TEMPA TAVUK HAYVAN ÜRÜNLERİ, TARIM ÜRÜNÜ, GIDA PETROL ÜRÜNÜ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. YUMURTA ÜRETİM, PAKETLEME, YEM KIRMA VE HAZIRLAMA TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇEVRESEL ETKİİ DEĞERLENDİİRME (ÇED) RAPORU Isparta İli, Merkez İlçesi, Kuleönü Kasabası ÇED RAPORU NİİHAİİ ÇED RAPORU MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD.ŞTİ. ANKARA NİSAN/2013
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU TARİHİ (GÜN, AY, YIL) TEMPA TAVUK HAYVAN ÜRÜNLERİ, TARIM ÜRÜNLERİ, Bahçelievler Mah. 108. Cad. No:3 D:11 ISPARTA Cep: 0532 293 74 22 Tel: 0332 353 49 69 Fax: 0332 353 49 74 Kapasite: 717.360 adet yumurta tavuğu 252.000 adet civciv Toplam: 969.360 adet/dönem kanatlı hayvan 9.500.000 TL ISPARTA İLİ, MERKEZ İLÇESİ, KULEÖNÜ KASABASI Koor. Sırası : Sağa, Yukarı Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 30 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Ölçek : 6 derecelik Ölçek : -- Fak. Fak. 551225.80 : 4190918.97 37.862645 : 30.581966 551249.60 : 4191044.98 37.863779 : 30.582246 551364.71 : 4191018.64 37.863535 : 30.583552 551432.46 : 4191003.14 37.863392 : 30.584321 551476.79 : 4190993.00 37.863298 : 30.584825 551453.36 : 4190868.97 37.862182 : 30.584549 551408.96 : 4190878.75 37.862272 : 30.584045 551341.11 : 4190893.66 37.862410 : 30.583275 ÇED Yönetmeliği EK-I Listesi Madde 20- Kümes hayvanları ve domuzun yetiştirildiği kapasitesi aşağıda belirlenen tesisler:a bendi -Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar) kapsamında yer almaktadır. MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD. ŞTİ Şehit Cevdet Özdemir Mah. 1351.Sok No:1/7 06460 Çankaya/ANKARA Tel : (0 312) 479 84 00 Faks : (0 312) 479 84 99 NİSAN / 2013
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1... 1 1. Projenin tanımı ve amacı: Proje konusu, faaliyetin tanımı, ana üretimi, ürün cinsi, tesiste kullanılan hammadde cinsi, miktarı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, gerekliliği, kurulu tesislerin tipi, kapasitesi, kapladığı alan, tesisin kullanım sahası (toplam alanı, tesisin kurulu bulunduğu alan, sosyal ve idari bölümlerin alanı vb), yöreye sağlayacağı faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması.... 1 2. Projenin fayda maliyet analizi... 6 3. Proje kapsamındaki faaliyet ünitelerinin konumu (proje kapsamında yer alan; kümes, yem deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb. tüm ünitelerin proje alanında işaretlenerek gösterimi.), genel vaziyet planı. (Tesislerin projesine uygun 1/500 veya 1/250 ölçekli vaziyet planı rapor ekinde yer almalıdır.)... 6 4. Yer bulduru haritası, proje alanı ve yakın çevresinin panaromik fotoğrafları,... 7 5. Varsa, projeye konu olan bölgenin en son onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000, 1/100.000 ölçekli planlar (aslı gibidir onaylı), plan notları, lejand paftasından bir örnek ve bu planlar üzerinde her bir tesis yerinin gösterimi. (ilgili idaresinden, faaliyet alanının ya da faaliyet alanının da içinde bulunduğu alana ait onanlı imar planı ve çevre düzeni planı bulunup bulunmadığına dair yazının alınarak rapora eklenmeli, varsa bu planın/planların lejant ve plan notları ile -aslının aynıdır kaşesi vurulmuş şekilde-; Onaylı bir planının olmaması durumunda faaliyet için kullanılacak alan ölçekli harita üzerinde açıkça gösterilmeli ve ayrıca faaliyet alanının mücavir alan sınırları içerisinde olup olmadığı belirtilmelidir.)... 11 6. Faaliyet alanının hâlihazır harita üzerinde işaretlenerek yakınında bulunan yerleşimlerin belirtilmesi,... 12 7. Tesisin kurulacağı alanın çevresinde yer alan sanayi, yerleşim yerleri, tarım, orman alanları vb. ile ilgili bilgiler.... 12 8. Ulaşım durumu.... 13 9. Enerji Nakil Hatları... 13 10. Faaliyet alanlarını merkez alan 1 km'lik yarıçaplı alanın işaretlenmesi.... 13 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI (*)... 14 (Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların ve ortamların, etkileyecek parametreler dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenmesi,)... 14 Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların-ortamların Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı)... 14 1- Türler ve Ekosistemler:... 14 Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve eko sistemlerdeki türler, 14 2- Jeolojik Özellikler... 34 3- Hidrojeolojik Özellikler:... 43 Yer altı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, faaliyet alanına mesafeleri ve debileri. Bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı besledikleri vb. hakkında ~ i ~
detaylı bilgi verilmesi ve bu kaynakların 1/25.000 ölçekli topografik harita üzerine işaretlenmesi... 43 4- Hidrolojik Özellikler:... 44 Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, dere, akarsu, göl, baraj vb., özellikle içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynaklarına olan mesafelerinin ayrı ayrı belirtilmesi ve debileri, bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı besledikleri vb. hakkında detaylı bilgi verilmesi ve kaynakların 1/25.000 ölçekli topografik harita üzerinde gösterilmesi,... 44 5- Doğal Afet Durumu... 45 6- Toprak Özellikleri... 46 7- Tesisin kurulacağı yöredeki meteorolojik veriler;... 47 Meteorolojik Durum: Meteorolojik özelliklerinin açıklanması bölgenin genel ve lokal iklim koşulları, basınç, sıcaklık, yağış, nem, buharlaşma dağılımları, bölgenin sayılı günler (kar yağışlı günler, kar örtülü günler, sisli günler) dağılımı, bölgenin rüzgar dağılımı (esme sayıları ve esme hızlarına göre aylık, mevsimlik ve yıllık rüzgar diyagramları, hızlı rüzgarlar), belirtilen tüm bu başlıkların grafiksel olarak desteklenmesi ve en yakın Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar gözlem kayıtlarından faydalanılarak hazırlanması, yer altı ve yerüstü tesislerin standart zamanlarda gözlenen en yüksek yağış değerlerine göre planlanması.... 47 8- Sosyo-Ekonomik Özellikler:... 61 Faaliyetin sosyo-ekonomik etkilerinin araştırılması (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, ekonomik gelişim trendi, işsizlik vb.). Faaliyet alanında ve bölgedeki nüfus yoğunlukları, yerleşim bölgelerinin faaliyet alanından uzaklıkları, faaliyetin kurulması ile etkilenecek alandaki, ev, işyeri ve sanayi tesislerinin sayı ve çeşitlerinin belirtilmesi.... 61 9- Faaliyet Alanı ve Yakın Çevresi İle İlgili Diğer Özellikler:... 63 -Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), Proje alanı ve yakın çevresinde (nehir, göl, sulak alan v.s.) ile koruma statüsüne haiz (Milli Park, Tabiat Parkı, V.S.) olup olmadığı, varsa faaliyet alanına uzaklıkları faaliyetin bu alanlara olası etkilerinin yorumlanması ve koruma tedbirlerinin belirtilmesi.... 63 -Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "Sınırlandırılmış Alanlar" vb.)... 63 BÖLÜM III: PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 66 A) Proje alanının hazırlanması, inşaat aşamasındaki faaliyetler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler;... 66 1) Her bir tesisin özellikleri, adetleri, proje alanının hazırlanması ve inşaat aşamasında yapılacak işler; nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapılacağı,... 66 2) Arazinin hazırlanması ve yapılacak işler kapsamında nerelerde ne miktarda ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat malzemesinin nerelere taşınacağı, nerelerde depolanacağı veya hangi amaçlar için kullanılacağı... 69 3) Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler,... 70 4) Proje kapsamında herhangi bir amaçla kazı dolgu işlemleri nedeniyle oluşacak malzemelerin miktarı ve bertaraf yöntemleri,... 70 ~ ii ~
5) Proje alanının hazırlanması ve inşaat aşamalarında zarar görebilecek florafauna türleri (Endemik, nesli tehlikede türler vb,) proje için seçilen yer ve etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi,... 71 6) Kültür varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanlarının faaliyet yeri ve çevresinde yer alması durumunda yer altı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerler) materyal üzerindeki muhtemel etkilerinin irdelenmesi,... 72 7) Proje alanının hazırlanması ve tesislerin inşaatında oluşacak katı atıkların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri,... 72 8) İnşaat işlemleri esnasında su temini sistemi planı, (suyun nereden temin edileceği, kaynaklardan alınacak su miktarı, çalışanlar için içme ve kullanma suyu v.b.) oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj edildiği ortamlar.... 74 9) Proje alanının hazırlanması ve tesislerin inşaatında kullanılacak alet ve ekipmanlar ve bu ekipmanlarla yapılacak işlerden dolayı oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler.... 76 10) Proje alanının hazırlanması sırasında oluşacak toz, iş makinelerinden kaynaklı gaz emisyonları ve alınacak önlemler,... 81 B) Projenin işletme aşamasındaki fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler;... 85 1) Proje kapsamında yer alan her bir tesisin özelliği (kümesler, depolar, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb,) adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapıldığı, üretim ve işletme yöntmleri teknolojileri, (ayrı olarak alt başlıklar halinde verilmelidir), proses akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların gösterimli,... 85 2) Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler (bunların fiziksel ve kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliş yöntemleri.)... 94 3) Her bir faaliyetin işletilmesi sırasında kullanılacak olan alet ve, ekipman ve özellikleri,... 98 4) Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler.... 98 5) Proje kapsamında su temini sistemi planı, (suyun nereden temin edileceği, kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları, çalışanlar için içme ve kullanma suyu, kümeste kullanılan su, temizlik amaçlı kullanılan su vb.)... 98 6) Oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj edileceği ortamlar, (gerekli izinler alınarak, izin belgeleri rapora eklenmelidir)... 101 7) Çalışacak personel sayısı göz önüne alınarak Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, evsel nitelikli atıksular için deşarj standartları göz önüne alınarak faaliyetin projelendirilmesi,... 101 8) Proje kapsamındaki tesislerin içmesuyu amaçlı kullanılan yüzeysel su kaynaklarına ve yer altı su kaynaklarının havzalarında kalıp kalmadığının ve yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi ve bundan kaynaklanabilecek zararların irdelenmesi.... 102 9) Herbir tesisin işletilmesi sırasında oluşması muhtemel atıklar (evsel nitelikli atıklar, atık yağlar, ambalaj atıkları, tıbbi, tehlikeli atıklar, hafriyat atıkları, inşaat ve yıkıntı atıkları, tavuk gübresi, ölü tavuklar, çatlak ve kırık yumurtalar vb.) atık cins ve ~ iii ~
miktarları, özellikleri, ne şekilde bertaraf edileceği. (evsel nitelikli katı atıkların ilgili belediye tarafından alınacağına dair yazının eklenmesi)... 103 10) İşletme esnasında oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen kriterler çerçevesinde Akustik Rapor hazırlanması gerekmektedir.)... 107 11) Tesisin bulunduğu yöredeki hava kalitesi durumu hakkında bilgiler (hava kalitesi ölçüm sonuçları, inversiyon durumu vb.),... 113 12) Tesiste bulunacak emisyon kaynaklarından oluşabilecek emisyonlar, konsantrasyonları, emisyon kaynaklarının yakma ısıl güçleri, özellikleri ve bertaraf yöntemleri, vb bilgiler... 114 13) Tesis "Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları" (STKHKKY)'de Yer Alıyorsa Burada Belirtilen Hususlarla İlgili Açıklamaların Ve Değerlendirmelerin Yapılması,... 114 14) Her Bir Tesisin Faaliyeti Sırasında Oluşacak Koku Problemine Karşı Alınacak Önlemler (En Yakın Yerleşim Yeri Ve Tesislere Uzaklık Ve Meteorolojik Veriler Dikkate Alınarak) İrdelenmeli.... 114 15) Proje Kapsamında Hijyenin Sağlanması İçin Ne Gibi İşlemlerin Yapıldığı, Kullanılan Dezenfeksiyonlarla Birlikte Hijyen Planının Açıklanması,... 116 16) Faaliyetler İçin Önerilen Koruma Bandı Mesafesi Ve Bu Bandın Oluşturulması İçin Yapılacak Çalışmalar, Kullanımı Hususunda Bilgiler,... 117 17) Ulaşımın Temini, Ulaşımın Mevcut Trafiğe Getirdiği Yük ve Alınacak Önlemler, 117 18) İşletme Aşamasında Yapılacak İşlerden Dolayı Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri (Endemik Türler, Nesli Tehlikede vb.), Proje İçin Seçilen Yer Ve Faaliyetin Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlanın Etkilenmesi Açıklanmalıdır.... 118 19) Projenin, Proje Alanının Yakınında Bulunan Tesislerle Olan Etkileşiminin Açıklanması,... 118 20) Personel Temini, Çalışacak Personel Sayısı, Personel İçin Temin Edilecek Sosyal Hizmetler.... 119 21) Projenin çevresel izinler kapsamındaki yeri ve bu kapsamda alınacak izin ve onayların açıklanması... 119 C) İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler,... 120 1) Rehabilitasyon Çalışmaları,... 120 2) Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler,... 120 D) Acil Müdahale Planı ve İzleme Programı... 121 E) Proje Alternatifleri,... 128 F) Sonuçlar... 129 ~ iv ~
TABLOLAR Tablo 1.Proje Kapsamındaki Ünitelerin Mevcut Durumu, Kapasite Artışı, Toplam Kapasite Bilgileri... 2 Tablo 2.2010 yılı kanatlı işletme sayıları... 5 Tablo 3. 2010 yılı kanatlı kümes sayıları... 5 Tablo 4. Üretim ve Tüketim... 5 Tablo 5.İşletme Giderleri ve Gelirleri / 1 yıl... 6 Tablo 6. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı IUCN Red Data Book Kategorileri... 17 Tablo 7. BERN Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları (Flora Türleri İçin)... 18 Tablo 8. CITES Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları... 18 Tablo 9. Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel Flora Türleri ve Korunma Durumları... 19 Tablo 10. BERN Sözleşmesi Ek Listeleri ve Açıklamaları (Fauna Türleri İçin)... 23 Tablo 11. Demirsoy, A. (1996) a göre Red Data Book Kategorileri... 23 12. Merkez Av Komisyon Kararları ve Açıklamaları... 24 Tablo 13. Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel Amphibia (İkiyaşamlı) Türleri ve Korunma Durumları... 29 Tablo 14. Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel Reptilia (Sürüngen) Türleri ve Korunma Durumları... 29 Tablo 15. Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel Aves (Kuş) Türleri ve Korunma Durumları... 30 Tablo 16. Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel Mammalia (Memeli) Türleri ve Korunma Durumları... 32 Tablo 17. Isparta İlindeki Akarsuların Aylara Göre Akım (hm 3 ) ve Debileri (m 3 /s)... 44 Tablo 18. Basınç Değerleri... 47 Tablo 19. Sıcaklık Değerleri... 48 Tablo 20. Yağış Değerleri... 49 Tablo 21. Nem Değerleri... 49 Tablo 22. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı... 50 Tablo 23. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı... 51 Tablo 24. Maksimum Kar Kalınlığı... 51 Tablo 25. Buharlaşma Değerleri... 52 Tablo 26. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları... 53 Tablo 27. İlkbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları... 54 Tablo 28. Yaz Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları... 54 Tablo 29. Sonbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları... 54 Tablo 30. Kış Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları... 55 Tablo 31. Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri... 58 Tablo 32. Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri... 59 Tablo 33. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Verileri... 59 Tablo 34. Fırtınalı Günler Sayısı... 60 Tablo 35.Fevk Verileri... 60 Tablo 36. Isparta İli 2011 Adrese Dayalı Nüfus Sayımı Verilerine Göre İlçe Nüfus Miktarları 62 Tablo 37. Tesiste Planlanan Ünitelerin Özellikler... 69 Tablo 38.Proje Kapsamında Kullanılacak Makine-Ekipmanlar, Sayıları ve Ses Gücü Seviyeleri... 76 Tablo 39.Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyelerine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri... 76 Tablo 40.Ses Gücü Düzeyi (Lastik Tekerlekli Yükleyici İçin)... 78 Tablo 41.Toplam Ses Düzeyi (Ekskavatör)... 78 Tablo 42.Ses Gücü Düzeyleri... 78 Tablo 43.Toplam Ses Düzeyi... 78 ~ v ~
Tablo 44.İnşaat Aşamasında Tüm Kaynaklardan Oluşacak Ortalama Ses Basınç Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı... 79 Tablo 45.Şantiye Alanları İçin çevresel gürültü sınır değerleri (Ek-7, Tablo 5)... 80 Tablo 46.İnşaat Aşamasında Kontrolsüz ve Kontrollü Durumdaki Toz Debileri... 82 Tablo 47. Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin Hesaplanması İçin Sınır Değerler... 83 Tablo 48.İş Makinelerinin Yakıt Sarfiyatı... 83 Tablo 49.Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri (Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları,1991)... 83 Tablo 50. Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği Yapan Tesislerin Alıcı Ortama Deşarj Kriterleri... 91 Tablo 51.Besleyici Madde Oranları... 95 Tablo 52.Tavukların Yem ve Su Tüketimi... 96 Tablo 53. Yetiştirme Dönemi Süresinde Bir Hayvanın Tüketeceği Su Miktarları... 100 Tablo 54.Evsel Nitelikli Atık Suların Bazı Tipik Özellikleri... 102 Tablo 55.Piliç Gübresinin Özellikleri... 103 Tablo 56.Hayvan atıklarının fiziksel özellikleri (Hart, 1960, Ohio State Univ., 1993)... 103 Tablo 57.Tesiste Kullanılacak Olan Araçların Sayıları ve Ses Gücü Seviyeleri... 107 Tablo 58.Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri... 108 Tablo 59.Traktör İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Hesabı (Lwt=102,6 için)... 108 Tablo 60.Fan İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Hesabı (Lwt=108,4)... 108 Tablo 61.Jeneratör İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Hesabı (Lwt=96,9 için)... 109 Tablo 62.Kırcı çin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Hesabı (Lwt=96,9 için)... 109 Tablo 63.Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı İçin Net Ses Basıncı Düzeyi... 110 Tablo 64.Lgündüz Değerinin Mesafeye Göre Dağılımı... 110 Tablo 65.Tesiste işletme aşamasında oluşacak Lakşam Değerlerinin Mesafelere Göre Dağılımı... 111 Tablo 66.Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri (Ek-7, Tablo 4)... 112 Tablo 67. Isparta İli SO2 ve PM10 Ölçüm Sonuçları... 113 Tablo 68. Isparta Eğirdir Karayolu 2011 Yılı Ortalama Günlük Taşıt Sayıları... 117 ~ vi ~
ŞEKİLLER Şekil 1.Proje Alanı Ulaşım Haritası... 7 Şekil 2.Mevcut durumda işletilen tesis uydu görüntüsü... 8 Şekil 3.Proje alanı ve yakın çevresinin uydu görüntüsü... 8 Şekil 4. Tesisin genel görünümü... 9 Şekil 5. Tesisin genel görünümü... 9 Şekil 6. Tesis alanında bulunan idari bina görünümü... 10 Şekil 7. Tesis alanı karayolu çıkışı görünümü... 10 Şekil 8. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Orman Varlığı Haritası... 13 Şekil 9. Ülkemizdeki Bitki Coğrafyası Dağılımı... 16 Şekil 10. IUCN Risk Sınıfları... 22 Şekil 11. İnceleme alanının genelleştirilmiş stratigrafik sütun kesiti... 36 Şekil 12. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası... 45 Şekil 13. Isparta İli Depremsellik Haritası... 45 Şekil 14. Basınç Değerleri Grafiği... 48 Şekil 15. Sıcaklık Değerleri Grafiği... 48 Şekil 16. Yağış Değerleri Grafiği... 49 Şekil 17. Nem Değerleri Grafiği... 50 Şekil 18. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği... 50 Şekil 19. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı Grafiği... 51 Şekil 20. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği... 52 Şekil 21. Buharlaşma Değerleri Grafiği... 52 Şekil 22. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı... 53 Şekil 23. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları... 57 Şekil 24. Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı... 58 Şekil 25. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği... 59 Şekil 26. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği... 59 Şekil 27. Fırtınalı Günler Sayısı Grafiği... 60 Şekil 28. Yem Üretim Tesisi İş Akım Şeması... 68 Şekil 29.Yem ünitesi vaziyet planı... 68 Şekil 30.İnşaat Aşamasında Gürültünün Mesafelere Göre Dağılımı... 80 Şekil 31.Gübre Depolama Alanını Gösterir Kroki... 89 Şekil 32. Sulama Sistemi Örnek Görünümü... 90 Şekil 33. Havalandırma İçin Kullanılan Ekipman Görünümleri... 90 Şekil 34.Örnek Planlanan Havalandırma Sistemi... 91 Şekil 35. İş Akım Şeması... 93 Şekil 36.İşletme Aşamasında Gürültünün (Lgündüz) Mesafelere Göre Dağılımı... 111 Şekil 37.İşletme Aşaması Gürültü Grafiği (Lakşam)... 111 Şekil 38.Planlanan Havalandırma Sistemi... 115 Şekil 39.Isparta-Eğirdir Karayolu Trafik Hacim Haritası... 118 Şekil 40.Acil Müdahale Akım Şeması... 122 ~ vii ~
EKLER LİSTESİ EK-1 : EK-2 : EK-3 : EK-4 : EK-5 : EK-6 : EK-7 : EK-8 : EK-9 : RESMİ BELGELER YER BULDURU HARİTASI 1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA VAZİYET PLANI 1/1000 ÖLÇEKLİ İMAR PLANI 1/100.000 ÇEVRE DÜZENİ PLANI METEOROLOJİ BÜLTENİ ÖRNEK FOSEPTİK KESİTİ ve ÖLÜ ÇUKURU KESİTİ GÜBRE DEPOLAMA ALANI PLAN VE KESİTİ ~ viii ~
BÖLÜM 1 1. Projenin tanımı ve amacı: Proje konusu, faaliyetin tanımı, ana üretimi, ürün cinsi, tesiste kullanılan hammadde cinsi, miktarı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, gerekliliği, kurulu tesislerin tipi, kapasitesi, kapladığı alan, tesisin kullanım sahası (toplam alanı, tesisin kurulu bulunduğu alan, sosyal ve idari bölümlerin alanı vb), yöreye sağlayacağı faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması. Projenin Tanımı TEMPA Tavuk Hayvan Ürünleri, Tarım Ürünleri, Gıda Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından Isparta İli, Merkez İlçesi, Kuleönü Kasabası, Alakır Mevkii sınırları içerisinde bulunan 499 ada 3 nolu parseldeki toplam 15.080,00 m 2 alanda mevcut şekilde işletilmekte olan Yumurta Üretim, Paketleme, Yem Kırma ve Hazırlama Tesisinin kapasite artırımı planlanmaktadır. 499 ada 3 nolu parsel yatırımcı firmaya ait olup, mevcut durumda işletilen tesis alanına ait Tapu Belgesi Ek-1 Resmi Belgelerde sunulmuştur. Söz konusu tesiste, 1 adet 7 katlı kafes sistemli kümes bulunmakta olup, toplam kapasitesi 40.824 adet/dönem piliçtir. İşletilmekte olan Yumurta Üretim Tesisi için 30.12.2009 tarihinde Isparta Valiliği (Mülga) İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiştir. EK-1 Resmi Belgelerde sunulmuştur. Kapasite artırımı sonucunda 499 ada 4 nolu parseldeki toplam 8.817,00 m 2 alan ile 499 ada 5 nolu parseldeki toplam 5.749,00 m 2 alan işletmeye dahil edilecektir. Toplam faaliyet alanı 29.646,00 m 2 olacaktır. Kapasite artırımı ile tesise dahil edilen 4 ve 5 nolu parseller yatırımcı firmaya ait olup, kapasite artırımı ile birlikte ilave edilen parsellere ait Tapu Belgeleri Ek-1 Resmi Belgelerde sunulmuştur. Kapasite artırımı sonucunda, mevcut ünitelere 6 adet 8 katlı kümes ile 2 adet 6 katlı civcivhane eklenerek işletmeye alınacaktır. Böylece toplam üretim kapasitesi 717.360 adet yumurta tavuğu 252.000 adet civciv olacak şekilde toplam kapasite 969.360 adet/dönem kanatlı hayvan olacaktır. Bu bağlamda 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği Ek-I ÇED Uygulanacak Projeler Listesi Madde 20. (a) bendi Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar), kapsamında olup ÇED Raporu hazırlanmıştır. Proje konusu tesiste; toplam 1 adet kümes, 1 adet idari bina, 1 adet yem ünitesi, 1 adet yumurta deposu, 1 adet su deposu, 1 adet ölü çukuru, 2 adet fosseptik çukuru mevcut halde bulunmaktadır. Söz konusu tesise kapasite artışı ile; - 6 adet kümes, - 2 adet civcivhane, - 8 adet fosseptik çukuru, - 1 adet gübre ünitesi, - 2 adet ölü çukuru ilave edilecek olup, - Mevcut durumda kullanılan yem ünitesinin boyutu büyütülecektir. ~ 1 ~
Proje kapsamında yapılması planlanan kapasite artışı ile toplamda; - 7 adet kümes - 2 adet civcivhane, - 1 adet idari bina, - 1 adet yem ünitesi, - 1 adet gübre ünitesi, - 1 adet yumurta deposu, - 1 adet su deposu, - 3 adet ölü çukuru, - 10 adet fosseptik çukuru mevcut hale gelecektir. Proje konusu tesisin mevcut durumu, planlanan kapasite artışı ve toplam kapasite bilgileri aşağıda verilmektedir. Tablo 1.Proje Kapsamındaki Ünitelerin Mevcut Durumu, Kapasite Artışı, Toplam Kapasite Bilgileri Parsel no ve faaliyet üniteleri Mevcut Durum Kapasite Artışı Toplam Parsel no 499 ada 3 parsel 499 ada 4 ve 5 parsel 499 ada 3, 4 ve 5 parsel Kümes 1 adet 7 katlı kafes sistemli kümes Civcivhane ---- Kapasite 40.824 adet/dönem tavuk 6 adet 8 katlı kafes sistemli kümes 2 adet 6 katlı kafes sistemli civcivhane 676.536 adet yumurta tavuğu, 252.000 adet civciv 1 adet 7 katlı kafes sistemli kümes, 6 adet 8 katlı kafes sistemli kümes 2 adet 6 katlı kafes sistemli civcivhane 717.360 adet yumurta tavuğu 252.000 adet civciv Toplam 969.360 adet/dönem kanatlı hayvan İdari Ünite 1 adet --- 1 adet Yem Ünitesi 1 adet Mevcut binada alan büyütülecektir. 1 adet Yumurta Deposu 1 adet --- 1 adet Ölü çukuru 1 adet 2 adet 3 adet Fosseptik çukuru 2 adet 8 adet 10 adet Gübre Ünitesi --- 1 adet 1 adet Su deposu 1 adet --- 1 adet Söz konusu tesis; 29.04.2009 Tarih ve 27214 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliği Ek-2 Madde 7.30.3 gereğince 20.000 adet ve daha fazla piliç, tavuk, hindi ve benzeri kümes hayvanları kapasiteli tesisler. kapsamında yer almaktadır. 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan (Değişiklik: RG:13.04.2012 tarih ve 28263 sayı) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madde 10-2.bendi Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 sinde yer alan 7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık başlığı altındaki işletmeler, mezkûr Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmez. gereğince söz konusu işletme hava emisyon konulu çevre izninden muaftır. ~ 2 ~
12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik Madde 7 (1- a) gereği Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alan tesisler, en az bir çevre görevlisi istihdam etmek ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak veya çevre yönetim birimi kurmak zorundadır. Bu bağlamda tesis işletilmeye başlandıktan sonra yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri yerine getirilecektir. Proje Konusu Tesiste Kullanılması Planlanan Hammadde Cinsi ve Miktarı Söz konusu tesiste, 1 adet 7 katlı kümes bulunmakta olup, toplam kapasitesi 40.824 adet/dönem piliçtir. Kapasite artırımı sonucunda, mevcut ünitelere 6 adet 8 katlı kümes ile 2 adet 6 katlı civcivhane eklenerek işletmeye alınacaktır. Böylece toplam üretim kapasitesi 717.360 adet yumurta tavuğu ve 252.000 adet civciv olmak üzere toplam kapasite: 969.360 adet/dönem kanatlı hayvan olacaktır. Tesiste 1 tavuğun 1 dönemde ortalama 305 adet yumurtlaması baz alındığında; Mevcut durumda: 40.824 adet yumurta tavuğu yetiştirilmektedir. 40.824 adet yumurta tavuğu x 305 adet yumurta = 12.451.320 adet/dönem yumurta üretimi yapılmaktadır. Kapasite artırımı ile birlikte 717.360 adet yumurta tavuğu yetiştirilmesi planlanmaktadır. Bu planlama ile 717.360 adet yumurta tavuğu x 305 adet yumurta=218.794.000 adet/dönem yumurta üretimi gerçekleştirilecektir. Tesislerde üretilecek yumurtalar günde iki defa otomatik yumurta toplama makinesi ile toplanarak yumurta paketleme ünitesine gönderilecek ve burada yumurtalar viyoller içerisine yerleştirilerek piyasaya sevk edilecektir. Yumurtaların sevkiyatı günlük olarak yapılacaktır. Hizmet Amaçları, Ülke Ekonomisi İçerisindeki Yeri ve Önemi, Gerekliliği Türkiye de tavukçuluğun geliştirilmesi için ilk adım 1930 yılında Ankara da Merkez Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünün kurulması ile atılmakla birlikte 1952 yılına kadar önemli bir gelişme sağlanamamıştır. 1952 yılında saf kültür ırklarının ithali gerçekleşmiş ve A.B.D. den günlük civcivler olarak gelen New Hampshire, Plymouth Rock ve Leghorn gibi ırklar Tarım Bakanlığı na bağlı kuruluşlara ve halka dağıtılmıştır. Bu uygulama ile tavukçuluk özendirilmiş, ancak bakım koşulları yeterli olmadığı ve bu ırklar üzerinde herhangi bir genetik-ıslah çalışma yapılmayıp kendi hallerine bırakıldıklarından istenilen yüksek verim düzeyine ulaşılamamıştır. Daha sonra 1956 yılında Yem Sanayi T.A.Ş. nin kurulması ile rasyonel besleme koşulları oluşmaya başlamıştır. Özel sektörün konuya ilgi duyması 1963 yılında hibrid ebeveynleri ithali ile başlamıştır. Büyük ebeveyn ana ve baba hatlarının ithaline ise 1980 yılında izin verilmiştir (Akbay ve ark. 1995). Yemin ete ve yumurtaya dönüşüm oranının çok uygun olması nedeniyle protein talebini karşılamada tavuk ürünleri, kırmızı et ve süt mamulleri gibi protein kaynaklarından daha çok tercih edilmektedir. Hayvansal üretim kolları arasında tavukçuluk, hayvansal proteinin en kolay ve en ucuz sağlanabileceği özelliktedir. Bu gerçeklerle tavuk eti ve yumurta beslenmede protein eksikliğine etkili bir ~ 3 ~
çözüm olarak görülmektedir. Bu nedenlerle bugün için tavukçulukta gaye üreticiler açısından kar sağlamak ise de, dünya tavukçuluk endüstrisinin amacı et ve yumurtadan kaliteli gıda maddelerinin üretimi şeklinde tanımlanmaktadır. Tavukçuluğun ülke ekonomisine katkıları aşağıda özetlenmiştir: Tavukçuluk geçimini tamamen bu faaliyetten sağlayan büyük işletmeler yanında kırsal kesimde, köylerde düşük verimli karışık ırklarla, bazen de ticari hibritlerle aile tavukçuluğu şeklinde 5-10 ya da daha fazla sayıda tavukla yapılmaktadır. Bu aileler, tavuk eti ya da yumurta ihtiyaçlarını tamamen veya kısmen karşılayabilmektedirler. Hatta bir miktar da satış yapabilmektedirler. Beş bin ve daha büyük kapasiteli işletme sahipleri geçimini tamamen bu faaliyetten sağlarlar ve ürettikleri ürünlerle milli ekonomiye katkıda bulunurlar. Damızlık ve ticari işletmelerin sayı ve kapasitelerinin artması yem sanayi, kuluçka ve diğer kümes ekipmanları sanayi, ilaç endüstrisi ve kesimhane gibi tavukçuluk sektörünün tüm kollarındaki gelişme, her birinin ayrı iş kolu olarak büyümesi, bu sektördeki işçi istihdamını da gittikçe artırmaktadır. Tavukçuluk sektörünün tüm kollarında yapılan üretimin iç ve dış ticaretteki etkinliği, ihracat imkânı, döviz gelirleri ile milli ekonomiye katkısı söz konusudur. Ürünlerin üretiminden tüketiciye sunulmasına kadar olan safhalarda kurulan pazarlama zinciri ile iş imkânları doğmaktadır. Tavukçuluk sektörünün gelişmesi, bu alandaki ziraat mühendisi, veteriner hekim, ziraat teknisyeni ve hayvan sağlık memuru istihdamı da artmaktadır. Tavukçulukta yan ürün olan gübre tarım alanları için aranılan özelliktedir, Kesimhane ve kuluçkahane artıklarının değerlendirilmesi de mümkündür. Ülkemizdeki hayvansal protein açığının kapatılabilmesi için hayvancılığın genel olarak geliştirilmesi gerekmekte olup, hayvancılık içerisinde tavukçuluğa özel bir yer ve önem verilmesi ülke ekonomisi adına son derece önem arz etmektedir. Kanatlı sektörü ile ilgili üretim, tüketim ve istihdam Türkiye de kanatlı sektörünün yaygınlaşması ve geliştirilmesi, (mülga) Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından 1970 ve 1980'li yıllarda kurulan kanatlı üretim-araştırma kurumları ile uygulamaya konulan Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu sayesinde sağlanmıştır. Üretim ve tüketim artırılmış, büyük kanatlı entegre firmalarının sektöre girmeleri özendirilerek yıllık cirosu yaklaşık 4,5 milyar dolar olan ve aileleri ile birlikte 2 milyon kişinin geçimini temin ettiği endüstriyel bir faaliyet alanı haline gelmesi sağlanmıştır. 2010 yılı verilerinde dünya'da 77.618.840-ton tavuk eti üretimi, 61.202.387 ton tavuk yumurtası üretimi yapılmıştır. Dünya üretimi ile kıyaslandığında Ülkemiz, tavuk eti ve tavuk yumurtası üretiminin her birinde 11. sırada yer almıştır. FAO 2009 yılı verilerine göre ise Ülkemiz; dünyada tavuk eti üretiminde 10. sırada, yumurta üretiminde ise 11. sırada yer almıştır. Kanatlı sektöründe 2010 yılı verilerine göre; Toplam 10.410 kuluçkahane, kombinakesimhane, damızlık, etlik ve yumurtacı işletme mevcuttur. Üretim işletmelerinde 1.657 damızlık kümes, 11.623 ticari etlik kümes, 3.162 ticarî yumurtacı kümes olmak üzere toplam 16.442 adet kümes bulunmaktadır. Mevcut işletme ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir. ~ 4 ~
Tablo 2.2010 yılı kanatlı işletme sayıları Kuluçkahane Kombina ve Damızlık (Adet) (Adet) Kesimhane Ticari Etlik (Adet) Ticari Yumurtacı (Adet) Toplam(Adet) 79 74 277 8.908 1.072 10.410 Kaynak: www.tarim.gov.tr Tablo 3. 2010 yılı kanatlı kümes sayıları Damızlık (Adet) Ticari Etlik (Adet) Ticari Yumurtacı (Adet) Toplam(Adet) 1.657 11.623 3.162 16.442 Kaynak: www.tarim.gov.tr TUİK verilerine göre 2002 yılında 726.607 ton olan toplam kanatlı eti üretimi 2009 yılında toplam 1.323.625 tona çıkartılmıştır. Nüfusun 72.560.000 kişi olduğu dikkate alındığında; 2009 yılında kişi başına yaklaşık 17,104 kg/yıl kanatlı eti tüketimi gerçekleşmiştir (2002 yılında kişi başı tüketim 10,490 kg dır). TUİK verilerine göre 2002 yılında 11.555.000.000 adet olan yumurta üretimi, 2009 yılında 13.838.000.000 adet olarak gerçekleşmiştir. TUİK verilerine göre 2009 yılı kişi başı yumurta tüketimi yumurta ihracat rakamları düşüldükten sonra 174 adet olarak gerçekleşmiştir. Tablo 4. Üretim ve Tüketim ÜRETİM TÜKETİM (Yumurta Kanatlı Eti Yumurta Kanatlı Eti YIL Nüfus Milyon Adet) (Ton) (Adet/Kişi) (Kg/kişi) 2002 11.555 726.607 68.600 168 10,490 2003 12.667 905.251 69.000 182 12,984 2004 11.056 914.458 69.400 157 13,007 2005 12.052 979.413 69.800 170 13,613 2006 11.734 934.732 70.200 163 13,018 2007 12.725 1.099.920 70.586 169 15,220 2008 13.191 1.123.132 71.517 165 15,017 2009 13.833 1.323.625 72.560 174 17,104 2010 11.841 1.444.059 73.723 Not:2010 yılı üretim rakamları, ticari kanatlı işletmelerinde üretilen tavuk eti ve yumurta üretim değerlerini kapsar. Köy Tavukçuluğu verileri ilave edilmemiştir. Kaynak: www.tarim.gov.tr Üretim değerlerinden görüldüğü üzere 2002-2009 yılları arasında kanatlı eti üretimi %82, yumurta üretimi ise %20 artmıştır. Ülkemiz kanatlı eti ve yumurtası üretiminde kendine yeter olup, üretim fazlasını ihraç etmektedir. Proje Konusu Yatırımın Ömrü; Söz konusu tesisin ömrü günün ekonomik koşullarına bağlı olarak değişmekle birlikte, tesiste zamanı geldiğinde yapılacak yenilemelerle 50 yıllık bir ömür öngörülmüştür. Bu süre sonunda yapılacak değerlendirmeler sonucunda tesis, üretimine belirli revizyonlar ve/veya yeni yatırımlar ile devam edebilecektir. ~ 5 ~
Çalışacak Personel Sayısı Rapora konu olan tesisin inşaat aşamasında 20 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. Mevcut durumda işletilmekte olan tesiste 3 kişi çalışmakta olup, kapasite artırımından sonra tesiste toplam 30 kişinin (bekçi, bakıcı idari personel vb) çalıştırılması planlanmaktadır. Çalışma Süresi İşletme aşamasında tesis proses gereği yılda 365 gün, günde 24 saat süresince kesintisiz çalışacaktır. 2. Projenin fayda maliyet analizi Tempa Tavuk Hayvan Ürünleri, Tarım Ürünleri, Gıda Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından işletilmektedir. Kapasite artırımından sonra tesisin 1 dönemdeki işletme giderleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 5.İşletme Giderleri ve Gelirleri / 1 yıl İşletme Dönemi Giderleri Gider Kalemleri Birim Fiyatı Toplam Civciv 1,5 TL / Civciv 378.000 TL Tavuk 9 TL / Tavuk 6.456.240 TL Yem 0.001 TL/gram 57.600 TL Personel Giderleri 2.250 TL / Kişi ay 810.000 TL Yakıt Giderleri 5.000 TL / ay 60.000 TL Enerji Giderleri (Elektrik) 6.000 TL / ay 72.000 TL Bakım Onarım Giderleri --- 150.000 TL Beklenmeyen Diğer Giderler --- 50.000 TL Toplam 7.853.840 TL İşletme Dönemi gelirleri Gelir Kalemleri Birim Fiyatı Toplam Tavuk 1,25 TL/adet 1.211.250 TL Yumurta 0,16 TL/adet 35.007.040 TL Toplam 36.218.290 TL 3. Proje kapsamındaki faaliyet ünitelerinin konumu (proje kapsamında yer alan; kümes, yem deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb. tüm ünitelerin proje alanında işaretlenerek gösterimi.), genel vaziyet planı. (Tesislerin projesine uygun 1/500 veya 1/250 ölçekli vaziyet planı rapor ekinde yer almalıdır.) Mülkiyeti faaliyet sahibine ait olan toplam ait 29.646,00 m 2 lik alanın 14.227,26 m 2 lik kısmında kapasite arıtırımdan sonra tavuk kümesleri, civcivhaneler, foseptikler, gübre ünitesi, ölü çukurları, idari sosyal bina, su deposu, yem ünitesi ve yumurta deposu yer alacaktır. Planlanan ünitelerin gösterildiği Vaziyet Planı EK-4 te sunulmuştur. ~ 6 ~
4. Yer bulduru haritası, proje alanı ve yakın çevresinin panaromik fotoğrafları, Söz konusu tesis; Kuleönü Kasabası, Merkez İlçesi 499 Ada, 3 parsel üzerinde 15.080 m 2 lik alanda mevcut bulunmaktadır. Kapasite artırımı ile birlikte 4 ve 5 nolu parseller dahil edilecektir ve toplamda 29.646 m 2 alanda faaliyetler gerçekleştirilecektir. Faaliyet yeri Isparta şehir merkezine 14 km uzaklıktadır. Tesis en yakın yerleşim alanı yaklaşık 2 km mesafedeki Bozanönü Köyü dür. Tesise ulaşım haritası Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 1.Proje Alanı Ulaşım Haritası Proje alanının yerini gösterir Yer Bulduru Haritası Ek-2 de, proje alanının işaretlendiği 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Ek-3 de, Vaziyet Planı Ek-4 te sunulmuştur. Tesis alanı ve civarını gösterir uydu görüntüleri Şekil 2-3 te, tesis alanına ait fotoğraflar Şekil 4-7 de sunulmuştur. ~ 7 ~
Şekil 2.Mevcut durumda işletilen tesis uydu görüntüsü Şekil 3.Proje alanı ve yakın çevresinin uydu görüntüsü ~ 8 ~
TEMPA TAVUK HAYVAN ÜRÜNLERİ, TARIM ÜRÜNLERİ, Şekil 4. Tesisin genel görünümü Şekil 5. Tesisin genel görünümü ~9~
Şekil 6. Tesis alanında bulunan idari bina görünümü Şekil 7. Tesis alanı karayolu çıkışı görünümü ~ 10 ~
5. Varsa, projeye konu olan bölgenin en son onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000, 1/100.000 ölçekli planlar (aslı gibidir onaylı), plan notları, lejand paftasından bir örnek ve bu planlar üzerinde her bir tesis yerinin gösterimi. (ilgili idaresinden, faaliyet alanının ya da faaliyet alanının da içinde bulunduğu alana ait onanlı imar planı ve çevre düzeni planı bulunup bulunmadığına dair yazının alınarak rapora eklenmeli, varsa bu planın/planların lejant ve plan notları ile -aslının aynıdır kaşesi vurulmuş şekilde-; Onaylı bir planının olmaması durumunda faaliyet için kullanılacak alan ölçekli harita üzerinde açıkça gösterilmeli ve ayrıca faaliyet alanının mücavir alan sınırları içerisinde olup olmadığı belirtilmelidir.) Projeye konu olan Yumurta Üretim, Paketleme, Yem Kırma ve Hazırlama Tesisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mekansal Planlama Genel Müdürlüğünce 03/07/2007 tarihinde onaylanan Konya-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının M25 paftasında Tarımsal Nitelikli Alanda kalmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 11.03.2011 tarihinde onaylanmış Konya-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının Plan Uygulama Hükümlerinin V.17 bölümünün, V.14 Bölümünün dördüncü, altıncı ve dokuzuncu paragraflarının VI.4.1., VI.4.2 plan hükümlerinin bir kısmının VI.4.3 bölümünün, VI.5 bölümünün Danıştay 6. Dairesi Başkanlığı nın 02.10.2012 günü tebellüğ olunan 25.06.2012 tarihli kararı ile yürütülmesi durdurulmuştur. Proje kapsamında yapılan Kapsam Belirleme ve Özel Format Belirleme Toplantısında Mekansal Planlama Genel Müdürlüğünden alınan görüş yazısında belirtildiği üzere; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenecek arazi sınıflarının, tarım alanlarına ilişkin yapılaşma koşulları yürütmenin durdurulması kararı verilen mutlak tarım arazileri, dikili tarım arazileri ile özel ürün arazileri olması halinde yürütmenin durdurulması kararının gerekçelerine bağlı olarak plan hükümlerinde düzenleme yapılıncaya kadar bu alanlarda yapılaşmaya ilişkin uygulamaların durdurulduğu; belirtilen arazi sınıflarının marjinal tarım arazisi olması halinde ise halen yürürlükte bulunan çevre düzeni planı hükümlerinin VI.4.4 başlığı altında düzenlenen koşullar doğrultusunda işlem yapılması gerektiği belirtilmiştir. Bu bağlamda; söz konusu kümes projesi alanının işlendiği 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı, lejantı ve plan notları EK-6 da verilmiştir Söz konusu mevcut kümeslerin ve yeni eklenecek ünitelerin bulunduğu alan mutlak tarım arazisi vasfındadır. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu nun 13 üncü Maddesi nin 3 üncü fırkasına istinaden, proje konusu tesisin söz konusu arazide yapılmasında sakınca olmadığına dair Isparta Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden yazı alınmıştır. (Bkz EK-1 Resmi Belgeler). Yumurta Üretim, Paketleme, Yem Kırma ve Hazırlama Tesisi Kapasite Artırımı projesi kapsamında ÇED olumlu belgesi alındıktan sonra yapılacak kapasite artırımı için işletmeye geçilmeden önce İmar durumu, yapı ruhsatı vb izinler alınacaktır. Bahsedilen izinler alınmadan işletmeye geçilmeyecektir. İşletilmekte olan tesis alanı ve yeni alınan parsellerin imar durumu ile ilgili olarak; Kuleönü Belediyesinin 04/12/2012 tarih ve 51 nolu Meclis Kararı bulunmaktadır. ~ 11 ~
Meclis Kararında; 499 ada 3 nolu parselin Tempa Tavuk Hayvan Ürünleri, Tarım Ürünleri, Gıda Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. adına kayıtlı olduğu ve parsel üzerinde yapılan imar planlarının mevcut olduğu belirtilmiştir. Ayrıca; Söz konusu imar planlarına ilave olarak 3 nolu parselin bitişiği olan 4 ve 5 nolu parselleri kapsayan imar planı ilavesi yapımı hakkında kurumlardan uygun görüşlerin alındığı belirtilmiş, söz konusu 499 ada 3,4 ve 5 nolu parselleri kapsayan imar planı yaptırılmasına, yapılan imar planının askı süreci bitimine müteakip onanmasına meclis oy birliği ile karar verildiği belirtilmiştir. Söz konusu meclis kararı EK-1 Resmi Belgelerde, 1/1000 ölçekli İmar Planı Ek-5 te verilmiştir. 6. Faaliyet alanının hâlihazır harita üzerinde işaretlenerek yakınında bulunan yerleşimlerin belirtilmesi, Söz konusu tesis; Isparta İli, Merkez İlçesi, Kuleönü Kasabasında 499 Ada, 3 parsel üzerinde 15.080 m 2 lik alanda mevcut bulunmaktadır. Kapasite artırımından ile birlikte 4 ve 5 nolu parseller dahil edilecek ve toplamda 29.646 m 2 alanda faaliyetler gerçekleştirilecektir. Faaliyet yeri Isparta şehir merkezine 14 km uzaklıktadır. Tesis en yakın yerleşim alanı yaklaşık 2 km mesafedeki Bozanönü Köyü ve 3 km mesafedeki Kuleönü Kasabasıdır. Proje konusu tesis alanının işaretlenmiş olduğu 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek-3 te sunulmuştur. 7. Tesisin kurulacağı alanın çevresinde yer alan sanayi, yerleşim yerleri, tarım, orman alanları vb. ile ilgili bilgiler. Tesisin kurulacağı alanın çevresinde yer alan sanayi, yerleşim yerleri, tarım, orman alanları ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. Sanayi Alanları: Proje alanının yakınlarında sanayi alanı bulunmamaktadır. Yerleşim Yerleri: Faaliyet yeri Isparta şehir merkezine 14 km uzaklıktadır. Tesis en yakın yerleşim alanı yaklaşık 2 km mesafedeki Bozanönü Köyü ve 3 km mesafedeki Kuleönü Kasabasıdır. Tarım Alanları: Tesis alanı tarım arazisi vasfındadır. Konu ile ilgili olarak; Isparta İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından; proje konusu tesisin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Madde3-k bendine göre tarımsal amaçlı yapılardan olduğu ve faaliyetin gerçekleşmesinde İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nce sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. Söz konusu kurum görüş yazısı Ek-1 Resmi Belgelerde verilmiştir. Orman Alanları: Söz konusu mevcut kümeslerin ve yeni eklenecek ünitelerin bulunduğu alan ve yakın çevresinde ormanlık alan bulunmamaktadır. Proje alanının ve yakın çevresinin orman varlığının gösterildiği harita aşağıda verilmiştir. ~ 12 ~
Şekil 8. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Orman Varlığı Haritası Kaynak: http://geodata.ormansu.gov.tr/3d 8. Ulaşım durumu. Faaliyet yeri Isparta şehir merkezine 14 km uzaklıktadır. Tesis en yakın yerleşim alanı yaklaşık 2 km mesafedeki Bozanönü Köyü dür. Tesise Bozanönü köyü yolundan veya Isparta Eğirdir yolu üzerinden Kuleönü Kasabası yoluna dönerek ulaşılmaktadır. Tesise ulaşım haritası Bölüm 1.A.4, Şekil 1 de verilmiştir. 9. Enerji Nakil Hatları Söz konusu tesiste günlük ihtiyaçlar doğrultusunda elektrik enerjisi kullanılmaktadır. Kapasite artırımından sonrada elektrik enerjisi kullanılmaya devam edecektir. 10. Faaliyet alanlarını merkez alan 1 km'lik yarıçaplı alanın işaretlenmesi. Proje alanı ve yakın çevresinin gösterildiği 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita üzerinde, proje konusu tesis merkez alınmak kaydı ile 1 km. yarıçaplı alan işaretlenmiştir. 1/25.000 ölçekli Topoğrafik Harita EK-3 olarak verilmiştir. ~ 13 ~
BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI (*) (Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların ve ortamların, etkileyecek parametreler dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenmesi,) Proje için seçilen yerin ve projeden etkilenecek alanların-ortamların Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı) 1- Türler ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve eko sistemlerdeki türler, Flora-fauna türleri, sınıflandırılması, yaşama ortamları (Beslenme veya üreme alanları), popülasyon yoğunlukları, (Uluslar arası sözleşmelerle endemik, nadir, nesli tehlikede,) tehlike dışı vb. kategorilerinin tablo halinde belirtilmesi (koruma altında olan türler varsa koruma taahhütleri ve alınacak önlemlerin belirtilmesi), Flora bilgilerinin TÜBİVES e göre verilmesi. (Çalışmaların hangi tarihte kim tarafından yapıldığının belirtilmesi) Flora ve fauna başlığı altında; -Mevcut flora ve fauna yapısını içeren bilgilerin faaliyet alanı ve yakın çevresinde, dar veya geniş yayılışlı endemik, nesli tehlike kategorilerinde (IUCN'e göre ve Türkiye Kırmızı Kitabına göre) olan türlerin olup olmadığı, uluslararası sözleşmeler (Bern sözleşmesi) ve Merkez Av Komisyonu kararları ve eklerine göre koruma altında olan tür olup olmadığının belirtilmesi, -Faaliyet alanının bugünkü durumu, faaliyetin kurulu olduğu dikkate alınarak, flora ve fauna bölümünde mevcut durumun değerlendirilmesinin yapılması, faaliyetin yakın çevresindeki flora ve fauna türlerine olabilecek olası etkilerinin olup olmadığının belirtilmesi varsa bu etkilerin azaltılmasına yönelik çözüm önerilerinin getirilmesi, -Uluslararası sözleşmeler ve MAK kararları eklerine göre korunması gereken türler olması durumunda koruma taahhütlerinin eklenmesi, Çalışma Yöntemi-Metodoloji: Söz konusu proje alanının mevcut flora-fauna varlığını ortaya koymak amacıyla 2013 yılı içerisinde Biyolog Mehmet GÜL tarafından arazi çalışmaları gerçekleştirilmiş, bölgede daha önce yapılmış olan çalışmalar incelenmiş ve literatür taraması yapılmıştır. Arazi çalışmalarında kullanılan malzemeler; 1. Nikon marka 8x40 büyütmeli dürbün 2. Samsung PL 55 ve Nikon P100 marka fotoğraf makinesi 3. Magellan marka GPS cihazı 4. Not defteri 5. Bölgenin 1/25000 ölçekli topoğrafik haritası Arazi çalışması sırasında flora ve fauna elemanlarına zarar vermeyecek şekilde gözlemler yapılmış olup, elde bulunan verilerle karşılaştırılmış ve birebir örtüşen türler flora ve fauna raporuna ilave edilmiştir. Yine arazi gözleminde, bölgede bulunan fauna elemanlarını tespit etmek amacıyla, taş ve kaya altları, su kaynağı ve su kaynağına yakın bölgeler, kaya yarıkları, ağaç kovukları vb. yerler görsel olarak kontrol edildi ve karşılaşılan türler fotoğraflanarak teşhis amaçlı kullanılmıştır. Literatür çalışmalarında flora analizi için; TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TUBİVES) ve Flora Of Turkey and the East Aegean Islands, P. H Davis kaynak olarak kullanılmıştır. Tespit edilen bitki türleri IUCN kategorisi için TÜRKİYE BİTKİLERİ KIRMIZI KİTABI (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler) RED DATA BOOK OF TURKİSH PLANTS (Pteridophyta and Spermatophyta) EKİM, T., KOYUNCU, M., VURAL, M., DUMAN, H., AYTAÇ, Z., ADIGÜZEL, N. ANKARA 2000, isimli kaynaktan yararlanılmıştır. Bitki türlerinin Türkçe isim karşılığını ise Türkçe Bitki Adları Sözlüğü/Turhan BAYTOP.-3. Bsk.-Ankara: Türk Dil Kurumu, 2007 isimli kitaptan yararlanılmıştır. Yücel, Ersin Türkiye de Yetişen Çiçekler ve Yerörtücüler, SB 404, A7, Y 83, 2004 isimli kaynaktan yararlanılmıştır. ~ 14 ~
Literatür çalışmalarında fauna analizi için; Yiğit., N., Çolak, E., Ketenoğlu, O., Kurt, L., Sözen, M., Hamzaoğlu, E., Karataş, A., Özkurt, Ş., Ankara, 2002 Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), Demirsoy, A. ait Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması (Amifibiler, Sürüngenler, Memeliler), Herpetoloji-Prof Dr. Abidin BUDAK, Doç. Dr. Bayram GÖÇMEN, 2005, İkinci Baskı ve Rodents Of Türkiye, Demirsoy A., Yiğit., N., Çolak, E., Sözen, M., Karataş, A., Ankara,2006 kaynaklarından yararlanılmıştır. Söz konusu proje alanı ve etki alanında bulunması muhtemel kuş türleri (Aves) kısmı hazırlanırken KİZİROĞLU, İ (2008): Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi ve Ornitoloji Kuş Bilimi Ders Notları, YİĞİT, N. Ve Ark. Ankara-2008 kaynaktan yararlanılmıştır. Bu kaynakların yanı sıra, amfibi ve sürüngen gözlemlerinin yapıldığı www.turkherptil.org, kuş gözlemlerinin yapıldığı www.trakus.org, memeli gözlemlerinin yapıldığı www.tramem.org ile tüm flora-fauna gözlemlerinin www.treknature.com isimli web sayfaları da kaynak olarak kullanılmıştır. FLORA Proje alanı ve çevresinde tespit edilen bitki türlerinin listesi Tablo 9 da verilmiştir. ilgili tablonun birinci sütununda tür numarası, ikinci sütunda familya ve tür adı, üçüncü sütunda Türkçe adı, dördüncü sütunda endemizm durumu, beşinci sütunda fitocağrafik bölgesi, altıncı sütunda habitat bilgileri, yedinci sütunda IUCN kategorisi, sekizinci sütunda BERN Sözleşmesinde yer alıp almadığı, son sütunda ise gözlem, literatür veya anket çalışmalarından hangisiyle tespit edildiği belirtilmiştir. İlgili tabloda endemik olmayan bitkiler, fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyen veya geniş yayılışlı türler, IUCN kategorisi belirlenmemiş ve BERN Sözleşmesinde yer almayan türler için - işareti kullanılmıştır. Proje Alanı ve Çevresinin Bitki Coğrafyası (Fitocoğrafya) Açısından Değerlendirilmesi: Ülkemiz Holoarktik Alemin, Boreal ve Tetis Alt Alemleri içerisinde bulunmaktadır. Bitki coğrafyası bakımından ülkemiz 3 bölgeye ayrılır. Bunlar; Avrupa-Sibirya (Euro-Siberian), Akdeniz (Mediterranean) ve İran-Turan (İrano-Turanien) bitki coğrafyalarıdır. Avrupa-Sibirya bitki coğrafyasının Doğu Karadeniz kısmını içeren bölge Kolşik kesimini, batı bölgeler ise Öksin kesimini oluşturmaktadır. Ayrıca bu kesimleri birbirinden ayıran Anadolu Diyogonali bulunmaktadır. Ülkemizdeki bitki coğrafyası dağılımı aşağıda verilmiştir. ~ 15 ~