KARACİĞER KİST HİDATİĞİNİN PERKÜTAN TEDAVİSİNDE SEKDİNGER VE TROKAR TEKNİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Dr. Mustafa Özdemir
Giriş ve Amaç: Girişimsel işlem olarak çeşitli yöntemler geliştirilmiş olmasına rağmen kist hidatik kavitesine perkütan girişte hangi tekniğin kullanılması gerektiği konusunda literatürde bilgi bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, karaciğer kist hidatik hastalığının perkütan tedavisinde kaviteye girişte Seldinger ve Trokar tekniklerinin birbirlerine üstünlüğünün olup olmadığının araştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Ocak 2009-Şubat 2012 tarihleri arasında hidatik kisti olan 88 hasta retrospektif olarak incelendi. Bu hastaların 106 hidatik kisti perkütan yaklaşımla tedavi edildi. Hastalar Şubat 2013 tarihine kadar izlendi. Ortalama takip süresi 19,23 aydı (sınırlar 18-26). Olguların 22 si erkek, 66 sı kadın olup yaşları 15-87 arasında (ortalama 44,9) değişmekteydi. Takip kist çapı, kist içeriği ve duvarındaki morfolojik değişiklikler, lokal rekürrens ve sekonder yayılım göz önüne alınarak yapıldı..
US takipleri işlemden sonra 1., 3., 6., 12., 18. ve 24. aylarda yapıldı. Tüm abdomen BT ve akciğer grafileri yıllık olarak elde olundu. Kist çapında azalma ve kist içeriğinin progresif solidifikasyonu ile kistin kaybolması pozitif iyileşme kriteri olarak alındı. Kist çapındaki ve içeriğindeki artış ile primer kavitede kız kistlerin belirmesi lokal rekürrens, tedavi edilen kavite dışında yeni kist veya kistlerin belirmesi ise sekonder yayılım olarak kabul edildi. Ortalama takip süresi 19,23 ay (sınırlar 18-26) olarak belirlendi
A B C A; Karaciğerde kalın ve irregüler duvarlı tip1 hidatik kistin işlem öncesi US görüntüsü, B; Perkütan tedavi sonrası 6. ay US görünümü, kistin duvar kalınlığının ve duvar düzensizliklerinin arttığı görülüyor. C; Perkütan tedavi sonrası 12. ay US görünümü, kistin tamamen kollabe ve solidifiye olduğu, pseudotümör görünümü oluştuğu izlenmektedir.
Perkütan drenaj işlem tekniği Girişim için US ve BT görüntülerine göre lezyonun büyüklüğüne ve içeriğinin yoğunluğuna göre 18-22 G (gauge) Chiba iğnesi, 6-10 F perkütan drenaj kateteri veya 5.7-8 F trokar tip (one-step, tek basamaklı) drenaj kateteri kullanıldı. Seldinger veya trokar tekniği için bir belirteç olmadığı için o anki mevcut kateterler ile kaviteye ulaşılmıştır. Peritoneal yayılım olasılığını minimale indirmek açısından ponksiyonun karaciğer parankiminden geçilerek yapılmasına özen gösterildi. Özellikle büyük univeziküler kistlerde ponksiyon, skolekslerden zengin olduğu düşünülen dependent kısmından uzak yapılmaya çalışıldı. Bu çalışmamızda kateter yerleştirme işlemi Seldinger tekniği ve Trokar tekniği olmak üzere iki farklı teknikle gerçekleştirilmiştir. 56 kistte (%53) Seldinger tekniği kullanılırken 50 kistte (%47) Trokar tekniği kullanılmıştır.
Seldinger tekniği İki aşamalı bir işlem olup drenaj için standart teller ve guide wire (kılavuz tel) ler kullanıldı. Kiste öncelikle bir girişim iğnesi ile ulaşım sağlandı. Daha sonra bu iğne içinden bir guide wire (kılavuz tel) gönderildi ve iğne geri çekildi. Böylece girişim yapılacak olan alana bir kılavuz tel yerleştirildi. Bu kılavuz tel üstünden gönderilen değişik çaplı dilatatörler aracılığı ile hem cilt giriş alanı hem de drenajın yapılacağı bölgeye kateterin girmesi için yeterli çapta bir delik açıldı. Son olarak aynı guide wire üzerinden drenaj kateteri hedef bölgeye yerleştirildi ve kılavuz tel çekildi.
Closed Loop Seldinger tip pigtail drenaj kateteri
Trokar tekniği Tek aşamalı uygulanan bir işlem olup standart trokar tip drenaj kateterinde Sheath needle (kılıf iğne) ve kateter koaksiyel sistem şeklindedir. Kateter ve bu kateterin içine yerleştirilen, kateter ile aynı boyda düzleştirici bir kanül ve kataterden 2-3 mm daha uzun bir iğne iç içe yerleştirilmiştir. Bu sistem ile doğrudan ponksiyon yapılarak drenajın yapılacağı alana ilerlendi. Daha sonra kanül ve iğne geri çekilerek kateter bu bölgede kıvrımını almış olarak bırakıldı.
Closed Loop Tek aşamalı pigtail drenaj kateteri
Bulgular : Yapılan takip sonuçlarına göre Trokar tekniği ve Seldinger tekniğinin karşılaştırılmasında; kist hacimlerindeki küçülme yüzdesi, gelişen erken komplikasyon oranı, lokal rekürrens ve sekonder yayılım açısından her iki teknik arasında anlamlı farklılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır (p değerleri; 0,384-0,069-0,215-0,533).
Tartışma ve Sonuç Kist kavitesine giriş için kullanılabilecek iki yöntem olan seldinger ve trokar teknikleri arasında tedavi efektivitesi ile erken ve geç komplikasyon gelişmesi açısından fark bulunmamıştır. Trokar tip kateterlerle yapılan perkütan kist drenajı, seldinger iğne, kılavuz tel ve kateter kullanılarak yapılan drenaj işlemine göre uygulama açısından daha kolay, düşük maliyetli ve pratik bir yöntem olmakla birlikte plevra ile periton, cerrahi sonrası ve yaşlanmaya bağlı olarak elastikiyetini kaybettiği için bu olgularda trokar tip kateter yerleştirilmesinin daha güç olabildiği unutulmamalıdır.
TEŞEKKÜRLER