Bülten 03 Nisan 015 PİYASALAR Döviz Piyasası Piyasaların haftanın son günü açıklanacak ve FED in faiz artış sürecine başlama tarihini belirlemek için yakından izlediği tarım dışı istihdam verisine odaklanması işlemlerin dar bantta gerçekleşmesine sebep oldu. Piyasada verinin sert kış koşulları sebebiyle beklentilerin altında kaldığının fiyatlanması sebebiyle TL günü değer kazancıyla sonlandırdı. Gün içinde en düşük,5833 seviyesini gören USD/TL kuru günü,5853 den sonlandırdı. 31 Ara 14 1 Nis 15 Küresel piyasaların büyük bölümünde bugün başlayacak tatiller öncesi piyasada hacimler sınırlı kaldı. Beklentilerin altında kalan ABD özel sektör istihdam ve ISM verilerinin fiyatlanması dün de devam etti. EUR/USD paritesi 1,0905 seviyesine kadar yükseldiği günü %1,1 yükselişle tamamladı. Bugün açıklanacak olan ABD tarım dışı istihdam verisi ardından tatil sebebiyle hacimsiz olması beklenen döviz piyasasında sert hareketler görülebilir. Tarım dışı istihdam verisinin beklentileri karşılayamayacağı yönündeki beklenti Dolar endeksinin gerilemesine neden olurken, gelişmekte olan ülke para birimlerine alış getirdi. Günün en çok değer kazanan para birimleri %1,8 ile Rus Rublesi, %1,3 ile Brezilya Reali oldu. Emtia Piyasası Nis 15 $/TL,3350,5991,5853-0,5% 10,7% /TL,866,8014,8166 0,5% -0,4% Sepet*,5791,6989,6995 0,0% 4,7% /$ 1,098 1,0763 1,0880 1,1% -10,1% $/Yen 119,78 119,76 119,7 0,0% -0,1% $ Endeks 90,7 98,19 97,44-0,8% 7,9% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,5$+0,5 ) Bugün başlayacak Paskalya tatili ve ABD tarım dışı istihdam verisi öncesi risk almaktan kaçınma eğilimi sebebiyle altın günü dar bantta seyrederek %0,1 gerileyerek sonlandırdı. P5+1 ülkeleri ve İran ın müzakereler sonucunda anlaşmaya varması sonrası petrol fiyatları sert bir şekilde geriledi. Günü %3,8 kayıpla tamamlayan Brent petrolün varil fiyatı bugüne de gerileyerek başladı. Altın($/Ons) 1.184 1.04 1.03-0,1% 1,5% Petrol(Brent) 57,3 57,1 55,0-3,8% -4,% Gümüş($/Ons) 15,7 17,0 16,8-1,1% 6,8% Kaynak: Reuters, Bloomberg 31 Ara 14 1 Nis 15 Nis 15,8,7,6,5,4,3, $/TL Sepet /$ (Sağ eks),6995,5853,1 1,0880 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 1.500 1.450 1.400 1.350 1.300 1.50 1.00 Altın ($/Ons) 1.383 115,1 Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 1.03 1.150 55,0 1.100 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 1 1,48 1,43 1,38 1,33 1,8 1,3 1,18 1,13 1,08 1,03 130 10 110 100 90 80 70 60 50 40
Oca 13 Şub 13 Mar 13 Nis 13 May 13 Haz 13 Tem 13 Ağu 13 Eyl 13 Eki 13 Kas 13 Ara 13 Oca 14 Şub 14 Mar 14 Nis 14 May 14 Haz 14 Tem 14 Ağu 14 Eyl 14 Eki 14 Kas 14 Ara 14 Oca 15 Şub 15 Mar 15 Nis 15 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 Bülten 03 Nisan 015 Faiz Piyasası ABD ve Avrupa piyasalarında bugün başlayacak tatil öncesi tahvil piyasasında hacim düşük seyretmeye devam etti. TL deki değer kazancına paralel yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi günü 6 baz puan gerileyerek %8,71 seviyesinden sonlandırdı. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı 58,6 milyar TL düzeyine yükselirken; bu rakamın 51 milyar TL lik kısmı %7,50 den haftalık repo fonlamasından, 5 milyar TL lik kısmı %10,5 ten piyasa yapıcılığı imkanından,,6 milyar TL lik kısmı %10,75 ten kotasyon ve BİST ten oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %7,88 düzeyine yükseldi. 31 Ara 14 1 Nis 15 Gösterge Tahvil* 7,97 8,77 8,71-0,06 0,74 USD Libor( 3 aylık) 0,6 0,7 0,7 0,00 0,01 EUR Libor( 3 aylık) 0,06 0,0 0,0 0,00-0,04 O/N İMKB Repo 10,85 10,34 10,3-0,0-0,53 Eurobond 030* 4,73 4,71 4,65-0,06-0,08 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg Nis 15 * bileşik faiz 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 13 1 11 10 9 8 7 6 5 4 3 Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru Ağırlıklı Fonlama Faizi Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*) %8,71 Gecelik Borç Alma-Verme Faizi 3.500 3.000.500.000 1.500 476 1.000 500 6 0 Milyon TL %7,88 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 16 seviyesinde yatay seyrederken; 030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %4,65 seviyesine geriledi. Borsalar Hafta başından bu yana dalgalı seyrin gözlendiği BIST-100 endeksi hükümetin yatırım ve istihdamı artırmak için açıkladığı teşvik paketinin sanayi hisselerine getirdiği alımlarla günü yükselişle kapattı. Avrupa'da birçok ülkenin piyasası bugün ve Paskalya tatili nedeniyle Pazartesi kapalı olacak. Bugün ABD'de tahvil piyasasında işlemler yarım gün yapılacak, borsalar ise kapalı olacak. BIST-100 85.71 81.09 81.676 0,6% -4,7% BIST-30 106.150 99.613 100.130 0,5% -5,7% Sanayi 78.75 78.467 79.151 0,9% 0,5% Hizmetler 6.195 58.678 59.78 1,0% -4,7% Mali 115.5 107.411 107.730 0,3% -6,5% Bankalar Endeksi 159.67 14.804 14.49-0,% -10,5% Dow Jones 17.83 17.698 17.763 0,4% -0,3% S&P 500.059.060.067 0,4% 0,4% DAX 9.806 1.001 11.967-0,3%,0% Nikkei 5 17.451 19.035 19.313 1,5% 10,7% Bovespa 50.007 5.3 53.13 1,5% 6,% Kaynak: Reuters, Bloomberg 31 Ara 14 1 Nis 15 Nis 15 700 İşlem Hacmi (milyon TL) BIST 100 Endeks (sağ eksen) 600 500 400 300 00 100 0 Oca.14 Şub.14 Nis.14 Haz.14 Tem.14 Eyl.14 Kas.14 Ara.14 Şub.15 95.000 90.000 85.000 81.676 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000
Bülten 03 Nisan 015 PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı öncü verilere göre, Mart ayında ihracat %13,45 azalarak, USD 1,55 milyar, ithalat %5,75 azalarak USD 18,79 milyar oldu. Başbakan Ahmet Davutoğlu düzenlediği basın toplantısı ile Üretim ve İstihdama Destek Paketi ni açıkladı. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki devlet iç borçlanma senedi (DİBS) portföyü 7 Mart haftasında bir önceki haftaya göre piyasa fiyatı değişimi ve kur farkından arındırılmış olarak USD 1,05 milyar arttı. FAO gıda fiyatları endeksi Mart ayında 173,8 e geriledi. ABD'nin dış ticaret açığı Şubat ayında keskin şekilde USD 35,4 milyara gerileyerek beklentilerin altında ve 009 yılından bu yana en düşük seviyede açıklandı. ABD'de fabrikalara gelen siparişler Şubat ayında bir önceki aya göre %0, ile beklentilerin üzerinde arttı. ABD de New York ISM endeksi 50 ile beklentileri altında değer aldı. İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerde çözüm yolunun bulunduğu ve anlaşma taslağının derhal yazılmaya başlanacağı belirtildi. ABD Başkanı Barack Obama, ABD Doları'nın güçlenmesinin, kaynağında Avrupa ve Asya ekonomilerinin büyümekte zorlandıkları ortamda insanların paralarını güvenli bir yere park etmek istemediklerinden kaynaklandığını söyledi. Çin'de HSBC tarafından hazırlanan Hizmetler PMI Mart ayında Şubat ayına göre hafif bir artış göstererek 5,3 e yükseldi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı öncü verilere göre, Mart ayında ihracat %13,45 azalarak, USD 1,55 milyar, ithalat %5,75 azalarak USD 18,79 milyar oldu. Dış ticaret açığı, altın desteğine rağmen, Türkiye'nin en büyük ihracat pazarlarından Avrupa'daki kırılgan seyir ve EUR/USD paritesindeki düşüşle Mart ayında %1,.8 artarak, USD 6,4 milyar oldu ve böylece öncü verilere göre, dış ticaret açığı Kasım 014'ten beri ilk kez arttı. Öncü verilere göre, Mart ayında altın ihracatı USD 1,7 milyar oldu. Başbakan Ahmet Davutoğlu düzenlediği basın toplantısı ile Üretim ve İstihdama Destek Paketi ni açıkladı. Paketin genel çerçevesi şu şekilde: İŞKUR dan iş gücü desteği sağlanacak. Altı ay süreyle iş başı eğitimle çalışacak kursiyerlere net asgari ücret ödenecek. 6 aylık süre boyunca işverene hiçbir maliyet yüklenmeyecek şekilde ödenecek. İşverenin kursiyerler için yaptığı harcamalar vergi matrahından düşülecek. İşbaşı eğitim programı sonrası, kursiyerler işe alınırsa, imalat sektöründe 3,5 yıl; diğer sektörlerde ise 30 ay boyunca SGK işveren primi İŞKUR tarafından ödenecek. Önümüzdeki aylarda yılın ilk yarısı istihdamı daha da teşvik etmek için, Temmuz ayına kadar bu işbaşı eğitim başlarsa, iş başı eğitim için verilecek destek 6 ay değil 1 yıl olacak. Toplum yararına çalışma kapsamında 10.000 yeni istihdam sağlanacak. Yatırım teşvikleri kapsamında yatırımlara daha çok vergi indirimi sağlanacak. İleri teknoloji sınıfında yer alan yatırımlar, öncelikli yatırımlar kapsamına alınacak ve 5. bölge desteklerinden yararlanacak. 3
Bülten 03 Nisan 015 Yeni yatırımcıya daha fazla destek, vergi indirimi sağlanacak. Şu anda 1. bölge için teşvik uygulamalarında %10 olan oran %15 e;. bölge için %15 ten %0 ye artırılacak. Büyük ölçekli yatırımlarda ise %0 den %5 e;. bölgede %5 ten %30 a getirilecek. Sigorta primi işveren hissesi desteği de hem süre hem oran itibariyle artırılacak. Şu anki mevcutta sigorta primi işveren desteği, 1. bölgede yokken yıla,. bölgede 3 yıla, 3. bölgede 5 yıla çıkarılacak. Yatırım malları ve ara malların vadeli ithalatında KKDF %6 dan %0 a indirilecek, sanayicinin girdi maliyeti azaltılacak. ARGE ve tasarıma daha fazla destek sağlanacak. Tasarım merkezleri, ARGE merkezleri gibi desteklenecek. Hazine destekli kefaletin kapsamı genişletilecek. Hazine kaynaklarından kredi 1 milyar TL den milyar TL ye çıkarıldı. Bakanlar kurulu kararıyla yararlanabileceklerin kapsamı genişletildi ve kapsama imalatçı kobiler ilave edildi. İmalatçı KOBİ lere ve kadın girişimcilere özel tedbirler alınacak. Her bir KOBİ için 1,5 milyon TL olan kefalet limiti, imalatta faaliyet gösterenler için,5 milyon TL ye, imalatçı KOBİ ler için ise 3 milyon TL ye çıkarıldı. Kadın girişimciler için, kadın istihdamının artırılması amacıyla yeni bir düzenleme başlatıldı. 100 bin TL ye kadar, beş yıl vadeli kredileri için %85 oranında kefalet imkanı sağlanacak. ARGE ye dayalı yatırımlar için proje ve finansman olanaklarını kolaylaştırmak için TÜBİTAK tarafından başta enerji, ulaştırma ve sağlık sektörleri olmak üzere hazırlanan projeler, Türkiye Kalkınma Bankası aracılığıyla desteklenecek. Fizibilite çalışmaları TÜBİTAK tarafından sonuçlandırılacak. FAO gıda fiyatları endeksi Mart ayında 173,8 e geriledi Küresel gıda fiyatları güçlü hububat ve et arzının etkisiyle gerilemeye Mart ayında da devam etti. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre tahıllar, yağlı tohumlar, süt ürünleri, et ve şeker fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen dünya gıda fiyatları endeksi Mart ayında bir önceki aya göre,6 puan gerileyerek ortalama 173,8 değerini aldı. FAO ayrıca bu yılki dünya hububat üretimi tahminini bir önceki aya göre milyon ton yükselterek,544 milyar tona çıkardı. VERİ GÜNDEMİ Bugün yurtiçi Mart ayı enflasyon verisi takip edilecek. Piyasa tahminleri TÜFE nin aylık %0,89 artış göstereceği yönünde. TÜFE geçen ay sert kış koşullarından kaynaklanan gıda fiyatlarındaki yüksek artış sebebiyle %1,1 olmuştu. Bu ay gıda fiyatlarındaki artışın daha ılımlı olacağını öngörüyoruz. Yıl sonuna doğru yurtiçindeki gıda fiyatları endeksinin gerileyerek küresel gıda fiyatlarına endeksine yakınsayacağını düşünüyoruz. Bu ay da yıllık enflasyonun %7 üzerindeki seyrine devam etmesini beklerken Nisan ve Mayıs ayında yüksek baz etkisi sebebiyle %7 seviyesinin altını görmemiz oldukça muhtemel. Yurtdışı tarafında ise günün en önemli verisi FED in faiz artırım sürecine başlamak için yakından izlediği tarım dışı istihdam raporu olacak. Çarşamba günü açıklanan ve beklentilerin altında kalan ADP özel sektör istihdam raporunun ardından tarım dışı istihdam artışının da tahminleri karşılayamayacağı beklentileri piyasada ağırlık kazandı. Bu beklentiler uygun olarak da Dolar endeksi Çarşamba günü veri öncesinde 98,6 seviyesinden 97,7 seviyesine kadar gerilemiş durumda. Tarım dışı istihdam verisinde aşağı yönlü sürpriz fiyatlamaları gelişmekte olan ülke para birimlerini de iki gündür rahatlatmış durumda. Bu ayki verinin en büyük belirleyicisi hizmet sektöründeki istihdam artışının miktarı olacak. Sert kış şartlarından dolayı öncü verilerin de net bir şekilde 4
Bülten 03 Nisan 015 ortaya koyduğu gibi imalat sektöründe bir yavaşlama yaşanmakta. Bu sebeple imalat sektörden istihdama sınırlı bir katkı geleceğini öngörmek mümkün. Hizmet sektörünün ise sert kış koşullarından etkilenme derecesi veri açısından anahtar nokta olacak. Verinin beklentileri karşılayamaması halinde iki gündür devam eden Dolar endeksindeki geri çekilmenin sürmesini beklerken, beklentiyi karşılaması ve ya üzerinde gelmesi halinde ise Dolar endeksinde hızlı bir yükseliş yaşanabileceğini öngörmekteyiz. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz. 5