Asit- baz denge bozuklukları ASİT- BAZ DENGESİ. Steward metodu (1983) Siggaard- Andersen Base excess (BE)



Benzer belgeler
Olgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları

Asit Baz Dengesi Hedefler

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

ASİD BAZ DENGESİ. Prof Dr Salim Çalışkan

Yrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014

47 yaşında erkek hasta YBÜ e KOAH+ Tip 2 solunum yetmezliği nedeni ile yatırılıyor.

Kan Gazı. Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi. II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta

Prof. Dr. Şahin ASLAN Atatürk Üniversitesi Acil Tıp AD

İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ASİT-BAZ DENGESİ VE KAN GAZI ANALİZİ

KAN GAZLARININ YORUMLANMASI

GİRİŞ ASİT BAZ BOZUKLUKLARI. ph ve [H + ] İlişkisi ASİT DENGESİ PLAZMA ASİDİTESİNİN ÖLÇÜLMESİ

ASİT-BAZ DENGESİ VE KAN GAZI ANALİZİ

Dr Gökay Güngör Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi EAH Solunumsal Yoğun Bakım Ünitesi

ARTER KAN GAZI ANALİZİNİN ORGANİZMAYA AİT YANSITTIKLARI; Klinikte AKG ne işe yarar?

Arter Kan Gazları: Örnek Olgular. Prof. Dr. Turan Acıcan AÜTF Göğüs Hastalıkları ABD

Arter Kan Gazı. Asit-baz tanımı. Tampon sistemleri. Respiratuar asidoz. Metabolik asidoz. Respiratuar alkaloz. Metabolik alkaloz

ARTERİYEL KAN GAZI. Doç. Dr. Umut Yücel Çavuş. Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Görevlisi

Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O.

İÇ HASTALIKLARINDA YOĞUN BAKIM Prof. Dr. Sabriye DEMİRCİ

Asit-Baz Dengesi. Yrd.Doç.Dr.Filiz Bakar

Yrd. Doç. Dr. M. Akif DOKUZOĞLU Hatay MKÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. 19. Acil Tıp Kış Sempozyumu - Malatya

ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

PaCO 2 = 31 mmhg FiO 2 =.70 (Venturi)

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Başlıca organizma sıvılarının ve salgılarının ortalama ph değerleri.

Arter Kan Gazı Analizi

ARTERYEL KAN GAZI YORUMLANMASI. Doç. Dr. İsa KILIÇASLAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

ph = 6,1 + log [CO 2 ]

[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]

Yrd.Doç.Dr. Erdal Balcan 1

Olgularla Asit-Baz Bozukluklarının Yönetimi

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Oksijen tedavisi. Prof Dr Mert ŞENTÜRK. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

Asit-Baz Dengesi ve Bozuklukları

Alkalozlar. Prof. Dr. Tevfik Ecder. İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Konjestif Kalp Yetmezliğinde Solunum Desteği. Uzm. Dr. Nil ÖZYÜNCÜ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

SIVI ELEKTROLİT TEMEL BİLGİLER: ASİT BAZ

DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ

GÜÇSÜZLÜK VE ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI. Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Arteriyel Kan Gazı Değerlendirilmesi

Arter Kan Gazı Analizi. Doç. Dr. Banu Eriş Gülbay AÜTF Göğüs Hastalıkları AD

SIVI GEREKSİNİMİ ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLİT TEDAVİSİ. Dr. Dilek DURMAZ AÜTF Acil Tıp ABD 25/05/2010. Vücut Sıvılarının Dağılımı

Arteriyel Kan Gazı Yorumlama

KALP YETMEZLİĞİ TEDAVİSİ;

DEHİDRASYON: Vaka Temelli İnteraktif Tartışma

Üriner Sistem Taş Hastalığında Metabolik Değerlendirmede Kullandığım Algoritmler

Çocuklarda sıvı ve elektrolit tedavisi. Prof. Dr. Aydın Ece Dicle Üniv. Tıp Fak. Çocuk Sağ ve Hast AD

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi

44 yaşında kadın hasta flask paralizi ile başvurduğu dış merkezden sevk edildi. Şiddetli hipokalemisi(2 meq/lt) olduğu için KCl içeren infüzyon

Sunum planı ASİT BAZ BOZUKLUKLARI. Plazma asidite ölçümü. Plazma asidite ölçümü. Dr. Taylan KILIÇ AÜTFH Acil Tıp AD

SODYUM (Na + ) SODYUM METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI HİPONATREMİ HİPONATREMİ. Plazma Na + : meq/l,

OLGULARLA METABOLİK ASİDOZ. Dr.Ezgi Yenigün Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Dr. Akın Kaya. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Solunum Yoğun Bakım Ünitesi

PULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

ASİT T BAZ DENGESİ YAKLAŞIM. Prof. Dr. F. Fevzi ERSOY İç Hastalıklar. kları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Asit ve baz dengesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

ASİT-BAZ DENGESİ BOZUKLUKLARI. Yrd.Doç.Dr. Filiz BAKAR ATEŞ

Plazma H konsantrasyonu Endojen üretim Atılım hızı Vücudun tamponlama kapasitesi. Tamponlama sistemi Hemoglobin Fosfat Proteinler HCO3

Gebelikte yeni gelişen Proteinüri ve Böbrek fonksiyon bozukluğu

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ HEMŞİRELİK HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET İÇİ EĞİTİM HEMŞİRELİĞİ ASİT-BAZ DENGESİ / DENGESİZLİKLERİ

Arter Kan Gazı Değerlendirilmesi ve Asit Baz Dengesi Kürşat UZUN

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

SOLUNUM YETMEZLİKLERİ

OBEZİTE-HİPOVENTİLASYON SENDROMU

MEKANİK VENTİLASYON - 2

YOĞUN BAKIMDA NONİNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON. Dr. Aynur Akın Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA BİYOKİMYASAL ÖLÇÜMLER:PATOLOJİK DEĞERLER İÇİN NE YAPILMALI? BİKARBONAT

Kor Pulmonale hipertrofi dilatasyonu

Kan Kaybı Sonrası Volüm Replasmanı

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

Sıvı - Elektrolit. Tintinalli 2011 Haldun Akoglu

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

TAMPONLAR-pH ve pk HESAPLAMALARI

Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir.

ASİT-BAZ DENGESİ BOZUKLUKLARI Prof.Dr.Zekeriyya Alanoğlu. A.Ü.Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı

TANIM ANİ KARDİYAK ÖLÜM ANİ KARDİYAK ÖLÜM (AKÖ) NEDİR? ŞU ANKİ RESÜTASYONDAKİ TANI ALMIŞ KARDİYAK HASTALIĞI OLAN VEYA OLMAYAN KİŞİLERDE KISA

SEPSİS VE SEPTİK ŞOK. Prof.Dr.Figen ESEN Anesteziyoloji Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı

SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri

Olgu Tartışması. Doç. Dr. Bülent ERDUR PAUTF Acil Tıp AD DENİZLİ Haziran 2012 ATOK

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD

MYOLOGIA CRUSH SENDROMU. Dr. Nüket Göçmen Mas

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

SOLUNUM SİSTEMİ VE EGZERSİZ

Sıvı-Elektrolit ve Asit-Baz Dengesi

ÇOCUKLARDA KAN GAZLARI. Doç. Dr. Tanıl Kendirli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Yoğun Bakım BD.

ARDS Akut Sıkıntıılı Solunum Sendromu. Prof. Dr. Yalım Dikmen

SIVI ELEKTROLİT DENGESİZLİKLERİ. Çocuklarda sıvı elektrolit dengesizliklerini anlamak ve gerekli tedaviyi uygulayabilmek için

HİPERNATREMİ. Doç. Dr. Halil Yazıcı. İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

SEPSİS OLGULARI. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

KAN TRANSFÜZYON TEDAVİSİ. Dr. Emre ÇAMCI

Transkript:

Asit- baz denge bozuklukları Ciddi asit- baz denge bozuklukları: ASİT- BAZ DENGESİ Organ yetersizliği, Beyin ödemi, nöbet aknvitesi, Miyokard kontraknlite bozukluğu, Pulmoner vazokonstriksiyon, sistemik vazodilatasyon, İmmün hücre fonksiyonuyla sonuçlanabilir. Dr. Özge Köner YTÜ Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji A.D 1909 & 1916 ph: - log[h+] Henderson- Hasselbalch eşitliği Kan nötral ph 7.4 [ H + ] = 40 nm ph a : 7.37-7.43 < 6.8 kan ph > 7.8 FATAL! ph= pk a + HCO 3- /CO 2 ph: disosiye anyon ile disosiye olmayan asidin oranı ile ilişkilidir. Bikarbonat olmayan tamponlar ve serum elektrolitlerinin etkisi?? 1950 Siggaard- Andersen Base excess (BE) Steward metodu (1983) ASİT- BAZ dengesini belirleyen bağımsız değişkenler BE: Normal ph değerine ulaşmak için birim hacme eklenmesi gereken asit miktarını temsil eder. SBE: BE güvenilirliğini arlrmak için Hb nin CO 2 Ntrasyonu üzerindeki etkisini düzenlemek amacıyla tanımlanmışnr. SBEc: Albümin ve fosfann etkilerini de hesaba katar. Metabolik bozuklukları değerlendirir. Asit- baz bozukluğu olan krink hastaların %15 inde normaldir. Etyolojide yardımcı değil. Ø SID (güçlü iyon farkı) (güçlü katyonlar- güçlü anyonlar)=(40-42 meq/l) (Na+K+Ca+Mg) (Cl+organik anyonlar - laktat, keton- ) Ø PaCO 2 Ø NonvolaNl zayıf asitler toplamı (albümin, fosfat) H +, OH - ve HCO 3 - bu bağımsızların fonksiyonu sonucunda değişime uğrar.

SID = 40-42 meq/l (Na + K + Ca + Mg) (Cl + organik anyonlar) SID/SIG- strong ion gap- Ø Na ise: SID ARTAR, ph ARTAR (ALKALOZ) SID arnşıyla suyun disosiasyonu azalır. (H 2 O H + +OH - ) Ø Cl ise: SID AZALIR, ph AZALIR (ASİDOZ) SID azalmasıyla suyun disosiasyonu artar. SIDapp = (Na+K+Ca i +Mg i )- (Cl corr + laktat) XA -?? Clcorr= (140/Na + )xcl - (ölçülemeyen anyonlar) SIDeff = () + 0.28 x alb(g/dl) + 1.8 x P (mmol/l) SIG = SIDapp - SIDeff = XA - ~ 0 (H 2 O H + +OH - ) Strong ion gap (SIG) Asit- Baz Bozuklukları Primer olay Kompansasyon SIG ~ 0 = Solunumsal (Na+K+Ca+Mg)- (Cl+Laktat)- (2,46x10-8 x pco2/10 ph ) + [albuming/dl] x [0,123 x ph - 0,631] + [PO - 4 mmol/l x (ph- 0,469)] Asidoz Alkaloz PaCO2 PaCO2 (>40) (<40) Metabolik KriNk hastalarda SIG pozin{ir. Asit- baz denge bozukluğu olmayan bazı hastalarda da SIG arnşı gözlenebilir. Asidoz Alkaloz (<24) (>24) PaCO 2 PaCO 2 Asidoz ph < 7.40 Alkaloz ph > 7.40 Akut Solunumsal Asidoz SBE=0 = = (paco2-40/10)+24 (paco2-40)/10 +24 pco2>45 2 Akut Solunumsal Alkaloz SBE=0 Kronik Solunumsal Alkaloz SBE= 0.4x(CO 2-40) = 24 [(40-paCO2)/5] pco 2 <35 = 24 [(40-paCO2)/2] pco 2 <35 KOMPANSASYON MEKANİZMALARI Kronik Solunumsal Asidoz SBE= 0.4x(CO 2-40) Metabolik Asidoz (SBE<-5) = (paco 2-40)/3 +24 pco 2 >45 Winter s formülü paco 2 = (1.5 x HCO 3 ) + 8 (± 2) Ø Akut Kimyasal Tamponlama Ø Solunumsal Kompansasyon Ø Renal Kompansasyon Metabolik Alkaloz (SBE>+5) paco 2 = (0.7 x HCO 3 ) + 21 Kellum JA. Crit Care. 4:6-14, 2000.

Kimyasal Tamponlama Ø HCO 3- /H 2 CO 3 * (>%99) - hücre dışı, hızlı, 15-20 dk. Ø Hücre içi protein, fosfat (%55-60) yavaş 2-4 st Ø Kemik karbonan, Hb Ø HPO - 2 4 /H 2 PO 4 üriner (10-40 meq/l H + ) Ø NH 3 /NH 4 + - üriner (30-60 meq/l H + ) Metabolik Asidozda Solunumsal Kompansasyon BOS, karons ve aor~a bulunan ph duyarlı kemoreseptörler uyarılır, Her 1 mmhg CO 2 arnşı, dakika vennlasyonunu 1-4 L arlrır. Tidal volüm arnşı daha belirgindir. Etkisi 1-2 saa~e başlar, 12-24 st maksimum olur. HIZLI kompansasyon sağlar, ph tamamen normale gelmez. Metabolik Alkalozda Solunumsal Kompansasyon Yavaşnr, 6-12 saa~e başlar, 2-5 günde maksimum olur. Asidoz Alkaloz Çok etkindir. - Hiponatremi, - MineralokorNkoid aknvite arnşı varsa etkisiz ph arnşı (periferik kemoreseptörler uyarılır) Solunum merkezi depresyonu Hipoksemi (po 2 <50mmHg) paco 2 artar (<60 mmhg) ph normale yaklaşır solunum merkezi uyarılır, kompansasyon sınırlanır Ciddi metabolik alkalozda al~a yatan AC hastalığı yoksa, kompansasyon için pco 2 >60 mmhg ya ulaşabilir. Metabolik Asidoz Klinik bulgular Diye~eki H + yükünün renal yolla anlamaması Bu mekanizmayla metabolik asidoz yavaş gelişir. H + oluşumunda arnş H + alımı artar, HCO 3 - eliminasyonu artar Örn. laknk asidoz- Hızlı gelişir. Solunumsal kompansasyona bağlı hiperpne, dispne Letarji, koma (nörolojik bulgular solunumsal asidozda daha belirgin) Kronik olgularda osteopeni, osteomalazi ph< 7.0-7.10 Fatal ventriküler aritmiler Miyokard disfonksiyonu, katekolaminlerin inotropik etkisine direnç

Anyon Gap Asidoz AG= Na (Cl+HCO 3 )= 5-11 meq/l Ø LakNk asidoz (%50 olgu) Genellikle şok ya da doku hipoksisine bağlı gelişir Anyon Gap: - Organik asitler, fosfat, SO 4 vb kanda ölçülmeyen anyonların varlığını gösterir. - Dehidratasyon ve Alkalozda da artar Metabolik Asidoz Nonanyon Gap Asidoz HCO 3 kaybı: Ø Renal (RTA Np 2) Ø Diyare, fistüller (HCO 3 kaybı) Ø Üreterosigmoidostomi Ø KolesNramin H + yükünde arnş: Ø Dilüsyonel: fazla %09 NaCl infüzyonu Ø Asetazolamid, amonyum klorid, klor içeren aa. solusyonları Ø Tip 1-4 RTA Ø MineralokorNkoid eksikliği ANYON AÇIKLI METABOLİK ASİDOZ (MUDPILES) Metanol Rabdomiyoliz Uremi DiabeNk ketoasidoz Propilen- enlen glikol (solvent) Infeksiyon LakNk asidoz Etanol Salisilat ANYON AÇIKLI OLMAYAN METABOLİK ASİDOZ (USEDCARS) Metabolik Asidoz Tedavisi Ureteroenterostomi- Fistül (pankreas) Salin uygulanması Endokrin (hiperparanroidizm) Diyare C(K)arbonic anhidraz inhibitörleri Amonyum klorid Renal tübüler asidoz Spiranolakton LakNk asidoz: Al~a yatan patolojiyi düzelnn. HCO 3???? NaHCO 3 tedavisi: Renal yetmezlik, RTA da HCO 3 < 12 ve hasta semptomankse, Salisilat entoksikasyonunda idrarı alkali yapmak için verilebilir. Ketoasidoz: HCO 3 sadece ciddi asidemide ph<7.0-7.10 verilir. ph< 7.10 ise Hemodiyaliz düşünülmelidir. Metabolik Alkaloz Klinik bulgular GİS, Renal yolla H + kaybı H + in hücre içine girmesi, Renal HCO 3 - reabsorbsiyonu Kontraksiyon alkalozu Hastalar asemptomank olabilir ya da Hipovolemi, hipokalemiye bağlı semptomlar gösterebilir. Semptomlar Solunumsal Alkalozda daha belirgindir.

Metabolik Alkaloz Metabolik Alkaloz Tedavisi Klora duyarlı U Cl <25: GİS kayıplar Kusma, NG kayıplar DiüreNk (geç) KisNk fibroz Posthiperkapni Yetersiz klor alımı Ø Çeşitli: Masif kan transfüzyonu (sitrat), Laktat, Asetatlı solusyon, Sodyum penisilinler. Klora dirençli U Cl >40: Bikarbonat retansiyonu Hiperaldosteronizm (Renal HCO 3 + reabsorbsiyonu, H + sekresyonu) Ciddi hipopotasemi, hipovolemi (H + hücre içine girer, renal HCO 3 reabsorbsiyonu artar) Aminoglikozitler, Bar~er ve Gitelman sendromu DiüreNk (erken faz) Ø Cl sensinf: Klor replasmanı NaCl (büyük volümde), KCl, HCl, Proton pompa inh. Ø Cl dirençli: Aldosteron antagonisn Asetazolamid (ödemli hastada): 5-10 mg/kg oral Potasyum replasmanı, volüm replasmanı Ø ph>7.60: iv HCl (0.1 N) veya Hemodiyaliz Tedavi etkinliği, üriner ph izlemiyle olur. Tedavi öncesi UpH<5.5 iken; sonrasında UpH 7 olmalıdır. Solunumsal Asidoz Klinik bulgular Ø Solunum merkezi depresyonu: İlaçlar, uyku-apne sendromu, obezite, kr hiperkapnide O 2 tedavisi, kardiyak arest, MSS lezyonları (nadir) Ø Solunum kası/göğüs duvarı anomalileri: M.gravis, G.barre, miyopatiler, ciddi hipopotasemi, AML, kifoskolyoz, M. Skleroz, mixödem. Ø Gaz alışverişini bozan hastalıklar: Şiddetli Astım, ARDS, KOAH, AC ödemi, pnömoni, pnömo-hemotoraks Ø Üst havayolu obstrüksiyonu: laringospazm, yabancı cisim Ø Mekanik hipoventilasyon Genellikle akut olaylarda görülür: Başağrısı, bulanık görme Huzursuzluk, anksiyete, tremor Deliryum, somnolans Yüksek BOS basıncı, papillödem ph< 7.10 ise hipotansiyon ve aritmiler gelişir. Ø Artmış CO 2 üretimi: M.hipertermi, KOAH fazla kalori, nöbet aktivitesi, tiroid fırtınası. AKUT Etkin alveoler vennlasyon- mekanik vennlasyon-, oksijenasyon, al~a yatan hast. tedavisi (kornkosteroidler, bronkodilatatör) NaHCO 3 (ph< 7.15 ise, ciddi asnmda), trometamin?? KRONİK Solunumsal Asidoz Tedavisi Yeterli renal kompansasyon nedeniyle, ph düzeltmeye gerek yok. Al~a yatan hastalığın tedavisi (annbiyonk, b.dilatör), karbonhidrat kısıtlaması po 2 <50-55 mmhg ise düşük akımlı O 2. Solunumsal Alkaloz Ø Medulladaki solunum merkezinin doğrudan uyarımı Ø Anksiyete (korteksin primer etkisi) Ø İnme, iskemi, pons tümörü (serebral BOS ph sı düşer) Ø KC yetersizliği (aminler) Ø Sepsis (toksinler) Ø İlaçlar (salisilat, teofilin, katekolamin, doxapram, progesteron - gebelik- ) Ø Hipoksemi Ø Kalp Yetersizliği Ø Yüksek irnfa Ø AC hastalıkları Ø Ciddi anemi, hipotansiyon Ø Akciğer hastalıkları (mekanoreseptör uyarımı) Ø Mekanik venrlasyon

Klinik bulgular Solunumsal Alkaloz Tedavisi Genellikle akut olaylarda görülür, - pco 2 < 25-30 mmhg- Şuur değişikliği, senkop Parestezi, kramplar Takipne Aritmi Genellikle tedavi gerekmez Al~a yatan hastalığın düzelnlmesi yeterlidir Semptomları şiddetli olan hastalarda kese kağıdına solutma, hipokapniyi ve bulguları kısmen de olsa düzelnr. Bu tedavi sırasında ekstrasellüler ph izlenmelidir. ph MİXED KOMBİNE TİP ASİT- BAZ BOZUKLUĞU ASİDOZ ph <7.40 ph >7.40 SOLUNUMSAL olaylarda: ALKALOZ ü Alkalozda her 10 mmhg paco 2 düşüşü için HCO 3 2 meq/l azalır, <24 paco2 >40 paco2 <40 >24 ü Asidozda her 10 mmhg paco 2 arnşı için HCO 3 1 meq/l artar, KRONİK asidozda değişim 3.5 - alkalozda 4 meq/l dir. METABOLİK ASİDOZ SOLUNUMSAL ASİDOZ SOLUNUMSAL ALKALOZ METABOLİK ALKALOZ METABOLİK olaylarda: ANYON GAP HESAPLA ÜRİNER Cl- ÖLÇÜMÜ ü Alkalozda her 1 meq/l HCO 3 arnşı için pco 2 0.7 mmhg artar ü Asidozda her 1 meq/l HCO 3 azalması için pco 2 1.2 mmhg azalır. ü Kompansasyon için ve CO2 farklı yönde değişiyorsa ya da ü Kompansasyon beklenenden fazla veya az ise kombine asit-baz bozukluğu. Ø Bu sınırın dışında bir değişim var ya da HCO 3 ve CO 2 farklı yönde değişiyorsa MİXED KOMBİNE TİP ASİT- BAZ BOZUKLUĞU ΔAnyon Gap/Δ: Örnek: ΔAG= 10 ise, Kompansasyon durumunda HCO 3 referans değerden (1/1 ile 2/1 arasında) 5-10 meq/l daha düşük olmalıdır. ΔAG/ΔHCO 3 < 1/1 ise: Kombine AG + nonag Metabolik Asidoz. ΔAG/ΔHCO 3 > 2/1 ise HCO 3 beklenenden daha az düşer: Metabolik Alkaloz. ΔAG/ΔHCO 3 > 3/1 ise: AG Metabolik Asidoz + Metabolik alkaloz 1 aylık yenidoğan, aort darlığı, anuloplasn, postoperanf kalp yetersizliği, takipne, oligüri, hepatomegali, kardiyomegali. Entübe- mekanik vennlasyon (FiO 2 : 1- basınç destekli vennlasyon)? ph: 7.49 pco 2 : 20 mmhg pao 2 : 120 mmhg HCO 3 : 8 meq/l BE: - 14.6 Hb: 9.5 g/dl Na: 135 meq/l Cl: 98 meq/l K: 5 meq/l Laktat: 14.4 meq/l (normal < 2.5)

KOMBİNE TİP: Solunumsal Alkaloz + Metabolik Asidoz Solunumsal Alkalozda: 10 mmhg pco 2 değişimi için HCO 3 2-4 meq/l azalır. Olguda 20 mmhg düşüş HCO 3 4-8 meq/l düşürmeliydi. ANYON GAP: 135- (98+8) = 29 meq/l (Laktat:14.4 meq/l) TEDAVİ Ø Kalp yetersizliği tedavisi (digital, furosemid) Ø Hb düzeyi yükselnldi (12-14 g/l): Eritrosit süspansiyonu. LakNk asidoz + Kalp Yetersizliği/ağrı/mekanik vennlasyona? bağlı hipervennlasyon 48 saat süren tedavi sonrasında hastanın takipnesi azaldı, kan basıncı normal sınırda, doku perfüzyonu iyi, FiO2 0.5? ph: 7.51 pco2: 38 mmhg pao2: 124 mmhg : 29 meq/l BE: +5 Hb: 14 g/dl Na: 136 meq/l Cl: 91 K: 3.2 UCL = 10 meq/l Laktat 2.7 mmol/l Klora duyarlı Metabolik Alkaloz DİÜRETİK kullanımına bağlı (üriner klor<25). TEDAVİ: İV KCL infüzyonu %09 NaCl infüzyonu (küçük volümde) 45 yaş erkek hasta, motorlu taşıt kazası sonrasında iç organ yaralanması ve kanaması var; kan basıncı 90/50 mmhg, nabız 120/dk, SS 36/dk, vücut ısısı: 35 o C ph: 7.28 pco 2 : 24 mmhg po 2 : 80 mmhg HCO 3 : 10 meq/l Albümin: 4 g/dl sbe: - 16 Laktat: 16 mmol/l Na: 144 meq/l Anyon Gap: 24 K: 4 Cl: 110 BUN: 10 KreaNnin: 1.0 mg/dl Hb: 9 g/dl METABOLİK ASİDOZ Winter formülü: paco2: (1.5 x HCO 3 ) + 8 (± 2) : 21-25 mmhg ya da 1 meq/l HCO 3 düşüşü, CO 2 yi 1.2 mmhg düşürür. SOLUNUMSAL KOMPANSASYON

45 yaş kadın hasta, uzun süren kusma, cilt turgoru azalmış, SVB: 0, kan basıncı: 90/60 mmhg, nabız: sinüs 100/dk. ph: 7.53 pco 2 : 50 mmhg po 2 : 90 mmhg Sat: 98% HCO 3 : 40 meq/l BE: 18 İdrar ph: 5 Na: 140 meq/l UNa: 2 Cl: 86 meq/l UCl: 3 K: 2.2 meq/l UK: 21 Klora duyarlı METABOLİK ALKALOZ Beklenen pco 2 = (0.7 x HCO 3 )+ 21 = 49 = (0.7 x 40) + 21 = 49 SOLUNUMSAL KOMPANSASYON 64 yaşında, kronik bronşit ve kor pulmonale hikayesi olan, uzun süredir henle kulbu diürenği kullanan hastanın arter kan gazı değerleri: 70 yaş, E, IDDM, Kronik renal yetm (BUN 80 mg/dl, kreannin 2), iskemik kalp hastalığı, EF %25-30; son bir ha{a içinde 8 kg arnş, prenbial ödem, oskültasyonla AC bazalinde krepitasyon, akciğer grafisinde bilateral plevral efüzyon. Maske O2 ile FiO2 0.6, kan basıncı: 130/65, kalp hızı 90/dakika. ph: 7.40 pco 2 : 60 mmhg HCO 3 : 36 meq/l BE: 12 po 2 : 60 mmhg ph değeri normal iken, CO 2 arbşı solunumsal asidoz, HCO 3 arbşı metabolik alkaloz varlığını destekliyorsa kombine Np bozukluk sözkonusudur. BU TABLO DİÜRETİK KULLANAN CİDDİ KRONİK AC HASTALIKLARINDA GÖRÜLÜR. ph : 7.17 pco2 : 60 mmhg : 18 meq/l BE : - 7.5 pao2 : 70 mmhg SaO2 : 94% Na : 148 meq/l Klor : 110 meq/l Potasyum: 4.7 Hb: 10 g/l Açlık kan şekeri: 180 g/dl paco 2 = (1.5 x HCO 3 ) + 8 (± 2)= 33-37 45 yaşında erkek hasta, uzun süreli sigara öyküsü var. 1 ha{adır süren kusma şikayenyle hastaneye başvuruyor. Oda havasında solurken arter kan gazı değerleri aşağıdaki gibi: ph : 7.49 pco2 : 55 mmhg : 40 meq/l BE : 7.5 pao2 : 68 mmhg SaO2 : 95% Na : 140 meq/l Klor : 105 meq/l K : 4 Hb : 13 g/dl ph : 7,49 pco2 : 55 mmhg : 40 meq/l pao2 : 68 mmhg Olası senaryolar: 1. Metabolik alkaloz + solunumsal kompansasyon 2. Kronik solunumsal asidozlu hastada (KOAH) gelişen Metabolik Alkaloz. AYIRICI TANI: (A- a)o 2 gradiyenn : PiO 2-1.25.pCO 2 - po 2 = 13 mmhg Normal değer al~a yatan kronik AC hastalığını ekarte etmede yardımcı. Ancak bazı akut ve kronik olaylarda bu değer patolojiye rağmen normal olabilir.

Kronik bronşit hikayesi olan 58 yaşında erkek hastada, psödomembranöz enterokolite bağlı diyare gelişiyor. Diyare nedeniyle saa~e 1 litre kadar sıvı kaybediyor. Arter kan gazı ve elektrolit değerleri: 50 yaş, E, postoperatif MOF: Ölçülen değerler Hesaplanan değerler ph : 6,97 pco2 : 40 mmhg - - - - - - - - - : 10 meq/l pao2 : 50 mmhg Na : 138 meq/l Cl : 115 meq/l pco2 = (1.5 x HCO 3 ) + 8 (± 2) = 21-25 mmhg Kombine Np asit- baz denge bozukluğu: Metabolik asidoz + Solunumsal asidoz. TEDAVİ: NaHCO 3 replasmanı. ph : 7.40 : 24 meq/l pco2 : 39 mmhg Clcorr : 106 meq/l BE lab: 0 ΔAGcorr: 13 meq/l Mg : 1.6 meq/l SIG: 19 meq/l (ref.0) Ca : 3.4 meq/l Na : 137 meq/l Cl : 102 meq/l K : 4.9 Albumin: 6 g/l (35-55) Pi : 0.3 mmol/l (1-1.5) 1- Steward yöntemiyle değerlendirme: SID app = (Na+K+Ca+Mg) - (Cl) = 45 SID eff = (HCO 3 ) + 0.28 x alb (g/dl) + 1.8 x P i (mmol/l) = 26 SID app SID eff = SIG = 0 SIG= SID app - SID eff = 45-26 = 19 (artmış): 2- AG (Δ- Δ) yöntemiyle değerlendirme: ΔAG corr /ΔHCO 3 = 1:1 ya da 2:1 referans değerden, 1:1 2:1 oranına göre 7-13 meq/l daha düşük olmalıdır. ΔAG corr = 13, ΔHCO 3 : 11-17 meq/l olmalı (hasta değeri: 24) Metabolik asidoz (Ölçülemeyen anyonlara bağlı) Metabolik alkaloz (Albümin ve fosfat düzeyleri azalmış) Eşlik eden metabolik alkaloz sözkonusu. 45 yaş, K, postoperatif MOF: 1- AG (Δ-Δ) yöntemiyle değerlendirme: Ölçülen değerler Hesaplanan değerler ph : 7.33 : 15 pco2 : 30 mmhg Clcorr: 112 meq/l BE lab: 0 ΔAGcorr: 11 meq/l Mg : 1.4 meq/l SIG: 18 meq/l Ca : 3 meq/l BElab: - 10 Na : 117 meq/l Cl : 92 meq/l K : 3.9 meq/l Albumin: 6 g/l (35-55) Pi : 0.6 mmol/l (1-1.5) ΔAGc/Δ = 1:1 ya da 1.6:1 ΔAGc= 11, referans değerden 7-11 meq/l daha düşük olmalıdır. Kompansatuar : 13-17 meq/l olmalıdır. (hasta değeri: 15) Metabolik ASİDOZ (ölçülemeyen anyonlara bağlı)

2- Steward yöntemiyle değerlendirme: SIDapp=(Na+K+Ca+Mg)- (Cl)= 33.3 SIDeff=()+0.28xalb(g/dL)+1.8xPi(mmol/L) = 15.3 SIDapp- SIDeff=0 olmalı SIG= SIDapp- SIDeff = 18 (artmış): Metabolik asidoz (ölçülemeyen anyonlar, su fazlalığı & hiperkloremiye bağlı) Metabolik alkaloz (hipoalbüminemi ve fosfat düşüşüne bağlı) 65 yaş, K, postoperanf perkutan nefrostomi/dm/kronik renal yetersizlik, hipoksemi, hipotansiyon, taşikardi. Ölçülen değerler Hesaplanan değerler ph : 7.39 : 19 pco2 : 28.4 mmhg Clcorr : 112 meq/l BE lab: - 6.7 ΔAGcorr: 11 meq/l Mg : 1.4 mg/dl SIG: 18 meq/l Ca : 2.04 mg/dl BE: - 10 Na : 140 meq/l AG: 17 Cl : 107 meq/l K : 3.6 meq/l Albumin: 38 g/l (35-55) Pi : 1.6 mmol/l (1-1.5) 1- Steward yöntemiyle değerlendirme: Asit- baz değerlendirme yaklaşımları SIDapp=(Na+K+Ca+Mg)- (Cl)= 42 DeskripRf Semi- kanrtarf KanRtaRf SIDeff=()+0.28xalb(g/L)+1.8xPi(mmol/L)= 32 Handerson- Hasselbalch Baz açığı Fiziko- kimyasal SIDapp- SIDeff=0 olmalı SIG= SIDapp- SIDeff = 42-32= 10 (artmış): Metabolik asidoz (ölçülemeyen anyonlara bağlı). Albümin, fosfat normal. pco2 Fiks asitler H+ - Anyon Gap pco2 Buffer base pco2 SID Atot Affecters SBE SIG Markers & derived variables Yeni yaklaşımlar: İyon dengelenme teorisi, GeneNk polimorfizm: Klor kanallarının fonksiyonunu değişnrir, renal tübüler asidozda görülür. Teşekkür ederim