T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı İLKOKUL HAYAT BİLGİSİ DERSİ (1, 2 ve 3. SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI T.C. ANKARA 1 2015

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı İLKOKUL HAYAT BİLGİSİ DERSİ (1, 2 ve 3. SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI ANKARA 2015

İÇİNDEKİLER HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI... 1 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Amaçları... 1 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı Beceri ve Değerleri... 2 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Organizasyon Yapısı... 3 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Ölçme ve Değerlendirme Anlayışı... 3 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar... 4 İLKOKUL 1. SINIF HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI... 5 İLKOKUL 2. SINIF HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI... 11 İLKOKUL 3. SINIF HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI... 17

HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı'nın vizyonu; temel yaşam becerilerine sahip, kendini tanıyan, sağlıklı ve güvenli bir yaşam süren, doğaya ve çevreye duyarlı, araştıran, öz güveni yüksek, çevresi ve kendisiyle barışık, millî ve manevi değerleri içselleştirmiş bireyler yetiştirmektir. Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Amaçları Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın genel amaçları, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu nda ifade edilen Türk Millî Eğitimi nin genel amaçları ve temel ilkeleri doğrultusunda öğrencilerin; 1. Okulu ve okul içindeki ilişkileri tanımasını, 2. Grupla çalışma, akranlarıyla iş birliği yapma ve sosyal katılım becerilerini geliştirmesini, 3. Fiziksel ve kişisel özellikleri ile kendini tanımasını, 4. Aileye ve aile içi ilişkilere dair bir anlayış geliştirerek aile ile ilgili temel değerleri içselleştirmesini, 5. Kişisel bakım becerilerini geliştirmesini, 6. Kaynakları verimli kullanma becerilerini geliştirmesini, 7. Zamanı algılama ve etkili kullanma becerilerini geliştirmesini, 8. Sağlıklı ve dengeli beslenme becerilerini ve alışkanlıklarını geliştirmesini, 9. Evde, okulda ve okulun dışında kişisel güvenliğini sağlama becerilerini geliştirmesini, 10. Bilişim teknolojilerini bilinçli ve güvenli kullanım becerilerini geliştirmesini, 11. Millî, manevi ve insani değerleri içselleştirmesini, 12. Düşünme, sorgulama, farklı düşünceler ve çözümler üretme becerilerini geliştirmesini, 13. Doğayı ve çevreyi temiz tutma ve koruma becerilerini geliştirmesini, 14. Doğa ile ilgili sorular sorabilme, gözlem yapabilme, gözlem sonuçlarını gruplama, sınıflama ve karşılaştırma yoluyla bilimsel bir anlayış geliştirmesini sağlamaktır. Burada ifade edilen genel amaçların her birinin kazanımlarda karşılığı yer almaktadır. Öğrenme etkinliklerinin planlanmasında ve öğretim materyallerinin hazırlanmasında, genel amaçlarla kazanımlar bir bütünlük içinde değerlendirilmelidir. 1

Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı Beceri ve Değerleri Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı beceri ve değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir: Tablo 1: Hayat Bilgisi Dersi (1-3. Sınıflar) Öğretim Programı Beceri ve Değerleri Beceriler Değerler Araştırma Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Değişim ve Sürekliliği Algılama Dengeli Beslenme Doğayı Koruma Girişimcilik Gözlem İletişim İş Birliği Karar Verme Kaynakların Kullanımı Kendini Koruma Kendini Tanıma Kişisel Bakım Kurallara Uyma Mekânı Algılama Millî ve Kültürel Değerleri Tanıma Öz Yönetim Sağlığını Koruma Sorun Çözme Sosyal Katılım Zaman Yönetimi Adalet Bilimsellik Çalışkanlık Dayanışma Doğa Sevgisi Doğruluk Dürüstlük Estetik Güven Hoşgörü Merhamet Misafirperverlik Öz Güven Paylaşma Sabır Saygı Sevgi Sorumluluk Vatanseverlik Yardımlaşma 2

Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Organizasyon Yapısı Dersin öğretim programının içeriği, ilkokul 1 ve 2. sınıflarda haftada dörder ders saati, 3. sınıfta ise haftada üç ders saati olarak tasarlanmıştır. Ünite temelli yaklaşım esas alınarak geliştirilen programda her üç sınıf düzeyinde aynı isimle altı ünite yer almaktadır. Ünite isimleri; Ben ve Okulum, Ailem ve Evim, Sağlıklı Hayat, Güvenli Hayat, Ülkemi Seviyorum ile Doğa ve Çevre dir. Kazanımlar; sınıf düzeyi, ünite numarası ve kazanım numarası esas alınarak numaralandırılmıştır. Kazanımlarla ilgili sınırlamalar, açıklamalar veya uyarılar kazanımı izleyen satırda italik yazı karakteriyle ifade edilmiştir. Ünite içerisinde verilen kazanımlar numaralandırma sistemiyle şu şekilde ifade edilmiştir: Sınıf kodu Ünite no. Kazanım no. Kazanım ifadesi Kazanım açıklaması 1.2.5 Kaynakları verimli ve uygun olarak kullanır. Elektrik, su ve kişisel temizlik malzemelerinin uygun kullanımı üzerinde Birinci sınıfta yer alan bazı kazanımlar ikinci sınıfta, ikinci sınıfta yer alan bazı kazanımlar ise üçüncü sınıfta tekrarlanmıştır. Kazanımların tekrarlanması durumunda içerik ve dersin işlenişi öğrencinin gelişimi dikkate alınarak düzenlenir. Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Ölçme ve Değerlendirme Anlayışı Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın uygulanmasında öğrencilerin okul öncesi eğitim alıp almadıkları da dikkate alınarak hazır bulunuşluk düzeylerinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Öğretmen, öğrenciler üzerinde bir ölçme ve değerlendirme baskısı oluşmaması amacıyla etkinliklerin ve gözlemlerin kullanılmasına öncelik vermelidir. Öğrencilerin bilgi, beceri, tutum ve değerleri ne düzeyde kazandıkları; sınıf içinde yapılacak çeşitli etkinliklerde gösterdiği performans gözlemlenerek değerlendirilir. Ölçme-değerlendirme sürecinde öğretmen, kazanımların gerçekleşme düzeyini ve öğrencilerin gelişimini süreç içerisinde izlemeli, öğrenme eksikliklerini ve güçlüklerini belirleyerek eksiklikleri gidermek veya öğrenmeyi geliştirmek amacıyla düzenlemeler yapmalıdır. 3

Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı nın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar 1. 1, 2 ve 3. sınıflar öğretim programı uygulanırken öğretmenlerin sınıf içi ve sınıf dışı uygulamalar yapmaları gerekmektedir. 2. Sınıf içi uygulamalarda öğretmenler; öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve devinişsel gelişimleri ile bireysel farklılıklarını dikkate almalıdır. 3. Öğretmen, sınıfta dersi işlerken öğrencilerin önceki yaşantılarından hareket ederek konular arasında bağlantı kurmalıdır. Öğretmen, öğrencilerin arkadaşları ve diğer öğretmenleri ile etkileşimine fırsat vermelidir. 4. Öğretmen, sınıf ortamında kazanımlara uygun öğretim yapmalı, ürün odaklı ölçme değerlendirme yöntemlerini kullanmanın yanı sıra süreç odaklı ölçme değerlendirme yöntemlerini kullanmaya da önem vermelidir. 5. Öğretmen, sınıf dışı uygulamalar gerçekleştirirken yakın çevreye geziler düzenlemeli ve bu gezilerde önceden planlanan etkinlikleri yaptırmalıdır. Bu bağlamda öğretmen okul ve yaşam arasındaki bağlantıyı sağlamaya özen göstermelidir. 6. Öğretmen, öğretim programında yer alan bazı kazanımları belirli gün ve haftalara denk gelen zaman dilimlerinde işlemelidir. Örneğin 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı na denk gelen gün ve haftada öğretmen, Hayat Bilgisi Dersi 1. Sınıf Öğretim Programı Ülkemi Seviyorum ünitesi 1.5.5. kazanımı (Millî bayramlar ile ilgili etkinliklere katılır.) ile ilgili konuları işlemelidir. 7. Üçüncü sınıfa kadar millî bayramlar vb. konular işlenirken öğrenciler henüz 1000 den büyük sayıları okumayı ve yazmayı öğrenmedikleri için ders kitabında tarihler rakam veya yazı ile verilmemelidir. Dersin işlenişinde öğretmen, bu tarihleri sözel olarak belirtebilir. 4

İLKOKUL 1. SINIF HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI İlkokul 1. sınıf seviyesinde öğrencilerin; okulu ve okulun işleyişini tanıma, okul kurallarına uyma, okulda ve evde başkalarıyla iletişim kurma, evdeki kitle iletişim araçları ve kaynaklarını doğru kullanma, kişisel bakım ve temizliğine dikkat etme, sağlığın korunması için alınması gereken önlemleri alma, okulda, evde ve yolculukta güvenlik kurallarına uyma; ülkesinin genel özellikleri, millî bayramlar ve Atatürk, dinî bayramlar, yakın çevrede bulunan bitki ve hayvanlar, mevsimler ve özellikleri ile geri dönüşüm gibi konular hakkında bilgi, beceri ve tutum sahibi olmaları beklenmektedir. Tablo 2: İlkokul 1. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı Ünite Adları, Kazanım Sayıları, Öngörülen Süre/Ders Saati ve Ders Saati Yüzdeleri Sınıf Ünite Ders Saati Ders Saati Ünite Adı Kazanım Sayısı No (Öngörülen Süre) Yüzdesi 1 Ben ve Okulum 14 28 19,44 2 Ailem ve Evim 6 20 13,90 1 3 Sağlıklı Hayat 12 28 19,44 4 Güvenli Hayat 7 24 16,67 5 Ülkemi Seviyorum 7 16 11,11 6 Doğa ve Çevre 8 28 19,44 Toplam 54 144 100 1.1. Ben ve Okulum Bu ünitede öğrencilere; okula uyum sağlama dönemlerinde okulu ve okulun işleyişini tanıma, okul kurallarına uyma, okulda başkalarıyla sağlıklı iletişim kurma, sosyal etkinliklere katılma ile sınıf ve okul içi çalışmalarda görev alma gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 1.1.1. Öğretmeniyle ve arkadaşlarıyla tanışır. 1.1.2. Sınıfının okul içindeki yerini bulur. Yönle ilgili temel kavramlardan; sağında, solunda, önünde, arkasında, altında, üstünde, yanında, karşısında vb. üzerinde 5

1.1.3. Sınıf içerisinde bulunan eğitim-öğretim araç ve gereçleri ile şeref köşesini tanır. 1.1.4. Okulunun bölümlerini tanır. Öğrencilere; okulun bölümlerini görerek ve gözlemleyerek tanımaları amacıyla öğretmen eşliğinde okulun idari kısmı, öğretmenler odası, rehberlik servisi, kantin, kütüphane, spor salonu vb. birimleri tanıtılacaktır. 1.1.5. Okul çalışanlarını tanır. Öğretmenler, okul müdür yardımcıları, okul müdürü ve diğer hizmetlerde çalışan kişileri tanıtma üzerinde 1.1.6. Sınıf içi kural/kuralları belirleme sürecine katılır ve kurallara uyar. Sınıf eşyalarını özenli kullanma, sınıfını temiz tutma, söz alarak konuşma, arkadaşlarına ve arkadaşlarının eşyalarına zarar vermeme gibi kurallara değinilecektir. 1.1.7. Okula gidiş ve gelişlerde güvenlik kurallarına uyar. Servis araçlarında uyulması gereken temel kurallar, yaya geçidi, kaldırım ve yolların kullanımı ile tanıdığı ve tanımadığı kimselerle iletişimde nelere dikkat etmesi gerektiği konuları üzerinde 1.1.8. Okul içerisinde ve okul bahçesinde kurallara uyar. Merdiven iniş çıkış kurallarına uyma, pencereden aşağıya sarkmama, kablo ve prizlere dokunmama, okul eşyalarını özenli kullanma, sınıf, koridor, tuvaletler ve yemekhaneyi temiz tutma ve çöp kovasını kullanma gibi konular üzerinde 1.1.9. Bayrak töreninde nasıl davranması gerektiğini kavrar. Türk bayrağına ve İstiklâl Marşı na saygı gösterme üzerinde 1.1.10. Okul çalışanlarından istek ve ihtiyaçlarıyla ilgili yardım alır. Öğretmen, nöbetçi öğretmen, müdür yardımcıları veya müdürden hangi durumlarda izin, yardım isteyeceği ya da talepte bulunacağı üzerinde 1.1.11. İhtiyaçlarını, isteklerini, duygularını, düşüncelerini ve itirazlarını nezaket kuralları içerisinde ifade eder. Nezaket sözcüklerinin kullanılmasına özen gösterilmesinin yanı sıra bir isteğe ya da talebe hayır denmesi veya hoşa gitmeyecek bir duruma karşı çıkılması hâlinde bile karşıdakini rencide edici bir dil kullanılmaması üzerinde 1.1.12. Sınıfta ve okulda başkalarıyla iletişim kurarken dinleme kurallarına uyar. 1.1.13. Sınıf ve okul içi etkinliklerde görev alır. 1.1.14. Bireysel farklılıklara saygı duyar. Fiziksel ve zihinsel engellilik gibi bireysel farklılıklar ele alınacaktır. Ayrıca farklı özelliklere sahip bireyleri olduğu gibi kabul etme, onların kullandığı cihazlara dikkat etme gibi unsurlar üzerinde 6

1.2. Ailem ve Evim Bu ünitede öğrencilere; aile kavramı, evlerinin yeri, evde iletişim, evdeki kitle iletişim araçları ile kaynakların doğru kullanımı ve günlük plan yapma gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 1.2.1. Aile bireylerini tanıtır. Aile kavramı açıklanarak anne-baba, kardeş, dede ve büyükanne gibi kişilerin isimleri ve belirgin özellikleri üzerinde Uyarı: Parçalanmış aile (boşanma, evden ayrılma ve ölüm gibi nedenlerle eşlerin birbirinden kopması) çocuklarının bulunduğu sınıflarda kazanım işlenirken daha özenli davranılmalıdır. 1.2.2. Evinin yerini tarif eder. Evinin yanında, karşısında, önünde, arkasında, sağında ve solunda neler olduğu ele alınacaktır. Öğrencinin ev adresi ve velisinin telefon numarasını yazılı olarak yanında bulundurması ve bu bilgileri kimlerle paylaşmasının güvenli olacağı vurgulanacaktır. 1.2.3. Evde istek ve ihtiyaçlarını aile bireylerine iletirken uygun bir dil kullanır. 1.2.4. Evdeki kitle iletişim araçlarından yararlanırken sağlığını korumaya ve zamanını verimli kullanmaya istekli olur. 1.2.5. Kaynakları verimli ve uygun olarak kullanır. Elektrik, su ve kişisel temizlik malzemelerinin uygun kullanımı üzerinde 1.2.6. Gün içerisinde neler yapabileceğini planlar. Oyun oynama, ders çalışma, dinlenme, uyuma ve beslenme gibi işlere ayrılan süre üzerinde 1.3. Sağlıklı Hayat Bu ünitede öğrencilere; kişisel bakım, sağlığını koruma, besinler ve beslenme, sağlıklı yaşam için besinlerin seçimi, yemek öncesi ve sonrası kişisel temizlik ve yemek yerken uyulması gereken görgü kurallarına ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 1.3.1. Kişisel bakımını yapar. El-yüz yıkama ve dişleri tekniğine uygun olarak fırçalama, saç tarama, günlük kıyafetlerini temiz ve özenli kullanma üzerinde 1.3.2. Yemekten önce ve sonra kişisel temizliğini yapar. El yıkama, peçete kullanma vb. üzerinde 1.3.3. Sağlığı için yararlı yiyecek ve içecekleri seçer. Sağlıklı bir hayat için tüketmemiz gereken temel besinler vurgulanarak kaynağı belli olmayan gıdalar ile açıkta ve/veya sokakta satılan gıdalar, gazlı içecekler vb. tüketiminin sağlığa olumsuz etkileri üzerinde 1.3.4. Gün içinde öğünlere uygun beslenir. 7

Kahvaltıda, öğle ve akşam yemeklerinde neler yemesi gerektiği, beslenme çantasında bulunması gerekenler vb. üzerinde 1.3.5. Yemek yerken görgü kurallarına uyar. Yemeğini temiz bir şekilde üstüne dökmeden yeme, ağzında lokma varken konuşmama, peçete kullanma gibi unsurlar üzerinde 1.3.6. Sağlığını korumak için bitkisel ve hayvansal besinlere ihtiyacı olduğunu bilir. 1.3.7. Yaygın olarak tüketilen meyve ve sebzeleri mevsimine göre sınıflandırır. 1.3.8. Sağlıklı beslenme için meyve ve sebzelerin mevsimine uygun olarak tüketilmesi gerektiğini bilir. 1.3.9. Meyve ve sebzeleri tüketmeden önce yıkar. 1.3.10. Temizlik kurallarına dikkat ederek kendisi için yiyecek hazırlar. Uyarı: Kesici alet, ocak ve fırın kullanmadan hazırlayabileceği yiyecekler üzerinde durulmalıdır. 1.3.11. Sağlığını korumak için alması gereken önlemlerin farkına varır. Aşı olma, diş hekimine ve doktora gitmenin yanı sıra spor yapma gibi konular üzerinde 1.3.12. Kendisinin ve toplumun sağlığını korumak için ortak kullanım alanlarında temizlik ve hijyen kurallarına uyar. Ortak kullanıma açık mekânların, tuvalet ve lavaboların temiz kullanımı ve hijyen kurallarına uyulması üzerinde 1.4. Güvenli Hayat Bu ünitede öğrencilere; okulda, evde ve seyahat ederken uyulması gereken güvenlik kuralları, trafik kuralları, acil durumlarda aranabilecek kurumlar ve tanımadıkları kişilerle iletişim, bilinçli ilaç kullanımı gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 1.4.1. Güvenlik kurallarına uyar. Camdan ve balkondan aşağıya sarkmama, merdivenden dikkatli inip çıkma, asansörü doğru kullanma, ıslak zeminde dikkatli yürüme, elektrik prizleri, kablolar ve ateşle oynamama, suyu açık bırakmama, temizlik malzemelerini tanıma, dikkatli kullanma ve gaz kaçağı gibi durumlarda ne yapılacağını bilme gibi konular üzerinde 1.4.2. Trafik kurallarına uyar. Trafik işaretleri (dur, geç, yaya geçidi, dikkat, okul geçidi, bisiklet giremez gibi çocuğun yaşamıyla doğrudan ilişkili olanlar), işaretlerin olmadığı yerlerde ne yapacağını bilme (alt ve üst geçitler, yaya geçitleri, okul geçitleri, trafik lambalarının ve trafik polislerinin olduğu yerler, duran bir aracın önünden ve arkasından geçmeme vb.) ele alınacaktır. 1.4.3. Ulaşım araçlarıyla yolculuk ederken güvenlik kurallarına uyar. Seyahat güvenliği (emniyet kemeri ve çocuk koltuğu kullanma, pencerelerden sarkmama, sürücüyü ve etrafını rahatsız etmeme, ayakta ve üzeri açık araçlarda yolculuk yapmama, araca binme ve araçtan inme kuralları vb.) üzerinde 1.4.4. Acil durumlarda yardım almak için arayacağı kurumların telefon numaralarını bilir. Gereksiz ihbarda bulunmanın sakıncaları vurgulanarak itfaiye 110, ambulans 112, polis 8

imdat 155 ve jandarma 156; kurumlar ve telefon numaraları ele alınacaktır. Uyarı: Telefon numaraları tek tek rakamlar halinde (1-5-5) kodlanarak öğretilecektir. 1.4.5. Çevresinde, tanıdığı veya tanımadığı kişilere karşı nasıl davranması gerektiğini bilir. Gerçek yaşam ve sanal ortamdaki iletişimden hareketle konu açıklanacaktır. Sanal ortamda hangi bilgileri paylaşmasının güvenli olmadığı üzerinde 1.4.6. İlaç kullanımı ile ilgili nelere dikkat edeceğini bilir. Reçetesiz ilaç kullanılmaması ve ilaçların yetişkin kontrolünde kullanılması gerekliliği üzerinde 1.4.7. Herhangi bir sağlık problemi, alerjik durumu, sürekli kullandığı ilaç vb. varsa bunları yazılı olarak yanında bulundurması gerektiğini bilir. 1.5. Ülkemi Seviyorum Bu ünitede öğrencilere; ülkesinin genel özellikleri, Atatürk ün Millî Mücadele de liderliği, millî ve dinî bayramlar, yakın çevresinde bulunan tarihî ve turistik mekânlar ile yetiştirilen ürünler gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 1.5.1. Yaşadığı yerin genel özelliklerini tanır. Yaşadığı yerin köy, kasaba, ilçe ve il olarak tanıtımı ve idari yapılanma adı ele alınacaktır. 1.5.2. Yakın çevresindeki tarihi ve turistik yerlere örnekler verir. 1.5.3. Yakın çevresinde yetiştirilen ürünlere örnekler verir. Bulunduğu köy, ilçe, il veya bölgede yetişen önemli ürünler ele alınacaktır. 1.5.4. Ülkesinin genel özelliklerini tanır. Ülkesinin adı, başkenti, Türk bayrağının şekli ve rengi ile İstiklal Marşı nın millî marşımız olduğu üzerinde 1.5.5. Millî bayramlar ile ilgili etkinliklere katılır. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ve 19 Mayıs Atatürk ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı ile bu bayramların anlamı üzerinde 1.5.6. Millî bayramlar ile Atatürk ilişkisini kavrar. Öğrencinin gelişim seviyesine uygun olarak 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı nın millî bayram olmasının Millî Mücadele ile ilişkisi ve Atatürk ün liderliği üzerinde 1.5.7. Dinî bayramları tanır. Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı nda evde ve çevresinde bayram öncesi hazırlıklar, bayramlaşma, ikramlar, çocuklar için bayramın anlamı gibi konular üzerinde 1.6. Doğa ve Çevre Bu ünitede öğrencilere; yakın çevrede bulunan bitki ve hayvanlar, doğa olayları, mevsimler ve özellikleri, doğanın ve çevrenin temiz tutulması ile geri dönüşüm konularıyla ilgili bilgi, beceri ve 9

değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 1.6.1. Çevresinde bulunan bitkileri tanır. Yakın çevresinde bulunan bahçe bitkileri, yabani bitkiler ve ağaçların adlarını bilir. Bitkilerin zaman içinde nasıl değiştiğinin (bitkilerin büyümesi, yapraklarını dökmesi ve açması ile çiçek açması vb.) gözlemlenmesi üzerinde 1.6.2. Çevresinde bulunan hayvanları tanır. Yakın çevresinde bulunan hayvanların (balıklar, kuşlar, sürüngenler, böcekler ve evcil hayvanlar) adlarını bilir. Çevresinde bulunan bazı hayvanların nelerle beslendiklerini ve nerede barındıklarını gözlemlemeleri üzerinde 1.6.3. Yakın çevresinde bulunan bitki ve hayvanları korur. 1.6.4. Mevsimleri ve özelliklerini tanır. Mevsimlere göre hava olaylarındaki değişimi, günlerin uzayıp kısalmasını (havanın erken kararması) ve çevredeki diğer değişikliklerin (örneğin baharda bitkilerin yeşermesi, sonbaharda yapraklarını dökmesi vb.) gözlemlenmesi üzerinde 1.6.5. Mevsimlere bağlı olarak yakın çevresinde yapılan işleri gözlemler. 1.6.6. Doğayı ve çevresini temiz tutar. 1.6.7. Geri dönüşümü yapılabilecek maddeleri tanır. Plastik, kâğıt, cam ve pil gibi maddeler üzerinde 1.6.8. Doğa olayları karşısında önlem alır. Doğa olaylarından yağmur, kar, dolu, sis ve rüzgâr ele alınacak ayrıca bu tip doğa olayları karşısında yapılması gerekenler üzerinde Ayrıca güneşe doğrudan bakılmaması, yaz aylarında güneş altında uzun süre kalınmaması vurgulanacaktır. 10

İLKOKUL 2. SINIF HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI İlkokul 2. sınıf seviyesinde öğrencilerin; okulun yakın çevresini tanıma, sınıfla ilgili karar alma süreçlerine katılma, arkadaşlarıyla yardımlaşma ve grup etkinliklerine katılma, bilinçli para harcama, evinin adresini tarif etme, akrabalarını tanıtma, aile içi iş birliği ve dayanışma, dengeli beslenme, sağlıklı büyüme ve gelişme için yapılması gerekenler, trafik kurallarına uyma ve trafikte güvenliğine dikkat etme, Türk bayrağı, İstiklal Marşı, Atatürk ün millî mücadeledeki liderliği, millî bayramlar ve dinî bayramlar, Türkiye nin Dünya üzerindeki yeri, yakın çevresindeki kültürel miras ögeleri, bitki yetiştirme ve ağaç dikmenin önemi, yönler, doğa olaylarının ve insanların neden olduğu afetler ve çevre kirliliğinin nedenleri gibi konular hakkında bilgi, beceri ve tutum sahibi olmaları beklenmektedir. Tablo 3: İlkokul 2. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı Ünite Adları, Kazanım Sayıları, Ders Saatleri ve Ders Saati Yüzdeleri Sınıf Ünite No Ünite Adı Kazanım Sayısı Öngörülen Süre (Ders Saati) Ders Saati Yüzdesi 1 Ben ve Okulum 11 24 16,6 2 Ailem ve Evim 6 20 13,9 2 3 Sağlıklı Hayat 7 28 19,4 4 Güvenli Hayat 8 28 19,4 5 Ülkemi Seviyorum 7 16 11,1 6 Doğa ve Çevre 10 28 19,4 Toplam 49 144 100 2.1. Ben ve Okulum Bu ünitede öğrencilere; okulun yakın çevresini tanıma, sınıfla ilgili karar alma süreçlerine katılma, okul kaynaklarını doğru kullanma, arkadaşlarıyla yardımlaşma ve grup etkinliklerine katılma, kendini ifade etme, olaylar karşısında duygu ve düşüncelerini açıklama gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 2.1.1. Kendini farklı özellikleriyle tanıtır. Fiziksel özellikleri, hoşlandıkları, yapabildikleri ve yapmak istedikleri üzerinde 2.1.2. Bireysel farklılıklara saygı duyar. Fiziksel ve zihinsel engellilik, ilgi ve yetenekler gibi bireysel farklılıklar ele alınacaktır. Ayrıca farklı özelliklere sahip bireyleri olduğu gibi kabul etme, onların kullandığı cihazlara dikkat 11

etme gibi unsurlar üzerinde 2.1.3. Okulunun yakın çevresini tanıtır. Okulun yeri ve konumunun; çevresindeki yapı, kurum, sokak, cadde vb. yerlere göre tanımlanması üzerinde 2.1.4. Sınıfla ilgili konularda karar alma süreçlerine katılır. Farklı görüş ve çözümler çerçevesinde sınıf içi etkinliklerin belirlenmesi ve planlanması, sınıf kurallarını belirleme, pano hazırlama ve sınıfın süslenmesi gibi konular üzerinde Kararlara katılma konusunda nasıl bir iletişim dili kullanılacağı ve birlikte çalışmanın temel kuralları vurgulanacaktır. 2.1.5. Kaynakları ve eşyaları özenli kullanır. Elektrik, su ve temizlik malzemelerinin, çeşitli eşyaların, ders araç ve gereçlerinin kullanımında tasarrufa özen gösterilmesi gibi konular üzerinde 2.1.6. Sınıf ve okul içi çalışmalarda arkadaşlarıyla yardımlaşır. Konu; sevgi, saygı, hoşgörü, paylaşma, adil davranma, dürüstlük ve güven çerçevesinde ele alınacaktır. 2.1.7. İhtiyaçlarını, isteklerini, duygularını, düşüncelerini ve itirazlarını nezaket kuralları içerisinde açık bir şekilde ifade eder. İhtiyaçlarını, isteklerini, olaylar karşısında duygularını, düşüncelerini ve itirazlarını çekingenlik göstermeden açık ve anlaşılır bir dil ile ifade edebilme becerisini geliştirmek için etkinlikler yapılacaktır. 2.1.8. Rutin bir günde neleri, hangi zaman diliminde yaptığını açıklar. Öğrencinin bir gün içinde neler yaptığını zaman ile ilişkilendirerek ifade etmesinin sağlanması, zamanı kullanma ve planlama becerisinin geliştirilmesi üzerinde 2.1.9. Sınıfta ve okulda grupla yapılan etkinliklere katılır ve grupla çalışma kurallarına uyar. 2.1.10. Sınıfta ve okulda arkadaşlarıyla oyun oynarken kurallara uyar. Oyun oynarken arkadaşlarına karşı uygun dil kullanma, onlara zarar vermeme, oyunu kazanma veya kaybetmenin doğal bir durum olması gibi konular üzerinde 2.1.11. Parasını ihtiyaçları doğrultusunda bilinçli bir şekilde harcar. İstek ve ihtiyaç kavramlarından hareketle paranın tutumlu kullanımı üzerinde 2.2. Ailem ve Evim Bu ünitede öğrencilere; evinin adresini tarif etme, evdeki eşyalarını temiz kullanma, evde sorumluluk alma, evdeki kaynakların doğru kullanımı, yakın akrabalarını tanıtma, akrabalar arasındaki dayanışma ve yardımlaşma, aile içi iş birliği ve dayanışma gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 2.2.1. Yaşadığı evin adresini bilir. Köy, kasaba, şehir, mahalle, sokak, numara gibi adres bilgilerini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilmesi ve tanımadığı kişilerle paylaşmaması üzerinde 2.2.2. Evinde sorumluluk almaktan ve yapmaktan hoşlandığı işleri açıklar. 12

2.2.3. Evdeki kişisel eşyalarını temiz ve düzenli kullanır. Giysilerini, çalışma masasını ve oyuncaklarını temiz ve düzenli tutma gibi konular ele alınacaktır. Ayrıca kişisel olarak kullandığı odasının da temiz tutulması gerektiği üzerinde 2.2.4. Evdeki kaynakları tasarruflu kullanmanın aile bütçesine katkıları konusunda görüşlerini belirtir. 2.2.5. Yakın akrabalarını tanıtır. Akraba kavramından hareketle konu açıklanacaktır. 2.2.6. Aile bireyleri ve akrabalar arasındaki dayanışma ve yardımlaşmaya örnekler verir. 2.3. Sağlıklı Hayat Bu ünitede öğrencilere; dengeli beslenme, sağlıklı büyüme ve gelişme için yapılması gerekenler, temizlik ve görgü kuralları, sağlıkla ilgili kurum ve meslekler gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 2.3.1. Dengeli beslenme için vücudun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini tanır. Yumurta, peynir, et, süt, ekmek, su, meyve ve sebze gibi örnekler üzerinden konu açıklanacaktır. 2.3.2. Dengeli beslenmeyi dikkate alarak kendisi için yiyecek hazırlar. Uyarı: Kesici alet, ocak ve fırın kullanmadan hazırlayabileceği yiyecekler üzerinde durulmalıdır. 2.3.3. Yemek yerken görgü kurallarına uyar. 2.3.4. Sağlıklı büyüme ve gelişme ile kişisel bakım, spor, uyku ve beslenme arasındaki ilişkiyi fark eder. 2.3.5. Sağlığını korumak için yaşadığı evi ve çevreyi temiz tutar. 2.3.6. Sağlıkla ilgili hizmet veren kurumları ve meslekleri tanır. Hastane, toplum sağlığı merkezi, eczane gibi kurumlar; doktorluk, hemşirelik, eczacılık ve diş hekimliği gibi meslekler üzerinde 2.3.7. Kendisinin ve toplumun sağlığını korumak için ortak kullanım alanlarında temizlik ve hijyen kurallarına dikkat eder. 2.4. Güvenli Hayat Bu ünitede öğrencilere; yaya ve yolcu olarak trafik kurallarına uyma, tanımadıkları kişilerle iletişim kurma, güvenli oyun alanları, teknolojik araç ve gereçleri güvenli kullanma, ilaç kullanımı ile acil durumlarda yardım alınabilecek kişi ve kurumlar gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 13

2.4.1. Yaya olarak trafik kurallarına uyar. Karşıdan karşıya geçme, yaya kaldırımı olan ve olmayan yerlerde yürüme ve yaya olarak trafikte görünürlükle ilgili önlemleri alma üzerinde 2.4.2. Ulaşım araçları ile yolculuk ederken kurallara uyar. Özel araçlar, toplu taşıma araçları ve okul servisi gibi araçlarda güvenlik açısından zorunlu olan kurallar üzerinde 2.4.3. Tanıdığı veya tanımadığı kişilerle iletişim kurarken nelere dikkat etmesi gerektiğini bilir. Gerçek yaşam ve sanal ortamdaki iletişimden hareketle konu açıklanacaktır. 2.4.4. Oyun oynamak için güvenli alanları seçer ve oyun araçlarını güvenli kullanır. Seçili alanlarda bulunan oyun araçlarının güvenli kullanımının yanı sıra bisiklet, kaykay, paten, kızak vb. araçları kullanırken kask takma, uygun kıyafetler giyme ve hız yapmama gibi konular üzerinde 2.4.5. Teknolojik araç ve gereçleri güvenli bir şekilde kullanır. Bilgisayar, televizyon, cep telefonu, tablet ve oyun konsolu gibi elektronik araçların güvenli şekilde kullanılması üzerinde Ayrıca elektrik süpürgesi, çamaşır makinesi, fırın, ocak gibi elektrikli ev aletleri ile ateş ve ateşli her türlü araç ve gereci yetişkinler olmadan kullanmanın tehlikeleri üzerinde durulur. 2.4.6. Acil durumlarda yardım alabileceği kurumların yanı sıra, yakın çevresindeki kişilerin hangilerinden yardım alacağını bilir. Gereksiz ihbarda bulunmanın sakıncaları vurgulanarak itfaiye 110, ambulans 112, polis imdat 155 ve jandarma 156, AFAD 122; aile, kadın, çocuk, özürlü ve sosyal hizmet danışma hattı alo 183 kurum ve telefon numaraları ele alınacaktır. 2.4.7. İlaç kullanımı ile ilgili nelere dikkat edeceğini bilir. Reçetesiz ilaç kullanılmaması ve ilaçların yetişkin kontrolünde kullanılması gerekliliği üzerinde 2.4.8. Herhangi bir sağlık problemi, alerjik durumu, sürekli kullandığı ilaç vb. varsa bunları yazılı olarak yanında bulundurması gerektiğini bilir. 2.5. Ülkemi Seviyorum Bu ünitede öğrencilere; Türk bayrağı, İstiklal Marşı, millî ve dinî bayramların önemi, Atatürk ün Millî Mücadele de liderliği, Türkiye nin Dünya üzerindeki yeri, yakın çevresindeki kültürel miras ögeleri ve üretim faaliyetleri gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 2.5.1. Yakın çevresindeki kültürel miras ögelerine örnekler verir. Gelenek ve görenekler, yemek, giyim-kuşam, müzik ve folklor gibi konulardan örnekler üzerinde 2.5.2. Yakın çevresinde yapılan üretim faaliyetlerini gözlemler. Sanayi, tarım ve hayvancılık gibi iş kollarından hareketle konu açıklanacaktır. 2.5.3. Harita ve küre üzerinde Türkiye nin yerini gösterir. 14

2.5.4. Türk bayrağının ve İstiklal Marşı nın vatanını ve milletini temsil ettiğini fark eder. 2.5.5. Millî bayramlar ile ilgili etkinliklere katılır. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı ve 30 Ağustos Zafer Bayramı ile bu bayramların anlamı üzerinde 2.5.6. Millî bayramlar ile Atatürk ilişkisini kavrar. Öğrencinin gelişim seviyesine uygun olarak 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı nın millî bayram olmasının Millî Mücadele ile ilişkisi ve Atatürk ün liderliği üzerinde durulur. 2.5.7. Dinî bayramların paylaşım ve dayanışma için özel günler olduğunu fark eder. Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı nda ev ve çevresinde bayram öncesi hazırlıklar, bayramlaşma, ikramlar ve çocuklar için bayramın anlamı gibi konular üzerinde 2.6. Doğa ve Çevre Bu ünitede öğrencilere; güneş, toprak, hava ve suyun canlılar için önemi, bitki yetiştirme ve ağaç dikmenin önemi, yönler, doğa olayları sonucu oluşan afetler, insanların çevre üzerindeki olumsuz etkileri, çevre kirliliğinin nedenleri ve geri dönüşüm gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 2.6.1. Bitkilerin büyümesinde ve sağlıklı kalmasında uygun ısı, hava ve suyun etkisini gözlemleyerek tanımlar. Bitkilerin tohumdan veya bitki soğanından çimlenmesi, büyümesi ve sağlıklı kalmasında ısı, hava ve suyun nasıl bir etkisinin olduğu gözlemlenerek gözlem sonuçları kaydedilir ve paylaşılır. 2.6.2. Bitki yetiştirme ve ağaç dikmenin doğaya olan katkılarını kavrar. Uyarı: İmkânlar dâhilinde öğrencilerin uygulamalı olarak bitki yetiştirme ve ağaç dikmeleri sağlanmalıdır. 2.6.3. Hayvanların hayatlarını sürdürebilmesi için su, hava ve besinlere ihtiyacı olduğunu açıklar. 2.6.4. Çevresinde bulunan bitki ve hayvanları korur. 2.6.5. Güneşin hareketlerini gözlemleyerek yönleri gösterir. Ana yönler üzerinde 2.6.6. Mevsimleri ve mevsimlere göre doğadaki değişiklikleri kavrar. Mevsimlere göre doğadaki değişiklikler; bu değişikliklerin bitkiler, hayvanlar ve insanlar üzerindeki etkilerinin gözlemlenmesi ile bu etkilerin ifade edilmesi üzerinde 2.6.7. Doğa olayları sonucu oluşan doğal afetlere örnekler verir. Sel, heyelan, çığ, fırtına, hortum, deprem gibi afetler üzerinde 2.6.8. İnsanların çevre üzerinde olumsuz etkilerine örnekler verir. Ormanların yok edilmesi, erozyon ve çevre kirliliği gibi konular üzerinde 15

2.6.9. İnsanların hangi davranışlarının çevre kirliliğine neden olduğunu gözlemler. 2.6.10. Tüketilen maddelerin geri dönüşümüne katkıda bulunur. Plastik, kâğıt, pil, bitkisel yağ ve cam gibi maddelerin tekrar kullanılabilmesi için yapılması gerekenler üzerinde 16

İLKOKUL 3. SINIF HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI İlkokul 3. sınıf seviyesinde öğrencilerin; sınıfın ve okulun krokisini çizme, okulun özelliklerini araştırma, bireysel farklılıklar, okula ilişkin istek ve ihtiyaçlarını demokratik yollarla ifade etme, komşuluk ilişkileri, evde tasarruf, dengeli beslenme, mevsimlere özgü yiyeceklerle beslenme, bilinçli tüketici özellikleri, trafik işaretleri, okulda ve evde meydana gelebilecek kazalar, afetler, milletin ortak mallarının kullanımı, çevresindeki yönetim birimleri, yaşadığı çevrede bulunan tarihî unsurlar, Atatürk ün liderliği, yön bulma, meyve ve sebzelerin yetiştirilme şartları, insan ve doğal çevre etkileşimi ile doğayı ve çevreyi koruma gibi konular hakkında bilgi, beceri ve tutum sahibi olmaları beklenmektedir. Tablo 4: İlkokul 3. Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı Ünite Adları, Kazanım Sayıları, Ders Saatleri ve Ders Saati Yüzdeleri Sınıf Ünite Öngörülen Süre Ders Saati Ünite Adı Kazanım Sayısı No (Ders Saati) Yüzdesi 1 Ben ve Okulum 6 20 18,5 2 Ailem ve Evim 6 14 12.9 3 3 Sağlıklı Hayat 5 16 14.8 4 Güvenli Hayat 10 24 22,2 5 Ülkemi Seviyorum 9 16 14,8 6 Doğa ve Çevre 7 18 15.7 Toplam 43 108 100 3.1. Ben ve Okulum Bu ünitede öğrencilere; sınıfın ve okulun krokisini çizme, okulun özelliklerini araştırma, okuldaki sosyal yardımlaşma ve dayanışma çalışmaları, arkadaş ilişkilerinde temel değerler, bireysel farklılıklar, okula ilişkin istek ve ihtiyaçlarını demokratik yollarla ifade etme gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3.1.1. Sınıfının ve okulunun krokisini çizer. 3.1.2. Okulunun özelliklerine ilişkin bilgileri arkadaşları ile paylaşır. Okulunun tarihi, başarıları, mezun olan önemli kişiler gibi konular üzerinde 17

3.1.3. Okuldaki sosyal yardımlaşma ve dayanışmayla ilgili çalışmalara katılır. 3.1.4. Arkadaşlık ilişkilerinde temel değerleri kavrar. Arkadaş ilişkilerinde doğruluk, saygı, sevgi, hoşgörü, yardımseverlik ve başkalarının haklarını gözetme gibi değerler üzerinde 3.1.5. Bireysel farklılıklara saygı duyar. Fiziksel ve zihinsel engellilik, ilgi ve yetenekler gibi bireysel farklılıklar ele alınacaktır. Ayrıca farklı özelliklere sahip bireyleri olduğu gibi kabul etme, onların kullandığı cihazlara dikkat etme gibi unsurlar üzerinde 3.1.6. Okula ilişkin istek ve ihtiyaçlarını okul ortamında demokratik yollarla ifade eder. Kendini ifade etme, sosyal süreçlere katılma ve dilek kutusu oluşturma gibi konular üzerinde 3.2. Ailem ve Evim Bu ünitede öğrencilere; ev adresinin krokisini çizme, evde kullanılan alet ve teknolojik ürünler, olumlu komşuluk ilişkileri, aile bireylerinin çocukluğu ile evde tasarruf gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3.2.1. Ev adresinin krokisini çizerek gösterir. 3.2.2. Evde kullanılan alet ve teknolojik ürünlerin hayatımıza olan katkılarını örneklendirir. 3.2.3. Evdeki basit işleri yapar. Yemek sofrasının hazırlanması, bitki yetiştirme, evcil hayvanları besleme, bakım-onarım, bahçe bakımı gibi el becerilerini geliştirmeye dayalı işler ele alınacaktır. 3.2.4. Komşuluk ilişkilerinin ailesine ve kendisine olan katkılarına örnekler verir. 3.2.5. Aile büyüklerinin çocukluk dönemlerinin özellikleri ile kendi çocukluk döneminin özelliklerini karşılaştırır. Aile büyüklerinin doğdukları ve büyüdükleri yerler, yapmaktan hoşlandıkları işler, oynadıkları oyunlar ve dönemin teknolojik imkânları gibi konular ele alınacaktır. 3.2.6. Evde nelerden ve nasıl tasarruf edilebileceğine örnekler verir. Elektrik, su, para, giyecek ve yiyeceklerin kullanımı ele alınacak, özellikle ekmek israfının önlenmesi ile ihtiyaç fazlası ekmeğin değerlendirilmesi gibi konular üzerinde 3.3. Sağlıklı Hayat Bu ünitede öğrencilere; mevsimlere özgü yiyeceklerle beslenme, bilinçli tüketici özellikleri, beslenmenin gerekliliği, görgü kuralları ve toplum sağlığını koruma gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3.3.1. Bilinçli tüketici özellikleri göstererek sağlıklı yiyecek ve içecekleri satın alır. Yiyecek satın alınan yer, ürünün rengi, şekli, kokusu, son kullanma tarihi ve içeriklerine dikkat ederek alışveriş yapma üzerinde 18

3.3.2. Sağlığını korumak için mevsimlere özgü yiyeceklerle beslenir. 3.3.3. Vücudun gereksinimi olan besinleri yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda tüketir. Sağlıklı büyümeyi sağlayabilmek için dengeli beslenmenin gerekliliği vurgulanacaktır. Ayrıca obezite ve diyabet gibi sağlık sorunlarına da dikkat çekilecektir. 3.3.4. Yemek yerken görgü kurallarına uyar. Yemekhane, lokanta ve pastane gibi işletmelerde yemek yeme kuralları üzerinde 3.3.5. Kendisinin ve toplumun sağlığını korumak için ortak kullanım alanlarında temizlik ve hijyen kurallarına dikkat eder. 3.4. Güvenli Hayat Bu ünitede öğrencilere; yaya ve yolcu olarak trafik güvenliği, elektrikli aletlerin güvenli kullanımı, ilaç kullanımı, tehlikeli ve acil durumlarda yapılması gerekenler, doğal afetler, trafik işaretleri ile okulda ve evde meydana gelebilecek kazalar gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3.4.1. Trafikte güvenliği için farklı hava koşullarında nelere dikkat edeceğini bilir. 3.4.2. Trafik işaretlerinin anlamlarını kavrar. Yaya veya yolcu olarak trafikte güvenliği için öncelikli olan trafik işaretleri üzerinde 3.4.3. Evde kullanılan elektrikli aletler ve diğer araç-gereçlerin güvenli kullanımını sağlayacak temel kuralları bilir. 3.4.4. Okulda, evde ve çevrede yaralanma, boğulma, zehirlenme, yanma gibi kazaların önlenmesi için nelere dikkat edeceğini bilir. 3.4.5. İlaç kullanımı ile ilgili nelere dikkat edeceğini bilir. 3.4.6. Herhangi bir sağlık problemi, alerjik durumu, sürekli kullandığı ilaç vb. varsa bunları yazılı olarak yanında bulundurması gerektiğini bilir. 3.4.7. Okulda ve evde meydana gelebilecek kazaları önlemek için alınması gereken tedbirleri listeler. 3.4.8. Okulda ve evde meydana gelebilecek acil durumlarda neler yapılması gerektiğine ilişkin örnekler verir. 3.4.9. Afetlerin etkilerinden korunmak için alınması gereken güvenlik tedbirlerine örnekler verir. 3.4.10. Çevresinde güvenliğini tehdit eden bir kişi ya da durum olduğunu hissetmesi halinde ne yapacağını ve kimlerden yardım isteyebileceğini bilir. 19

3.5. Ülkemi Seviyorum Bu ünitede öğrencilere; kendi görev ve sorumlulukları, yakın çevrede bulunan tarihi eserlerin özellikleri, milletin ortak mallarının kullanımı, yakın çevresinde bulunan yönetim birimleri, yakın çevresinde yapılan üretim faaliyetleri, Atatürk ün Millî Mücadele de liderliği ile millî ve dinî bayramlar gibi konulara ilişkin bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3.5.1. Yaşadığı yeri Türkiye haritası üzerinde gösterir. 3.5.2. Yakın çevresinde bulunan yönetim birimlerini fark eder. 3.5.3. Çevresinde yer alan tarihî eserleri ve özelliklerini tanır. Yakın çevrede bulunan cami, çeşme, han, hamam, müze, kale, tarihi çarşılar, köprüler vb. yerler hakkında araştırma yaptırılarak sınıfta sunumu sağlanacaktır. 3.5.4. Yakın çevresinde yapılan üretim faaliyetlerinin aşamalarını inceler. Sanayi, tarım ve hayvancılık gibi iş kollarından hareketle konu açıklanacaktır. 3.5.5. Ülkesinin gelişmesi ile kendi görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi arasında bağlantı kurar. Çalışkan olma, işini en iyi şekilde ve eksiksiz yapmaya gayret gösterme üzerinde 3.5.6. Milletin ortak mallarını özenli kullanır ve korur. Milletin ortak mallarından olan okullar, camiler, toplu ulaşım araçları, otobüs durakları, parklar ve oyun alanları, spor salonları, stadyumlar, levha ve işaretler gibi kamu mallarının korunması üzerinde 3.5.7. Millî bayramlar ile ilgili etkinliklere katılır. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ve 30 Ağustos Zafer Bayramı ve bu bayramların anlamı üzerinde 3.5.8. Millî Mücadele de Atatürk ün liderliğini açıklar. Millî mücadelede halkın fedakârlıkları, Çanakkale ve 30 Ağustos Zaferleri açıklanarak Atatürk ün liderliği üzerinde 3.5.9. Dinî bayramların paylaşım ve dayanışma için özel günler olduğunu fark eder. Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı nda evde ve çevresinde bayram öncesi hazırlıklar, bayramlaşma, ikramlar, çocuklar için bayramın anlamı gibi konular üzerinde 3.6. Doğa ve Çevre Bu ünitede öğrencilere; besin döngüsü, yön bulma, meyve ve sebzelerin yetiştirilme şartları, insan ve doğal çevre etkileşimi, doğayı ve çevreyi koruma ile geri dönüşüm gibi konularla ilgili bilgi, beceri ve değerleri kazandırmak amaçlanmaktadır. 3.6.1. Doğadan yararlanarak yönleri bulur. Güneş, karınca yuvaları ve yosunları gözlemleme gibi doğal yön bulma yöntemleri üzerinde 20

3.6.2. Meyve ve sebzelerin nasıl ve nerede yetiştirildiğinin farkına varır. 3.6.3. Yaşadığı yerde doğal çevrenin insan üzerindeki etkilerine örnekler verir. Yaşanılan yerin iklim koşulları, yer şekilleri, toprağın verimliliği ve su kaynakları gibi doğal çevrenin özelliklerinin insana olan etkileri üzerinde 3.6.4. Yaşadığı yerde insanların doğal çevrede yaptıkları değişikliklere örnekler verir. 3.6.5. Çevresinde bulunan bitki ve hayvanları korur. 3.6.6. Doğa ve çevreyi koruma konusunda sorumluluk alır. Daha iyi yaşanılabilir bir çevre için su, hava ve toprak gibi doğal kaynakların temiz tutulması, uygun kullanılması ve ağaç dikilmesinin önemi üzerinde Ayrıca konuyla ilgilenen sivil toplum kuruluşları temel düzeyde tanıtılacaktır. 3.6.7. Geri dönüşüme bireysel olarak nasıl katkı sağlayacağını bilir. 21

22