ÇOCUKLARIN ÖRNEK ALDIKLARI KAHRAMANLARIN DEĞERLERİNİN SOSYAL BİLGİLER PROGRAMINDA YER ALAN DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRILMASI



Benzer belgeler
İLÇEMİZ İLKOKULLARINDA GÖREVLİ SINIF VE OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MESLEKİ ÇALIŞMA PROGRAMI

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi)

İlçemizde görev yapan İlkokul, Ortaokul, İmam Hatip Ortaokulu ve Ortaöğretimde çalışan tüm Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

Faaliyet Alanları. 22 Aralık Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

RUH SAĞLIĞI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİM VE UYGULAMASI ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU ERZURUM

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Yazma Becerileri 2 YDA

TARİH ÖĞRETMENİ TANIM. Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, tarih ile ilgili eğitim veren kişidir. A- GÖREVLER

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU

YSÖP KULLANIM KILAVUZU

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM Haziran 2016 MESLEKİ ÇALIŞMA PROGRAMI BİRİNCİ HAFTA. Eğitim Görevlileri. Katılımcılar. Tüm Öğretmenler.

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği

Rusya'da Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi (EÇBE)

Başarılı bir yöneticide bulunan özellikler ve bunları kazanma yolları Yöneticiler, görev yaptıkları örgütlerin amaçlarını etkin ve verimli olarak gerç

1. Projenin adı: TEMEL EĞİTİM İKİNCİ KADEME (6.,7. VE 8. SINIF) MATEMATİK DERSİ PROGRAM VE KİTAP GELİŞTİRME PROJESİ

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI

BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ

Türk Dili II (TURK 102) Ders Detayları

İhtiyacınız, tüm sisteminizin kurumsallaşmasını sağlayacak bir kalite modeli ise

Daha Ne Kadar Sessiz Kalacaksınız?

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir.

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

Proje konularından istediğiniz bir konuyu seçip, hazırlamalısınız.

Emeklilik Taahhütlerinin Aktüeryal Değerlemesi BP Petrolleri A.Ş.

FELSEFE GRUBU ÖĞRETMENİ

Anadolu Teknik ve Meslek Liseleri

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

ANAHTAR YETERLİKLER AYFER YAVUZ

Tablo 2 Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı

Türkiye de Okutulan Fen ve Teknoloji Kitap Setlerindeki Fen-Teknoloji- Toplum-Çevre (FTTÇ) Konularının Değerlendirilmesi

GÜZ YARIYILI LİSANSÜSTÜ ÖĞRENCİ ALIMI

Geleceğin Dersliğini Tasarlamak

KİM OLDUĞUMUZ. Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal sağlık, aileleri,

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

TEMEL İSTATİSTİK KAVRAMLAR

Tablo 5 Hukuk Temel Alanı

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BİR ÜLKE BİR BAYRAK TESTİ

ÇEVRE KORUMA TEMEL ALAN KODU: 85

Sosyal ve Kültürel Etkinliklere Katılım (ORY 400) Ders Detayları

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler

HALK EĞİTİMİ MERKEZLERİ ETKİNLİKLERİNİN YÖNETİMİ *

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.

ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş

REHBERLĠK HĠZMETLERĠ NEDĠR?

MÜDÜR YARDIMCILARI HİZMET İÇİ EĞİTİMİ

Kanıta Dayalı Tıp (KDT)

ç) Yönetim Kurulu: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Yönetim Kurulunu,

ÖĞRETMEN AKADEMİSİ VAKFI EĞİTİMCİ YETİŞTİRME SÜRECİNİN KISMİ ZAMANLI EĞİTİMCİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Amacımız Fark Yaratacak Makine Mühendisleri Yetiştirmek - OAIB Moment Expo

SINAV ŞARTNAMESİ ( TURİZM SEKTÖRÜ )

Form ve Strüktür Ders İzlence Formu

Bu doğrultuda ve 2104 sayılı Tebliğler dergisine göre Türkçe dersinde şu işlemlerin yapılması öğretmenden beklenir.

FİZİKİ ANTROPOLOG TANIM

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

İçindekiler. 5 BİRİNCİ KISIM Araştırmanın Kavram sal ve Metodolojik Çerçevesi. 13 Çocuğun İyi Olma Hali

YAZAN Özgül BATTAL NAMLI. EDİTÖR Ziya SİCAK. RESİMLEYEN ve KAPAK L. Zeki OKSEV. GRAFİK Sinan FIRAT

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ İŞLEM BASAMAKLARI. Kalite Yönetim Sisteminin işleyişini, kurulların amaç, kuruluş şekilleri ve çalışma kurallarını açıklamak,

Tasarım Psikolojisi (SEÇ356) Ders Detayları

Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitiminde Üniversitelerin Rolü

YARARLANILACAK KAYNAKLAR LİSTESİ

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015

İlkadım Birey Tanıma Envanteri

Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği)

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ GÖZLEM FORMU. Adı Soyadı :... Yaşı :... Gözlem Dönemi :... Okul Adı :... Öğretmen :... Sınıfı :...

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Odabaş

Bülent Gündağ Mert ile Söyleşi

YENİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETİM PROGRAMI İLE İLGİLİ ÖĞRETMENLERİN DÜŞÜNCELERİ

YETİŞKİNLER DİN EĞİTİMİ Akdeniz Müftülüğü

Tesis ve Malzeme Kullanımı

ÖZEL VEGA OKULLARI OYUN SANDIĞIM SORGULAMA ÜNİTESİ BÜLTENİ DİSİPLİNLERÜSTÜ TEMA

Güncel Ekonomik Yorum

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.

Tematik Ağ Projesi AEHESIS

AFET YÖNETİMİ. Harita 13 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası. Kaynak: AFAD, Deprem Dairesi Başkanlığı. AFYONKARAHİSAR 2015

Hukuka Giriş (LAW 101) Ders Detayları

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar

PRESTİJ AKADEMİK LİSESİ

Tebriz (İran) Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Çalışma

BAŞARI İÇİN HEDEFE ODAKLANMAK ŞART!

MATEMATİK (haftalık ders sayısı 5, yıllık toplam 90 ders saati)

ALAN ALT ALAN KODU Kalite ve Strateji Planlama Proje

TÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI

Liderlik: Teori ve Pratik (PSY 316) Ders Detayları

Geleceğin Mimarları MKÜ de Buluştu

Okulu Tanıtım Dosyası

hendisliği kanı Bilgisayar MühendisliM Prof. Dr. Oya Kalıps

OYUN DERSİ OYUN ETKİNLİKLERİ -1 40/16 OYUN ALBÜMÜ 40/16

GENEL MATEMATİK DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI İLE ÖSS BAŞARISI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Transkript:

www.jedus.net ISSN: 2199-2053 ÇOCUKLARIN ÖRNEK ALDIKLARI KAHRAMANLARIN DEĞERLERİNİN SOSYAL BİLGİLER PROGRAMINDA YER ALAN DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRILMASI COMPARISON OF THE VALUES OF HEROES WHO ARE TAKEN AS AN EXAMPLE BY CHILDREN AND THE VALUES IN SOCIAL STUDIES PROGRAM Çiğdem KAN* *Fırat Üniversitesi, İlköğretim Bölümü, Sosyal Bilgiler Eğitimi, ckan@windowslive.com ÖZET Kahramanların, çocukların dünyasında önemli bir yeri vardır.kendisini kahramanlarla bütünleştiren çocuk, farkında olmadan onların değerlerini de içselleştirir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında öğrenim gören çocukların örnek aldıkları kahramanlarının değerlerini belirlemek ve sosyal bilgiler programında yer alan değerlerle karşılaştırmaktır. Bu amaçla Elazığ da bulunan üç ilköğretim okulunda öğrenim gören 51 öğrenciye ulaşılmıştır.genel tarama türünde olan araştırmada veriler, yapı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle elde edilmiştir.elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir.araştırma sonucunda, araştırmaya katılan çocuklar, beğendikleri kahramanları en fazla ders kitaplarından, dizi filmden, spordan ve çizgi filmden tanıdıklarını belirtmişlerdir.beğendikleri kahramanların değerleri ise sırasıyla; başarılı, güçlü ve cesur olma ve dürüstlüktür. Çocukların beğendikleri kahramanların değerlerinin sosyal bilgiler programında yer alan değerlerle benzerlikleri incelendiğinde ise; birinci sırada dürüstlük değeri vurgulanırken, ikinci sırada çalışkanlık ve saygı, üçüncü sırada ise bilimsellik ve aile birliğine önem vurgulanmıştır. Anahtar Sözcükler:sosyal bilgiler, değerler, sosyal bilgiler programı 195 ABSTRACT Heroes have a great place in children's lives. The child who integrates himself to the heroes unwittingly internalizes their values. The aim of this study is to compare the values of heroes who are taken as an example by the primary school students with the values in the social studies program. For this purpose, we reach 51 students who are studying in three primary schools in Elazığ. Data is collected by structured interview in this research which is a general training. The collected data is analyzed through content analyze technique, one of the qualitative research methods. At the end of research, children attending this research state that they know their favorite heroes mostly through their course books, TV series, sports and cartoons. The values of their favorite heroes are respectively being "successful", "powerful and brave" and honest. If the values of children's favorite heroes are compared with the values in the social studies program, the first value is "being honest", the second is "being hardworking and respectful," and the third is "being scientific and being respectful for family union". Keywords: social studies, values, social studies program 1. GİRİŞ Eğitimin amacı bireylere sadece akademik anlamda bilgileri kazandırmak değil aynı zamanda uygun değer ve becerileri de kazandırmaktır. Her toplumda ve her dönemde değerler var olmuştur ve olmaya devam edecektir.çünkü, toplumların devamlılığının sağlanmasında değerlere ihtiyaç vardır.değerler konusunda toplumda benimsenen, medyadan veya ders kitaplarından örnek alınan kişilikler vardır.çocukların örnek aldıkları kahramanlar geçmiş yıllara göre daha fazla çeşitlenmiş ve değerleri farklılaşmıştır.değişmeyen ise,

çocukların gelişim sürecinde örnek olan kahramanların onların yaşamında, davranışlarında, konuşmalarında ve inançlarında önemli bir etkiye sahip olduğudur. Değerler eğitimi, eğitim sistemi içerisinde farklı derslerin içeriğinde yer almaktadır.bu derslerden birisi de sosyal bilgilerdir.2005 yılı sosyal bilgiler programı kavram, değer ve beceri ayakları üzerine oturmuştur. Sosyal bilgilerle ilgili tanımlar şu şekildedir; Sosyal bilgiler, çocuklara toplumla ilgili gerekli ve yararlı olan gerçeklerin okulda verildiği bir derstir (İnan, 2014: s.4). Sosyal bilgiler, bireyin toplumsal varoluşunu gerçekleştirebilmesine yardımcı olma amacıyla; tarih, coğrafya, ekonomi, sosyoloji, antropoloji, psikoloji, felsefe, siyaset bilimi ve hukuk gibi sosyal bilimleri ve vatandaşlık bilgisi konularını yansıtan; öğrenme alanlarının bir ünite yada tema altında birleştirilmesini içeren; insanın sosyal ve fiziksel çevresiyle etkileşiminin geçmiş, bugün ve gelecek bağlamında incelendiği; toplu öğretim anlayışından hareketle oluşturulmuş bir ilköğretim dersidir (MEB, 2005: 46). Diğer bir tanımda ise sosyal bilgiler, insanı, toplum ve bunlarla ilişkisi çerçevesinde çevreyi konu alanı olarak incelemektedir.öğrencinin insan ve toplum ilişkileriyle ilgili bilgi ve deneyimlerini geliştirmesine olanak sağladığı gibi, bireyin kendisini, değerlerini ve düşüncelerini keşfedişinin ortamını hazırlayan bir derste olabilmelidir (Kabapınar, 2014: 3). Yukarıdaki tanımlarda sosyal bilgilerin, toplum, çevre ve toplumsal değerle iç içe bir ders olduğu ve farklı disiplinlerin bir araya gelmesinden oluştuğu görülmektedir. Sosyal bilgiler eğitiminin genel amacı şu şekilde sıralanabilir; a) Erdemli birer insan olmaya rehberlik etmek, b) Etkili vatandaş yetiştirmek, c) Demokratik sürece katılımı öğretmek, d) Tarih, coğrafya ve sosyal düşünme becerisi kazandırmak (İnan, 2014: s.9). 196 Yukarıdaki maddelerin hiçbirisi değerler eğitiminden soyutlanamaz.sosyal bilgiler dersinin programdaki vizyonu da benzer özelliklere yer vermiştir.sosyal bilgiler öğretim programının vizyonu; 21.Yüzyılın çağdaş, Atatürk ilkeleri ve inkılaplarını benimsemiş, Türk tarihini ve kültürünü kavramış, temel demokratik değerlerle donanmış ve insan haklarına saygılı, yaşadığı çevreye duyarlı.türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını yetiştirmektir (MEB, 2005: 45). Sosyal bilgiler programının vizyonu incelendiğinde değerlerden soyutlanabilecek bir açıklama olmadığı gibi doğrudan temel demokratik değerlerle donanmış Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını yetiştirmeyi amaçlamıştır.değerlerin öğretilmesinde farklı yöntemler vardır.değer açıklamak, ahlaki muhakeme, değer analizi, gözlem yoluyla değer öğretimi gibi. Çocukların yaşamlarında önemli yeri olan kahramanlarının değerleri de oldukça önemlidir. Kahramanlarıyla kendilerini bütünleştiren çocuklar, onların değerlerini de içselleştirirler (MEB, 2005: 94).Kahramanın tanımı Türk Dil Kururmu sözlüğünde, bir olayda önemli yeri olan kimse olarak tanımlanmaktadır (http://www.tdk.gov.tr). Sosyal bilgiler programının üç ayağından biri olan değerin tanımına baktığımızda; değer, bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, üstün nitelik, meziyet, kıymet, bir ulusun sahip olduğu sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel değerlerini kapsayan maddi manevi ögelerin bütünüdür (http://www.tdk.gov.tr). Sosyal bilgiler programında yer alan değerler sırasıyla adil olma, aile birliğine önem verme, bağımsızlık, barış, bilimsellik, çalışkanlık, dayanışma, duyarlılık, dürüstlük, estetik, hoşgörü, misafirperverlik, özgürlük, sağlıklı

olmaya önem verme, saygı, sevgi, sorumluluk, temizlik, vatanseverlik, yardımseverlik olmak üzere 20 değer yer almaktadır (MEB, 2005). Değer, bireylerin herhangi bir kişi, varlık, olay, durum vb. karşısında ortaya koyduğu duyarlıklardır. İnsani, ahlaki, kültürel, ruhsal, toplumsal ve evrensel boyutlarda oluşabilen bu duyarlıkların özümsenmesi ve benimsenmesi süreci, değerler eğitiminin esasını teşkil eder (Yaman, 2014: s.17). Değerler eğitimi konusu, sadece Milli Eğitim Bakanlığının çalışmalarıyla sınırlı kalmamalıdır. Yani sadece okul eksenli değil toplum eksenli bir eğitim modeli oluşturmak gerekir. Türkiye de insanı ve toplumu ilgilendiren her kuruluş, değerler eğitimi kapsamına alınmalı ve gerekirse hükümetin öncelikli konularından biri olarak ele alınmalıdır (Yaman, 2014: 38-39). 1.1.Değer Eğitimi Konusunda Yapılan Araştırmalar Değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalara bakıldığında; genel olarak değerler eğitiminin çok önemli görüldüğü; en fazla değer eğitimi ile sosyal bilgiler dersinin bütünleştirildiği; çizgi filmlerin, çocukların tercihlerini etkilediği; çocukların okulda aktif bir şekilde sisteme katılmaktan ziyade okul sistemiyle uyumlu olma değerlerini benimsedikleri; Son yıllarda evrenselcilik değerlerinin benimsendiğini ve okulda verilen değerlerin, medyada benimsenmediği ve ret edildiği şeklindedir. Öğretmenler, değerlerin öğretilmesinde aktif rol üstlenmektedir. Balcı ve Yelken (2013), ilköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değerler eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşlerini belirlemek amacıyla bir araştırma yapmıştır. Mersin ilinde bulunan, 24 okulda öğretmenlik yapan 152 sınıf ve sosyal bilgiler öğretmeni ile görüşülmüştür.araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin sosyal bilgiler programında bulunan değerlerin tümünü çok önemli ve önemli buldukları ve bu değerlerden adil olma, barış, dürüstlük, duygu ve düşüncelere saygı değerlerinin ise, önem derecesi açısından ilk sıralarda yer aldığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin değer eğitimine en çok değindikleri dersin sosyal bilgiler, en çok ilişkilendirdikleri ara disiplinin rehberlik ve psikolojik danışma olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin, değerlerin kazanılmasının orta düzeyde güç olduğunu düşündükleri tespit edilmiştir.ayrıca, öğretmenlerin değer eğitiminde sorun kaynağı olarak ilk sırada ailenin sosyal, kültürel ve ekonomik özelliklerini gördükleri belirlenmiştir.bu sorunların çözümü ile ilgili önerilerinde ise, çocuğa değerli olduğunu hissettirmek görüşünün birinci sırada yer aldığı ortaya çıkmıştır. Değerin kazanılması sürecinde medyanın etkisi de önemlidir.özdemir ve Ramazan (2012) tarafından çizgi filmlerin çocuk izleyiciler üzerindeki etkilerini anne görüşlerine göre belirlemek amacıyla bir araştırma yapmıştır. Araştırma, Isparta il merkezindeki devlete ait okul öncesi ve ilköğretim okullarının 1., 2., 3. sınıflarına devam eden 940 çocuğun annesi üzerinde yapılmıştır. Araştırma bulguları, çocukların kendilerini çizgi film kahramanları ile özdeşleştirme, çizgi filmde gördüğü hareketleri tekrar etme, çizgi filmde duyduğu kelimeleri yada ifadeleri günlük hayatta kullanma davranışları açısından okul öncesi ve ilköğretim öğrencileri arasında fark görülmediğini göstermektedir.ayrıca, araştırma çocukların çizgi film içeriği ile ilgili davranışlar sergiledikleri, çizgi filmlerle bağlantılı taleplerde bulundukları, çizgi filmlerle ilgili konuştukları ve sorular sorduklarını ortaya koymaktadır.çizgi filmde görülen yiyecek, içecek, kıyafet gibi şeylerin daha çok ilköğretim çağı çocuklarının tercihlerini etkiledikleri; okul öncesi ve ilköğretim çağı çocuklarının izledikleri çizgi filmler hakkında aile üyeleri ile konuştukları ve sorular sordukları görülmüştür. 197

Oğuz (2012), öğretmen adaylarının değerlere ve değerler eğitimine ilişkin görüşlerini ortaya koymak amacıyla bir araştırma yapmıştır.araştırma, Ondokuz Mayıs Üniversitesinde öğrenim gören 434 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir.öğretmen adaylarının en çok evrenselcilik, yardımseverlik, güvenlik değer tiplerine katıldıkları görülmüştür.değer eğitimine ilişkin görüşleri ise, daha çok program, model olma, yaşantılardan yararlanma ve öğrencilere düşüncelerini ortaya koyabilecekleri ortamların sağlanması gibi başlıklar altında toplanmıştır. Zavalsız (2014), Karabük Üniversitesinde öğrenim gören 340 öğrenci ile bir araştırma yapmıştır. Araştırmada, üniversite öğrencilerinin tüketilen değerlerin ne kadar farkında olduklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre, öğrencilerin değer öncelikleri sırasıyla dini, ahlaki, sosyal, siyasi, estetik, teorikbilimsel ve ekonomik değerler şeklinde ortaya çıkmıştır. Johansson; Moore; Brownly tarafından yapılan araştırmada, 4-8 yaşlarında olan 100 çocuğun diğerine nasıl davranacakları ve okuldaki kuralları ve değerleri nasıl anladıkları belirlenmeye çalışılmıştır.avusturalya nın Queensland bölgesinde bulunan 8 farklı okul ve 11 sınıfta yapılan araştırmada, bu öğrencilerle ahlaki ve geleneksel konularda, okul yaşamındaki günlük kurallar ve katılım konusunda görüşülmüştür. Araştırmada, nitel araştırma deseni kullanılmıştır.çocuklara göre okulda doğru şeyi yapma, diğer kişilerin iyiliğini düşünme ve okuldaki sosyal düzeni sağlama kaygısıyla ilgilidir.bunlar, disiplinle bağlantılı olan yönetmelikler, kurallar ve davranış boyutunu içermektedir.çocukların sorumluluklarının, sistemin yapılandırılmasına aktif bir şekilde katılmaktan ziyade okul sistemiyle uyumlu olma şeklinde olduğu görülmüştür. Myyry; Juuja ve Pesso (2013) tarafından Finlandiya da yapılan araştırmada, kişisel değer önceliklerini belirlemek amaçlanmıştır.uygulamalı bilimlerde eğitim gören 132 üniversite öğrencisine iki farklı ölçek öntest ve son test olarak uygulanmıştır.birinci sınıfta öğrenim gören öğrencilere uygulanan test, 3 yıl sonra tekrar uygulanmıştır.araştırma sonuçları, 3 yıllık süreçte başarı değerinin öneminin azaldığını evrenselcilik ve güvenlik değerlerinin öneminde ise artış olduğu gözlenmiştir.evrenselcilik ve hedonizm değerlerinin ise ahlaki gelişim için önemli bir kazanç olduğu bulunmuştur (269-284). Çifçi ve Ünaldı (2014), coğrafya dersi öğretim programında yer alan değerler eğitiminin mevcut durumunun öğretmenlerin görüş ve düşüncelerine göre saptanması amacıyla bir araştırma yapmışlardır. Araştırmaya, Türkiye genelinden seçilen 380 coğrafya öğretmeni katılmıştır.araştırma sonuçlarına gore, öğretmenler coğrafya öğretimi programında değerler eğitiminin daha fazla yer alması; değerlerin zamanla değişebileceğinden hareketle eğitimde güncellemelerin yapılması; sınıfta verilen değerlerin aile ve daha geniş bir çevrede pekiştirilmediği; okulda verilen değerlerin medyada benimsenmediği ve reddedildiği ve değerler eğitimine lisans eğitiminde ve hizmetiçi eğitimlerde yeterince yer verilmediği görülmüştür. Dideng; Eisenring; Johannis; Samad tarafından yapılan araştırmada, karakter eğitimi olarak dürüstlük değeri aracılığıyla öğrencilerin sosyal davranışlarındaki değişimi analiz etmek amaçlanmıştır.bu doğrultuda okulda karakter eğitimi olarak dürüstlük değeriyle, öğrencilerin davranışlarındaki değişimi araştırmışlardı.veriler, resmi olmayan dokuman incelemesi, görüşme ve gözlem şeklindeöğretmen, veli ve öğrencilerden toplanmıştı.bu araştırma sonucunda dört bulguya ulaşılmıştır.birincisi öğretmenler, bir karakter eğitimi olarak dürüstlük değerinin öğrenilmesinde ve özgüvenin inşa edilmesinde öğrenme sürecinde rol oynamaktadır.ikincisi okulda öğretmenler, öğrenciler için model olmaktadır.üçüncüsü öğrenci davranışlarında gözlenen değişim, hem öğretmen hem de akranlarıyla bağlantılı olan davranış tutum, karakter ve asil karakterin oluşumunu 198

gösterebilir.ayrıca, öğrencilere dürüstlük değerinin inşa edilmesindeevde ebeveynlerin ve okulda öğretmenlerin yardımcı rol oynayabileceklerini belirtmişlerdir. Yazıcı ve Aslan tarafından (2011) tarafından yapılan araştırmada, ders kitaplarında yer alan 20 değer ve ezberci öğretmenlerin tercih ettikleri kahramanların rol model olarak kimlikleri ve frekansları arasındaki bağlantıyı açıklama amaçlanmıştır. Araştırmada, 4,5,6,7.Sınıf ders kitapları ve öğrenci çalışma kitapları ile 160 tane üniversite öğrencisi yer almaktadır.bulgular, bu iki değişken arasında şaşırtıcı düzeyde benzerlik ve farklılıkların olduğunu göstermiştir.cinsiyete göre ders kitaplarındaki kahramanların %97.4 ü erkek, %2.6 sı ise kadındır.ezberci öğretmenler tarafından tercih edilen kahramanlar genelikle erkekti.kahramanların, %73.6 sı ulusal; %26.4 ü evrenseldi.ezberci öğrencilerin %75 i ulusal, %25 i evrensel kahramanları tercih etmişlerdi.kahramanların kimlikleri açısından iki değişken arasındaki uyum düşüktü.atatürk ders kitaplarında en fazla tercih edilen kahraman olduğu halde, ezberci öğretmenler temel değerlerin verilmesinde Atatürk ve dini kahramanları kullanmaktaydılar. Bu araştırmalardan yola çıkarak, sosyal bilgiler dersinin değerler öğretiminde önemli bir yere sahip olduğunu, değerlerin oluşumda medyanın etkisinin önemli olduğu ve öğretmenler ve üniversite öğrencileri üzerinde araştırmaların yoğunlaştığı görülmektedir.çocukların yaşamlarında önemli bir yere sahip olan kahramanların değerini belirlemeye yönelik çok az araştırmanın yapılmış olması bu araştırmanın önemini arttırmaktadır. Araştırmada, çocukların en çok beğendikleri kahramanlarının değerleri nelerdir?ve bu değerlerin sosyal bilgiler programındaki değerlerle benzerlikleri nelerdir? sorusuna cevap aranmıştır. 1.2. Amaç Bu araştırmanın amacı, çocukların kahramanlarının değerlerini araştırmak ve bu değerlerin sosyal bilgiler programında yer alan değerlerle benzerliklerini ortaya koymaktır. Bu sorunun cevabını daha ayrıntılı şekilde incelemek amacıyla araştırmada şu sorulara cevap aranmıştır. 1. Çocukların, en çok sevdikleri kahramanlar kimlerdir? 2. Çocukların, en çok sevdikleri kahramanlarının değerleri nelerdir? 3. Çocukların kahramanlarının değerlerinin sosyal bilgiler programındaki değerlerle benzerlikleri nelerdir? 199 2. YÖNTEM 2.1. Araştırma Modeli Bu çalışmada, sosyal bir olguyu derinlemesine incelemek ve mevcut durumu ortaya koymak amaçlandığından nitel araştırma deseninden yararlanılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma tekniklerinden biri olan içerik analizi kullanılmıştır. 2.2. Çalışma Grubu Araştırmaya katılan öğrencileri belirlemek için amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örneklemeden yararlanılmıştır (Yıldrırm; Şimşek: 2005). Araştırmada temel alınan ölçütler şunlardır: 1) Öğrencilerin 7. sınıfta öğrenim görüyor olması (Sosyal bilgiler derslerinde verilen değerlerin tamamının alınmış olması) 2) Araştırmaya gönüllü olarak katılıyor olmalarıdır. Araştırma, 2015 Nisan döneminde Elazığ ili merkez ilçede bulunan Dumlupınar Ortaokulu, Mezre Ortaokulu ve Elazığ Ortaokulunda bulunan toplam 51 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılanların 27 si erkek, 24 ü ise kızdır.elazığ ortaokulundan 19, Dumlupınar Ortaoku lundan 19 ve Mezre Ortaokulu ndan 13 öğrenci araştırmaya gönüllü olarak katılmışlardır.

2.3. Verilerin toplanması ve analizi Araştırma, 2015 yılı Nisan döneminde gerçekleştirilmiştir.araştırmada, literatür taraması yapıldıktan sonra açık uçlu soruların yer aldığı bir görüşme formu hazırlanarak 3 uzmandan görüş alınmış ve gerekli düzeltmeler yapılmıştır.bir ortaokulda öğrenim gören gönüllü 5 öğrenciyle görüşülerek,öğrencilerin soruları aynı şekilde anlayıp anlamadıkları belirlenerek sorulara son şekli verilmiştir.asıl araştırma için öncelikle öğrencilerden, gönüllü olarak bu çalışmaya katılmak isteyip istemedikleri sorulmuş ve sadece gönüllü olarak katılan öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşme uygulanmıştır. Öğrencilere, en çok beğendikleri ve örnek aldıkları üç kahramanın (ders kitabı, TV, İnternet vs., yaşıyor veya ölmüş olabilir) adını söylemeleri ve bunları nereden tanıdıkları sorulmuştur. Daha sonra, sırasıyla beğendikleri bu üç kahramanın hangi özelliklerini en çok beğendiklerini sırasıyla her kahraman için ayrı ayrı söylemeleri istenmiştir. Betimsel analizde özetlenen ve yorumlanan veriler, içerik analizinde daha derin bir işleme tabi tutulur ve betimsel bir yaklaşımla fark edilmeyen kavram ve temalar bu analiz sonucu keşfedilir. Bu amaçla toplanan verilerin önce kavramsallaştırılması, daha sonrada ortaya çıkan kavramlara göre mantıklı bir biçimde düzenlenmesi ve buna göre veriyi açıklayan temaların saptanması gerekmektedir (Yıldırım; Şimşek; 2005: 227). Araştırmanın verileri içerik analizi ile çözümlenmiştir.araştırmanın güvenirliğini sağlamak için başka bir araştırmacıdan daha yararlanılmıştır.araştırmacıların birbirlerinden bağımsız belirledikleri temalar karşılaştırılarak ortak temalar elde edilmiştir. Araştırmanın güvenirliği= Görüş birliği/ Görüş birliği + Görüş ayrılığı X 100 formülünden yararlanılarak (Miles& Humerman, 1994) bulunmuştur. Buna göre, iki araştırmacının birbirlerinde bağımsız olarak yaptıkları kodlamaların tutarlılığı birinci soru için 0.90, ikinci soru için 0.86, üçüncü soru için 0.94 olarak belirlenmiştir.öğrencilerin kahramanlarının değerleri açıklanmış ve öğrencilerin değer ifadelerinden örnekler veri toplama aracının numarasına göre verilmiştir. 200 3. BULGULAR Araştırmada yer alan sorular doğrultusunda bulgular oluşturulmuştur. 3.1. Çocukların, En Çok Sevdikleri Kahramanlarının Kim Olduğu ile Ilgili Bulgu; Çocukların en çok sevdikleri kahramanlarının kim oldukları ve bunları nereden tanıdıkları sorularına verilen yanıtlar doğrultusunda Tablo 1 oluşturulmuştur. Tablo 1.Çocukların En Çok Sevdikleri Üç Kahramanı Nereden Tanıdıkları Sıra Kahramanların nereden tanındığı Sayı 1 Ders Kitapları 34 2 Dizi Film 22 3 Sporcu 22 4 Çizgi Film Kahramanı 17 5 Sinema 17 6 Şarkıcı 14 7 Bilgisayar Oyunları 6 8 Ders Dışı Okuma Kitapları 6

9 Dini Lider 5 10 Yarışma Programı 4 11 Komedyen 3 12 İnternet 2 13 Şair 2 14 İlahi söyleyen sanatçı 1 Toplam 155 Tablo 1 de araştırmaya katılan öğrencilerin en çok sevdikleri kahramanları nereden tanıdıklarına incelediğimizde; Kahramanlarını en fazla ders kitaplarından, ikinci sırada dizi filmlerden ve sporcu, üçüncü sırada ise çizgi filmden tanımaktadırlar. Çocukların en çok sevdikleri diğer kahramanlar ise sırasıyla çizgi film, sinema, şarkıcı, bilgisayar oyunları, ders dışı okuma kitapları, dini lider, yarışma programı, komedyen, internetten, şair ve ilahi söyleyen sanatçıdan oluşmaktadır. 3.2.Çocukların, En Çok Sevdikleri Kahramanlarının Değerleri İle İlgili Bulgu; Çocukların en çok sevdikleri üç kahramanın değerlerine verdikleri yanıtlar doğrultusunda Tablo 2 oluşturulmuştur. Tablo 2. Çocukların Sevdikleri Üç Kahramanın Değerleri Sıra Toplam değerler Sayı 201 1 Başarılı 67 2 Güçlü ve cesur olma 21 3 Dürüstlük 17 4 Çalışkanlık 14 5 Saygı 14 6 Fedakârlık 13 7 Bilimsellik 12 8 Aile birliğine öneme 12 9 Komik olma 10 10 Liderlik 10 11 Yardımseverlik 9 12 Zeki ve çevik olma 8 13 Dini değerler 8 14 Azimli olma 7 15 Vatanseverlik 6 16 Dayanışma 6

17 İyimser olma 6 18 Adil olma 4 19 Barış 3 20 Çevreye duyarlılık 2 21 İleri görüşlülük 2 22 Disiplinli olma 2 Sosyal bilgiler progamında yer alan değerlerin toplamı Toplam 253 97 Tablo 2 de çocukların en çok sevdikleri kahramanlarının değerlerinin belirlenmesi sürecinde başarılı, güçlü ve cesur olma, dürüstlük, çalışkanlık, saygı, fedakarlık, bilimsellik, aile birliğine önem, komik olma, liderlik, yardımseverlik, zeki ve çevik olma, dini değerler, azimli olma, vatanseverlik, dayanışma, iyimser olma, adil olma, barış, çevreye duyarlılık, ileri görüşlülük, disiplinli olma ile ilgili kodlar ortaya çıkmıştır. Çocuklar, kahramanlarının en fazla başarılı olmasını beğendiklerini vurgulamışlardır.veri toplama aracının numarasına göre, bu konuda çocukların düşünceleri şu şekildedir; 41. Başarısıyla bana örnek oluyor, 32. Başarılı olması, güçlü olması ve kolundan ağ atması, 22. Başarılı, dürüst ve sessiz bir kişidir. Ailesini geçindirmek için çalışır. Çocuklar için kahramanlarının başarılı olması en önemli değerdir. Başarılı olma değeri, dürüstlük ve aileyi geçindirme gibi paylaşımcı değerleri de içermektedir. Çocuklar, kahramanlarının ikinci sırada güçlü ve cesur olma sını beğendiklerini vurgulamışlardır. Bu konuda çocukların düşünceleri şu şekildedir; 12. Çok güçlü, ülkesinin durumunu bilen cesur, dürüst, yardımsever bir savaşçıdır. Çok akıllıdır. Zekası ile herşeyi geçebiliyor. 25. Cesur ve fedakâr olmasını seviyorum, 25. Cesur, fedakâr ve sevdiği, kafasına taktığı herşeyi yapabilecek bir karakter. Bu karakterin hayal gücünün geniş olmasını seviyorum, 41. Hiç bir şeyden korkmaması ve her zaman adil davranması. Çocuklar için kahramanlarının güçlü ve cesur olması ikinci sırada önemli olan bir değerdir. Çocuklar, kahramanlarının herşeyi yapabilecek kadar güçlü ve cesur olmasını beğenmektedirler. Cesur ve güçlü olma, yardımseverlik, adalet ve fedakârlık değerleriyle iç içedir. Yani cesur ve güçlü olan kahraman, kötü bir karakter değildir. Toplumda iyi olan şeylerin devamı için çalışır. Çocuklar, kahramanlarının üçüncü sırada en fazla dürüstlük değerine sahip olmasını beğendiklerini vurgulamışlardır. Bu konuda, çocukların düşünceleri şu şekildedir; 26. Çok dürüst ve adil bir insandı. Kadınlara iyi davranırdı. Her zaman işlerini düzgün yapar, emanete sahip çıkardı. Bu nedenlerden dolayı ona çok özeniyorum, 8. Örnek davranışlarının olması. Çalışkan ve dürüst olması, 11. Onu seviyorum. Çünkü benim için en önemli özelliklerden biri dürüstlüktür, oda çok dürüst ve adil davranıyor. Bence çok iyi bir kişiliğe sahip, 9. Saygılı ve dürüst olması, sevecen olması, 12. Çok hoş davranışlara sahip, zekâsı, dürüstlüğü ve yardımseverliği ile ünlüdür. O bize dürüstlüğü ve yardımseverliği ve zekâsıyla örnek oluyor, 15. Örnek alınması gereken biri, saygılı olması, dürüst olması. Çocuklar için kahramanlarının dürüst olması üçüncü sırada önemli olan bir değerdir. Dürüstlük değeri, adil olma, iyi bir kişilik, yardımseverlik değerleriyle iç içedir. Dürüst olan kahraman, örnek alınan, sevilen bir kişiliktir aynı zamanda. Bu araştırmada elde edilen bulgular Özdemir ve Sezgin (2011) tarafından yapılan araştırma bulgularıyla örtüşmektedir. Özdemir ve Sezgin in (2011) araştırmasında öğretmen adayları dürüstlük, saygı ve güven gibi 202

değerleri daha öncelikli algıladıklarını göstermiştir. Bununla birlikte risk, katılım ve işbirliği değerleri ise, önem sırasına göre daha sonlarda yer almıştır. Bu araştırmada da dürüstlük en çok beğenilen üçüncü sırada bir değerdir. Bu araştırmanın bulguları, Karatekin; Gençtürk ve Kılıçoğlu tarafından (2013) yapılan araştırmanın bulgularını da kısmen desteklemektedir. Karatekin ve diğerleri tarafından (2013) öğretmen, öğrenci ve öğretmen adayları üzerinde yaptıkları araştırmada, tüm katılımcıların ilk üç sırada yer alan değerleri sırasıyla saygı, dürüstlük ve vatanseverliktir. Her üç grupta öne çıkan ortak değerin dürüstlük olduğu, öğrenci ve öğretmen adaylarının değerlerinin birbirine daha çok benzerlik gösterdiği, öğretmenlerin ise sevgi, hoşgörü ve aile birliğine önem verme değerlerini öne çıkardıkları belirlenmiştir. Çocukların önemini vurguladıkları diğer değerler ise sırasıyla şu şekilde sıralanmaktadır; çalışkanlık, saygı fedakârlık, bilimsellik, aile birliğine önem, komik olma, liderlik, yardımseverlik, zeki ve çevik olma, dini değerler, azimli olma, vatanseverlik, dayanışma, iyimser olma, adil olma, barış, çevreye duyarlılık, ileri görüşlülük, disiplinli olmadır. Bu değerler konusunda çocukların düşünceleri şu şekildedir; 39. Çalışkanlığı, disiplinliliği ve liderliği, 21. Çok saygılı, herkese karşı o yüzden onu çok seviyorum, 9. Saygılı olması, cana yakın olması hoşuma gidiyor, 4. İnsanlar için her şeyini feda eden birisi 16. Tıp alanında yaptığı başarılarından dolayı onu seviyorum. Çünkü bende ileride doktor olmak istiyorum. Bunun için kendime onu örnek alıyorum. 20. Benim sevdiğim dallarda çalışmalar yaptı mesela matematik ve tıp, 22. Güzel, başarılı, zeki, çalışkan bir kızdır, ailesine bağlıdır, 10. Yardımsever olmasını seviyorum. Çünkü yetim ve lösemili çocuklara tüm yardımlarını sunuyor. Ayrıca komik ve bizi eğlendiriyor, 29. Asil, vatansever, kurtarıcı, vatan için canını veren, 18. Çünkü, vatanını, milletini seven biri, 39. Yardımsever, disiplinli, çalışkan, insanları doğru yola sokması, güzel ahlakı öğretmesi, 6. Türkiye nin gelmiş geçmiş en iyi önder ve ileri görüşlü, saygılı bir lideri olması. Bu güzel vatanımızı yeniliklerle değiştirmesi ve çok iyi bir şekilde yönetmesi. Çocukların kahramanlarında beğendikleri diğer özellikler ise çalışkanlık, bilimsellik, zeki ve çevik olma azimli olma, disiplinli olma gibi başarılı olmayla ilgili değerler; saygı, fedakârlık, aile birliğine önem, yardımseverlik, dayanışma, adil olma gibi toplum tarafından onaylanan değerler ile liderlik ve ileri görüşlülük, komik olma değerleri ve vatanseverlik, barış, çevreye duyarlılık gibi ulusal ve evrensel değerler yer almaktadır. 203 3.3.Çocukların kahramanlarının değerlerinin sosyal bilgiler programındaki değerlerle benzerlikleri ile ilgili bulgu; Çocukların beğendikleri üç kahramanın değerlerinin, sosyal bilgiler programında yer alan değerlerle benzerlikleri incelendiğinde; çocuklar en fazla dürüstlük değerini vurgularken, ikinci sırada çalışkanlık ve saygı yı, üçüncü sırada ise bilimsellik ve aile birliğine önem vurgulanmıştır. Çocukların vurguladıkları ve sosyal bilgiler programında da yer alan diğer değerler ise sırasıyla; yardımseverlik, vatanseverlik, dayanışma, adil olma değerleridir. Çocukların en fazla sevdikleri üç kahramanın toplam değerleri, sosyal bilgiler programında kazandırılması amaçlanan 20 değerden 10 tanesine sahiptir. Sosyal bilgiler programındaki değerlerden bağımsızlık, duyarlılık, hoşgörü, misafirperverlik estetik, özgürlük, sağlıklı olmaya önem verme, sevgi, sorumlumluluk ve temizlik olmak üzere 10 değerin hiç yer almaması düşündürücüdür. Sosyal bilgiler ders kitaplarında, liderliği, kişiliği ve başarılarıyla en fazla yer alan Atatürk ün çocukların örnek aldıkları kahramanlarının arasında çok az yer alması da düşündürücüdür.

. 4. TARTIŞMA ve SONUÇ Araştırma sonucunda, araştırmaya katılan çocukların beğendikleri kahramanlarını en fazla ders kitapları, dizi film, spor ve çizgi filmden tanıdıklarını belirtmişlerdir. En çok beğendikleri kahramanların değerleri ise sırasıyla; başarılı, güçlü ve cesur olma ve dürüstlük tür. Çocukların beğendikleri kahramanların değerlerinin sosyal bilgiler programında yer alan değerlerle benzerlikleri incelendiğinde ise; birinci sırada dürüstlük değeri vurgulanırken, ikinci sırada çalışkanlık ve saygı üçüncü sırada ise bilimsellik ve aile birliğine önem vurgulanmıştır. Araştırmaya katılan çocuklar, kahramanlarını en fazla ders kitaplarından, dizi film ve spordan tanımaktadırlar.çocukların, değer yargılarının şekillenmesinde teknoloji ve medyanın etkisi kaçınılmazdır. Değerler eğitiminde başta medya olmak üzere birçok kamu kurum ve kuruşu ile birlikte okul yönetimi ve aile bilinçlendirmelidir. Çocukların beğendikleri kahramanların en çok katıldıkları değerleri ise sırasıyla; başarılı, güçlü ve cesur olma ve dürüstlük tür. Araştırmanın bu bulgusu, Aslan (2009), Demirbaş (2012), Arpacı nın (2013) yaptığı araştırma bulgularını kısmen desteklemektedir. Aslan nın (2009) yaptığı araştırmada, öğretmen adaylarının kahramanları ile sosyal bilgiler ders kitaplarındaki kahramanların örtüşme düzeyinin düşük olduğu bulunmuştur. Demirbaş (2012) tarafından yapılan araştırmada, Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretim programında geçen değerlere ilişkin yaptıkları dereceleme sırasıyla bilimsellik, saygı, vatanseverlik, duyarlılık, yardımseverlik, sorumluluk, çalışkanlık, dürüstlük, estetik, adil olma, barış, hoşgörü, sevgi, misafirperverlik, aile birliğine önem verme olarak sıralanmıştır. Arpacı (2013) tarafından yapılan araştırma da, öğretmen adaylarının programda geçen değerlere yönelik yaptıkları sıralama adalet, dürüstlük, haya, saygı ve güvenirlik şeklinde gerçekleşmiştir. Çocukların beğendikleri kahramanların değerlerinin, sosyal bilgiler programında yer alan değerlerle benzerlikleri incelendiğinde ise; birinci sırada dürüstlük değeri vurgulanırken, ikinci sırada çalışkanlık ve saygı, üçüncü sırada ise, bilimsellik ve aile birliğine önem vurgulanmıştır. Bu araştırmada çocukların vurguladıkları değerler içerisinde sosyal bilgiler programındaki değerlerden, bağımsızlık, duyarlılık, hoşgörü, misafirperverlik estetik, özgürlük, sağlıklı olmaya önem verme, sevgi, sorumluluk ve temizlik olmak üzere 10 değerin hiç yer almaması düşündürücüdür. Yılmaz, Merter (2012) tarafından yapılan araştırma bu bulguyu desteklemektedir. Yılmaz, Merter (2012) tarafından yapılan araştırmada, sınıf öğretmen adayları, öğretmen olduklarında küresel dünya için hoşgörü, saygı, dayanışma, yeniliğe açıklık, aile birliğine önem verme ve misafirperverlik değerlerine sahip bireyler yetiştireceklerini belirtmiştir. Bu araştırmada, çocukların tercih ettikleri kahramanlardan Atatürk ün ve vatanseverlik değerinindiğer değerlere oranla daha az tercih edilmiştir.bu durum, eğitim sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini hatırlatmaktadır.evin ve Kafadar (2004) tarafından yapılan araştırmada, birinci kademe sosyal bilgiler ders kitaplarında ulusal değerlere ağırlık verildiği, ilköğretim sosyal bilgiler programında ders kitaplarına oranla ulusal ve evrensel değer kategorilerinin daha dengeli dağılım gösterdiği sonuçlarına ulaşmışlardır. Ayrıca, bu araştırmada evrensel bir değer olan barışın çok az yer alması düşündürücüdür. Bu araştırmanın bulguları, Fidan ın (2009) yaptığı araştırma bulgularını desteklemektedir.fidan ın (2009) yaptığı araştırma, öğretmen adaylarının çoğunluğu değer öğretimi için en önemli şeyin değerleri yaşamak olduğunu, bireylerin 204

değerlere verdikleri anlamların farklı olduğunu ve sorunlar yaşandığını, medyanın değer öğretiminde okulun ve öğrenmenin etkisini azalttığını belirtmişlerdir.bu araştırmada da, öğrencilerin kahramanlarını çoğunlukla medyadan tanımaları, ders kitaplarındaki değerlerin yeniden gözden geçirilmesi gereğini gündeme getirmektedir. Bu araştırmanın bulguları Gözütok (2010) tarafından yapılan araştırma bulgularını da desteklemektedir. Gözütok (2010) tarafından yapılan araştırmada, ilkokul 1., 2., 3. sınıflarda verilen Hayat Bilgisi dersi 2005/2009 programının ulusal değer kazandırma ve demokratik kültür oluşturma açılarından ciddi bir çalışmayla yeniden yapılandırmaya ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. KAYNAKLAR Adak Özdemir, A., Ramazan, O. (2012). Çizgi Filmlerin Çocukların Davranışları Üzerindeki Etkisinin Anne Görüşlerine Göre İncelenmesi.M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35 (35), 157-173. Aslan, M. (2009).Değerler Eğitiminde Kahramanlardan Yararlanma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat. Arpacı, M. (2013). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Değer ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 13 (2), 225-228. Balcı, F. A., Yanpar Yelken, T. (2013).İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değer Eğitimi uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri.Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14 (1), 195-213. Çifçi; Ünaldı.(2014). Coğrafya Öğretmenlerinin Değerler Eğitiminin Mevcut Durumu ile İlgili Görüş ve Düşünceleri.ZfWT-Journal of World of Turks, 6(2), 81-99. Dideng, K., Eisenring, T.S.S., Johannis, H., Samad, S. (2015). The Changes of Students Behaviour Through the Value of Honsty as Character Education in Senior High School in Maros. International Journa of Academic Research, 7(1), 182-184. Evin, İ., Kafadar, O. (2004). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programının ve Ders Kitaplarının Ulusal ve Evrensel Değerler Yönünden İçerik Çözümlemesi.Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 281-292. Gözütok, F. D. (2010). Milli Eğitim Çocuklara Ulusal Değerleri Kazandırmaktan Neden Vazgeçiyor?, İlköğretim Online, 9(2), 601-629. İnan, S. (2014). Sosyal Bilgiler Eğitimi: Nedir, Ne zaman, Neden? Tanımlar, Tarihi Kökenleri ve Açıklamalar.Yayımlandığı Kitap S. İnan (Editör), Öğretmenler ve Öğretmen Adayları için Sosyal Bilgiler Eğitimine Giriş, Kavramlar, Yaklaşımlar, Etkinlikler (1-17). Ankara: Anı Yayıncılık. Johansson, E., Cobb Moore, C., Lunn Brownlee, J. and Others.(2014). Childrens Perspectives on Values and Rules in Australian Early Education.Australasion Journal of Early Chilhood, 39, (2), 12-20. Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler öğretimi (4.Baskı). Ankara: Pegem A Akademi. Karatekin, K., Gençtürk, E., Kılıçoğlu, G. (2013). Öğrenci, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı ve Öğretmenlerinin Değer Hiyerarşisi.Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (14), 411-459. Kurtdede Fidan, N. (2009). Öğretmen Adaylarının Değer Öğretimine İlişkin Görüşleri.Kuramsal Eğitim Bilim, 2(2), 1-18. Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994).An Expanded Sorcebook Qualitative Data Analysis (2nd Edition). California: Sage Publications. 205

Myyry, L., Juuja, S., Pesso, K. (2013). Change in Values and Moral Reasoning During Higher Education. European Journal of Developmental Psychology, 10 (2), 269-284. Oğuz, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Değerler ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri.Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1309-1325. Özdemir, S., Sezgin, F. (2011).Öğretmen Adaylarının Bireysel ve Örgütsel Değerler ile Öğrencilerde Görmek İstedikleri Değerlere İlişkin Önem Sırası Algıları.Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 1-20. Öztürk Demirbaş, Ç., Çelikkaya, T. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Programdaki Değerlere İlişkin Algısal Farkındalıkları.JASS (the Journal of Academic Social Sciences Studies). 5 (8), 415-427. Yaman, E. (2014). Değerler Eğitimi-Eğitimde Yeni Ufuklar (3.Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları. Yazıcı, S., Aslan, M. (2011). Using Heroes as Role Models in Values Education; A Comparison Between Social Studies Text Boks and Prospective Teachers Choice of Hero and Heroines. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2184-2188. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, F., Merter, F. (2012).Sınıf Öğretmeni Adaylarının Küreselleşme Çerçevesinde Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri.The Journal of Academic Social Science Studies. 5(3), 299-314. Zavalsız, Y.S. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Değer Algısı (Karabük Üniversitesi Örneği). Turkish Studies, 9(2), 1739-1762. 206

SUMMARY The aim of education is not only to give academic education to people, but also to let them gain proper values and skills. In every society and time, values have been there and will continue be there, because society needs values for its persistence. There are people who are adopted by the society and taken as an example through the media and course books in terms of values. Value education takes part in the content of different courses in the education system. One of these courses is the social studies. The social studies program in 2005 stands on concept, value and skill steps. As a result of a literature search, it is understood that social studies course has a great impact on value education.media is an important factor in value creation and the research focuses on teachers and university students. The significance of this study raises, because there are so few researches on determining the value of heroes who have a great impact on children's lives. The aim of this study is to make a research on the values of children's heroes and to reveal the similarities between these values and the values of the social studies program. In order to find a detailed answer for this question, these questions are asked: 4. Who are the children's favorite heroes? 5. What are the values of the children's favorite heroes? 6. Are there any similarities between the values of children's heroes and values of social studies? In this study, the qualitative research pattern is used to make a detailed research on this social content and to present current situation. Content analysis, one of the qualitative research technique, is used in this study. Criterion sampling, one of sampling methods, is applied to select students attending this study. The basic criterion in this study are as follows: 1) Students are in the 7th grade, 2) They voluntarily attend this research. The research is performed with 51 students, in total, who are studying in three secondary schools in central district, Elazığ, in April 2015. The research is conducted in April 2015. In this study, after a literature search is performed, there is a questionnaire with open ended questions. Opinions of three experts are collected and necessary corrections are made. An interview is made with 5 students studying in a secondary school, and the questions are finalized after it is ensured that the questions are understood in the same way. At the beginning of the study, the students are first asked whether they want to join this study or not; and semi-structured interview is only conducted with voluntary students. The students are asked what the names of their three favorite heroes and pacemakers are, and where they know these people (course book, TV, internet, etc.). Later, it is asked to make an order of favorite features of these three favorite heroes and tomake this order for each hero. Research data is analyzed by content analysis. Help of another researcher is required to provide reliability in the research. Themes, which are independently stated by the researchers, are compared, and common themes are achieved. Reliability of Research = Consensus / Consensus + Dissensus X 1000 formula is used (Miles & Humerman, 1994). Hereunder, consistency of coding, which are performed independently by two researchers, is 0.90 for the first question, 0.86 for the second question and 0.94 for the third question. The values of students' heroes are explained and samples from students value statements are given according to the number of data collection tool. These findings are reached as a result of the questions asked in this research. 207

1. Findings on who the children s' favorite heroes are; When you investigate where these children know their favorite heroes, most of their reponse include "course books", "TV series", and sports". 2. Findings on what the values of children s' favorite heroes are; Children mostly emphasize values such as "being successful", "being powerful and brave" and "being honest". Other values emphasized by the children are as follows: "being hardworking", "respect", "self-sacrifice", "being scientific", "giving importance to family union", "being funny", "being a leader", "being helpful", "being clever and agility", "religious values", "being determined", "patriotism", "solidarity", "being optimistic", "being fair", "peace", "environmental awareness", "long-sightedness", "being self-disciplined". 3. Findings on similarities between the values of children's heroes and the values of social studies; If the values of children's favorite heroes are compared with the values in the social studies program, the first value is "being honest", the second is "being hardworking and respectful," and the third is "being scientific and being respectful for family union". Other values, which are emphasized by the children and stated in social studies program, are "helpfulness", "patriotism", "solidarity", "being fair", in that particular order. Most approved values of children's favorite heroes are: being "successful", "powerful and brave" and "honest". This finding of the research partly supports the finding of the research made by Aslan (2009), Demirbaş (2012), Arpacı (2013). If the values of children's favorite heroes are compared with the values in the social studies program, the first value is "being honest", the second is "being hardworking and respectful," and the third is "being scientific and being respectful for family union". It is challenging that 10 values which are among the values of the social studies program such as being "independent", "sensitive", "tolerant", "harborous", "aesthetic", "free", "healthy", "lovely", "responsible" and "clean" are never mentioned in the values emphasized by the children. The research made by Yılmaz, Merter (2012) supports this finding. The findings of this study supports the findings of another study made by Gözütok (2010). It is stated in the research conducted by Gözütok (2010) that 2005/2009 program of Life Science course given in 1st, 2nd and 3rd grades requires a critical reconstruction in terms of adding national values and creating a democracy culture. 208