Kapsül : 7.140 adet/yıl Elektrikli Kapsül : 34 adet/yıl Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 68 adet/yıl Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için : --- m/yıl Şekil 3. Patlatma Tasarım Modeli Parametreleri 26
İşletmede 7 ay ayda 2 patlatma, 5 ay ise ayda 1 patlatma yapılacaktır. Yapılacak patlatmalar gündüz saatlerinde hafta içi yapılacaktır. Patlayıcı maddelerin kullanımı ile ilgili olarak 29.09.1987 tarih ve 12028 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle, Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi, Usul ve Esaslarına ilişkin Tüzük hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca 24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışan işyerlerinde ve işlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük hükümlerine uyulacaktır. Patlatmalar ilgili jandarma nezaretinde gerekli güvenlik önlemleri alındıktan sonra gerçekleştirilecektir. ANFO Amonyum Nitrat ve motorin karışımı bir patlayıcıdır. Bünyesinde % 96 amonyum nitrat ve % 4 motorin bulunur. Bu karışımın her ortamda yapılabilmesi, ucuz olması ANFO nun tercih edilmesinin sebebidir. Karışımda homojenliğin sağlanması amacı ile bir miktar karışıma talaş eklenir. Kullanılacak olan ANFO, satış izni verilen üreticilerden satın alınarak, kullanılmak üzere sahaya nakledilecektir. Milisaniye gecikmeli kapsüle verilen elektrik akımı ile patlatılan ANFO patlama sırasında doğal hacminin yaklaşık 1500 katı bir hacme ulaşır ve patlatma gerçekleşir. Patlatmanın verimli olması için deliklerin sıkılanması bu sebepten dolayı çok önemlidir. Patlayıcı maddeler sahada depolanmayacak olup, MKE Kurumu anlaşmalı bayii ile anlaşma yapılacak olup patlatma yapılacağı gün günlük olarak getirilecektir. Patlatmalarda denetimden geçmiş (TSE standartlarına uygun) gecikmeli kapsül kullanılacağını, patlatmalar belirtilen gün ve saatler içerisinde yapılacağını ve patlatma yapılacağı gün, tarih ve saat ilgili köy ve ilçe yetkililerine ve muhtarlığa bildirileceğini, gündüz saatleri dışında ve hafta sonları kesinlikle patlatma yapılmayacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. Faaliyetin ömrü Maden İşleri Genel Müdürlüğü nden alınan 10 yıllık işletme ruhsatının ömrü ile sınırlı olacaktır. Fakat 10 yıllık işletme ruhsatı süresi sonunda verilecek temdit işletme projesi ile ruhsat hukuku uzayabilecektir. Dolayısıyla ruhsat hukuku devam ettiği sürece çalışmalar sürdürülecektir. Ayrıca 5177 Sayılı Kanunla Değişik 3213 Sayılı Maden Kanunu nun ilgili hükümlerine uymayı işletme sahibi taahhüt etmektedir. 27
Enerji Türü Vb. Faaliyet alanında gündüz üretim yapılacak olup, malzeme kademeli olarak patlatma işlemine tabi tutularak çıkarılacağından ve daha sonrasında ise iş makineleri ile çalışmaya devam edileceğinden kalker çıkarma işlemi sırasında elektrik enerjisi kullanımı söz konusu değildir. Proje kapsamında konkasör tesisinde malzemenin boyutlara ayrılması sırasında elektrik enerjisi kullanılacaktır. Faaliyet alanında 3 ton malzemenin konkasör tesisinde işlenmesi sırasında 5 kw elektrik sarfiyatı olacaktır. Konkasör tesisinde 1.000.000 ton/yıl malzeme üretileceğinden dolayı yıllık elektrik sarfiyatı 1.000.000 / 3 = 333.333,33 x 5 kw = 1.666.666,66 kw/yıl olacaktır. Ayrıca faaliyet alanında idari binada işçilerin ısınma amaçlı iklimlendirme ( klima ) sisteminde elektrik enerjisine ihtiyaç duyulacaktır ve bu aşamada tüketilecek olan elektrik enerjisi ise yaklaşık olarak 100 kw/ay olacaktır. İşletme sahasına yakın mesafede elektrik hattı mevcut olup, gerekli olacak elektrik ihtiyacı bu hattan çekilmek üzere karşılanacaktır. Diğer yandan ocak alanında kullanılacak olan iş makineleri için akaryakıt kullanılacak olup kullanılacak akaryakıt en yakın akaryakıt istasyonundan akaryakıt taşıma lisanlı tankerlerle ocak sahasında ikmali yapılacak olduğundan saha içerisinde yakıt depolanmayacaktır. Projenin işletme aşamasında günde ortalama 4.000 Litre Akaryakıt kullanılması planlanmaktadır. 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri Tablo 10. Makine ve Ekipman Listesi MAKİNE VE EKİPMANLAR ADEDİ Wagon - Drill 1 Kırıcılı Ekskavatör 3 Paletli Yükleyici 1 Lastik Tekerlekli Yükleyici 2 Kamyon 6 Kompresör 1 Arazöz 2 Binek Araç 1 Konkasör Tesisi 1 28
2.3.3 Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları Proje konusu ÇED izin alanında açık ocak işletmeciliği yapılacak olup üretimde patlatma yapılacaktır. Patlatma esnasında fırlayan taş parçacıklarının kontrolü için gecikmeli kapsül kullanılması, az patlayıcı madde miktarı kullanılması v.b. önlemler alınacaktır. Patlayıcı maddelerin teslim alınması, taşınması, depolanması, dağıtılması, geri alınması vb. işler bu amaçla eğitilmiş ve teknik nezaretçi (ilgili maden mühendisi) tarafından görevlendirilmiş kimseler tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır. Patlayıcı maddeleri bu amaçla eğitilmiş, teknik nezaretçi tarafından görevlendirilmiş, yeterlilik belgesine sahip ateşleyicilerden başkası almayacak ve kullanmayacaktır. Ateşleyici, ateşleme tellerini manyetoya bağlamadan, fitil kullanılmasına izin verilen ocakta bunları ateşlemeden önce, lağım atılacak yere gelip bütün yol ağızlarına nöbetçi konulup konulmadığını, işçilerin geçişlerine kapatılıp kapatılmadığını denetleyecektir. Bu işte görevlendirilecek yeterli sayıda işçi bulunmazsa, yol ağızları uygun bir şekilde kapatılacaktır. Ruhsat alanında patlayıcı madde deposu bulunmayacaktır. Patlayıcı maddeler en yakın patlayıcı madde deposundan temin edilecektir. İşletmede araç ve iş makinelerinde motorin kullanılacaktır. İş makineleri ve araçlar için kullanılacak akaryakıt en yakın akaryakıt istasyonundan temin edilecektir. Kullanılacak patlayıcı maddeler sahada depolanmayacak olup, MKE Kurumu anlaşmalı bayii ile anlaşma yapılacak olup patlatma yapılacağı gün günlük olarak getirilecektir. Patlatmalarda denetimden geçmiş (TSE standartlarına uygun) gecikmeli kapsül kullanılacağını, patlatmalar belirtilen gün ve saatler içerisinde yapılacağını ve patlatma yapılacağı gün, tarih ve saat ilgili köy ve ilçe yetkililerine ve muhtarlığa bildirileceğini, gündüz saatleri dışında ve hafta sonları kesinlikle patlatma yapılmayacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. 29
2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Mevcut ve Planlanan Ulaştırma Güzergâhı, Güzergâh Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.) Proje kapsamında üretilecek kalker ocak alanı içerisinde bulunacak olan konkasör tesisine nakledilecektir. Konkasör tesisine kalkerin nakliyesi için patlatma sırasında açılacak olan palye düzlükleri ocak içi yol olarak kullanılacaktır. Proje alanı Adana İline yaklaşık 54 km mesafededir. Proje konusu ocak alanı yakınına kadar mevcut yol ve köy yolları bulunmakta olup sahaya ulaşım için bu yollar kullanılacaktır. Konkasör tesisinde üretilecek malzemenin satılması faaliyetleri sırasında ise mevcut yollar ve köy yolları kullanılacaktır. Projede yol kullanımı ile ilgili olarak ilgili kurumlardan izin alınacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. Kullanılacak olan köy yollarının çalışmalardan veya iş makinelerinden zarar görmesi halinde köy yollarının eski durumuna getirileceğini, zararların işletme sahibi tarafından karşılanacağını, yolun standardının yükseltilmesi için gerekli işlemleri yapacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. Proje kapsamında üretim faaliyetleri sırasında kullanılacak olan mevcut yollar ve köy yolları trafik yoğunluğu açısından değerlendirildiğinde yoğunluğun fazla olmadığı bir güzergâhtır. Faaliyet sırasında çalışacak işçilerin büyük bir kısmı civar yerleşimlerden temin edileceğinden servis saatlerinde ana ulaşım yollarındaki trafik yoğunluğuna olumsuz bir katkı söz konusu olmayacaktır. Kalkerin taşınması sırasında sürücülerin hız limitlerine uymaları sağlanacaktır. Ayrıca taşıma işlemi gündüz 08 ile 20 saatleri arasında yapılacaktır. Nakliye sırasında Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Nakliye sırasında kamyonların üzeri branda ile kapatılarak toz oluşumu da engellenecektir. Kamyonların devrilmemesi için kamyonlara aks yükü doğrultusunda yükleme yapılacak olup, aşırı yükleme söz konusu olmayacaktır. Söz konusu faaliyetten kaynaklı 30