1901 FEN VE TEKNOLOJİ İLE BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ MİKROSKOP KULLANIMINDA KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE BU SORUNLARIN NEDENLERİNİN BELİRLENMESİ Nurcan Uzel, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, nurcanuzel@gazi.edu.tr Emine Hatun Diken, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Fen ve Teknoloji Eğitimi Anabilim Dalı, hatundiken06@gmail.com Özet Mehmet Yılmaz, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, myilmaz@gazi.edu.tr Ali Gül, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, aligul@gazi.edu.tr Bu araştırma biyoloji laboratuvar derslerini alan Fen ve Teknoloji ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskobun kısımları, mikroskopta net görüntü elde etme hakkındaki bilgi düzeyleri ve mikroskop kullanımında karşılaştıkları sorunların nedenlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı 3. sınıfta öğrenim gören 30 öğretmen adayı ile Fen ve Teknoloji Eğitimi Anabilim Dalı 3. sınıfta öğrenim gören 60 öğretmen adayı olmak üzere toplam 90 kişi oluşturmuştur. Öğretmen adaylarının biyoloji laboratuvar derslerinde kullandıkları mikroskobun kısımları, mikroskopta net görüntü elde etme ve mikroskop kullanımında karşılaştıkları sorunları ve bu sorunların nedenlerini belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan bir form kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının yazılı görüşleri araştırmacılar tarafından tekrar tekrar okunarak, önceden belirlenen analiz anında ortaya çıkan açıklayıcı ve çıkarımsal kodlar kullanılarak ana sorunlar ve temalar belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Fen ve Teknoloji ile Biyoloji öğretmen adaylarının en iyi bildikleri mikroskop kısımlarının tabla, makrovida ve mikrovida olduğu; mikroskopta görüntü bulmada en çok dördüncü basamağı bildikleri; en çok mikrovida ile görüntüyü netleştirirken ve kesit alırken zorlandıkları tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Fen ve Teknoloji öğretmen adayları, Biyoloji öğretmen adayları, Biyoloji Laboratuvarı, Mikroskop kullanımı. GİRİŞ İnanılmaz bir hızla gelişen teknoloji bilimsel yöntemlerle birlikte toplumlar bilimsel çalışmada ve ülke kalkınmasına hizmet verebilecek çok yönlü ve nitelikli bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadırlar. Biyoloji, bu amacı gerçekleştirmeye yönelik çalışmaların yapıldığı en önemli bilim dallarından biridir. Bu bağlamda, verilecek olan biyoloji dersinin amacı; hayatın bizzat yaşanıldığı, kişisel yeteneklerin geliştirildiği, hata kaynaklarının araştırıldığı ve bertaraf edildiği, yeni deneyimlerin kazanıldığı, çok yönlü, kültürel bir öğrenme ortamı yaratmak şeklinde tanımlanır (Varış, 1988). Biyoloji öğretiminde yaygın olarak kullanılan öğretim tekniklerinden biri de laboratuvar yöntemidir. Bilimsel bilgileri elde edebilmenin önemli bir yolu olarak geliştirilen bilimsel yöntem, okullarda fen bilimleri dolayısıyla biyoloji alanındaki öğretim yöntemlerinin içinde yer almasıyla laboratuvar yöntemi biyolojinin öğretilmesinde en etkili yöntemlerden biri olarak benimsenmiştir (Ekici, 2002). Laboratuvar çalışması, öğrencileri bilimsel girişimlere ve soru sormaya yönelten, aynı zamanda gözlemleme, açıklama, veri toplama, sınıflandırma ve deney yapma gibi konuları içeren fen biliminin bütüncül bir parçasıdır (Shulman ve Tamir, 1973).
1902 Laboratuvar çalışmaları, biyoloji öğretiminde önemli aktivitelerden biridir ve bilimsel gerçeklerin anlaşılabilmesinde öğrencilere yardımcı olur. Çünkü laboratuvar dersleri sayesinde öğrenciler soyut konuları somutlaştırarak öğrenme fırsatı bulabilirler. Biyoloji laboratuvarlarında yapılan araştırmalar genellikle biyolojik materyallerin incelenmesinde temel bir araç olan mikroskop kullanımına dayanır. Mikroskop, en genel tanımıyla, gözle görülemeyecek kadar küçük objelerin büyütülmüş ve net görüntülerini elde etmeye yarayan ve mercek sistemlerinden ibaret olan optik bir alettir. Mikroskoplar son derece hassas oldukları için kullanımları hakkında ne kadar çok bilgi edinilirse, laboratuvar derslerinde bu araçlardan o kadar fazla yararlanılabilir (Dökme, Doğan ve Yılmaz, 2010). Işık mikroskopları genel biyoloji laboratuvarlarında en çok kullanılan araçlardan birisidir. Çünkü biyolojik materyallerin pek çoğu insan gözünün görme sınırının altında olduğundan biyoloji laboratuvarındaki deneylerin birçoğu da ancak mikroskop yardımıyla gerçekleştirilebilmektedir (Dikmenli, Türkmen ve Çardak, 2002). Biyoloji eğitiminden beklenen amaçların gerçekleştirilmesi; biyoloji dersinde laboratuvar ve ders araç-gereç olanaklarının en iyi şekilde kullanılması ile mümkün olacaktır (Köseoğlu ve Soran, 2006). Biyoloji laboratuvarında kullanılan en başta gelen ders araçlarından ışık mikroskobunun doğru bir biçimde kullanılması son derece etkili ve önemlidir. Mikroskobun yapısı ve özellikleri hakkında bilgi sahibi olma ve mikroskop kullanımında karşılaşılan sıkıntıları belirleme, mikroskobun doğru olarak kullanılmasına yönelik öğretimi daha mümkün hale getirebilir. YÖNTEM Bu araştırmanın amacı Biyoloji Laboratuvarı I dersini almış olan Fen ve Teknoloji ile Bitki Anatomisi ve Morfolojisi Laboratuvar dersini almış olan Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskobun kısımları, mikroskopta net görüntü elde etme hakkındaki bilgi düzeyleri ve mikroskop kullanımında karşılaştıkları sorunların nedenlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı 3. sınıfta öğrenim gören 30 öğretmen adayı ile Fen ve Teknoloji Eğitimi Anabilim Dalı 3. sınıfta öğrenim gören 60 öğretmen adayı olmak üzere toplam 90 kişi oluşturmuştur. Öğretmen adaylarının biyoloji laboratuvar derslerinde kullandıkları mikroskobun kısımları, mikroskopta net görüntü elde etme ve mikroskop kullanımında öğretmen adaylarının karşılaştıkları sorunları ve bu sorunların nedenlerini belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan bir form verilmiştir ve bu formu 1 ders saati süresinde doldurmaları istenmiştir. Öğretmen adaylarının mikroskop kullanımında karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların nedenlerine ait yazılı görüşleri araştırmacılar tarafından tekrar tekrar okunmuş, önceden belirlenen ve analiz anında ortaya çıkan açıklayıcı ve çıkarımsal kodlar kullanılarak ana sorunlar ve temalar belirlenmeye çalışılmıştır (Miles ve Huberman, 1984). Öğretmen adaylarının mikroskop kullanımında karşılaştıkları sorunların nedenleri araştırmacı üçgenleme tekniği (Johnson ve Christensen, 2004) kullanılarak üç uzman araştırmacı tarafından tekrar kontrol edilmiş görüş birliğine varılmıştır. Öğretmen adaylarının mikroskobun kısımları, mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamaklar ile mikroskobun kullanımına yönelik karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların nedenleri frekans olarak da belirlenmiştir. BULGULAR Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskobun kısımları, mikroskop kullanımı hakkındaki bilgi düzeyleri ve mikroskop kullanırken karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların nedenlerine ait elde edilen bulgular aşağıdaki tablolarda gösterildiği gibidir. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarından mikroskobun kısımlarının sorulduğu soruya doğru cevap verenler Tablo 1 de frekans olarak gösterilmiştir.
1903 Tablo 1. Mikroskobun kısımlarına doğru cevap veren Fen ve Teknoloji ile Biyoloji öğretmen adaylarının Mikroskobun kısımları Fen ve Teknoloji öğretmen Biyoloji öğretmen adaylarının adaylarının 1. Oküler 57 30 87 2. Revolver 41 5 46 3. Objektifler 42 30 72 4. Tabla 56 30 86 5. Kondansatör vidası 1 0 1 6. Kondansatör 15 17 32 7. Mikrovida 58 29 87 8. Makrovida 57 29 86 9. Işık kaynağı 33 19 52 10. Mikroskop kolu 43 13 56 Tablo 1 incelendiğinde Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının 57 sinin oküleri, 56 sının tablayı, 58 inin mikrovidayı ve 57 sinin makrovidayı doğru bildikleri, Biyoloji öğretmen adaylarının ise 30 unun oküleri, 30 unun objektifleri, 30 unun tablayı, 29 unun mikrovida ve 29 unun da makrovidayı doğru bildikleri görülmektedir. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskobun kısımlarının sorulduğu soruya yanlış cevap verenler aşağıdaki Tablo 2 de frekans olarak gösterilmiştir. Tablo 2. Mikroskobun kısımlarına yanlış cevap veren Fen ve Teknoloji ile Biyoloji öğretmen adaylarının Mikroskobun kısımları Fen ve Teknoloji öğretmen Biyoloji öğretmen adaylarının adaylarının 1. Oküler 3 0 3 2. Revolver 19 25 44 3. Objektifler 18 0 18 4. Tabla 4 0 4 5. Kondansatör vidası 59 30 89 6. Kondansatör 45 13 58 7. Mikrovida 2 1 3 8. Makrovida 3 1 4 9. Işık kaynağı 27 11 38 10. Mikroskop kolu 17 17 34 Tablo 2 incelendiğinde Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının 59 unun kondansatör vidası ve 45 inin de kondansatörü yanlış bildikleri, Biyoloji öğretmen adaylarının ise 25 inin revolveri ve 30 unun kondansatör vidasını yanlış bildikleri görülmektedir. Mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamakların sorulduğu soruya doğru cevap veren Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının frekansları Tablo 3 te gösterilmiştir.
1904 Tablo 3. Mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamakların sorulduğu soruya doğru cevap veren Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının 1- Preparat tablanın üzerindeki sıkıştırma klipslerinin arasına yerleştirilir. 2- Her zaman en düşük büyütme seviyesi olan objektif ile çalışmaya başlanır. 3- Okülerden bakılarak preparattaki görüntü belirinceye kadar kaba ayar düğmesi aşağı doğru çevrilir. 4- Kaba ayar yapıldıktan sonra ince ayar düğmesi ile net bir görüntü elde edilinceye kadar ayar yapılır. 5- Büyütmeyi arttırmak için döner başlığı saat yönünde çevirerek objektif değiştirilir. 6- Her bir objektif değişikliğinde sadece ince ayar düğmesi kullanılarak görüntü odaklanır. 7- Her materyal farklı ışıkta net görüleceğinden ışık şiddeti ayarlanır. 8-100 lük objektifte inceleme yapmamız gerekiyorsa lamel üzerine bir damla immersiyon yağı damlatırız. Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının Biyoloji öğretmen adaylarının 26 13 39 40 22 62 44 24 68 46 26 72 1 0 1 0 0 0 6 6 12 1 2 3 Tablo 3 incelendiğinde Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının 40 ı ile Biyoloji öğretmen adaylarının 22 sinin mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamaklardan en çok 2. basamak olan Her zaman en düşük büyütme seviyesi olan objektif ile çalışmaya başlanması, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının 44 ü ile Biyoloji öğretmen adaylarının 24 ünün 3. basamak olan Okülerden bakılarak preparattaki görüntü belirinceye kadar kaba ayar düğmesinin aşağı doğru çevrilmesi ve Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının 46 sı ile Biyoloji öğretmen adaylarının 26 sının 4. basamak olan Kaba ayar yapıldıktan sonra ince ayar düğmesi ile net bir görüntü elde edilinceye kadar ayar yapılması hakkında bilgi sahibi oldukları görülmektedir. Mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamakların hangisinde en çok zorlandıklarına dair soruya cevap veren Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının frekansları Tablo 4 de gösterilmiştir. Tablo 4. Mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamakların hangisinde en çok zorlandıklarına dair soruya cevap veren Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının frekansları Basamakların en çok hangisinde Fen ve Teknoloji öğretmen Biyoloji öğretmen zorlanıyorsunuz adaylarının adaylarının Hiçbir basamakta zorlanmıyorum 6 15 21 Makrovida ile görüntüyü yaklaştırıp uzaklaştırırken 3 0 3 Mikrovida ile görüntüyü netleştirirken 25 8 33 Işık ayarı yaparken 2 1 3 Tablo 4 incelendiğinde Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının 25 inin mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için en fazla mikrovida ile görüntüyü netleştirmede zorlandıklarını, Biyoloji öğretmen adaylarından 15 inin ise mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için hiçbir şekilde zorlanmadıklarını belirttikleri görülmektedir.
1905 Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izledikleri basamakların hangisinde en çok zorlandıklarının nedenlerine dair frekansları Tablo 5 te gösterilmiştir. Tablo 5. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izledikleri basamakların hangisinde en çok zorlandıklarının nedenlerine dair frekansları Basamakların hangisinde en çok zorlanıyorsunuz Hiçbir basamakta zorlanmıyorum Makrovida ile görüntüyü yaklaştırıp uzaklaştırırken Mikrovida ile görüntüyü netleştirirken Çünkü; Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının Biyoloji öğretmen adaylarının Mikroskop kullanmayı seviyorum 1 2 Preparata zarar veriyorum 2 0 Okülere bakmadan tablaya bakarak netlik ayarı 2 0 yapıyorum ama olmuyor Çok hassas bir yapıya sahip 2 0 Netlik ayarı uzun sürüyor 1 1 Görüntüyü hemen kaybediyorum. 1 0 Işık ayarı yaparken 0 0 Tablo 5 incelendiğinde mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izledikleri basamakların hiçbirinde zorlanmayan öğretmen adaylarının 3 ünün mikroskop kullanmayı sevdikleri için zorlanmadıkları, 2 sinin preparata zarar verme ve diğer 2 sinin ise okülere bakmadan tablaya bakarak netlik ayarı yaptıkları için makrovida ile görüntüyü yaklaştırıp uzaklaştırırken zorlanmaları görülmektedir. Mikrovida ile görüntüyü netleştirirken zorlanmalarının nedeni için öğretmen adaylarının 2 si çok hassas bir yapıya sahip olduğunu, diğer 2 si netlik ayarının uzun sürdüğünü ve 1 i ise görüntüyü hemen kaybettikleri için olduğunu belirttikleri görülmektedir. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net görüntüsünü elde etmede yaşadıkları sıkıntılara ait frekans tablosu Tablo 6 da gösterilmiştir. Tablo 6. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net görüntüsünü elde etmede yaşadıkları sıkıntılara ait frekansları Fen ve Teknoloji öğretmen Biyoloji öğretmen adaylarının adaylarının Sıkıntım yok 0 5 5 Kesiti gerektiğinden kalın ya da ince alma 47 16 63 Lameli 45 0 lik açıyla lam üzerine kapatırken 8 1 9 Bazı mikroskopların bozuk olması 18 4 22 Mikrovida ile ince ayar yapamama 11 1 12 Makrovida ile kaba ayar yapamama 2 0 2 4 lük objektifle bulduğum görüntünün 10 luk ve 40 lıkta 6 0 6 kayması Görüntünün yerini bulamama 4 3 7 Işık ayarı yapamama 1 1 2 Tablo 6 incelendiğinde Fen ve Teknoloji adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net bir görüntüsünü elde ederken yaşadıkları sıkıntının 47 si için kesiti gereğinden kalın ya da ince almaktan,
1906 18 i için bazı mikroskopların bozuk olmasından ve 11 i için mikrovida ile ince ayar yapamamaktan kaynaklandığı, Biyoloji öğretmen adaylarının 16 sı için ise mikroskopta herhangi bir objenin net bir görüntüsünü elde ederken yaşadıkları sıkıntının kesiti gereğinden kalın ya da ince almaktan kaynaklandığı görülmektedir. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net görüntüsünü elde etmede yaşadıkları sıkıntıların nedenleri Tablo 7 de gösterilmiştir. Tablo 7. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net görüntüsünü elde etmede yaşadıkları sıkıntıların nedenleri Sıkıntım yok Kesiti gerektiğinden kalın ya da ince alma Lameli 45 0 lik açıyla lam üzerine kapatırken Bazı mikroskopların bozuk olması Mikrovida ile ince ayar yapamama Makrovida ile kaba ayar yapamama 4 lük objektifle bulduğum görüntünün 10 luk ve 40 lıkta kayması Görüntünün yerini bulamama Işık ayarı yapamama Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının Çok dikkatli değilim Zaman yetmediği için acele ediyorum Jiletim iyi değil Lam üzerine çok su damlatıyorum Hassas ve titiz değilim bu konuda Çünkü; Mikroskobu doğru kullanamama Yeteneğim yok Okülere bakmayıp tablaya odaklanıyorum Yanlış yerden kesit aldığım için Bulmam gereken görüntüyü teorik olarak kavrayamama Biyoloji öğretmen adaylarının Mikroskop kullanmak çok zevkli İyi kesit alacağım diye heyecanlanmam ve tedirgin olmam Mikroskopla çok fazla uğraşmak istemem Tablo 7 incelendiğinde Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net görüntüsünü elde etmede yaşadıkları sıkıntıların nedenlerine bakıldığında kesiti gereğinden ince ya da kalın alma nedenlerinin çok dikkatli olmama, zaman yetmediği için acele etme ve jiletlerinin iyi olmaması; Biyoloji öğretmen adaylarının kesiti gereğinden ince ya da kalın alma nedenlerinin ise iyi kesit alabilmek için heyecanlanma ve tedirgin olma, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının lameli 45 0 lik açıyla lam üzerine kapatmadaki sıkıntılarının nedenlerinin lam üzerine çok su damlatma, hassas ve titiz olmama, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikrovida ile ince ayar yapamama nedenlerinin mikroskobu doğru kullanamama ve yeteneklerinin olmaması, Biyoloji öğretmen adaylarının ise mikroskopla çok fazla uğraşmak istemedikleri, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının makrovida ile kaba ayar yapamama nedenlerinin okülere bakmayıp tablaya odaklanması, görüntünün yerini bulamama nedenlerinin ise bulmaları gereken görüntüyü teorik olarak kavrayamadan olduğu şeklinde görüş bildirdikleri görülmektedir.
1907 SONUÇ VE TARTIŞMA Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikroskobun bölümlerinden en çok oküler, tabla, makrovida ve mikrovidayı doğru bildikleri, Biyoloji öğretmen adaylarının ise mikroskobun bölümlerinden en çok oküler, objektifler, tabla, makrovida ve mikrovidayı doğru bildikleri; Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikroskobun bölümlerinden en çok kondansatör vidası ve kondansatörü yanlış bildikleri, Biyoloji öğretmen adaylarının ise mikroskobun bölümlerinden en çok revolver ve kondansatör vidasını yanlış bildikleri belirlenmiştir. Fen ve Teknoloji öğretmen adayları ile Biyoloji öğretmen adaylarının mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izlenilen basamaklardan en çok 2. basamak olan Her zaman en düşük büyütme seviyesi olan objektif ile çalışmaya başlanması, 3. basamak olan Okülerden bakılarak preparattaki görüntü belirinceye kadar kaba ayar düğmesinin aşağı doğru çevrilmesi ve 4. basamak olan Kaba ayar yapıldıktan sonra ince ayar düğmesi ile net bir görüntü elde edilinceye kadar ayar yapılması hakkında bilgi sahibi oldukları saptanmıştır. Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için mikrovida ile görüntüyü netleştirmede en fazla zorlandıklarını, Biyoloji öğretmen adaylarının ise mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için hiçbir şekilde zorlanmadıklarını belirttikleri görülmüştür. Mikroskopta net bir görüntü elde edebilmek için izledikleri basamakların hiçbirinde zorlanmayan öğretmen adaylarının mikroskop kullanmayı sevdikleri için zorlanmadıkları, makrovida ile görüntüyü yaklaştırıp uzaklaştırırken zorlanmalarının nedeninin preparata zarar verme ve okülere bakmadan tablaya bakarak netlik ayarı yaptıkları için olduğunu, mikrovida ile görüntüyü netleştirirken zorlanmalarının nedeninin ise netlik ayarının uzun sürüyor olması ve buldukları görüntüyü hemen kaybettikleri için olduğunu belirttikleri görülmüştür. Fen ve Teknoloji adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net bir görüntüsünü elde ederken yaşadıkları sıkıntının kesiti gereğinden kalın ya da ince aldıkları, bazı mikroskopların bozuk olması ve mikrovida ile ince ayar yapamama olduğu, Biyoloji öğretmen adaylarının ise adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net bir görüntüsünü elde ederken yaşadıkları sıkıntının kesiti gereğinden kalın ya da ince aldıkları şeklinde olduğu görülmektedir. Ayrıca Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikroskopta herhangi bir objenin net görüntüsünü elde etmede yaşadıkları sıkıntıların nedenlerine bakıldığında kesiti gereğinden ince ya da kalın alma nedenlerinin çok dikkatli olmadıkları, zaman yetmediği için acele ettikleri ve Jiletlerinin iyi olmaması, Biyoloji öğretmen adaylarının kesiti gereğinden ince ya da kalın alma nedenlerinin ise iyi kesit alabilmek için heyecanlandıkları ve tedirgin oldukları, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının lameli 45 0 lik açıyla lam üzerine kapatmadaki sıkıntılarının nedenlerinin lam üzerine çok su damlatma ve hassas ve titiz olmadıkları, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının mikrovida ile ince ayar yapamama nedenlerinin mikroskobu doğru kullanamama ve yeteneklerinin olmadığı, Biyoloji öğretmen adaylarının ise mikroskopla çok fazla uğraşmak istemedikleri, Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının makrovida ile kaba ayar yapamama nedenlerinin okülere bakmayıp tablaya odaklandıkları, görüntünün yerini bulamama nedenlerinin ise bulmaları gereken görüntüyü teorik olarak kavrayamadıkları için olduğu şeklinde görüş bildirdikleri belirlenmiştir. Kesit alma ve mikroskopta ince ayarla görüntüyü netleştirme sırasında öğrencilere zaman konusunda daha esnek olunabilinir. Öğrenciden kaynaklanan sorunlar ile araç ve gereçlerden kaynaklanan sorunların ayrımına dikkat edilebilir. KAYNAKLAR Dikmenli, M., Türkmen, L., Çardak, O. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Biyoloji Laboratuvarlarında Mikroskop Çalışmaları İle İlgili Alternatif Kavramları. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, ODTÜ. Dökme, İ., Doğan, A., Yılmaz, M. (2010). Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları I-II. Palme Yayıncılık Ankara. Ekici, G. (2002). Öğrencilerin Biyoloji Laboratuvar Derslerinde Öğretmenlerinden Bekledikleri Öğretim Yönetimi Davranışları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 49-60.
1908 Johnson, B., Christensen, L. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches (2nd ed.). NY: Pearson/Allyn & Bacon. Köseoğlu, P., Soran, H. (2006). Biyoloji Öğretmenlerinin Araç-Gereç Kullanımına Yönelik Tutumları. H.O. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 30, 159-165. Miles, M.B., Huberman, A.M. (1984). Qualitative data analysis: A sourcebook of new methods. CA: Sage. Shulman, L.D., Tamir P. (1973). Research on Teaching in the Natural Sciences. In.R.M.W. Travers (Ed)Second Handbook of Research on Teaching. Chicago. Varış, F. (1988). Program Geliştirme Teori ve Teknikler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları:Ankara.