Metakarp Kırıkları ve Tedavileri Dr. Zekeriya TOSUN Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik, Rek. ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı & El Cerrahisi Bilim Dalı PROF. DR. RIDVAN EGE TEMEL EL CERRAHİSİ KURSLARI-9
Anatomi Enine kavis Dorsalde konkav Ventralde konveks -Baş -Gövde -Taban
Baş: -ant-post çap > transvers çap -dorsal, lat, volar yüz Anatomi Bazis: Eklemler 1. mtc : trapezium 2. mtc:trapezium, trapezoid, kapitat ve 3. mtc; 3. mtc: kapitat and 2-4. mtc 4. mtc: kapitat, hamat 3-5. mtc 5. mtc: hamat ve 4. mtc
Gövde: 3 yüzeyi kas tut. (lat, med ve dorsal) Anatomi
Giriş Seyrek değil Çoğu konservatif tedavi edilebilir Genç çalışan insanlarda sık 10 milyar dolar (ABD) Ashkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am. Jan 1992;23(1):19-33
Epidemiyoloji İnsidans %2,5 Tüm parmak ve metakarp kırıklarının %10u El kırıklarının %30-40ı 5. mtc boyun kırığı: metakarp kırıkların %10u
Etyoloji Direkt veya indirekt travma Uygulanan kuvvet kırığın ve çıkığın tipini belirler KMK kırıklı çıkıklar: el bileği flex aksiyel yüklenme---dorsale çıkıklı kırık Metakarp gövde: direkt aksiyel yüklenme veya torsiyonel travma Metakarp boyun: direkt katı cisim ile çarpma Metakarp başı:direkt aksiyel yüklenme (eklem içi lig yaralaması olan kırık)
Mekanizma Metakarp bazis kırıkları: -kırıklı çıkık -el flex aksiyel yüklenme--- dorsale çıkıklı kırık -en sık 5. metakarp: ters bennet
Mekanizma Gövde kırıkları Boyun -aksiyel yüklenme, doğrudan darbe--transvers, oblik -torsiyonel travma spiral Boyun: Boksör kırığı -yumruk -5. sık
Klinik Bazis kırıkları: -El dorsumunda hassasiyet, şişlik, ağrı -Hareket ile ağrı -El dorsumunda step deformitesi -Parmakta kısalma
Gövde ve boyun: -Parmaklarda üst üste binme -Kavrama gücünde azalma (kısalma ve açılanma ile) -Malrotasyon (en önemli) -Dorsale açılanma Klinik
Tanı:Radyoloji
Kapalı tedavi: -Öncelikli tedavi -Gerekli manipülasyon ile kapalı redüksiyon - <2mm angulasyon ve rotasyon kabul edilebilir -Splint kuralları: -ön kola ulaşmalı -IP hareketli -el bileği 20-30 of ext -MP 70-90 of flex -volarden gelirse distal palmar crease -dorsalden gelirse IP ulaşmalı Tedavi
Bazis Kırıkları Tedavisi Kapalı redüksiyon ve atelleme -2mm fazla deplasman -kırıklı çıkık ve angulasyon Redüksiyon : Traksiyon el bileği ext getirilmesi ve parmak ile baskı uygulaması El bileği MP ye kadar 20-30 of ext atel
Bazis Kırıkları Tedavisi Kapalı redüksiyon ve pinleme -Kayma ihtimali olan (redüksiyonu instabil olanlar) -Çoklu bazis kırıklı çıkıkları -atelleme sonrası redüksiyon bozulanlar Kurallar : -mutlaka çaprazlama -mümkünse 2 sabit nokta (komşu sağlam mtc ve karpal kemikler)
Bazis Kırıkları Tedavisi Açık redüksiyon internal fiksasyon (ARİF) -Çok parçalı kırıklar -1.5-2.0 mm plak vida sistemleri -greft gerekebilir -bazen köprüleme
Ters Bennet s (Tenneb) Kırıklı Çıkığı 5. KMK eklemin kırıklı çıkığı ECU dorsale,proksimale ve ulnara çeker Klinik: -dorsale step -rotasyon -kısalık
Ters Bennet s (Tenneb) Kırıklı Çıkığı Kapalı redüksiyon ve alçılama???? Kapalı redüksiyon ve pinleme --traksiyon ve radiale deviasyon -pinleme ORIF -parçalı kırıklı çıkıklar Tedavisi
Gövde Kırıkları Tedavisi Kapalı redüksiyon ve atelleme -Parçalı olmayan -Eklem bağ yaralanması olmayan -İzole 3-4 mtc kırıkları -ciddi angulasyon olmayanlar -2-3 mtc 10-4 mtc 20-5 mtc 30 Kapalı redüksiyon manevrası -Jahss manevrası -alçılama
Gövde Kırıkları Tedavisi Kapalı redüksiyon ve pinleme - Parçalı olmayan transvers kırıklar - Parçalı olmayan kısa oblik kırıklar - 4-6 hft pin çek -Longitudinal pinleme -Transverse pinleme -Çapraz pinleme -İntrameduller pinleme
Gövde Kırıkları Tedavisi Açık redüksiyon internal fiksasyon (ARİF) İnstabil kırılar Parçalı kırıklar 1-Çektirme vidaları -Tek parça uzun oblik ve spiral kırıklar -2. 0 mm vidalar 2-Plak ve vida sistemleri -Her türlü kırık (oblik transvers spiral) -Parçalı kırıklar -Çoklu kırıklar -2.0 ve 2.4 mm plak sistemleri
Gövde Kırıkları Tedavisi (ARİF İnsizyon)
İnsizyonlar
Transvers Gövde Kırıkları Düz 2.0 veya 2.4 mm kompresyon plakları
Kısa Oblik Gövde Kırıkları Çektirme vidası ve koruyucu plaklar (Düz 2.0 veya 2.4 mm koruyucu plaklar ve vidaları)
Uzun Oblik Gövde Kırıkları Çektirme vidası (2.0 veya 2.4 mm vidaları)
Parçalı Gövde Kırıkları Köprüleme plakları (2.0 ve 2.4 mm plak ve vidalar)
Çoklu Metakarp Kırıkları Eğer sağlam metakarp varsa onarıma komşu metakarpten başlanır Eğer 4ü de kırıksa en az parçalı olandan başlanır sonra buna komşu olanlarla devam edilir
Boyun Kırıkları Tedavisi Çoğu konservatif -2-3 mtc 10-15 -4 mtc 20-40 -5 mtc 20-60 Kapalı redüksiyon : dorsale açılanma fazla ise -Jahss manevrası -çapraz pinleme
Boyun Kırıkları Tedavisi İntramedüller pin -1.25mm pin -2 cm 2 mm bükülmesi -20.10
Metakarp Başı Kırıkları Tedavisi Çoğu konservatif: atelleme (radial ve ulnar gutter splint) -Eklem yüzeyinde 2 mm az ayrılma
Metakarp Başı Kırıkları Tedavisi Cerrahi ( pin, kanüllü vida, tek veya çapraz vida) Greft gerekebilir -2mm fazla ayrılma -%15 ten fazla eklem yüzü içermesi
Metakarp Açık Kırkları Yüksek enerjili ise -Acil ve seri debridman -seri bol irrigasyon -doğru IV antibyoterapi -Stabilitenin sağlanması -Yumuşak doku defekti varsa : -kalıcı fiksasyon -yumuşak dokunun kapatılması -kemik defektine göre (vaskülarize veya non vaskülarize greft) Yumuşak doku defekti varsa :Geçici ext fiksatör
İntraoperatif -Sinir yaralanması -Tendon yaralanması -Kırık fragmanlarının parçalanması Erken -Enfeksiyon -Komparman send Geç -Bazis: artroz -Gövde: malunion nonunion Malrotasyon angulasyon -Boyun ve Baş: artroz malunion nonunion Komplikasyonlar:
TEŞEKKÜRLER