Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbında HLA Sisteminin Önemi 1
HLA TAŞIYAN HÜCRELER VE TRANSFÜZYONDA ÖNEMİ Dr. İshak Özel TEKİN Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji A.D. 2
3
Baruj Benacerraf George D. Snell Jean Dausset 1980 Nobel 4
Tanım Doku atılım reaksiyonlarında rol oynayan antijenlere doku uygunluk veya transplantasyon antijenleri denilmektedir. İnsan hücrelerinde bulunan bu doku uygunluk antijenlerine human leukocyte antigen (HLA) adı verilmektedir. 5
Doku uygunluk antijenleri Human leukocyte antigen (HLA) MHC antijenleri Tüm çekirdekli hücrelerin yüzeyinde bulunurlar 6
7
RBCs 8
T hücreler doğal antijenleri tanıyamaz Proliferasyon ve antikor üretimi T Y Y T T hücre Y Y Y Y Y Y Yüzey Ig lere çapraz bağlanma B B B B B BBB YYY Y Y Y Y Y B B hücre Proliferasyon yok Aktivasyon yok 9 Y
Prof. Dr. Dicle Güç e teşekkür ederim 10
11
MHC molekülleri MHC sınıf I MHC sınıf II Peptid Peptid bağlayan yarık Hücre zarı 12
MHC Yarığı Geometrisi a-zincir a-zincir Peptid b2-m MHC sınıf I 8-10 aminoasit için uygundur Peptid b-zincir MHC sınıf II >13 aminoasit 13 bağlar
MHC Sınıf I Sınıf II 14
1970 li yıllarda Zinkernagel ve Peter Doherty, MHC moleküllerinin antijenler ile bağlandığını ve bunları Thücrelerine tanıttıklarını gösterdiler. 1996 Nobel Ödülü 15
MHC SINIF I YOLU 16
MHC SINIF II YOLU 17
18
19
MHC polimorfizmi 20
HLA gen bölgesi yüksek derecede polimorfizme sahiptir 21
DP-1,9 DQ-3,7 DR-5,5 B-7,3 C-9,1 A-11,9 MHC Haplotip Kalıtımı Ebeveynler DP-1,2 DQ-3,4 DR-5,6 B-7,8 C-9,10 A-11,12 DP-9,8 DQ-7,6 DR-5,4 B-3,2 C-1,8 A-9,10 DP DP DQ DR DQ DR B C B C DP-1,8 DQ-3,6 DR-5,4 B-7,2 C-9,8 A-11,10 A A X Çocuklar DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP-2,8 DQ-4,6 DR-6,4 B-8,2 C-10,8 A-12,10 DP-2,9 DQ-4,7 DR-6,5 B-8,3 C-10,10 A-12,9 DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A DP DQ DR B C A 22
23
Transfüzyon Komplikasyonları Trombosit süspansiyon refrakterliği Transfüzyona Bağlı Akut Akciğer Hasarı (TRALI) İmmün modülasyon Transfüzyonla İlişkili Graft Versus Host Hastalığı (TA-GVHD) HLA alloimmünizasyonu Febril Non-kemolitik transfüzyon reaksiyonları Transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar (özellikle viral enfeksiyonlar) Transplant rejeksiyonu 24
Transfüze edilen lökositlerin istenmeyen olası etkileri Alloimmünizasyon o Febril non-hemolitik transfüzyon reaksiyonları (FNHTR) o Trombosit transfüzyonuna refrakterlik o Graft rejeksiyonu o Eritrosit yaşam süresinde kısalma Graft-vs-host hastalığı (GVHH) Transfüzyonla ilişkili akut akciğer hasarı (TRALI) İmmünmodülasyon o GVHH o Virus aktivasyonu (örnek: HIV 1) o Bakteriyel infeksiyon o T ve NK hücre fonksiyonlarında immunsupresyon o Malignite nüksü İnfeksiyöz hastalık o Sitomegalovirus (CMV) o İnsan T lenfotropik virus (HTLV I/II) o Epstein-Barr virus (EBV) o Toxoplazma Gondii o Yersina Enterokolitika 25
Transfusion-associated Graft-versus-Host Disease ( TA-GVHD) Fizyopatoloji İmmün sistem hücresi transfüzyonu (Lenfosit) Riskli hasta Bağışçı T lenfosit proliferasyonu Hasta dokularına saldırı 26
Doğrudan ve Dolaylı Sunum 27
Anti-HLA Antikor Oluşumu *Gebelik *Transfüzyon * Transplantasyon 28
Kabul edilebilir uyumsuzluk tanımlama zorluğu A2 B8 Cw6 A1 B7 Cw3 HLA A2 uygun bir antijen midir? 29
Tek antijen eksprese eden hücre hattı A2 A2 A2 A2 A2 A2 30
Tolerogenic effect of non-inherited maternal antigens in hematopoietic stem cell transplantation Masahiro Hirayama, Eiichi Azuma andyoshihiro Komada MINI REVIEW ARTICLE published: 25May2012 doi: 10.3389/fimmu.2012.00135 31
32
Lökosit Azaltma Filtrasyon yöntemi tercih edilir Lökositler %99,9 (4-log) oranında arındırılabilir <5x106 (ABD) veya <1x106 lökosit (AB) Depolama öncesi uygulanan filtrasyon işlemi; Lökositlerden salınan sitokinlerin birikimi de önlenebilir Yatak başı uygulanan filtrasyon işlemine göre daha etkin 33
34
İhtiyacınız olan şeyleri bilmeniz, bildiklerinizi kullanabilmeniz dileğiyle 35