KÖK HÜCRE NAKLİ OLAN HASTALARDA BESLENME Diyetisyen: Hülya PEKER
Kanserin (hastalığın) oluşumu farklı nedenlere bağlı olabilir. Bu oluşumun diyetle ilişkisinin % 35 oranında olduğu düşünülmektedir. Beslenme örüntüsünün kanserin oluşumuna neden olduğu gibi,kanserin de kişinin beslenme durumunu etkilediği bilinmektedir Doğru ve yeterli beslenmeniz tedavinizin bir parçasıdır ve son derece önemlidir.
Beslenme Sağlıklı yaşamın en önemli gereksinimlerinden birisi iyi beslenmedir.
Besinler, besleyici değerleri yönünden beş grupta toplanabilir. Her öğün, her gruptan kendinize en uygun bir ya da birkaç besini seçer ve yediklerinizin miktarını size önerilen şekilde gereksiniminize göre ayarlarsanız yeterli ve dengeli beslenmiş olursunuz.
BESİN ÖĞELERİ Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller Süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünü besinler Ekmek, pirinç, bulgur, makarna gibi besinler Sebze ve meyveler Yağ ve şekerler
Bunlara ek olarak; Tedavi süresinde bireyler, sağlıklı ağırlıklarına ulaşmayı ve sürdürmeyi hedeflemelidirler. Sıvı kısıtlamaları yoksa günde 2 litre su tüketmeye çalışılmalıdırlar. Yemeklerden ½ saat önce ve sonra su tüketiniz Tam tahıllı ürünler tercih edilmeli Günde 4-5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli Konserve ürünler tercih edilmemeli İşlenmiş ürünler salam, sosis, sucuk tüketilmemeli Asitli içecekler kullanılmamalıdır.
Tedavi sırasında ve sonrasında beslenmenizi etkileyebilecek çeşitli yan etkilerle karşılaşabilirsiniz. Bu etkileri azaltabilmek amacıyla;
İŞTAH AZALMASI DURUMUNDA Az ve sık besleniniz. Su ve sulu gıdaları ana yemekten sonra alınız. Ör:önce kıymalı makarnayı tüketip,arkasından çorba içilmeli ) Enerji ve proteinden zengin yiyecekler tercih edilmeli (kıymalı sebze,puding sütlaç gibi.. Sevdiklerinizle sofraya oturun,sevdiğiniz yemekleri tercih edin.
TAT DUYUSUNDA DEĞİŞİKLİK DURUMUNDA Ağız tadınızdaki değişim uygulanan tedavi ile ilişkili olabilır, ve bu geriye dönen bir süreçtir. Ağzınızda metalik tat varsa plastik çatal kaşık kullanın Yiyecekleri aşırı sıcak tüketmeyin.(soğuk ve oda ısısı iyi gelebilir.) Baharat ve çeşni verici kullanabilirsiniz.
BULANTI DURUMUNDA Tost, kraker gibi kuru besinleri tercih ediniz. Kolay sindirilebilen, hafif ve yağı az olan besinleri tercih ediniz. (haşlanmış patates vs. ) Soğuk gıdaları tercih ediniz.( dondurma vs. ) Yemek pişen ortamlardan uzak durunuz,kokulu yiyecekler tüketmeyiniz Yemeklerden önce ve sonra ağzınızı çalkalayınız. Yemeklerden sonra, ½ -1 saat başınız çift yastıkta yatar pozisyonda dinleniniz. Limonlu ve naneli şeker kullanabilirsiniz.
AĞIZ İÇİ YARALAR OLDUĞUNDA Sıvı tüketmeye çalışınız. Çok tuzlu, baharatlı gıdalar tüketmeyiniz. Domates, greyfurt,limon vs. yemeyiniz. Püre besinler tercih ediniz. Doktor ve diyetisyeninizin önereceği beslenme içeceklerini toz ürünleri ve damardan beslenmeyi tercih ediniz.
İSHAL OLDUĞUNDA Yağlı yemeklerden, baharattan ve fazla şekerden kaçının Süt yerine yoğurt tüketin Mercimek, ezogelin, kurubaklagille yapılmış çorba ve yemekleri yemeyin Meyvelerden muz, şeftali, ayva ve kabuksuz elmayı tercih et Beyaz ekmek yiyin Bol su iç (Hazır ve tek kullanımlık)
KABIZLIK DURUMUNDA Sebze ve meyve gibi posa içeriği yüksek gıdaları tercih edin Kuru meyvelerden hoşaf yapın Haftada 2-3 kez kuru baklagil tercih edin Mercimek, ezogelin çorbaları tüketin Sebze tüketimini artırın (Havuç-patates hariç) Kepekli veya çavdar ekmeğini tercih edin Bol sıvı tüketin ( koyu çay, kahve,kolalı içecekler hariç ) Fiziksel aktivitenizi arttırın.
PASTÖRİZE NE DEMEKTİR? Zararlı bakterilerden arındırılmak istenilen yiyecek yada içeceklerin belli bir sıcaklığa kadar ısıtılarak temizlenmesidir. Bu sıcaklık besinlerin proteinlerini bozmayacak derecede seçilir.
SON OLARAK Çiğ hiçbir içeceği tüketmeyi n.( sirkeli su kullanarak tüketilebilir. ) Besinleri satın alırken son kullanma tarihlerini kontrol edin. Süt, yoğurt, ayran, peyniri pastorize tüketin Pişirmede basınçlı tencereler kullanın Et, tavuk, balığı iyi pişmiş tüketin Besinleri öğünlük hazırlayın Ev dışında yemek yemeyin Bulaşık makinasında yıkama yapın.
TEŞEKKÜRLER