Plan ve Bütçe Sunumu. Erdem Başçı Başkan. 6 Aralık 2012

Benzer belgeler
AB Krizi ve TCMB Para Politikası

PARA POLİTİKALARI. Erdem Başçı Başkan. 24 Eylül 2013 Denizli Sanayi Odası ve Denizli Ticaret Odası

BAKANLAR KURULU SUNUMU

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

Temel Ekonomik Gelişmeler

Temel Ekonomik Gelişmeler

Plan ve Bütçe Komisyonu Sunumu

Temel Ekonomik Gelişmeler

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

Temel Ekonomik Gelişmeler

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mart 2016 Ankara

Bu sunum, borç stoku ve borçlanma ile ilgili güncel bilgileri. kamuoyuna kapsamlı olarak sunmak amacıyla hazırlanmıştır.

Ekonomik Gelişmeler Erdem Başçı Başkan 11 Mart 2015 Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Ankara

EKONOMİK GÖRÜNÜM Bursa Ticaret ve Sanayi Odası

Özel sektör tasarrufları Hanehalkı Şirketler kesimi Kamu sektörü tasarrufları

Bakanlar Kurulu Sunumu

2015 Yılında Para ve Kur Politikası. Erdem BAŞÇI Başkan. 10 Aralık 2014 Ankara

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SUNUMU

Para Politikaları ve Finansal İstikrar

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 23 Aralık 2015 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 24 Şubat 2016 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mayıs 2016 Ankara

Ekonomik Görünüm ve Para Politikaları

TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI

6. Kamu Maliyesi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Tablo 6.1. Merkezi Yönetim ve Genel Devlet Bütçe Dengesi (GSYİH'nin Yüzdesi Olarak)

2015 Nisan Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Erdem BAŞÇI Başkan. 30 Nisan 2015 İstanbul

Bakanlar Kurulu Sunumu

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 11 Ocak 2016

Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Sunumu

II. Ulusal Ekonomik Görünüm 2

Bakanlar Kurulu Sunumu

Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler. İbrahim TURHAN Başkan 12 Nisan 2012

PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON GÖRÜNÜMÜ

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN DEĞERLENDİRMELER İLE İNŞAAT SEKTÖRÜ İÇİN BEKLENTİLER

FİYAT İSTİKRARI VE GIDA GÜVENLİĞİ

Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

Enflasyon risklerine çıktı açığına duyarlılık ayrımında bakış

Ekonomi Bülteni. 30 Mayıs 2016, Sayı: 22. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

TÜRKONFED KOBİ PERSPEKTİFİ MAYIS 2016

TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ

PARA POLİTİKASINI ANLAMAK

Türkiye Bankalar Birliği Sunumu

PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON GÖRÜNÜMÜ. Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü

Plan ve Bütçe Komisyonu Sunumu

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 23 Eylül 2015 Ankara

2016 Ocak Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Erdem BAŞÇI Başkan. 26 Ocak 2016 Ankara

Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı

TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ SUNUMU

Ekonomide Değişim. 15. ÇözümOrtaklığı Platformu. 15 Aralık

Küresel ekonomide yeni bir niceliksel genişleme dengeleyici olacak mı?

Esentepe Mah. Ali Kaya Sok. Polat Plaza A Blok No: 1A/52 Kat 4 Şişli / İstanbul Tel: (0212)

HAFTALIK DEĞERLENDİRME - MAKROEKONOMİK STRATEJİ

TÜRKİYE EKONOMİSİ NDE GÜNCEL EĞİLİMLER VE GENEL GÖRÜNÜM

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

24 Haziran 2016 Ankara

Türkiye de Bankacılık Sektörü Mart

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

MECLİS TOPLANTISI. Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

Haftalık Değerlendirme

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama

Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği Sunumu

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2013

HABER BÜLTENİ xx Sayı 16

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2008

Günlük Bülten 12 Eylül 2014

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

HAFTALIK RAPOR 30 Aralık 2013

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI. (40 Test Sorusu)

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

2. Uluslararası Ekonomik Gelişmeler

MECLİS TOPLANTISI. Ender YORGANCILAR Yönetim Kurulu Başkanı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 18

Haftalık Bülten. Sanayi üretiminde gerileme sürüyor... Japonya yeni bir. paketi. Global ekonomiye. beklentiler bir miktar. 1. çeyrek bilanço.

HABER BÜLTENİ xx Sayı 17

Dünyada ve Türkiye de Enflasyon

Abdi İpekçi Caddesi No : 57, Reasürans Han, E Blok 7.Kat Harbiye İstanbul Tel : +90 (212)

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015

Avrupa Çimento Birliği üyesi ülkelere bakıldığında en fazla çimento tüketiminin İtalya, İspanya, Almanya ve Fransa da olduğu görülmektedir.

Türkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011

Enflasyon Gelişmeleri ve Para Politikası

Ekonomik Veriler: Türkiye

Sn. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci

Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü. Kasım 2013

Politika Faizi: %7,50 (Önceki: %7,50) Borçlanma Faizi: %7,25 (Önceki: %7,25) Marjinal Fonlama Faizi: 9,00% (Önceki: 9,50%)

Finansal İstikrar Raporu - Mayıs Endonezya. G. Afrika. Brezilya. Malezya. Romanya. Rusya. Tayland Oran. Ort.

5. Finansal Piyasalar ve Finansal Aracılık

GÖSTERGELER ENFLASYON:

Alternatif Finansman Yöntemleri Semineri Deşifresi

EKONOMİK GELİŞMELER Ekim 2012

Türkiye de Bankacılık Sektörü Mart

Türkiye de Bankacılık Sektörü

Ekonomi Bülteni. 8 Mayıs 2017, Sayı: 19. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

ŞUBAT Sanayi Üretim Endeksi 2015 Kasım ayında 130 seviyesinde gerçekleşerek yıllık bazda %3,6 artış kaydetti. Endeksin bu

Küresel Kriz ve Yükselen Piyasa Ekonomileri

Transkript:

Plan ve Bütçe Sunumu Erdem Başçı Başkan 6 Aralık 212

Sunum Planı I. Büyümenin Üçlü Sacayağı II. III. IV. Küresel Gelişmeler Büyüme Cari Açık V. Enflasyon 2

BÜYÜMENİN ÜÇLÜ SACAYAĞI 3

Büyümenin Üçlü Sacayağı I. Fiyat İstikrarı II. Finansal İstikrar III. Verimlilik Artışı 4

Kişi Başına Düşen Gelir: Türkiye Türkiye de kişi başına gelirin ABD kişi başı gelirine oranı (Yüzde) 5 45 4 35 3 Kayıp 3 Yıl (Yüksek Enflasyon) 25 21.75 2 15 18.94 94 Krizi 21 Krizi 1 12. 5 Kaynak: BM, TCMB. 5

Türkiye de Enflasyon Enflasyon (Yüzde) 14 12 Kayıp 3 Yıl 1 8 6 4 2 Kaynak: TCMB. 6

Fiyat İstikrarının Değeri Kişi başına gelirin ABD kişi başı gelirine oranı (Yüzde) 5 45 Türkiye 4 35 3 1974-23 arasında ortalama enflasyon %5 civarında olsaydı Türkiye'de kişi başı gelir* 3.9 25 2 21.7 15 1 5 Kaynak: TCMB. *Türkiye de 1974 ve 23 arası ortalama enflasyon %55,8. Barro, Robert J. (1995). "Inflation and Economic Growth" makalesine göre her %1 fazla enflasyon büyümede ortalama yaklaşık %,25 lik bir azalmaya sebep oluyor. 7

5 45 4 35 3 Kore Türkiye Yapısal Reformların Önemi Kişi başına gelirin ABD kişi başı gelirine oranı (Yüzde) 1974-23 arasında ortalama enflasyon %5 civarında olsaydı Türkiye'de kişi başı gelir* 47.1 3.9 25 2 21.7 15 1 5 Kaynak: BM, TCMB. *Türkiye de 1974 ve 23 arası ortalama enflasyon %55,8. Barro, Robert J. (1995). "Inflation and Economic Growth" makalesine göre her %1 fazla enflasyon büyümede ortalama yaklaşık %.25 lik bir azalmaya sebep oluyor. 8

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Gerçekleşme (28Ç1 baz çeyrek, Mevsimsellikten Arındırılmış*) 4.8 4.7 4.6 Düşen Enflasyon 4.5 4.4 4.3 Yüksek Enflasyon 4.2 4.1 4. 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: TÜİK. *Doğal Logaritmaları alınmıştır. 9

Finansal İstikrar: İç Talep ve Üretim YUNANİSTAN Milyon Euro 3 GSYH İç Talep 25 2 15 1 5 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Kaynak: Eurostat 1

Finansal İstikrar: İç Talep ve Üretim ALMANYA Milyon Euro 27 GSYH İç Talep 26 25 24 23 22 21 2 19 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Kaynak: Eurostat 11

Finansal İstikrar: İç Talep ve Üretim İSPANYA Milyon Euro 12 GSYH İç Talep 11 1 9 8 7 6 5 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Kaynak: Eurostat 12

Finansal İstikrar: İç Talep ve Üretim TÜRKİYE Milyon Euro 7 GSYH İç Talep 6 5 4 3 2 1 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Kaynak: Eurostat 13

Türkiye de Dengelenme 32 Nihai Yurtiçi Talep ve GSYH (1998 fiyatları ile, Milyon TL) 3 GSYH Nihai Yurt İçi Talep 28 26 24 22 2 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 25 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: TÜİK, TCMB. 14

Yapısal Reformlar Rekabet Gücünü ve Verimliliği Artırıcı Reform Gündemi (OVP): Kayıtdışı Ekonomi İle Mücadele Stratejisi Eylem Planı Tasarrufların Artırılması Enerji ve Ulaştırma Altyapısının Geliştirilmesi ARGE ve Yenilikçiliğin Geliştirilmesi Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Yaygınlaştırılması Tarımsal Yapının Geliştirilmesi Yüksek Katma Değerli Üretim Yapısına Geçiş Sağlanması Aktif İşgücü Politikalarının Geliştirilmesi Eğitimin İşgücü Talebine Duyarlılığının Artırılması 15

KÜRESEL EKONOMİK GELİŞMELER 16

Gelişmekte Olan Ekonomilerde İhracat İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) 8 6 4 2-2 Çin -4 Malezya -6 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. 17

Gelişmekte Olan Ekonomilerde İhracat İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) 8 6 4 2-2 Çin -4 Malezya Endonezya -6 Rusya 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. 17

Gelişmekte Olan Ekonomilerde İhracat İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) 8 4 6 3 4 2 2 1-2 Çin -4 Malezya Endonezya -6 Rusya 26 27 28 29 21 211 212-1 Brezilya -2 Meksika -3 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. 17

Gelişmekte Olan Ekonomilerde İhracat İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) İhracat (12-Aylık Kümülatif, yıllık % değişim*) 8 4 6 3 4 2 2 1-2 Çin -4 Malezya Endonezya -6 Rusya 26 27 28 29 21 211 212-1 Brezilya Meksika -2 Polonya Türkiye -3 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. Kaynak: Bloomberg *12 Aylık kümülatif rakamların yıllık % değişimleri alınmıştır. Ör: 211 Aralık ayı rakamı 211 de ihracatın yıllık olarak ne kadar arttığını göstermektedir. 17

İhracat Artışları Son 12 Aylık İhracat Artışı* (Yüzde) 18 12 6-6 Kaynak: Bloomberg *Ekim 211-Eylül 212 arasında gerçekleştirilen toplam ihracatın, Ekim 21-Eylül 211 arasında gerçekleşen toplam ihracata bölünmesi yoluyla hesaplanmıştır. 18

Ana Ticaret Ortaklarımızda İthalat Gelişmeleri İthalat (211Ç1=1) 12 115 Euro Bölgesi Afrika ve Orta Doğu 11 15 1 95 9 211-Ç1 211-Ç2 211-Ç3 211-Ç4 212-Ç1 212-Ç2 212-Ç3 Kaynak: Bloomberg, IFS, CPB. 19

İhracat Pazar Çeşitlenmesi İhracat (Aylık, Milyon Dolar) Bölgelerin İthalatında Türkiye İhracatının Payı (Yüzde) 7 6 6 5 Euro Bölgesi Afrika ve Orta Doğu 5 4 4 3 3 2 2 1 Afrika ve Ortadoğu AB 1 211-Ç1 211-Ç2 211-Ç3 211-Ç4 212-Ç1 212-Ç2 212-Ç3 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK, Bloomberg, IFS, CPB 2

Küresel Büyüme (Yıllık Yüzde Değişimler) 1 Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Çin ve Hindistan Hariç Gelişmekte Olan Ülkeler 8 6 4 2-2 -4-6 Kaynak: Bloomberg, TCMB. 21

Nominal Faizler 1 Yıllık Devlet Tahvili Faizleri (Yüzde) 35 3 Portekiz Yunanistan 25 2 15 1 5 Kaynak: Bloomberg 22

8 7.5 7 6.5 6 5.5 5 4.5 4 3.5 3 İspanya Nominal Faizler 1 Yıllık Devlet Tahvili Faizleri (Yüzde) İtalya Kaynak: Bloomberg 23

İşsizlik Oranları % 14 ABD Euro Bölgesi İngiltere Japonya 12 1 8 6 4 2 Kaynak: Bloomberg. 24

Avrupa Borç Sorunu Yaşayan Ülkeler: İşsizlik % 3 Portekiz İrlanda İspanya İtalya Yunanistan 25 2 15 1 5 Kaynak: Bloomberg. GIIPS: Yunanistan, İrlanda, İtalya, Portekiz, İspanya 25

Yatırımlar Brüt Sermaye Oluşumu (Yüzde, GSYH ye Oran) Avrupa Birliği ABD 22 21 2 19 18 17 16 15 14 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Kaynak: Dünya Bankası. 26

Kamu Borç Yükü (211 Yılı, GSYH ye Oran, Yüzde) 7 6 5 4 3 2 1 Kaynak: IMF Fiscal Monitor 27

AB Tanımlı Kamu Borç Yükü (GSYH ye Oran, Yüzde) 8 6 4 36.5 35. 33. 31. 2 Kaynak: Maliye Bakanlığı, Orta Vadeli Program (213-215) *Orta Vadeli Program (213-215) hedefleri 28

Bütçe Açığı (211 Yılı, GSYH ye Oran, Yüzde) 1 5-5 -1-15 Kaynak: IMF Fiscal Monitor 29

Merkezi Yönetim Bütçe Açığı (GSYH ye Oran, Yüzde) 12 9 6 3 2.3 2.2 2. 1.8 Kaynak: Maliye Bakanlığı, Orta Vadeli Program (213-215). *Orta Vadeli Program (213-215) hedefleri. 3

BÜYÜME 31

Sermaye 13 Sermaye Stoku (Sabit Fiyat, 27=1) 24 Sabit Sermaye Oluşumu* (Yüzde, GSYH ye Oran, Cari Fiyatlar) 12 11 1 22 2 9 8 7 6 Trend Sermaye Stoku 18 16 14 5 12 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211212 Kaynak: TÜİK. Kaynak: TÜİK. *Yıllıklandırılmış 32

İstihdam Yıllık Ortalama İstihdam Artışı* (Yüzde Büyüme, 27-211) 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 Kaynak: IMF WEO, TÜİK. *Doğal logaritma farkları 33

İstihdam: Türkiye ve ABD 155 Toplam İstihdam* (Milyon Kişi) 25 ABD Türkiye (sağ eksen) 15 23 145 21 14 19 135 17 13 15 Kaynak: TÜİK, BLS. *Mevsimsellikten arındırılmış 34

68 67 İşgücüne Katılım: Türkiye ve ABD İşgücüne Katılım Oranı* (Yüzde) ABD Türkiye (sağ eksen) 51 5 66 49 65 48 64 47 63 46 62 45 Kaynak: TÜİK, BLS. *Mevsimsellikten arındırılmış 35

İstihdam Piyasası 2 18 Ortalama İşsizlik Süresi (Ay) ABD Türkiye 16 14 12 1 8 6 4 2 Kaynak: TÜİK, BLS. *ABD nin hafta olarak hesaplanan verisi 4 e bölünerek aylığa çevrilmiştir. 36

Büyümenin Talep Bileşenleri 25 Büyümeye Katkılar (Yüzde) 2 15 1 5-5 -1-15 -2-25 Stok Değişimi Net İhracat Nihai Yurt İçi Talep GSYİH Kaynak: TÜİK 37

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Gerçekleşme (28Ç1 baz çeyrek, Mevsimsellikten Arındırılmış*) 4.75 4.7 4.65 4.6 4.55 4.5 4.45 4.4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 25 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: TÜİK. *Doğal logaritması alınmıştır. 38

9 İstihdam Piyasası İş Bulma Olanakları ve İstihdam (Yüzde, 3-aylık Hareketli Ortalama) 99 89 94 88 87 86 85 84 83 82 81 Tarım Dışı İstihdam/İşgücü (3 aylık ortalama) İş Bulma Olanakları Beklentisi(Gelecek 6 aylık dönem, 3 aylık ortalama, sağ eksen) 89 84 79 74 69 64 59 Kaynak: TCMB, TÜİK. 39

4. Çeyreğe Dair Öncü Göstergeler 5 4 Sipariş Beklentileri* (Mevsimsellikten Arındırılmış) İhracat İç piyasa 125 Reel Kesim ve Tüketici Güven Endeksleri 115 3 15 2 95 1 85-1 75 TGE RKGE -2 65-3 55 Kaynak: TCMB. *Gelecek 3 ay, İktisadi Yönelim Anketi Kaynak: TCMB. 4

PMI: Türkiye ve Euro Bölgesi PMI (İmalat Sanayi) (Mevsimsellikten Arındırılmış) 6 58 Türkiye Euro Bölgesi 56 54 52 5 48 46 44 42 4 Kaynak: MARKIT. 41

CARİ AÇIK 42

Dengelenme 32 Nihai Yurtiçi Talep ve GSYH (1998 fiyatları ile, Milyon TL) 3 GSYH Nihai Yurt İçi Talep 28 26 24 22 2 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 25 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: TÜİK, TCMB. 43

Dengelenme Cari İşlemler Açığı (Mevsimsellikten Arındırılmış, 3 Aylık Ortalama, Milyon ABD Doları) 8 Cari Açık Cari Açık ( Enerji Hariç) 6 4 2-2 -4 Kaynak: TCMB. 44

Dengelenme 8 Cari İşlemler Açığı (12-Aylık Kümülatif, Milyar Dolar) 7 6 Cari Açık Cari Açık (Enerji hariç) 5 4 3 2 1-1 -2 Kaynak: TCMB. 45

Cari Açığın Finansman Kalitesi Cari Açığın Temel Finansman Kaynakları (12-aylık kümülatif, Milyon Dolar) 9 DYY ve Uzun Vadeli Portföy ve Kısa Vadeli CA 8 7 6 5 4 3 2 1-1 -2 Kaynak: TCMB *Portföy ve kısa vadeli sermaye hareketleri; hisse senetleri, hükümetin yurtiçi borç senetleri, bankalar ve diğer sektörlerin kısa vadeli kredileri ile bankalardaki mevduat kaleminin toplamından oluşmaktadır. **Uzun vadeli sermaye hareketleri; bankalar ve diğer sektörlerin uzun vadeli net kredileri ile bankalar ve Hazine nin yurtdışına ihraç ettikleri tahvilleri kapsamaktadır. 46

Mevduat Faiz Oranları (Akım Veriler*, Yıllık Faizler, Yüzde) 11 1 9 8 7 Kaynak: TCMB. *Vadesiz ve Bankalararası Mevduat Hariç Tutulmuştur. 47

Kredi Faiz Oranları (Akım Veriler, Yıllık Faizler, Yüzde) 2 Nakit Taşıt Konut 18 16 14 12 1 Kaynak: TCMB. 48

Ticari Kredi Faiz Oranları (Akım Veriler, Yıllık Faizler, 4 Haftalık Hareketli Ortalama, Yüzde) 16 15 14 13 12 Kaynak: TCMB. 49

Kredi Büyüme Hızı 212* Yılı Kredi Büyüme Hızı (Yıllık Değişim, Yüzde) 2 15 1 5-5 -1-15 Kaynak: Ulusal Merkez Bankaları *Brezilya, G. Kore, Almanya, Fransa, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan verisi: Ağustos 212. ABD, Türkiye, Hindistan ve Çin verisi: Eylül 212 5

TCMB Döviz Rezervi TCMB Döviz Rezervi (Altın Dahil, Milyon Dolar) 12 1 8 6 4 2 Kaynak: TCMB. 51

Döviz Rezervlerindeki Artışın Kaynakları 1. İhracat Reeskont Kredileri 2. Rezerv Opsiyonu Mekanizması 52

TCMB Altın Rezervi TCMB Altın Rezervi (Milyon Dolar) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Kaynak: TCMB. 53

Kur Oynaklığı Cari Açık Veren Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye de Kur Oynaklıkları (Yüzde, gelecek 12 ay için ima edilen oynaklık) 28 23 Gelişmekte Olan Ülkeler Türkiye 18 13 8 Kaynak: Bloomberg, TCMB. Cari Açık Veren Gelişmekte Olan Ülkeler: Brezilya, Şili, Kolombiya, Meksika, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Güney Afrika, Endonezya, Romanya ve Türkiye yi içermektedir 54

Cari Denge Bileşenleri Yatırım ve Tasarruflar* (Yüzde, Cari Fiyatlar) 3 25 Cari Açık/GSYH Sabit Sermaye Oluşumu/GSYH Toplam Tasarruflar/GSYH 2 15 1 5-5 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Kaynak: Kalkınma Bakanlığı, TCMB. *212 tasarruf ve yatırım verisi tahmindir. 212 cari açık rakamı OVP den alınmıştır. 55

ENFLASYON 56

Reel Faiz (Piyasa) Beklenen DİBS Reel Faizi* (Yüzde) 45 4 35 3 25 2 15 1 5-5 Kaynak: TCMB *Gösterge DİBS faizi ile 12 ve 24 aylık enflasyon beklentileri kullanılarak hesaplanmıştır. 57

Politika Faizleri Enflasyon Hedeflemesi Uygulayan Gelişmekte Olan Ülkeler (Yüzde) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Gelişmekte Olan Ülkeler Türkiye Kaynak: Bloomberg, TÜİK. Gelişmekte Olan Ülkeler: Brezilya, Meksika, Polonya, Endonezya, G. Afrika, Tayland, Çek Cum., Kolombiya, Macaristan, Romanya, Filipinler. 58

Politika Faizi % 16 14 12 1 8 6 4 2 Kaynak: Bloomberg 59

Politika Faizi (Reel*) % 5 4 3 2 1-1 -2 Kaynak: Bloomberg. *En son gerçekleşen yıllık enflasyon oranları kullanılmıştır. 6

Para Politikası % 2 18 ABD Parasal Genişleme 2 Avrupa Borç Krizi 16 14 12 Lehman Krizi 1 hafta vadeli reponun kullanılmaya başlanması 1 8 6 4 2 Faiz Koridoru 1 Hafta Vadeli Repo Faiz Oranı İMKB Gecelik Faiz (1 Günlük Hareketli Ortalama) Ortalama Fonlama Faizi Kaynak: İMKB, TCMB. 61

TCMB Ortalama Fonlama Faizi 16 Faiz Koridoru ve Ortalama Fonlama Faizi (Yüzde) 14 12 1 8 6 4 2 Faiz Koridoru Ortalama Fonlama Faizi Kaynak: TCMB. 62

Enflasyon Türkiye ve Diğer Gelişmekte Olan Ülkeler Karşılaştırması (Yüzde, Ağırlıklı Ortalama) 3 Türkiye Gelişmekte Olan Ülkeler 25 2 15 1 5 Kaynak: Bloomberg, TCMB. Gelişmekte olan ülkeler: Brezilya, Meksika, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Güney Afrika, Çin, Hindistan, Rusya, Türkiye, Endonezya, Arjantin, Tayland, Malezya, Kolombiya, Romanya, Ukrayna, Vietnam, Şili, Peru, Mısır, Fas, Lübnan ve S. Arabistan. *212 ve 213 yıl sonu tahminleri Consensus Forecast ten alınmıştır.. 63

Enflasyon 25 Temel Enflasyon Göstergeleri H ve I (Mevsimsellikten Arındırılmış Aylık Değişim, 3 Aylık Ortalama, Yıllıklandırılmış) H I 2 15 1 5-5 Kaynak: TÜİK, TCMB. 64

Enflasyon % 14 12 ve 24-Ay Sonrası TÜFE Beklentileri* ve Gerçekleşmeler 12 ay 24 ay Hedef Gerçekleşmeler 12 1 8 6 4 2 Kaynak: TÜİK, TCMB. *TCMB Beklenti Anketi. 65

Enflasyon Enflasyon Gerçekleşmeleri ve Tahminleri* (Yüzde) 12 Tahmin Aralığı* Belirsizlik Aralığı Yıl Sonu Enflasyon Hedefleri Gerçekleşme Çıktı Açığı 1 8 6 4 2-2 -4 Kaynak: TCMB *Enflasyonun tahmin aralığı içinde kalma olasılığı yüzde 7 tir. 66

Gündemdeki Konular Yeni Risk Merkezi (İstanbul, Bankalar Birliği) Uluslararası Eğitim ve Araştırma Merkezi (İstanbul, TCMB) Yeni Ödeme Sistemleri (TCMB) Ödeme Sistemleri Kanun Tasarısı 67

Genel Değerlendirme Enflasyonun tek haneli seviyelere indirilmesi Türkiye nin büyüme potansiyelinin önündeki en büyük engeli ortadan kaldırmıştır. Enflasyonun %5 hedefiyle uyumlu seyretmesi finansal istikrar açısından ilave faydalar sağlayacaktır. Yurtiçi Talebin GSYH nin uzun süre üzerinde seyretmesi finansal istikrara ilişkin risklerin birikmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle yurtiçi talebin ve üretimin birlikte uyumlu bir şekilde büyümesi sağlıklı ve sürdürülebilir olacaktır. 68

Genel Değerlendirme Türkiye de yakın zamanda alınan tedbirlerle yurtiçi talep ile üretim arasındaki uyumsuzluk giderilmeye başlanmıştır. Önümüzdeki dönemde Türkiye için OVP de öngörülen sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme trendi beklenebilir. Yapısal reformlarda kaydedilecek ilerlemeler potansiyel büyüme hızını artıracaktır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası fiyat istikrarını koruyup finansal istikrara katkı yapmak suretiyle büyümeyi desteklemektedir. Önümüzdeki aylarda Türkiye'de enflasyonun düşmeye devam etmesi ve büyümenin hız kazanması beklenmektedir. 69

Genel Değerlendirme Rezerv opsiyonu katsayılarındaki artırımlar Merkez Bankasının ve bankalarımızın döviz likiditesini desteklemektedir. Gecelik borç verme faizlerinde yapmış olduğumuz indirimler bankalarımızın ticari kredi faizlerinde ve kredi-mevduat marjlarında kademeli bir düşüşe yol açmaya başlamıştır. Önümüzdeki dönemde de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası alacağı tedbirlerle finansal istikrara katkı yapmaya devam edecektir. Fiyat istikrarı ise öncelikli amaç olmayı sürdürecektir. 7

Plan ve Bütçe Sunumu Erdem Başçı Başkan 6 Aralık 212