VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu 3 Mayıs 2 Kapasite kullanım oranında Nisan ayında sert bir yükseliş yaşandı. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı, Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre 11.9 puan, bir önceki aya göre ise 4.3 puan artarak %72.2 seviyesinde gerçekleşti. Küresel ekonomik krizin başladığı Ekim 28 den bu yana en yüksek seviyesine ulaşan kapasite kullanım oranı Mart ve Nisan ayları için güçlü sanayi üretim endeksi beklentimizi destekliyor. Reel Kesim Güvenindeki artış sürüyor. TCMB, reel kesim güven endeksinin Nisan ayında, Mart ayına göre 8.2 puan artarak 118.8 seviyesinde gerçekleştiğini açıkladı. Son beş aydır aralıksız artış gösteren reel kesim güven endeksi, geçtiğimiz ay Nisan 27 den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. TCMB tutanakları yayınlandı. Yayınlanan TCMB PPK tutanaklarında çekirdek enflasyonun Nisan ayında yükseleceği yinelenirken, büyümeye yönelik değerlendirmelerin iyileştiğine ve iç talepteki güçlü toparlanmaya vurgu yapıldı. Dış talebe yönelik belirsizliklerin altını çizen Kurul özel yatırımlardaki toparlanmanın henüz hız kazanmadığını, bu doğrultuda, toparlanmanın kademeli olacağını kaydetti. Tutanaklarda enflasyondaki yükselişin genel fiyatlama davranışlarında bozulmaya yol açma riski olduğuna dikkat çekilerek böyle bir durumda gerekli adımların atılacağı kaydedildi. TCMB 2 yılı ikinci enflasyon raporu yayınlandı. Raporda bir önceki enflasyon raporuna kıyasla enflasyon projeksiyonlarında yapılan değişiklikler dikkat çekti. 2 yılı sonu TÜFE öngörüsünü %7.2 ile %9.6 aralığına (orta noktası %8.4) yükselten TCMB, son çeyrek için faiz artırım sinyali vermiştir. Dış ticaret dengesi Mart ayında.32 milyar dolar açık verdi. Dış ticaret açığı Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre %112.6 artışla 2.367 milyar dolar dan.32 milyar dolar a yükseldi. Mart ayında ihracat yıllık bazda %22 artışla 9.98 milyar dolar a yükselirken, TİM verileri ışığında, 9. milyar dolar olan beklentimize paralel gerçekleşmiştir. İthalat ise bir önceki yılın Mart ayına göre beklentilerimizin üzerinde %42.7 artışla 1.2 milyar dolar düzeyine yükselmiştir. Geçen yılın Mart ayında %77. olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %66.'e gerilemiştir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 3..2 TÜFE (Nisan Aylık) %.8 %.9 ÜFE (Nisan Aylık) %1.94 %.88 6..2 Beklenti Anketi (Mayıs I.Dönem) ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
TCMB 2 yılı ikinci enflasyon raporu yayınlandı... 2 Tablo 1 Enflasyon Raporu 2 I Enflasyon Raporu 2 II Revizyon Gıda Fiyatları 2: %7. 2: %9. 211: %6. 211: %7. Yukarı Yönlü Petrol fiyatları 2: 8$ 2: 8$ 211: 8$ 211: 9$ Yukarı Yönlü Enflasyon 2: %. 8.3 aralığı (Orta 2: %7.2 9.6 aralığı (Orta Nokta:%6.9) Nokta:%8.4) 211: %.2 211: %.4 Yukarı Yönlü 212: %4.9 212: %. TCMB Faiz Kararı 4. çeyrekte sınırlı artış Sınırlı artışlara devam edilebilir fakat faizler tek hanede seyredecek Kaynak: TCMB Geçtiğimiz hafta TCMB 2 yılının ikinci enflasyon raporunu yayımlamıştır. Raporda bir önceki enflasyon raporuna kıyasla enflasyon projeksiyonlarında yapılan değişiklikler dikkat çekmektedir. 2 yılının ilk çeyreğinde yükselişini sürdüren enflasyonun önümüzdeki dönemde 29 yılındaki geçici vergi indirimleri ve işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oynaklığın oluşturduğu baz etkileri nedeniyle dalgalı bir seyir izleyeceği belirtilmiştir. Bu çerçevede, enflasyonun ikinci çeyrekte bir miktar artış gösterdikten sonra üçüncü çeyrekte % civarında dalgalanacağını belirten TCMB, 2 yılı sonunda ise TÜFE nin %7.2 ile %9.6 aralığında (orta noktası: %8.4), 211 yılı sonunda ise %3.6 ile 7.2 aralığında (orta noktası: %.4) gerçekleşeceğini tahmin etmektedir. Bir önceki raporda 2 yıl sonu TÜFE beklentisi %. 8.3 aralığında (Orta noktası: %6.9) bulunuyordu. TCMB, enflasyonun 212 yılı sonunda ise % düzeyine gerileyeceğini öngörmektedir. Merkez Bankası enflasyonda yapılan yukarı yönlü revizyonun nedenlerini şu şekilde açıklamıştır: 1 Beklentilerden hızlı yaşanan toparlanma: Grafik 1 Grafik 2 14 9 4 Oca.7 Mar.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Mar. Reel Kesim Güven Endeksi Tüketici Güven Endeksi Kaynak: TCMB II. Enflasyon Raporu Kaynak: TCMB Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) verilerinde yapılan revizyonlar ve iç talebin öngörülenden bir miktar daha güçlü seyretmesi nedeniyle çıktı açığı tahminlerini yukarı yönlü güncelleyen TCMB (Bkz.Grafik 1) bu değişikliğin 2 yıl sonu enflasyon tahminlerini.4 puan arttırdığını açıklamıştır. %.2 olan yıl sonu büyüme beklentimiz ışığında Türkiye nin 29 yılında yaşanan resesyonun ardından 2 yılında trendin üzerinde bir büyüme perfomansına sahip olabileceğini düşünüyoruz. Açıklanan son veriler de iç talebin kademeli bir artış eğilimi sergilediğini göstermektedir. Talepteki canlanma enflasyon rakamları üzerinde yukarı yönlü baskı yaratabilecekken, tüketici güven endeksinin hala seviyesinin altında seyretmesi (Bkz.Grafik 2) talep canlılığının enflasyon üzerindeki baskısının hafif olacağını yansıtmaktadır.
3 2 Petrol fiyatlarındaki yükselişler: Petrol fiyatlarının Nisan ayında 2 yılının en yüksek seviyelerine yükselmesi paralelinde TCMB nin enflasyon raporunda petrol fiyatı beklentilerini de yükselttiği görülmektedir. Bu çerçevede petrol fiyatı varsayımı 2 yılı için 8 ABD dolarından 8 ABD dolarına, 211 yılı ve sonrası için ise 8 ABD dolarından 9 ABD dolarına güncellenmiştir. Bu güncellemelerin 2 yıl sonu enflasyon tahminleri üzerindeki etkisinin yaklaşık.1 puan olması beklenmektedir. Tablo 2 TÜFE üzerinde Emtia ve Kurun Etkisi P(TÜFE=.) * >. <. >. Kur Gıda Emtia Kaynak: Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar *Kur, gıda ve petrol fiyatlarındaki değişim biliniyorken, TÜFE nin artış olasılığı Koşullu Olasılık Talep kaynaklı bir enflasyonun günümüz koşullarında sınırlı olabileceği düşüncemiz yanında maliyet kaynaklı (arz şoku) risklerin enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı yapması ihtimali bulunduğunu düşünüyoruz. Maliyet enflasyonu üzerinde ise sadece emtia fiyatları değil döviz kurlarının seyrinin de etkili olduğu düşüncesindeyiz. Türkiye nin üretiminde ithal ara malı payının yüksek olması sebebiyle, emtia ve ithal malların fiyatlarında oluşabilecek artışların enflasyonist baskı yaratması mümkün olacakken, yandaki tablo incelendiğinde, TÜFE deki artışların emtia, gıda ve kur artışlarından etkilendiği görülmektedir. Tabloda dikkat çeken unsur ise TÜFE deki artışın emtia ve gıda endekslerindeki artıştan çok kurdan etkilenmesidir. Emtia ve gıda endeksi düşerken kurun artması durumunda TÜFE enflasyonunun artmaya devam ettiği izlenirken, emtia ve gıda endeksinin artmaya devam ettiği dönemde kurun düşmesi durumunda ise enflasyonun yükselme olasılığının daha düşük olduğu görülmektedir. Hatırlanacağı üzere dünyada yaşanan finansal kriz öncesi başta petrol olmak üzere bir çok emtianın fiyatları hızla artmıştı. Örneğin, 24 yılı başında 3 dolar olan petrolün varil fiyatı 28 Haziranı nda 1 dolara kadar yükselmişti. Aynı şekilde bir çok emtianin fiyatında da yükselişler görülmesine karşın, Türkiye de enflasyonun aynı dönemde düştüğü görülmüştü. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri Türkiye nin görece yüksek reel faize sahip olması dolayısıyla Türk Lirası nın özellikle Dolar karşısında değer kazanması olmuştur. Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde petrol fiyatlarındaki artışlar yanında kurdaki seyrin enflasyon rakamları üzerinde etkili olacağını düşünüyoruz. Petrol fiyatlarının son dönemde yılın rekor seviyelerine yükselmesi yanında Brezilya nın faiz artırımlarına başladığı bir ortamda TL nin değerini kaybetmesinin enflasyonist baskıları önümüzdeki dönemde arttırabileceğini düşünüyoruz. 3 Gıda fiyatlarındaki yükselişler: Yaşanan olumsuz gelişmeler ve süregelen arz yönlü yapısal sorunlar göz önüne alınarak gıda fiyatlarının yıllık artış oranına ilişkin varsayım 2 yılı için iki puan artırılarak %9 düzeyine çıkarılmıştır. Söz konusu değişikliğin 2 yıl sonu enflasyon tahminleri üzerindeki etkisi. puan olmuştur. Benzer şekilde gıda fiyatlarının yıllık artış oranına ilişkin varsayım 211 yıl sonu için %6. ten %7 ye, sonraki yıllar için ise %6 dan %7 ye güncellenmiştir. Grafik 3 TÜFE Gıda Grubu Fiyat Değişimleri azaltabileceğini düşünüyoruz. Raporda, son dönemlerde gıda grubunda özellikle et fiyatlarındaki gelişmelerin ön plana çıktığını vurgulayan TCMB yapısal nedenlerle yurt içi arzdaki azalışın etkisi ile et fiyatlarının arttığını belirtmiştir. Et fiyatlarındaki artışı dışlayarak gıda enflasyonu incelendiğinde ise yükselişlerin daha sınırlı olduğu görülmektedir. Son günlerde et ithalatı yapılması yönündeki girişimlerin arz kaynaklı fiyat artışlarını sınırlayarak enflasyonist baskıları Kaynak: TCMB II. Enflasyon Raporu
4 4 Yıl başında yapılan vergi artışlarının enflasyonu beklentilerden daha çok etkilemesi: Yıl başında, akaryakıt ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünlerine getirilen vergi düzenlemelerinin 2 yılı tüketici enflasyonuna yaklaşık 1. puanlık katkı yapacağı tahmininde bulunan TCMB, tüketici fiyat endeksinin ağırlık yapısındaki değişimin de etkisiyle söz konusu vergi artışlarının enflasyon üzerindeki toplam katkısının 1.9 puan olarak gerçekleştiğini açıklamıştır. Beklentilerde gözlenen bu sapmanın 2 yılı boyunca enflasyon tahminlerini yaklaşık.4 puan yükselttiği belirtilmiştir. Vergi artışlarının yıllık enflasyon üzerindeki etkisinin 211 yılının başından itibaren ise ortadan kalkacağı ifade edilmiştir. Grafik 4 14 Projeksiyonlarımız 14 Bu hafta içinde açıklanacak Nisan ayı 12 12 enflasyon rakamları için Vakıfbank 8 6 8 6 Ekonomik Araştırmalar olarak beklentimiz TÜFE de aylık bazda %.9 (TCMB Beklenti Anketi II. Dönem piyasa beklentisi : %.7) 4 4 olarak piyasa beklentisinin üzerinde bir 2 2 değere işaret etmektedir. 29 yılı Mart ayı ortasında yürürlüğe koyulan geçici vergi indirimlerinin yol açtığı düşük baz etkisiyle yıllık bazda ise enflasyonun Mart TÜFE (% yıllık) Kaynak: TCMB Çekirdek I End. (% yıllık) ayında tek hanelere inmesinin ardından Nisan ayında yeniden %.6 seviyesinde gerçekleşerek yeniden çift hanelere yükselmesini bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde enflasyondaki yükselişin devam ederek, yılın son çeyreğinde ise baz etkisiyle düşüşe geçmesinin mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Bu beklentimize paralel olarak yıl sonu enflasyon beklentimiz şimdilik %8. ile TCMB nin revize ettiği değere yakın bir seviyeye işaret etmektedir. Fakat TCMB nin açıklamaları ve yukarıda öngördüğümüz riskler altında enflasyon beklentimiz üzerindeki yukarı yönlü risklerin oldukça güçlü olduğunu düşünüyoruz. Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 Eki.7 Ağu.8 Haz.9 Nis. Eyl. Raporda enflasyon görünümüne ilişkin yer alan ifadelerin yanında TCMB önümüzdeki dönem para politikasına ilişkin açıklamalarda bulunmuştur. İç talepteki toparlanmanın gücü ve kalıcılığı konusunda kaygılarının azaldığına işaret eden, dış talepte ise henüz kayda değer bir ivmelenme gözlenmediğini belirten TCMB küresel büyüme görünümündeki zayıf seyrin devam ettiğini yenilemiştir. Enflasyon raporundaki büyüme ve enflasyona ilişkin bu değerlendirmeler ışığında TCMB nin politika faizinin son çeyrekte ölçülü bir şekilde artırılacağına işaret ettiği görülmektedir. Kurul, son yaptığı PPK toplantısı ardından yaptığı açıklamada politika faiz oranlarının bir süre daha mevcut düzeylerde tutulması ve uzun süre düşük düzeylerde seyretmesi gerekebileceğini ifade etmişti. Bu ifadeyle TCMB bir süre sonra faiz oranlarını arttırabileceğine işaret etmişti. Fakat artışların sınırlı miktarda olacağını ve faiz oranlarındaki düşük seviyelerin uzun vadede korunacağını belirtmişti. TCMB nin faiz oranlarına ilişkin bu ifadelerine paralel olarak enflasyon raporundaki değerlendirmeleri yılın dördüncü çeyreğinde faiz arttırımlarına başlayabileceğini yansıtmaktadır. Bunun yanında TCMB fiyat gelişmelerinin yakından takip edilmesi gerektiğini de vurgulamıştır. Bu çerçevede, enflasyonist baskıların arttığı bir ortamda Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak beklentimiz TCMB nin ilk faiz arttırımına Temmuz ayında başlayabileceği yönündedir. Temmuz ayının ardından kademeli olarak faiz arttırımına devam etmesini beklediğimiz TCMB nin yıl sonunda faizleri %8. seviyesine yükselteceğini düşünüyoruz.
TÜRKİYE AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. 1 6.... 4. 2.3.. 1 1. 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 2 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 29 29 29 29 29 Payları I. II. III. IV. Yılsonu (%) Çey Çey Çeyrek Çeyrek Tarım 9.7.8 6. 3.6 1. 3.3 Sanayi 23.2 22.3 11.7 4. 12.8 7.2 İnşaat.2 18.6 21.1 18.3 6.6 16.3 Ticaret 12.2 26.2 1.2 7.2.3.4 Ulaş. ve Haber. 14.4 16.3.3. 3.6 7.1 Mali Kur. 12.1.8 7. 7.8 8.1 8. Konut Sah..2 4. 4.8 3.8 3.4 4.1 Eğitim 2.1.7 1.3 3.3 3.1 2. Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3.8 2.9 4. 4.9 3.2 Vergi Süb. 8.1 21.9 7.8 8.1 6.3 8.2 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 1...... 1. 2. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 29 Yıllık Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%) 29 I. Çey 29 II. Çey 29 III. Çey 29 IV. Çey 29 Yıl sonu Yer. Hanehalkı Tük. Har. 7.6.1 1.8 1.9 4.7 2.3 Dev. Nihai Tük. Har. 11.4.1..2 17.9 7.8 Gay. Safi Ser. Oluş. 19.9 27.6 24.4 18. 4.7 19.2 Kamu Sektörü 3.8 11.8.2.7 8.6 2.2 Özel Sektör 16.1 32.2 28.7 21. 3. 22.3 Mal ve Hiz. İhracatı 2.3 11.3 11..4 6.4.4 Mal ve Hiz. İthalatı 2.3 3.9 2.6 11.7. 14.4 3. 2.... 2. 3. 4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 29 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 2 3. 4. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4.. 6. 1...... 1. 2. 2. Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.
7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 2 3 4 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Şubat Ayı 29 2 Petrol Ürünleri 28.1 11.9 Tekstil 29. 28.7 Gıda 3. 12.3 Kimyasal Madde 21.2 21.2 Ana Metal Sanayi 22.9 2.8 Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalati Metalik Olm. Diğ. Mineral 22.4 1.1 Taşıt Araçları 8.8 71. Makine Teçhizat 36.1 3.1 Giyim 23.9 14.9 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 19. 18. 17. 16. 1. 14. 13. 12. 1.. 18. 17. 16. 1. 14. 13. 12. 1.. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 18 16 14 12 8 6 4 2 Oca.1 Ağu.1 Mar.2 Eki.2 May.3 Ara.3 Tem.4 Şub. Eyl. Nis.6 Kas.6 Haz.7 Ağu.8 Eki.9 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
8 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 Oca.7 Eyl.7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Eki.9 Nis. Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 3,9. 3,4. 2,9. 2,4. 1,9. 1,4. 9. 4.. 4,. 3,. 3,. 2,. 2,. 1,.,.,.. 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü, m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik 12. 12. 11. 1... 9. 9. 8. 8. 2 I II III IV 26 I II III IV 27 I II III IV 28 I II III IV 29 I II III IV Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 2 12 8 6 4 2 9.6.41 2 1 8.8 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 Eki.7 Ağu.8 Haz.9 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 Eki.7 Ağu.8 Haz.9 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Aylık Yıllık 3 3 Gıda ve alkolsüz içecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve oteller Konut Ulaştırma 2 2 1 Eğlence ve kültür Eğitim Gıda Enerji Tüfe, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 2 2 1 23 2 19 17 1 13 1 9 7 18 16 14 12 8 6 4 2 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Ara.8 Eki.9 Mar. Tarım Sanayi İmalat Sanayi Kaynak:Bloomberg UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 7 6 4 3 2 1 1 2 3 26M1 26M4 26M7 26M 27M1 27M4 27M7 27M 28M1 28M4 28M7 28M 29M1 29M4 29M7 29M 2M1 2M4 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 9 9 8 7 6 4 Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Nis. 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 Eki.7 Ağu.8 Haz.9 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17 16 1 14 13 12 11 9 8 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 2M1 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. 3 2 2 1 3 2 1 49 48 47 46 4 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=) 2, 18, 16, 14, 12,, 8, 6, 4, 2, 1 9 9 8 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi
12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 11. 113. 111. 9. 7.. 3. 1. 99. 97. 9. Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 İthalat İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Haz.8 Nis.9 Şub. İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 2 3 4 6 7 8 9 Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Haz.8 Nis.9 Şub. Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Haz.8 Nis.9 Şub. Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Haz.8 Nis.9 Şub. Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Haz.9 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 2 2 3 4 6 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar)
14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 1 9 8 7 6 4 2 1 1 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q4 2Q3 21Q2 22Q1 22Q4 23Q3 24Q2 2Q1 2Q4 26Q3 27Q2 28Q1 28Q4 29Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2. 1.... 8 7 6 4 3 2 17 1 13 11 9 7 3 1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 Eki.7 Ağu.8 Haz.9 Oca.2 Eki.2 Tem.3 Nis.4 Oca. Eki. Tem.6 Nis.7 Eki.8 Nis. Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 Eki.7 Ağu.8 Haz.9 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK
1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları.. 2. 3. 4.. 29. 27. 2. 23. 2. 19. 17. 1. 6. Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Bütçe Dengesi (milyar TL) Ara.9 Mar. Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Bütçe Gelirleri (12 aylık milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık milyar TL) Mar. Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 4 8 3 2 1 48 38 1 28 18 2 3 8 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) 2 Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 48. 36. 12. 46. 44. 42. 4. 38. 36. 34. 32. 3. 34. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. 1.. 9. 8. 7. 6. Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Eyl.7 Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 Eki.8 Ağu.9 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Mar.,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 21 22 23 24 2 26 27 28 29 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 22 23 24 2 26 27 28 29 TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) 2. 1.... Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 29 24 19 14 9 4 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 6 4 4 3 3 2 2 1 1 9 8 7 6 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Eyl.7 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen)
17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2. 2.3 2.9.2 7.9 Euro Bölgesi 2.2 1.4.6 1. 1. Almanya 2.4 1.3 4.8 1 87 Fransa.3 1.6 1. 1. 37. İtalya 3. 1. 3.4 1. 7.9 Macaristan 4..9.4.2 37. Portekiz 1...1 1. 36.7 İngiltere.3 3.4 1.3. 16. Japonya 1. 1. 2.8. 4.7 Çin 11.9 2.4 7.8.31 4.2 Rusya 3.8 6. 3.2 8. Hindistan 6. 14.86 2.41 3.7 Brezilya 4.29.17 1.6 9. 116. G.Afrika 1.4. 3.2 6. 1. Türkiye 6. 9.6 2.3 6. 84.74 Beklentiler 2 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 2) Gelişmiş Ülkeler 2.32 1.49.44 8.39 Gelişmekte Olan Ülkeler 6.34 6.19 2.7 Tüm dünya 4.21 3.67 ABD 3. 2.13 3.29 9.41 92.6 Euro Bölgesi.96 1.13.3.2 Almanya 1.21.91.4 8.62 76.7 Fransa 1.2 1.2 1.92 9.98 84.24 İtalya.84 1.4 2.79 8.7 118.63 Macaristan.16 4.28.42 Portekiz.29.84 8.97 11. İngiltere 1.33 2.72 1.66 8.2 78.19 Japonya 1.89 1.4 2.84.7 227.77 Çin.4 3.12 6.23 Rusya 4. 7..14 Hindistan 8.77 13.16 2.17 Brezilya.49. 2.91 G.Afrika 2.9.78 4.9 TÜRKİYE.2 9.73 3.98
18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 28 29 En Son Yayımlanan 2 BEKLENTİ Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 93 974 21 821 (29 4. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).7 4.7 6. (29 4. Çeyrek) 4.% Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9. 12.1 (Ocak 2) 7. 7% Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 7.2 (Nisan 2) 7. İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 14. (Ocak 2) 13.2% Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim).6 6.2 9.6 (Mart 2) 8.1% ÜFE (Yıllık % Değişim) 8.11.93 8.8 (Mart 2) 9.3% Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 7,1 2,734 (9.4.2) M2 434,2 494,24 4,478 (9.4.2) M3 48,383 2,674 32,719 (9.4.2) Emisyon 3,468 34,289 36,9 (9.4.2) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 69,268 (2.4.2) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1. 6. 6. (13.4.2) %8. TRILIBOR O/N 1. 6. 6. (22.4.2) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 2,62 (Şubat 2) 28, İthalat 193,821 134,41 1.17 (Mart 2) İhracat 14,799 9,672 9.98 (Mart 2) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729.32 (Mart 2) 7, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28.898 21,6 17,488 (Mart 2) Bütçe Giderleri 22.967 267,27 23,436 (Mart 2) Bütçe Dengesi 17.69 2,21,948 (Mart 2),34 Faiz Dışı Denge 33.92 986 1.61 (Mart 2) 6,716 Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 274.8 33. 42.7 (Şub 2) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL). 111.4 113.2 (Şub 2) Kamu Net Borç Stoku 271.6 32.9 (29 3. Çeyrek)
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar